Historische refertepunten 1900-1902: Landsteiner Ontdekking (fenotypische) bloedgroepen 1939: Levine en Stetson Feitelijke ontdekking resus immunisatie 1940: Landsteiner Wiener Ontdekking resusfactor 1945: Eerste wisseltransfusies o.a. Kellsall, Shaw(Austr.) 1960-1961: Finn & Clarke Experimenten en toepassing passieve immunisatie
ABO ANTAGONISME ABO incompatibele zwangerschap: 15 % van de zwangerschappen: Maternele bloedgroep O met A of B fœtus Beschermende factoren (voor de fœtus) - natuur van de antilichamen (IgM, IgG2) - absorptie van de natuurlijke antilichamen door weefselantigenen - (nog relatief lage) densiteit van ABO antigenen op fœtale rode bloedcellen
INCIDENTIE HDN (groep O moeders) Icterus < 24 h: 1 / 150 Ernstige hemolyse met evt. wisseltransfusie: 1 / 3000 (raciale factor: Aziaten, Arabieren, Negers 1 / 500)
ERNSTIGE HEMOLYSE DOOR «ABO» ANTAGONISME Zeldzame complicatie: 0.36 % met nierfalen a.g.v. Hemolytische Ziekte van de pasgeborene Clin. Pediatr. Philadelphia, 1990; 29(4), 219-22
ABO Hemolytic Disease of the Newborn is More Severe in Taiwan than in White Populations Vox Sang 1995; 68:136
VERGELIJKING Rh-HDN t.o.v. ABO-HDN Rh-HDN ABO-HDN Antilichaam Immune IgG Natuurlijk IgG of immune Bij aanwezig- steeds hemolyse 90% subklinisch heid Al. of niet behandeld Prenatale Nagaan antistof Geen prenatale evaluatie: titers en evaluatie Obstetrisch voorgeschiedenis Eerste kind zonder Mogelijke hemolyse; verloop: problemen niet voorspelbaar Ziekte is erger geen verergering bij volgende geboorten; vroeggeboorte Anemie: Matig tot Afwezig of mild ernstig Bilirubinemie: Snelle stijging Piek op 1-3 dagen DAT: Positief Zwak positief of negatief Bloodbeeld: Geen microsfero- Microspherocyten cyten
Algemene statistiek maternele alloimmunisatie 60 er jaren 1960-64 1965-67 Aantal 12.297 6.081 Geïmmunis. 286 (2.33%) 288 (4.73%) Anti-D 173 (1.41%) 131 (2.15%) Andere 113 (0.92 %) 157 (2.58%) Globaal: 630 antilichamen voor 574 patiënten Niet geïd. 84 Anti C 34 Anti E 34 Anti K 30 Pos. Dir. Coombs: 49 (18 en 31) (buiten ABO en D) Obst. and Gynec. 34, No 6, 1969
Immunisatie tegen D -antigen - 30 % na 1 injectie van D pos. cellen - 70 % na 2 injectie van D pos. cellen Effect profylactisch anti-d (zwangerschap) - gegeven: 2990 geïmmunis.: 15 (0.5%) - niet gegeven: 3010 geïmmunis.: 255 (8.5%) (Bl. tr. for clin. J. Wallace p190)
RELATIE TITER ANTI-D EN KLINISCHE CONTEXT Totaal: 359 Tit;aant. GT FT TR WT >16: 40 17 15 3 5 <16: 319 66 101 24 128 GT= Geen therapie; FT=fototherapie; TR=transfusie WT= wisseltransfusie STUDIE DIJK ea Transfusion Medicine 1995; 5; 199-202 ANTI-D UITGEDRUKT IN i.u. < 4 i.u. weinig risico 4-15 i.u. matig risico > 15 i.u. groot risico
CORRELATIE ERNST HDN EN (MANNELIJK) GESLACHT Totaal: 104 gevallen (1991-1997) Intra-uteriene transfusie: uitgevoerd bij 60 bedreigde zwangerschappen mannelijk vrouwelijk Aantal transfusies 5 2 Eerste transfusie 24.5 31 weken Relatief foetaal HB 53.1% 64.5% Absoluut foetaal HB 6.45 8.75 gdl Mortaliteit 9/51 3/53 Transfusion 1999; 39; 169-173
STUDIE DIJK ea 1996-97 KLINISCHE HDN BIJ NIET ANTI-D OF ABO AS 130 meldingen, 81 weerhouden 29/60: vroegere transfusie DIRECTE ANTIGLOBULINETEST: - positief 61/81 - negatief 10/81 GT FT TR/WT/IUT Verloop bij 80: 21 24 35 (IUT= intra-uteriene transfusie)
