Macro-economische Ontwikkelingen

Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 BIJLAGE II Overall conclusie De Nederlandse economie groeit in 1 naar verwachting met 1¼%. Voor komend jaar wordt een groei van 1¾% voorzien. De toename van het bruto binnenlands product (bbp) komt bijna volledig voor rekening van de uitvoer. De werkloosheid loopt in 11 op tot gemiddeld % van de beroepsbevolking, hetgeen neerkomt op 5. personen. De rente blijft voorlopig laag, maar het consumentenvertrouwen is na maanden van groei weer gedaald. Bij ongewijzigd beleid loopt het begrotingstekort volgens de prognose terug van,% bbp dit jaar tot,7% bbp komend jaar. Onderdeel Economische groei Inflatie Producentenvertrouwen Consumptie Omzet detailhandel Consumentenvertrouwen Hypotheken Hypotheek- en kapitaalmarktrente Werkloosheid Vacatures Nieuwbouwwoningen Bouwvergunningen Onvrijwillige veilingen Spaartegoeden Woonindex Bron, CPB, CPB, CPB Kadaster Hypotheekshop, DNB, CPB MNW Kadaster ING, VEH Oordeel Leeswijzer: Pijl omhoog --> Stijgend Pijl omlaag --> Dalend Groen --> Positief Versie: 1. 1-7-1 Rood --> Negatief Auteur: NVM Data & Research Platte pijl --> Stabiel

5-5 5-11 -5-11 7-5 7-11 8-5 8-11 9-5 9-11 1-5 5-I 5-II 5-III 5-IV -I -II -III -IV 7-I 7-II 7-III 7-IV 8-I 8-II 8-III 8-IV 9-I 9-II 9-III 9-IV 1-I Economische Groei Inflatie Economie groeit minimaal Inflatie op 1 procent Groei t.o.v. vorig kwartaal,% 1e kwartaal 1 Inflatie in laatste maanden 1,%, 1,1%, 1,% maart-mei 1 Groei t.o.v. zelfde periode jaar terug,% 1e kwartaal 1 Voorspelling inflatie CPB 1 1,5% Voorspelling groei economie CPB 1 1¼% Voorspelling groei economie CPB 11 1¾% % groei tov vorige periode Groei tov vorige periode Groei tov vorig jaar % groei tov vorig jaar Percentage 5 Inflatie Nederland Inflatie Nederland (Eur. index) Inflatie Eurozone (Eur. index) 1 1-1 -1 - - - - 1 - - -5-5 -1 * De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 1 met, procent gegroeid ten opzichte van een jaar eerder. * Het is voor het eerst sinds vijf kwartalen dat het bbp hoger ligt dan een jaar eerder. * Ten opzichte van het vorige kwartaal groeide de economie in het eerste kwartaal met, procent. Dit is juist iets lager dan de kwartaal-op-kwartaalgroei in de twee voorafgaande kwartalen. * De inflatie is in mei 1 uitgekomen op 1, procent. * De inflatie in de eurozone komt in mei uit op 1, procent. Daardoor blijft de Nederlandse inflatie duidelijk onder die van de eurozone. Deze verschillen komen vooral doordat ontwikkelingen in de energieprijzen in Nederland vertraagd doorwerken.

5-5-1 - -1 7-7-1 8-8-1 9-9-1 1-1985 198 1987 1988 1989 199 1991 199 199 199 1995 199 1997 1998 1999 1 5 7 8 9 1 Producentenvertrouwen Consumptie Industriebeeld: producentenvertrouwen iets omlaag Bescheiden consumptiegroei Producentenvertrouwen in laatste maanden -1, /, / -,7 april-juni 1 Huishoudensconsumptie tov vorig jaar -,8%,,7%,,% februari-april 1 Mutatie goederenvolume tov vorig jaar -1,%, 1,%,,% februari-april 1 1 9 - -9-1 -15-18 -1 - Producentenvertrouwen Mutatie dienstenvolume tov vorig jaar -,%, -,1%,,1% februari-april 1 Voorspelling consumptie CPB 1,5% Voorspelling consumptie CPB 11,5% Percentage - * Het producentenvertrouwen is in juni licht gedaald. De indicator kwam uit op -,7, tegen +, in mei. * Begin 9 bereikte het vertrouwen een dieptepunt. Daarna is de stemming van de ondernemers in de industrie vrijwel onafgebroken verbeterd. - -8 Huishoudensconsumptie Volumemutatie Goederen Volumemutatie Diensten * Huishoudens hebben in april, procent meer besteed aan goederen en diensten dan in april 9. Daarmee was de consumptiegroei kleiner dan in maart, toen er,7 procent meer besteed werd dan een jaar eerder. * Aan goederen werd in april, procent meer uitgegeven. De bestedingen aan diensten namen met,1 procent toe.

