Inhoud Voorwoord 1 Inleiding 1 Strategische doelstellingen 2 Doel 1: alle leerlingen ontwikkelen zich conform het uitstroomniveau dat op grond van hun capaciteiten en talenten mag worden verwacht 2 Doel 2: alle scholen hebben een profiel dat een onderscheidende meerwaarde biedt voor leerlingen en partners in de wijk 2 Doel 3: Meerkring heeft een structuur en een cultuur waarin samenhang en samenwerking vanzelfsprekend en effectief is 3 Doel 4: binnen Meerkring heerst een cultuur van lerende professionals met een reflectieve houding en werkend aan ontwikkeling 4 Doel 5: Meerkring heeft de governance zorgvuldig ingericht en een systeem van checks & balances gerealiseerd waarmee de juiste verantwoording kan worden afgelegd 4 Organisatie 5 Leerlingaantallen 5 Organogram 5 College van Bestuur (CvB) 6 Raad van toezicht (RvT) 6 Bestuursbureau 6 Directeuren Meerkring in 2012 6 GMR 6 Horizontale verantwoording 6 Huisvestingszaken 7 Schoolgebouwen 7 Facilitair 7 Personeel 8 Ziekteverzuim 8 Payroll 8 Functiemix 8 Uitstroom en doorstroom 8 Financiën 9 Analyse realisatie 2012 versus realisatie 2011 9 Balans 10 Kengetallen per balansdatum 11 In control statement 11 Treasury 12 Begroting 2013 12 Toekomstige ontwikkelingen 12 Jaarverslag Raad van Toezicht 13 Colofon 16 Voorwoord Het jaar 2012 was voor ons als College van Bestuur een spannend jaar. Het was het eerste jaar waarin wij zelf als bestuurders verantwoordelijk waren voor de Meerkringorganisatie. In 2011 was alles goed voorbereid en hadden we al een paar maanden kunnen proefdraaien onder een bestuur dat zich ontwikkelde richting een Raad van Toezicht. Toen 2012 aanbrak en de nieuwe bestuursconstructie formeel werd, ervoeren we deze nieuwe verantwoordelijkheid wel degelijk als nieuwe uitdaging. In 2012 is veel tijd en energie gestoken in verdere kennismaking en gesprekken met mogelijke fusiepartner Eem-Vallei Educatief, het bestuur van het openbaar basisonderwijs rondom Amersfoort. Eind 2012 werd duidelijk dat verdere samenwerking met dit bestuur zonder fusie gaat verlopen. Door samen met Eem-Vallei Educatief op te trekken, kunnen we met name voor het personeel extra (carrière)mogelijkheden creëren. In dit Jaarverslag informeren we u over wat Meerkring in 2012 heeft gedaan. Het eerste deel gaat vooral over de vijf strategische doelen die we als College van Bestuur gesteld hebben. We laten u graag zien wat we daarvan gerealiseerd hebben. In het vervolg van het verslag vertellen we meer over andere onderwerpen die van belang zijn voor het succes van Meerkring. En daarbij moet u denken aan het personeelsbeheer en -beleid, het beheer van schoolgebouwen, de organisatiestructuur en uiteraard volgt een financiële verantwoording over heel 2012. We wensen u veel leesplezier toe! Willem Kuijpers voorzitter College van Bestuur Inleiding Meerkring gelooft in ieders kracht en gaat uit van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dat is kort maar krachtig waar Meerkring voor staat, in 2012, in voorgaande jaren en in de toekomst. Wat Meerkring hiermee bedoelt kunt u uitgebreid lezen op onze website www.meerkring.nl. Naast kwalitatief hoogwaardig onderwijs staat Meerkring voor toegankelijk openbaar onderwijs: onze scholen staan open voor alle kinderen, zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing. Sterker nog: wij zijn ervan overtuigd dat er, juist in de ontmoeting met andersdenkenden werkelijk respect voor elkaars standpunten kan worden opgebracht. Die ontmoeting krijgt al vorm in de openbare basisschool en heeft een meerwaarde voor de ontwikkeling van kinderen. In 2012 stond Meerkring extra stil bij die openbare identiteit en hebben we omschreven wat we daaronder verstaan. Het bestuur heeft de Meerkringmissie en -visie uitgewerkt in een meerjaren strategisch beleidsplan voor de periode 2011 tot 2015. Kwalitatief Hoogwaardig Onderwijs, Toegankelijk Openbaar Onderwijs en een Gezonde Organisatie vormen de basis voor de Meerkringontwikkelingen. In dit beleidsplan zijn 5 strategische doelstellingen opgenomen. In het volgende hoofdstuk bespreken we de vorderingen die in 2012 zijn gemaakt om de doelstellingen uit het strategisch beleidsplan te realiseren.
Strategische doelstellingen Doel 1: alle leerlingen ontwikkelen zich conform het uitstroomniveau dat op grond van hun capaciteiten en talenten mag worden verwacht Meerkring wil dat alle scholen recht doen aan de ontwikkelbehoefte van de leerlingen. Daarvoor is drie jaar geleden gestart met opbrengstgericht werken. Het idee achter opbrengstgericht werken is om door meten, analyseren en bespreken van leerresultaten te komen tot verbetering van het onderwijs en verhoging van de leerresultaten. Ook het Passend Onderwijs op de scholen ontwikkelt zich in dit kader. Het systeem van kwaliteitszorg moet daarbij opnieuw worden ingericht zodat resultaten beter aan te tonen zijn, maar vooral een basis vormen om bewuster te werken aan de onderwijskwaliteit. Aan dit doel is in 2012 in alle lagen van de organisatie gewerkt. We lichten er enkele punten uit: Naast de aandacht voor taal en rekenen heeft Meerkring het begrip Levenskunde geïntroduceerd. Hiermee geeft Meerkring aan dat niet alleen het hoogst haalbare vervolgonderwijs van belang is, maar ook dat leerlingen zich ontwikkelen naar hun eigen plek in de hedendaagse maatschappij. Binnen Meerkring valt dit vooral onder het begrip ontplooien. Sociale opbrengsten en opbrengsten ten aanzien van Democratisch Burgerschap spelen hierbij een belangrijke rol. Vanuit het begrip Levenskunde zijn uitgangspunten vastgesteld om invulling te geven aan levensbeschouwelijk en godsdienstonderwijs en democratisch burgerschap. In 2013 gaan de eerste scholen met de realisatie hiervan aan de slag. De identiteitsnota die hiervoor is opgesteld, kreeg zowel intern als extern veel complimenten. Werkgeversorganisatie VOS/ABB heeft Meerkring hiervoor zelfs beloond met het predicaat TOP-stichting, wat staat voor Talentvolle Openbare Praktijkvoorbeelden. Op een symposium van de VOS/ABB sprak Willem Kuijpers, bestuursvoorzitter van Meerkring, over dit onderwerp. In 2012 organiseerde de VOS/ABB samen met de Vereniging voor Openbaar Onderwijs (VOO) voor het eerst de School!Week, de Week van het Openbaar Onderwijs. Met bijzondere activiteiten wordt in deze week de waarde van het openbaar onderwijs voor het voetlicht gebracht. Ook alle Meerkringscholen deden enthousiast mee. Deze School!week was zo n succes, dat dit in 2013 wordt herhaald. In 2012 had Meerkring twee scholen die door de onderwijsinspectie als zwak waren beoordeeld, namelijk De Vlindervallei en de VSO-afdeling van de Dr. A. van Voorthuysenschool. In september 2012 kwam de inspecteur opnieuw bij De Vlindervallei op bezoek en oordeelde dat het onderwijs weer van voldoende niveau was. De Van Voorthuysenschool kreeg begin januari 2013 weer een voldoende beoordeling. Op dit moment hebben alle scholen een zogenoemd basisarrangement van de onderwijsinspectie; dit is de hoogste kwalificatie die een school van de onderwijsinspectie kan krijgen. Om die onderwijsontwikkeling blijvend te borgen monitort het CvB de kwaliteit van alle Meerkringscholen. Op basis daarvan is samen met de directie op De Magneet een onderwijsverbeteringtraject ingezet. Dit moet al in 2013 leiden tot een zichtbaar resultaat. Het bezoek van de Onderwijsinspectie in 2013 wordt met belangstelling tegemoet gezien. Meerkringscholen zijn na een eerste begin in 2011 actief verder aan de slag gegaan met ontwikkelingsperspectieven (onderwijs op ontwikkelbehoefte). De Dr. M. van der Hoeveschool voor speciaal basisonderwijs had hier, op grond van eigen expertise, een leidende rol in. Doordat deze ontwikkelingsperspectieven nu ook binnen het samenwerkingsverband NIS gebruikt worden, heeft het bestuur er alle vertrouwen in dat de oordelen van de onderwijsinspectie positief zijn met betrekking tot de relevante indicatoren uit het toezichtskader. Meerkring heeft meegedaan aan een 3-jarig bestuurstraject opbrengstgericht werken van de