PROJECTEN BASIS INFORMATIE PVWS10001A TITEL: Business management training for managers of water supply companies LAND: Vietnam PENVOERDER: DHV B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Stichting Water Opleidingen TOTALE PROJECTSOM: 313.488,= TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Governance In dit project wordt een business management curriculum ontwikkeld voor managers van drinkwaterbedrijven in Vietnam op Nederlandse grondslag, gebruikmakend van de benaderingen en ervaringen van de Nederlandse watersector. Daarbij worden condities gecreëerd om dit curriculum duurzaam te maken, zodat het wordt voortgezet na het PvW project. Binnen het project zal ook een trainingscursus worden uitgevoerd. 100 vertegenwoordigers van het top management van 26 Vietnamese waterbedrijven hebben een intensieve op maat gemaakte praktijk training doorlopen met betrekking tot business management in waterbedrijven. Uiteindelijke doel is concreet uitzicht op integratie van de demonstratiecursus in het reguliere cursusprogramma van de Vietnamese projectbegunstigde, waarbij de cursuskosten worden gegenereerd door de waterbedrijven zelf, eventueel ondersteund door donors. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2011 PVW3S10005 TITEL: Pilot 'development of an intake management system for the Prut and Moldova River LAND: Roemenië PENVOERDER: N.V. Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (Dunea) CONSORTIUMPARTNER 1: Het Water Labaratorium CONSORTIUMPARTNER 2: Interline Systems CONSORTIUMPARTNER 3: Environmental Institute VOF CONSORTIUMPARTNER 4: Biemond Business Support TOTALE PROJECTSOM: 472.671,20 TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) Een snelle en betrouwbare identificatie van de verontreiniging van het water van de rivier is het uiteindelijke doel van dit project. Een monitoring-systeem, een onderdeel van een geavanceerd intake management systeem, moet zorgen voor een betrouwbare en veilige drinkwatervoorziening in de urbane agglomeratie van de stad Iasi in Roemenie. Het systeem, een combinatie van detectieapparatuur en een softwareplatform zal waterverontreiniging in de Prut en Moldova rivieren kunnen detecteren. De detectie kan in een zodanig kort tijdsbestek dat het mogelijk is om tijdig maatregelen te treffen zodat negatieve gevolgen voor de drinkwatervoorziening kan worden voorkomen. Naast de installatie van de geavanceerde Nederlandse detectietechnologie zal het personeel van het waterbedrijf van Iasi getraind worden in het gebruik van de apparatuur en monitoring. Het consortium ziet mogelijkheden voor vermarkting van het waterinname monitoringsconcept naar andere waterbedrijven in Roemenie en elders in de regio. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2012 Versie 21 januari 2014 1
PVW3S10008 TITEL: Zoetwateropslag in kustvlakten LAND: Bangladesh, India, Kenia, Mozambique PENVOERDER: Aqua for All CONSORTIUMPARTNER 1: Acacia Water TOTALE PROJECTSOM: 105.496,80 TYPE PROJECT: Studies THEMA: Water voor voedsel en ecosystemen, klimaat, Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) Dit project van Aqua for All richt zich op het inventariseren van opschalingmogelijkheden van zoetwaterbuffering (3R) in 4 landen. Hiervoor zijn voor dit project potentieel interessante Delta s (Bangladesh, Kenia, India en Mozambique) uitgekozen. Deze landen ontwikkelen plannen voor klimaatadaptatie waarin Integrated Water Resource Management een rol speelt. Grondwateropslag is daarbij vaak een vergeten element. Hoofddoel van het project is het ontsluiten van Nederlandse 3R expertise (recharge, retention, re-use van regenwater) in de buitenlandse markt. In de vier landen wordt een quick scan uigevoerd naar potentieel kansrijke delta s. Vervolgens worden 2 pilotgebieden aangewezen waarin de implementatie van 3R expertise in het specifieke gebied wordt voorbereid ter implementatie. De doelstelling van het project is de potentiële inzet van 3R in de 4 landen te inventariseren en op te schalen. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 mei 2012 PVW3S10013 TITEL: Multi level capacity building flood management Romania LAND: Roemenie PENVOERDER: HKV Lijn in Water CONSORTIUMPARTNER 1: Stichting Water Opleidingen TOTALE PROJECTSOM: 147.559,20 TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Water en klimaat, veiligheid, governance Doel van het project is om de Roemeense watersector te ondersteunen in de ontwikkeling van overstromingsrisicokaarten volgens de Europese Flood Directive. Dit wordt gedaan door de Roemenen te trainen in Nederlandse probabilistische innovatieve methodes zoals toegepast binnen programma's als FLORIS en WS21. Er zullen een aantal sleutelspelers getraind worden en daarnaast wordt een train-de-trainer programma uitgevoerd. Ook wordt er een pilot overstromingsrisicokaarten uitgevoerd in een stroomgebied in Roemenie. De Roemeense watersector ontwikkeld technische, op Nederlandse leest geschoeide, kennis om de Flood directive beter te kunnen implementeren. Eén van de doelen is om dit trainingsprogramma voort te zetten met Europese financiële middelen. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2011 PVW3S10014 TITEL: Bydgoszcz waterproof, Waterrichtlijnen voor ruimtelijke ontwikkeling LAND: Polen PENVOERDER: Grontmij Nederland B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Deltares CONSORTIUMPARTNER 2: RHD ArchitectenStedenbouwkundigen B.V. TOTALE PROJECTSOM: 235.033,= TYPE PROJECT: Demontratie en pilot project Versie 21 januari 2014 2
THEMA: Water en klimaat, veiligheid, governance In het project wordt het bestaande revitalisatieplan Fordon (River Banks Vistula River in Bydgoszcz) aan nieuw opgestelde waterrichtlijnen getoetst. De bruikbaarheid van de in het project ontwikkelde samenwerkingsaanpak wordt hierbij eveneens getoetst. Bij het opstellen van een nieuw revitalisatieplan (op meso niveau) voor oevers van de Brda rivier worden de opgestelde waterrichtlijnen en de ontwikkelde samenwerkingsaanpak toegepast. Op basis van deze case studie kan getoetst worden hoe waterrichtlijnen in de beleidsvoorbereiding geïntegreerd kunnen worden. Het project zal leiden tot een beschrijving van het huidige functioneren van de waterketen en het watersysteem in Bydgoszcz. Ook zal het leiden tot een beschrijving van de huidige en toekomstige waterproblematiek van zowel het watersysteem als de waterketen in Bydgoszcz inclusief een overzicht van probleemgebieden, een set (concept) waterrichtlijnen voor de herontwikkeling van het stedelijk gebied en een beschrijving van een werkbare samenwerkingsaanpak. Het consortium hoopt na dit demonstratieproject de aanpak ook te kunnen implementeren in andere Poolse steden. STARTDATUM PROJECT: 1 maart 2011 EINDDATUM: 28 februari 2013 PVW3S10016 TITEL: The Bangladesh Project LAND: Bangladesh PENVOERDER: Ecological Management Foundation (EMF) CONSORTIUMPARTNER 1: Micro Water Facility (MWF) CONSORTIUMPARTNER 2: ProPortion Foundation CONSORTIUMPARTNER 3: AKVO CONSORTIUMPARTNER 4: DAM CONSORTIUMPARTNER 5: VOLTEA TOTALE PROJECTSOM: 222.605,60 TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) De kwaliteit van het drinkwater in Bangladesh is slecht. Eén van de problemen is de vervuiling met arseen. Miljoenen mensen drinken dit vergiftigd water. Voltea heeft een techniek ontwikkeld om dit water effectief en efficiënt te zuiveren (de Flow Through Capacitator (FSC)). Het doel van dit pilotproject is de ontwikkeling van een goed en duurzaam werkend model voor lokale 'waterzuiveringsfabrieken' op basis van de FSC techniek van Voltea, gecombineerd met een haalbaar business model. Dit geheel moet aantrekkelijk zijn voor investeerders om de opschaling verder te financieren en voor partners om mee te werken aan verdere opschaling. Voor dit project is een samenwerkingsverband opgericht met partijen met diverse, elkaar aanvullende specialismen: Voltea heeft de techniek ontwikkeld, EMF is gespecialiseerd in het doorontwikkelen van technische oplossingen voor water en sanitatie in ontwikkelingslanden, ProPortion ondersteunt ondernemingen in het genereren van business modellen voor de BoPmarkt, DAM is een Bengaalse NGO die water en sanitatieprogramma's implementeert en AKVO ondersteunt communicatie en kennisdeling. Het is een pilot project in technische zin en een demonstratie project om stakeholders te overtuigen een rol te spelen in het uitrollen van het concept. Het pilot project kent de volgende onderdelen: bouwen en testen van eerst één installatie vlak bij de hoofdstad en daarna nog twee installaties op twee andere locaties in Bangladesh, ontwikkelen van handleidingen en financieel-economisch haalbaarheidsonderzoek, lokaal marktonderzoek en ontwikkelen van geschikte businessmodellen, binden van partners voor opschaling o.a. door bijeenkomsten met stakeholders. Zie ook www.sujol.com. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 30 juni 2013 PVW3S10018 Versie 21 januari 2014 3