198 1987 1988 1989 199 1991 199 199 199 1995 199 1997 1998 1999 1 5 7 8 9 1 - IV - I - II - III - IV 5- I 5- II 5- III 5- IV - I - II - III - IV 7- I 7- II 7- III 7- IV 8- I 8- II 8- III 8- IV 9- I 9- II 9- III 9- IV 1- I Omzet Detailhandel Consumentenvertrouwen Omzet detailhandel weer lager Consument pessimistischer Omzetstijging detailhandel totaal (tov vorig jaar) -1,7% 1e kwartaal 1 Consumentenvertrouwen in laatste maanden -15, -1, -18 april-juni 1 Omzetstijging voedings en genotmiddelwinkels,1% 1e kwartaal 1 Economisch klimaat in laatste maanden -1, -, -9 april-juni 1 Omzetstijging non-foodwinkels (tov vorig jaar) -,1% 1e kwartaal 1 Koopbereidheid in laatste maanden -11, -1, -1 april-juni 1 Koopbereidheid grote aankopen in ltst maanden -11, -18, -15 april-juni 1 1 1 8 - - Omzetstijging non-foodwinkels Omzetstijging foodwinkels Omzetstijging detailhandel 1-1 - - - -5 Consumentenvertrouwen -8-1 Periode Consumentenvertrouwen Economisch klimaat Koopbereid heid w.o. grote aankopen 9 april -8-5 -11-1 mei - - -1-1 juni - -7-9 -9 * In het eerste kwartaal van 1 heeft de detailhandel 1,7 procent minder omzet geboekt dan in dezelfde periode een jaar eerder. * De winkels in voedings- en genotmiddelen noteerden,1 procent meer omzet dan in het eerste kwartaal van 9. * Bij de winkels in consumentenelektronica kwam de omzet in april ruim procent lager uit dan vorig jaar. In voorgaande jaren profiteerden deze winkels in de maanden voor een EK of WK voetbal door extra verkoop van voornamelijk tv s. juli - -7-8 -8 augustus -1 - - september -1 - -7 - oktober -19 - -5 - november -1-5 - december -11-19 - 1 januari -1 - - -7 februari -1 - -7-8 maart -1 - -7-8 april -15-1 -11-11 mei -1 - -1-18 juni -18-9 -1-15

