Zuid-Holland en Holland Rijnland werken samen aan een Europese topregio

Zuid-Holland en Holland Rijnland werken samen aan een Europese topregio Uit diverse onderzoeken (OESO, PBL) blijkt dat de internationale concurrentiepositie van de Randstad onder druk staat. Met de agenda Samenwerken aan een Europese topregio willen de provincie Zuid- Holland en de regio Holland Rijnland het tij keren. Zij doen dit door vanuit hun taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden te werken aan versterking van het vestigingsklimaat en daarmee de internationale concurrentiepositie. De agenda van provincie en regio bestaat uit een pakket maatregelen dat in de periode 2012-2015 uitgevoerd wordt. De aanpak komt voort uit de ambitie van de provincie om samen met alle Zuid-Hollandse regio s afspraken te maken over het versterken van Zuid-Holland als Europese topregio. De doorontwikkeling van de sterkste economische sectoren in de zuidelijke Randstad staat daarbij centraal: mainport (havenindustrieel, maritiem complex), greenport (tuinbouw, agro-logistieke bedrijvigheid) en kennisas (kennisintensieve bedrijvigheid). De kwaliteit van de leefomgeving maakt integraal onderdeel uit van de ambitie om een Europese topregio te zijn en te blijven. De regio Holland Rijnland draagt met relatief veel bedrijfsactiviteiten in de economische topsectoren greenports, kennisclusters (Life, Science and Health, Space Science) en zakelijke dienstverlening in belangrijke mate bij aan de ambitie van een Europese topregio. Holland Rijnland heeft relatief weinig werkloosheid, een hoog welvaartsniveau en kent ook een hoogwaardige leefomgeving. De regio is daarmee belangrijk voor de economische ontwikkeling van de Randstad. De gemeenten in Holland Rijnland hebben in 2011 een strategische agenda opgesteld; Focus 2014. In deze agenda maakt de regio strategische keuzes op het gebied van ruimte, natuur en landschap, infrastructuur, wonen, economie en de sociale agenda. Focus 2014 richt zich op de uitvoering om strategische doelstellingen te halen. De doelstellingen zijn uitgewerkt in programma s en projecten die aansluiten bij de ambitie op weg naar een Europese topregio. De economische omstandigheden en de gedeelde ambities geven aanleiding voor Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en het Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland om intensiever te gaan samenwerken. Zij hebben daarom besloten om een uitvoeringsagenda op te stellen. In dit kader werken provincie en regio in de komende jaren ook aan de profilering en positionering van Holland Rijnland. Profilering en positionering Holland Rijnland is gelegen in het scharnierpunt van de Noord- en de Zuidvleugel, tussen de sterk verstedelijkte (metropool)regio s Amsterdam-Utrecht en Rotterdam-Den Haag. Die geografische ligging biedt kansen voor het versterken van de economische topsectoren greenports en de kennisclusters (nabijheid Amsterdam, Schiphol). Maar de ligging tussen twee Metropoolregio s vraagt ook om een zelfbewuste positionering en profilering van Holland Rijnland. De regio wil zich onderscheiden om een bijdrage te kunnen blijven leveren aan de Europese topregio. In Holland Rijnland tekenen zich ontwikkelingen af, die vragen om keuzes om kansen te verzilveren. Knopen zullen doorgehakt moeten worden ten aanzien van fundamentele kwesties. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van de greenports als handelscentrum ten opzichte van de greenports als productiecentrum of de versterking van de leefomgeving in relatie tot het woningbouwprogramma en toerisme en recreatie. Provincie en regio willen - gezamenlijk met de omliggende regio s- verkennen welke keuzes gemaakt moeten worden. Hiertoe is een Plan van aanpak positie en profilering regio Holland Rijnland opgesteld, dat eind 2012 moet resulteren in een toekomstperspectief voor de ontwikkeling van de regio. 1