PO-Raad. Dit traject is nu ten einde. Een externe evaluatie heeft de resultaten en ontwikkelpunten duidelijk aan het licht gebracht. Het laat zien dat de attitude van de scholen ten aanzien van opbrengstgericht werken op het landelijk gemiddelde ligt. Het bestuur is van mening dat dit de nodige aandacht blijft verdienen, de Meerkringambitie ligt hoger. Doel 2: alle scholen hebben een profiel dat een onderscheidende meerwaarde biedt voor leerlingen en partners in de wijk Het bestuur zorgt ervoor dat de Meerkringscholen een duidelijke plek en functie in de wijk vervullen. Door overleg en samenwerking met andere organisaties in de wijk en een goede ouderbetrokkenheid moet een netwerk ontstaan dat de ontwikkeling en ontplooiing van de leerlingen ten goede komt. In 2012 is op verschillende manieren aan deze doelstelling gewerkt: Scholen hebben de profilering en onderscheidende meerwaarde in de wijk voorzichtig opgepakt. Een aantal scholen heeft hierin al grotere stappen gezet: De Dubbelster: Internationalisering, Europese school; hiermee heeft De Dubbelster landelijke bekendheid gekregen; De Achtbaan: TOP-school op het gebied van ouderbetrokkenheid; tevens expertisecentrum voor Daltononderwijs; hiermee heeft De Achtbaan landelijke bekendheid gekregen; Atlantis: 7 Eigenschappen van Covey; hiermee heeft Atlantis landelijke bekendheid gekregen; De Border: School in de Wereld; De Bieshaar: deze school ontwikkelt zich tot Jenaplanschool; elementen uit het Jenaplanonderwijs worden steeds meer zichtbaar in de school; De Magneet: International Primary Curriculum (IPC), een leerplan voor de zaakvakken; De Zevensprong: Onderwijs op Maat; t Spectrum: ouderbetrokkenheid en verbinding met de wijk. Scholen zijn ook aan de slag gegaan met het vormgeven van de ABC-school (Amersfoortse Brede Combinatieschool). De Vlindervallei, t Spectrum, De Wiekslag, De Albatros en De Magneet realiseren het hoogste ambitieniveau, in samenwerking met andere scholen en organisaties in hun wijk. Niet voor niets betreft dit de scholen in de prioriteitswijken. Andere Meerkringscholen zijn in 2012 begonnen met een lager ambitieniveau. In 2013 zal blijken in hoeverre zij dit met de andere partners in de wijk kunnen borgen en doorontwikkelen. In Amersfoort is in 2012 de stadsbrede Visie op Pedagogische Aanpak Amersfoort vastgesteld. Alle ABC-wijken gaan aan de slag om deze conform de eigen planning te realiseren. Voor verdere ouderbetrokkenheid heeft Meerkring meegedaan met het project Sterke inspraak, sterk bestuur. Dit project heeft landelijke bekendheid gekregen als voorbeeldproject bij FORUM, instituut voor multiculturele vraagstukken. Binnen dit project wisselden 12 allochtone ouders kennis en ervaringen uit met bestuur en schooldirecties. Hierdoor werden bestuur en scholen aangescherpt op het punt van hun eigen achterstanden- en identiteitsbeleid, in het bijzonder het openbare karakter. Tegelijk werden ouders ingewerkt in inspraakorganen. De wensen en behoeften van allochtone ouders omtrent onderwijs werd zo gekoppeld aan het aanbod van de scholen. Dit is een mooi praktijkvoorbeeld waarin het openbaar karakter van Meerkring goed naar voren komt. Het thema ouder betrokkenheid krijgt in 2013 een vervolg. 2
Diverse scholen verbeteren de aansluiting met de BSO (buitenschoolse opvang). t Spectrum is op weg om uit te groeien tot een integraal kindcentrum (IKC), dat in november 2012 leidde tot een heropening van het Scala, het gebouw waarin t Spectrum is gehuisvest. Ook zijn scholen actief geweest om peuterspeelzalen binnen hun schoolgebouw onder te brengen. Dit moet een goede overdracht ook conform het VVE-convenant naar de basisschool bevorderen. Op een groeiend aantal Meerkringscholen hebben inmiddels kindertherapeuten een eigen praktijk. Kindertherapie maakt gebruik van werkvormen als spelen, tekenen, muziek maken en bewegen om inzicht en verandering te bewerkstelligen. Het is een veilige manier om dat wat het kind uit evenwicht brengt, te verwerken en bewerken. In 2012-13 hebben therapeuten Marcella Klamer, Jolande Buitenhuis en Alana Bock deze therapie op Meerkringscholen gegeven. Daarnaast begeleidt Marcella stagiaires creatieve therapie. Het bestuur ziet kindertherapie als een aanvulling op de zorg voor de leerlingen, om zo passend mogelijk onderwijs te bieden. De toegankelijkheid en spreiding van het openbaar onderwijs in Amersfoort wordt jaarlijks beschreven in het beleidsdocument Capaciteit in Balans. Ook voor 2012 kan worden geconstateerd dat er voldoende aanbod is van openbaar onderwijs over de hele stad heen. Alleen Atlantis kent een wachtlijst, maar ouders die specifiek kiezen voor openbaar onderwijs worden geattendeerd op De Gondelier die in dezelfde wijk staat. In 2013 worden redenen voor geweigerde en verwijderde leerlingen nadrukkelijker onderzocht; in 2012 is hier minder aandacht voor geweest. Op deze wijze wil het bestuur nadrukkelijker aandacht schenken aan de toegankelijkheid van het openbaar onderwijs. Immers, iedereen is welkom. Doel 3: Meerkring heeft een structuur en een cultuur waarin samenhang en samenwerking vanzelfsprekend en effectief is Het bestuur ziet graag dat Meerkringscholen en -medewerkers schooloverstijgend samenwerken en synergie creëren, om daarmee de eigen en gemeenschappelijke doelstellingen te realiseren. Meerkring bevordert samenhang en samenwerking om expertise te delen, kennis over te dragen, na- en bijscholing efficiënt te organiseren en talenten effectief in te zetten. In 2012 zijn hiervoor de volgende stappen gezet: Vanuit de Dr. M. van der Hoeveschool is in 2008 het Onderwijs Expertise Centrum (OEC) van start gegaan. Dit centrum ondersteunt basisscholen binnen én buiten Meerkring met specifieke vragen waarvoor ze zelf de kennis of expertise onvoldoende bezitten. Experts van onze sbo- en so-scholen ondersteunen zowel leerkrachten als leerlingen, door middel van (aanvullend) onderwijs, onderzoek, begeleiding en training. Meerkring wil het OEC graag doorontwikkelen. Dit kan pas zinvol gebeuren wanneer de implicaties van Passend Onderwijs duidelijk zijn. Als successen van het OEC van 2012 noemen we Leefkasteel (expertisecentrum voor sociaal emotionele ontwikkeling voor het samenwerkingsverband NIS) en de ontwikkeling van Ontwikkelingsperspectieven. Daarnaast heeft Meerkring in 2012 de ambulant begeleiders voor Zeer Moeilijk Lerende kinderen van REaCtys overgenomen, passend binnen de kaders van het Experiment Passend Onderwijs in de regio. Meerkring wil een eigen Meerkring Academie starten. Deze academie ondersteunt leiding, teams en medewerkers met het verbinden van vraag en aanbod op het gebied van individuele en teamtraining. In 2012 ging een werkgroep van start die dit voorbereidt. De start van de Meerkring Academie staat gepland voor 2013. In het kader van het bestuursproject opbrengstgericht werken van de PO-Raad zijn intervisiegroepen van directeuren ontstaan. Voor één van de groepen heeft dit een zodanig positief effect gehad dat zij dit voortzet. Andere directeuren weten elkaar sneller en beter te vinden voor collegiale consulten. In 2011 startte Meerkring samenwerkingsgesprekken met Eem-Vallei Educatief, het bestuur van het openbaar basisonderwijs in 7 gemeenten rondom Amersfoort. In 2012 werd geconcludeerd dat het oorspronkelijke doel van deze gesprekken een fusie tussen beide stichtingen niet haalbaar was. In 2013 kijken we verder welke vormen van samenwerking tussen beide organisaties wel mogelijk zijn. Dat er meerwaarde is in samenwerking is al gebleken: de expertise van de M. van der Hoeveschool wordt ingezet op scholen van Eem-Vallei Educatief en twee Meerkringmedewerkers vonden bij Eem-Vallei Educatief een nieuwe, bij hun persoonlijke situatie passender werkplek. Behalve met Eem-Vallei Educatief ging Meerkring samenwerkingsgesprekken aan met Montessorischool De Kosmos in Hoogland. Deze school is een zogenaamde eenpitter van algemeen-bijzondere aard. De Kosmos heeft Meerkring enkele jaren geleden benaderd voor intensievere samenwerking. Dit heeft geleid tot een fusie die in 2013 als een personele unie van besturen wordt gerealiseerd. Uiterlijk in 2018 wordt De Kosmos definitief onderdeel van Meerkring. Met De Kosmos verbreedt zich de diversiteit en veelkleurigheid van Meerkring. We zijn er trots op dat we op deze manier het onderwijsaanbod kunnen verbreden en versterken. Al geruime tijd werken de diverse schoolbesturen in Amersfoort samen. Meerkring heeft de ambitie om concurrentieoverstijgend samen te werken, ten bate van het onderwijs en de leerlingen op alle scholen. Over deze intensievere vorm van samenwerking hebben de besturen gezamenlijk vooralsnog geen basisafspraken kunnen maken. 3
