ja 1
Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch De ECB presenteert donderdag beleid AEX 436.0 427.3 436.0 398.7 USD per EUR 1.101 1.087 1.119 1.083 Olie Brent ($) Front month Elektra (EUR/MWh) Olie en kolen flink in de lift 40.84 36.57 40.84 28.60 Powerprijzen onveranderd over turbulente week Cal 17, base, NL 26.00 25.80 30.20 25.80 Cal 17, peak, NL 33.10 33.00 38.78 32.67 Gas (EUR/MWh) Gas blijft opmerkelijk genoeg stabiel Cal 17 13.82 13.86 15.40 13.77 Day Ahead 12.34 12.49 14.77 12.24 2
Macro-economie Afgelopen week Het was een goede week voor Europese markten. Dit werd onder meer ondersteund door kwantitatieve versoepeling in China. Daarnaast speelde de verbeterde vooruitzichten voor de wereldeconomie een grote rol. Dit maakte voornamelijk dat de Europese banken- en autosectoren een flinke boost kregen. De zwakkere euro maakte dat export vanuit Europa toenam. De cijfers van februari laten zien dat de Amerikaanse banenmotor nog niet aan kracht is verloren. In januari was nog een duidelijke dip te zien en kwamen er beduidend minder banen bij dan verwacht. Dit gaf extra kracht bij aan de ideeën van analisten dat er een nieuwe economische dip aan zit te komen voor de VS. De nieuwste cijfers bevestigen juist het idee dat het vooruitzicht voor de Amerikaanse economie juist vrij goed blijft. Vooruitblik De ECB zet veel in op een verbeterde concurrentiepositie van Europa. Komende donderdag zal de ECB bekend maken welke maatregelen worden getroffen om de Europese economie verder te ondersteunen. Een verlaging van de rentestand en het opkopen van obligaties door de ECB zijn vrijwel zeker maatregelen die zullen worden aangekondigd. Afhankelijk van het precieze pakket aan maatregelen zullen de markten gaan bewegen. Een aankondiging in lijn met de verwachting van analisten zal waarschijnlijk positief worden ontvangen. Een beleid dat daar niet op aansluit zal waarschijnlijk negatief vallen. Als het pakket aan maatregelen minder zwaar is dan verwacht heeft dit de implicatie dat de Europese markten minder goed worden ondersteund door de ECB dan analisten vanuit gaan. Tegelijkertijd zou een zwaarder pakket aan maatregelen juist een signaal zijn vanuit de ECB dat de Europese economie er veel slechter voor staat dan tot nu toe wordt aangenomen. 3
Wisselkoers (dollar per euro) De euro is de afgelopen tijd erg laag ten opzichte van de sterkere dollar. Dit heeft goed uitgepakt voor de Europese export. De euro heeft de laatste dagen weer wat gewonnen ten opzichte van de dollar, maar zwakt weer af in aanloop naar de beslissing van de ECB op donderdag. De toenemende verwachtingen voor kwantitatieve versoepeling door de ECB doet de euro verder dalen. Wisselkoers USD per EUR GBP per EUR 1.15 0.80 0.79 1.13 0.78 0.77 1.11 0.76 0.75 1.09 0.74 EURUSD 0.73 1.07 EURGBP 0.72 0.71 1.05 0.70 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7-mrt 4
Olie, kolen Afgelopen week De prijs voor Brent olie is flink gestegen de afgelopen tijd. In februari is een record aan volumes geïmporteerd vanuit China. De lage prijzen die in deze periode golden zorgden voor vergrote interesse vanuit China waar de voorraden worden aangevuld met goedkope olie. Op de langere termijn zal de vraag naar petroleum alleen maar toenemen nu steeds meer Chinezen over auto's beschikken. De petroleum voorraden in de VS worden ook steeds meer aangesproken nu de lage olieprijs zorgt voor een toenemende vraag naar (zwaardere) auto's. De positieve cijfers over de Amerikaanse banenmarkt dragen bij aan het beeld dat de vraag naar olie weer verder in de lift zit. Brent olie steeg sneller dan WTI (Amerikaanse) olie, te meer omdat de Amerikaanse productievolumes sterk afnemen. De schalieolie blijft op veel plaatsen te lastig te winnen om tegen de huidige prijzen rendabel op de markt weg te zetten. Toch zijn deze fundamentele veranderingen klein en lijken de olieprijzen voornamelijk te bewegen op de economische indicatoren, meer dan er fundamentele veranderingen in aanbod of vraag zijn. Kolen De Europese kolenprijs is weer gestegen de laatste week. De verbeterde macro-economische cijfers (met name van de VS) en de stijgende olieprijs zijn de belangrijkste veranderingen die hier aan ten grondslag liggen. Net als in het geval van olie zijn er geen fundamentele veranderingen die de markt in beweging brengen. De kolenprijs kent daarnaast ook weer meer opwaarts risico omdat de geruchten over een brede mijnstaking in Colombia weer toenemen. USD/BBL 41 39 37 35 33 31 29 27 Brent oil, front month Brent Crude USD/BBL Brent Crude EUR/BBL EUR/BBL 41 39 37 35 33 31 29 27 25 25 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7-mrt 5
