Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders II III lllliiiiiiii! II G13.1270 nieuwkoop raadsvoorstel portefeuillehouder F. Buijserd opgesteld door Bedrijfsondersteuning í Geesje Stel Registratienummer collegebesluit vergaderdatum raad 1 7 Oktober 2013 jaar/nummer 2013-099 onderwerp Vaststellen 3e Verordening tot wijziging van de "Algemene plaatselijke verordening (Apv) Nieuwkoop 2012" Het college van burgemeester S wethouders stelt de raad voor het volgende te besluiten: 1. De 3 e verordening tot wijziging van de "Apv Nieuwkoop" vast te stellen, conform bijgaand raadsbesluit. burgemeester en wethouders van Nieuwkoop mr. F. Buijserd etaris Burgemeester X Toelichting Probleemstelling Inleiding In het kader van het gemeentelijk streven tot deregulering en het verminderen van administratieve lasten voor ondernemers hebben wij gekeken naar de mogelijkheid om het horeca-exploitatievergunningenstelsel voor horecabedrijven te dereguleren. De keuze om de horeca-exploitatievergunning onder de loep te nemen is mede ingegeven door het feit dat landelijk de horeca-exploitatievergunning al jaren ter discussie staat. 1
Pagina 2 van 8 De vergunning brengt veel administratieve lasten met zich mee, zowel voor de sector als voor de gemeentelijke organisatie. Alvorens in te gaan op de keuze die wij na afweging uiteindelijk hebben gemaakt en in dit voorstel is uitgewerkt, lijkt het ons gewenst eerst in te gaan op het instrument van de horeca-exploitatievergunning, het aspect Bibob dat een raakvlak heeft met de horecaexploitievergunning en het begrippenkader "natte" en "droge" horeca. De horeca-exploitatievergunning De horeca-exploitatievergunning is een vergunning die moet worden aangevraagd om een horeca-inrichting te mogen exploiteren. De vergunning is bedoeld om overlast voor de omgeving tegen te gaan. Bij de aanvraag om vergunning worden de volgende twee elementen getoetst: 1. De overlast die de horeca-inrichting oplevert voor de omgeving; 2. Of de horeca-inrichting voldoet aan het bestemmingsplan, beheersverordening, exploitatieplan of voorbereidingsbesluit. Grondslag en weigeringsgronden Grondslag De horeca-exploitatievergunning wordt verleend op grond van artikel 2:28 van de "Apv Nieuwkoop 2012". Die bepaling is weer gebaseerd op artikel 174 van de Gemeentewet. De horeca-exploitatievergunning is in het leven geroepen om de leefbaarheid rondom horecabedrijven te beschermen. Weigeringsgronden De burgemeester moet de vergunning weigeren als vestiging van het bedrijf in strijd is met het bestemmingsplan, beheersverordening, exploitatieplan of voorbereidingsbesluit. De burgemeester kan de vergunning geheel of gedeeltelijk weigeren als door verlening de woon- en leefsituatie in de omgeving van het horecabedrijf of de openbare orde op ontoelaatbare wijze nadelig wordt beïnvloed. De burgemeester houdt daarbij rekening met het karakter van de straat en de wijk, waarin de openbare inrichting is gelegen of zal zijn gelegen, de aard van de openbare inrichting en de spanning, waaraan het woonmilieu ter plaatse al blootstaat of bloot zal komen te staan door de exploitatie. Overlast De horeca-exploitatievergunning heeft tot doel het woon- en leefklimaat te beschermen door horecaoverlast tegen te gaan. Horeca kan op verschillende manieren zorgen voor overlast. Geluidsoverlast is de meest voorkomende vorm. Enerzijds gaat het om muziek vanuit cafés e.d. Anderzijds veroorzaken bezoekers geluidsoverlast bij het verlaten van etablissementen. Een deel van de bezoekers veroorzaakt op andere wijze overlast. Bijvoorbeeld door het wildplassen, vernielingen en vechtpartijen. Verkooppunten voor fastfood kunnen hangplekken voor jongeren zijn. Zij veroorzaken vaak overlast door praten met luide stemverheffing, rijden met brommers, blowen of louter door hun aanwezigheid. 2