5-I 5-II 5-III 5-IV -I -II -III -IV 7-I 7-II 7-III 7-IV 8-I 8-II 8-III 8-IV 9-I 9-II 9-III 9-IV 1-I 1985 198 1987 1988 1989 199 1991 199 199 199 1995 199 1997 1998 1999 1 5 7 8 9 1 Aantal afgesloten hypotheken licht gestegen Hypotheken Hypotheek- en Kapitaalmarktrente Hypotheekrente en kapitaalmarktrente licht gedaald Gemiddelde hypotheeksom 8.8 1e kwartaal 1 Hypotheekrente in laatste maanden,% -,% -,% maart-mei 1 Verandering hypotheeksom t.o.v. vorig jaar -1,1% 1e kwartaal 1 Kapitaalmarktrente in laatste maanden,% -,% -,% maart-mei 1 Aantal afgesloten hypotheken 5. 1e kwartaal 1 Verandering aantal t.o.v. vorig jaar -5,7% 1e kwartaal 1 aantal afgesloten hypotheken 18 1 Aantal afgesloten hypotheken Gemiddelde hypotheeksom gemiddelde hypotheeksom x1 8 1 1 8 1 1 1 Hypotheekrente Kapitaalmarktrente 8 18 * Vanaf halverwege 8 werd het mogelijk de rente sterk te verlagen, door de sterk afnemende economische groei en een teruglopende inflatie. * Het afgelopen kwartaal zijn zowel de hypotheekrente als de kapitaalmarktrente verder gedaald. * Aantal afgesloten hypotheken bijna 5 procent lager dan een kwartaal eerder. Het eerste kwartaal is altijd een minder kwartaal, maar ook t.o.v. vorig jaar is de daling 5,7%. * Gemiddelde hypotheeksom nu bijna 8 duizend euro, Nog wel 1,1% lager in vergelijking met vorig jaar, maar daling is gestopt.

5 7 8 9 1 5-I 5-II 5-III 5-IV -I -II -III -IV 7-I 7-II 7-III 7-IV 8-I 8-II 8-III 8-IV 9-I 9-II 9-III 9-IV 1-I Werkloosheid Vacatures Minder werklozen Aantal openstaande vacatures daalt verder Werkloosheid (duizenden personen) 1 maart-mei 1 Aantal openstaande vacatures (in duizenden) 11 1e kwartaal 1 Werkloosheidspercentage 5,% maart-mei 1 Ontstane vacatures (in duizenden) 17 1e kwartaal 1 Jaarmutatie (duizenden personen) Vervulde vacatures (in duizenden) 177 1e kwartaal 1 Voorspelling werkloosheid CPB 1 (in dzd.) 5 Voorspelling werkloosheid CPB 11 (in dzd.) 5 werkloze beroepsbevolking (dzd. personen) 5 Werkloze beroepsbevolking Werkloosheidspercentage werkloosheidspercentage 8 7 x 1 5 5 Ontstane vacatures Vervulde vacatures Openstaande vacatures 5 15 1 1 1 5 * De voor seizoen gecorrigeerde werkloosheid kwam in de periode maart-mei 1 uit op 1 duizend personen, 7 duizend minder dan de vorige driemaandsperiode. Daarmee is de werkloosheid voor de tweede keer op rij afgenomen, na een lange periode van oplopende werkloosheid. * Ook nu is het nog te vroeg om te concluderen dat er een einde is gekomen aan de stijging van de werkloosheid en de omslag naar een daling is gemaakt. Daarvoor zullen de cijfers van de komende maanden afgewacht moeten worden. * Eind maart 1 stonden er, gecorrigeerd voor seizoeninvloeden, 11 duizend vacatures open. Dat zijn er 11 duizend minder dan een kwartaal eerder. * In het eerste kwartaal van 1 zijn er 17 duizend vacatures ontstaan en 177 duizend vervuld of vervallen. Hoewel het aantal openstaande vacatures laag is, komen er dus nog steeds nieuwe vacatures bij en vinden ook nog steeds veel mensen een nieuwe baan.