TITEL: Regenwateropvang voor multiple use LAND: Ethiopië PENVOERDER: Stichting IRC CONSORTIUMPARTNER 1: RAIN Foundation TOTALE PROJECTSOM: 455.387 TYPE PROJECT: Haalbaarheidsonderzoek, business development project THEMA: Drinkwater, water voor voedsel en ecosystemen, water en klimaat, governance Ethiopië kent problemen in de toegang tot water alsmede in de kwaliteit van het water. Er breken regelmatig epidemieën uit zowel in rurale als in stedelijke gebieden die te maken hebben met water. Conventionele systemen, zoals het boren van een put, voldoen vaak niet in de droge, afgelegen gebieden van Ethiopië. Oplossing wordt gezien in het gebruik van goedkope technologie op het niveau van de lokale gemeenschappen. De waterbehoefte is vooral voor huishoudelijk gebruik en voor kleinschalige landbouw en veeteelt. De onder andere door dit consortium ontwikkelde participatieve aanpak om te komen tot watervoorzieningen voor meervoudig gebruik (Multiple Use water Services, MUS) sluit aan bij deze behoefte. IRC en de RAIN Foundation passen technieken voor regenwateropvang (Rain Water Harvesting, RWH techniek) toe ten behoeve van watervoorzieningen voor meervoudig gebruik in het kader van de MUS-aanpak. Deze combinatie van RWH en MUS is innovatief en biedt een oplossing voor een nog steeds groeiend probleem. In dit project wordt de MUS-aanpak en de RWH techniek toegepast voor de regio Dire Dawa in het oosten van Ethiopië, waar andere waterbronnen niet aanwezig of niet bruikbaar zijn. De onderdelen van dit project zijn: Het versterken en consolideren van het samenwerkingsverband tussen IRC, RAIN en lokale partners (HCS/RiPPLE) door middel van een uitgebreid opstartproces voorafgaand aan de implementatie; het creëren van verscheidene succesvolle demonstratieprojecten, om het hoge potentieel van verschillende RWH-technologieën in combinatie met MUS aan te tonen; het leggen van de basis voor inkomensgenererende projecten gebaseerd op een zichzelf onderhoudend model (microfinanciering) om deze aanpak op te schalen; Het creëren van capaciteit onder technici en lokale politici om toekomstige RWH/MUSactiviteiten te ondernemen. Het genereren van publiciteit en het stimuleren van onderlinge kennisoverdracht onder nationale belanghebbenden in RWH/MUS en het ontwikkelen van richtlijnen voor RWH/MUSmethodes. STARTDATUM PROJECT: 01 april 2011 (was 01 januari 2011) EINDDATUM: 31 december 2013 PVW3S10022 TITEL: OPIR LAND: Polen PENVOERDER: DHV B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Oasen N.V. TOTALE PROJECTSOM: 154.197,60 TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) In het project wordt het Nederlandse OPIR besturingssysteem voor drinkwaterdistributie gedemonstreerd. Dit gebeurt bij het drinkwaterbedrijf van de stad Poznan. Men verwacht dat men 10 % van de energie en loonkosten zal besparen voor de water distributie in het pilot gebied. Dit gebeurt o.a. door een beter en efficiënter gebruik van hoge druk pompen. OPIR is een software die geïnstalleerd, gemonitord en geëvalueerd zal worden. Het consortium hoopt na demonstratie de software en de daarbij horende dienstverlening te verkopen aan andere drinkwaterbedrijven in Polen. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 01 mei 2013 Versie 21 januari 2014 4
PVW3S10024 TITEL: Herinrichting van uiterwaarden langs de Donau LAND: Roemenië PENVOERDER: Witteveen & Bos CONSORTIUMPARTNER 1: HKV Lijn in Water TOTALE PROJECTSOM: 197.853,= TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Water en klimaat, veiligheid, governance Hoewel in Roemenië enkele verkennende studies naar grootschalige herinrichting van uiterwaarden in combinatie met hoogwaterbescherming zijn uitgevoerd, blijft financiering voor de uitvoering uit. Dit wordt veroorzaakt door gebrek aan ervaring met het voorbereiden van overtuigende investeringsplannen. Een gestructureerde en reproduceerbare aanpak met duidelijke beslismomenten draagt bij aan effectieve voorbereiding en implementatie van herinrichtings- /hoogwaterbeschermingsplannen. In dit project wordt de gestructureerde aanpak uit Nederland op basis van het SNIP-handboek en leidraden/handreikingen zoals toegepast in Nederlandse Ruimte voor de Rivier projecten, toegepast in Roemenië. In een pilotgebied zal deze aanpak in de praktijk gebracht worden door samen met lokale stakeholders een multifunctionele herinrichting van uiterwaarden uit te denken en door te rekenen. Het consortium hoopt dat de aanpak zal aanslaan en dat het de standaard aanpak wordt voor herinrichting van uiterwaarden langs de Donau in Roemenië. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 15 december 2011 PVW3S10025 TITEL: Demonstratiemodel van het Integral Algae Ponding System (IAPS) voor de zuivering van afvalwater LAND: Zuid-Afrika PENVOERDER: DHV B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Genap B.V. CONSORTIUMPARTNER 2: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier TOTALE PROJECTSOM: 368.588,= TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) Het doel van het project is om een eerste stap te zetten in de internationale vermarkting van IAPStechnologie. In dit project wordt een demonstratie systeem van afvalwaterzuivering door middel van algen, het 'Integral Algae Ponding System' (IAPS) gebouwd. Deze pilot moet laten zien dat het werkt en dat het qua aanleg en beheer relatief goedkoop is ten opzichte van conventionele systemen. Verder worden door dit systeem waardevolle reststromen geproduceerd: effluent dat gebruikt kan worden voor irrigatie en algenslib dat kan dienen als meststof. Veel van de bestaande afvalwaterzuiveringssystemen in Zuid Afrika zijn aan groot onderhoud toe en een deel van de bevolking is helemaal niet aangesloten op een betrouwbaar afvalwatersysteem. Het samenwerkingsverband ziet daarom kansen voor opschaling in Zuid-Afrika en in andere landen met een overeenkomstig klimaat en voldoende ruimte. De partners die in het project samenwerken zijn DHV, specialist op het gebied van procestechnologie, ontwerp en projectmanagement, Genap, leveranciers van uniek en hoogwaardig folie voor het IAPS en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), een Nederlands zuiveringsschap met expertise op het gebied van beheer en onderhoud van waterzuiveringsinstallaties. Het HHNK zal een rol spelen in de training van Zuid Afrikaanse operators. Het demonstatie systeem wordt gebouwd bij de Universiteit van Fort Hare in Alice. STARTDATUM PROJECT: 1 april 2011 EINDDATUM: 31 maart 2013 PVW3S10029 Versie 21 januari 2014 5
TITEL: Technologisch pilot project naar de verwerking van faeces, urine en organische reststromen tot een vermarktbaar mestproduct ten behoeve van een schaalbaar business concept LAND: Ghana PENVOERDER: Safi Sana Foundation CONSORTIUMPARTNER 1: LeAF TOTALE PROJECTSOM: 197.032,= TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) Safi Sana werkt in Accra aan de uitrol van een business model waarin mest en biogas worden geproduceerd uit menselijke fecaliën en organisch groente en fruitafval. Doel is hoogwaardige mest te produceren dat geschikt is als mest voor de lokale landbouw. Het biogas wordt als energie teruggeleverd aan het lokale elektriciteitsnet. De pilot wordt uitgevoerd in de sloppenwijk Ashaiman ten oosten van Accra. De informatie uit de pilot is de basis voor het uiteindelijke businessplan voor verdere marktintroductie en opschaling naar meerdere locaties in Ghana en andere landen. Het project is gedreven door de marktvraag. Het project heeft een GO als het product zowel technologisch als economisch kan concurreren met lokaal beschikbare alternatieven. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2012 PVW3S10034 TITEL: Aquifer Storage and Recovery LAND: Indonesië PENVOERDER: Witteveen + Bos B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: NV Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) CONSORTIUMPARTNER 2: Grondboorbedrijf Haitjema BV CONSORTIUMPARTNER 3: Deltares TOTALE PROJECTSOM: 108.315,00 TYPE PROJECT: Haalbaarheidsonderzoek, business development project THEMA: Drinkwater, water voor voedsel en ecosystemen In Jakarta onttrekt de industrie veel grondwater, waardoor de bodem snel daalt. Een oplossing voor dit probleem kan wellicht gevonden worden in het infiltreren en opslaan van regenwater in de watervoerende bodemlaag. Ingenieursbureau Witteveen+Bos, grondboorbedrijf Haitjema, Watermaatschappij Drenthe en kennisinstituut Deltares hebben voor een fabriek van Nestlé in Jakarta onderzocht in hoeverre het financieel en technisch haalbaar is om het regenwater van de daken te benutten. Ook zijn juridische aspecten beschouwd. Het project is in november 2011 afgerond. Op basis van de samenstelling van de watervoerende laag en van de kwaliteit van gezuiverd regenwater blijkt het technisch goed mogelijk om bestaande winputten te gebruiken om gezuiverde regenwater te infiltreren. Eén van de belangrijkste potentieel risico's is verstopping van de put. Dat treedt naar verwachting niet op. Voor de fabriek van Nestlé met een dakoppervlak van ca. 15.000 m 2, zou de kostprijs van opslag door infiltreren ca. 0,60 /m 3 zijn, hetgeen vergelijkbaar is met de huidige prijs. Voor toepassing op 5x grotere schaal zou de kostprijs dalen tot ca. 0,28 /m 3, hetgeen zeer aantrekkelijk is. Wel moet er juridisch nog één en ander worden doorontwikkeld om ervoor te zorgen dat niet lagere winningsrechten betaald hoeven te worden voor water dat eerst wordt geïnfiltreerd en later weer wordt onttrokken. STARTDATUM PROJECT: 01 januari 2011 EINDDATUM: 30 november 2011 PVW3S10038 TITEL: Wateraanbod en behoefte in balans LAND: Polen PENVOERDER: Nelen & Schuurmans CONSORTIUMPARTNER 1: MeteoConsult CONSORTIUMPARTNER 2: Dacom TOTALE PROJECTSOM: 238.564,80 Versie 21 januari 2014 6
TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Water voor voedsel en ecosystemen, water en klimaat Het doel van het project is om wateraanbod en -behoefte voor de agrarische sector in het Gasawka stroomgebied in Polen zo optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen om daarmee het verkwisten van kwalitatief hoogwaardig water tegen te gaan. Voor het pilotgebied implementeert het consortium een slimme sturingsregeling van waterstromen, waardoor de kans op waterschade in de landbouw verminderd wordt. Dit gebeurt door ontsluiting van informatie over wateraanbod uit weer- en watersysteemmodellen, over de waterbehoefte van de agrariërs en over de infrastructuur van de lokale watersystemen. Een en ander leidt tot specifiek advies door middel van een webinterface over de lokale waterbehoefte en mogelijke ingrepen, zoals beregening en tot advies over het automatisch aansturen van kunstwerken zoals inlaten, stuwen en gemalen, en beregeningsapparatuur. Het consortium hoopt op basis van dit project een markt aan te boren voor specialistisch wateradvies in de agrarische sector in midden -en Oost Europa. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2012 PVW3S10039 TITEL: Smart Solar Gates LAND: Vietnam PENVOERDER: Nelen & Schuurmans CONSORTIUMPARTNER 1: Logic electronics CONSORTIUMPARTNER 2: DotX Control TOTALE PROJECTSOM: 267.548,80 TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Water voor voedsel en ecosystemen, water en klimaat, Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater), veiligheid. Doel van het project is het demonstreren van Smart Solar Gates in Vietnam. De Gates worden toegepast in rijstvelden van een boerencoöperatie bij Da Nang. De verwachting is dat de Smart Solar Gates een uitval rate hebben van maximaal 1% van de tijd en dat gedemonstreerd wordt dat de waterverdeling in het irrigatiesysteem wordt verbeterd, waardoor de waterverbruik efficiency stijgt met tenminste 25%. Ook is het doel om de gewasopbrengsten te verbeteren. Door middel van het demonstratieproject hoopt men smart solar Gates op grote schaal te vermarkten en consultancy activiteiten te vergroten. STARTDATUM PROJECT: 1 november 2010 EINDDATUM: 1 december 2012 PVW3S10047 TITEL: Crop Water Footprint LAND: Rusland PENVOERDER: Dacom B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: PTC Remote Management & Service B.V. CONSORTIUMPARTNER 2: Faber Electronics B.V. CONSORTIUMPARTNER 3: Medusa Explorations B.V. TOTALE PROJECTSOM: 230.636,= TYPE PROJECT: Demonstratie en pilot project THEMA: Water voor voedsel en ecosystemen Met de implementatie van het concept Crop Water Footprint wordt een meer duurzaam en verantwoord gebruik van water bij de productie van gewassen gerealiseerd. Hierbij worden voorgedragen oplossingen getest op regionale toepasbaarheid in Rusland in maatschappelijke, technische en economische zin. Het gaat hier om De groene Crop Water Footprint: De textuur van bodem van de pilot locaties wordt met een gamma-ray sensor in kaart gebracht. De grijze Crop Water Footprint, optimalisatie van het gebruik van gewasbescherming binnen de pilotlocaties. De Versie 21 januari 2014 7
blauwe Crop Water Footprint, irrigatie: Op de pilot locaties worden demonstraties uitgevoerd voor de optimalisatie van irrigatie, door middel van een bodemsensorsysteem. Daarnaast traint men deelnemende teeltbedrijven in de toepassing van de nieuwe technologieën. Het consortium heeft de ambitie om het concept van de Crop Wate Footprint met het daarbij behorende pakket aan technologieën te vermarkten op de grote Russische akkerbouwmarkt. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2012 PVW3S10050 TITEL: Marktonderzoek toepasbaarheid van de Dutch Rainmaker in Brazilië en opstellen exportstrategie LAND: Brazilie PENVOERDER: Dutch Rainmaker CONSORTIUMPARTNER 1: KIWA N.V. TOTALE PROJECTSOM: 55.212,= TYPE PROJECT: Studies THEMA: Water voor voedsel en ecosystemen, water en klimaat, Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) Brazilië is een belangrijke opkomende markt met een scala aan mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven. De bevolkingsgroei, industriële ontwikkeling en expansie van landbouw veroorzaken een grote druk op het milieu. Het is een land van contrasten: veel rijkdom, maar ook veel armoede. De verschillen in de toegang tot water zijn groot, een deel van het land kampt met enorme watertekorten. Het bedrijf Dutch Rainmaker heeft een technologie ontwikkeld waarmee water uit lucht gehaald kan worden. Het product is ontstaan uit een combinatie van windmolen-, drinkwater- en koelingtechnologie. Het samenwerkingsverband wil deze techniek in Brazilië vermarkten. Doel van dit project is het verkrijgen van inzicht in de Braziliaanse markt en het opstellen van een exportstrategie om te komen tot het exporteren en implementeren van de DRM in Brazilië. Verder wordt een studie gedaan ten behoeve van het borgen van de kwaliteit van het te produceren drinkwater. Dutch Rainmaker heeft de technologie ingebracht. KiWa is een expert in kwaliteitszorg en -verbetering van productieprocessen en brengt deze kennis in ten behoeve van optimalisatie van kwaliteit van het geproduceerde water. Het project is afgerond in mei 2012. Het project is inhoudelijk geslaagd. In Brazilië is belangstelling voor de Dutch Rainmaker. Er is contact met een lokaal bouwbedrijf en er is lokale financiering beschikbaar. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2011 PVW3S10057 TITEL: Financing facility for water and sanitation LAND: Kenia, Ethiopië PENVOERDER: Stichting Waste CONSORTIUMPARTNER 1: Triodos Facet CONSORTIUMPARTNER 2: ICCO TOTALE PROJECTSOM: 84.446,40 TYPE PROJECT: Haalbaarheidsstudie THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater), water voor voedsel en ecosystemen Op dit moment is het lastig om in Afrika kleinschalige water- en sanitatiediensten te financieren. De Financing Facility beoogt de financieringsmogelijkheden van lokale banken te verruimen. In experimenten met Waste Venture Funds is gebleken dat met de beschikbaarheid van financiering de bedrijfsactiviteit in de sector toeneemt (de vraag was er al, maar kan nu door de financiering gerealiseerd worden). Deze groei van de markt biedt mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven. Het project betreft het uitvoeren van een studie naar de haalbaarheid van een mechanisme voor de financiering door lokale (micro)financieringsinstituten van water- en Versie 21 januari 2014 8
