Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken

Maart 2015 Ontmoetings- en verblijfsfunctie Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken Een onderzoek naar het belang, de wensen en suggesties

Inhoud Onderzoeksresultaten 2 Conclusies en aanbevelingen 3 Verantwoording 6 4. Nieuwe initiatieven 25 4.1 Aantrekkelijkheid nieuwe initiatieven 26 Steekproef 28 1. Verblijven en ontmoeten in de bibliotheek 8 1.1 Belang faciliteiten 9 1.2 Gebruik faciliteiten 11 1.3 Tevredenheid gebruik faciliteiten 13 2. Ontmoeten 15 2.1 (Samen) naar de bibliotheek 16 2.2 Mogelijkheden om anderen te ontmoeten 17 3. Verblijven 18 3.1 Verblijfsduur in de bibliotheek 19 3.2 Verblijven en ontspannen 20 3.3 Inrichting van de bibliotheek 21 3.4 Favoriete plek in de bibliotheek 23 3.5 Langer verblijven in de bibliotheek 24 1

Onepager In dit onderzoek zijn het belang, de tevredenheid en de behoeften ten aanzien van de ontmoetings- en verblijfsfunctie van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken onderzocht. Het onderzoek biedt de bibliotheek inzicht in hoe de ontmoetings- en verblijfsfunctie verder vorm kan krijgen. Ontmoeting en verblijf Voor panelleden blijft het lenen van materialen de belangrijkste reden om naar de bibliotheek te komen. Van de ontmoetings- en verblijfsfunctie hechten ze meer belang aan verblijf dan aan ontmoeting. Vooral vragen kunnen stellen aan de bibliotheekmedewerkers, rondsnuffelen en boeken / tijdschriften / kranten ter plekke lezen of inzien zijn belangrijk. Verbeterpunten zien panelleden vooral in ruimere openingstijden, een groter activiteitenaanbod en comfortabeler meubilair, hoewel de meningen per vestiging verschillen. De panelleden van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken zijn vaker dan gemiddeld tevreden over het lenen van materialen en het vragen stellen aan medewerkers. 2 De ontmoetings- en verblijfsfunctie kan in de komende tijd meer vorm krijgen op de volgende manieren: FabLabs Zorg voor meer comfort in de bibliotheek. Dat kan door ander meubilair, meer of gezelligere leeshoekjes, goede werkplekken en een aantrekkelijke horecagelegenheid. Ga ook na hoe de wifi en de leestafel met kranten en tijdschriften verbeterd kunnen worden. Dat kan het gemak en de verblijfsduur vergroten. Het aanbod van activiteiten is erg belangrijk voor de leden. Zorg dat de activiteiten goed aansluiten op de behoeften van de klanten. Klanten waarderen vooral activiteiten die dicht bij de kern van de bibliotheek liggen: presentaties door auteurs, lezingen en tentoonstellingen en de onderwerpen literatuur, kunst & cultuur en computer & sociale media. Nieuwe initiatieven lijken de leden erg aan te spreken. Naar FabLabs en podia voor lokaal talent, zoals Taaltalent Aan het Woord, en Tablet Café s zouden relatief veel panelleden gaan. Met een Tablet Café of een Spreekuur Mediawijsheid bereikt u vooral 55-plussers. 2

