Bijwerkingen en monitoring van nieuwe MS behandelingen



Vergelijkbare documenten
Multiple Sclerose Nieuwe medicamenteuze behandelmogelijkheden

Nieuwe therapieën bij MS. Freek Verheul 5 november 2014

MS en medicatie Brigit de Jong neuroloog

Hoe meet je ziekteprogressie? NL/CPX/16/0027

Multiple Sclerose Informatieavond - Therapie

Chronische Cerebrospinle Veneuze Insufficiëntie (CCSVI) E.A.C.M. Sanders, neuroloog 19 maart 2011

A two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once

Onderhoudsmedicatie bij Multiple Sclerose

Stamcellen bij MS. Wetenschap, werkelijkheid en fictie. Joep Killestein

Therapie bij MS: update Dr. Philippe Tack Dienst Neurologie St-Andriesziekenhuis 8700 Tielt

Waarde van MRI bij diagnose en behandeling

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS

Behandeling van MS ziekteverloop beïnvloeden

Om het risico op PML te verminderen wordt aanbevolen om de volgende acties te ondernemen:

Multiple Sclerose Neurodegeneratieve ziekten. 13 september 2011

MUTLIPLE SCLEROSE STAND VAN DE WETENSCHAP. Bart Van Wijmeersch, MD, PhD

ONTSTEKING VAN HET CENTRAAL ZENUWSTELSEL

Behandeling. Schub behandelen

Landelijk Diabetes Congres 2016

Leven met MS. De behandelmogelijkheden

Handleiding voor zorgprofessionals. Gebruik van LEMTRADA (alemtuzumab) bij patiënten met actieve relapsing remitting multiple sclerose (RRMS)

Multiple sclerose en Kwaliteit van Leven

Update. Neurologie. Dimethylfumaraat: een nieuwe optie voor de behandeling van MS. Registratiestudie

Informatie verstrekt onder het gezag van het fagg. Rechtstreekse mededeling aan de gezondheidszorgbeoefenaars

Niels versus Sonja. Gedoemd te verliezen door Sonja. VU University Medical Center Amsterdam The Netherlands

Ziektemodulerende behandeling van multipele sclerose

inzake uitingen van Biogen over de geneesmiddelen Tysabri (natalizumab) en Tecfidera (dimethylfumaraat).

inzake uitingen van Biogen over de geneesmiddelen Tysabri (natalizumab) en Tecfidera (dimethylfumaraat).

Medicamenteuze behandeling van MS

HOVON 114 MM (Multiple Myeloom) / multipel myeloom

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017

Multiple Sclerosis anno 2017: Handvatten voor de bedrijfsarts. Joep Killestein, neuroloog VUmc

Onderhoudsmedicatie voor zeer actieve Multiple Sclerose

Klinische implicaties van de EVOLVE studie

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG

MAVENCLAD (Cladribine)

Summary in Dutch / Nederlandse Samenvatting. Chapter 7

CBYL719A2201, NEO-Belle (Borstkanker) / borstkanker

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct

Castraatresistent prostaatcarcinoom - waar staan we nu? Martijn Lolkema, MD/PhD Medical Oncologist ErasmusMC Cancer Center

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

FORMULIER VOOR START VAN DE BEHANDELING MET TYSABRI

Evidence-based evaluation of treatment response to immunomodulatory drugs in multiple sclerosis: a few practical models

Medicatie-non-conciliatie. Inhoud. b u l l e t i n. Dimethylfumaraat een oude bekende nu geregistreerd bij multiple sclerose 47

Disclosures. GON-blokkades: Uitvoering en effect bij clusterhoofdpijn. Casus. Outline. Gebruikelijke behandeling. Enquete

Handleiding voor patiënten. Belangrijke informatie voor patiënten die beginnen aan een behandeling met LEMTRADA

Farmacotherapeutisch rapport natalizumab (Tysabri )

Update research LUMC en trials 20 mei 2017

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC

Nieuw stukje in de puzzel van RLS

Dr. M.G. Smits, neuroloog

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG

Andrea van der Meulen, MDL-arts

Tasigna - Nilotinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen. Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

niet heeft gereageerd op een behandeling met interferon β en glatirameer, of

Galenusprijzen voor Kalydeco en Tom Würdinger. NT-proBNP en bloeddruk geven risico op cognitieve achteruitgang

M studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker

Op zoek naar nieuwe behandelingen tegen Alzheimer; De Amsterdamse benadering

Behandeling met Entyvio (vedolizumab)

INFO. nr. mei 2015 INFO. Medisch-wetenschappelijk magazine van MS-Liga Vlaanderen WOMS. Bijlage MS-Link mei 2015

