kwaliteit Baarn www.ilent.ni 7500 BH ENSCHEDE 3740 AC laarn Postbus 1305 Postbus 107 t.av. het bestuur Oude Utrechtseweg 19 RK. Woningstichting Ons Huis Autoriteit woilinqcorporaties Transport L0173 Inspectie Leefomgeving en > Retouradres Postbus 107 3740 AC Bdarn een toelichting op de toezichtaanpak en de gehanteerde normen kunt u terecht op onze website (www. ilent. ni/autoriteitwoningcorporaties). Beleidsregels 2015 van de Aw staan de signalen per toezichtterrein vermeld. Voor Het financiële onderzoek door de Aw vindt plaats aan de hand van signalen. In de solvabiliteit; draagkracht vermogen. liquiditeit; behoud financieel risicobeheer; maatschappelijk gebonden vermogen; financiële verantwoording; kunnen zijn op de financiële continuïteit van een corporatie. Deze terreinen zijn: De financiële beoordeling richt zich op een zestal toezichtterreinen die van invloed 1. Financiële beoordeling governance en integriteit ontvangt u separaat. deelactiviteiten bij uw corporatie aan. De beoordeling op rechtmatigheid, In deze toezichtbrief treft u de resultaten van het financiële onderzoek en de uw verantwoordingsgegevens 2014 en andere informatie ten aanzien van onderzoek gedaan op basis van uw ingediende prognosegegevens 2015 deelactiviteiten. 2019, beoordeelt de Aw jaarlijks uw corporatie en stuurt u dit oordeel toe. De Aw heeft woningcorporaties (Aw). Op grond van artikel 61 lid 3 van de Woningwet 2015, governance en integriteit onder de verantwoordelijkheid van de Autoriteit Sinds 1 juli 2015 valt zowel het financiële als het toezicht op rechtmatigheid, Geacht bestuur, Betreft Toezichtbrief 2015 Datum 23 oktober 2015 Ministerie van lnftastructunr en Milieu Inspectie Leefomgeving en Transport Pagina 1 van 3 F820 15AW1184L0173 Ons kenmerk wendy.koelewijn@ient.ii drs. W.M. Koelewijn RA Contactpersoon
het de het Aw geïnformeerd over de ontwikkeling van de Ieningportefeuille. Uit uw opgave in Ons HUiS heeft een relatief omvangrijke leningportefeuille. Vorig jaar heeft u de Beoordeling 2015 de prognoseinformatie (dpi) blijkt dat Ons Huis de komende jaren de Auloriteit woningcorporaties drs. W.M. Koelewijn RA wendy.koeiewjn@i!ent. ii Transport Contactpersoon Ministerie vcin infrastructuur en Milieu Inspectie Leefomgeving en Inspectie Leefomgeving en Transport Pagnia 2 van 3 voortgang c.q. realisatie te bespreken. Themaonderzoek Zorgvastgoed organisatie. De Aw maakt in februari 2016 met u een monitoringafspraak om de heeft de Aw u geïnformeerd over de uitkomsten van het uitgevoerde toegezegd dat u ons een definitieve reactie per brief toestuurt. In deze reactie geeft u aan op welke wijze u de genoemde verbeterpunten oppakt in uw Op 8 oktober jl. hebben wij uw conceptreactie op onze brief besproken. U heeft effecten van scheiden van wonen en zorg voor uw corporatie. De Aw heeft informatievoorziening met betrekking tot het zorgvastgoed verbetering behoeven. geconstateerd dat de waardering van het zorgvastgoed en de interne themaonderzoek. Het betrof de risico s met betrekking tot zorgvastgoed en de Met de brief van 12augustus2015 (kenmerk ZORGVAST2O14cfv5471710173), deelactiviteiten van corporaties zoals: gebruik van derivaten; gehanteerde beleggingsbeleid. Naast