Doel 4: binnen Meerkring heerst een cultuur van lerende professionals met een reflectieve houding en werkend aan ontwikkeling Meerkring werkt continu aan het Integraal Personeelsbeleid (IPB). De professionaliteit van het personeel staat hierbij op de eerste plaats: hoe beter het personeel, hoe beter het onderwijs, hoe beter de resultaten van de kinderen. Meerkring wil medewerkers in staat stellen succesvol te zijn door een professionele onderwijscultuur te creëren. In een professionele onderwijscultuur is sprake van een reflectieve houding, bereidheid tot ontwikkeling en het nemen van verantwoordelijkheid en eigenaarschap. In 2012 is het personeelsbeleid op de volgende punten verder ontwikkeld. Dat moet binnen de strategische planperiode leiden tot realisatie van genoemde doelstelling: In 2012 was de belangrijkste prioriteit op personeelsgebied de start van een nieuwe gesprekscyclus, dat wil zeggen de cyclus van ontwikkelings-, functionerings- en beoordelingsgesprekken. Met deze nieuwe manier van werken zijn de uitgangspunten van het IPB gekoppeld aan de actuele ontwikkelingen binnen het onderwijs, zoals het opbrengstgericht werken. Bij de start van het schooljaar is de nieuwe cyclus in de teams geïntroduceerd en zijn de directeuren gestart met het voeren van deze gesprekken. Hoewel het iedereen de nodige tijd kost om dit goed te uit te voeren, is de eerste feedback grotendeels positief en veelbelovend. In 2012 is de werkgroep Professioneel Statuut en Vitaal Professionaliseren gestart. De directieleden, GMR-leden en leerkrachten uit de werkgroep beschrijven onder leiding van de personeelsmedewerker wat professioneel handelen binnen Meerkring inhoudt. In 2013 moet een Professioneel Statuut zijn beschreven. Bij de invulling van vacatures hebben Meerkringmedewerkers altijd de mogelijkheid om te solliciteren. Het bestuur stimuleert die interne mobiliteit, omdat een nieuwe werkomgeving kansen biedt voor de ontwikkeling van zowel de medewerker als de school. Bij de jaarlijkse formatie-invulling kunnen medewerkers zich aanmelden als zij het volgende schooljaar op een andere school willen werken. Deze doorstroom maakt steeds meer onderdeel uit van het schoolleven. In 2012 meldden zich 18 medewerker aan voor doorstroom. Daarnaast moesten 8 medewerkers om diverse redenen verplicht herplaatst worden. Zestien medewerkers vonden uiteindelijk op een andere school een nieuwe werkplek. En voor alle duidelijkheid: hierbij gaat het om personeelsleden die goed functioneren. Voor minder goed functionerende leerkrachten heeft Meerkring een protocol opgesteld dat voor alle betrokkenen meer duidelijkheid geeft over de acties die moeten worden ondernomen bij een negatieve beoordeling. Dit heeft, naast 3 succesvolle verbeteringstrajecten, geleid tot een uitstroom van 2 medewerkers. Doel 5: Meerkring heeft de governance zorgvuldig ingericht en een systeem van checks & balances gerealiseerd waarmee de juiste verantwoording kan worden afgelegd Met een set van kengetallen, bijbehorende instrumenten en heldere verantwoordingslijnen voorkomt en minimaliseert het CvB tegenvallers en verrassingen op het gebied van financiën en onderwijskwaliteit. Krachtige sturing en leiderschap staan hierbij voorop. In 2012 is op dit gebied het volgende gedaan: Meerkring wil kengetallen opstellen, die als kijkwijzer voor de scholen de mate van tevredenheid aangeven. Deze wil Meerkring conform Vensters PO delen met belanghebbenden. Een eerste aanzet daartoe is gegeven. Meerkring wacht nu op de realisatie van Vensters PO. Vensters PO helpt scholen om op een volledige manier transparant te zijn en verantwoording af te leggen. Daarin werkt Vensters PO in voortdurende afstemming met het onderwijs aan een systeem dat betrouwbare gegevens over scholen in een bredere context presenteert. In het najaar van 2013 worden de eerste gegevens openbaar. In 2012 is de planning- & controlcyclus van Meerkring vernieuwd en aangepast. Nu is er één instrument voor alle domeinen waaraan het CvB sturing geeft. In 2013 gaat het bestuursbureau hier voor het eerst mee werken. Elk kwartaal wordt een financiële managementrapportage opgesteld voor het CvB, de RvT, de GMR en de gemeente Amersfoort. Het metamanagementsysteem (mms, bovenschools rapportage instrument) is eind 2012 eindelijk werkend opgeleverd. Het mms maakt het mogelijk om de onderwijskwaliteit op schoolniveau en bovenschools te monitoren. Het bestuur en de schooldirecties hebben nu beter zicht op de kwaliteit van de school. In 2013 vindt de verdere implementatie van het systeem plaats. In 2012 is het College van Bestuur begonnen met schoolbezoeken. Hiervoor trekt het bestuur een middag uit om in gesprek te gaan met de directeur, de medewerkers en de MR. Hierdoor is een laagdrempelige communicatie met alle geledingen mogelijk. De schoolbezoeken worden door alle betrokkenen hoog gewaardeerd. 4
Organisatie Leerlingaantallen In 2012 omvatte Meerkring 19 zelfstandige onderwijslocaties, waarvan 15 voor regulier basisonderwijs, 1 voor speciaal basisonderwijs, 1 voor (voortgezet) speciaal onderwijs, 1 voor hoogbegaafden en 1 voor asielzoekerskinderen. Met zo n breed aanbod wil Meerkring Amersfoortse kinderen die kiezen voor openbaar onderwijs zo goed mogelijk onderwijs bieden. Het leerlingaantal van Meerkring is in 2012 licht gestegen. Meerkring kent al een aantal jaren een stabiel marktaandeel van 25%. Leerlingaantallen per 1 oktober School 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 De Magneet 212 202 199 201 182 173 176 De Vlindervallei 226 218 230 246 243 229 217 De Zevensprong 191 182 164 150 139 123 137 De Weesboom 159 152 156 148 134 128 111 De Wiekslag 346 352 359 235 248 223 204 De Albatros (in 2009 afgesplitst van De Wiekslag) 86 113 115 104 Wereldwijzer (AZC-kinderen) 37 35 13 18 t Spectrum 228 223 241 233 241 245 246 Joost van den Vondel 481 453 456 442 434 433 413 De Bieshaar 232 240 250 242 240 231 230 De Border 614 641 628 592 565 534 520 De Dubbelster 196 200 192 188 186 165 176 De Meander 402 376 369 341 315 287 266 De Achtbaan 244 232 249 260 277 302 316 De Gondelier 264 361 439 451 450 433 409 Atlantis 18 76 180 303 418 Leonardo Eemland 32 54 42 Dr. M. van der Hoeve 171 175 189 183 179 173 174 Dr. A. van Voorthuysen 110 118 119 122 126 123 124 Totaal 4076 4125 4258 4233 4319 4287 4301 Organogram Onderwijzend personeel Ondersteunend personeel (OOP) Directeur MR Directieoverleg Bestuurbureau Gemeenteraad Raad van Toezicht College van Bestuur GMR 5
