www.prv-overijssel.nl Aan Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum PPGS 2003-20 02-07-03 Bijlagen Doorkiesnummer Inlichtingen bij 1 1309 Mw. M. Antonis Onderwerp Actualisatie 2003 Werkdocument Grotestedenbeleid Overijssel; ter kennisname. Bijgevoegd vindt u, ter kennisname, de geactualiseerde versie van het Werkdocument Grotestedenbeleid Overijssel voor het jaar 2003. In het Werkdocument Grotestedenbeleid Overijssel wordt nader invulling gegeven aan de samenwerkingsafspraken tussen provincie en de Overijsselse steden voor de convenantperiode 2000-2003. Ieder jaar wordt het Werkdocument geactualiseerd en fungeert, als het ware, als een werkplan voor de Regiegroep Grote Steden. De Regiegroep Grote Steden heeft besloten in 2004 eveneens te werken aan de hand van een geactualiseerde versie en met de start van de nieuwe convenantsperiode (2005-2009) een volledig nieuw Werkdocument op te stellen. Over de onderwerpen uit het Werkdocument die dit jaar voortgezet zullen worden, volgt in de actualisatie een overzicht van de stand van zaken en mogelijke afrondingstermijnen. Daarnaast worden nieuwe onderwerpen aangedragen. Het betreft de volgende nieuwe onderwerpen: Tussenrapportage 2002 en convenant 2004: In de Tussenrapportage 2002 wordt gerapporteerd over het vorige jaar. Uit deze rapportage zal blijken welke onderwerpen meegenomen worden naar het overgangsjaar. Samen met eventuele nieuwe onderwerpen (specifiek voor 2004 en/of voorsorterend op de periode 2005-2009) worden deze opgenomen in de convenanten voor 2004. De Tussenrapportage wordt na de zomer aan uw Staten voorgelegd. Postbank 833220 ING Bank 69 18 10 893 Het provinciehuis is vanaf het NS-station bereikbaar: met stadsbus lijn 1 richting Berkum, halte provinciehuis Bezoekadres Luttenbergstraat 2 Zwolle
Beleidskader 2005-2009 De provincie heeft in het Onderhandelingsakkoord aangegeven dat het Grotestedenbeleid wordt voortgezet. In het Beleidskader GSB 2005-2009 wordt aangegeven hoe de drie doelstellingen uit het Onderhandelingsakkoord voor het onderdeel Wervende Steden, namelijk Wonen, Sociale Samenhang en Veiligheid, uitgewerkt worden. Hieraan wordt ook het thema Economie als Motor toegevoegd. Vervolgens wordt aangegeven hoe deze onderdelen gedifferentieerd ingezet worden in de steden en stedelijke netwerken. Het Beleidskader zal in samenwerking met de steden worden opgesteld. Het Beleidskader zal in februari 2004 aan u worden voorgelegd. Steden en wijkvitaliteitsscanner Steden en provincie onderzoeken of het wenselijk is een vitaliteitsscanner voor steden en wijken op te stellen. Met behulp van dit instrument is goed visueel te maken hoe de steden zich ten opzichte van elkaar ontwikkelen. Dit vormt een goede basis voor de differentiatie in het provinciale Beleidskader GSB. De scanner op wijkniveau is voor de steden interessant om de ontwikkeling binnen de stad inzichtelijk te maken. Bestaande onderwerpen die in 2003 worden voortgezet en/of worden afgerond/geëvalueerd zijn: Monitoringsysteem en jaarlijkse voortgangsrapportage Dagindeling ICT KISS (Kennisinstituut Stedelijke Samenleving) Gezamenlijke lobby Behouden en vergroten draagvlak (o.a. organisatie stedentrip en raads- en statenledenexcursies) Gezamenlijke stadsoverstijgende projecten (Pilot Jeugdzorg en onderwijs/arbeidsmarktpositie van allochtonen) Stad en omgeving Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretaris. 2