sanitatievoorzieningen in huishoudens en voor de aanleg van deze voorzieningen door kleine bedrijven. Bij een positieve uitkomst van de haalbaarheidsstudie, wordt het opzetten van de Financing Facility mogelijk in verschillende landen. De projectpartners zullen daar dan mogelijk bij betrokken worden. Het directe effect van de Financial Facility is de verruiming van het financieringsvolume voor kleinschalige water- en sanitatiediensten en de vergroting van de omzet in deze sector. De (indirecte) maatschappelijke en economische effecten zijn groot en een direct gevolg van de verbetering van de water- en sanitatie voorzieningen: verbeterde gezondheid (minder ziektes door schoon water en goede sanitatie), verbetering voedselkwaliteit en vergroting kwantiteit (o.a. door irrigatieprojecten), vergroten watervolume (bijv. terugwinning vervuild water). STARTDATUM PROJECT: 1 november 2010 EINDDATUM: 30 april 2012 PVWS11001 TITEL: Haalbaarheidsstudie verwerking van waterhyacinth in stuwmeren LAND: Brazilië PENVOERDER: Jacinto Environmental Solutions B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Broveco Machines BV TOTALE PROJECTSOM: 86.622,= TYPE PROJECT: Milieu- haalbaarheidsproject THEMA: klimaat, drinkwater Een probleem voor de waterkwaliteit in Braziliaanse stuwmeren vormt de overwoekering met waterhyacinten. Dit project moet de technische haalbaarheid verifiëren van het concept, winning van waterhyacinten, vergisting, compostering en levering van energie en compost. De afstemming tussen de componenten uitrekenen (inzicht in benodigd aantal harvesters, dimensies schaalgrootte en dimensies van concept (m 2 en m 3 ), doorlooptijd proces). De rentabiliteit voor afnemers aantonen en de business case voor financiers aantonen (inzicht in investeringskosten, exploitatiekosten en terugverdientijd). Jacinto Environmental Solutions BV tracht hiermee inzicht te krijgen in de financiële en technische haalbaarheid van het duurzaam winnen en verwerken van waterhyacinten in Braziliaanse stuwmeren. De pilotlocatie is het stuwmeer Salto Grande bij de plaatsen Campinas en Americana in de staat Sao Paulo. De waterhyacinten worden verwerkt en als biomassa ingezet voor de productie van Biogas. Potentiële klant hierbij is CPFL Energia S.A. de grootste private elektriciteitsmaatschappij in Brazilië. STARTDATUM PROJECT: 1 mei 2011 EINDDATUM: 31 december 2012 PVWS11004 TITEL: Introduction of Reading & Billing software LAND: Roemenië PENVOERDER: N.V. Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (Dunea) CONSORTIUMPARTNER 1: PTI Holding B.V. TOTALE PROJECTSOM: 142.821,= TYPE PROJECT: Haalbaarheid- en pilot project THEMA: Drinkwater Roemeense drinkwaterbedrijven lopen een gedeelte van hun inkomsten mis doordat niet alle burgers drinkwaterheffing betalen. Dunea introduceert samen met PTI Holding B.V een digitaal systeem om de drinkwaterheffingen van Roemeens waterbedrijven efficiënter en beter te kunnen innen. Dunea gebruikt als drinkwaterbedrijf een zelfde soort systeem in Nederland en werkt in Nederland ook samen met PTI Holding BV, het software bedrijf die dit soort systemen levert. Het consortium zal de systematiek in de Roemeense watersector introduceren door middel van een pilot bij een Roemeens waterbedrijf. Verder zal de systematiek worden gepromoot tijdens 3 roadshows en zal er een marketingplan ontwikkeld worden voor de verdere vermarkting van de software in Roemenie. STARTDATUM PROJECT: 1 juli 2011 Versie 21 januari 2014 9
EINDDATUM: 30 juni 2013 PVWS11007 TITEL: Coast Map Indian Ocean Database LAND: Mozambique PENVOERDER: Caris CONSORTIUMPARTNER 1: BWT ARGOSS TOTALE PROJECTSOM: 75.547,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Drinkwater, veiligheid Het beschikbaar hebben van specifieke informatie is van essentieel belang voor het voorspellen van de gevolgen van een tsunami of stormvloed op een kustgebied. Het in kaart brengen van de huidige situatie maakt het mogelijk om te kunnen anticiperen op de gevolgen van o.a. tsunami s teneinde watervoorziening en sanitatie veilig te stellen. In de meeste landen rond de Indische Oceaan is die informatie onvoldoende aanwezig. Traditionele dataverzamelingsmethoden zijn daar kostbaar en tijdrovend. BMT ARGOSS heeft een methodiek om deze data te verzamelen aan de hand van satellietwaarnemingen. CARIS kan deze data verwerken in een database en visualiseren. Het samenwerkingsverband is van plan deze methodiek in Mozambique en mogelijk in andere landen rond de Indische Ocean vermarkten. In dit project wordt een pilot database gemaakt voor twee verschillende kustlocaties in Mozambique namelijk Quelimane en Beira. Deze database zal gebruikt worden door het Mozambikaanse Instituto Nacional de Hidrografia e Navegação. Lokale werknemers worden getraind om te database te gebruiken. Met dit project tonen Caris en BWT Argoss aan dat zij op kosteneffectieve wijze een data kunnen inrichten en ontsluiten. STARTDATUM PROJECT: 3 oktober 2011 EINDDATUM: 15 maart 2013 PVWS11011 TITEL: Participatie in klimaatadaptatie LAND: Vietnam PENVOERDER: Stichting Water Partner CONSORTIUMPARTNER 1: Stichting Deltares CONSORTIUMPARTNER 2: Instituut voor Milieuvraagstukken TOTALE PROJECTSOM: 305.286,40 TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Klimaat, VE, veiligheid, governance De belangrijkste doelstelling van dit proefproject is om aan te tonen dat participatieve planning kan leiden tot de ontwikkeling van een breed gedragen en integrale klimaatadaptatiestrategie. Een dergelijke strategie is nodig voor het omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering, in het bijzonder zoutwaterintrusie en overstromingen in de benedenloop van het Vam Co stroomgebied. Het project zal de capaciteit van lokale partners, actoren en belanghebbenden vergroten om maatregelen te treffen die de impact van klimaatverandering mitigeren. Het project zal ook aandacht besteden aan een marketing -en disseminatiestrategie voor de invoering van de participatieve methodes en planning ten behoeve van klimaatadaptatie in Vietnam. STARTDATUM PROJECT: 1 september 2011 EINDDATUM: 31 maart 2013 PVWS11012 TITEL: Toepassing van de Villagepump in rurale gebieden LAND: Mali PENVOERDER: Willowtree VOF CONSORTIUMPARTNER 1: Machinefabriek Steketee BV TOTALE PROJECTSOM: 203.190,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Drinkwater Versie 21 januari 2014 10
Willowtree heeft een waterpomp / kleinschalige zuiveringsinstallatie ontwikkeld die voor 500 personen gezuiverd, koel drinkwater kan leveren, de Villagepump 300. Samen met Machinefabriek Steketee wil Willowtree deze vermarkten voor rurale gebieden over de gehele wereld. Verder willen ze hun productenpakket uitbreiden. Hiertoe willen de bedrijven een succesvol, duurzaam samenwerkingsverband van (Nederlandse) bedrijven opzetten voor de productie, verkoop en distributie van de pompen. De gezamenlijke ambitie is om over vijf jaar in tenminste 20 landen actief te zijn en jaarlijks 5.000 pompen te verkopen. Dit pilotproject in Mali is met name bedoeld om een referentie te creëren voor de Villagepump als DE oplossing voor veilig drinkwater zonder water gedragen ziektes voor kleine, afgelegen gemeenschappen. Hiervoor worden 5 proefopstellingen in Mali ingericht. De pilot biedt de mogelijkheid om ervaring op te doen, in technische en organisatorische zin, met het ontwikkelen van een lokale onderhoud- en beheerorganisatie voor de Villagepump. Tenslotte wordt ervaring opgedaan met het ontwikkelen en implementeren van exploitatiemodellen omtrent de Villagepump 300. Willowtree doet met name de product- en technologieontwikkeling en business development. Machinefabriek Steketee wordt met name ingezet voor de ontwikkeling, productie en verkoop van de Villagepump. STARTDATUM PROJECT: 28 april 2011 EINDDATUM: 28 april 2014 PVWS11013 TITEL: Monitoring and inspection system for dam and dikes LAND: Vietnam PENVOERDER: Ingenieurs- en technisch adviesbureau Intech B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Nelen & Schuurmans CONSORTIUMPARTNER 2: Hansje Brinker B.V. CONSORTIUMPARTNER 3: Miramap CONSORTIUMPARTNER 3: Empec Services B.V. CONSORTIUMPARTNER 3: Deltares TOTALE PROJECTSOM: 362.542,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Klimaat, veiligheid Het project is een pilot om Nederlandse methodes voor dijkmonitoring en dijksensoring te demonstreren. Binnen het project zal 5 km rivierdijk en 5 km zeedijk met innovatieve meettechnieken zoals infrarood monitoring, ground radar penetration en Airborne soil moisture measurement geobserveerd worden. Op basis hiervan wordt gezamenlijk met Vietnamese ministerie van Landbouw een inspectiestandaard opgesteld. Het project draagt bij aan het versterken van de Nederlandse dijkmonitoringssector in Zuidoost Azië en biedt een basisoplossing voor het tegengaan van jaarlijkse overstromingen en het verbeteren van de waterveiligheid in Vietnam en Zuidoost Azië. STARTDATUM PROJECT: 1 augustus 2011 EINDDATUM: 31 december 2013 PVWS11016 TITEL: Verbeteren van Braziliaanse drinkwater- en afvalwatervoorzieningen door versterking van benchmarkactiviteiten LAND: Brazilië PENVOERDER: Vereniging van Waterbedrijven in Nederland (VEWIN) CONSORTIUMPARTNER 1: Arcadis Nederland B.V. CONSORTIUMPARTNER 2: International Water Association (IWA) TOTALE PROJECTSOM: 140.130,= TYPE PROJECT: Kennisversterking project THEMA: Drinkwater, governance Door via dit project direct betrokken te zijn bij het maken van plannen voor verbeteringen in de drinkwatersector wil het consortium een positie verwerven in de Braziliaanse drinkwatersector. De Braziliaanse regering heeft een aanzienlijk bedrag gereserveerd voor verbeteringen met betrekking Versie 21 januari 2014 11