Conclusies en aanbevelingen 3

Conclusies en aanbevelingen (1) Voor panelleden van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken blijft het lenen van materialen de belangrijkste reden om naar de bibliotheek te komen. Toch komt maar één op de vijf púúr voor het lenen naar de bibliotheek. Van de ontmoetings- en verblijfsfunctie hechten ze meer belang aan verblijf dan aan ontmoeting. Vooral belangrijk zijn: vragen kunnen stellen aan de bibliotheekmedewerkers (vooral voor vrouwen) rondsnuffelen in de bibliotheek boeken, tijdschriften en kranten ter plekke lezen of inzien (boeken inzien vooral voor leden van16 tot 55 jaar oud) Over deze aspecten zijn de panelleden over het algemeen tevreden. De panelleden van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken zijn vaker dan gemiddeld tevreden over het lenen van materialen en het vragen stellen aan medewerkers. Verbeterpunten zien panelleden vooral in ruimere openingstijden, een groter activiteitenaanbod en comfortabeler meubilair, hoewel de meningen hierover per vestiging verschillen. De ontmoetings- en verblijfsfunctie zou voor de Plattelandsbibliotheken Drenthe geoptimaliseerd kunnen worden op de volgende wijze: Verblijf en comfort Zorg voor meer comfort in de bibliotheek. Dat kan door ander meubilair, meer of gezelligere leeshoekjes, goede werkplekken en een aantrekkelijke horecagelegenheid. De belangrijkste elementen van de verblijfsfunctie zijn voor de bezoekers rondsnuffelen en ter plekke tijdschriften, kranten of boeken inzien en lezen. Wanneer ze dat in de bibliotheek op een prettige manier kunnen doen, zal dat het gemak en de verblijfsduur vergroten. Over Midden-Drenthe zijn de panelleden relatief positief wat betreft de inrichting; u kunt daarom overwegen om vooral te kijken naar de ruimte voor verbetering in vestigingen als Westerveld en Noordenveld. Zorg voor een gezellige horecagelegenheid en maak duidelijk aan de bezoekers dat het toegestaan is om materialen uit de bibliotheek mee te nemen naar de horecagelegenheid. Uit BiebPanel onderzoek 2014-2 Vindbaarheid & presentatie kwam naar voren dat panelleden over het algemeen tevreden zijn over de horecafaciliteiten, maar dat veel bezoekers niet weten of het toegestaan is om materialen mee te nemen. Probeer hierover duidelijkheid te verschaffen, bijvoorbeeld met berichten in de nieuwsbrief en op de website of door informatie bij de tijdschriften en kranten, bij de uitleenautomaten en in de horecagelegenheid zelf. Ook is het mogelijk (een deel van) de tijdschriften en kranten in of dichtbij de horeca te plaatsen. Met betere horeca komt u in het bijzonder tegemoet aan de wens van jongeren tot 35 jaar. Bekijk uw aanbod goed. Uit de open antwoorden blijkt dat vrij veel panelleden een groter aanbod aan materialen zouden willen en (zeker met een logische indeling ervan) dit zeker als reden zouden zien om langer in de bibliotheek te blijven rondsnuffelen. De panelleden die meegedaan hebben aan de foto-opdracht hebben een foto gemaakt van hun favoriete plek in de bibliotheek. Als u deze foto s wilt gebruiken voor promotie, dan kan onderzoeksbureau Ruigrok het betreffende panellid hiervoor om toestemming vragen. (N.B. sommige panelleden hebben hun favoriete plek beschreven in de ruimte voor overige opmerkingen.) 4

Conclusies en aanbevelingen (2) Ontmoeten Zorg dat de activiteiten van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken goed aansluiten op de behoeften van de klanten. Klanten ervaren de ontmoetingsfunctie veel minder dan de verblijfsfunctie. Het bezoeken van activiteiten is het aspect van de ontmoetingsfunctie dat de panelleden van uw bibliotheek erg belangrijk vinden en relatief vaak als verbeterpunt aangeven. Uit BiebPanel onderzoek 2013-1 Activiteiten kwam naar voren dat bezoekers vooral activiteiten waarderen die dicht bij de kern van de bibliotheek liggen: presentaties van auteurs, lezingen en tentoonstellingen zijn de meest aansprekende activiteiten. Voor de onderwerpen geldt dit voor literatuur, kunst & cultuur en computer / social media. Ook de nieuwe initiatieven worden door de leden goed ontvangen. Geef ruimte aan lokaal talent en lokale discussies. De bibliotheek kan een belangrijke rol spelen in het zichtbaar maken van lokaal talent. Zoals in de visie van de Commissie Cohen al stond: De fysieke plek zorgt voor de lokale inbedding van de bibliotheek. Alleen al door er te zijn voor de leden van een gemeenschap; te voorzien in een plek waar zij elkaar kunnen ontmoeten en zich onderdeel kunnen voelen van die gemeenschap. En door het bieden van een podium aan lokale maatschappelijke en culturele organisaties, aansluitend bij de individuele behoeften en lokale aandachtsgebieden. Ook kan de bibliotheek mensen uitnodigen en stimuleren om zich te mengen in het lokale debat over zaken als lokale besluitvorming en gemeenschapskwesties, naast hun participatie via de digitale weg. Zo draagt de bibliotheek bij aan vorming van de lokale identiteit. (Commissie Cohen (2014) De bibliotheek van de toekomst. Den Haag: SIOB. Zie http://www.siob.nl/kennisbank/documenten/bibliotheek-van-de-toekomst/item2582 ) Laat u hiervoor bijvoorbeeld inspireren door het Taaltalent Aan het Woord van de Bibliotheek Kennemerwaard. Van uw panelleden is één op de vijf enthousiast over deze activiteit. Of door de Bibliotheek Eemland, die zich actief richt op Eemlandse schrijvers en hun titels uitleent en gesigneerd verkoopt, maar hen ook interviewt, laat voorlezen uit eigen werk en filmpjes daarvan op de website plaatst. Overweeg of u iets wilt doen in het kader van FabLabs. FabLabs spreken jongeren en mannen relatief erg aan: doelgroepen waar nog veel leden te winnen zijn. Ga eerst na of er al een FabLab bij u in de buurt is waar u bij kunt aansluiten (kijk bijvoorbeeld op www.fablab.nl). Als u erover denkt om zelf een FabLab op te zetten, zorg dan dat u samenwerkt met andere partijen en laat u inspireren door bestaande initiatieven van bibliotheken, zoals FryskLab van Biblioservice Fryslân, FabLab van de Bibliotheek Zoetermeer, BiblioLab van Bibliotheek FlevoMeer of FabLab Zeeland van de Zeeuwse Bibliotheek ( Kom langs en maak kennis ). Zorg dat het programma van het FabLab is ingebed in uw programmering mediawijsheid en betrek de scholen in de buurt bij de activiteiten binnen het FabLab. Meer informatie kunt u vinden in het artikel Concept FabLab verdient het verkend te worden in Bibliotheekblad 2014-5 of op http://fablab.nl/tag/bibliotheek/ Het Tablet Café en spreekuur mediawijsheid worden ook zeer positief ontvangen en zijn initiatieven waarover vooral 55-plussers enthousiast zijn. Richt u met deze activiteiten op de oudere doelgroep. U kunt ook specifieke doelgroepen met eigen behoeften aanspreken, zoals ondernemers. 5