Vooruitblik Op korte termijn kan de prijsstijging in olie en kolen licht aanhouden. Een forse prijsstijging is echter onrealistisch tenzij er fundamentele veranderingen zijn in de markt. Als de geruchten over Colombiaanse stakingen werkelijkheid blijken te worden zal de kolenprijs flink kunnen stijgen, aangezien Colombia bij verre de belangrijkste producent is van Europese kolen. Brent olie is begin deze week uitgekomen boven de mentale grens van $40. De kans is groot dat het boven deze grens blijft bewegen. 6
Gas Korte termijn De prijzen op de korte termijn waren de afgelopen week vrij stabiel, wat veroorzaakt door de relatief lage temperaturen voor deze tijd van het jaar. De afgelopen dagen is de olieprijs sterk gestegen, meestal volgt de gasprijs dezelfde trend. Echter, de gasprijs bleef vrij stabiel wat zou kunnen komen door de hoge voorraden in de gasstorages. Als de olieprijs zal blijven stijgen is de kans aanwezig dat de gasprijs een inhaalslag maakt, en de korte termijn prijzen ook sterk stijgen. Lange termijn In het begin van de week waren de lange termijn prijzen uitzonderlijk vlak, maandag en dinsdag bewoog de prijscurve nauwelijks. Opmerkelijk aangezien de olieprijs een lichte stijging liet zien. Halverwege de week werden cijfers gepresenteerd over de olievoorraden in de Verenigde Staten. Deze voorraden waren een stuk hoger dan verwacht, het sentiment keerde en de prijs daalde. Richting het weekeinde liet de olieprijs een duidelijke stijging zien, deze werd niet gevolgd door de gasprijs, een uitzonderlijke situatie. EUR per MWh 15.5 15.0 14.5 14.0 TTF en Zeebrugge gas Zeebrugge Cal17 Cal-17 TTF TTF day-ahead 13.5 13.0 12.5 12.0 11.5 11.0 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7-mrt 7
Vooruitblik Op de korte termijn zal de prijs voornamelijk bepaald worden door de stijgende temperatuur. Deze gaat ruim boven het langjarig gemiddelde wat de prijs zal drukken. Interessant is om te zien of de olieprijs zal blijven stijgen, de gasprijs heeft deze stijging nog niet laten zien. Deze combinatie kan frictie geven bij de korte termijn prijzen. Voor de lange termijn is het relevant bij welke prijs de schaliegas producenten in de Verenigde Staten blijven produceren. Hoe lager deze prijs is, hoe eerder de markt weer oververzadigd zal zijn en dit drukt de prijzen op de lange termijn. 8
Elektriciteit Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) Ondanks het koude weer en weinig windkracht zijn de spotprijzen weinig gestegen. De prijzen blijven voor een groot deel gekoppeld met de lage Duitse prijzen. Lange termijn De powerprijzen zijn de afgelopen week vrijwel onveranderd gebleven. Dit had er mee te maken dat bewegingen in de markt elkaar tegenwerkten. De initiële daling van de kolenprijs zorgde voor een bearish effect op de power prijzen. Dit werd voor een deel gecompenseerd door de verbeterde economische vooruitzichten en de onderliggende verwachte vraag naar power. EUR/MWh Elektriciteit 40 38 36 34 Cal17 NL Piek Cal17 NL Basis Cal17 BE Base 32 30 28 26 24 22 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7-mrt Vooruitblik Voor de komende dagen is het vooruitzicht dat de prijzen verder dalen, aangezien op vandaag voorlopig de laagste temperatuur is bereikt. De windkracht gaat met name in Duitsland toenemen naar het weekend toe, wat ook een bearish effect geeft op de prijzen. De lange termijn prijzen lijken nu al een tijdje ondergewaardeerd te zijn. Veranderingen in kolen- en olieprijzen lijken nog niet ingeprijsd te zijn in de powerprijzen, die de afgelopen weken stabiel laag bleven. 9
