Gemeente Amsterdam Stadsdeel Oost Deelraad R Voordracht voor de raadsvergadering van 7 januari 2014 Jaar 2014 registratienummer 430977 Onderwerp Haalbaarheidsbesluit Toekomst Flevoparkbad V O O R D R A C H T ( DB ) Aan de deelraad, Samenvatting Het Flevoparkbad is een belangrijke maatschappelijke voorziening in Oost met bestaansrecht. Het behoort tot de kernvoorraad van sportaccommodaties in Amsterdam. Vanwege de hoge jaarlijkse exploitatielasten is de afgelopen maanden onderzoek verricht naar de toekomstmogelijkheden van het Flevoparkbad. De Commissie ASZ heeft daarbij als uitgangspunt meegegeven het bad te behouden. In de Notitie Toekomst Flevoparkbad worden verbetermaatregelen voorgesteld waardoor het exploitatietekort kan worden teruggebracht. Daarnaast wordt voorgesteld het tekort van ca. 500-700m² aan overdekt zwemwater in Oost in te vullen door het op de markt zetten van realisatie en exploitatie van een overdekt zwembad op de locatie Flevoparkbad. Inleiding Op 6 december 2012 is de Discussienota Toekomst Flevoparkbad in de Commissie ASZ besproken. Het zwembad voorziet voor veel mensen in Amsterdam-Oost in een maatschappelijke, sportieve en recreatieve behoefte. Daarnaast wees de commissie ook op de jaarlijkse tekorten bij het zwembad. Volgens de Commissie ASZ zijn zowel sluiting van het Flevoparkbad als een voortzetting van de huidige exploitatievorm op lange termijn geen optie. Daarom kreeg het DB de opdracht te onderzoeken of het volledige complex (onder nader te bepalen voorwaarden) door marktpartijen herontwikkeld kan worden en op zoek te gaan naar partners voor publiek-private samenwerking. Voor het bepalen van de toekomstmogelijkheden van het Flevoparkbad is een aantal externe onderzoeken uitgezet. De precieze behoefte aan zwemwater in de stadssector Oost (stadsdeel Oost en een deel van het centrum) is onderzocht. Daarnaast is de huidige exploitatie van het Flevoparkbad onderzocht, heeft een globale marktverkenning plaatsgevonden en zijn diverse toekomstscenario s voor herontwikkeling van het Flevoparkbad geschetst. Voorstel Op basis van alle onderzoeken en adviezen wordt een combinatie van maatregelen voorgesteld. Een deel van de maatregelen kan per direct (seizoen 2014) worden ingevoerd om de exploitatielasten terug te dringen en het gebruik van het bad te verbeteren. De verkleining van het openluchtbad kan in de winter van 2014-2015 worden uitgevoerd. Daarnaast kunnen vervolgstappen worden gezet voor realisatie van extra overdekt zwemwater in Oost. Dit kan in de toekomst gevolgen hebben voor (de omvang van) het huidige openluchtbad, maar staat verbeteringen en aanpassingen op de korte termijn niet in de weg. 1
De deelraad wordt gevraagd te besluiten: Met ingang van zwemseizoen 2014 optie 1, 2 en 3 uit te laten voeren: 1. handhaving van het Flevoparkbad als openluchtzwembad en accepteren dat er jaarlijks een exploitatietekort is van ca. 635.000, daarnaast invoering van de genoemde exploitatieverbeterende maatregelen waardoor het tekort wordt verminderd; 2. de exploitatie van het openluchtbad verder te optimaliseren door het reduceren van de hoeveelheid zwemwater met behoud van het 50-meterbad. Een globale raming geeft aan dat een verkleining ca. 250.000 kost. Door deze eenmalige investering kan het jaarlijks exploitatietekort aanzienlijk worden verminderd. De verkleining kan worden toegepast in de winter van 2014-2015. Voor deze investering wordt voorlopige dekking gezocht in de bestemmingsreserve. Dit zal worden opgenomen in de projectenlijst die het DB conform amendement 487 uiterlijk 31 december 2013 