Actualisatie 2003 Werkdocument Grotestedenbeleid Overijssel Inleiding Het jaar 2003 is een cruciaal jaar voor het (provinciale) Grotestedenbeleid. Het betreft namelijk het laatste jaar van de huidige convenantsperiode. Tevens hebben dit jaar landelijke en provinciale verkiezingen plaatsgevonden. Het beleid van het kabinet en van het College van GS is natuurlijk van invloed op de manier waarop het GSB voortgezet wordt in de komende jaren. De provincie Overijssel heeft in het Onderhandelingsakkoord aangegeven het provinciale GSB in ieder geval voort te zetten. Ook landelijk wordt het GSB voortgezet. Binnen het provinciaal GSB wordt echter wel een andere werkwijze gehanteerd. Het focussen op de thema s waar een toegevoegde waarde ligt vanuit de provincie en het differentiëren naar steden en stedelijke netwerken staat centraal. De uitwerking van deze thema s vindt plaats in het Beleidskader Grotestedenbeleid, dat in samenspraak met de (netwerk)steden wordt opgesteld. Dit Beleidskader wordt vertaald in de convenanten voor de nieuwe GSB-periode 2005-2009. Landelijk is er voor gekozen om de termijnen van het GSB gelijk te schakelen aan de ISV-periode. De provincie zal de huidige periode eveneens met een jaar te verlengen. Voor het jaar 2004 worden aparte afspraken gemaakt met de steden. Het jaar 2003 vormt als het ware een afsluiting van het oude en een opstart van het nieuwe binnen het Grotestedenbeleid. Getracht wordt de meeste afspraken uit het convenant 1999-2003 af te ronden, inzichtelijk te krijgen welke oude en nieuwe afspraken door zullen lopen in 2004 en welke thema s opgepakt moeten worden in de periode 2005-2009 binnen de doelstellingen Wonen, Sociale Samenhang en Veiligheid. In de Tussenrapportage 2002 wordt gerapporteerd over het vorige jaar. Uit deze rapportage zal blijken welke onderwerpen meegenomen worden naar het overgangsjaar. Samen met eventuele nieuwe onderwerpen (specifiek voor 2004 en/of voorsorterend op de periode 2005-2009) worden deze opgenomen in de convenanten voor 2004. Daarnaast wordt, samen met de steden, gewerkt aan het opstellen van het beleidskader. Dit kader zal begin 2004 aan de Provinciale Staten worden voorgelegd. Het bovenstaande vertaalt zich ook in de inhoud van het Werkdocument. Het Werkdocument voor 2003 is voornamelijk een actualisatie, waarin duidelijk gemaakt wordt hoe de afronding van de afspraken uit het huidige convenant eruit zal gaan zien. Aan het einde van het jaar zal gekeken moeten worden welke onderdelen meegenomen worden in het Werkdocument voor 2004. In de nieuwe convenantsperiode zal een nieuw Werkdocument verschijnen. Stand van zaken en afronding appendices 1999-2003 De meeste afspraken uit de appendices 1999-2003 zijn afgerond. Een aantal afspraken betreft onderwerpen die geen concreet afgerond resultaat hebben, maar continue doorlopen (soort intentie-afspraken). Daarnaast zijn er afspraken gemaakt die een langere doorlooptijd hebben (bv. Regionaal Bedrijventerrein Twente). De gezamenlijke onderwerpen uit de appendices zullen in 2003 afgerond moeten worden. In dit Werkdocument wordt ingegaan op deze gezamenlijke en/of stadsoverstijgende thema s. Hieraan zijn eveneens nieuwe onderwerpen toegevoegd. Monitoringsysteem en jaarlijkse voortgangsrapportage Stand van zaken: In 2002 is de Tussenrapportage Grotestedenbeleid Overijssel 2001 verschenen volgens de nieuwe opzet (verantwoording provinciale inzet en toegevoegde waarde op programmaniveau). Provinciale Staten waren zeer tevreden over de informatie die hen aangereikt werd. In de Tussenrapportage 2001 is, naast een terugblik op 2001, gekeken naar de manier waarop de provinciale strategische opgaven 1/7