Pagina 3 van 8 De horeca-exploitatievergunning en de Wet Bibob (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) Witwassen voorkomen Sinds 2003 kunnen bestuursorganen bepaalde vergunningen weigeren als de vrees bestaat dat de vergunning zal worden gebruikt voor criminele doeleinden. Het kan daarbij gaan om het witwassen van crimineel geld of het misbruiken van de vergunning zelf. Binnen de horecasector ligt de nadruk op het voorkomen van witwassen. De aanvrager moet vooraf onder meer inzicht verlenen in de financiering van zijn onderneming. Op die manier wordt voorkomen dat geld wordt witgewassen. De Wet Bibob kan worden toegepast op horeca-exploitatievergunningen. "Natte" en "droge" horeca "Natte" horeca: bedrijven die onder de Drank- en Horecawet vallen en waar (anders dan om niet) alcoholhoudende drank wordt vertrekt voor gebruik ter plaatse. "Droge" horeca: bedrijven waar geen alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse wordt verstrekt, maar wel zwakalcoholische drank verkocht kan worden voor gebruik elders. Ook kunnen er eet- of rookwaren voor gebruik ter plaatse worden verkocht. Voorgesteld nieuw beleid In principe staan de volgende mogelijkheden open: 1. Het volledig behouden van de horeca-exploitatievergunning; 2. Het deels behouden van de horeca-exploitatievergunning; 3. Het volledig schrappen van de horeca-exploitatievergunning. Bij onze verkenning van de mogelijkheden hebben wij gekeken naar het aspect van lastenverlichting voor de ondernemers en vermindering van de regeldruk. In onze optiek mag dat echter niet ten koste gaan van de openbare orde en veiligheid en de rechten van andere inwoners van de gemeente. Bescherming hiervan is immers de doelstelling van de exploitatievergunning geweest. Bovendien dient in het oog te worden gehouden dat er wel een juridische grondslag blijft voor het optreden tegen onregelmatigheden. Met deze uitgangspunten in het achterhoofd en na bestudering van diverse (praktijk)voorbeelden (o.a. VNG-model, beleid gemeente Haarlem en Haarlemmermeer) zijn wij van mening dat een gedeeltelijke afschaffing van de horeca-exploitatieplicht ( met flankerend beleid) onze voorkeur heeft. Een aanpak die ook is toegesneden op de situatie in de gemeente Nieuwkoop. 3
Pagina 4 van 8 Het nieuwe horeca-exploitatiebeleid dat wij voorstellen houdt in: 1. Voor alcoholschenkende bedrijven is een drank- en horecavergunning nodig, op grond van de Drank- en Horecawet (en dus géén horeca-exploitatievergunning meer). 2. Voor alcoholvrije bedrijven, zoals bijvoorbeeld een snackbar (die geen alcohol schenkt), is een horeca-exploitatievergunning nodig op grond van de Apv. Er zijn hierop de volgende uitzonderingen. Voor de volgende bedrijven is geen exploitatievergunning nodig:» een horecabedrijf dat al op grond (van artikel 3) van de Drank- en Horecawet vergunningsplichtig is; «een horecabedrijf in een zorginstelling en uitvaartcentra;» een horecabedrijf bij sportverenigingen en instellingen belast met het beheer van club- en buurthuizen;» een horecabedrijf in een winkel voor zover de horeca een nevenactiviteit is (bijv. in een tuincentrum). 3. Voor discotheken en seksinrichtingen is altijd een horeca-exploitatievergunning vereist. 4. De burgemeester krijgt de bevoegdheid om in het belang van de openbare orde en bij onevenredige overlast, het niet hoeven beschikken over een horecaexploitatievergunning voor een bedrijf dat onder een uitzonderingscategorie valt, voor een individueel horecabedrijf buiten toepassing te verklaren. 