10
Dark spread en spark spread De dark spread stond afgelopen week zeer laag en kwam op een dieptepunt uit tegen de 8. Inmiddels beweegt de dark spread weer licht omhoog nu de power prijzen licht stijgen. De spark spreads zijn over de week nauwelijks bewogen. EUR/MWh 12.0 Dark spread, Spark spread 10.0 8.0 6.0 Darkspread Base Cal17 Sparkspread Peak Cal17 4.0 2.0 0.0 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7-mrt 11
Emissies De CO2 prijs is nauwelijks veranderd de afgelopen week en bleef rond de 5 bewegen. Er is dan ogenschijnlijk ook een einde gekomen aan de lange bearish trend die we hebben gezien sinds eind vorig jaar. Er bestaat momenteel weinig neerwaarts prijsrisico. Enige echte druk op de prijs om verder te dalen zijn de ongunstige dark spreads. EUR per ton CO 2 7.0 Emissierechten 6.5 6.0 CO2 Cal16 5.5 5.0 4.5 4.0 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7-mrt 12
Weer Celsius 12 10 Temperatuurvoorspelling - De Bilt Huidige temperatuurvoorspelling Normaal gemiddelde 8 6 4 2 0-2 13
Legal Disclaimer De informatie in de Essent Marktinformatie is bedoeld als informatie in algemene zin ten behoeve van professionele partijen en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De Essent Marktinformatie geeft een verwachting van de marktontwikkelingen en dient niet beschouwd of gebruikt te worden als een (beleggings)advies of een voorstel of aanbod tot het kopen en/of verhandelen van financiële instrumenten in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Beslissingen op basis van informatie uit de Essent Marktinformatie zijn uw eigen verantwoordelijkheid en komen voor uw rekening en risico. Essent heeft de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het samenstellen van de Essent Marktinformatie en de daarin vermelde informatie. Niettemin kan Essent niet garanderen dat alle informatie in de Essent Marktinformatie altijd actueel, juist en/of volledig is. Aan de informatie in de Essent Marktinformatie kunnen geen rechten worden ontleend. De informatie in de Essent Marktinformatie kan onderhevig zijn aan wijzigingen. Essent is niet verplicht om u hierover te informeren. Essent is niet verplicht om de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade (direct danwel indirect) die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie in de Essent Marktinformatie of het gebruik daarvan. Verwijzingen De Essent Marktinformatie kan verwijzen naar door derden verstrekte informatie, al dan niet door middel van hyperlinks. Essent heeft dergelijke informatie niet beoordeeld en geverifieerd op redelijkheid, juistheid, volledigheid of actualiteit. Essent staat niet in voor de inhoud en het functioneren van websites van derden. Essent sluit iedere aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van deze verwijzing (-en) uit. Intellectuele eigendomsrechten Essent is exclusief rechthebbende op alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de in de Essent Marktinformatie gepresenteerde inhoud, inclusief maar niet beperkt tot alle auteursrechten en merkrechten op alle teksten, logo's, illustraties en foto's, of is gerechtigd tot gebruik door derde rechthebbenden. Niets van de Essent Marktinformatie mag zonder schriftelijke en voorafgaande toestemming van Essent worden gereproduceerd of gebruikt, anders dan het downloaden en het bekijken daarvan op een enkele computer en/of het printen van de benodigde hardcopies ten behoeve van bedrijfsmatig gebruik binnen uw eigen onderneming. Online communicatie Essent garandeert niet dat naar haar gestuurde e-mails of andere elektronische berichten tijdig worden ontvangen en verwerkt. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade ten gevolge van het niet of te laat ontvangen ervan. Toepasselijk recht Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. De rechtbank te s-hertogenbosch is bij uitsluiting bevoegd te oordelen over eventuele geschillen die in verband met deze disclaimer kunnen ontstaan. 14