-IV 5-I 5-II 5-III 5-IV -I -II -III -IV 7-I 7-II 7-III 7-IV 8-I 8-II 8-III 8-IV 9-I 9-II 9-III 9-IV -IV 5-I 5-II 5-III 5-IV -I -II -III -IV 7-I 7-II 7-III 7-IV 8-I 8-II 8-III 8-IV 9-I 9-II 9-III 9-IV -IV 5-I 5-II 5-III 5-IV -I -II -III -IV 7-I 7-II 7-III 7-IV 8-I 8-II 8-III 8-IV 9-I 9-II 9-III 9-IV Nieuwbouwwoningen Nieuwbouwmarkt lijkt zich langzaam te herstellen* Bouwvergunningen Terugval aantal vergunningen 9 geheel in de koopsector* Aantal nieuw in aanbod.78 e kwartaal 9 Aantal verleende bouwvergunningen totaal 57 e kwartaal 9 Aantal verkocht 5.519 e kwartaal 9 Verandering t.o.v. periode vorig jaar -1% e kwartaal 9 Aantal opgeleverd 8.1 e kwartaal 9 Bouwvergunningen huurwoningen 9718 e kwartaal 9 Prijs verkochte woningen 7.9 e kwartaal 9 Bouwvergunningen koopwoningen 159 e kwartaal 9 Prijsstijging t.o.v. vorig jaar -,1% e kwartaal 9 1 1 1 Nieuw in aanbod Verkocht Opgeleverd 5 Verleende bouwvergunningen totaal Verleende bouwvergunningen huur Verleende bouwvergunningen koop 1 8 5 15 1 5 x 1 euro 8 * Cijfers over het eerste kwartaal 1 zijn nog niet bekend. Prijs verkochte nieuwbouwwoningen * Cijfers over het eerste kwartaal zijn nog niet bekend. * Het aantal vergunningen voor nieuwbouwwoningen is behoorlijk afgenomen. Het aantal woningen waarvoor een vergunning werd verleend daalde in 9 met bijna 17 procent tot bijna 7 duizend. Het zijn de koopwoningen waarvoor minder vergunningen worden verleend. * In 9 zijn bijna 8 duizend woningen gereedgekomen, een stijging met ruim 5 procent ten opzichte van een jaar eerder en eveneens het hoogste aantal gereedmeldingen sinds 1999. * De vooruitzichten voor de woningbouw zijn echter minder goed. Er worden veel minder vergunningen voor koopwoningen verleend, bestaande projecten worden afgebouwd en de voorraad nog af te bouwen woningen krimpt eveneens.

- - 9 7-7- 9 8-8- 9 9-9- 9 1-7 april 7 oktober 8 april 8 oktober 9 april 9 oktober 1 april Onvrijwillige veilingen Spaartegoeden Aantal onvrijwillige veilingen daalt licht Spaartegoeden licht toegenomen Aantal onvrijwillige veilingen - 89-8 januari - maart 1 Spaartegoeden 9, miljard Verandering tov vorig jaar -% januari - maart 1 Mutatie laatste maanden 1,% /,1% /,5% 5 15 1 5 Onvrijwillige veilingen, maandvoortschrijdend jaarcijfer % verandering tov vorig jaar,5% in miljarden 5 5 5 15 1 5 terugbetalingen stortingen spaartegoeden april 1 februari-april 1 april 1 in miljarden 5 5 15 1 5 * Het aantal onvrijwillige veilingen schommelt vrij sterk op maandniveau, maar laat ten opzichte van vorig jaar wel een lichte daling zien. * In de eerste drie maanden van 9 was het aantal onvrijwillige veilingen 59, in dezelfde periode dit jaar 5 (-%). * De spaartegoeden zijn de laatste maanden weer iets toegenomen. De terugbetalingen en stortingen zijn licht gedaald.

-1 -I -II - -III -IV - -I - -II -III 7-1 -IV 7-5-I 5-II 7-5-III 5-IV 7- -I -II 8-1 -III 8- -IV 8-7-I 7-II 7-III 8-7-IV 9-1 8-I 8-II 9-8-III 8-IV 9-9-I 9-9-II 9-III 1-1 9-IV 1- WoonIndex Vertrouwen in kooopwoningmarkt blijft stabiel ING WoonIndex 1 Vereniging Eigen Huis Marktindicator 7 1e kwartaal 1 e kwartaal 1 15% 1 1% 11 Loan-to-value Positief ING WoonIndex Vereniging Eigen Huis Marktindicator 1 115% 9 11% 8 15% 7 1% Negatief * Beide reeksen meten het vertrouwen onder consumenten in de Nederlandse koopwoningmarkt. * Zowel de ING-Woonindex als de Vereniging Eigen Huis Marktindicator laat sinds het dieptepunt eind 8 een stijgende lijn zien, maar stijgt in 1 niet verder door. * Nieuwste cijfers ING-Woonindex nog niet beschikbaar.