Factsheet economische crisis. 4 e kwartaal 2011

Transcriptie

1 Factsheet economische crisis 4 e kwartaal 211 O&S Maart 212

2 2

3 Kort samengevat Ieder kwartaal factsheet economische crisis Vanwege de voortdurende economische crisis is er behoefte aan inzicht in de gevolgen ervan voor de gemeente s-hertogenbosch. De afdeling Onderzoek & Statistiek brengt daarom ieder kwartaal een factsheet uit. Daarin komen drie thema s aan bod: economie, arbeidsmarkt en inkomen en woningmarkt en vastgoed. Per thema zijn de meest actuele feiten en ontwikkelingen weergegeven. Nieuwe recessie in Nederland In de vorige factsheet was sprake van een dreigende nieuwe recessie in Nederland. Uit deze factsheet blijkt dat die er ook gekomen is. De gevolgen voor s-hertogenbosch zijn tweeledig: op sommige gebieden een duidelijke verslechtering; op andere gebieden niet. 1. Krimp Nederlandse economie in het 4 e kwartaal Ten opzichte van het 3 e kwartaal is het BBP met,7% afgenomen. Het is voor het eerst sinds het 2 e kwartaal van 29 dat de economie meerdere kwartalen achter elkaar krimpt. Ook het consumentenvertrouwen is in het 4 e kwartaal verder afgenomen. De consumenten zijn vooral heel somber over hun eigen financiën het komende jaar. De vooruitzichten zijn derhalve niet positief. 2. Aantal werkzame personen iets afgenomen De nieuwste cijfers laten zien dat het aantal werkzame personen tussen april 21 en april 211 is afgenomen 1 met 46 personen (-,5%) tot In dezelfde periode is het aantal bedrijven iets toegenomen; met 19 (1,8%) tot Uit de kwartaalcijfers van de Kamer van Koophandel blijkt echter dat in heel 211 de bedrijfsdynamiek hoog blijft met ieder kwartaal een vrij hoog aantal starters en oprichtingen. Door het hoge aantal opheffingen vooral in het 4 e kwartaal is het groeisaldo 2 in 211 (88) echter iets lager dan in 21 (9). 3. Toename niet werkende werkzoekenden Het aantal bij het UWV Werkbedrijf ingeschreven niet werkende werkzoekenden stijgt weer sinds september 211. Eind 211 zijn het er 4.215; iets minder dan een jaar geleden. Het werkloosheidspercentage in s-hertogenbosch is met 6,% gelijk aan het landelijk gemiddelde. 3 Het aantal WWB en WIJ uitkeringen is in het 4 e kwartaal van 211 licht afgenomen. Het aantal WW-uitkeringen is daarentegen iets toegenomen. 4. De situatie op de woningmarkt blijft verslechteren Kwartaal na kwartaal verslechtert de situatie op de woningmarkt. Het 4 e kwartaal is hierop geen uitzondering. De NVM-cijfers laten zien dat er eind 211 een recordaantal woningen te koop staat: % hiervan zijn appartementen. In het 4 e kwartaal van 211 zijn er 4 nieuwe woningen opgeleverd. Dit maakt een totaal van 749 nieuwe woningen in 211. In dezelfde periode zijn er 2 bouwvergunningen afgegeven. Dit betekent een afgifte van 81 bouwvergunningen in 211. Meer dan in 29 (42) en 21 (55). 5. Iets minder leegstand kantoorruimte In 211 is het leegstandspercentage van kantoren in s-hertogenbosch afgenomen tot 8,8%. Landelijk gezien is dit toegenomen tot 14,1%. s-hertogenbosch staat met dit leegstandspercentage in de top-1 van gemeenten met de minste leegstand van kantoren. Het 4 e kwartaal van 211 vinden er veel vastgoed transacties plaats. Zowel in aantal als in m 2. 1 Bron: het vestigingenregister. Deze cijfers komen één maal per jaar beschikbaar. 2 Starters + oprichtingen opheffingen. 3 Het aantal NWW ers is eind februari 212 gestegen naar 4.6. Het werkloosheidspercentage naar 6,8%. In NL is dit 6,2%. 3

