Over mensen met psychische of psychiatrische problematiek Bijeenkomst voor kerken, raden en verenigingen in de gemeente Aalburg 19 november 2009
Programma 19.30 uur Opening 19.35 uur Inleiding door Gertie Linssen en Wim van Dalen, werkzaam bij GGZ Breburg Groep te Breda 20.15 uur Pauze 20.30 uur Ervaringsdeskundigen vertellen hun verhaal 22.00 uur Afsluiting
Psychische problemen Onderscheid tussen: psychiatrische stoornissen persoonlijkheidsstoornissen Verschil in: - Kunnen mensen de werkelijkheid waarnemen zoals anderen die ervaren? - In hoeverre zijn mensen in staat zelf de gevolgen van hun gedrag te kunnen inschatten? In het algemeen kunnen mensen met persoonlijkheidsstoornissen dat beter dan mensen met de andere stoornissen.
Ziektebeelden Psychiatrische Beelden Psychotische stoornissen/ Schizofrenie Stemmingsstoornis/ Depressie/ Manie Dementie Autisme Angst Persoonlijkheidsproblematiek Borderline persoonlijkheidsstoonis Andere persoonlijkheidsstoornissen bijvoorbeeld: Narcistisch Antisociaal Theatraal
Psychose (bijv. schizofrenie) Wereld anders waarnemen dan wij Wanen (denkbeelden die niet op werkelijkheid berusten) Hallucinaties (ruiken, voelen, proeven, zien van zaken die er in werkelijkheid niet zijn) Verwardheid Variërend in lengte Eénmalig of vaker in iemands leven Waarschuwingssignalen vooraf (bijvoorbeeld minder slapen)
Anders dan normaal bij een psychotische stoornis Denkpatronen: Wanen Verwardheid Zintuiglijke waarneming: Hallucinaties Overige kenmerken: Zelfverwaarlozing Initiatiefloos Concentratieverlies
Meer dan een dipje Depressie Langere periode (langer dan 2 weken) een aantal van onderstaande symptomen Sombere stemming Geen plezier of interesse Eet- en slaapstoornissen/ vermoeidheid Gevoelens van schuld, schaamte Piekeren Lichamelijke klachten Suïcidale gedachten
Aanhoudend véél te druk.. Manie Langere periode Opgeblazen gevoel van eigenwaarde/ grootheidsideeën Minder slaapbehoefte Ontremd gedrag Verminderde concentratie, gemakkelijk af te leiden
Doorschieten naar twee kanten Manisch-depressief Afwisseling in perioden van grote somberheid en passiviteit en perioden van extreme activiteit en opwinding Euforie en lusteloosheid Golvende beweging (van manisch naar depressief en weer terug, van dalen naar toppen met soms een stukje vlakke weg)
Alles brokkelt (geleidelijk) af. Dementie Verschillende vormen van dementie Geheugen (korte termijn) is aangetast Dagelijkse handelingen gaan moeizaam en langzaam Niet logisch en abstract kunnen denken Kan zelf geen sociale contacten onderhouden
Autisme Verschillende vormen van autisme en verschil in uitingsvormen zoals: Moeite in sociale contacten Moeite in communicatie en taalgebruik Moeite met beeldvorming Beperkte belangstelling/ soms bijna obsessief gericht op een bepaald onderwerp
Angst
Verschillende soorten angst altijd angstig voor alles bang voor contacten/mensen (sociale fobie) angst aanvallen (paniekstoornis ) dwanghandelingen (50 keer controleren of alles in dezelfde volgorde doen) posttraumatische stressstoornis (PTSS) veel lichamelijke symptomen concentratie problemen ontwijken van de moeilijke situatie
Borderline (zit tussen psychiatrische en persoonlijkheidsproblemen in) Wisselend in stemming en gedrag Zwart wit denken/ geen grijsgebied Impulsief Soms Wisselende relaties en vriendschappen Emotioneel gevoelig Weinig zelfvertrouwen Angst om in de steek gelaten te worden (uit zich soms in claimend gedrag) Hoge verwachtingen ten opzichte van anderen Zelfbeschadigend gedrag