In het belang van de economische ontwikkeling op de korte termijn is het noodzakelijk om met de uitvoeringsagenda in ieder geval stappen vooruit te zetten op de volgende vier kernopgaven: 1. vertalen van kennis naar nieuwe bedrijvigheid en innovatieve producten (valorisatie). 2. transitie naar een hoogwaardig en duurzaam tuinbouwcomplex van de drie Greenports Aalsmeer, Duin- en Bollenstreek en regio Boskoop; 3. verbeteren van de bereikbaarheid van Holland Rijnland, in het bijzonder de oost-west verbindingen. 4. versterken van de kwaliteit van de leefomgeving en daarmee het vestigingsklimaat. Uitvoeringsagenda De uitvoeringsagenda heeft tot doel om concrete resultaten te bereiken die bijdragen aan de ambitie van een Europese topregio. Bestuurders bespreken met elkaar de voortgang van de te behalen resultaten. Dit gebeurt door twee keer per jaar de voortgang te monitoren en knelpunten te bespreken. Nieuwe onderwerpen kunnen dan aan de agenda worden toegevoegd (dynamische agenda), maar bestaande onderwerpen worden niet afgevoerd voordat het gewenste resultaat bereikt is. Daarbij verkennen provincie en Holland Rijnland ook verbreding van de samenwerking naar andere overheden, het bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke partners. De aanpak van de vier kernopgaven in Holland Rijnland is vertaald naar activiteiten en projecten. Niet alle activiteiten van provincie en regio zijn onderdeel van de uitvoeringsagenda. Er is gekozen voor activiteiten die een directe bijdrage leveren aan het realiseren van de ambitie om een Europese topregio te zijn en te blijven. Overeenkomstig het principe je gaat erover of niet wordt een onderscheid gemaakt tussen taken en verantwoordelijkheden van de provincie en de regio. Het doel hiervan is om vanuit deze specifieke taken en verantwoordelijkheden te werken aan één gezamenlijke agenda en ambitie. I Kennisas De kennisintensieve bedrijvigheid in Holland Rijnland is geconcentreerd rondom de hotspots Leiden (Life Science) en Noordwijk (Space). Deze hotspots hebben een positieve invloed op de uitwisseling van kennis, mensen en middelen en vergroten het innoverende vermogen van bedrijven. Provincie en Holland Rijnland willen de volgende ambities realiseren: 2012-2013: uitvoering van projecten in de Economische Agenda Zuidvleugel, zoals de incubator programma s, ontwikkeling van open innovatie omgevingen rond hoogwaardig onderzoek en realisatie van de proeftuinen Medical Delta (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2012-2013: versterken van de uitvoeringskracht Medical Delta door meer samenwerking tussen Leiden, Delft en Rotterdam (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2013: ter versterking van de kennisas samen met universiteiten, Rijk en gemeenten verkennen van de mogelijkheden om een ROM en groeifonds op te zetten (trekkerschap Zuid-Holland); 2012-2013: ter versterking van de kennisas een verkenning uitvoeren naar de mogelijkheden van campusontwikkeling in de regio, inclusief onderzoek naar de ruimtelijke consequenties hiervan (trekkerschap Holland Rijnland); 2012: reserveren van extra planologische ruimte op Valkenburg als onderdeel van de 20 ha. gepland bedrijventerrein voor BioSciencePark Leiden (incl. koppeling Life Science Delft) (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2014: gezamenlijke voorbereiding op benutting van de nieuwe EFRO-programma s voor versterking van de kennisas (Smart Specialisation Strategy) (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2012: gezamenlijk opzetten van een Space cluster met de universiteiten Leiden en Delft, gemeenten Noordwijk, Leiden en Delft en Space gerelateerde bedrijvigheid (trekkerschap Holland Rijnland); 2012: gezamenlijke belangenbehartiging richting Rijk om de ESA/ESTEC rijksbijdrage op niveau te houden en daarmee hoogwaardige werkgelegenheid voor de regio te behouden. Waarborgen van de positie van het Spacecluster in de topsector High Tech Systemen en Materialen (trekkerschap Holland Rijnland); 2