Zwangerschap en HBV. Greet Boland Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort Afdeling Virologie, Universitair Medisch Centrum Utrecht

Osteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty. Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug

HOVON EDUCATIONAL MYELOOM. Case 2

cytomegalovirus infectie in de zwangerschap en de auditieve gevolgen op het kind

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Bloeddruk en CV risico. Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent

Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born

WAARSCHUWINGSKAART VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET TYSABRI (NATALIZUMAB)

Reuma, atherosclerose & anti-inflammatie. Prof.dr. Mike T. Nurmohamed, reumatoloog Reade & VU Medisch Centrum

Wel of Niet starten?

Nieuwe migraine medicatie vanuit de CGRP hoek

Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan?

De puzzel MS oplossen

06 NEDA is een aansporing om intensiever te monitoren Dr. E.A.C. Beenakker

Mekinist Trametinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Samenwerking tussen disciplines is bij deze ziekte van groot belang

MULTIPLE SCLEROSE EN HAAR IMMUNOMODULERENDE BEHANDELING Een gids voor patiënten, hun familie en zorgverstrekkers

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial

Rapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

Vasculaire cognitieve stoornissen. ! concept vci! vci poli! casuïstiek. Casuïstiek. Casuïstiek. Diagnose vasculaire dementie

Multipele Sclerose (MS)

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG

Arava. Leflunomide. Sterk in beweging

Betere controle van uw diabetes type 2

Algemene benadering van een patiënt met diabetische retinopathie. Bart Van der Schueren IG Endocrinologie

Conflict van belangen

Met welke geneesmiddelen is het onderzoek uitgevoerd?

MYOMEN BEHANDELEN MET PILLEN, WIE ZOU DAT NIET WILLEN? OF TOCH PILLEN VOOR MYOMEN: IN JE DROMEN!

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN

Chemotherapie en stolling

Mitoxantrone bij MS. Informatie voor MS-patiënten

inzake uitingen van Genzyme over het geneesmiddel Aubagio (teriflunomide).

Met welke geneesmiddelen is het onderzoek uitgevoerd?

Transcriptie:

Bijwerkingen en monitoring van nieuwe MS behandelingen Bob van Oosten, neuroloog MS Centrum Amsterdam VUmc MSMS 2013

Disclosures Geen VUmc MS centrum Amsterdam ontvangt financiële ondersteuning voor onderzoeksactiviteiten van Bayer Schering Pharma, Biogen-Idec, GlaxoSmithKline, Merck Serono, Novartis en Teva

Laquinimod

Laquinimod relapses (24m) -23.0% (p=0.0024) -21.3% (p=0.0264) -28.6% (p=0.0021) Placebo ARR Laquinimod Interferon β- 1a IM n=556 550 450 434 447 ALLEGRO 1 BRAVO 2 ** *Primary endpoint in ALLEGRO and BRAVO; **Adjusted following covariate analysis correcting for baseline MRI imbalances (GdE and T2 lesions) between treatments ARR=annualized relapse rate; EDSS=expanded disability status scale; MRI=magnetic resonance imaging RCT=randomized controlled trial; RRMS=relapsing-remitting multiple sclerosis 1 Comi G et al. N Engl J Med 2012;366:1000 9; 2 Vollmer T et al. Presented at 5th Joint Triennial Congress of the European and Americas Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis, October 19 22, 2011, Amsterdam, Netherlands. Abstract 148 Mult Scler 2011;17:S507 Lublin lecture 108 ECTRIMS 2013

Laquinimod - EDSS Progression risk*: -35.9% (p=0.0100) -33.5% (p=0.0440) -28.7% (p=0.0890) Placebo Patients with disability progression (%)** Laquinimod Interferon β- 1a IM n=556 550 450 434 447 ALLEGRO 1 BRAVO 2 Sustained for 3 months *Compared with placebo; **Secondary endpoint in ALLEGRO and BRAVO; Adjusted following covariate analysis correcting for baseline MRI imbalances (GdE and T2 lesions) between treatments MRI=magnetic resonance imaging; RCT=randomised controlled trial; RRMS=relapsing-remitting multiple sclerosis 1 Comi G et al. N Engl J Med 2012;366:1000 9; 2 Vollmer T et al. Presented at 5th Joint Triennial Congress of the European and Americas Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis, October 19 22,2011,Amsterdam, Netherlands. Abstract 148 Mult Scler 2011;17:S507. Lublin lecture 108 Lublin ECTRIMS lecture 2013108

