MIP 2013-2025 NMBS-Groep Brussels Hoofdstedelijk Parlement Commissie voor de Infrastructuur, belast met Openbare werken en Verkeerswezen Brussel 22 mei 2013 Jannie Haek, CEO NMBS-Holding
1995=100 Evolutie van het reizigersvervoer in België r-km 210 Historische evolutie Verwachte evolutie 190 170 150 Spoor Verleden: ~ + 4%/jaar Toekomst: ~ + 2%/jaar trein personenauto + bestelwagen + motor bus, tram en metro totaal 130 110 90 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 Bron: Planbureau / NMBS-Holding
Evolutie van de CO2-uitstoot De CO2-uitstoot van het transport op zich gebruikt alle emissierechten van het Kyotoakkoord. De auto produceert 5 x meer CO2/rkm dan de trein Bron: European Environment Agency
Aandeel van het spoor in het woon-werkverkeer De trein speelt een primordiale rol in onze mobiliteit, vooral in het woonwerkverkeer Oudenaarde 72% Brugge 70% Zottegem 68% Gent 67% Oostende 67% Kortrijk 61% Luik 57% Bergen 47% Leuven 46% Mechelen 44% Charleroi 42% Aandeel van het spoor in het woonwerkverkeer naar Brussel per gemeente Bron: SEE 2001
Reizigers (miljoen) VTE Evolutie aantal reizigers versus aantal werknemers 250 70.000 230 65.000 210 60.000 190 55.000 170 50.000 150 45.000 130 40.000 110 35.000 Reizigers (miljoen) VTE
index (1999=100) Het overheidsgeld wordt beter besteed /v-km Exploitatiedotatie per reizigerskilometer op het niveau van de Groep 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 netto dotatie NMBS-Groep ( 2011) rkm (binnenlands vervoer) dotatie per rkm ( 2011) NB: verhoging van de dotatie 2010 als gevolg van de toepassing van de IFRS-normen. 0,22 0,2 0,18 0,16 0,14 0,12 0,1
Terugverdieneffecten MIP Economische effecten Overheidsfinanciën: autofinanciering van 25 à 30% de eerste jaren, 10% nadien Bron: Federaal Planbureau Betere mobiliteit Per 1 investering in publiek transport : maatschappelijk effect van +1,7 door betere mobiliteit (tijdswinst, efficiënter woon-werkverkeer, hogere reisveiligheid, etc.) Bron: American Public Transport Association
Proces opmaak MIP 2013-2025 Voorafgaande fasen (al gestart in 2010) Investeringscomité Beheerscontracten 2008-2012 Langetermijncapaciteitsstudie Langetermijnvervoersplan Voorbereidingswerken van de technische diensten Holding staat in voor opmaak van geconsolideerd MIP (cf. BC Holding, art. 62 & 103) zit het investeringscomité voor zorgt voor harmonie en samenhang: verdelingen, simulaties, consolidatie... verzekert besluitvorming (RvB) levert jaarlijkse vooruitgangsrapportage ziet toe op de naleving van de 60/40-sleutel onderzoekt (alternatieve) financieringswijzen RvB Holding legt voor aan voogdij 2012 Voorontwerp (exhaustief) 17/02 Eerste versie van het plan 27/04 Huidige versie van het plan 30/11 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 21/03 Specificatie, door de Minister, van het financiële kader 18/10 Herdefinitie, door de Minister, van het financiële kader Informatie, overleg, beslissingen 8
Financieel overzicht: welke fysieke investeringen? 26 miljard 2012 FYSIEKE investeringen Voornamelijk basisdotatie FOD Afgezien van eventuele aanvullingen: EU, gewesten Mio 2012 Totaal: 25.987 Mio 2012 Andere: detail Andere: 1.762 SPV: 309 EIGEN MIDDELEN (voor sector buiten opdrachten OD): 236 Europese Unie: 44 HST-middelen: 48 Diverse overheden: 41 Alternatieve financieringen: 314 Basisdotatie FOD: 24.225 GEN-fonds: 770 Zonder vermindering van ~ 50Mio in 2013
Wat houdt het plan in? 26 miljard fysieke investeringen Diversen: 81 IT en telecom: 510 Dienst- en kantoorgebouwen: 325 Werkplaatsen en uitrusting voor instandhouding en controle: 1.107 Veiligheid: 5.228 Andere: 1.990 Mobiliteit: 16.746 Andere Mio 2012 Te bepalen in overleg met de gewesten: 1.990 Andere: 1.093 Detail: veiligheid ETCS- Infrastructuur uitrusting: 2.236 Hoge snelheid: 224 Mobiliteitsketen: 3.006 Detail: mobiliteit GEN: 1.321 Treinen: 3.540 ETCS- Vervanging van het rollend materieel: 1.360 ETCS-Aanpassing van het rollend materieel: 539 Netwerkcapaciteit: 2.042 Vernieuwing/ verbetering net: 6.611