Verantwoording 6

Over het onderzoek Achtergrond ProBiblio heeft in 2009 BiebPanel opgericht, een onderzoeksplatform speciaal ontwikkeld voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden kunnen lid worden van BiebPanel en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Veldwerkperiode Het 1 e onderzoek in 2015 heeft plaatsgevonden van 13 maart t/m 31 maart 2015. Leeswijzer grafieken Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 10. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen. In het resultatendeel worden resultaten soms weergegeven in de vorm van diagrammen. De donkerblauwe diagrammen geven de resultaten van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken weer, de lichtblauwe diagrammen de resultaten van het totale BiebPanel. Plattelandsbibliotheken BiebPanel Leeswijzer open vragen De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage. 7

1. Verblijven en ontmoeten in de bibliotheek 8

1.1 (1) Binnen ontmoeting en verblijf zijn vragen stellen, rondsnuffelen en boeken inzien belangrijk Het bijwonen van activiteiten is in de Plattelandsbibliotheken belangrijker dan in het totale Panel. Dit is relatief belangrijk voor vrouwen maar minder belangrijk voor bezoekers in Meppel. In Plattelandsbibliotheken vindt men het raadplegen van digitale bestanden minder belangrijk dan gemiddeld; dit geldt in het bijzonder voor mannen. Jongeren tot 35 jaar vinden dit wel erg belangrijk. Vragen stellen aan medewerkers is relatief belangrijk voor vrouwen en ter plekke boeken inzien voor leden van 16-55 jaar. Lenen van BiebPanel materialen Vraag stellen aan medewerker 1% Rondsnuffelen in de bibliotheek Plattelandsbibliotheken (zeer) belangrijk (zeer) onbelangrijk 99% 9 91% 2% 2% Boek ter plekke lezen/inzien Een 79% 81% 7% 7% activite 10 Tijdschriften/kranten ter plekke 2 4 6 8 10 lezen/inzien 68% 69% 12% 11% Digitale bestanden raadplegen 100 % 41% 44% 99% 1% 87% 87% 3% 4% 27% 24% Activiteit bijwonen 45% 41% 17% 18% Plattelandsbibliotheken (n=684) BiebPanel (n=20.546) "In hoeverre vindt u het belangrijk of onbelangrijk dat u de volgende dingen in de bibliotheek kunt doen?" 9

1.1 (2) Op een laptop werken zonder wifi is maar voor weinig mensen belangrijk Over bijeenkomen in clubverband zijn de panelleden in Plattelandsbibliotheken iets positiever dan in het totale Panel; dit geldt vooral voor vrouwen. Veel andere dingen worden juist iets minder belangrijk gevonden, zoals werken of studeren (met of zonder computer of internet), wifi, afspreken met anderen en horeca. In Coevorden vinden de panelleden de horeca gemiddeld belangrijker dan in de andere vestigingen. Werken of studeren (met of zonder computer of internet) is relatief belangrijk voor jongeren en gebruik van wifi is relatief belangrijk voor leden tussen de16-55 jaar oud Op laptop/tablet werken zonder Wifi (zeer) belangrijk 9% (zeer) onbelangrijk 13% 61% 54% Afspreken met anderen BiebPanel 8% 12% 57% 5 Op laptop/tablet werken met Wifi Studeren/werken (zonder computer) Plattelandsbibliotheken Koffie/thee drinken of iets eten Gebruik Wifi op smartphone 17% 23% 13% 54% 52% 44% 17% 26% 49% 41% 15% 22% 48% 4 Op een 9% 61% comput 2 21% 4 28% 6 8 10 45% 39% Bijeenkomen in clubverband Op computer van bibliotheek werken 23% 21% 35% 38% 23% 3 44% 36% Plattelandsbibliotheken (n=684) BiebPanel (n=20.546) "In hoeverre vindt u het belangrijk of onbelangrijk dat u de volgende dingen in de bibliotheek kunt doen?" 10