5. Tegelijkertijd met de inwerkingtreding van het nieuwe horeca-exploitatiebeleid en dus de gedeeltelijke afschaffing van de horeca-exploitatievergunning, wordt flankerend beleid van kracht om overlast te voorkomen. Dit beleid heeft de vorm van beleidsregels voor horecabedrijven, met daaraan gekoppeld een horecasanctiebeleid. 6. De huidige Apv bevat een link tussen horeca-exploitatievergunning en terrasvergunning. Die koppeling blijft bestaan. De aangepaste verordening kent het recht op een terras rechtstreeks toe. Artikel 2:28a is nu zo geredigeerd dat een terras is toegestaan voor inrichtingen met een Drank- en Horecawetvergunning, of met een Exploitatievergunning én voor 'droge horeca', die in de nieuwe verordening van de vergunningsplicht is uitgezonderd. Bij verordening gelden enkele algemene regels voor een terras. Aanvullend daarop zijn in de nota Horeca-beleid I Horecasanctiebeleid voor terrassen nog nadere voorschriften gesteld in de vorm van beleidsregels. 7. In het belang van eenduidigheid en eenvoud worden de sluitingstijden voor terrassen geharmoniseerd met de algemene sluitingstijden voor horecabedrijven, van 01:30 tot 06:00 uur. De burgemeester blijft bevoegd voor een afzonderlijk horecabedrijf - al dan niet tijdelijk - andere sluitingstijden vaststellen. Kader I Eerdere besluiten De "Apv Nieuwkoop 2012", vastgesteld door de raad op 12 september 2012 en zoals sindsdien gewijzigd. 4
Pagina 5 van 8 Beoogd effect Een vermindering van de administratieve lasten voor de horeca-ondernemer tot stand te brengen door voor bepaalde categorieën horecabedrijven de eis van een horecaexploitatievergunning af te schaffen. Voorgestelde besluiten I Argumenten: Besluit: 1. De 3 e verordening tot wijziging van de "Apv Nieuwkoop" vast te stellen, conform bijgaand raadsbesluit. Argumenten: 1. Daar waar de horeca-exploitatievergunning wordt afgeschaft leidt dit tot deregulering en lastenverlichting voor de betreffende horeca-ondernemer. De ondernemer hoeft geen leges te betalen, geen formulieren in te vullen en te wachten op deze vergunning voordat hij van start gaat. 2. Voor het overgrote deel van de horecabedrijven kan volstaan worden met één vergunning. Of een drank- en horecavergunning of een horecaexploitatievergunning 3. Voor het overgrote deel van de "droge" horeca kan de horecaexploitatievergunning worden afgeschaft. De soorten bedrijven waarvan geen overlast te verwachten is, worden in artikel 2:28, eerste lid, onder a t/m d van deze vergunningplicht uitgezonderd. Deze mogelijkheid bestond in principe ook al onder de huidige Apv, maar hiervan is nooit gebruik gemaakt. Wij geven er de voorkeur aan om bij de onderhavige wijziging de categorieën bedrijven die zijn uitgezonderd voor de duidelijkheid expliciet te benoemen in de Apv. 4. Het risico van de gedeeltelijke afschaffing is beperkt doordat via bestaande wetgeving en regelingen tegen horeca gerelateerde overlast kan worden opgetreden. Het gaat hierbij onder meer om de Drank- en Horecawet, Wet milieubeheer, Aktiviteitenbesluit en de afvalstoffenverordening. Hierbij zij wel aangetekend dat aan deze regelgeving andere motieven ten grondslag liggen. 5. Ter vermindering van de risico's verbonden aan de gedeeltelijke afschaffing van de horeca-exploitievergunning is flankerend beleid ontwikkeld (juridische basis artikel 2:28 Apv), waarbij beleidsregels door de burgemeester worden vastgesteld waaraan horeca ondernemers zich moeten houden om overlast te voorkomen. Hieraan wordt een horecasanctiebeleid gekoppeld. 6. De "natte" horeca" valt al onder de Wet Bibob via de vergunning die deze bedrijven nodig hebben op grond van de Drank- en Horecawet. Het afschaffen van de horeca-exploitatievergunning heeft wat de Bibob-toets betreft dus geen gevolgen voor deze categorie bedrijven. 7. Voor meer risico-gevoelige "droge" horecabedrijven blijft de exploitatievergunning verplicht en blijft de Bibob-toets mogelijk, zo is in het huidige gemeentelijke Bibob-beleid bepaald. 5