College van Bestuur (CvB) De wet Goed Onderwijs Goed Bestuur is in januari 2012 bij Meerkring geïmplementeerd in de vorm van een professioneel College van Bestuur en een Raad van Toezicht. Ook de invoering van de Code Good Governance PO is in januari 2012 van start gegaan. De zelfevaluatie van het CvB ten aanzien van het nieuwe bestuursmodel én ten aanzien van de Code Good Governance heeft geleid tot overwegend positieve oordelen. Natuurlijk zijn er ook diverse verbeterpunten. Zo wil het CvB meer aandacht besteden aan de stakeholders, de samenwerkingspartners. Deze zijn in toenemende mate van belang om in gezamenlijkheid goed onderwijs en goede zorg voor kinderen te realiseren. De ontwikkeling van kwalitatief goed onderwijs wil het CvB verder stimuleren met opbrengstgericht leiderschap. Het CvB bestaat uit Willem Kuijpers (voorzitter) en Christian van den Brink (lid). Willem Kuijpers geeft leiding aan de directeuren en onderhoudt de contacten met de samenwerkingspartners. In die hoedanigheid is hij tevens bestuurslid bij NIS (samenwerkingsverband PO), REaCtys (samenwerkingsverband cluster-3) en Stichting ABC. Christian van den Brink is verantwoordelijk voor de interne bedrijfsvoering; daarbij stuurt hij het bestuursbureau aan. Het CvB vergaderde in 2012 11 keer. Raad van toezicht (RvT) De RvT heeft een eigen Jaarverslag over 2012 opgesteld, wat integraal onderdeel uitmaakt van dit Jaarverslag. De RvT heeft in 2012 een zelfevaluatie uitgevoerd. Daarin keek de RvT met name naar de nieuwe bestuursstructuur, inclusief de nieuwe rollen voor RvT en CvB. De RvT concludeert dat deze al samenwerkende goed vorm heeft gekregen. De RvT heeft de CvB-leden ruimte gegeven om in hun bestuursrol te groeien. De RvT kiest nu voor een meer uitdagender stijl om het CvB te versterken. Concreet wil de RvT vaker de toekomstige ontwikkelingen in onderwijsland op de agenda zetten. Daarnaast stelt de RvT een remuneratiecommissie, een auditcommissie en een commissie kwaliteit onderwijs in, om een scherpere dialoog met het bestuur te voeren. Bestuursbureau Op het bestuursbureau werken naast het CvB Louwiek Moltmaker (personeel en organisatie), Coen Peeren (facilitaire zaken), Martien van Helvert (huisvesting), Martin Stoeten (financieel controller), Else Rietveld (management assistent), Lieko Witteveen (vrijwilliger personeelszaken), Edith Wissink (vrijwilliger secretariaat) en Marc Beekhuizen (financiën a.i.). Directeuren Meerkring in 2012 School Wijk Website Directeur Soesterkwartier De Magneet www.obsdemagneet.nl Jacqueline Manneh De Vlindervallei Kruiskamp www.devlindervallei.nl Onno Hoekstra De Zevensprong Schothorst www.obsdezevensprong.nl Catherine van Dord De Weesboom Schothorst www.weesboom.nl Dick Kamp De Wiekslag Liendert Rustenburg www.obsdewiekslag.nl Henk Adriaens De Albatros Liendert Rustenburg www.obs-dealbatros.nl Vera Doornekamp t Spectrum Schuilenburg Randenbroek www.obs-spectrum.nl Ad Goenee Joost van den Vondel Bergkwartier Leusderkwartier www.vondel.net Paul van Lummel (a.i.) Alex van den Berg (vanaf 1 augustus 2012) De Bieshaar Hoogland www.obsdeborder.nl Wim Abbing De Border Nieuwland www.bieshaarschool.nl Ronald van Dorp De Achtbaan Zielhorst www.deachtbaan.net Wendy van Beurden De Meander Kattenbroek www.obs-demeander.nl Joop Stas De Dubbelster Kattenbroek www.obsdedubbelster.nl Peteryn Mulder De Gondelier Vathorst www.gondelier.nl Paul Kuipers (tot 1 juni) Paul van Lummel (a.i.) Atlantis Vathorst www.obsatlantis.nl Carla Luycx Leonardo Eemland school voor hoogbegaafden www.leonardoeemland.nl René Stallinga (a.i.) Catherine van Dord (vanaf 1 mei 2012) Dr. M. van der Hoeveschool sbo-school www.mvanderhoeve.nl Robbert Jan van den Bos Dr. A. van Voorthuysenschool so- & vso-school www.vanvoorthuysenschool.nl Henk Hylkema GMR Iedere school heeft een Medezeggenschapsraad (MR), bestaande uit ouders en leerkrachten. Tot einde schooljaar 2011/2012 vaardigde elke MR één persoon af naar de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). Met ingang van het schooljaar 2012/13 past de GMR een nieuwe werkwijze toe: de scholen zijn verdeeld in clusters van twee scholen, die per cluster één afgevaardigde naar de GMR sturen. De betrokken GMRleden worden in tijd (leerkrachten) en geld (ouders) gefaciliteerd om zich goed voor te bereiden, wat de kwaliteit van de besluitvorming ten goede komt. De voorzitter van de GMR in schooljaar 2011/2012 was Frank Radstake (oudergeleding). In schooljaar 2012/2013 nam Regina Gadellaa (personeelsgeleding) zijn plaats in. Mark Swaanen (oudergeleding) werd vice-voorzitter. De GMR heeft een eigen Jaarverslag over het schooljaar 2011/2012 opgesteld, onder de titel Focus op verandering, focus op professionaliteit. In dit Jaarverslag concludeert de GMR dat de samenwerking met het CvB uitstekend is verlopen en dat de kwaliteit van besluitvorming zeer hoog was. Op de website van Meerkring is het volledige GMR-jaarverslag te lezen. Horizontale verantwoording Dit jaarverslag is een van de instrumenten waarmee Meerkring zogenaamde horizontale verantwoording aflegt, verantwoording aan de directbetrokkenen van de organisatie. Daarnaast zijn de MR en en de GMR belangrijk in het contact met ouders en personeel. Binnen die geledingen bespreken zij het beleid met de schooldirectie c.q. het CvB. Behalve deze formele communicatiekanalen organiseren de scholen regelmatig ouderbijeenkomsten waarin het schoolbeleid wordt uitgelegd. Ook zijn veel scholen en het CvB actief op Twitter (@wpfkuijpers) om de buitenwereld te laten weten wat er gaande is. 6
Huisvestingszaken In 2012 ging Martien van Helvert, stafmedewerker voor facilitaire zaken, met deeltijd-fpu. Hij werkt nu nog één dag per week voor Meerkring. Om de lege plek in te vullen is Coen Peeren aangesteld. De schoolbesturen hebben in 2012 samen met de gemeente een nieuwe visie op onderwijshuisvesting ontwikkeld. Schoolgebouwen zijn immers een instrument om goed onderwijs te kunnen geven en ze moeten passen bij de eigentijdse manier van lesgeven. Het visiestuk is goedgekeurd door alle besturen en wordt in 2013 door de gemeenteraad vastgesteld. Schoolbesturen en gemeente werken in 2013 verder aan een uitwerking hiervan, het zogenoemde integraal huisvestingsplan (IHP). Schoolgebouwen Voor Atlantis in nieuwbouwwijk Vathorst is in 2012 het definitieve schoolgebouw opgeleverd, genaamd De Bron. Rond de herfstvakantie verhuisden de 18 groepen van Atlantis naar het nieuwe gebouw. Dit is een ruim, modern en eigentijds pand. Het gebouw is licht, energiezuinig, de inrichting is op de gebruikers afgestemd en de gymzaal zit in het pand, zodat er geen onderwijstijd verloren gaat bij het vervoer van en naar de gymzaal. In De Bron zitten naast Atlantis de protestantse basisschool Kontiki, kinderopvang van de SKON en restaurant/ontmoetingscentrum De Baron. Voor het beheer van De Bron wordt de ABC-constructie gevolgd die ook bij De Laak wordt toegepast. De school is heel blij met het nieuwe gebouw, hoewel er nog enkele opleverpunten in 2013 moeten worden opgelost. De Albatros kreeg in 2012 een facelift: op de vloeren kwam nieuw marmoleum, de keukenblokken in alle lokalen werden vernieuwd, de binnenkant van de school kreeg nieuwe, frisse kleuren en de raamkozijnen werden vervangen en daarbij voorzien van dubbelglas. Dat laatste is betaald vanuit het gemeentelijk budget, de andere punten zijn uitgevoerd conform de meerjarenonderhoudsplanning. Ook de Joost van den Vondel kreeg in 2012 een flinke opknapbeurt: binnen is er geschilderd, er is een nieuwe keuken geplaatst en de directiekamer heeft een opknapbeurt gekregen. Hierdoor ziet de school er weer fris en modern uit. Verder mag de Joost van den Vondel uitbreiden met twee nieuwe klaslokalen. Op dit moment zitten die groepen nog in een dependance verderop in de wijk. De twee nieuwe lokalen worden op de hoofdlocatie aangebouwd, zodat alle groepen weer op één plek les krijgen. Omdat tijdens de inspraakprocedure door omwonenden bezwaar is gemaakt, kon de bouw nog niet starten. Dat gebeurt nu in 2013. Net als de Joost van den Vondel mag ook de Dr. A. van Voorthuysenschool de tijdelijke lokalen vervangen voor permanente. Door onduidelijkheid over het bouwbudget en het te kiezen ontwerp, laat de verbouwing nog op zich wachten. We verwachten dat er in 2013 gebouwd kan worden. Facilitair De schoonmaak van de Meerkringscholen is conform de planning in 2012 Europees aanbesteed. Dit was nodig vanwege de wet- en regelgeving op dit gebied. Daarnaast wil Meerkring met de centrale inkoop van de schoonmaak een kostenbesparing doorvoeren. Op twee scholen heeft Meerkring nog eigen schoonmaakpersoneel. Alle andere scholen worden nu door één bedrijf schoongemaakt. Bij de overgang van het ene naar het andere schoonmaakbedrijf in de zomervakantie waren er enkele aanloopproblemen. Inmiddels is dit onder controle en wordt er op alle scholen doelmatig maar goed schoongemaakt. De Gondelier en Atlantis zijn gehuisvest in een zogenoemde multifunctionele accommodatie (MFA), respectievelijk De Laak en De Bron. Iedere MFA biedt ruimte voor 2 scholen, kinderopvang, buitenschoolse opvang en welzijnsactiviteiten. Om de MFA s goed te kunnen onderhouden en beheren is er intensief overleg tussen gemeente en de MFA-partners om te komen tot een eenduidig Amersfoorts model voor onderhoud en beheer van MFA s. De verwachting is dat een dergelijk model in 2013 geheel gereed is. 7
