een veelzijdige aak Stansvorm

Transcriptie

1 S c h o o n d r i n k w at e r een veelzijdige aak Stansvorm

2

3 Schoon drinkwater, een veelzijdige taak Oppervlaktewater speelt een belangrijke rol in vele economische en maatschappelijke facetten van onze samenleving. Zo dient het rivierwater als vervoermiddel, leefomgeving, reiniging, afvoer, voedingsbron voor plant en dier, koeling of verwarming, èn, als bron voor de drinkwaterproductie, als primaire levensbehoefte voor de mens. Deze veelzijdigheid maakt dat water niet vanuit één enkel perspectief bekeken mag en kan worden. Want hoe je er ook naar kijkt, het ene belang heeft altijd raakvlakken met andere belangen. In de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is vastgelegd hoe dit veelzijdige water moet worden beschermd en hoe de kwaliteit ervan moet worden verbeterd. In Nederland staan we nu voor de uitdaging om in stroomgebiedbeheersplannen vast te leggen hoe we dat de komende jaren concreet gaan doen. De drinkwaterfunctie van oppervlaktewater verdient een centrale plaats, omdat het voorziet in de eerste levensbehoefte van ons allemaal. Niet voor niets heeft de drinkwaterfunctie, na veiligheid, de hoogste prioriteit bij hoog en laag water situaties. In RIWA-Maas zijn alle Nederlandse en Belgische drinkwaterbedrijven vertegenwoordigd die van het Maaswater drinkwater maken, voor meer dan 6 miljoen mensen. Hetzelfde Maaswater, dat ook voor alle bovengenoemde functies wordt gebruikt. RIWA-Maas is al jaren actief om deze drinkwaterbron zo schoon mogelijk te krijgen en te houden, op nationaal en internationaal niveau. De aangesloten bedrijven zien het als hun plicht de hulpbron water duurzaam te benutten. In het Donau-, Maas- en Rijn Memorandum 2008 hebben zij hiervoor de belangrijkste uitgangspunten geformuleerd, bedoeld als steun en oriëntatie voor politici, overheden en beleidsmakers in industrie en waterbeheer. In de map die voor u ligt, richt RIWA-Maas zich meer op de praktijk. In de afzonderlijke brochures bekijkt RIWA-Maas de raakvlakken van drinkwater met de belangrijkste andere functies (voor waterbeheerders, gemeenten, bedrijfsleven en land- en tuinbouw) en zoekt daarbij naar optimale afstemming en samenwerking, binnen de door de KRW gestelde kaders. Marianne Ulrich Fotografie

4 De Nederlandse waterbedrijven beseffen als geen ander hoeveel gebruiksfuncties het water heeft: (bijna) ieder gebruik laat zijn sporen na en de waterbedrijven worden daardoor regelmatig geconfronteerd met de aanwezigheid van allerlei bedreigende stoffen voor drinkwater. De zuiveringsinspanning van de drinkwatersector kent echter ook zijn (technologische en maatschappelijk aanvaardbare) grenzen. Verantwoord, efficiënt en duurzaam gebruik door alle gebruikers van oppervlaktewater is derhalve een gemeenschappelijke taak voor onze maatschappij. Waarom krijgt u deze informatie? In Nederland wordt volop gewerkt aan het verbeteren van de (oppervlakte)waterkwaliteit. Hierbij zijn door de verschillende gebruikersgroepen al veel successen geboekt op het gebied van maatregelen, samenwerkingsverbanden en technologische hoogstandjes. De drinkwaterbedrijven zijn daar blij mee. Met de implementatie van de KRW hebben we nu de kans om deze successen zichtbaar te maken en te consolideren. In de KRW wordt de verbetering van de waterkwaliteit nadrukkelijk gekoppeld aan drinkwaterdoelstellingen (zie artikel 7): het moet voor de waterbedrijven mogelijk blijven met dezelfde inspanningen betrouwbaar drinkwater te leveren en we moeten in de toekomst zelfs naar een lager zuiveringsniveau kunnen. Dit kunnen zij niet alleen, hiervoor zijn ze afhankelijk van de kwaliteit van, in dit geval, het Maaswater. De drinkwaterbedrijven zijn graag deel van de oplossing De Maas-waterbedrijven, verenigd in RIWA-Maas, zetten als medeverantwoordelijke partner met deze notitie de duurzame mogelijkheden tot bescherming en verbetering van de waterkwaliteit op een rijtje, uiteraard vanuit hun eigen (drinkwater)perspectief maar ook kijkend naar de raakvlakken met u, de andere gebruikersgroepen. In deze map vindt u onze uitgangspunten. Met de losse insteekbrochures gaan we verder in op de raakvlakken van drinkwater met de andere gebruiksfuncties en onderzoeken we de mogelijkheden. Inspanningen Omdat het hier om een eerste levensbehoefte van ons allemaal gaat, vinden we een maximale inspanning vanzelfsprekend. Hierbij geldt het