de hiervoor genoemde onderzoeken houdt de Aw ook toezicht op 2. Toezicht deelactiviteiten exploitatierisico s ten aanzien van het zorgvastgoed; interventies. De financiële beoordeling 2015 geeft geen aanleiding tot het doen van Interventies 2015 beoordeling betrekken. De Aw zal de ontwikkeling van de LTV bij Ons Huis volgend jaar wederom in de financieren uit kasstromen waardoor de nominale schuld zal afnemen. (leegwaarde) komt niet in het geding. Ons Huis w geplande investeringen opgenomen in de komende meerjarenbegroting en dpi. Het herstel van de LTV U geeft aan dat de effecten voor Ons Huis relatief beperkt zijn. De effecten worden de mogelijkheid tot aflossen beperkter is. kunnen doorkruisen. Het sociaal huurakkoord en liet passend toewijzen kunnen in van passend toewijzen en het sociaal huurakkoord die deze ontwikkeling mogelijk signaleringsnormen. In dit kader heeft de Aw met u gesproken over de effecten potentie tot een relevante vermindering van uw huurkasstromen leiden, waardoor 23 oktober 2015 Datum leningportefellille afbouwt. Ons Huis voldoet in 2018 weer geheel aan onze FB2015AW1184L0173 Ons kenmerk Retoiraclres I os1bis 10/ 3740 AC Bairn
hierover te informeren. het oordeel openbaar. Ik verzoek u de voor uw organisatie relevante stakeholders eerdergenoemde resultaten van mijn onderzoek en de beoordeling. De Aw maakt wencty. koelewij ncû ient. ni Ik za) verder uw raad van commissarissen (RvC) informeren over de Voor nadere informatie kunt u met mij contact opnemen. Autoriteit woningcorporaties drs. W.M. Koelewijn PA Contactpersoon Transport Inspectie Leefomgeving en Bijlage: Kengetallen drs. W.M. Koelewijn RA namens deze, DE MINISTER VOOR WONEN EN RIJKSDIENST, DE INSPECTEUR ILT/AUTORITEIT WQNINGCORPORATIES, > Retouradres Postbus 107 3740 AC Baarn Pagina : vn 3 23 oktober 2015 Datum FB2015AW1 184L0173 Ons kenmerk Ministerie von lnfrczstructuur en Milieu Inspectie Leefomgeving en Transport
2013 2014 prognose periode signaleringsnorm Toezichtveld liquiditeit en financiering (fl%) corporatie sector prognoseperiode DSCRCFV 1,1 LTV (marktwaarde, in %) 64,5 LTV (leegwaarde, in%) Marktwaarde langlopende schulden per verhuureenheid (x 6 1.000,) 62,2 45,2 12,8 142.126 Buffer per gewogen verhuureenheid_(in ) 16.162 16.655 Operationeel risico 38.083 Vpbbeklemming 2014 Buffer totaal 87.239 92.982 94.694 17.255 21958 Bijlage 1 Ratio s 1CR 1,8 2,02,2 2 0 DSCRWSW 1,2 1,4 1,0 1,2 1,2 1,4 1,3 1,0 LTV (volkshuisvestelijke exploitatiewaarde, in %) 72,6 69,1 65,1 63,1 85,0 1,4 48,2 46,9 42,4 25,1 40,0 59,6 53,9 35,7 55,0 2014 2014 corporatie sector Nominale schuld per gewogen_verhuureenheid (x 1.000,) 56,1 35,3 Modified duration leningen (jaren) 7,7 8,9 Modedduration vastgoed (jaren) 11,4 Toezichtveldsolvabiliteit en draagkracht vermogen 2014 2017 2019 Volkshuisvestelijk vermogen (x 1.000,) 161.477 167.615 Bufter totaal ( 1.000,) 87.239 92.982 94.694 Volkshuisvestelijk vermogen per gewogen verhuureenheid (in ) 26.330 28.924 30.543 Specificatie buffer (xc 1.000,) 2017 2019 Marktrisico 40.113 43,245 43.767 Macroeconomisch risico 35.971 37.408 37.987 Totaal risico 65.980 41.753 43.955 Opslag marktwaarde versus volkshuisvestelijke_exploitatiewaarde 21260 22.181 70.801 72.736