tot drinkwater. Door met een vooroplopend waterbedrijf in Brazilië te werken wordt de kans op opschaling groter. In Brazilië staat het toepassen van benchmarking activiteiten voor de watersector in de kinderschoenen. Op basis van benchmarks kunnen plannen ter verbetering van de prestaties van waterbedrijven ontwikkeld worden. Daarmee kunnen beschikbare middelen voor investeringen in de infrastructuur en exploitatie effectiever worden ingezet en kan de dienstverlening worden verbeterd en het aantal aansluitingen vergroot. Het goed toepassen van dergelijke activiteiten levert een bijdrage aan de vermindering van verspilling en de kwaliteit van de drink- en afvalwatervoorziening. Met dit kennisversterkingsproject worden de benchmarkactiviteiten van ABES, de Braziliaanse koepelorganisatie voor watervoorzieningen, versterkt. Dit doet het consortium door middel van de volgende activiteiten: het aanpassen van hun specifieke methodiek voor benchmarking op de Braziliaanse situatie, het trainen van medewerkers van de Braziliaanse koepel in het werken met de methodiek, de medewerkers te begeleiden (on-the-job) bij het werken met de methodiek en het verwerken van de resultaten tot verbeterplannen, samen evalueren van de methodiek en de benchmarks die dat oplevert. De consortiumpartners zijn VEWIN, Arcadis Nederland en IWA. Zij combineren toonaangevende kwaliteiten uit de Nederlandse watersector op het gebied van benchmarking en prestatieverbetering. ARCADIS heeft een vestiging in Brazilië. Verder is samenwerking gezocht met het Portugese waterbedrijf EPAL. EPAL is een ervaren partij op het gebied van water benchmarking en deelt de taal en een deel van de cultuur met de Brazilianen. STARTDATUM PROJECT: 1 augustus 2011 EINDDATUM: 1 mei 2013 PVWS11020 TITEL: Water quality improvement at landfill sites LAND: Turkije PENVOERDER: Tauw Group B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Ameco B.V. TOTALE PROJECTSOM: 84.959,= TYPE PROJECT: Haalbaarheid project THEMA: VE, drinkwater, governance In Turkije zijn een groot aantal oude vuilstortplaatsen die milieuhygiënisch gezien niet worden beheerd, ze worden niet afgedekt en het vervuilde grondwater zorgt voor milieu en volksgezondheidsproblemen. Ingenieursbureau TAUW en Milieuadviesbureau Ameco zien in Turkije mogelijkheden voor een oplossing voor milieuvervuiling uit oude vuilstortplaatsen. Zij onderzoeken de haalbaarheid van het opvangen en behandelen van het vaak zwaar verontreinigde water dat uit deze storten uitspoelt. Er is een pilot stortplaats gekozen waar het haalbaarheidsonderzoek plaatsvindt. Naast deze pilot onderzoekt het consortium in hoeverre er in Turkije een markt is voor een innovatief concept voor de waterkwaliteitsaanpak van vuilstortplaatsen. Door betrokkenheid van het Turkse ministerie van Milieu, Turkse NGO s en universiteiten tracht men een spin-off te realiseren bij andere gemeentelijke vuilstortplaatsen. STARTDATUM PROJECT: 01 januari 2011 EINDDATUM: 31 december 2012 PVWS11022 TITEL: Participation for restoration LAND: Zuid-Afrika PENVOERDER: Aqua-Terra Nova B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Foundation of Sustainable Development FSD Wageningen TOTALE PROJECTSOM: 109.269,= TYPE PROJECT: Kennisversterking project THEMA: Klimaat, VE, drinkwater, governance Versie 21 januari 2014 12
Aqua-Terra Nova en FSD willen groeien in de Zuid-Afrikaanse markt. De Zuid-Afrikaanse partners in dit project kunnen Aqua-Terra Nova en FSD voorzien van een breed netwerk binnen de watermarkt. Ook beschikken deze partners over alle relevante informatie over de Zuid-Afrikaanse watermarkt en technologieën. In Zuid Afrika neemt de vraag naar water toe en neemt de beschikbaarheid af. De Zuid Afrikaanse regering erkent dat technische oplossingen zoals dammen niet langer voldoen voor de invulling van de toekomstige behoefte. Overheidsprogramma's zijn daarom gericht op het herstellen van natuurlijke stroomgebieden. In veel gebieden moeten echter maatregelen genomen worden op land in privaat eigendom. Participatieve processen met private partijen kunnen grote impact hebben in het versnellen van het herstel van stroomgebieden. In Zuid-Afrika is echter niet voldoende kennis en ervaring op het gebied van dergelijke participatieve processen. Het project draagt enerzijds bij aan kennisversterking van de Zuid-Afrikaanse partijen en is anderzijds een mogelijkheid om de expertise van Aqua-Terra Nova en FSD voor het voetlicht te brengen. Het begeleiden van het proces waarbij burgers worden betrokken zal binnen 2 jaar leiden tot het zelfstandig initiëren van herstel projecten binnen het stroomgebied van de betrokken landeigenaren. Sociale monitoring leidt tot identificatie van bepalende factoren binnen het proces voor uitvoering van restoratieprojecten. Deze factoren worden vertaald naar een BluePrint die als leidraad bruikbaar en verkoopbaar is voor restoratieprojecten in geheel Zuid-Afrika en met kleine aanpassingen daarbuiten. Het doel is dat de BluePrint binnen 5 jaar dient als standaard binnen herstelprojecten in de Oost en Zuid kaap provincies en dat de Nederlandse partijen betrokken blijven bij de verdere ontwikkeling van de BluePrint. Aqua-Terra Nova is een advies- en onderzoeksbureau op het gebied van ecologie, milieu, water en ruimte. In dit project zetten ze hun kennis en ervaring in op het gebied van o.a. erosiestudies, water en participatieve methoden. FSD verzorgt de monitoring en brengt kennis in ten behoeve van strategievorming, procesontwikkeling en kennisoverdracht. STARTDATUM PROJECT: 1 juli 2011 EINDDATUM: 30 september 2013 PVWS11025 TITEL: NOvel sustainable Drinking water production (NODER) LAND: Egypte PENVOERDER: Fujifilm Manufacturing Europe BV CONSORTIUMPARTNER 1: Norit Process Technology, Enschede CONSORTIUMPARTNER 2: Tss4U, Veldhoven CONSORTIUMPARTNER 3: Deukom GmbH, Fickenhausen, Duitsland TOTALE PROJECTSOM: 493.364,00 THEMA: Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) (incl. afvalwater) Midden in de woestijn van Egypte zijn er geen gewone drinkwatervoorzieningen en ook geen elektriciteit. Er is alleen een bron, maar die levert onvoldoende water en bovendien is dat water niet zuiver en veroorzaakt ziektes. Fujifilm Manufacturing Europe, Norit Process Technology en Tss4U werken aan een innovatieve manier om drinkwater te produceren op plaatsen waar weinig zoetwater en geen energievoorziening aanwezig is. Bij veel kleine geïsoleerde gemeenschappen, bv. op eilanden, is hier behoefte aan. Op een pilotinstallatie in Egypte toetsen zij de toepasbaarheid van een combinatie van technologieën en materialen (ultrafiltratie en elektrodialyse) op zonne-energie om van brak grondwater drinkwater te maken op een duurzame en economisch rendabele wijze. Het energieverbruik is laag, de bediening is eenvoudig en het systeem vergt weinig onderhoud. Met het project willen ze illustreren dat deze combinatie van technieken een economisch haalbaar en duurzaam alternatief is voor de traditionele productie van drinkwater uit zeewater. De methode is ook geschikt voor het zuiveren van brak en vervuild water hetgeen toepassingen voor hergebruik van afvalwater in de industrie, land- en tuinbouw mogelijk maakt. De combinatie van technieken is dus breed toepasbaar en heeft daarmee aantrekkelijke opschalingmogelijkheden; zowel in afgelegen als in stedelijke gebieden. Pentair is de wereldleider in ultrafiltratie, FUJIFILM heeft unieke membranen voor waterontzouting. Pentair en FUJIFILM streven een duurzame samenwerking na om hun gecombineerde techniek wereldwijd toe te passen. STARTDATUM PROJECT: 01 juli 2011 EINDDATUM: 31 januari 2015 Versie 21 januari 2014 13