Personeel Ziekteverzuim Het gemiddelde ziekteverzuim over 2012 was 6,31%. Ten opzichte van een jaar eerder is dat een daling van ruim 2%. Een ingehuurde verzuimcoördinator ondersteunt directeuren bij de begeleiding van met name langdurig zieken. Trajecten met een aantal zeer langdurig zieken konden in 2012 afgerond worden. Sommige van deze trajecten eindigden in een ontslag wegens arbeidsongeschiktheid; bij een aantal was het herstel zodanig dat de medewerker weer volledig aan het werk kon. Het streven van het bestuur is om het ziekteverzuim verder te laten dalen tot in ieder geval 5%. Doordat de inzet van een verzuimcoördinator in 2012 goede resultaten had, wordt dit in 2013 voortgezet. Verzuimbeleid is al met al een kwestie van alert reageren op signalen van medewerkers. En daarbij blijft binnen Meerkring gelden: ziekte overkomt je, verzuim bespreek je. Voor de vervanging van zieke leerkrachten maakt Meerkring al enkele jaren gebruik van de regionale invalpool van Partners in Onderwijs (PiO). PiO matcht de vraag van scholen naar vervangers met het aanbod van leerkrachten op zoek naar (tijdelijk) werk. Naast de regionale invalpool verzorgt PiO voor Meerkring ook de inzet en verantwoording van de eigen invalpool. Deze Meerkringinvalpool is een oplossing om boventallig personeel een werkplek te geven. Daarnaast kunnen vaste medewerkers via de eigen invalpool brede werkervaring opdoen. In 2012 hebben 3 medewerkers gebruik gemaakt van deze pool. Door het inzetten van een eigen poolconstructie, kunnen de loonkosten van deze vaste medewerkers bij het Vervangingsfonds worden gedeclareerd. Payroll Meerkring heeft in 2012 geen gebruik gemaakt van uitzendkrachten. Wél heeft Meerkring leerkrachten ingezet via payrolling. Bij payrolling komt een tijdelijke medewerker in dienst van een payrollorganisatie en werkt deze bij Meerkring. De tussenkomst van een payrollorganisatie voorkomt dat Meerkring personele verplichtingen aangaat die op lange termijn de continuïteit van de organisatie in gevaar brengen. In 2012 hebben 29 mensen via payrolling bij Meerkring gewerkt. Deze oplossing kan voor de betrokken medewerker als onplezierig worden ervaren, aangezien deze geen rechten voor een vaste aanstelling opbouwt. De keerzijde is echter dat de leerlingprognoses voor de komende jaren dalen. Om goed op een dalend leerlingaantal en dalende inkomsten voorbereid te zijn, kan Meerkring het zich niet veroorloven om te veel personele verplichtingen aan te gaan. Deze trend met payrolling is in heel onderwijsland zichtbaar. Functiemix De functiemix kan vanaf 2010 rekenen op belangstelling bij Meerkring. De functiemix staat voor de CAO-regeling die leerkrachten meer carrièreperspectief te biedt. De functie van Excellente Leerkracht is hierdoor ontstaan. In 2012 stelde Meerkring 14 nieuwe Excellente Leerkrachten aan. Hiermee is het totaalaantal Excellente Leerkrachten binnen Meerkring 32, een percentage van 13. Het in de CAO beoogde percentage van 24% voor de reguliere basisscholen is hiermee nog niet behaald. Om de belangstelling voor de functie van Excellente Leerkracht te stimuleren, biedt Meerkring sinds 2012 speciale trajecten aan: Een cursus Leer-Kracht LB van een jaar. In 2012 deden hier 8 leerkrachten aan mee. Als zij in 2013 deze cursus afronden, kunnen ze solliciteren naar de functie van Excellente Leerkracht. De deelnemers zijn erg enthousiast over de cursus. Erkenning van eerder Verworven Competenties via een EVC-traject om het HBO+niveau aan te tonen. In 2012 maakten 2 leerkrachten hier succesvol gebruik van. Eén leerkracht slaagde er niet in om het HBO+-niveau hiermee aan te tonen. Bij een gevolgde HBO+-opleiding met een studielast van 30 contacturen, kan middels een competentiescan het HBO+-niveau worden vastgesteld. Eén medewerker vroeg deze scan aan maar kon hiermee het HBO+-niveau niet aantonen. In 2013 gaat Meerkring door met het aanbieden van deze trajecten. Uitstroom en doorstroom In 2012 namen 21 personeelsleden met een vaste of tijdelijke aanstelling afscheid van Meerkring; 6 van hen gingen met (flexibel) pensioen, 8 vertrokken op eigen verzoek, 2 wegens arbeidsongeschiktheid, 1 wegens ongeschiktheid voor de functie en 4 vanwege gewichtige omstandigheden. Achttien medewerkers maakten promotie: zij maakten de overstap van Onderwijsassistent naar Leerkracht of van Leerkracht naar Excellente Leerkracht. Ook het omgekeerde kwam voor in 2012: 2 medewerkers gingen om diverse redenen terug naar een lagere functie inclusief bijbehorende inschaling. Op 31 december 2012 had Meerkring 438 personeelsleden op de loonlijst staan voor in totaal 330 voltijdsarbeidsplaatsen; exclusief de korttijdelijke invallers. Ten opzichte van 2009 toen de financiële crisis ook bij Meerkring voelbaar werd is dit zo n 40 voltijdsarbeidsplaatsen minder. In 2012 verlieten de directeuren van de Joost van den Vondel, Leonardo Eemland en De Gondelier wegens persoonlijke omstandigheden onze organisatie. Na een periode van interimdirectie hebben deze scholen weer een eigen vaste directeur: Alex van den Berg op de Joost van den Vondel en Jan Rozenbroek per 1 januari 2013 op De Gondelier. Op Leonardo Eemland werd Catherine van Dord directeur. Zij was al directeur van De Zevensprong, de school waarin Leonardo Eemland is gehuisvest. 8
Financiën Meerkring heeft het boekjaar 2012 met een positief resultaat afgesloten. Een financieel gezonde organisatie is een belangrijke basis voor goed onderwijs. Dit hoofdstuk is een samenvatting van de financiële verantwoording zoals we die naar het ministerie stuurden. Een uitgebreidere toelichting op de cijfers is op te vragen bij het bestuursbureau van Meerkring via info@meerkring.nl. Analyse realisatie 2012 versus realisatie 2011 De realisatie 2011 geeft een positief nettoresultaat van 350.000. De realisatie over 2012 geeft een positief nettoresultaat van 266.000. Vooral het vrijvallen van diverse incidentele baten hebben het resultaat sterk beïnvloed waardoor het jaar positief werd afgesloten. Doordat Meerkring defensief begroot, kunnen meevallers pas worden ingezet bij realisatie. Verschillende onzekere gereserveerde baten zijn vrijgevallen aan het einde van het boekjaar 2012. Diverse subsidies en nog te betalen kosten waren gereserveerd, omdat Meerkring hierover nog verantwoording af moest leggen of een uitspraak verwachtte omtrent het retourneren van middelen of het mogen behouden van deze middelen. Strak sturen op de exploitatie werpt zijn vruchten af, waardoor inkomsten en uitgaven behoorlijk in evenwicht zijn. Deze ingeslagen weg wordt in 2013 verder gecontinueerd en verfijnd binnen de administratieve processen van Meerkring. Staat van baten en lasten (bedragen x 1.000) Baten Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2011 Rijksbijdragen OCW 22.651 22.162 22.479 Overige overheidsbijdragen - en subsidies 1.517 935 1.293 Overige baten 789 739 502 Totaal baten 24.957 23.836 24.274 Lasten Personeelslasten 20.697 20.117 19.911 Afschrijvingen 490 512 458 Huisvestingslasten 1.472 1.487 1.489 Overige lasten 2.071 1.747 2.098 Totaal lasten 24.730 23.863 23.956 Saldo baten en lasten 227-27 318 Financiële baten en lasten Financiële baten 42 30 35 Financiële lasten 3 3 3 Saldo financiële baten en lasten 39 27 32 Nettoresultaat 266 0 350 9