4,0 6ffer Joik5h,Seste vemo;eo 45 30 25 20 15 Ontwikkeling Volkshuisvestelijk vermogen en buffer S 0 I0 S 45 40 35 30 26 20 15 10 Volkshuisvestelijk vermogen en buffer, sector * 2014 2015 2016 2027 2018 2019 0 Suffer Volkshuisvestehjk vermogen 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Toezichtveld behoud maatschappelijk gebonden vermogen * attentie voor eventueel verschil in schaal Netto bedrijfsiasten (in C) Per gewogen verhuureenheid corporatie Per gewogen verhuureenheid sector Signale ringsnorm kasstroomrealisatie kasstroomprognose (prijspeil 2014) 2012 2013 2014 2015 2019 2016 2017 2018 gemiddeld 1.102 1.147 1.144 1.141 1.0931.030 1.091 1.101 1102 1.383 1335 1.330 1.293 1.248 1.235 1.234 1.236 1.249 Direct rendement (in %) Marktwaarde nietdaebbezit corporatie Marktwaarde nietdaebbezit sector 1.600 1500 2014 2015 3,34 3,75 3,69 401 Bruto stichtingskosten nieuwbouw woongelegenheden per eenheid DAEB Aantal eenheden Als 0/0 van portefeuille DAEB 2014 Stichtingskosten per eenheid (x 1.000,) Bruto verkoopprijs DM8_woongelegenheden per eenheid DAEB bestemd voor bewoners Aantal eenheden Als % van portefeuille_daeb Als % van de gemiddelde WOZwaarde DAEB woongelegenheden Verkoopprijs per eenheid (x 1.000,) prognose periode corporatie 195 165 sector 88.731 3,9 154 71.167 3,1 3,2 130
Index 70 0,60 2012 2013 2014 totaal corporatie sector 2018 26,7 5,488 105.9 24,0 98,6 2019 26,1 5.46 S 105,9 23,8 g8,3 RK. Woningstichting Ons Huis (L0173) te Enschede Verliezen in jaarrekening a. Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling b. Resultaat deelnemingen c. Waardeverandering van financiële vaste activa en van effecten d_nietgerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeullle verkocht onder voorwaarden e._nietgerealiseerciewaardeveranderingen_vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop f. Overige waardeverarideringen vastgoedportefeuille Totaal als % balanstotaal resultaat corporatie sector 0,0 0,0 518 0,1 0,0 7.836 8.424 0,3 0,0 0,0 1,8 0,6 2,0 0,9 Toezichtveld risicobeheer Levensduur bezit Levensduur bezit, corporatie Ontwikkeling_aantal gewogen verhuureenheden aantal eenheden_(2012=100) Levensduur bezit, landelijk Index aantal eenheden (2012=100) 2012 2013 25,7 27,7 5.184 5.312 102,5 2014 27,1 5.398 104,1 23,5 23,5 23,8 100,3 99,7 2015 2016 2017 26,9 26,2 25,9 5.473 5.4SS 5.583 105,6 105,9 107,7 23,9 24,0 24,0 99,1 99,0 93,8 opgave corporatie Energielabels A 8 C D E F G Score (%) 16,90 22,10 36,50 14,60 7,10 1,60 0.20 NEN 2767 Conditiescore 1 2 3 4 S 6 Score ( /o) Gewogen_score_energielabels 2,8 Gewogen score conditiescore Aantal woongelegenheden 5.147 2014 2014 corporatie onbekend (%) sector onbekend (%) 3,5 5,0 100,0 2,1 60,0 2.402.355 Toezichtveld kwaliteit verantwoording Realisatieindex index Prognosejaar 2011 120 313 43 476 0,67 0,66 Prognosejaar 2012 123 132 255 0,810,79 Prognosejaar 2013 94 94 0,89 0,80 Realisatie_nieuwbouw 110 123 84 317