War zijn de voornaamste projecten? mio 2012 Project 2013-25 ETCS (en TBL1+) 4.199 Infrastructuur 2.330 Rollend materieel 1.868 Uitbreidingen rollend materieel 2.211 Motorrijtuigen Desiro 791 Light trains 310 Andere types 1.110 GEN 1.123 Uitbreidingen vervoersplan 2025+ 600 Modernisering As 3 Brussel-Luxemburg 525 Concentratie van de seinhuizen 449 Lijnen Gent - Brugge - Zeebrugge 352 Modernisering rollend materieel 328 Eerste aanpassingen voor de Noord-Zuidverbinding 272
Wordt de verdeelsleutel gerespecteerd? Een strikte naleving van de gewestelijke verdeelsleutel Mio 2012 maar een toepassing rekening houdend met de specificiteiten Bedragen Verdeling Totaal VL WAL VL WAL ALGEMEEN TOTAAL 13.305 7.986 5.320 60% 40% ETCS + concentratie seinhuizen 2.354 1.483 872 63% 37% Netwerkuitbreidingen 2.111 1.296 815 61% 39% Klassiek algemeen capaciteitsbehoud 5.193 2.778 2.415 54% 46% Stations, parkings en algemeen onthaal 2.271 1.539 732 68% 32% Andere (dienstgebouwen en productiemiddelen ) 387 208 179 54% 46% Vergoedingen PPS en terugbetaling leningen 989 681 307 69% 31% Vlaams gewest: netwerk bijna verzadigd, bevolkingsdichtheid Waals gewest: uitgebreid en complex netwerk, ontwikkeling GEN Andere investeringen (~ 13 mia ): in Brussel (2,1 mia ), nog niet toegewezen (reserves), gedelokaliseerd volgens samenwerkingsakkoorden, voor het rollend materieel Gelet op historische en rationele gegevens is verdeelsleutel 60/40 verdedigbaar 12
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Financiering Algemene positionering Mio 2012 2.500 2.000 1.500 1.000 500 Hors Buiten TGV HST TGV HST Moyenne hors TGV Total 2.500 2.000 Gemiddelde buiten HST Totaal SPF FOD et en Fonds GEN Fonds RER Moyenne Gemiddelde FOD SPF en et GEN Fonds RER Autres Andere Moyenne autres Gemiddelde Andere Een hoog investeringsniveau en nieuwe oriëntatie 0 1.500 Maar met 1.000 500 een strikte orthodoxie en transparantie 0 13
Plan 2001-2012 vs 2013-2025 Plan 2001-2012 Mio 2001 Mio 2012 Totaal Per jaar Totaal Per jaar Totaal ingeschreven projecten 17.733 1.478 26.582 2.215 Totaal "geïdentificeerde" financieringen 15.220 1.268 22.815 1.901 Eigen fondsen en alternatieve financieringen 1.745 145 2.616 218 Eigen fondsen Alternatieve financieringen HST Fin 1.694 141 2.539 212 Europa 85 7 127 11 Andere derden GEN Fonds 1.612 134 2.416 201 FOD Toelage* 10.084 840 15.116 1.260 *(toegewezen aan fysieke investeringen) Plan 2013-2025 V2.0 Mio 2012 Totaal Per jaar 25.987 1.999 25.987 1.999 1.044 80 421 32 623 48 48 4 44 3 41 3 770 59 24.039 1.849 Te financieren saldo 2.513 209 3.767 314 0 0 Ratio tussen rechtstreekse externe financieringsbronnen en "geïdentificeerde" financieringen 77% 96% ingeschreven projecten 66% 96%
Plan 2001-2012 vs 2013-2025 Evoluties per sector Gemiddelde (M 2012/an) Rubriek 2005-2012 2013-2025 ALGEMEEN TOTAAL 1.786 1.999 Klassieke infrastructuur 773 1.125 Concentratie van de seinhuizen 136 35 Klassieke capaciteitsuitbreiding 196 195 ETCS 31 179 Capaciteitsbehoud algemeen 271 504 Parkings (klassiek) 38 35 Stations (klassiek) & onthaal (algemeen) 100 177 GEN-infrastructuur 192 86 HST-infrastructuur 230 7 HSL 163 7 Stations en parkings 68 1 Dienstgebouwen & productiemiddelen 233 193 Rollend materieel 357 436 MR/MW 141 263 Rijtuigen 102 70 Locomotieven 76 56 ETCS Rol. Mat. 7 40 Andere en diversen 31 6 Reserves 0 151
Toepassing van de prefinancieringen Prefinanciering (verschuiving van de inlastname) Investering Inlastname Principes Fysieke investeringen gefinancierd: Door een derde investeerder (PPS) Door leningen van de NMBS-Holding, via SPV Verschoven inlastname (ondermeer voor de gewestelijke verdeelsleutel): Vergoedingen voor PPS Terugbetaling leningen Gebruikte mechanismen (projecten gevraagd door de Gewesten): PPS voor de Liefkenshoekspoorverbinding Leningen voor Zeebrugge, haven van Brussel, as 3 (Brus.-Lux.) en Louvain-la-Neuve (nog niet geactiveerd voor de aansluiting van Gosselies) Impact voor de periode 2013-2025 (ten laste van de gewestelijke sleutel) PPS Liefkenshoekspoorverbinding (vergoedingen): 539 Mio 2012 SPV Zeebrugge: 92 Mio 2012, SPV as 3: 284 Mio 2012, SPV Louvain-la-Neuve: 23 Mio 2012, SPV haven van Brussel: 3 Mio 2012 Opmerking: PPS Diabolo buiten Samenwerkingsovereenkomst