5 vigerende beleid als uitgangspunt: de huidige wettelijke kwaliteitseisen die aan drinkwater worden gesteld. De burgers, en dus eigenlijk de drinkwaterbedrijven, bevinden zich letterlijk end of pipe, aan het einde van de leiding waardoor fris, betrouwbaar drinkwater moet worden afgeleverd. Dit betekent echter niet dat alle zuivering ook end of pipe kan worden uitgevoerd. Dit is maatschappelijk niet verantwoord, weinig duurzaam en de zuiveringstechnieken, die overigens voortdurend worden geoptimaliseerd, hebben ook hun beperkingen: ze verwijderen stoffen niet voor de volle honderd procent; ze werken selectief in op verschillende ongewenste stoffen, maar nooit op alle stoffen tegelijk; ze werken niet altijd met hetzelfde rendement; en ze kunnen het ontstaan van nieuwe chemische verbindingen veroorzaken. Aanvullende maatregelen eerder in de kringloop zijn noodzakelijk en behoren tot de verantwoordelijkheid van alle belangengroepen. De consument betaalt De waterbedrijven zijn zich als geen ander bewust van de kosten van de drinkwatervoorziening; zij moeten dit immers doorberekenen aan de consument en hebben dus een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ze streven naar de laagst mogelijke zuiveringsinspanningen en zijn voortdurend op zoek naar het kosteneffectieve maatregelen. Ze zijn, uiteraard, voorstander van efficiënt gebruik van het water: wat er niet in zit, hoeft er ook niet uitgehaald te worden. Kansrijk Met het kostenbesef in het achterhoofd richten de waterbedrijven zich op de kansrijke maatregelen, met zoveel mogelijk meerwaarde voor alle betrokkenen. De sector heeft de afgelopen jaren veelvuldig pilotprojecten geïnitieerd of daarin samengewerkt met overheden en andere belanghebbenden. Hieruit blijkt dat er volop kansen zijn om tot een betere waterkwaliteit te komen door - met elkaar - de bescherming van de bronnen voor de drinkwaterproductie te intensiveren. Met de implementatie van de KRW hebben we de mogelijkheid deze kansen te vertalen in maatregelenprogramma s die een optimale mix vormen voor alle belangengroepen. In de raakvlakbrochures worden deze kansen verder toegelicht en vertaald in concrete maatregelen. Nuances De lijst met (potentieel) bedreigende stoffen voor de drinkwaterproductie uit oppervlaktewater lijkt lang en lastig. Wij brengen hier graag nuances in aan. Ten eerste zijn de stoffen in te delen in groepen,

6 die vaak met eenzelfde maatregelenpakket zijn te benaderen. Daarnaast is ook niet elke stof voor iedere gebruikersgroep relevant. In de raakvlakbrochures zet RIWA-Maas de specifieke mogelijkheden en aandachtspunten op een rij. Wat mag u van ons verwachten? RIWA-Maas beschikt over een uitgebreid meetnet. De (gecertificeerde) laboratoria van de Maas-waterbedrijven onderzoeken het Maaswater voordurend op meer dan 400 stoffen langs het gehele tracé van de hoofdstroom. Samen met de metingen van de waterbeheerders (Rijkswaterstaat en de waterschappen) wordt de waterkwaliteit van het Maas zorgvuldig bewaakt. De meetgegevens en trendanalyses bieden inzicht in de kwaliteitsveranderingen en de oorzaken er van. Met aanvullend onderzoek worden eventuele lacunes opgevuld en anticiperen de waterbedrijven op de kwaliteitsveranderingen. De waterbedrijven initiëren of participeren ook veelvuldig in pilotprojecten, waarbij een schat aan praktijkervaring is opgedaan. Deze opgebouwde kennis en expertise zetten de waterbedrijven actief in om te komen tot een duurzame waterwinning in een schoon milieu. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. De drinkwaterbedrijven zijn graag deel van de oplossing en spreken de wens uit dat andere belangengroepen dit ook als uitgangspunt hanteren. RIWA-Maas Postbus 61 NL 4250 DB WERKENDAM Bezoekadres : Petrusplaat 1, Werkendam T: F: E: info@riwa-maas.org I: