COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND

Transcriptie

1 COASTAR Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND Klaasjan Raat Bestuurlijk Overleg Zoetwater West 5 maart 2018

2 Wat stellingen vooraf NL is een oppervlakte water land. We vergeten de kansen die de ondergrond ons biedt. Matchen vraag en aanbod in tijd is een sleutel in oplossing van ons zoetwatervraagstuk, net zoals bij energie Veel meer vraagstukken (energie watervoorziening waterbeheer grondstoffen) zijn cross-sectoraal op te lossen

3

4 Zoetwater West-Nederland: nog geen paniek, wel aandacht Glastuinbouw: tekorten én overlast hemelwater Wens Dunea: extra waterbron, meer voorraad brak zoet zout brak Kustlijn: Grondwater = brak Zoutwaterintrusie (langzaam) Kwetsbare zoetwaterlenzen (Deltares, 2008) Diepe polders: brakke kwel richting oppervlaktewater, opbarsting (Aanvoer zoet oppervlaktewater nu voldoende voor peilbeheer/doorspoelen)

5 Wat zou het mooi zijn als we onze zoetwatervoorziening gewoon onder onze voeten zouden hebben.

6 Drinkwater en ondergrond NL: internationaal geroemd, goede kennisbasis

7 Land- en tuinbouw: kennis ontwikkeld ASR-coastal Kreekruginfiltratie Freshmaker

8 Kleinschalig bewezen (voorbeeld ASR Coastal)

9 RECOVERY INJECTION Storage of (fresh) rainwater in brackish groundwater

10 Kleinschalig bewezen (voorbeeld ASR Coastal)

11 Gebruikers passen het toe Nieuw-Prinsenland, Dinteloord ( )

12 COASTAR Den Haag Westland R dam: liggen er kansen? Cross-sectoraal, brede baten

13 COASTAR Den-Haag Westland - Rotterdam Uitdagingen Verzilting grond- en oppervlaktewater Waterbeheer in de stedelijk gebied Zoetwater voor glastuinbouw Zoetwater voor industrie Drinkwatervoorziening via rivieren onder druk Kansen Geïntegreerde oplossingen Betere watervoorziening div. sectoren Berging hemelwater, hergebruik restwater, winning brakwater Motto: zout op afstand, zoet op voorraad

14 Casus Noordplaspolder: brakwater als bron Problematiek Diepe polder, sterke zoute kwel (zoute wellen, zoute sloten) Verzilting in boezem en achterland door uitgeslagen Noordplas-water Zoutschade (agrariërs), doorspoeling noodzakelijk (Rijnland), maar Dunea zoekt aanvullende drinkwaterbron Oplossingsrichting Ondergronds afvangen brakke kwel, bron voor drinkwater voor Dunea. Brakwater is zout, maar relatief schoon! Zie Waternet: Temmen brakke kwel

15 Casus Noordplaspolder: brakwater als bron Conclusies Winning 8 miljoen m3 brak grondwater Productie 4-6 miljoen m3 drinkwater Zoutvracht neemt tot 55-65% af Bodemstabiliteit verbetert Kostprijs resulterend drinkwater in range huidige kostprijs Afvoer van zoute restwater naar zee = duur, diep retourneren in zoute ondergrond economisch de voorkeur Rijnwater A Drinkwaternet B PS Katwijk C BAL (mengen rivierwater) Concentraat 1 Zee 2 Diep retourneren 3 RWZI Harnaschpolder

16 Casus Westland: balans onttrekking en infiltratie Uitdagingen Glastuinbouw: hoge gietwatervraag, met verschillen tussen tuinders, seizoenen en jaren. Provincie: Gebruik brak grondwater en brijninjectie leidt tot verslechtering van grondwater. Waterschap: piekbuien. Gebiedsopgave om extra bergingscapaciteit te realiseren. Alternatieve oplossingen voldoen vooralsnog niet: Piekvraag niet te dekken via aanvoer van gietwater via leidingen (Delft Blue Water) Ondergronds bergen en (ongemengd) terugwinnen van hemelwater (ASR) inefficiënt door sterke opdrijving van zoetwaterbellen in Westland (pilot Prominent) Verantwoord compenseren kan wel, mits technisch goed uitgevoerd (waterkwaliteit) Maar

17 Saldo grondwater (in Mm 3 ) Casus Westland: balans onttrekking en infiltratie Denk op regionale schaal: Verzilting grondwaterlichaam is gevolg van regionale onbalans tussen aanvulling en onttrekking Balans kan op regionale schaal worden hersteld door infiltratie hemelwateroverschot Verzoeting ( tegoed ) Oplossingsrichting: Oplossingsrichting voor verzilting = oplossingsrichting voor bergingscapaciteit Organiseer infiltratie van overtollig hemelwater, zodat grondwaterlichaam in balans komt en retentieruimte ontstaat Waterbank Westland = organisatievorm om waterbalans te behouden Verzilting ( schuld )

18 Casus Westland: balans onttrekking en infiltratie Huidige situatie (tomatenteler) Onttrekking van brakgrondwater WVP1 WVP2-3 Onttrekking Lozing Injectie van concentraat Sterke verzilting WVP2 en op termijn WVP1 WVP1 WVP2-3 Onttrekking + infiltratie Lozing Waterbank Injectie van zoetwater Onttrekking van zoet én brak water Injectie van (zoeter) concentraat WVP1 verzoet; WVP2 stabiel Meerprijs ca /m 3 suppletiewater Ruimte in bassins voor opslag piekbuien

19 Casus Westland: balans onttrekking en infiltratie Conclusies Technisch mogelijk. Oplossing voor gietwater én bergingscapaciteit Beleidsmatig en juridisch zijn er aanknopingspunten (brijnbeleid, bergingsopgave) Verhoging van de prijs per m 3 aanvullend gietwater (0.30 tot 0.40 euro/m 3 ) Stijging watervraag? Extra inkomsten maken investering in vergroting infiltratie mogelijk (stedelijk hemelwater, gezuiverd effluent?)

20 COASTAR Den-Haag Westland - Rotterdam

21 COASTAR conferentie op 18 mei 2018 Intentieverklaring COASTAR Verdere kennisontwikkeling COASTAR concepten Stakeholders in Zuid-Holland, in overleg met Deltaprogramma. Kennis- en ontwerpprogramma, gericht op kansrijke realisaties na 2021 In overleg met partners wordt komende weken intentieverklaring opgesteld