PVWS11029 TITEL: Black Sea integrated satellite and in situ water quality monitoring system LAND: Roemenie PENVOERDER: Water Insight B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Nelen & Schuurmans TOTALE PROJECTSOM: 91.079,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Klimaat, drinkwater, VE In het project zal een demonstratie plaatsvinden van het ontsluiten van belangrijke waterkwaliteitsinformatie in de Zwarte Zee en Donau Delta door middel van metingen en satellietbeelden die worden gecombineerd tot een -operationeel en stand-alone - web-based systeem voor waterkwaliteitsmonitoring en analyse. Dit gebeurt in samenwerking met lokale waterbeherende instanties. Het project levert daarmee een bijdrage aan het op tijd signaleren en voorkomen van verslechterende waterkwaliteit (gerelateerd aan eutrofiering). Na uitvoering van dit project is dit systeem klaar om door de Nederlandse partners Water Insight en Nelen en Schuurmans geëxporteerd te worden naar andere delta- archipelago- of moerasgebieden. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2012 EINDDATUM: 31 december 2013 PVWS11032 TITEL: Klimaat Effect Atlas Bangladesh (Climate Adaptation Atlas Bangladesh) LAND: Bangladesh PENVOERDER: Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek; Instituut Alterra CONSORTIUMPARTNER 1: Deltares CONSORTIUMPARTNER 2: Geodan SDT CONSORTIUMPARTNER 3: Geocycli B.V. TOTALE PROJECTSOM: 248.269,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Klimaat, VE, veiligheid, governance Met dit project wil het consortium zichzelf en de Nederlandse watersector sterker positioneren op het gebied van klimaatverandering en water. Dit moet ertoe leiden dat overheden en donor organisaties wereldwijd steeds vaker de voorkeur geven aan Nederlandse bedrijven bij het contracteren van adviseurs over onderwerpen gerelateerd aan klimaat en water. Bangladesh wordt geconfronteerd met complexe uitdagingen op het gebied van landgebruik, watermanagement en voedselproductie als gevolg van de lange termijn effecten van klimaatverandering in een kwetsbaar deltagebied. Het is van cruciaal belang voor het hele land dat de overheid van Bangladesh goede maatregelen neemt. Besluitvorming is dit soort complexe problematiek is erg moeilijk. Bangladesh is daarom gebaat bij tools die de (effecten van) maatregelen kwantificeren en visualiseren. De in Nederland toegepaste klimaatatlas is een product (en bijbehorend proces) dat daarbij kan ondersteunen. De klimaatatlas is een digitale tool die ruimtelijke informatie gerelateerd aan klimaatverandering ontsluit en zodanig functioneert als ondersteuning voor besluitvorming en bewustwording. Het consortium voert een pilot project uit in het Haor gebied in Bangladesh. Hiermee zal het potentieel en nut van het instrument in een niet-nederlandse context worden aangetoond. Dit zal wereldwijd de kansen voor implementatie van dit product vergroten. Verder zal de pilot bijdragen aan bewustwording van de overheid van Bangladesh met betrekking tot lange termijn effecten van klimaatverandering. Dit en het opbouwen van sterke relaties met de overheid en andere stakeholders zal ertoe bijdragen dat de partners van de klimaatatlas tot de 'preferred knowledge suppliers' van Bangladesh gaan behoren. Concreet zal het project resulteren in een klimaatatlas voor het Haor gebied in Noord-Oost Bangladesh, inclusief een website en een MS Surface Table toepassing voor interactieve workshops en planningprocessen. De mogelijkheden voor opschaling zijn groot. Er is interesse voor dit concept uit andere regio's in Bangladesh, maar Versie 21 januari 2014 14
ook uit andere landen. Alterra, Deltares en Geodan hebben eerder samengewerkt in het kader van de toepassing van de klimaatatlas in Nederland. Men is van plan om gezamenlijk de internationale markt te betreden met dit product. Geocycli biedt specifieke kennis op het gebied van Disaster Management en maakt daarmee het totale product sterker. Het product is al breed toegepast in Nederland, maar vernieuwend voor Bangladesh. Stand van zaken mei 2012: Er heeft een missie plaatsgevonden naar Bangladesh voor een kick-off en dataverzameling. Momenteel wordt de Bengaalse klimaatatlas samengesteld. In juli zal additionele dataverzameling plaatsvinden in Bangladesh. STARTDATUM PROJECT: 1 november 2011 EINDDATUM: 1 september 2013 PVWS11036 TITEL: Rural Sanitary Development Study Satu Mare LAND: Roemenie PENVOERDER: Bucon Industries B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Arcadis Nederland B.V. TOTALE PROJECTSOM: 95.297,= TYPE PROJECT: Haalbaarheid project THEMA: Drinkwater Stedelijk afvalwater wordt in Roemenie vaak nog in onvoldoende mate gezuiverd. Aangezien Roemenie als EU lidstaat moet voldoen aan de Europese normen voor oppervlaktewaterkwaliteit (Kaderrichtlijn Water en de Richtlijn Stedelijk afvalwater), zullen er meer rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI s) moeten worden gebouwd. RWZI s zijn duur, niet alleen qua beheer maar ook de bouw van een rwzi. Het doel van dit project is om aan te tonen dat Nederlandse gestandaardiseerde goedkope modulaire bouw van kleinschalige decentrale afvalwaterzuiveringen een zeer belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van de Roemeense doelstelling voor sanitatie in de rurale gebieden. Bucon Industries B.V. bouwt de installaties en Arcadis zorgt in het project voor de kennis en optimalisatie van het zuiveringsproces. Het project kan leiden tot een model voor de ontwikkeling van sanitatie in rurale gebieden en kan leiden tot de export van een groot aantal gestandaardiseerde en modulaire installaties naar Roemenië en mogelijk elders in Oost Europa. STARTDATUM PROJECT: 1 november 2011 EINDDATUM: 31 mei 2013 PVWS11040 TITEL: Water Demand Management in indigent communities LAND: Zuid-Afrika PENVOERDER: Weg-Wise BV CONSORTIUMPARTNER 1: Technische Universiteit Eindhoven CONSORTIUMPARTNER 2: Vitelec B.V. TOTALE PROJECTSOM: 373.452,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Drinkwater De doelstelling van dit pilotproject is het geschikt maken van het WEG-Wise systeem voor de lokale omstandigheden in Zuid-Afrika. Uiteindelijk wil het consortium dit concept ook in andere landen op de markt brengen. In Zuid-Afrika is de opbouw van de bevolking zeer pluriform met mensen met zeer verschillende leefpatronen. Water is schaars en er vindt daarnaast veel verspilling van water plaats. Een deel van het probleem is dat consumenten zich niet bewust zijn van hun waterverbruik. Een groot deel van de bevolking ontvangt geen factuur voor het gebruik van water en als ze die al krijgen wordt die vaak niet betaald. Ook vindt oneerlijke distributie plaats: in tijden van droogte hebben sommige gezinnen geen toegang tot het wettelijke minimum aan water, terwijl andere gezinnen dat minimum ruimschoots overschrijden. Met behulp van het WEG-Wise Systeem (slimme meters) wordt bijgedragen aan betere en eerlijkere waterdistributie. Het WEG-Wise Systeem bestaat uit drie onderdelen: een watermeter met een op afstand bedienbare klep die meer of minder open kan staan, een apparaat dat Versie 21 januari 2014 15
communiceert met zowel de watermeters als met een centrale server en een centrale server waar data worden verzameld en waar wordt bepaald hoe de distributie plaatsvindt. Binnen dit project wil het consortium het systeem aanpassen aan de lokale situatie en representatieve projecten realiseren op drie locaties. Belangrijke onderdelen van de project zijn acceptatie door de bevolking en aantonen dat het systeem opschaalbaar is naar 250 woningen. Men beoogt te leren van de pilots en meer kennis op te doen met betrekking tot gedragsvoorspelling. De bedoeling is dat dit project de interesse en het vertrouwen wekt van klanten (lokale overheden en waterbedrijven). De consortiumpartners zijn WEG-Wise, Vitalec en LaQuSo (TU/e). WEG-Wise is een bedrijf dat zich helemaal richt op het bieden van een (digitale) infrastructuur om zuinig om te gaan met water, energie en gas. Vitalec is een specialist in smart metering, voornamelijk het ontwikkelen van slimme draadloze oplossingen met behulp van RF communicatie. LaQuSo is een onderdeel van de faculteit Wiskunde en Informatica van de TU/e. LaQuSo brengt vooral geavanceerde technieken op het gebied van data mining en regeltechniek en onderzoek naar menselijk gedrag in acceptatie van technologie in. STARTDATUM PROJECT: 1 oktober 2011 EINDDATUM: 30 september 2013 PVWS11045 TITEL: Development Strategy river Warta Poznan LAND: Polen PENVOERDER: Kuiper Compagnons