1.2 Slechts een vijfde bezoekt de bibliotheek alleen om te lenen. Verblijf is belangrijker dan ontmoeting In Plattelandsbibliotheken hebben panelleden relatief vaak rondgesnuffeld, vragen gesteld aan een medewerker en materialen geleend. Zij hebben minder vaak dan gemiddeld gestudeerd of gewerkt met of zonder computer van de bibliotheek, wifi gebruikt, afgesproken met anderen en eten of drinken geconsumeerd. Mannen hebben vaker dan vrouwen wifi gebruikt, 65-plussers hebben relatief vaak vragen gesteld aan medewerkers en panelleden in Tynaarloo hebben relatief vaak kranten/ tijdschriften gelezen. Bibliotheek alleen bezocht voor het lenen van materialen 2 21% BiebPanel Verblijven in de bibliotheek 1 92% Rondsnuffelen / Tijdschrift/krant inspiratie opdoen lezen of inzien Bibliotheek afgelopen 2 maanden niet bezocht 2% 5% BiebPanel Boek lezen of inzien 21% Koffie/thee drinken of iets eten Plattelandsbibliotheken (n=684) BiebPanel (n=20.546) Plattelandsbiblio 49% theken45% 34% 31% 31% 29% 6% 9% 8 1% 1% Plattelandsbibliotheken 6% Wat 2 95% Studeren / werken in de bibliotheek he Heeft men 5 10 alleen Op computer van Wifi op smartphone Op laptop/tablet Studeren/werken 2 4 6 Op 8 laptop/tablet 10 bibliotheek werken gebruikt werken met Wifi zonder laptop/tablet werken zonder Wifi 79% Digitale bestanden raadplegen 6% 1 4% 7% 2% 3% 2% 1% 1% Ontmoeten in de bibliotheek Bibliotheek algemeen Vraag stellen aan medewerker Een activiteit bezoeken Afspreken met anderen In clubverband bijeenkomen Lenen van materialen 47% 42% 6% 6% 1% 3% 1% 1% 95% 92% "Welke van de volgende dingen heeft u in de afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan?" 11

1.2 Tijdschriften/kranten lezen en vragen stellen meer gedaan door ouderen; rondsnuffelen, boeken inzien, werken/studeren en wifi meer door jongeren Bibliotheek alleen bezocht voor het lenen van materialen 2 22% 22% 19% BiebPanel Verblijven in de bibliotheek 1 92% Rondsnuffelen / Tijdschrift/krant inspiratie opdoen lezen of inzien Bibliotheek afgelopen 2 maanden niet bezocht 5% 5% 4% 5% BiebPanel Boek lezen of inzien 5 48% 44% 39% 2 27% 34% 37% 34% 29% 29% 29% 21% Koffie/thee drinken of iets eten Uitsplitsing leeftijd totale BiebPanel 16-35 jaar (n=1.740) 35-55 jaar (n=6.421) 55-65 jaar (n=4.781) Plattelandsbiblio theken 9% 8% 9% 12% 8 Plattelandsbibliotheken 6% Wat 2 95% Studeren / werken in de bibliotheek he Heeft men 5 10 alleen Op computer van Wifi op smartphone Op laptop/tablet Studeren/werken 2 4 6 Op 8 laptop/tablet 10 bibliotheek werken gebruikt werken met Wifi zonder laptop/tablet werken zonder Wifi 79% 65+ (n=5.502) Digitale bestanden raadplegen 1% 1% 2% 2% 12% 9% 9% 9% 16% 9% 5% 3% 8% 2% 2% 3% 6% 2% 2% 1% 3% 1% 1% 1% Ontmoeten in de bibliotheek Bibliotheek algemeen Vraag stellen aan Een activiteit medewerker bezoeken 36% 41% 42% 46% Afspreken met anderen In clubverband bijeenkomen 5% 5% 6% 8% 5% 2% 3% 3% 1% 2% 3% Lenen van materialen 92% 93% 93% 91% "Welke van de volgende dingen heeft u in de afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan?" 12

