.. it takes two to tango! Nascholing VRM 11 december 2012 Karin Idema
Hart- en vaatziekten in Nederland Achtergrond & ervaringen met bijna 4 jaar zorgstandaard Vitale Vaten Zelfmanagement Individueel zorgplan Veranderde rol patiënt & zorgverleners
De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep is de patiëntenvereniging van en voor mensen met een hart- of vaataandoening We richten ons landelijk en regionaal op: - belangenbehartiging - informatievoorziening - lotgenotencontact - leefstijlmanagement De Hart&Vaatgroep is partner van de
Een dagje hart- en vaatziekten in NL Hoeveel vrouwen / mannen overlijden er vandaag aan HVZ? 58 vrouwen en 51 mannen, 28 < 75 jaar Hoeveel met HVZ worden vandaag opgenomen in ziekenhuis? 1000 mensen Hoeveel mensen krijgen vandaag voor de eerste keer een CVA? 115 mensen Data Hartstichting
Risicofactoren (> 80%) RISICOFACTOR (cijfers NHS, 2006) VROUW MAN Roken 25% 31% Hoge bloeddruk 22% 27% Verhoogd cholesterol 11% 12% Alcoholgebruik 10% 14% Lichamelijke inactiviteit 46% 48% Overgewicht (BMI > 25-29,9) 30% 43% Obesitas (BMI > 30) 11% 10% Diabetes Mellitus 3,9% 3,6%
HVZ bij lage sociaal economische groepen - Leven 6-7 jaar korter, 16-19 jaar meer in slechte gezondheid - 1,7 x grotere kans op overlijden HVZ - Roken, alcoholconsumptie en inactiviteit verklaren voor 36% ( ) resp 62% ( ) verschil in sterfte - Roken, alcoholconsumptie en inactiviteit verklaren voor 76% verschil in incidentie Data Hartstichting, IGZ
Risicofactoren aanpakken Hartrevalidatie programma s gericht op leefstijlaanpassing zijn effectief: 34% reductie in mortaliteit 29% reductie reïnfarcten Gunstige effecten op bloeddruk, cholesterol, lichaamsbeweging en voedingsgewoonten Dusseldorp et al., Health Psychol 1999: 18(5): 506-519
op de lange termijn? 5540 patiënten in 15 landen 1,5 jaar na ontslag uit het ziekenhuis Geen HR(N=3591) Roken 22.4% Obesitas 33.0% Hoge bloeddruk 51.4% Cholesterol 68.2% HR (N=1949) 18.7% 28.2% 48.8% 60.0% EUROASPIRE Study Group 2001, 2004, 2009; Kotseva et al.eur Heart J 2004;6 (SJ)
Zelfmanagement: wat levert het op? De fysieke gezondheid van uw patiënten verbetert (Bodenheimer e.a., Moser e.a.) Uw patiënten gaan actiever om met hun chronische aandoening en uw relatie met de patiënt verbetert (expert meeting June 28 th 2010) Uw werkdruk kan verlaagd worden (Ditewig e.a, Dorn e.a.)
Aan de slag met Vitale Vaten! tekstvak
Kernelement: Zelfmanagement Zelfmanagement betekent voor patiënt: regie houden mede richting geven hoe zorg wordt ingezet verantwoordelijkheid nemen voor eigen gezondheid De ziekte moet in mijn leven passen en niet andersom
Zelfmanagement VEEL Je moet ermee leren leven regierol patiënten Je houdt wat Je krijgt wat WEINIG VEEL regierol zorgverleners WEINIG
Kernelement: Individueel Zorgplan Formuleren van het persoonlijke doel van en door de patiënt: ik wil, omdat Methodiek: motivational interviewing
Nulmeting zorgstandaard vasculair risicomanagement (2010) (N=632 patiënten) www.vitalevaten.nl Patiënten tevreden, echter minder dan 40% van de patiënten zegt dat de zorgverlener hen uitdaagt om concreet en doelgericht mee te denken en te beslissen over de behandeling. Ruim een kwart van de patiënten zegt regelmatig opnieuw hetzelfde verhaal te moeten vertellen; ruim een derde krijgt wel eens tegenstrijdige adviezen Maar eenvijfde van de huisartsen heeft afspraken met zorgverleners uit de tweede lijn (internisten en cardiologen). Patiënten geven aan te weinig informatie te kijgen over medicatie: bijwerkingen, hoe lang slikken Slechts 6% heeft samen met een zorgverlener een individueel zorgplan opgesteld
Nulmeting zorgstandaard vasculair risicomanagement Patiëntgericht werken: Leefstijladviezen % Gezonder eten Meer bewegen Stoppen met roken Advies gekregen 37 40 72 Concrete afspraken gemaakt Van de groep die een advies krijgt: met hoeveel mensen wordt vervolgens een concrete afspraak gemaakt. Begeleiding aangeboden Van de groep met wie een concrete afspraak is gemaakt: hoeveel mensen krijgen begeleiding aangeboden 62 58 58 64 38 49