Balans In onderstaande tabel is de balans per 31-12-2012 en 31-12-2011 opgenomen. bedragen x 1.000 Activa Passiva 31-12-2012 31-12-2011 31-12-2012 31-12-2011 Materiële vaste activa Eigen vermogen 4.368 4.102 Gebouwen en terreinen 692 560 Voorzieningen Inventaris en apparatuur 1.344 1.263 Personele voorzieningen 287 275 Leermiddelen 615 518 287 275 Overige mva 70 87 Kortlopende schulden 2.721 2.428 Crediteuren 505 612 Financiële vaste activa - - Ministerie van OCW - 1 Vorderingen Gemeentelijke huisvestingvoorziening 118 38 Debiteuren - 16 Belastingen en premies sociale verzekeringen 772 768 Ministerie OCW 1.143 1.161 Schulden terzake van pensioenen 280 261 Overige vorderingen - - Overige kortlopende schulden 55 571 Overlopende activa 96 72 Overlopende passiva 1.730 1.101 1.239 1.249 3.460 3.352 Liquide middelen 4.155 4.052 8.115 7.729 8.115 7.729 10
Kengetallen per balansdatum Cijfers en kengetallen norm Meerkring 2012 2011 Exploitatieresultaat 265.830 349.929 Bedgroting - - Liquiditeit vlottende activa / kortlopende schulden min 0,8% 1,56 1,58 Solvabiliteit 1 (EV excl. voorzieningen) / passiva x 100% - 53,8% 53,1% Solvabiliteit 2 (EV incl. voorzieningen) / passiva x 100% min 30% 57,4% 56,6% Rentabiliteit nettoresultaat / totale baten x 100% 0-5% 1,1% 1,4% Weerstandsvermogen (EV MVA) / rijksbijdragen x 100% min 8% 6,6% 6,9% Kapitalisatiefactor totaal vermogen / totale baten x 100% max 35% 29,7% 29,5% Uit de staat van baten en lasten en de balans kan een aantal kengetallen worden gehaald. De kengetallen over het kalenderjaar 2012 (in vergelijking tot het voorgaande jaar) zijn in de tabel weergegeven. Meerkring heeft haar grenzen bepaald in de financiële kadernota. Liquiditeit: bij liquiditeit gaat het erom of Meerkring in staat is om op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. Dit blijkt uit de verhouding tussen vlottende activa en de kortlopende schulden. Solvabiliteit: bij de solvabiliteit gaat het erom in hoeverre een organisatie op lange termijn, ook in tijden van tegenspoed, aan haar verplichtingen kan voldoen. Rentabiliteit: als indicator is de rentabiliteit een waardevol trendgegeven. Het nettoresultaat wordt uitgedrukt in een percentage van de totale baten. Te grote positieve verschillen roepen vragen op inzake het bestedingspatroon. Negatieve verschillen kunnen duiden op een te ruim financieel management, met mogelijke consequenties in de komende jaren. Weerstandsvermogen: het weerstandsvermogen geeft aan in hoeverre Meerkring tegenvallers binnen de normale bedrijfsvoering kan opvangen. Het weerstandsvermogen wordt berekend door het eigen vermogen (minus de materiële vaste activa) te delen door de totale baten. Bekeken wordt in hoeverre de organisatie zich een tekort kan permitteren in relatie tot de opgebouwde reserves. Kapitalisatiefactor: De commissie Don hanteert de kapitalisatiefactor voor het meten van de weerstand. De factor wordt als volgt berekend: (balanstotaal -/- boekwaarde gebouwen)/totale baten. Uitgangspunt in de beoordeling van de financiële positie zijn de volgende twee beheerszaken: Vermogensbeheer: de verantwoordelijkheid van een instelling om haar kapitaalbehoefte te bepalen en vervolgens te financieren. Budgetbeheer: de capaciteit om tegenvallers op korte en middellange termijn op te vangen. In dat kader vindt de Commissie Don het noodzakelijk om een risicoanalyse en meerjarenbegroting op te stellen. De signaleringsgrens/bovengrens voor de kapitalisatiefactor is 35%. Dit percentage geldt voor grote besturen, waar Meerkring onder valt. Meerkring bevindt zich onder deze maximumgrens. Ten opzichte van het voorgaande jaar is het percentage gestegen met 0,2 procentpunt. Meerkring stelt ook een ondergrens van 25%. Hieraan wordt voldaan. In control statement Planning & control Meerkring kent, als onderdeel van het managementbeheersysteem, een adequate planning- & controlcyclus. Deze bestaat onder andere uit: Managementcontracten en -rapportages; Taakstellende (deel)begrotingen en budgetten; Meerjarenbegrotingen; Uitputtingsrapportages (in formatie en in geld); Periodieke rapportage met eindejaarprognose. Via het metamanagementsysteem (mms) kan, op schoolniveau en bovenschools, de onderwijskwaliteit worden gemonitord en tijdig bijgestuurd. Vanaf het boekjaar 2013 wordt de financiële boekhouding en de personeel- en salarisadministratie verwerkt in Afas. In 2013 vinden diverse activiteiten bovenschools plaats en een deel van de salarisverwerking wordt uitbesteed. Het aanscherpen en bijstellen van de planning- & controlcyclus is een continu proces. Het bestuur onderkent dit. Ook in 2012 heeft verdere verfijning c.q. aanscherping hierop plaatsgevonden. Prestatiemanagement Het CvB is zich ervan bewust dat de snelheid waarmee veranderingen op Meerkring afkomen om een organisatie vraagt die adequaat kan inspelen op veranderingen en de risico s. Op bestuurlijk niveau onderging Meerkring vanaf 2011 een grote verandering. De Wet Goed Onderwijs Goed Bestuur vereist namelijk dat besturen een scheiding aanbrengen tussen besturen enerzijds en toezicht houden anderzijds. Het bestuur van Meerkring is verdergegaan als RvT. Een professioneel CvB werd ingesteld. Formeel is dit ingegaan per 1 januari 2012. Risicomanagement Het managen van prestaties en onderliggende processen is slechts één van de twee pijlers van in control zijn. Het proactief en continu onderkennen en beheersen van mogelijke risico s (risicomanagement) is de andere. Risico s worden daarbij gedefinieerd als bedreigingen én kansen die de realisatie van de gestelde doelen van Meerkring kunnen beïnvloeden. Het tijdig voorzien van deze risico s zorgt ervoor dat het management van Meerkring aan het stuur zit en kan bepalen of nadere acties noodzakelijk zijn. Meerkring kiest er voor om bij het onderkennen, rubriceren en beoordelen van relevante risico s en het bepalen van de te volgen beheerstrategie, dezelfde risicoindeling te hanteren als door de Commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen (Commissie Don) wordt toegepast. Risico s ten aanzien van aantal leerlingen Ondanks de groei van de afgelopen jaren blijft dit een continu aandachtspunt. Het is immers de basis voor de bekostiging. Volgens de Commissie Don is dit risico niet beheersbaar. Risico s ten aanzien van kwaliteit van onderwijs Met de invoering van het mms heeft Meerkring een grote stap gezet in het beheersbaar maken van dit risico. Het early-warning-systeem maakt het mogelijk om risico s in een vroeg stadium te signaleren en hierdoor tijdig bij te sturen. Risico s ten aanzien van personeel Het doorgroeien naar een excellente, vraaggerichte kennisorganisatie vraagt veel van personeel en management. Het monitoren van de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand en de verhouding vast en tijdelijk personeel zijn maatregelen die het risico verkleinen op te hoge personeelslasten als gevolg van hoge inschaling en verminderde inzetbaarheid door de BAPO-regeling. Risico s ten aanzien van de organisatie Meerkring beschikt binnen het stelsel van administratieve organisatie over een intern beheersingssysteem. De kwaliteit van dit systeem is het afgelopen jaar verder verbeterd. De belangrijkste verbeterstappen die in 2012 zijn gezet zijn: Doorontwikkelen van de managementrapportages die in 2013 nadrukkelijker aandacht vergt. Aanschaf van softwarepakket Afas waardoor managementinformatie vanaf medio 2013 sneller beschikbaar komt. De managementrapportage wordt verder ontwikkeld, waarbij wordt gekeken naar zowel de producten en de onderliggende processen. De liquiditeit wordt gemonitord en getoetst aan de begroting als vast onderdeel van de periodieke managementrapportages. Voor 2012 en 2013 zijn liquiditeitsbegrotingen opgesteld. Risico s ten aanzien van huisvesting Voor het onderhoud wordt, op basis van een actueel meerjarig onderhoudsplan, gezorgd voor inzicht in de toekomstige lasten. Deze toekomstige lasten worden meegenomen in de jaarlijkse meerjareninvesteringsbegroting, zodat bekend wordt wat de toekomstige afschrijvingslast en het toekomstig vermogensbeslag wordt voor Meerkring. Risico s ten aanzien van inventaris en apparatuur Vervanging van bestaande inventaris door