Boek lezen of inzien Tijdschriften en kranten lezen of inzien Vraag stellen aan medewerker Rondsnuffelen/ inspiratie opdoen Materialen lenen 1.3 Tevredenheid belangrijkste aspecten ontmoetings- en verblijfsfunctie ligt hoog Over materialen lenen en vragen stellen zijn de panelleden uit Plattelandsbibliotheken wat meer tevreden dan in het totale Panel. Rondsnuffelen en inspiratie opdoen wordt relatief beter gewaardeerd in Midden-Drenthe en minder in Noordenveld. De meningen over het lezen/ inzien van tijdschriften en kranten verschillen erg per vestiging. Plattelandsbibliotheken (n = 650) 55% 42% 2% 1% BiebPanel (n = 18.961) 43% 51% 4% 1% Plattelandsbibliotheken (n = 336) 36% 54% 7% 2% BiebPanel (n = 9.157) 34% 58% 7% 2% Plattelandsbibliotheken (n = 323) 59% 38% 1% 1% BiebPanel (n = 8.689) 5 45% 4% 1% Plattelandsbibliotheken (n = 232) 42% 5 7% 1% BiebPanel (n = 6.395) 36% 56% 6% 2% Plattelandsbibliotheken (n = 212) 42% 51% 6% 1% BiebPanel (n = 6.032) 37% 58% 4% 1% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Zeer tevreden Tevreden Niet tevreden, niet ontevreden Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening "In hoeverre bent u tevreden of ontevreden over de dienstverlening van uw bibliotheek op het gebied van de dingen die u afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan heeft?" 13

Activiteit bijwonen Wifi op smartphone gebruiken Koffie/thee drinken of iets eten Op computer van bibliotheek werken 1.3 Tevredenheid over de dienstverlening van de bibliotheek is verder gemiddeld Plattelandsbibliotheken (n = 44) 25% 61% 7% 2% 5% BiebPanel (n = 1.981) 21% 58% 13% 4% 1% 3% Plattelandsbibliotheken (n = 40) 45% 48% 8% BiebPanel (n = 1.943) 41% 5 7% 1% Plattelandsbibliotheken (n = 26) 31% 65% 4% BiebPanel (n = 1.443) 33% 55% 8% 2% 1% Plattelandsbibliotheken (n = 39) 49% 44% 5% 3% BiebPanel (n = 1.293) 44% 49% 5% 1% 1% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Zeer tevreden Tevreden Niet tevreden, niet ontevreden Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening * Let op! Resultaten gebaseerd op een n kleiner dan 30 moeten als indicatief beschouwd worden. "In hoeverre bent u tevreden of ontevreden over de dienstverlening van uw bibliotheek op het gebied van de dingen die u afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan heeft?" 14

2. Ontmoeten 15

2.1 Meeste mensen bezoeken de bibliotheek meestal alleen Mannen en ouderen komen vaker met hun partner naar de bibliotheek. Vrouwen en 55-plussers komen vaker alleen. Vrouwen komen ook vaker dan mannen met hun kinderen. In Wolden komen relatief weinig panelleden met hun partner en in Midden-Drenthe komen er veel met hun kind(eren). 76% 76% 11% 12% BiebPanel 1 76% Alleen Met mijn kind(eren) Plattelandsbibliothek en 11% 76% Met wie 246810 Met mijn partner 11% 1 2% 2% Met anderen Plattelandsbibliotheken (n=684) "Met wie bezoekt u meestal de bibliotheek? BiebPanel (n=20.546) 16

... 'digitaal' te ontmoeten... te ontmoeten in de vestiging zelf... is een plek om tussen de mensen te zijn 2.2 Ontmoetingsfunctie wordt door weinig mensen ervaren Panelleden tussen de 16 en 55 jaar oud vinden de bibliotheek vaker niet uitnodigend om anderen digitaal of in de vestiging te ontmoeten dan de oudere panelleden. Ook staan de oudere leden minder negatief over de bibliotheek als plek om tussen de mensen te zijn. De bibliotheek is een plek om tussen de mensen te zijn Plattelandsbibliotheken (n = 684) 5% 32% 37% 18% 5% 3% BiebPanel (n = 20.546) 5% 31% 38% 18% 5% 4% De bibliotheek nodigt uit om andere mensen te ontmoeten in de vestiging zelf Plattelandsbibliotheken (n = 684) BiebPanel (n = 20.546) 3% 3% 21% 2 41% 45% 22% 21% 5% 5% 6% 7% De bibliotheek nodigt uit om andere mensen digitaal te ontmoeten Plattelandsbibliotheken (n = 684) 1% 3% BiebPanel (n = 20.546) 1% 4% 33% 33% 33% 31% 15% 15% 15% 16% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de mogelijkheid om andere mensen te ontmoeten in de bibliotheek?" 17