B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: DHV B.V. TOTALE PROJECTSOM: 181.740,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Klimaat, veiligheid In recente jaren hebben zich in Poznan verscheidene (bijna)overstromingen van de rivier Warta voorgedaan met grote materiele en financiële schade als gevolg. De gekanaliseerde rivierloop kan de steeds groter wordende piekafvoeren niet meer verwerken. Daarnaast heeft de civieltechnische benadering van de rivier er de afgelopen vele tientallen jaren voor gezorgd dat de stad zich met haar rug naar de rivier heeft gekeerd. De doelstelling van dit project is om binnen negen maanden een strategie te ontwikkelen voor de ontwikkeling van de rivierzone van de Warta in Poznan. Met de Development Strategy River Warta in Poznan kan de gemeente na negen maanden de in de strategie bepaalde deelprojecten ter verbetering van de waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit ten uitvoer brengen. De strategie wordt ontwikkeld met gebruikmaking van de vernieuwende Nederlandse benadering van het combineren van ruimtelijke ordening met waterveiligheid. Het consortium verwacht dat deze aanpak bij succesvolle demonstratie ook in andere Poolse steden toegepast kan worden. Het project wordt uitgevoerd door stedenbouwkundigen van Kuiper Compagnons en waterveiligheidsexperts van DHV. Het project nadert de eindfase, de voorgestelde strategie is in Poznan inmiddels gepresenteerd aan bestuurders, stakeholders, experts en publiek. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2012 EINDDATUM:30 november 2012 PVWS11048 TITEL: Eco-engineered coastal defence integrated with aquatic food product LAND: Bangladesh PENVOERDER: Imares, instituut binnen rechtspersoon stichting DLO CONSORTIUMPARTNER 1: Royal HaskoningDHV CONSORTIUMPARTNER 2: LEI TOTALE PROJECTSOM: 323.934,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Klimaat, VE, veiligheid IMARES heeft binnen het programma 'Building With Nature' gewerkt aan innovatieve oplossingen voor kustbescherming in Nederland door middel van banken met schelpdieren. Deze concepten zijn interessant voor toepassing in Delta gebieden als bijvoorbeeld Bangladesh. Met dit project willen IMARES, LEI en Royal HaskoningDHV deze concepten doorontwikkelen tot een aanpak die Versie 21 januari 2014 16
toepasbaar is in Deltalanden wereldwijd. Uiteindelijk doel is het opschalen van deze aanpak met specifieke Nederlandse expertise in de Bengaalse markt, maar ook in andere Delta landen. Klimaatverandering brengt grote risico's voor Bangladesh en met name de kustgebieden. Vaak worden technische oplossingen geboden. Een alternatieve vorm van aanpassing aan klimaatveranderingen zijn de banken met schelpdieren zoals oesters en mosselen. Naast veiligheid bieden deze banken een bron van voedsel rijk aan voedingsstoffen. Dit pilotproject bestaat uit de volgende onderdelen: voorbereidingsfase met onderzoek naar de lokale situatie en ontwikkeling van concepten voor toepassing in Bangladesh, haalbaarheidsonderzoek van de meest veelbelovende concepten, aanleg en monitoring van banken met schelpdieren en tenslotte de verspreiding van resultaten richting stakeholders en marktpartijen. De drie partijen werken samen vanuit elk hun eigen expertise: IMARES heeft de benodigde kennis van schelpdieren en is betrokken geweest bij 'Building with Nature' in Nederland. LEI brengt haar kennis over economische en marktgerelateerde aspecten in. Royal HaskoningDHV heeft reeds een netwerk met relevante stakeholders in Bangladesh en brengt kennis over kustbeschermingsprojecten in. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2012 EINDDATUM: 1 januari 2014 PVWS11050 TITEL: Pilot Micro Water Company Nizamabad LAND: India PENVOERDER: MPI Projecten Noord B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: Jotem Waterbehandeling B.V. TOTALE PROJECTSOM: 159.904,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: Drinkwater Vidare Group en Jotem Waterbehandeling B.V. willen wereldwijd een marktpositie veroveren in het organiseren van lokale productie van zuiver drinkwater. In India wordt het acute watertekort een steeds groter probleem. Ook bevat het grondwater op sommige locaties mineralen en is het zelfs vervuild, wat de kwaliteit van het drinkwater niet ten goede komt. MPI en Jotem hebben een technologisch en economisch concept ontwikkeld voor de decentrale productie van hoogwaardig drinkwater uit vervuilde bronnen. Dit concept is toepasbaar op vervuild zoet water, maar ook op vervuild brak water of zeewater. Naast de technologische oplossing biedt het concept een doordacht business model waarmee lokaal nieuwe bedrijvigheid met een lokale drinkwater productie unit gecreëerd wordt: De 'Micro Water Company' (MWC). In dit pilotproject wordt gedemonstreerd dat de techniek werkt en dat het geproduceerde water voldoet aan de Indiase eisen. Verder wordt geïnvesteerd in de verspreiding van resultaten onder lokale autoriteiten, financiers, ondernemers, waterwinkels en andere potentiële afnemers en stakeholders. Vidare Group houdt zich met name bezig met de ontwikkeling van technische concepten ten behoeve van conversie van vervuild water in schoon drinkwater. Het bedrijf is wereldwijd actief, vooral in minder ontwikkelde gebieden. Jotem is een bedrijf gespecialiseerd in waterbehandeling. Ze adviseren, ontwerpen, bouwen en onderhouden waterbehandelingsinstallaties. Ook binnen dit project is Jotem verantwoordelijk voor de waterbehandelingstechniek. STARTDATUM PROJECT: 3 oktober 2011 EINDDATUM: 01 mei 2014 PVWS11053 TITEL: Messica Irrigation Pilot Project (MIPP) LAND: Mozambique PENVOERDER: Wageningen Universiteit CONSORTIUMPARTNER 1: Stichting ETC CONSORTIUMPARTNER 2: Resilience B.V. CONSORTIUMPARTNER 3: Royal HaskoningDHV TOTALE PROJECTSOM: 407.368,= Versie 21 januari 2014 17
TYPE PROJECT: Pilot- en kennisversterking project THEMA: Klimaat, VE Wageningen Universiteit, Stichting ETC, Resilience en Royal HaskoningDHV hebben een innovatief institutioneel model ontwikkeld om grootschalige irrigatieprojecten te implementeren conform een vraaggestuurde, flexibele aanpak zoals die succesvol wordt toegepast in irrigatieprojecten op micro-niveau. Doelstelling is om ontwikkelde kennis en expertise succesvol te implementeren en vermarkten. Met dit project laten de partners zien welke capaciteiten ze in huis hebben. Investeren in irrigatie is belangrijk om armoede te bestrijden in de rurale gebieden van Mozambique. De komende jaren zullen een aantal grote irrigatie projecten in Mozambique worden ontwikkeld. Een probleem bij dergelijke projecten op grote schaal is dat tenderprocedures de partijen dwingen om vooraf oplossingen vast te leggen, zonder betrokkenen en doelgroepen te raadplegen. Eenmaal aanbesteed moeten de partijen zich aan het plan houden. Dergelijke projecten komen vaak tekort in het voldoen aan doelstellingen op lange termijn. Veel duurzamere resultaten worden bereikt in lokale, kleinschalige en vraaggestuurde initiatieven. Het consortium heeft een manier gevonden om ook vraaggestuurd en flexibel te kunnen werken in grote irrigatieprojecten. Kernelementen van het innovatieve institutionele model zijn: combineren van implementatie met onderzoek en kennismanagement, combineren van implementatie met capaciteitsopbouw, combineren van onderzoek en kennismanagement met capaciteitsopbouw, betrekken van lokale organisaties en de ontwikkeling van een systeem om veranderingen in impact bij te houden. Specifieke onderdelen van het pilotproject zijn: aanpassen van het model aan de context van grote donor-based projecten, toepassen van het innovatieve institutionele model op een gebied van 100 ha, monitoring en evaluatie, het verspreiden van opgedane kennis en het verwerven van kennis over hoe deze aanpak in tenders op te nemen. In dit project is sprake van samenwerking tussen een universiteit, een NGO en twee commerciële ingenieursbureaus, en daarmee een combinatie van onderzoek, onderwijs en implementatie. Royal HaskoningDHV heeft ervaring met grootschalige irrigatieprojecten, tenderprocedures en donormanagement, Resilience heeft met name expertise in het ontwerpen en bouwen van kleinschalige irrigatie systemen en heeft een vestiging in Mozambique, ETC is expert in participatieve technologie ontwikkeling en monitoring en evaluatie. De Irrigation and Water Engineering Group van Wageningen Universiteit heeft o.a. expertise in irrigatie en water management, participatieve irrigatie ontwikkeling. STARTDATUM PROJECT: 1 januari 2012 EINDDATUM: 31 december 