modernere middelen die voldoen aan de hedendaagse eisen, kan duurder uitpakken dan voorzien. Door aanbesteding en kwantumvoordeel kunnen de investeringen beheersbaar blijven. Beide omstandigheden vertegenwoordigen een risico. De jaarlijks bijgestelde meerjareninvesteringsbegroting geeft hier tijdig inzicht in. Verder kan het voorkomen, als gevolg van politieke prioriteitstelling, dat de bekostiging achterblijft bij de normering, hetgeen leidt tot beperktere budgetruimte. Risico s met politiek-bestuurlijke achtergrond Bij invoering van nieuwe wet- en regelgeving kan het zijn dat de bekostiging niet wordt aangepast. Zo heeft bijvoorbeeld de bestaande milieuwetgeving gevolgen voor onderhoud en huisvesting, die niet in de bekostiging worden gecompenseerd. Een ander voorbeeld is het niet compenseren van de stijging van pensioenpremies in de bekostiging. Conclusie Geconcludeerd kan worden dat Meerkring haar planning & control goed heeft ingericht. Risico s worden onderkend, waardoor tijdig maatregelen in gang kunnen worden gezet om deze tot een minimum te beperken. De inherente risico s met betrekking tot het onderwijs, onder andere veranderende wet- en regelgeving en politieke invloed op de bekostiging, blijven wel een continu aandachtpunt. Het bestuur is zich bewust van het belang en de noodzaak van risicomanagement. Het doel is om dit onderdeel te maken van het integraal management, waarbij gestreefd wordt naar een optimale risicoprestatiebalans. 11
Treasury Het in 2010 opgestelde treasurystatuut is begin 2012 geactualiseerd. Het geld dat Meerkring tijdelijk niet nodig heeft, wordt niet belegd maar uitgeleend. Gedurende 2012 heeft Meerkring haar overtollige middelen ondergebracht op een termijndeposito bij het Ministerie van Financiën, ook wel genoemd schatkistbankieren. Begroting 2013 Onderstaande begroting geeft inzicht in de te verwachten baten en lasten van Meerkring in 2013. (Bedragen x 1.000) Begroting 2013 BATEN Rijksbijdrage OCW 22.203 Overige overheidsbijdragen- en subsidies 513 Overige baten 1357 Totaal baten 24.073 LASTEN Personeelslasten 20.462 Afschrijvingen 540 Huisvestingslasten 1.427 Overige lasten 1.678 Totaal lasten 24.107 Toekomstige ontwikkelingen Ontwikkelingen Vanaf januari 2013 voert het bestuursbureau van Meerkring zelf de financiële administratie uit, waardoor er diverse proceswijzigingen plaatsvinden die gevolgen hebben voor de gehele organisatie. Het bestuursbureau wordt uitgebreid met een financieel medewerker. De sturing op de financiële uitputting die gekoppeld is aan het beoogde beleid komt hierdoor op een hoger niveau te liggen. Daarnaast wordt de administratie gevoerd met een ander softwarepakket, Afas. Ontwikkeling treasury Meerkring heeft besloten om van huisbankier te veranderen. Begin 2013 wordt de ABN-AMRO de nieuwe huisbankier; alle schoolbanken worden een onderdeel van het centrale banknummer van Meerkring. Door deze integratie is er beter zicht op de liquide middelen op schoolniveau. Ontwikkeling financiering De ontwikkeling van de financiering is in hoge mate afhankelijk van de instroom van kinderen op de Meerkringscholen. De verwachting voor de aankomende 3 jaar is dat het Meerkringaandeel stabiel blijft. Het CvB houdt de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en stuurt bij waar nodig. Een veranderende omgeving vraagt om een CvB dat hier snel en adequaat op inspeelt, zonder dat de kernwaarden van de organisatie in het geding komen. Meerkring kijkt met vertrouwen vooruit, daar zij de eigen kracht kent en kan inspelen op de diversiteit van de omgeving. Ontwikkeling administratiekantoor In 2013 stapt Meerkring over naar een ander administratiekantoor, Vizyr in Heerlen. Ook samenwerkingspartner Eem-Vallei Educatief heeft de personele administratie bij Vizyr ondergebracht. Dit maakt een intensieve samenwerking makkelijker. Bovendien bespaart Meerkring met de overstap een aanzienlijk bedrag. Saldo baten en lasten -34 Financiële baten en lasten 34 Nettoresultaat 0 12
Jaarverslag Raad van Toezicht Op deze plak legt de RvT van Meerkring verantwoording af over haar werkzaamheden. Omdat dit het eerste jaar van de RvT binnen Meerkring is, gaan we ook nader in op doel en implementatie van het RvT-model. Doel RvT Meerkring Stichting Meerkring is een onderwijsorganisatie die met publiek geld haar maatschappelijke taak uitoefent. Sinds 2011 is zij wettelijk verplicht om bestuur en toezicht op het bestuur te scheiden. In 2010 heeft het toenmalige bestuur besloten het model RvT uit te werken als meest passende vorm van scheiding. Passend, omdat door ander rijksbeleid de toenemende taken en verantwoordelijkheden van schoolbesturen niet meer door een vrijwilligersbestuur uit te oefenen waren, de grootte van Meerkring en daarbij horende risico s om een professioneel bestuur vroeg en de ontwikkeling van de organisatie een volgende fase in kon gaan. Met dit nieuwe bestuursmodel beoogt Meerkring op termijn: de beleidsvorming te verbeteren (snel inspelen op actualiteit) de slagkracht te verhogen (uitvoering en beleid beter verbinden) de doelgerichtheid te verhogen (o.a. integraliteit verbeteren) de verantwoordelijkheid en sturing op bovenschools niveau te verduidelijken (het bestuur is bevoegd gezag en kan als CvB zichtbaarder in de organisatie zijn dan een (vrijwilligers)bestuur. In 2010 en 2011 zijn voorbereidingen getroffen en besluiten genomen om het RvTmodel in te voeren. Vooruitlopend op de formele overgang naar het RvT-model per 2012 hebben de leden van de algemene directie in juni 2011 kunnen solliciteren naar het lidmaatschap van het CvB en heeft het bestuur hen in die functie benoemd. Vanaf september 2011 hebben bestuur en algemene directie/a.s. CvB geoefend met de rollen van toezichthouder en bestuurder. Om de RvT handen en voeten te geven bij het toezicht is een toezichtstatuut gemaakt dat de werkwijze van de RvT beschrijft. Tevens is afgesproken een toezichtsplan op te stellen om verwachtingen over resultaten van het beleid tussen CvB en RvT af te stemmen. Tenslotte is besloten dat het oude bestuur per januari 2012 de eerste RvT zou vormen en zich in drie jaar geheel zou vernieuwen, zodat continuïteit en vernieuwing in de RvT gelijk op kunnen gaan. Implementatie van het RvT-model Bij de omvorming van het bestuur naar RvT-model hebben we ons gerealiseerd dat besturen en toezicht houden werkwoorden zijn. De statutenwijziging per 1-1-2012 moest een vervolg krijgen in het handelen van twee nieuwe organen. De eerste opgave was elkaars rol kennen, waarbij het CvB het besluitvormende orgaan is en bestuurt. Op hoofdlijnen en op specifieke onderdelen heeft zij de goedkeuring van de RvT nodig. Er is sprake van een verplichting tot samenwerking, maar er is geen hiërarchische verhouding. In 2012 is aan deze bijzondere samenwerking gewerkt door na afloop van elke vergadering elkaars rollen te evalueren. Dit leverde de volgende aandachtspunten op: Niet alleen het CvB maar ook medewerkers van het bestuursbureau moeten ge ïnformeerd zijn over de rol en bevoegdheden van de RvT. Er komen nieuwe werkzaamheden bij in de werkplanning van de medewerkers. Ook externe ondersteuners voor het primair onderwijs moeten wennen aan het RvT-model, zoals ons bleek bij de advisering over passend onderwijs waarin men aanvankelijk geen rol voor de RvT had weggelegd. Het bestuur bouwt vertrouwen op bij de RvT door hen tijdig te betrekken bij en te informeren over afwegingen die aan het nemen van besluiten voorafgaan. Dit is vooral belangrijk bij nieuwe ontwikkelingen. Een proactieve stijl laat de rol van de RvT beter tot haar recht komen dan een passieve of reactieve stijl. Dat betekent dat de RvT haar eigen agenda en prioriteiten dient te bepalen, rekening houdend met de behoeften en mogelijkheden van het bestuur. Werkwijze RvT Vergaderingen Uitgangspunt is dat de RvT vier maal per jaar vergadert en twee maal per jaar een themabijeenkomst houdt. Met deze planning wil de RvT bevorderen dat er op hoofdlijnen met het CvB van gedachten gewisseld