4 BBP NL: % volumemutaties [Bron: CBS] T.o.v. jaar eerder T.o.v. vorig kwartaal Index Consumentenvertrouwen NL [Bron: CBS] j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d Index Aantal bedrijven [Bron: LISA] Index Werkzame personen [Bron: LISA] Nederland Nederland 14 's-hertogenbosch 's-hertogenbosch Nieuwe bedrijven [Bron: KvK] 4 Bedrijfsopheffingen [Bron: KvK] Starters Oprichtingen Hotelovernachtingen [Bron: afdeling Belastingen]

5 Economie Nieuwe recessie Volgens de eerste, voorlopige raming van het CBS is de Nederlandse economie in het 4 e kwartaal van 211 met,7% gekrompen ten opzichte van een jaar eerder. Daarmee komt de economische groei voor heel 211 uit op 1,2%. Ten opzichte van het 3 e kwartaal is de economie in het 4 e kwartaal eveneens met,7% gekrompen. In het 3 e kwartaal kromp de economie ook al met,4%. Hiermee zit de Nederlandse economie volgens de gangbare definitie in een recessie. Consument heel somber over eigen financiën in 212 Het vertrouwen van de consument is in het 4 e kwartaal verder gedaald. Het vertrouwen is nu zelfs lager dan in het 1 e kwartaal van 29. Consumenten zijn vooral pessimistisch over hun financiële situatie in de komende 12 maanden. Nog nooit eerder waren de consumenten hierover zo somber. Iets minder werkzame personen Uit het vestigingenregister blijkt dat tussen april 21 en april 211 het aantal werkzame personen in s-hertogenbosch is afgenomen met 46 personen (-,5%) tot In dezelfde periode is het aantal werkzame personen in Nederland toegenomen met,3%. Tussen april 21 en april 211 is het aantal bedrijven in s-hertogenbosch toegenomen tot Dit betekent een toename van 19 bedrijven (1,8%). De landelijke cijfers laten hier een toename zien van 3,2%. Veel starters en oprichtingen In het 4 e kwartaal blijft het aantal starters redelijk hoog liggen. Met 3 starters in het 4 e kwartaal, zijn er in 211 ruim 1.35 nieuwe bedrijven in s-hertogenbosch gestart. Ook het aantal overige oprichtingen 4 ligt redelijk hoog. In het 4 e kwartaal zijn er in s- Hertogenbosch 15 nevenvestigingen en dochterondernemingen van bestaande bedrijven opgericht. In totaal zijn er in 211 ruim 56 van dit soort bedrijven opgericht. Daarnaast zijn er in het 4 e kwartaal 35 bedrijven opgeheven. Dat is meer dan in de voorgaande kwartalen. In heel 211 waren er 14 bedrijfsopheffingen, waarvan 75 als gevolg van een faillissement. Alles bij elkaar is het groeisaldo 5 in 211 (88) iets lager dan in 21 (9). Meer hotelovernachtingen dan 21 In het 2 e kwartaal lag het aantal hotelovernachtingen in s-hertogenbosch erg hoog. Daarna is het aantal hotelovernachtingen weer iets gedaald tot ruim 31. in het 3 e en 4 e kwartaal. Dit is redelijk vergelijkbaar met het 3 e en 4 e kwartaal in 21. Mede door het 2 e kwartaal zijn er in heel 211 meer hotelovernachtingen geweest (126.24) dan in 21 (122.91). 4 Dit zijn nevenvestigingen en dochterondernemingen van bestaande bedrijven. 5 Starters + oprichtingen opheffingen. 5

6 Niet werkende werkzoekenden [Bron: UWV Werkbedrijf] Vacatures [Bron: UWV Werkbedrijf] Openstaand Ingediend 3. j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d % Niet werkende werkzoekenden in % van beroepsbevolking [Bron: UWV Werkbedrijf] Index 16 Ontwikkeling nww naar leeftijd [Bron: UWV Werkbedrijf] jaar Nederland jaar 5 's-hertogenbosch j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d jaar j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d WW-uitkeringen [Bron: CBS] WWB-uitkeringen < 65 jaar + WIJ [Bron: AmSZ] j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d j f mam j j a s o n d Aanvragen Bijzondere Bijstand [Bron: AmSZ] Aanvragen schuldhulpverlening [Bron: AmSZ] Hulpvragen Bureau Sociaal Raadslieden [Bron: BSR] Gebruikers voedselbank [Bron: voedselbank]

7 Arbeidsmarkt en inkomen Aantal niet werkende werkzoekenden toegenomen Gedurende het 4 e kwartaal van 211 is het aantal bij het UWV WERKbedrijf ingeschreven niet werkende werkzoekenden (NWW) voor het eerst sinds 29 toegenomen. Eind 211 zijn er niet werkende werkzoekenden. Dit zijn er iets minder dan het jaar daarvoor (4.278). 6 De toename komt vooral voor rekening van het aantal werkzoekende mannen. Als we naar de verschillende leeftijdsgroepen kijken, dan zien we dat vooral het aantal werkzoekende jongeren is toegenomen. Het aantal werkzoekende 45-plussers is ongeveer gelijk gebleven. Ook het werkloosheidspercentage 7 in s-hertogenbosch is iets toegenomen: tot 6,% aan het eind van 211. Dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde. Aantal ingediende vacatures tamelijk constant Het aantal bij het UWV WERKbedrijf ingediende vacatures ligt in het 4 e kwartaal (1.2) iets lager dan in het in het 3 e kwartaal (1.1). Vooral in december zijn er (veel) minder vacatures ingediend dan in de maanden daarvoor. Het aantal openstaande vacatures schommelt sinds april 211 rond de 1.. Ook hier is in december echter sprake van een behoorlijke afname. Lichte afname aantal WWB 8 uitkeringen Ook in het 4 e kwartaal is het aantal WWB-uitkeringen weer licht afgenomen. Door de toename in het 1 e kwartaal ligt het aantal WWB-uitkeringen eind 211 echter hoger dan een jaar eerder. Het aantal WW-uitkeringen is in het 4 e kwartaal weer iets verder toegenomen. Eind 211 hebben 2.75 mensen een WW-uitkering. Een jaar geleden waren dit er Aantal aanvragen bijzondere bijstand en schuldhulpverlening lager dan in 21 Het aantal aanvragen bijzondere bijstand is in het 4 e kwartaal (89) ongeveer gelijk aan het aantal in het 3 e kwartaal. Dit is beduidend lager dan in de eerste twee kwartalen van 211. In heel 211 zijn er minder aanvragen voor bijzondere bijstand gedaan dan in het piekjaar 21. Dit komt waarschijnlijk doordat tot 211 iedereen die ouder was dan 65 recht had op bijzondere bijstand. Sinds 211 wordt een inkomenstoets gedaan. In het 4 e kwartaal van 211 zijn er ruim 12 aanvragen voor schuldhulpverlening geweest. Het totaal voor 211 komt daarmee op iets meer dan 5. Ook dit is minder dan in 21. Toename aantal hulpvragen Bureau Sociaal Raadslieden Het Bureau Sociaal Raadslieden (BSR) helpt burgers door ze te ondersteunen bij het vinden van hun weg in wet- en regelgeving. In het 4 e kwartaal kwamen er meer hulpvragen binnen dan in de kwartalen daarvoor. Vooral het hoge aantal hulpvragen op het gebied van huur/wonen is opvallend. Het aantal klanten was in het 4 e kwartaal van ,2% hoger dan in het 4 e kwartaal 21. Aantal gebruikers voedselbank lager dan voorgaande jaren In het laatste kwartaal van 211 maakten in totaal 84 volwassenen en kinderen gebruik van de voedselbank. Dit zijn er ruim 1 meer dan in het kwartaal daarvoor. Het totaal aantal gebruikers is in 211 weliswaar lager dan in 21; vanaf augustus neemt het aantal gebruikers toe. 6 Het aantal NWW ers is eind februari 212 gestegen naar 4.6. Het werkloosheidspercentage naar 6,8%. In NL is dit 6,2%. 7 Uitgedrukt in percentage van de beroepsbevolking. 8 Aantal uitkeringen in het kader van de Wet Werk en Bijstand. 7

8 2. Te koop staande woningen [Bron: NVM] 2 Verkooptijd woningen [Bron: NVM] Verkochte woningen [Bron: NVM] 3. Transactieprijs woningen [Bron: NVM] Prijsindex bestaande koopwoningen [25=1; bron: CBS] Opgeleverde nieuwbouwwoningen [Bron: afdeling Bouwen] Bouwvergunningen nieuwbouwwoningen [Bron: afdeling Bouwen] Leegstandspercentage kantoren [Bron: DTZ] 's-hertogenbosch Nederland 1e 2e 3e 4e Vastgoed transacties, m 2 vvo [Bron: Propertynl] Bedrijven Kantoren

9 Woningmarkt en vastgoed Aanbod bestaande koopwoningen blijft nog steeds stijgen Het aantal in s-hertogenbosch te koop staande woningen blijft maar toenemen. Eind 4 e kwartaal 211 is - wederom - een nieuw recordaantal bereikt (1.8), zo blijkt uit cijfers van de NVM 9. Het aantal te koop staande appartementen blijft hoog: 45% van de te koop staande woningen is een appartement. Er staan nu 3 woningen meer te koop dan een jaar geleden. Iets minder woningen verkocht Het aantal verkochte woningen blijft sinds het 2 e kwartaal van 29 rond de 2 25 schommelen. Het 4 e kwartaal van 211 ligt hier met 192 verkochte woningen iets onder. De transactieprijs voor de gemiddelde woning schommelt van kwartaal tot kwartaal omdat het om vrij beperkte aantallen gaat. Sinds 29 varieert de kwartaalprijs tussen de 225. en 25.. Dit kwartaal valt de mediane transactieprijs hier wederom binnen: Volgens de Prijsindex Bestaande Koopwoningen van het CBS 1 blijven de prijzen in s- Hertogenbosch sinds het 3 e kwartaal van 21 dalen. In het 4 e kwartaal 211 ligt de prijs voor het eerst onder het niveau van 25. De verkooptijd van de in het 4 e kwartaal 211 verkochte woningen is gestegen: gemiddeld 18 dagen. Vooral de duurdere woningen stonden lang te koop: vrijstaande woningen (19 dagen) en twee-onder-één kap woningen (27 dagen). Tussen- en hoekwoningen werden in het 4 e kwartaal het snelst verkocht; gemiddeld 12 dagen. Meer bouwvergunningen dan voorgaande twee jaren In het 4 e kwartaal 211 zijn er bouwvergunningen afgegeven voor 2 woningen. Dit betekent dat er in bouwvergunningen zijn afgegeven. Meer dan in 29 (42) en 21 (55). In het 4 e kwartaal zijn er ruim 4 nieuwe woningen opgeleverd. Dit maakt een totaal van 749 nieuwe woningen in 211. Een iets hogere productie dan in 21 (724). Lichte stijging aantal huisuitzettingen Uit cijfers van de drie grote woningcorporaties 11 in s-hertogenbosch blijkt dat het aantal huisuitzettingen de laatste jaren afneemt. In 27 en 28 vonden er in totaal 48 huisuitzettingen plaats. In 29 en 21 is dit gedaald naar respectievelijk 38 en 26. In 211 is weer een toename te zien: in totaal zijn er 34 huisuitzettingen geweest. Deze huisuitzettingen zijn grotendeels het gevolg van huurachterstand. Leegstandspercentage kantoren neemt iets af Tussen begin 21 (9,2%) en 211 (8,9%) is het leegstandspercentage van kantoren in s- Hertogenbosch afgenomen. Deze trend zet door: 8,8% begin 212. Landelijk gezien is het iets gestegen naar 14,1%. s-hertogenbosch staat met dit percentage in de top-1 van gemeenten met de minste leegstand. In het 4 e kwartaal 211 werd ruim 14.4 m 2 vloeroppervlak aan kantoorruimte verhuurd of verkocht. Aan bedrijfsruimte was dit bijna 4. m 2 ; het hoogste aantal m 2 sinds begin 27. Het aantal m 2 transacties in kantoor- en bedrijfsruimte ligt wederom hoger dan vorig kwartaal. 9 Het marktaandeel van de NVM is ongeveer 7 á 8% van alle te koop staande woningen. De NVM-cijfers over het laatste kwartaal zijn altijd voorlopige cijfers. 1 Het meetmoment van het CBS is later in de tijd (inschrijven hypotheekakte) dan het meetmoment van de NVM. Verder gaan de cijfers van het CBS over álle koopwoningen. 11 Zayaz, BrabantWonen en De Kleine Meierij. 9