Conclusies Het investeringsplan is een ambitieus plan Reiziger Vervoersplan (grote principes) Investeringsplan Cf. Planbureau: investeren om te investeren heeft geen zin Grote prioriteit voor veiligheid (masterplan ETCS integraal opgenomen) Aanzienlijke middelen voor instandhouding en vernieuwing van de spoorinfrastructuur, het rollend materieel en de onthaalinfrastructuur Instandhouding klassiek net en onthaal: Gemiddeld 642 Mio/jaar 2013-2025 (tegen 366 Mio/jaar 2005-2012) 75% toename Naast veiligheid, bijna 60% van de investeringen bestemd voor onderhoud en verbetering van het bestaande spoorsysteem
Conclusies Investeringen in innovatie: nieuwe diensten en technologieën. Uitbreidingsinvesteringen gespreid in de tijd en niet alle projecten/verlanglijsten. Stijging zitplaatscapaciteit +42% tussen 2010 en 2025. Strikte toepassing van verdeelsleutel 60/40, globaal en jaar per jaar. De reserve van 2 miljard 2012 laat de Gewesten toe om hun prioriteiten in te schuiven. De Gewesten kunnen hieraan nog andere financieringsbronnen toevoegen (cofinanciering).
Omnes viae Bruxellam ducunt Foto: Brussel-Noord
Foto: Brussel-Zuid Internationaal verkeer naar en door Brussel Belangrijkste doelstellingen: Aansluiting op een intermodaal knooppunt Snelle transit
Nationaal verkeer naar en door Brussel Belangrijkste doelstellingen: Bereikbaarheid van activiteitencentra Aansluiting met bus, tram, metro, GEN (en andere treinen) Gemiddelde frequentie
Het GEN naar en door Brussel (2020) Belangrijkste doelstellingen: Fijnmazig net (veel stations) Aansluitingen met bus, tram, metro, IC/IR Hoge frequentie Actor stedelijke ontwikkeling
Miljoen GEN-fonds 800,0 700,0 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0,0 GEN-fonds Totaalbudget: 1.612 mln 2001 = 2.527 mln 2013 Totnogtoe besteed: 1.774 mln 2013 waarvan: 1.600 mln spoorinfrastructuur 87 mln stations 87 mln rollend materieel Realiteit / Realité Voorziening / Prévision
Mogelijke tracés rond en onder Brussel (Brussel Mobiliteit) Alle voorstellen moeten worden bekeken volgens hun merites We moeten streven naar rationele oplossingen en procedures Ter illustratie:
Ter illustratie: Ringspoor Lengte 46 km Ringspoor (19 stations) Brussel-Nationaal-Luchthaven Zaventem Diegem Haren Bordet (NAVO) Evere Meiser Brussel-Schuman Brussel-Luxemburg Etterbeek Boondaal Diesdelle Sint-Job Ukkel-Kalevoet Ukkel-Stalle Vorst-Oost Brussel-West Simonis Schaarbeek Bijkomende stations gevraagd door Brussels Gewest Josaphat Jamblinne de Meux Arcaden Frans Lyceum Wielemans Klein-Eiland Kuregem Pannenhuis De Trooz L26 L28 goed gebruikt Goede aansluiting op metronet in Simonis, Weststation, Schuman Spooraansluiting met luchthaven voor 1,1 miljoen Brusselaars Toetsing van alle denkpistes aan reële vervoersvraag en capaciteit is essentieel
Ter illustratie: Geboorde tunnel Vorst-Schaarbeek Foto: Diabolotunnel Brussel-Zuid Brussel-Zuid = één internationale hub meer capaciteit voor nationaal treinverkeer correcte kosten/baten weinig overlast voor Brusselaars tijdens de werken zeer leesbaar voor de reiziger
Een klantgerichte aanpak niet beperkt tot een domein maar een combinatie van aanpassingen aan infrastructuur en rollend materieel vervoersorganisatie en exploitatie ruimtelijke ordening die oplossingen durft te bieden die afwijken van de conventionele plannen waarbij wordt beantwoord aan de belangrijkste doelstellingen van de verschillende concepten de verwachtingen van de reiziger worden gerespecteerd aan de specifieke verwachtingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt voldaan (beperking van de hinder, multipolaire ontwikkeling) de verhouding kosten/baten wordt geoptimaliseerd.