index 2012 2013 2014 totaal corporatie sector Prognosejaar 2011 7 7 5 19 0,26 0,87 Prognosejaar 2012 6 S 11 0,09 0,55 c. Totaal 6.389 4,50 1,54 1 RK. Woningstichting Ons Huis (10173) te Enschede Stabiliteit prognose nettovariabele lasten Prognose lasten per gewogen vhe gemiddeld over 2014 Stijgingstactor van prognose t naar t+=1 Gewogen stijgingstactor Stl3gingsfactor gesommeerd Prognose en realisatie 1CR (in %) 1CR 2014 (dpi 2013) 1CR 2014 (dpi 2014) 1CR 2014 (dvi 2014) Prognosejaar 2013 3 3 0,33 0,49 Realisatie verkopen 4 2016 Raming van operationele en (des)investeringskasstroom 2014 verslagjaar 2011 2012 2179 2.159 0,99 0,99 5 0,23 0,64 index 2013 2014 corporatie Sector 2.325 2342 1,08 1,01 1,00 2,15 3,02 6,17 5,93 corporatie Sector 1,74 1,63 1,86 1,72 1,97 1,71 Kasstroom operationeel 2014 (dpi 2013) Kasstroom fvadesinvesterino 2014 (dpi 2013) a. Totaal nominaal (XC 1.000,) 8.012 22.516 14.504 corporatie sector Kasstroom operationeel 2014 (dpi 2014) 8.567 6,03 % van vhvvermogen Kasstroom fvadesinveslering 2014 (dpi 2014) 16.451 11,57 4,14 b. Totaal 7.8S4 5,55 1,37 5,64 15,84 10,21 4,88 9,51 4,63 5,51 Kasstroom operationeel 2014 (dvi 2014) 9.756 6,86 5,72 Kasstroom fvadesinvestering 2014 (dvi 2014) 16.145 11,36 4,18
Effecten 10.104 10.104 10.104 R.K. Woningstichting Ons Huis (L0173) te Enschede Enkelvoudige balans 2014 Activa Vaste activa Totaal immateriele vaste activa opgave vhvexploitatie marktwaarde Materiele vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal materléle vaste activa Vastgoed beleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in exploitatie gekwalificeerd als vastgoedbelegging 393.048 344.234 4.629 5.820 403.497 4.629 5.820 354.683 456773 4.629 5.820 467.222 50.533 53.190 50.533 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Totaal vastgoedbeleggingen 50.533 53190 50.533 Financiële vaste activa Totaal vaste activa 464.134 417.977 527.859 Vlottende activa Totaal voorraden 310 Onderhanden projecten 410 Totaal vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa 1.520 4.978 7.218 310 310 410 410 1.520 1.520 4.978 7.218 4.978 7.218 471.352 425.195 535.077
Discontering Lastenniveau z RK. Woningstichting Ons Huis (10173) te Enschede.. Passiva Eigen vermogen Voorzieningen en egalisatierekening Langlonende schulden Leningen overheid en kredietinstellingen VOVverplichtingen Overige schulden (inclusief aan groepsmaatschappijen) Langlopende schulden totaal Kortlpoende schulden Schulden aan kredietinstellingen Overig Kortiopende schulden totaal 1.009 160.478 369 4: 142.126 224.203 301.555 273.750 301.555 1.009 1.009 302.564 274.759 302.564 7.941 7.941 7.941 7.941 7.941 7.941 369 369 Totaal passiva 471.352 425.195 535.077 Solvabiliteit (in %) 34.0 33,4 41,9 Bedrijfswaarde van opgegeven naar geüniformeerd Opgegeven bedrljfswaarde 445,790 Verkoopportefeulile Pararneters Levensduur 6.165 Restwaarde 30.991 Verhuurdersheffing 11.210 Geüniformeerde bedrijfswaarde 397.424 Direct rendement (in %) Op volkshu isvestelijke exploitatie waarde/ marktwaarde Marktwaarde DAEB bezit Marktwaarde DAEB bezit (inclusief compensatie) Op rentabiliteitswaarde/ nominale schuld Op_volkshuisvestelijk vermogen! marktvermogen direct rendement corporatie sector corporatie sector 5,1 5,3 3,9 2,8 4,0 2,8 4,4 3,1 3,6 4,4 7,7 6,4 4,6 2,0 33 Geüniformeerde bedrijfswaarde per gewogen vhe (x 1,000) Marktwaarde per gerogen vhe (x 1.000) DAEB corporatie 68 90 sector 45 90 nietdaeb corporatie 157 149 sector 123 134