3. Verblijven 18

3.1 Meeste mensen nemen de tijd voor hun bibliotheekbezoek In de Plattelandsbibliotheken blijven panelleden gemiddeld wat korter in de bibliotheek dan in het totale Panel; zij blijven vaker 0-15 minuten en minder vaak 45 minuten of langer. 55-plussers en bezoekers van Tynaarlo nemen relatief vaak de tijd voor hun bezoek. Bezoekers in Noordenveld blijven juist vaak maar 0-15 minuten. Ik neem hier meestal de tijd voor 76% 77% 0-15 minuten 15-30 minuten BiebPanel 22% 77% BiebPanel 29% 19% 19% 58% 56% 58% Plattelandsbibliot heken Het moet meestal even snel tussendoor 24% 76% Als u de 5 10 24% 22% 30-45 minuten 45 minuten of meer Plattelandsbiblioth eken 56% 29% 11% 14% Be 4% Be 5 10 0-15 minuten 15-30 minuten 79% BiebPanel 7 19% 28% 7 1 28% Weet niet Plattelandsbibliotheken (n=684) 1% 1% BiebPanel (n=20.546) "Als u de bibliotheek bezoekt neemt u hier dan meestal de tijd voor of moet dit even snel tussendoor?" 30-45 minuten 45 minuten of meer Plattelandsbibliothe ken 19% 1% 1% 79% 1% Bezo ekd 246810 "Als u de bibliotheek bezoekt, hoeveel tijd verblijft u dan meestal in de bibliotheek?" 19

... nodigt uit om er langere tijd te verblijven... is een plek om te ontspannen 3.2 Verblijfsfunctie wordt meer ervaren dan de ontmoetingsfunctie Panelleden van de Plattelandsbibliotheken vinden hun bibliotheek minder dan gemiddeld uitnodigend om er langere tijd te verblijven, met name in Westerveld en Noordenveld. Deze vestigingen worden ook minder vaak ervaren als een plek om te ontspannen. Plattelandsbibliotheken (n = 684) 1 52% 27% 7% 3% 2% De bibliotheek is een plek om te ontspannen BiebPanel (n = 20.546) 12% 51% 24% 8% 2% 2% De bibliotheek nodigt uit om er langere tijd te verblijven Plattelandsbibliotheken (n = 684) 5% 45% 34% 11% 3% 2% BiebPanel (n = 20.546) 1 48% 28% 1 2% 2% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over uw verblijf in de bibliotheek?" 20

Modern ingericht Ik voel me welkom Ziet er schoon en opgeruimd uit 3.3 Bibliotheek ziet er schoon uit, men voelt zich welkom, maar de inrichting is niet zozeer modern Leden van de Plattelandsbibliotheken vinden de bibliotheek er schoner en opgeruimder uitzien en voelen zich meer welkom dan in het totale Panel. Vooral mannen voelen zich welkom en vinden de inrichting vaker modern. De inrichting van Meppel vinden panelleden het vaakst modern ingericht; over hoe modern de inrichting van Westerveld is, zijn de relatief de minste panelleden positief. Plattelandsbibliotheken (n = 684) 38% 57% 4% 1% Ziet er schoon en opgeruimd uit BiebPanel (n = 20.546) 31% 61% 5% 1% Ik voel me welkom Plattelandsbibliotheken (n = 684) 46% 47% 5% 1% BiebPanel (n = 20.546) 38% 53% 7% 1% Modern ingericht Plattelandsbibliotheken (n = 684) 23% 47% 19% 7% 1% 1% BiebPanel (n = 20.546) 22% 49% 2 6% 1% 1% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de inrichting van de bibliotheek?" 21

Entree ziet er uitnodigend uit Meubilair is comfortabel Sfeervol ingericht 3.3 Wat de inrichting van de bibliotheek betreft zijn de entree en het comfort voor verbetering vatbaar Leden van de Plattelandsbibliotheken vinden hun bibliotheek vaker sfeervol ingericht dan in het totale Panel. Vooral mannen, 65- plussers en bezoekers van Midden-Drenthe zijn relatief positief over de inrichting, het meubilair en de entree. Ook het meubilair van Meppel en de entree van Borger-Odoorn worden relatief goed beoordeeld. Over Westerveld is men iets minder positief over hoe sfeervol de inrichting is. Plattelandsbibliotheken (n = 684) 22% 49% 19% 7% 2% 1% Sfeervol ingericht BiebPanel (n = 20.546) 19% 48% 23% 8% 2% 1% Plattelandsbibliotheken (n = 684) 18% 46% 18% 5% 2% 11% Meubilair is comfortabel BiebPanel (n = 20.546) 17% 47% 21% 6% 1% 9% Entree ziet er uitnodigend uit Plattelandsbibliotheken (n = 684) 2 44% 24% 9% 2% BiebPanel (n = 20.546) 18% 43% 24% 12% 2% 1% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de inrichting van de bibliotheek?" 22

3.4 Foto s van de favoriete plek in de bibliotheek "Wat is uw favoriete plek in de bibliotheek?" * BiebPanel-leden hebben in hun bibliotheek een foto gemaakt van hun favoriete plek in de bibliotheek. Een overzicht van alle foto s van uw bibliotheek inclusief toelichting is terug te vinden in een aparte digitale bijlage. 23