2012-2013: afspraken maken over promotie en acquisitie spacecluster met de WFIA (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2012: opstellen en uitvoeren Biobased programma Zuid-Holland met onderdeel Holland Rijnland (greenports en Life Science) (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2012-2013: ontwikkeling Kenniscentrum Plantenstoffen voor cross over Greenports en Life Science (trekkerschap Holland Rijnland). II Greenports De uitdaging voor de drie greenports Aalsmeer, Duin- en Bollenstreek en regio Boskoop is de transitie naar een hoogwaardig en duurzaam tuinbouwcomplex voor sierteelt onder glas, voor bollen, vaste planten en recreatie en voor bomenteelt. Een complex dat innovatiever is en minder energie, ruimte en water gebruikt. Een greenportcomplex kenmerkt zich door de aanwezigheid van bedrijvigheid in onderwijs en onderzoek, toelevering, productie, verwerking en handel en in de Duin- en Bollenstreek ook bollengerelateerd toerisme. De provincie wil samen met Holland Rijnland werken aan de verbetering van de concurrentiepositie, verdiencapaciteit en verduurzaming van de greenports via realisatie van de volgende ambities: 2012-2013: deelname van de greenports Duin- en Bollenstreek en regio Boskoop aan de het concept Greenport Campus met als doel het vergroten van de innovatieve kracht van de Greenports en versterking van de verdiencapaciteit (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2012-2013: ondersteuning bieden aan de uitvoering van Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2013: ondersteuning bieden aan projecten in de Greenport Aalsmeer, die vooral voor de gemeenten Kaag en Braassem en Nieuwkoop van belang zijn (trekkerschap Holland Rijnland); 2013: ondersteuning bieden aan de uitvoering van de economische Agenda Greenport Duin- en Bollenstreek (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2013: ondersteuning bieden aan de uitvoering van de Structuurvisie Greenport regio Boskoop, vooral waar deze overlapt of binnen Holland Rijnland ligt (trekkerschap Holland Rijnland); 2012: bestuurlijke aansluiting van de regio Holland Rijnland bij de Economische Agenda Zuidvleugel (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2012: samen met het bedrijfsleven en de greenportgemeenten werken aan verankering van de positie van de Greenports in de Europese strategie voor de Greenports in het kader van S3 (smart specialisation strategy) (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2013: ruimtelijke en / of financiële oplossingen zoeken voor de herstructureringsopgaven nu het Rijk hierin geen eigen opgave meer ziet en het Rijksgeld dus gaat wegvallen (trekkerschap Holland Rijnland). III Bereikbaarheid De ontwikkeling van de economische topsectoren kennis en greenports in Holland Rijnland vraagt om een goede bereikbaarheid, onder andere met de Mainport Schiphol. Daarom zet de provincie, samen met de regio, in op realisatie van nieuwe infrastructuur, optimalisatie van bestaande infrastructuur en verbetering van het openbaar vervoer. De activiteiten voor de periode 2012-2015 kunnen opgesplitst worden in verkennende projecten, projecten waarover nadere besluitvorming dient plaats te vinden en projecten in de fase van uitvoering. Verkenning: Mede in het kader van het Bereikbaarheidsoffensief Holland Rijnland en het Provinciaal Verkeer en Vervoerplan werken provincie en regio samen aan: De Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek (NOG) koppelt de N206 aan de N205. In aansluiting daarop werken partijen in Noord-Holland (provincie, stadsregio Amsterdam en gemeente Haarlemmermeer) aan uitbreiding van capaciteit op het bestaande wegennet incl. nieuwe aansluiting 3

