Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen 1 oktober 2015
Welkom Voorstellen. Karin van Wijnen, Kwaliteitsnetwerk mbo Carlijn van Diepen, ROC A12 en BVMBO Marloes van Bussel, NCP EQAVET
Doelen 1. Deelnemers beseffen (nog beter) wat de meerwaarde is van collegiaal leren en auditen 2. Kennis opdoen en delen over: Wat is het? Wat zijn de overeenkomsten en verschillen? Wat levert het op? Wat gebeurt er al in het mbo op dit vlak? Wat is er nodig om het toe te passen in de eigen instelling? 3. Deelnemers benoemen voor zichzelf een concrete vervolgstap in hun eigen instelling
Programma 1. Start workshop 2. Kennismaking en eerste uitwisseling tussen de deelnemers 3. Presentatie aan de hand van de vragen en ervaringen uit de praktijk 4. In gesprek met elkaar en nadenken over: wat kan ik er mee in mijn instelling hoe pak ik het aan? 5. Vervolgstappen
Voorstelronde Uitwisseling aan de hand van vragen: Wie ben je? Waar werk je? Wat is je functie? Waarom heb je gekozen voor deze workshop? Welke vraag zou je graag beantwoord willen hebben in deze workshop?
Collegiaal leren en auditen Overall doel: Kwaliteit van het onderwijs verbeteren Collegiaal leren: Activiteiten waarbij docenten (peers/ gelijken) van elkaar leren en reflecteren op de eigen onderwijspraktijk en het eigen functioneren Collegiaal auditen: Audits van éénzelfde opleiding bij vijf verschillende instellingen uitgevoerd door een extern auditteam
Verschillen en overeenkomsten Collegiaal leren Collegiaal auditen Doel Leerproces op gang brengen om de kwaliteit van het handelen van een docent of team te vergroten Objectieve, betrouwbare informatie t.o.v. een norm generen om de kwaliteit van een opleiding te vergroten Onderliggende doelen Diepere reflectie op gang brengen Feedback genereren Benchmark creëren: wat is kwaliteit van onderwijs? Feedback genereren Eigenaar Het team of de docent De teamleider Uitgevoerd door Peers, gelijkgestemden, zelfde expertise/andere context Extern audit team
Aanpak Collegiaal leren 1. Leervraag 2. Kennis, feedback, uitwisseling, reflectie 3. Nieuwe inzichten omzetten in nieuw gedrag 4. Reflecteren op opbrengsten + vervolgstappen Collegiaal auditen 1. Organiseren van de audit volgens een vaste systematiek 2. Audit ondergaan 3. Uitslag: vergelijking, bevindingen, adviezen, good practices (miniconferentie en adviesgesprek) 4. Nieuwe inzichten omzetten naar verbeteracties 5. Reflecteren op opbrengsten + vervolgstappen
Kenmerken en bijzonderheden Collegiaal leren Subjectief van aard (met gebruik van observatieformulieren, kijkwijzers en dialoog over observatiepunten groeit de objectiviteit) Ontwikkelingsgerichte aanpak Waarderende insteek Persoonlijk/relationeel/ dichtbij de eigen praktijk/ informeel Niet bedoeld om te beoordelen Collegiaal auditen Zo objectief mogelijk, vergelijking aan de hand van een norm en resultaten, zoals tevredenheid, studieresultaten Onderzoeksmatige aanpak Waarderende insteek Afstandelijk/formeel Niet bedoeld om te beoordelen
Inventarisatie naar CL Aanleiding: aandacht voor het onderwerp positieve beeldvorming informatie ophalen 121 reacties, 87 volledig, 60% docent NB: uitkomsten zijn puur informatief (geen conclusies, geen verbanden)
Uitkomsten inventarisatie naar CL CL = informeel leren = professionalisering Verhouding formeel / informeel leren = 50 : 50 CL is effectief (77%) of behoorlijk effectief (22%) CL geeft men aan effectiever te vinden dan een training Meest toegepast: vraag stellen, intervisie directe collega s, feedback Lesbezoek/visitatie kleine groep (7%) Individueel leren vindt men even effectief als teamleren Individueel leren komt meer voor 71% wil iets tot veel meer tijd besteden aan teamleren Bijna iedereen geeft aan dat meer CL goed en nuttig zou zijn
Stimulerende factoren uit inventarisatie Wat stimuleert? Vorm: lesbezoek doen, gezamenlijk reflecteren, intervisie, feedback en leren van andere context Condities: tijd vrijmaken, ruimte krijgen, mt geeft voorbeeld, in professionaliseringsplan zetten Wat zijn de grootste belemmeringen? Bereidheid, kwetsbaar durven opstellen, tijdgebrek Wat zijn de belangrijkste voorwaarden? Structuur, draagvlak, openheid, tijd, vertrouwen
Stimulerende factoren CL uit literatuur Feedback (van hoge kwaliteit) en dus observatie Leervraag formuleren en doelen concreet maken in gedrag Dialoog, in gesprek zijn, praten over wat onderwijskwaliteit is Reflecteren op de opbrengst: hoe tevreden ben ik? Werken in een patroon, cyclisch proces Procesbegeleiding, coaching Oplossingsgerichte aanpak: wat gaat al goed? Wat kan nog beter?