3.5 Ruimere openingstijden, meer activiteiten en comfortabeler meubilair grootste verbeterpunten In Plattelandsbibliotheken zien panelleden vaker dan in het totale Panel verbeterpunten in ruimere openingstijden (vooral Coevorden, Wolden en Midden-Drenthe) en een groter activiteitenaanbod (vooral leden tot 65 jaar). Veel van de andere aspecten worden minder vaak dan gemiddeld genoemd, waaronder comfortabeler meubilair, betere horeca en een andere indeling/ inrichting. 16-35-jarigen willen relatief vaak betere horecavoorzieningen, betere voorzieningen om in de bibliotheek te lezen en betere werk-/ stilteplekken. Comfortabeler meubilair Andere / ruimere openingstijden (Betere/gezellige) eet-/drinkgelegenheid bieden Aantrekkelijkere presentatie van de collectie Meer activiteiten organiseren Andere inrichting / indeling van de bibliotheek Meer / betere stilteplekken, werkplekken of studieruimten Betere voorzieningen treffen om in de bibliotheek te lezen Beter aanbod van tijdschriften en kranten bij de leestafel Betere sfeer Betere beschikbaarheid van het personeel Een leukere / uitgebreidere kinderafdeling (Betere) Wifi verbinding in de bibliotheek Verbetering van de verlichting Vriendelijker of deskundiger personeel Meer stopcontacten Meer mogelijkheden bieden om anderen digitaal te ontmoeten Anders, namelijk Niets, het is goed zoals het is Niets, ik hoef niet langer in de bibliotheek te verblijven 2% 6% 3% 5% 3% 4% 1% 2% 1% 4% 5% 3% 4% 9% 13% 6% 7% 12% 15% 9% 13% 11% 11% 1 9% 13% 16% 19% 15% 13% 13% "Wat zou de bibliotheek voor u kunnen doen om uw verblijf in de bibliotheek aangenamer te maken zodat u langer in de bibliotheek zou blijven per bezoek?" 16% 19% 14% 16% 23% 19% 3 27% Plattelandsbibliotheken (n=684) BiebPanel (n=20.546) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 24

4. Nieuwe initiatieven 25

4.1 Naar FabLabs, podia voor lokaal taaltalent en Tablet Café s zouden relatief veel mensen gaan Leden van de Plattelandsbibliotheken tonen meer interesse in Taaltalent, Tablet Café, Gesprek rond de leestafel en Spreekuur Mediawijsheid dan gemiddeld. % zou ik zeker / waarschijnlijk naar toe gaan FabLab Taaltalent Aan het Woord Tablet Café 24% 2 17% 23% 16% 14% BiebPanel Gesprek rond de leestafel Spreekuur Mediawijsheid 23% Digitale leesclub 13% 13% 5% Plattelandsbibliotheken Digitale 24% leesclub 11% 1 5% 2 4 6 8 10 Plattelandsbibliotheken (n=684) BiebPanel (n=20.546) "In bibliotheken in heel Nederland worden verschillende initiatieven genomen waarbij mensen elkaar ontmoeten en samen dingen creëren. Hoe enthousiast bent u over de volgende initiatieven om hier naar toe te gaan, als zoiets door uw bibliotheek georganiseerd zou worden?" Een beschrijving van de initiatieven is terug te vinden in de bijlagen. 26

4.1 Naar FabLabs zouden relatief veel jongeren en mannen gaan Digitale leesclubs trekken ook vaker leden tot 35 jaar. Tablet Café s en spreekuren Mediawijsheid zijn vooral aansprekend voor 55- plussers. Podia voor lokaal taaltalent en gesprekken rond de leestafel trekken 55-plussers en vrouwen. % zou ik zeker / waarschijnlijk naar toe gaan FabLab Taaltalent Aan het Woord Tablet Café 29% 12% 14% 21% 17% 14% 27% 24% 22% 22% 14% 14% 17% 18% 3% 6% 16% 25% Gesprek rond de leestafel Spreekuur Mediawijsheid Digitale leesclub % 8% 11% 3% 11% 1 6% 7% 8% 11% 14% 2% 5% 11% 18% 1 6% 5% 4% Uitsplitsing geslacht en leeftijd totale BiebPanel Mannen (n=4.618) Vrouwen (n=15.927) 16-35 jaar (n=1.939) 35-55 jaar (n=7.117) 55-65 jaar (n=5.383) 65+ (n=6.087) "In bibliotheken in heel Nederland worden verschillende initiatieven genomen waarbij mensen elkaar ontmoeten en samen dingen creëren. Hoe enthousiast bent u over de volgende initiatieven om hier naar toe te gaan, als zoiets door uw bibliotheek georganiseerd zou worden?" Een beschrijving van de initiatieven is terug te vinden in de bijlagen. 27