2013 PVWS11055 TITEL: Pilotproject zuivering fruitsorteerwater LAND: Zuid-Afrika PENVOERDER: Colsen BV CONSORTIUMPARTNER 1: Alewijnse Industrie BV TOTALE PROJECTSOM: 295.590,= TYPE PROJECT: Pilot project THEMA: VE, drinkwater Alewijnse en Colsen willen gezamenlijk de markt voor waterbehandeling in de fruitverwerkende sector in Zuid Afrika benaderen. Teelt, verwerking en export van groente en fruit is een belangrijk deel van de Zuid-Afrikaanse economie. In het proces van sorteren van fruit wordt fruitsorteerwater gebruikt. Het fruit wordt getransporteerd in water om het niet te beschadigen. Dit water kan om verschillende manieren vervuild zijn. Eén van de grootste bedreigingen voor de aantasting van citrusvruchten is de aanwezigheid van sporen van een schimmel (green mold). Hele partijen kunnen aan besmetting verloren gaan. Huidige waterzuiveringstechnieken en bestrijdingsmiddelen voldoen niet door resistentie, regelgeving t.a.v. bestrijdingsmiddelen en onbetrouwbare resultaten. Alewijnse en Colsen hebben een techniek ontwikkeld voor deze specifieke problematiek. Naast het verwijderen van gevaarlijke stoffen uit proceswater wordt waterhergebruik gerealiseerd. Met dit pilotproject willen de partijen een eerste waterbehandelingsinstallatie plaatsen, aangepast aan de eisen van de locatie. Gedurende het eerste jaar zal de werking nauwkeurig gemonitord worden. De resultaten worden met marktpartijen gedeeld door middel van een demonstratiedag, een publicatie en een presentatie op een seminar. De kennis van Colsen op het gebied van technologie, Versie 21 januari 2014 18
biologische processen en specifieke waterzuivering wordt gekoppeld aan de expertise van Alewijnse op het gebied van technische installaties en besturingsautomatisering. STARTDATUM PROJECT: 16 september 2011 EINDDATUM: 15 september 2013 PVWS12002 TITEL: Integrated Technology Application Concept (ITAC) LAND: Egypte PENVOERDER: RMA B.V. CONSORTIUMPARTNER 1: The Soil Company CONSORTIUMPARTNER 2: The Louis Bolk institute. TOTALE PROJECTSOM: 100.000,00 TYPE PROJECT: Kennisversterkingsproject THEMA: Klimaat, Voedsel en ecosystemen Farm Frites Egypte heeft in de afgelopen jaren behoorlijke investeringen gedaan in hard- en software van verschillende leveranciers om het watergebruik te optimaliseren. Meestal blijven dergelijke toepassingen hangen in een pilot. Het blijkt dat de kennis ontbreekt om de aanwezige technieken consistent en rendabel in te zetten. Het probleem ligt vooral bij het integreren van alle verschillende informatiestromen. Namens ICAD-Farm Frites Egypt is het NL consortium gevraagd leemtes in de kennis en kunde op te vullen en uit te dragen. De kennisversterking richt zich op de vertaling van know-how naar do-how. Naast het verhogen van het kennisniveau van de engineers op het veld, wordt een eenvoudige tool ontwikkeld die verschillende informatiebronnen als bodemeigenschappen, water- en mineralenbehoefte en sensor metingen combineert en interpreteert tot één simpele instructie voor telers wat er vandaag op het veld moet gebeuren. Deze instructies worden gedurende een aantal teelten onder begeleiding van het Nederlandse consortium in de praktijk gebracht. Als bij het demonstreren van dit concept blijkt dat op eenvoudige wijze informatie over de bodem, bemesting, gewas en water leidt tot praktisch bruikbare informatie (veld/kantoor) kan dit concept gepromote worden. Door de aantoonbare besparingen met dit concept zal financiering vervolgens niet leiden tot problemen. Teeltbedrijven in Egypte (ca 60-75) en vergelijkbare aantallen in omringende landen zouden financiering zelf kunnen en kleine teeltbedrijven kunnen via lokale overheden geholpen kunnen worden. STARTDATUM PROJECT: 15 maart 2012 EINDDATUM: 28 februari 2014 PVWS12008 TITEL: Towards a Mekong Delta Portal LAND: Vietnam PENVOERDER: Nelen & Schuurmans CONSORTIUMPARTNER 1: FutureWater CONSORTIUMPARTNER 2: Ingenieurs- en technisch advisebureau Intech B.V. CONSORTIUMPARTNER 3: Stichting Deltares CONSORTIUMPARTNER 4: DHV B.V. TOTALE PROJECTSOM: 386.901,00 THEMA: Water en klimaat, Drinkwater en sanitatie (incl. afvalwater) ( incl. afvalwater), Veiligheid en Governance Door klimaatveranderingen wordt de bevolking van Vietnam (vooral rond de Lower Mekong Basin) hard getroffen in hun leefomgeving en voedselvoorziening. Daarnaast kost het de Vietnames overheid miljoenen dollars. Op dit moment zijn er geen goede monitoringen-, waarschuwings- en informatiesystemen beschikbaar en wat er is is versnipperd aanwezig. Door het invoeren van de innovatieve ICT tool voor waterbeheer (Lizard) en de nieuwste NL modelleringsmodel 3Di kan een eerste stap gezet worden in een online tool, de Mekong Delta Portal, om overstromings- en droogterisico s in kaart te brengen. Beide Nederlandse tools zijn innovatief en vinden inmiddels in NL al op grote schaal toepassingen. Het consortium voor dit project is duurzaam verenigd in het Versie 21 januari 2014 19
Holland Delta Initiative waarbij de naam staat voor unieke kennis en kunde op delta gebied. Na bewezen toepasbaarheid in het Mekong Delta gebied in Vietnam op het gebied van overstromingsen droogte risico s is de toepassing van deze tool veel breder en overal inzetbaar. Naast toepassing in meerdere landen kan een dergelijk portaal ook aangepast worden aan lokale behoefte (denk bijv. aan waterkwaliteit, riolering, flora-fauna e.d.) door middel van het toevoegen van functionaliteiten (soort apps). Het project is opgebouwd uit de volgende onderdelen: Fase 1: Voorbereiding, verzamelen data en een portal set-up Fase 2: Implementatie, testen, validatie en training Fase 3: Opschaling naar Mekong Delta Portal STARTDATUM PROJECT: 7 juni 2012 EINDDATUM: 31 oktober 2013 PVWS12013 TITEL: Verwerking van plastic zwerfvuil uit water LAND: Vietnam PENVOERDER: Stichting Global Blue Delta CONSORTIUMPARTNER 1: Instituut voor Milieuvraagstukken (Vrije Universiteit) TOTALE PROJECTSOM: 149.840,00 TYPE PROJECT: Milieu-haalbaarheidsonderzoek THEMA: Klimaat, veiligheid, drinkwater, sanitatie ( incl. afvalwater) en Governance Vervuiling in het water is een bedreiging voor de watersystemen, de doorvoeren, de zeeën en oceanen, de kwaliteit van zowel het zoet als zout water, voor zowel mens als dier in hun leefomgevingen. Om de afvoerfunctie van de rivieren in stand te houden is het, zeker in dichtbevolkte delta s en daarin gelegen megasteden, van groot belang plasticvervuiling te verhelpen. Het doel van dit project is het op rendabele wijze verwijderen van plastic uit de waterwegen in Vietnam te beginnen bij Ho Chi Minh City. Door het verwijderen van plastic zwerfvuil zal het water schoon zijn, verstoppingen worden verholpen en de veiligheid bevorderd worden. Hierbij wordt de verwerking van het plastic zwerfvuil getoetst aan economische, juridische en technische haalbaarheid door meetbare, acceptabele, realistische en tijdgerelateerde informatie door gebruik te maken van het TMO (Thermo-Mechanische Omzetting) systeem. Deze unieke toe te passen technologie zou een antwoord kunnen zijn op de toename in plastic zwerfvuil in het aquatisch milieu wereldwijd. Voor dit project is een samenwerkingsverband opgericht waarbij de Stichting Global Delta gericht is op het uitvoeren van onderzoek en ontwikkelingen die leiden tot schonere rivieren en zeeën en het Instituut voor Milieuvraagstukken (interdisciplinair instituut van de Vrije Universiteit) expertise heeft op het gebied van diversiteit en complexiteit in de milieuproblematiek. Beide partners in dit project willen kennis opdoen over de mogelijke oplossing van plastic zwerfvuil in water. Na behaalde resultaten wordt in een businessplan een voorstel geschreven ten aanzien van investeerders voor verdere opschaling. Bij gebleken haalbaarheid is dit project voor herhaling vatbaar op andere locaties (internationaal) met gelijkwaardige problematiek rondom plastic zwerfvuil. Het project is opgebouwd uit verschillende werkpakketten: Projectmanagement, Info verzamelen/samenvatten, kaderen, kosten-baten analyse, workshops en een eindrapport. STARTDATUM PROJECT: 25 juli 2012 (was 1 september 2012) EINDDATUM: 1 maart 2014 PVWS12016 TITEL: Identification of an adequate financial system for flood protection in Romania LAND: Roemenië PENVOERDER: Van Dijk Watermanagement CONSORTIUMPARTNER 1: VNG International B.V. CONSORTIUMPARTNER 2: ECORYS Nederland B.V. CONSORTIUMPARTNER 3: Business Development Group Romania TOTALE PROJECTSOM: 357.550,00 TYPE PROJECT: Kennisversterking en pilot project Versie 21 januari 2014 20