Persoonlijkheidsstoornis Duurzaam en star patroon in denken, voelen en doen Hebben slechts een beperkt aantal sociale vaardigheden Leidt tot beperkingen in sociaal en maatschappelijk functioneren
Hoe benadert u mensen die mogelijk een psychische problemen hebben? Normale omgangsvormen Toon respect voor gevoelens/ belevingen Open en eerlijk Ga er van uit dat ook mensen met psychiatrische problematiek meestal zelf keuzes kunnen maken en beslissingen kunnen nemen Als volwassen mensen die zelf nog heel veel kunnen
Let op uw taalgebruik Denk aan eenvoud: korte zinnen en een ding tegelijk zeggen Geef structuur: zeg wat je doet Bondigheid: zeg alleen wat belangrijk is Aantrekkelijkheid: probeer de aandacht vast te houden
Bij verward gedrag Aangeven dat je het verhaal van de klant niet goed kan volgen Aangeven dat je wilt helpen om het verhaal duidelijk te krijgen Vragen stellen ter verduidelijking Duidelijke of korte vragen hebben meestal het beste effect Tonen van begrip
Als iemand angstig is Blijf rustig Ga niet in discussie over of gedachten reëel zijn of niet Neem de ander serieus Toon begrip voor de situatie Probeer de klant niet gerust te stellen, met het valt wel mee of het zal wel loslopen
Bij achterdocht Probeer de ander niet te overtuigen van je gelijk Stel vragen ter verduidelijking Geef je eigen grenzen aan Blijf redelijk en rustig Blijf bij de inhoud van het gesprek Ga niet in op provocaties
Als iemand iets van u vraagt Wees duidelijk over waar je iemand in kan helpen en waarin niet Denk daarbij goed aan je persoonlijke grenzen Maak onderscheid tussen gedrag en persoon Probeer positieve elementen in het gedrag van de ander te benadrukken Toon begrip voor de situatie
Als iemand zich agressief gedraagt Luister naar je eigen gevoel Vertel wat het met je doet: Op deze manier voel ik me bedreigd, dat vind ik niet prettig Zorg voor je eigen veiligheid Wees duidelijk in wat je wel en niet accepteert : U mag best boos zijn, maar u hoeft mij niet uit te schelden. Vorm zelf geen bedreiging
Als iemand écht in de war is. Niet in discussie gaan over de niet te volgen denkbeelden Stel vragen ter verduidelijking Negeer zaken die niet van belang zijn Zeg wanneer je het verhaal niet meer kan volgen Gebruik eenvoudig taalgebruik
Als iemand vergeetachtig is.. Eenvoudige korte zinnen gebruiken Ga niet in op het feit dat je het nu al voor de zoveelste keer uitlegt Zeg alleen dat wat belangrijk is Herhaal belangrijke zaken en/of zet dit op papier
Als iemand té druk is Blijf zelf rustig Wees duidelijk in wat je wel en niet accepteert in het gedrag van de ander Vraag iemand rustiger te praten of stel anders voor het gesprek te beëindigen
Belangrijk..! Veroordeel iemand niet om zijn psychiatrische achtergrond Gebruik normale omgangsvormen Pas de specifieke omgangsvormen toe zodra je merkt dat iemand bepaald gedrag vertoont Houdt je eigen grenzen altijd in de gaten
Hulp zoeken Goede hulp en ondersteuning vinden is niet altijd gemakkelijk
Wie kan de weg wijzen? Huisarts Het (WMO-) loket bij de gemeente Het Maatschappelijk Werk
Een lage drempel Het Algemeen Maatschappelijk Werk
Toegangspoort tot gespecialiseerde psychiatrische zorg De huisarts
Een palet aan gespecialiseerde hulp
Een lans breken Iedereen heeft recht op een plaats in de samenleving, ook mensen met een psychische handicap. Onbekend maakt onbemind Anders zijn leidt niet zelden tot isolement en eenzaamheid Uitleg geven Begrip kweken
Websites www.schizofrenieplein.nl www.depressiecentrum.nl www.alzheimer-nederland.nl www.autisme.startpagina.nl