aan de raad moet presenteren; 3. de verhuur van een deel van de ligweide aan de camping in de huidige vorm te continueren voor de komende 3 jaar, met nadere afspraken over tarieven, in afwachting van de realisatie van de uitbreiding van Camping Zeeburg in het IJmeer. De intentie uit te spreken dat: 4a. de exploitatie en realisatie van een overdekt zwembad op het terrein van het Flevoparkbad in de vorm van publiek-private samenwerking op de markt wordt gezet, waardoor een combibad ontstaat. Hierdoor wordt de exploitatie van het huidige openluchtbad (in verkleinde / aangepaste vorm) versterkt. Als gekozen wordt om optie 4a op korte termijn nader uit te werken vervalt optie 2, verkleining van het huidige openluchtbad; dan wel: 4b. de exploitatie en realisatie van een overdekt zwembad op IJburg in de vorm van publiek-private samenwerking op de markt wordt gezet. Indien gekozen wordt voor deze optie, wordt voorgesteld optie 1, 2 en 3 volledig uit te voeren om de jaarlijkse exploitatiekosten van het Flevoparkbad te verminderen. DB-advies Het dagelijks bestuur adviseert om eerst de opties 1, 2 en 3 uit te voeren en daarna de opties 4a en 4b verder uit te werken, bij voorkeur in een pps-constructie. Het is aan de deelraad om hierover te beslissen. Het dagelijks bestuur wil daarbij wel graag meegeven dat de (lokale) overheid bij een voorziening als een zwembad een publieke verantwoordelijkheid heeft. Het uitwerken en aangaan van publiek-private samenwerking rondom exploitatie en realisatie van een overdekt bad dient zorgvuldig te gebeuren en geadviseerd wordt om hier de tijd voor te nemen. Argumenten 1. Het Flevoparkbad behoort tot de kernvoorraad van sportaccommodaties in Amsterdam. Het is een belangrijke maatschappelijke voorziening in Oost die behouden dient te blijven. Het openluchtbad heeft bestaansrecht en de Commissie ASZ heeft als uitgangspunt meegegeven het bad te behouden. In bijgaande notitie worden verbetermaatregelen voorgesteld waardoor het exploitatietekort kan worden teruggebracht. 2. De huidige hoeveelheid van het zwemwateraanbod in het Flevoparkbad is ruim voor het jaarlijks aantal bezoekers. Door het bad te verkleinen wordt 2
jaarlijks aanzienlijk bespaard op kosten voor onderhoud, energie en personeel, waardoor het exploitatietekort kan worden verminderd. Het openlucht 50-meterbad is een unieke en bij gebruikers geliefde voorziening, voorgesteld wordt om dit te behouden. De combinatie van de verkleining en de exploitatieverbeterende maatregelen leveren samen een besparing op van ca. 105.000 à 120.000 in een gemiddelde zomer, dit kan in een slechte zomer oplopen tot ca. 135.000 à 155.000. 3. De pilot met camping Zeeburg Too heeft in twee jaar zijn meerwaarde bewezen. Voorgesteld wordt deze samenwerking de komende drie jaar voort te zetten, in afwachting van de uitbreiding van Camping Zeeburg in het IJmeer. Dit is de maximale verlengingstermijn van de vergunning. Precieze voorwaarden en afspraken over inkomsten voor het zwembad kunnen in een nieuwe overeenkomst scherp worden neergezet. Na drie jaar kunnen de mogelijkheden opnieuw bekeken worden. De aanwezigheid van de camping versterkt de exploitatie van het Flevoparkbad in financiële en maatschappelijke zin. 4a. Er is een tekort aan overdekt zwemwater in Oost. Realisatie van een combibad op het terrein van het Flevoparkbad versterkt de maatschappelijke en economische positie van het huidige openluchtbad (al dan niet in aangepaste / verkleinde vorm). De locatie is goed bereikbaar en de zwemfunctie van de huidige locatie kan op langere termijn behouden blijven. Wel moet rekening gehouden worden met de in bijlage 4 genoemde randvoorwaarden. Als gekozen wordt om optie 4a op korte termijn nader uit te werken vervalt optie 2. Verkleining van het openluchtbad kan dan worden meegenomen in de uitwerking van het combibad. 