IZP Vitale Vaten Struikelblokken: werken met het IZP gaat niet vanzelf & lukt niet met iedereen Zorgverleners: ontbreken van of onvoldoende motivatie Patiënten: ontbreken begeleiding Organisatorische obstakels: Ontbreken POH, geen VRM-spreekuur, onvoldoende financiën, kennis en/of tijd, ICT
IZP Vitale Vaten Zorgverleners, n=41, ca 1600 IZP s: 71% (deels) met patiënt ingevuld 61% bespreekt IZP in meerdere consulten 63% heeft info meegegeven uit IZP, waarvan 45% (delen van) patiëntenversie 82% folders van de Hartstichting IZP wordt gezien als aanvulling op bestaande tools: Persoonlijk logboek Bereid patiënt voor op consult Geeft continuïteit en uniformiteit in zorg Verhoogt bij juist gebruik zelfmanagement
Individueel zorgplan Patiënten (n=27) Bijna driekwart heeft het niet zelf gebruikt, reden: 44%: geen begeleiding 11%: ik ben hiervoor niet gemotiveerd, het aanpassen kost mij teveel moeite 40% heeft meerdere consulten gehad 10% samen met zorgverlener ingevuld 40% vindt het een goed hulpmiddel 60% niet: coördinatie ontbreekt, ik krijg al goede hulp, ik wil me niet fixeren op risico s Ivm actualisatie ZS digitale enquête januari 2013
Wat levert Vitale Vaten voor patiënten op? Elk jaar word je weer bij de les gehaald Geeft vertrouwen in het gezondheidscentrum Prettig om gecontroleerd te worden en te spiegelen Handvatten krijgen Preventie
Actieve opsporing & risicoprofiel Werkt voor mij als waarschuwing Belangrijk hier samen aan te werken Ik wist al dat ik risico liep, heb nu bevestiging gekregen Je kunt hier niet altijd mee bezig zijn, dan heb je geen leven meer Ik word angstig door zo n risicoprofiel
Leefstijlverandering & motivatie tips van patiënten Na opstellen risicoprofiel ook begeleiding bieden Bespreken hoe leefstijl veranderd zou kunnen worden Bespreek motivatie met patiënt Adviseer patiënten leefstijl te wijzigen in tempo en op wijze die bij hen past Vraag expliciet of patiënt denkt dat doel haalbaar is. Geef regelmatig feedback over (niet) behaalde resultaten
Shared Decision Making Ik wil meer als gesprekspartner worden gezien door mijn zorgverleners. Door meerdere chronische aandoeningen heeft niemand beter zicht op het geheel dan ikzelf. En de urgentie is voor mijzelf ook het hoogste om me ondanks de aandoeningen zo goed mogelijk te voelen. Meldactie ZM 2010: 66% maakt samen met zorgverlener keuze in behandeling, bij 30% maakt zorgverlener keuze Niet alle patiënten nemen of willen die rol: Relatie met assertiviteit? Houdt ook rekening met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden
Veranderende rollen door zorgstandaard VitaleVaten Patiënt: kan (meer) regie (durven) nemen Zorgverleners: multidisciplinaire, coachende zorg toegespitst op individuele patiënt
Wat past nu bij uw patiënt?
Vragenlijst zorgconsument en zelfmanagement Inzicht in zelfmanagement niveau van je patiënten Hoe kijkt de patiënt aan tegen zorg, wat is zijn zorggebruikersprofiel? Welke zorg past het beste bij hem? Toolbox www.zelfmanagement.com
Le Wiel niet opnieuw uitvinden
Wat kan u / uw patiënt hier morgen mee? www.hartenvaatgroep.nl/individueelzorgplan: Achtergrondinformatie Downloaden/bestellen IZP Wijzen op patiëntenversie zorgstandaard: praktische info per risicofactor Advies: IZP niet alleen in laten vullen, maar samen met zorgverlener Wijs op beweegaanbod hartpatiënten www.beweegzoeker.nl
Actueel: Actualisatie zorgstandaard Vitale Vaten Lessen uit 8 praktijkprojecten Vitale Vaten ZonMw/Vilans 2009-2012 ZonMw: call ontwikkeling van generiek digitaal IZP NHG: ontwikkeling IZP gekoppeld aan HIS Inventarisatie tools in relatie tot individueel zorgplan voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden Pilots zelfmanagementtrainingen De Hart&Vaatgroep, VRM, stress & doelgroep beperkte gezondheidsvaardigheden www.vitalevaten.nl