A4 (trekkerschap provincie Noord-Holland). In 2011 is een voorkeursbesluit genomen voor de ontwikkeling van het noordelijke alternatief van de NOG met een aquaduct onder de Ringvaart. o zomer 2012: besluit over 2 e fase planstudie, verdere uitwerking MER procedure; o najaar 2012: provincies Zuid- en Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam bespreken met het Rijk de mogelijkheden van een rijksbijdrage aan de NOG. Provincie en Holland Rijnland hebben samen 32,5 miljoen gereserveerd voor de NOG. GS hebben de intentie dit aan te vullen tot 40 miljoen; o zomer 2013: afronding milieueffectrapportage en besluitvorming over voorkeursvariant, inclusief de vertaling naar ruimtelijk instrumentarium. Vervolgens wordt besluitvorming voorgelegd aan de colleges van GS en B&W, raden/staten van gemeenten en provincies en regio Holland Rijnland en Stadsregio Amsterdam. Toekomstbeeld voor het opvangen van de groeiende verkeer- en vervoerintensiteit op de corridor Leiden-Den Haag v.v. (trekkerschap Holland Rijnland) Nadere besluitvorming: Het HOV-NET Zuid-Holland Noord is een samenhangend netwerk van 2 verbeterde treinverbindingen (Leiden-Utrecht en Gouda-Alphen a/d Rijn) en 6 hoogwaardige busverbindingen (trekkerschap Zuid-Holland). Het HOV-NET Zuid-Holland Noord is ontwikkeld als alternatief voor de RijnGouwelijn. PS zijn op 27 juni 2012 akkoord gegaan met de verdere uitwerking door GS van het HOV-NET Zuid-Holland Noord. Ten aanzien van de definitieve besluitvorming over het HOV-NET Zuid-Holland Noord zullen nog de volgende stappen gezet worden: o september 2012: overleg gedeputeerde met de Minister van Infrastructuur & Milieu over het definitieve voorstel voor het HOV-NET; o september 2012: overeenstemming met Leiden over de buscorridor Leiden Centraal-Leiden Lammenschans; o najaar 2012: na instemming van de Minister vindt besluitvorming plaats in colleges en raden van de betrokken gemeenten, GS, het AB van Holland Rijnland en PS over de beëindiging van de bestuursovereenkomsten RijnGouweLijn en vaststelling van de nieuwe overeenkomsten voor het HOV-NET; o eind 2012: PS neemt een uitvoeringsbesluit HOV-NET Zuid-Holland Noord; o najaar 2012: Parallel aan het bestuurlijke besluitvormingstraject zal door provincie en Holland Rijnland gezamenlijk een uitvoeringsagenda voor het HOV-NET Zuid-Holland Noord opgesteld worden. In de periode tot 2018 zal daarbij prioriteit gegeven worden aan: Frequentieverhoging naar 4 keer per uur op de treinverbinding Leiden-Utrecht, met als nieuw station Hazerswoude-Koudekerk en indien op termijn mogelijk Zoeterwoude Meerburg; Bediening van de nieuwe stations Waddinxveen-Zuid en Boskoop Snijdelwijk op de treinverbinding Gouda-Alphen aan den Rijn, en als de vervoerwaarde het toelaat frequentieverhoging naar 4 keer per uur (tenminste in de spitsen); Realisatie van de HOV-corridors Leiden-Katwijk-Noordwijk, Alphen aan den Rijn-Schiphol en Noordwijk-Sassenheim-Schiphol; Uitvoeren van no regret -maatregelen op de buscorridor Leiden Centraal-Leiden Lammenschans. PS hebben op 27 juni 2012 gekozen voor de uitvoering van het voorkeurstracé Zoeken naar Balans Optimaal voor de Rijnlandroute (trekkerschap provincie Zuid-Holland). Nu wordt volgens de volgende stappen toegewerkt naar de start van de uitvoering in 2015: o januari 2013: ontwerp inpassingsplan gereed; o juli 2013: vaststelling inpassingsplan door PS; o oktober 2013: ter inzage legging vaststellingsbesluit; o eind 2014: definitief inpassingsplan, daarna start uitvoering. 4

Uitvoering: Op de Corridor N207 is sprake van verschillende bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblemen (trekkerschap provincie Zuid-Holland). De belangrijkste maatregelen ter verbetering hiervan zijn: 2012: Corridor N207 Alphen-Leimuiden: definitief ontwerp voor uitbreiding capaciteit Alphen- Kruisweg en brug Leidschevaart, ongelijkvloerse kruising bij Leimuiden en busstroken voor hoogwaardige OV-corridor Alphen-Schiphol, inclusief Drechtbrug 2012: Corridor N207 Greenport Boskoop: definitief ontwerp voor westelijke randweg Waddinxveen 2012: Corridor N207 Greenport Boskoop: planstudie naar Passage Hazerswoude-Dorp (N209) en doortrekken westelijke randweg Waddinxveen tot Hoogeveenseweg