4b. In 2012 is onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een tijdelijk particulier zwembad op IJburg ondermeer bedoeld voor leszwemmen. Vanwege het onderzoek naar het Flevoparkbad is begin 2013 het separate haalbaarheidsonderzoek voor het zwembad op IJburg stopgezet. Als de markt niet geïnteresseerd blijkt in realisatie van een combibad op de locatie Flevoparkbad, kan de optie van realisatie van een overdekt zwembad op IJburg alsnog verder worden uitgewerkt. Kanttekeningen / risico's 1. Een zwembad als het Flevoparkbad of elk ander regulier, openbaar toegankelijk zwembad zonder beperkte openstelling, met maatschappelijke tarieven en een breed activiteitenaanbod kan niet zonder tekort worden geëxploiteerd. Ook als de exploitatie wordt uitbesteed zal een exploitant altijd een bepaalde vergoeding eisen voor het onrendabele deel van de exploitatie. Een openbaar zwembad kost dus altijd geld. De voorgestelde exploitatieverbeterende maatregelen leveren geen substantiële besparingen op. Sluiting van het huidige openluchtbad heeft maatschappelijke risico s, dit zal de nodige ophef veroorzaken. Er is een actieve groep Vrienden van het Flevoparkbad die zich inzet voor behoud van het bad. 2. De investering voor verkleining van het huidige openluchtbad bedraagt ca. 250.000. Als gekozen wordt om optie 4a op korte termijn nader uit te werken vervalt optie 2. Verkleining van het openluchtbad kan dan worden meegenomen in de uitwerking van het combibad. Als niet besloten wordt tot realisatie van een combibad op het terrein van het Flevoparkbad kan de verkleining worden uitgevoerd in de winter van 2014-2015. Ook in het geval van verkleining en optimalisering (zoals genoemd onder optie 1) blijven de exploitatiekosten van het buitenbad aanzienlijk. 3
3. De aanwezigheid van de camping is positief voor de exploitatie van het Flevoparkbad. De vergunning van de tijdelijke camping kan met drie jaar verlengd worden. Daarna moet bekeken worden of de mogelijkheden inpasbaar zijn en of permanente verhuur van de ligweide gewenst is. Dit wordt beperkt door ruimtelijke randvoorwaarden en de ligging in de hoofdgroenstructuur. Een nieuw advies van de TAC is hierbij noodzakelijk. 4a. Voor realisatie van een combibad moet rekening gehouden worden met diverse randvoorwaarden zoals de ligging in de hoofdgroenstructuur en een bestemmingsplanwijziging. Er is vanuit de gemeente geen budget gereserveerd voor realisatie van een overdekt zwembad. Het is belangrijk om een open en transparant traject van aanbesteding te voeren met heldere kaders en randvoorwaarden. Het is mogelijk dat er geen geschikte marktpartij wordt gevonden voor exploitatie van een overdekt zwembad in combinatie met een openluchtbad op het terrein van het Flevoparkbad. Invulling vanuit marktpartijen komt mogelijk niet overeen met wat de huidige gebruikers willen, dit zorgt voor maatschappelijke en communicatieve risico s. 4b. Als besloten wordt om geen overdekt zwemwater te realiseren op de locatie Flevoparkbad, is het mogelijk om alsnog een overdekt zwembad op IJburg te realiseren. Realisatie van twee extra overdekte zwembaden (naast Sportfondsen Oost) in korte nabijheid van elkaar is niet wenselijk. Voor de locatie op IJburg zijn de randvoorwaarden al onderzocht. Investering en een groot deel van de exploitatie van het bad moet