in het provinciale beleid verwerkt zijn. Eveneens is een vooruitblik gegeven op de keuzes waar we binnen het Grotestedenbeleid voor staan. 2003: De Tussenrapportage 2002 zal ook uit een aantal verschillende onderdelen bestaan, namelijk uit een rapportage over het vorige jaar en uit een vooruitblik naar het overgangsjaar 2004 en de periode 2005-2009. Qua rapportage uit de steden wordt dezelfde opzet gehanteerd als die van de vorige Tussenrapportage. Afronding: De Tussenrapportage 2002 zal in oktober 2003 in Provinciale Staten en eventueel in de gemeenteraden worden behandeld. Dagindeling Stand van zaken: In 2002 heeft burgemeester Van Lidth de Jeude een presentatie gehouden in de Regiegroep Grote Steden over de commissie Dagindeling. Daaruit kwam het idee naar voren een seminar te organiseren over de Dagindelingprojecten in de provincie Overijssel. 2003: Het seminar stond voor 23 januari gepland, maar heeft wegens onvoldoende belangstelling geen doorgang kunnen vinden. Op 21 maart 2003 heeft een afsluitende bijeenkomst van het projectbureau Dagindeling plaatsgevonden. Hiervoor waren de provincie en steden uitgenodigd. De intentie bestaat vervolgens dat Equivalent een ronde maakt langs de gemeenten voor een doelgerichte en wervende presentatie over dit thema. Verder zal gekeken worden in hoeverre Dagindeling een plek kan krijgen in het Beleidskader GSB 2005-2009. Afronding: Eventueel bij de totstandkoming van het Beleidskader GSB 2005-2009 (zie hierboven). ICT Stand van zaken: In 2002 is een bestuurlijke tandem ingesteld die de informatie-uitwisseling en de samenwerking rondom ICT/GSB gaat stimuleren. Het bestuurlijk tandem bestond uit wethouder Hiemstra van Deventer en gedeputeerde Holsheimer (beiden portefeuillehouder ICT). Besloten is verschillende bijeenkomsten te organiseren rondom verschillende thema s. Op 13 december heeft een bijeenkomst plaatsgevonden rondom het thema ICT en Sociale Cohesie. 2003: Dit jaar worden de bijeenkomsten voortgezet. Op 9 mei vond in Enschede een bijeenkomst plaats betreffende de toepassing van ICT-middelen in de stad. Hierbij werd gekeken naar de meerwaarde van ICT in de drie pijlers. In het najaar staat wederom een bijeenkomst op het programma. Afronding: Eind 2004. Evaluatie in de Regiegroep van december 2003, eventueel in het bijzijn van het bestuurlijk tandem. KISS Stand van zaken: In 2002 zijn de werkzaamheden van het KISS van start gegaan. Enkele voorbeelden van activiteiten zijn: seminar Een spiegel liegt niet, praktijkkring Stad en Omgeving, lezing Op zoek naar het merk van Overijssel etc. Het jaarverslag 2002/werkplan 2003 is u door het KISS toegezonden. 2003: Op de Algemene Ledenvergadering van 28 maart is het werkplan 2003 vastgesteld. Daarbij is besloten de deelname van de overheden aan de vereniging KISS door te laten lopen in het jaar 2004. In 2003 staan verschillende activiteiten gepland. Een aantal daarvan hebben raakvlakken met de afspraken in de appendices en komen later in dit geactualiseerde Werkdocument nadrukkelijk aan de orde. 2/7
Gezamenlijke lobby Stand van zaken: In 2002 zijn de stedelijke lobbyisten van Overijssel regelmatig bijeen gekomen. Tijdens deze bijeenkomsten werd informatie uitgewisseld en werd gewerkt aan de totstandkoming van lobbyfiches voor de Regiegroep Grote Steden. Daarnaast is in het kader van het Regioconvenant gewerkt aan het opstellen van de Stedenparagraaf van het Investeringsprogramma Oost Nederland. 2003: Begin dit jaar is door de Overijsselse steden de wens geuit de bijeenkomsten te koppelen aan de lobby-bijeenkomsten van Overijssel en Gelderland. Daarnaast worden in 2003 tevens de lobbyisten van de Gelderse stedelijke netwerken uitgenodigd. Vier keer per jaar wordt er een bijeenkomst georganiseerd die vooraf gaat aan het dubbel-overleg van de beide provincies. Het is de bedoeling dat op netwerkstedelijk niveau kennisuitwisseling plaatsvindt rondom lobby, dat er informatie uitwisseling plaatsvindt met vertegenwoordigers uit Brussel en Den Haag en dat er een link gelegd wordt met de provinciale lobbydossiers. De Europese ontwikkelingen worden op deze manier rechtstreeks aan de steden doorgegeven. Behouden en vergroten draagvlak (o.a. organisatie stedentrip en raads- en