Gedeputeerde Staten zijn voornemens om aanvullend op de reeds beschikbare middelen een extra budget van 40 miljoen beschikbaar te stellen voor maatregelen binnen de N207 corridor, als onderdeel van de Investeringsimpuls Hoofdlijnenakkoord. Binnen dit budget zal in ieder geval de toekomstvaste capaciteitsuitbreiding van de wegvakken tussen Alphen en Leimuiden afgerond moeten worden. Bespreking van de voordracht voor toedeling van financiële ruimte in het Meerjarenprogramma Investeringen Infrastructuur (MPI) is door de Statencommissie Verkeer en Milieu uitgesteld tot na het zomerreces. Holland Rijnland wordt gevraagd om vanuit het regionale fonds RIF een bijdrage aan de N207 corridor te leveren. IV Leefomgeving Holland Rijnland kenmerkt zich door een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. Er is veel groen en er is een grote variëteit in landschappen (kust, bollen, plassen, veenweide). Het op peil houden en verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving is nodig om een extra impuls te geven aan het vestigingsklimaat en daarmee het aantrekken van mensen en bedrijven. Met de volgende acties willen provincie en regio de toegankelijkheid van het landelijk gebied vergroten en de kwaliteit van de leefomgeving in Holland Rijnland opschroeven van een 8 naar een 9! 2012-2015: verbeteren van de toeristische/recreatieve potentie van de kust, de Duin- en Bollenstreek en het Groene Hart door onder andere verkenningen van verbetering van de kwaliteiten in het plassengebied, de ontwikkeling van poorten naar het Groene Hart (recreatief transferium Zoeterwoude al in uitvoering, Leiderdorp in verkenningsfase) en benutten van de historische kwaliteiten (Atlantikwall, Haarlemmertrekvaart, Landgoederenzone en de Limes) (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2015: afronden projecten gerelateerd aan het ILG-programma: Bentwoud (trekkerschap provincie Zuid-Holland), Oostvlietzone, Boterhuispolder en Duivenvoorde Corridor (trekkerschap gemeenten Holland Rijnland); 2012-2015; Provincie en regio maken afspraken over het Uitvoeringsprogramma Groen van de ontwerp Beleidsvisie Groen. Daarnaast verkennen welke (alternatieve) financieringsarrangementen (o.a. gebiedsfonds) toegepast kunnen worden om gezamenlijke groenambities te realiseren (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 2010-2020: Holland Rijnland pakt de uitvoering van groenprojecten op en zet zich in voor het nieuwe Leader programma. In combinatie met ondersteuning van de provincie onder andere bij de realisatie van projecten voortkomend uit het Interreg-traject en bij de aanvraag van Europese subsidies, (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2015: provincie en regio verkennen de toekomst van het eigenaarschap en beheer van de huidige Provinciale Recreatiegebieden. Het doel is om tegemoet te komen aan de veranderende recreatiebehoefte in Holland Rijnland. Uit onderzoek blijkt dat de recreatiebehoefte in toenemende mate verschuift naar het luxe/verzorgende en avontuurlijke/creatieve segment. Bij het herontwikkelen van de Provinciale Recreatiegebieden zal meer vrijheid gegeven worden aan ondernemers om hier op in te kunnen spelen (trekkerschap provincie Zuid-Holland); 5

2012-2015: het gericht ontwikkelen en flexibel inzetten van ruimtelijk instrumentarium, zoals ontwikkelingsplanologie voor het vergroten van de verdiencapaciteit en de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied (trekkerschap Holland Rijnland); 2012-2014: Uitvoering door provincie in samenwerking met de regio van het Interreg programma Mijn Groen Ons Groen (trekkerschap provincie Zuid-Holland). De provincie stelt voor de periode tot en met 2013 een bedrag van 150.000 euro beschikbaar voor het concretiseren van projectvoorstellen Duin, Horst en Weide, Land van Wijk en Wouden en Plassengebied (business cases); 2012-2015: Valkenburg realiseren als topwoonmilieu (gezamenlijk inspanning Rijk, provincie en regio). 6