Wat is de meerwaarde? Wat levert het op? Je krijgt input hoe de kwaliteit handelen te verbeteren Cultuur gericht op leren, gericht op kwaliteit Voorziet in behoefte om van elkaar te leren Aanvulling op eigen systeem voor kwaliteitszorg Grotere mate van eigenaarschap en daarmee grotere kans op duurzame verandering Kostenefficiënt Stimuleert samenwerking
Project Onderwijs maak je samen! Team Welzijn ROC A12 in Ede Project in vijf stappen van september tot juni Vervolg
Project Onderwijs maak je samen! Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4: Stap 5: Projectleiders nemen deel aan Masterclass van eiland naar Wij-land Uitleg doelen project: What s in it for me? In gesprek over kwaliteit van het onderwijs Ideeën van kwaliteit van onderwijs waarderen en vergelijken Halen en brengen kaart Uitleg Kijkwijzers Concrete afspraken over de wijze waarop zij van elkaar in de praktijk willen leren d.m.v. collegiale visitatie Doelen formuleren Presenteren aan mooiste missers en best practices De opbrengst van collegiaal leren wordt binnen het team geëvalueerd De teams maken een plan van aanpak waarin wordt beschreven hoe zij collegiaal leren in een schooljaar in de praktijk willen brengen Dit plan wordt opgenomen in het teamplan
Inspiratie Belangrijk bij de introductie van peerreview is, dat collega s er positief tegenover staan en zich open stellen voor anderen. Ook is het goed om helder en duidelijk te zijn over het doel. De volgende oefening hebben wij tijdens de tweede bijeenkomst gedaan om collega s aan te moedigen met elkaar over kwaliteit van onderwijs te praten. Het doel van peerreview is namelijk het verbeteren van de kwaliteit van onderwijs. * Hoe past deze kaart bij wat jij kwaliteit van onderwijs vindt?
En verder Besteed veel aandacht aan de start van het invoeren van peerreview Geef tijd en ruimte Werk met leerdoelen en kijkwijzers Spreek collega s aan die niet mee doen Geef collega s ruimte om hun eigen leerproces vorm te geven Evalueer met het team Neem peerreview op in jullie teamplan!
Tussenstand workshop opmaken Reflectievragen: Is hetgeen dat we tot nu toe gedeeld hebben van meerwaarde? Hebben jullie een beter beeld van wat collegiaal leren en auditen is? Zijn er vragen bij gekomen? Zien jullie het zitten om binnen je eigen instelling meer te gaan doen met collegiaal leren en auditen?
In gesprek Twee of drie groepen met onderwerp of collegiaal leren of collegiaal auditen. Sluit aan bij het onderwerp waarover je in gesprek wilt. Verplaats je in de rol van docent bij collegiaal leren of teamleider bij collegiaal auditen. Leef je goed in. Geef vanuit deze rol antwoord op de vragen. Vragen staan op papier. Plenaire terugkoppeling Eigen vervolgstap noteren
Vervolgstappen collegiaal leren Vanuit NCP EQAVET: Werving voor pilots Pilots uitvoeren Resultaten breder delen Vraag: waar zouden jullie mee geholpen zijn als uitkomsten/opbrengsten van de pilots? Bijvoorbeeld handreikingen, instrumenten, aandacht voor het onderwerp, goede voorbeelden. Voorwaarden voor pilots collegiaal leren: Pilot vanuit het onderwijsteam Koppeling naar kwaliteitszorg (PDCA-cyclus)
Vervolgstappen collegiaal auditen Vanuit het Kwaliteitsnetwerk mbo: Kader verder ontwikkelen Pilot audit uitvoeren (periode november 15 april 16) (pilot wordt uitgevoerd bij vijf instellingen van bestuursleden van het Kwaliteitsnetwerk mbo) Resultaten delen in miniconferentie Vraag: welke instellingen willen deelnemen aan een volgende auditronde? Voorwaarden: delen van best practices, leren van elkaar
Evaluatie + afsluiting Heeft de workshop voldaan aan de verwachtingen? Welke tips en tops hebben jullie voor ons? Dank voor je bijdrage! Namens het BVMBO, Kwaliteitsnetwerk mbo, ROC A12 en het NCP EQAVET