statenledenexcursies) Stand van zaken: Op 17 januari 2002 zijn de Colleges van de vijf steden en provincie bijeen gekomen om te praten over de uitkomsten van de zelfanalyse- en visitatietrajecten. Zodoende kon er in gezamenlijkheid gesproken worden over de toekomst van het provinciale GSB. Verder heeft burgemeester Van Lidth de Jeude in de Commissie SSVP een presentatie gehouden over verantwoording en monitoring. In de Commissie Meedoen Aan de Samenleving is een presentatie gehouden over de sociale pijler in het GSB. De stedenreis is i.v.m. verkiezingen en stedenreizen van de G21 uitgesteld naar 2003. 2003: Van 30 september tot en met 3 oktober vindt de stedenreis plaats naar Manchester en Preston. Het betreft een reis voor de leden van de Regiegroep Grote Steden, wethouders, gedeputeerden en ambtenaren. Een doelstelling van de reis is het vergroten van draagvlak voor het GSB en het kennis nemen van leerzame projecten in het buitenland. Voor de raads- en statenleden worden excursies georganiseerd in de steden. Op 22 mei vond de eerste plaats in Deventer. In het najaar zal de excursie plaatsvinden in de gemeente Zwolle. De steden zijn verantwoordelijk voor de organisatie. De raads- en statenledendag is uitgesteld naar 2004. Deze dag wordt zo mogelijk gecombineerd met de ondertekening van de convenanten voor de derde GSB-periode. Gezamenlijke stadsoverstijgende projecten Voor een periode van vier jaar is er 680.670,- beschikbaar gesteld voor gezamenlijke stadsoverstijgende projecten. De middelen zijn als volgt ingezet: 453.780,- in de bestedingsrichting Pilot Jeugdzorg. 147.479,- voor onderzoek en vervolgbijeenkomst in de relatie allochtonen - onderwijs/arbeidsmarkt. 79.412,- als de stedelijke bijdrage aan het Kennisinstituut Stedelijke Samenleving. Pilot Jeugdzorg Stand van zaken: Spelregeldocument: Het onderzoek naar het overlegmodel in de Jeugdzorg is in 2002 afgerond. Het resultaat hiervan is een Spelregeldocument, waarmee de werkgebieden rondom de Jeugdzorg aan de slag kunnen gaan. De implementatie en evaluatie van het traject zijn echter niet door Van Montfoort uitgevoerd. Hiervoor wordt het KISS ingeschakeld. De projecten die o.a. vanuit het gezamenlijke GSB-budget zijn gefinancierd zijn in 2002 van start gegaan. 3/7
2003: Spelregeldocument:. Op 23 mei werd er een soort praktijkkring georganiseerd waarin met behulp van een versnellingskamer (= soort digitale brainstormsessie georganiseerd door Twijnstra Gudde) de implementatie verder vorm kan krijgen. Al werkenderwijs wordt het Spelregeldocument verfijnd en aangepast. Bij de beschikking van de projecten is bepaald dat de steden na verloop van tijd de opgedane kennis uit de projecten met elkaar moesten delen. In het kader daarvan vond op 13 juni een bijeenkomst plaats rondom het thema Zwerfjongeren (georganiseerd door KISS). Tijdens deze bijeenkomst werd kennis uitgewisseld over het gros van de projecten. De kennisuitwisseling rondom het project Sociale vaardigheidstraining voor basisschoolleerlingen wordt later in het jaar op een andere manier ingevuld. Afronding: Eind 2003 Onderwijs/arbeidsmarkt - allochtonen Stand van zaken: In 2002 is het eindrapport Een spiegel liegt niet verschenen. Dit is tijdens een seminar gepresenteerd. 2003: De adviezen uit het rapport zijn breed verspreid. Het KISS organiseert in 2003 een praktijkkring rondom integratie. De onderwerpen onderwijs en arbeid krijgen hierin een prominente plaats. Vanuit het gezamenlijke budget resteert een bedrag van 85.500,- voor dit thema. Voorgesteld wordt dit bedrag op te plussen vanuit andere budgetten. Vervolgens worden criteria opgesteld op basis van het rapport voor stedelijke projecten. De steden kunnen op basis van deze criteria projecten indienen. Deze moeten voor het einde van het jaar worden beschikt. Afronding: Eind 2003 Stad en omgeving Stand van zaken: In 2002 is de eerste fase van het onderzoek Stad en Omgeving afgerond. Het KISS coördineert het onderzoek, dat zijn uitwerking vindt in een pilot rondom Almelo. Tevens heeft er een succesvolle bijeenkomst plaatsgevonden van de praktijkkring Stad en omgeving. De bestuurders Jansen (gedeputeerde) en Sjoers (wethouder Almelo) trekken als tandem het onderzoek. 