Steekproef 28

Samenstelling Steekproef (1) Verdeling over vestigingen en responspercentage Welke vestiging bezoekt u het vaakst? Plattelandsbibliotheken de Bibliotheek Coevorden 92 de Bibliotheek Tynaarlo 91 de Bibliotheek Meppel 89 de Bibliotheek Wolden 78 de Bibliotheek Westerveld 75 de Bibliotheek Noordenveld 72 de Bibliotheek Midden-Drenthe 68 de Bibliotheek Aa en Hunze 65 de Bibliotheek Borger-Odoorn 54 Responspercentage Plattelands bibliotheken BiebPanel Uitgenodigd 818 34681 Deelgenomen 684 20546 Responspercentage 84% 59% is Noord Friesland 29

Geslacht Leeftijd Samenstelling Steekproef (2) Verdeling leeftijd en geslacht Aantal deelnemers BiebPanel Plattelandsbibliotheken BiebPanel Onbekend n= 684 20.546 65 jaar of ouder 3 33% is Plattelandsbibliotheken Leeftijd 16 tot 35 jaar Plattelandsbibliotheken 5% BiebPanel 9% 55 jaar tot 65 jaar 35 tot 55 jaar 16 tot 35 jaar BiebPanel 5% 9% 26% 31% 3 35% 35 tot 55 jaar 3 35% 55 jaar tot 65 jaar 31% 26% 65 jaar of ouder 33% 3 Onbekend is Plattelandsbibliotheken Gemiddelde leeftijd Plattelan dsbibliot heken Plattelandsbibliotheken BiebPanel 57,7 55,2 is Plattelandsbibliotheken Geslacht Man Vrouw is Plattelandsbibliotheken Plattelandsbibliotheken BiebPanel 21% 22% 79% 78% BiebPan el 30

Bijlage 31

Beschrijving initiatieven (1) 24% FabLab Een werkplaats in of bij de bibliotheek, waar u zelf digitale ontwikkelingen kunt zien en bedienen, zoals 3D printers of Google Glass. Het is een high-tech productieplek, waar iedereen creatieve ideeën kan uitwerken en gebruik kan maken van nieuwe technieken. Om snel aan de slag te kunnen en de kennis daarvoor te krijgen is er veel begeleiding. 23% 2 17% Taaltalent Aan het Woord Tablet Café 16% 14% Een podium voor talentvolle woordkunstenaars om zich te presenteren aan het publiek. De bibliotheek geeft samen met het theater mensen met enthousiasme voor het gesproken woord een kans. Er is ruimte voor alle soorten korte, creatieve voordrachten in de Nederlandse taal, zoals een gedicht, een verhaal, een column, een rap, stand-up comedy, cabaret of een lied. De beste woordkunstenaars gaan door naar de grote finale, waarin BiebPanel gestreden wordt voor Woordkunstenaar van het Jaar. 23% Een informele bijeenkomst voor mensen die een tablet/ipad hebben aangeschaft, of overwegen om dat te gaan doen. In het Tablet Café kunt u vragen stellen, elkaar op weg helpen, kennis Plattelandsbibliotheken delen en ervaringen uitwisselen. Medewerkers van de bibliotheek zijn aanwezig om u te helpen. Digitale 24% leesclub 2 4 6 8 10 32

Beschrijving initiatieven (2) 13% Gesprek rond de leestafel Het gesprek rond de leestafel gaat over een bepaald thema (bijvoorbeeld genealogie, Syrië, tuinieren of dyslexie). U kunt tijdens het gesprek mensen ontmoeten die in dezelfde thema s geïnteresseerd zijn en met hen van gedachten wisselen. Een medewerker van de bibliotheek begeleidt het gesprek en gooit vragen en stellingen in de groep. U heeft de mogelijkheid om vrijblijvend aan te schuiven als een onderwerp u interesseert. 11% 13% Spreekuur Mediawijsheid Tijdens het spreekuur kunt u vragen stellen over nieuwe media. Medewerkers van de bibliotheek helpen u om mediawijzer te worden. Bijvoorbeeld bij het aanmaken van een DigiD, veilig internetten, wifi, sms en of het aanmaken van een Facebookaccount. 1 BiebPanel 5% Digitale leesclub 5% 23% De digitale leesclub geeft u de kans om elke maand digitaal met andere mensen te discussiëren over een boek. De bibliotheek regelt dat op een vast tijdstip een boek besproken wordt op Facebook. Als het boek u aanspreekt kunt u inloggen en het met anderen hebben over Plattelandsbibliotheken het boek. De deelnemers kunnen elke maand verschillen. 24% Digitale leesclub 2 4 6 8 10 33