Laquinimod atrofie MRI ALLEGRO 1 BRAVO 2 * n=556 550 450 434 450 447 Placebo Change (%)** Laquinimod Interferon β- 1a IM -32.8% (p<0.0001) -27.5% (p<0.0001) *Adjusted following covariate analysis correcting for baseline MRI imbalances (GdE and T2 lesions) between treatments; **Secondary endpoint in BRAVO, exploratory endpoint in ALLEGRO MRI=magnetic resonance imaging; RCT=randomised controlled trial; RRMS=relapsing-remitting multiple sclerosis 1 Comi G et al. N Engl J Med 2012;366:1000 9; 2 Vollmer T et al. Presented at 5th Joint Triennial Congress of the European and Americas Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis, October 19 22, 2011, Amsterdam, Netherlands. Abstract 148 Mult Scler 2011;17:S507 Lublin lecture 108 Lublin ECTRIMS lecture 2013108

Linomide Neurology 2000;54(9):1726-33.

Laquinimod Bijwerkingen

Laquinimod Bijwerkingen

Niet bij laquinimod.

Laquinimod samengevat Matige effectiviteit (orde van grootte IFN/GA) Bijwerkingen relatief gering. 3% uitval door bijwerkingen, 1% in placebogroep Meest voorkomende bijwerkingen: Rugpijn Buikpijn Laboratoriumafwijkingen (ALAT ) Monitoren ALAT Reversibel Plasma halfwaardetijd 80 uur

Teriflunomide

Teriflunomide bijwerkingen

Teriflunomide bijwerkingen

Teriflunomide bijwerkingen

Teriflunomide bijwerkingen Zwangerschap 1 spontane abortus placebogroep 3 spontane abortus teriflunomide 14 mg Bloeddruk Gemiddelde toename met 2 mm Hg.

Teriflunomide vs IFNβ1a

Teriflunomide vs IFNβ1a bijwerkingen

Teriflunomide vs IFNβ1a bijwerkingen

Teriflunomide vs IFNβ1a bijwerkingen

Teriflunomide samengevat Matige effectiviteit (vergelijkbaar IFN/GA) Bijwerkingen relatief gering Uitval 10%, placebo 8%, IFN 20% Belangrijkste bijwerkingen: Diarree Misselijkheid Laboratoriumafwijkingen (ALAT, lymfo s ) Dunner haar Lichte bloeddrukstijging Monitoren Laboratorium (ALAT, lymfo s) Bloeddruk Reversibel Langzaam (plasmahalfwaardetijd 15-18 dagen), veel sneller met actieve kool, cholestyramine

Dimethylfumaraat

Dimethylfumaraat

Dimethylfumaraat bijwerkingen

Dimethylfumaraat bijwerkingen

Dimethylfumaraat bijwerkingen

Dimethylfumaraat bijwerkingen

Dimethylfumaraat bijwerkingen

Dimethylfumaraat vs. GA

Dimethylfumaraat vs. GA Bijwerkingen

Dimethylfumaraat samengevat Werkzamer dan GA (en dus ook IFN ) Bijwerkingen relatief gering Uitval 12%, placebo 10%, GA 10% Belangrijkste bijwerkingen: Blozen (waarvoor eventueel aspirine) Buikklachten, diarree Leukopenie, lymfopenie (cave.!) Monitoren Laboratorium (ALAT, lymfo s) Reversibel Ja, plasmahalfwaardetijd 12 min, MMF 36 uur, maar bijvoorbeeld lymfopenie kan nog lang duren.

Alemtuzumab

Alemtuzumab

Alemtuzumab bijwerkingen

Alemtuzumab bijwerkingen infusiegerelateerd

Alemtuzumab bijwerkingen infectie en autoimmuniteit

Alemtuzumab screening voor behandeling

Alemtuzumab vaccinatie voor behandeling

Alemtuzumab voorbereiding behandeling

Alemtuzumab profylaxe bij start behandeling

Preventie & monitoring schildklieraandoeningen

Preventie & Monitoring ITP

Preventie & Monitoring Nefropathie

Alemtuzumab samengevat Werkzamer dan GA/IFN; orde van effect van natalizumab(?) Bijwerkingen frequent, deels ernstig en niet reversibel Uitval 3%, placebo 8%, IFN 7% Belangrijkste bijwerkingen: Acute infusiereactie (waarvoor steroiden) Infecties Autoimmuun Thyroiditis ITP Goodpasture Monitoren Intensief Reversibel Niet of nauwelijks

Samenvatting

Nieuwe MS behandelingen (persoonlijke indeling) Naar Comi, ECTRIMS lecture 2013

Einde