2003: Dit jaar wordt de inventarisatie uit fase 1 verder uitgewerkt. Hiervoor is de hulp ingeschakeld van de B&A groep. Concreet kent de opdracht van de B&A groep de volgende vraagstelling: Het inventariseren van concrete samenwerkingswinst en samenwerkingsweerstanden binnen de clusters woonomgeving en zorg. Het verzamelen van informatie over factoren die van belang zijn voor het met succes oppakken van aanwezige samenwerkingsmogelijkheden en het overwinnen van eventuele weerstanden. Het begeleiden van het proces dat erop is gericht om in overleg met gemeentebestuurders en ambtenaren een samenhangend pakket van samenwerkingsafspraken voor te bereiden dat met een redelijke kans op succes in de diverse lokale beleidsvormingstrajecten kan worden ingebracht. Afronding van fase 2 is voorzien in september 2003. Er vinden gedurende het traject ook nog 2 praktijkkringen plaats. Fase 3 bestaat uit het formuleren van concrete projecten en een blauwdruk voor andere steden. Steden en wijkvitaliteitsscanner 2003: De wenselijkheid wordt bezien om een vergelijking te maken tussen de Overijsselse steden als het gaat om de vitaliteit van de steden. Daarnaast werken de steden mee aan de ontwikkeling van een 4/7
wijkvitaliteitsscanner. Hierin kunnen wijken met elkaar vergeleken worden. Dit instrument kan gebruikt worden in de verschillende rapportages en in het opstellen van het Beleidskader GSB. Voorbereiding convenant 2004 en 2005-2009 (zie inleiding) Tussenrapportage 2002 en convenant 2004 Beleidskader 2005-2009 Bijlage bij Actualisatie 2003 Werkdocument Grotestedenbeleid Overijssel 5/7
Jaarkalender 2003 januari Provinciale bijdrage GSB overmaken naar de steden (artikel 1 appendices) 10 februari Regiegroep Grote Steden: - strategische discussie Veiligheid - manifest vaststellen 8 maart Aanbieden Manifest 11 maart Verkiezingen Provinciale Staten 8 mei Regiegroep Grote Steden: - vaststellen (actualisatie) werkdocument GSB Overijssel - presentatie Veiligheid door Enschede - presentatie Gebiedsgericht werken april/mei Verzamelen informatie t.b.v. de rapportages (ambtelijke voorbereiding) mei Nieuw college van Gedeputeerde Staten mei Voorstellen nieuw beleid indienen voor begroting 2004 mei/juni Opstellen Tussenrapportage Grotestedenbeleid Overijssel 2002 mei/juni Bestuurlijke gesprekken: - bespreken concept-tussenrapportage - bespreken afspraken Overgangsjaar 2004 juni GS besluitvorming integrale afweging begroting 26 augustus Tussenrapportage in GS 17 september Regiegroep Grote Steden: - Presentatie bestuurlijk tandem Kristen-Nijhof 30 september 3 oktober Stedenreis naar Manchester 29 oktober Tussenrapportage in PS oktober Opstellen convenanten 2004 oktober/ Uitwerken Beleidskader 2005-2009 november Convenanten 2004 in GS/B&W november Bestuurlijke gesprekken 3 december Regiegroep Grote Steden: - Ondertekening convenanten 2004 - Concept Beleidskader 2005-2009 december Beleidskader 2005-2009 in GS 2004 januari Start convenant 2004 4 februari Beleidskader 2005-2009 in PS maart Regiegroep: - vaststellen werkdocument GSB Overijssel maart Opstellen convenanten 2005-2009 juni Regiegroep: -.. september Regiegroep: -.. najaar GS en PS: evaluatie appendices, afronding convenant 2000-2003 en 2004 Convenanten 2005-2009 in GS en PS 6/7
december Ondertekening convenanten tijdens raads-en statenledendag Regiegroep 7/7