vanuit de markt komen. Gezien de lange looptijd van het traject kunnen partijen afhaken of een pas op de plaats maken, zoals met de ZwembadInnovatieGroep is gebeurd. Als gekozen wordt voor optie 4b dienen optie 1, 2 en 3 uitgevoerd te worden om de exploitatie van het huidige Flevoparkbad te verbeteren. Algemene kanttekening: reorganisatie Gemeente Amsterdam Er is op dit moment geen centrale stedelijke visie op Amsterdamse zwembaden. Dit verandert mogelijk in de nabije toekomst door de reorganisatie van de gemeente Amsterdam. Door de aanpassing en optimalisaties stapsgewijs toe te passen blijft de komende tijd ruimte voor aanpassing en flexibiliteit in de plannen. Per maart 2014 verandert de organisatie van de gemeente Amsterdam. Dit heeft ook gevolgen voor de sport. Naar het zich nu laat aanzien komt Sport in een Resultaat Verantwoordelijke Eenheid (RVE) mogelijk met het Amsterdamse Bos. Over de verdeling van taken en bevoegdheden wordt momenteel overleg gevoerd, maar duidelijk is dat de RVE Sport verantwoordelijk zal zijn voor het formuleren en invullen van de beleidskaders voor topsport, breedtesport, sportstimulering, evenementen en sportaccommodaties. De uitvoering van de verschillende onderdelen vindt in samenwerking met de bestuurscommissies plaats. Dat geldt ook voor het beheer en de exploitatie van de sportaccommodaties. Voor de doorontwikkeling van het Flevoparkbad betekenen de ontwikkelingen dat het proces/project naar verwachting wordt overgedragen aan de RVE sport. Financiën Voor de maatregelen die genoemd zijn ter verbetering van de huidige exploitatie zijn geen extra middelen nodig. Door deze maatregelen kan de huidige exploitatie structureel verbeterd worden met ca. 40.000 à 55.000 per jaar bij een gemiddelde zomer. Bij een slechte zomer kan deze verbetering door het hanteren van een weersafhankelijke openstelling (onder nader te bepalen voorwaarden) oplopen tot ca. 70.000 à 90.000 per jaar (o.a. door minder personeelsinzet). Een globale raming geeft aan dat een verkleining ca. 250.000 kost. Door deze eenmalige investering kan het jaarlijks exploitatietekort aanzienlijk worden verminderd. De verkleining kan worden toegepast in de winter van 2014-2015. Voor deze investering wordt voorlopige dekking aangevraagd uit de bestemmingsreserve. Dit zal worden opgenomen in de projectenlijst die in december 2013 wordt voorgelegd aan de deelraad. 4
Het stadsdeel of de gemeente heeft geen financiële middelen gereserveerd voor de bouw van een overdekt zwembad. Investering hiervoor dient uit de markt te komen of er moet gezocht worden naar middelen. Afhankelijk van de beslissing die de deelraad neemt, zal het nieuwe bestuur dat straks verantwoordelijk is voor de zwembaden in Amsterdam, een aanvullende investeringsbeslissing nemen. Communicatie Over de voortgang van het project is regelmatig bericht via de website van het Flevoparkbad, de website van Stadsdeel Oost en de stadsdeelkrant. Er zijn gedurende het onderzoekstraject zes bijeenkomsten van de klankbordgroep georganiseerd. Hierin namen betrokkenen, gebruikers en Vrienden van het Flevoparkbad deel. Het participatieproces wordt beschreven in de Notitie Toekomst Flevoparkbad, hier zijn ook de verslagen van alle bijeenkomsten bijgevoegd. Alle verslagen en stukken zijn steeds gepubliceerd op de website van het Flevoparkbad van Stadsdeel Oost. Op grond van vorenstaande wordt in overeenstemming met het advies van de raadscommissie u voorgesteld het bijgevoegde besluit te nemen. Het dagelijks bestuur van Stadsdeel Oost, Liane Pielanen, secretaris Fatima Elatik, voorzitter 5