Pagina 6 van 8 Kanttekeningen: 1. Op grond van artikel 147 en 149 van de Gemeentewet is uw raad bevoegd verordeningen vast te stellen en te wijzigen. De uitvoering van de verordening en het toezicht op de naleving van de in de verordening opgenomen bepalingen behoort tot de bevoegdheid van het college of de burgemeester. 2. De VNG heeft een alternatief model voor de horeca-exploitatievergunning opgesteld. Dit model gaat ervan uit dat voor het overgrote deel van de "droge" horeca de exploitatievergunning kan worden afgeschaft en hanteert daarbij ook de systematiek van het uitzonderen van categorieën bedrijven van de horecaexploitatievergunningplicht. Voor meer risico-gevoelige "droge" horecabedrijven blijft de exploitatievergunning verplicht en blijft de Bibob-toets mogelijk. Dit komt overeen met wat wij met ons voorstel voorstaan. Voor wat betreft de "natte" horeca kiest de VNG voor een systeem waarbij de burgemeester aan bestaande bedrijven die zes maanden geen ernstige overlast gegeven hebben op verzoek dan wel ambtshalve een vrijstelling verleent. Nieuwe bedrijven krijgen in het beginsel het vertrouwen en krijgen een vrijstelling voor een proefperiode van een halfjaar. Als het bedrijf in die periode geen ernstige overlast heeft veroorzaakt krijgt het een permanente vrijstelling net als de andere reeds aanwezige bedrijven. Als nadeel van dit systeem zien wij de administratieve lastendruk verbonden aan het verlenen van vrijstellingen. Hiervoor kiezen wij dus niet., 3. In de literatuur en met name ook vanuit de horecasector wordt gewezen op gemeenten die de horeca-exploitatievergunning geheel hebben afgeschaft. In dit verband wordt de gemeente Haarlem vaak als voorbeeld aangehaald. Los van het feit dat wij een gehele afschaffing van de horeca-exploitatieplicht niet voorstaan kent de gemeente Haarlem weliswaar geen horecaexploitatievergunning meer, maar wordt er in de discussie aan voorbijgegaan dat hun Apv een vergunningenstelsel voor zogenaamde verlofbedrijven kent. Vanuit het oogpunt van deregulering en administratieve lastenverlichting achten wij dit geen bruikbaar model. Te meer daar de gemeente Nieuwkoop een dergelijk vergunningenstelsel niet heeft. Ook de introductie daarvan is niet gewenst, want dat zou afbreuk doen aan de doelstelling van deregulering. 4. De redenatie dat de horeca-exploitatievergunning volledig (in alle gevallen) zou kunnen worden afgeschaft omdat bestaande regelgeving en met name het bestemmingsplan voldoende alternatieven zou bieden om horeca-overlast tegen te gaan delen, wij niet. Zoals hierboven al aangegeven liggen aan deze regelgeving andere motieven ten grondslag. Voor wat betreft het bestemmingsplan geldt dat bij het toestaan van een horeca-bestemming slechts ruimtelijke relevante elementen een rol spelen. Ruimtelijke relevante elementen zijn bijvoorbeeld: verkeerstromen, parkeerdruk maar ook allerlei sectorale ruimtelijke wetgeving, zoals de Wet milieubeheer. Ruimtelijk relevant is ook in hoeverre verschillende functies bijvoorbeeld wonen en horeca in hetzelfde gebied mogen voorkomen. Bij het bestemmingsplan kunnen echter zaken als openbare orde en veiligheid en de woon- en leefsituatie niet worden meegewogen. De horeca-exploitatievergunning die primair als een overlast 6
Pagina 7 van 8 vergunning kan worden gezien biedt daarentegen de mogelijkheid om preventief te toetsen of de exploitatie van een horecabedrijf zich verdraagt met het woonen leefmilieu ter plaatse. 5. Een argument dat landelijk wordt gehanteerd om de horecaexploitatievergunning niet volledig af te schaffen is om coffeeshops zonder meer aan een Bibob toets te kunnen onderwerpen. Voor de volledigheid merken wij op dat dit argument voor Nieuwkoop geen betekenis heeft. In Nieuwkoop worden in het geheel geen coffeeshops toegelaten. De burgemeester heeft namelijk op 9 september 2011 nulbeleid vastgesteld middels de nota "Nulstelsel Coffeeshops van de gemeente Nieuwkoop". 6. Door het nieuwe vergunningenstelsel zullen veruit de meeste horecabedrijven geen exploitatievergunning meer nodig hebben. Ook een terras is nu met algemene regels toegestaan, voorzien van flankerende beleidsregels. Terrassen mogen uitsluitend geheel of gedeeltelijk op gemeentegrond, de openbare ruimte staan, met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming daarvoor van de gemeente als eigenaar van de grond. Voor terrassen, die geheel of gedeeltelijke, op gemeentegrond - waaronder begrepen de openbare ruimte - staan brengt de gemeente als eigenaar van de betrokken exploitant van de horeca-inrichting jaarlijks een gebruiksrecht in rekening. 7. In afwachting van de besluitvorming van uw raad op dit voorstel hebben wij besloten de behandeling van liggende aanvragen op te schorten, geen nieuwe aanvragen in behandeling te nemen en geen aanschrijvingen de deur uit te doen gericht op het aanvragen van een horeca-exploitatievergunning. Risico's I Beheersmaatregelen Bij het overnemen van dit voorstel schatten wij de risico's in als beperkt. Financiële I Personele I Juridische consequenties Tegen deze wijzigingsverordening zelf kan geen bezwaar dan wel beroep worden aangetekend. Rechtsmiddelen staan pas open bij afzonderlijke besluiten. Voor het team Vergunningen vermindert de (ambtelijke) bestuurslast, er hoeven minder vergunningsaanvragen behandeld te worden. Uitgaande van circa 6 verleende vergunningen per jaar is de legesderving beperkt. Toezicht op de handhaving van de Apv en de horeca valt binnen de reguliere taken. Deze worden met de beschikbare financiële en personele middelen uitgevoerd, Daarbij worden op basis van het Beleidsplan Bestuurlijke Handhaving prioriteiten gesteld. Communicatie I Participatie Na vaststelling door de raad van de 3 e Verordening tot wijziging van de Apv wordt deze alsmede de geconsolideerde versie van de Apv bekend gemaakt in het Elektronisch gemeenteblad en Nieuwkoop Nieuws. Voorts wordt mededeling van de vaststelling gedaan aan het parket van de arrondissementsrechtbank te Den Haag en de politie. 7
Pagina 8 van 8 Participatie Ons voornemen om uw raad voor te stellen over te gaan tot gedeeltelijke afschaffing van de eis om een horeca-exploitatievergunning aan te vragen is voorgelegd aan een afvaardiging van horecaondernemers uit Nieuwkoop, onder het verzoek om hun achterban hierover te raadplegen en te komen met een reactie. Van de lokale horeca hebben wij begrepen dat zij de Koninklijke Horeca Nederland hebben geconsulteerd over het voorliggende voorstel (inclusief het flankerende Horecabeleid en Horecasanctiebeleid) en op 26 augustus hebben zij ons laten weten te kunnen instemmen met het voorstel. Achterliggende stukken die ter inzage liggen - Ledenbrief VNG 09/138, wijziging model-apv i.v.m. horeca-exploitatievergunning - Concept-Beleidsregels Horecabeleid en Horecasanctiebeleid. Advies meningsvormende raad 3 oktober 2013 De raad heeft voldoende informatie om een besluit te nemen. Het wordt een discussiestuk in de volgende besluitvormende raadsvergadering op verzoek van SGP-CU en MPN. 8