BEREKENDE PREVALENTIE IN NEDER- LAND: 0.25 % Meest belangrijke: anti-c: 38 anti-e: 21 anti-k: 16 Hoogst genoteerde bilirubinewaarden: 33 mg/dl: 3 maal anti-c Besluit: aanbeveling tot selectief transfusiebeeld bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd (isogroepen) DIJK e.a. NTG: 1999, 143 (28) 1465-69
ANTI-C (e) 120 ZWANGERSCHAPPEN (80 VROUWEN) over 28 jaar (1968-1990) 22: AFLOOP NIET GECORRELEERD MET ANTISTOF 32: NEONATALE HEMOLYSE 8: THERAPEUTISCH INGRIJPEN Literatuurreferentie van 3 gevallen met fatale afloop ZELDEN ERNSTIGE HDN DOOR ANTI C OF ANTI Ce Bowman e.a. Am. Journ. Gynecolog. 1992; 166 (4); 1239-1243 (Manitoba)
ANTI-Cw 1956-1992: 12 vrouwen (18 zwangerschappen) 3: natuurlijk, (zonder gekend expositie) 9: (14 zwangerschappen): 11 Cw positieve babies GT FT TR WT 5 2 4
Hoogste antilichaam titer (IAT) in relatie tot klinisch verloop in 59 gevallen van HDN te wijten aan «non-d antibodies» (anti-c n=34; anti E n=19; anti K n=6). Aantallen (%) IAT titer Geen therapie Fototherapie < 16 13(50) 12(46) 16 5(15) 10(30) Transfusie Wissel Transfusie - 1(4) 4(12) 14(42) Totaal 26(100) 33(100) 1995 Blackwell Sciensce Ltd: Transfusion Medicine, 5, 199-202
RELATIE MATERNELE HLA ANTILICHAMEN EN HEMOLYTISCHE ZIEKTE VAN DE PASGEBORENE Maternele antilichamen positief in Monocyte Monolayer assay: 13/18 zonder HDN 9/13 Klasse I (HLA A en B) 4/13 Klasse II (HLA DR,DQ) of Monoc. Spec. 8/16 met hemolyse i.a.w. Klasse II of monocyte specifieke antilichamen Acta Obstetrica Gynecol. Scand. 1996 75(2) 102-7
Positieve correlatie hoge anti-d titer met HLA DQB1*0201: Studie van 24 vrouwen: Anti D titer 16-256 > 512 11 13 HLA DQB1*0201 2 11 Hilden e.a. Tissue-Antigens, 1995; 46(4): 313-5
Mild Course of Fetal Rh D Haemolytic Disease due to Maternal Alloimmunisation to Paternal HLA Class I and II Antigens Anti D titer 1/512 met twee HLA antistoffen (Kl I en Kl II), nl. Anti A-10 en Anti DR-13 Anti HLA antilichamen tegen paternele (en ook fœtale) HLA antigenen gaven duidelijke inhibitie van in vitro fagocytose en aldus ook van ongunstige gevolgen van anti D op fœtale cellen Vox Sang 1995; 68: 243-247
CASUS 1 Anamnese moeder (W.K.) - september 1980: abortus (retroversio uteri) - november 1981: overlijden neonatus (sepsis) - 1982: moeilijke zwangerschap van tweeling met rust. v.a. 3e maand bloedverlies 6e maand R/Gestanon, Prepar - 8.12.1982: geboorte APGAR 8/9/9; geleidelijke lethargie - 3.1.1983: opname U.Z.G. van tweeling: geleidelijke lethargie
Casus 1 Opname tweelingin kritieke toestand 20 dagen na aanvankelijk succesvolle geboorte Kind 1 Kind 2 RBC: 1.650.000 2.040.000 Tromboc. 48.000 Reticulo. 39% stupor, hartstilstand isuprel, adrenaline iets betere algemene toestand 10 cc. bloed 40 cc. Bloed acidose, K + oedeem, urine -.. ventricul. tachycardie overlijden geleidelijke recuperatie Elutie antistoffen: anti E (oorzaak trage - niet
ccdee CcDee CcDEe CcDEe
CcDEe C.e/cDE ccdee c.e/c.e ccdee cde/c.e Ccdee C.e/c.e Casus 2 G1: bevallen van dochter, toediening van Rhogam G2: spontane abortus na 7 weken G3: hydrops foetalis vastgesteld op 30 weken sectio: kind Hb 7g/dL longimmaturiteit overlijden Gezien de afwezigheid van D antigeen, foudroyant verloop zeker toe te schrijven aan ant-c