Meteorologie Niek van Andel www.alweeronline.nl Wat is Meteorologie? Latijn: Meteorologia Grieks: Meteorologos metewros (hoog in de lucht) logos (leer van) Leer van iets, hoog in de lucht (abstract) 1
Meteorologie Weer en Klimaat Verschillen tussen Weer en Klimaat Tijd Plaats Weer: toestand van de atmosfeer of een bepaald moment, op een bepaalde plek Klimaat: Gemiddelde toestand van de atmosfeer, gemeten over 30 jaar in een groot gebied 2
Meteorologie Klimaat Soorten Klimaten Landklimaat Gematigd Zeeklimaat Woestijnklimaat Tropisch klimaat Poolklimaat Middellands Zeeklimaat 3
Klimaatfactoren Waardoor ontstaan er zoveel soorten klimaten? Zon Verwerking van straling Energiebalans Energiebalans 4
Verschillen in energiebalans Meerdere factoren beïnvloeden hoeveelheid straling aan aardoppervlak Verschil in verwerking van straling aan aardoppervlak Resultaat -> Verschillen in energiehuishouding op aarde Seizoenen en Daglengte Hoe langer de dag, hoe meer instraling er mogelijk is 5
Ligging op aarde Hoe dichterbij de polen, hoe - langer de weg voor zonlicht door de dampkring - schuiner de zon invalt op het aardoppervlak Afstand tot de polen 6
Invalshoek zon op aarde Ondergrond Albedo (reflectievermogen) Water of Land? 7
Gevolgen van de Energiebalans Verschillende hoeveelheden energie: warmer rond de evenaar dan in de poolgebieden Streven naar gelijkheid: verdelen van warmte op aarde Warmteverschillen in Oceanen: Oceaanstromen Warmteverschillen op Land -> Atmosferische Circulatie Eencellige Circulatie 8
Coriolis-effect Coriolis-effect 9
Drukgebieden van dichtbij Rondom Hogedrukgebied: wind met klok mee, evenwijdig aan de isobaren (noordelijk halfrond) Rond om Lagedrukgebied: wind tegen klok in, evenwijdig aan de isobaren (noordelijk halfrond) L H Wet van Buys-Ballot Legt men zich in de richting van den wind met de rug naar de plaats vanwaar hij komt, zoo heeft men de laagste druk aan de linkerhand, evenals bij orkanen. 10
Wind en Klimaat (Algemeen) Oorzaak: Luchtdrukverschillen Gevolg: Atmosferische Circulatie (verplaatsen van luchtsoorten over de aarde) Nut: Verdelen/meevoeren van warmte over aarde Invloed wind op klimaat Algemene windrichting brengt algemene luchtsoort mee, algemene luchtsoort bepaalt klimaat Lokale invloeden op luchtsoort: land, zee, gebergte 11
Invloeden op aangevoerde luchtsoort Zee (water): koelt langzaam af, warmt langzaam op Winter: Water bevat nog warmte uit zomer, wind van zee geeft dus een warmere situatie Zomer: water is nog koel uit winter, wind van zee geeft dus een koelere situatie Land: koelt snel af, warmt snel op Winter: Land is al afgekoeld, wind van land geeft een koude situatie Zomer: Land is opgewarmd, wind van land geeft een warme situatie Luchtsoorten en Nederland Algemeen: zuidwesten aanvoer Ten zuidwesten van Nederland: zee Zee geeft matigend effect Klimaat van Nederland: gematigd zeeklimaat 12
Samenvatting Klimaatfactoren Zon geeft temperatuurverschillen Temperatuurverschillen geeft luchtdrukverschillen Hogedruk is droog, lagedruk is nat Luchtdrukverschillen geven wind Door wind worden luchtsoorten verplaatst Wind van zee werkt gematigd Wind van land geeft extremen Weer 13
Luchtsoorten en het weer in Nederland Weer en Straalstroom Exacte ligging drukgebieden bepaalt tijdelijk aanvoer luchtsoort, ofwel het weer Straalstroom bepaalt ligging van lagedrukgebieden 14
Straalstroom Band met hoge windsnelheden op 10 km hoogte Temperatuurverschil polen en evenaar Wind met draaiing aarde mee: west naar oost Straalstroom bij NL: scheiding tussen polaire lucht en zachte lucht uit zuiden Rails voor depressies Straalstroom 15
Straalstroom Straalstroom en Depressie Depressie volgt baan straalstroom Lagedrukgebied: gebied met een lagere luchtdruk door verdwijnen van lucht door convectie of fronten 16
Depressie Fronten De overgangszone tussen twee aan elkaar grenzende luchtsoorten = front 17
Warmtefront Symbool op weerkaart: Koufront Symbool op de weerkaart: 18
Occlusiefront 1 2 3 4 Occlusiefront met koufront eigenschappen 19
Weerkaart Extra s Klimaatindeling Köppen Buien en stabiliteit Wolkenherkenning 20