wordt en het onderscheid advies en toezicht tot zijn recht kan komen. In 2012 is deze aanpak nog niet helemaal gelukt: er waren twee vergaderingen meer dan gepland en het onderscheid vergadering en themabijeenkomst kon niet volledig doorgevoerd worden. Extra vergaderingen waren nodig vanwege de instelling van de RvT en CvB, en vanwege voorgenomen besluiten van het CvB over de bestuurlijke fusie met Montessorischool De Kosmos. In mei was een deel van de vergadering gewijd aan het thema identiteit Openbaar Onderwijs, in september hield de RvT haar zelfevaluatie; bij dit onderdeel was het CvB niet aanwezig. Tijdens de zelfevaluatie in september heeft de RvT de werkzaamheden van de leden rond het werkgeverschap en de controle op de financiën ondergebracht in respectievelijk een remuneratiecommissie en een auditcommissie. Tevens is besloten om een commissie kwaliteit onderwijs in te stellen gezien de toenemende taken op dit terrein voor het CvB. Voor de werkzaamheden van deze commissie zal een paragraaf in het toezichtstatuut opgenomen worden. Leden van de RvT hebben in 2012 ter bevordering van hun deskundigheid deelgenomen aan diverse bijeenkomsten van de Vereniging voor Toezichthouders in het Onderwijs (VTOI). 13
Toezichtsplan De RvT kiest ervoor om op verschillende manieren informatie te verkrijgen. Allereerst via het toezichtsplan; helaas was dit in 2012 nog niet operationeel. De RvT is naar aanleiding van het toezichtsplan met het CvB in gesprek over de kerndoelen van Meerkring en de daaraan te stellen eisen. Er zijn veel gegevens beschikbaar, maar welke zijn nu cruciaal voor een goede besluitvorming van het CvB en daarmee belangrijk voor de RvT? De RvT ontvangt voor elke vergadering onderdelen van het toezichtsplan in de vorm van kwartaalrapportages over de planning- & controlcyclus en voortgangrapportages van het CvB. De RvT constateert op grond daarvan dat aan de totstandkoming van het toezichtsplan gewerkt wordt en de beleidscyclus voldoende geborgd is. De RvT constateerde verder met tevredenheid dat het beleid van het CvB inzake de zwakke scholen binnen Meerkring tot het predicaat basisarrangement geleid heeft. Naast papieren informatie neemt de RvT ook informatie op andere wijze tot zich. In de meivergadering stelde de RvT hiervoor een protocol vast over schoolbezoek zodat scholen, CvB en RvT weten wat de RvT-bezoeken inhouden. In het najaar zijn vier scholen bezocht. De RvT heeft verder de wens neergelegd bij het CvB om haar uit te nodigen als toehoorder bij relevante bovenschoolse bijeenkomsten binnen Meerkring om haar betrokkenheid te kunnen tonen. Uiteraard zijn leden van de RvT aanwezig bij openingen van nieuwe schoolgebouwen of andere belangrijke evenementen van Meerkring. De remuneratiecommissie gaf in 2012 de leden van het CvB een positieve beoordeling aan de hand van vooraf gemaakte afspraken, die schriftelijk zijn vastgelegd. Bij de voorbereiding van de beoordeling wordt de gehele RvT betrokken. De auditcommissie kwam twee maal bijeen in aanwezigheid van het lid CvB C. van den Brink en de controller en had als aandachtspunten: de jaarrekening 2011; het bespreken van de financiële managementrapportages; de meerjarenbegroting; de uitgevoerde acties op de managementletter; het Due Dilligence Rapport (ten bate van de fusie met Eem-Vallei Educatief) De commissie kwaliteit onderwijs is in 2012 door de RvT opgericht. Aangezien deze commissie nog niet is opgenomen in het toezichtstatuut van de RvT, buigt de commissie zich allereerst over de invulling van de commissie en het opstellen van een paragraaf voor het toezichtstatuut. Inhoudelijk richt de commissie zich met name op het functioneren van de interne kwaliteitszorgsystemen, de onderwijskundige informatieverschaffing en de afstemming tussen de verschillende beleidsplannen en het toezichtplan. De commissie kwaliteit onderwijs kwam in 2012 één maal in aanwezigheid van het voltallige CvB bijeen. De commissie kwaliteit had als aandachtspunten: opstellen concept paragraaf toezichtstatuut RvT; verkennen visie op toezichtsplan; wijze van bespreken onderwijskwaliteit stichting; Leden van de RvT voeren jaarlijks een gesprek met belangrijke stakeholders zoals de GMR en de wethouder van onderwijs van de gemeente Amersfoort. In 2012 hebben beide gesprekken plaatsgevonden. Besluitvorming De RvT besloot goedkeuring te verlenen aan: Jaarverslag en jaarrekening 2011; Begroting 2013 en meerjarenraming 2014-2017; Bestuurlijke fusie en samenwerkingsovereenkomst met De Kosmos; Opheffing zelfstandige locatie Wereldwijzer en onderbrenging van ambulante begeleiding bij het Meerkring Expertise centrum; Overdracht van 1½ m2 van Zuiderkruis 2 aan Zuiderkruis 4 en van Zuiderkruis 2 aan de gemeente; Aansluiting van Meerkring bij Samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs (De Eem). De RvT wees kantoor Flynth aan als accountant voor het boekjaar 2012 en stemde in met een werkwijze voor de totstandkoming van de paragraaf over RvT/CvB in het fusiedocument Meerkring en Eem-Vallei Educatief. Samenstelling en vernieuwing RvT In 2012 is veel aandacht gegaan naar vernieuwing van de samenstelling van de RvT om het toezichtmodel verder te implementeren. In 2012 is voor drie van de zeven zetels succesvol geworven. In 2011 heeft de RvT al een werkwijze met de GMR afgesproken over samenwerking bij de werving en selectie van nieuwe RvT-leden, daar de GMR voor drie RvT-leden een bindend voordrachtrecht heeft. Met een gezamenlijke werving en selectie hoopt de RvT de betrokkenheid van beide organen op elkaar te versterken; zowel GMR als RvT zijn tevreden over de gekozen werkwijze. Wel is het tijdsbeslag voor de leden van een benoemingsadviescommissie dermate groot dat in 2013 overwogen wordt om externe ondersteuning in te schakelen. In het toezichtstatuut zijn de algemene eisen aan de samenstelling van de RvT en aan de afzonderlijke leden opgenomen. Toetsing van deze eisen aan de samenstelling leverde informatie op voor het opstellen van de profielen voor de vacatures. Eind 2011 zijn profielen onderwijs en accountancy vastgesteld en is een werving gestart die resulteerde in de benoeming van de heer M. de Pinth voor het profiel onderwijs. Hij nam plaats op de vacante zetel van mevrouw O. Sondermeijer die na een negenjarig bestuurslidmaatschap Meerkring per december 2011 verliet. Vervolgens zijn profielen opgesteld voor Organisatie & Personeelsbeleid en voor Jeugd & Zorg, waarbij de RvT tevens uit oogpunt van diversiteit besloot voorkeur aan vrouwen te geven. Deze werving resulteerde in benoemingen per 1-1-2013 van respectievelijk mevrouw L. Hörmann (1949, interim manager onderwijs) en mevrouw I. Groenendijk (1964, Directeur P&O Reinaerde). De heren K. Molenaar en A. Doorn traden per dezelfde datum af na resp. 5,5 en 7 jaar lidmaatschap van bestuur en RvT Meerkring. Gedurende deze werving kwam ook een reactie binnen voor het profiel accountancy die in 2013 afgehandeld zal worden. Al met al ligt de voorgenomen vernieuwing van de samenstelling van de RvT goed op schema. De RvT heeft in haar taken in 2012 in onafhankelijkheid kunnen uitvoeren. Er hebben zich geen situaties van belangenverstrengeling voorgedaan. Overzicht samenstelling RvT in 2012 Naam/deelname commissies Aandachtsgebied (Neven)functies Aantal bijgewoonde vergaderingen Hennie de Boer (1952) * voorzitter Strategie & Organisatie Interim-manager en adviseur Sociaal Domein (zelfstandig) Lid RvT WBV de Kombinatie te Zeist 8/8 Chris de Nie (1956) vice-voorzitter remuneratiecommissie commissie kwaliteit onderwijs Onderwijs & Beleid Seniorbeleidsadviseur ministerie Buitenlandse Zaken 6/8 Hans Scholman (1953) auditcommissie Financiën & bedrijfsvoering Hoofd P&O Smink Afvalverwerking Amersfoort 8/8 Andre de Jonge (1965) auditcommissie Facilitaire zaken & financiën Organisatieadviseur (financiële dienstverlening, zelfstandig) 8/8 Kees Molenaar (1951) remuneratiecommissie Personeel & Organisatie interim-manager en adviseur HRM (zelfstandig) 8/8 Lid tot 31-12-2012. Opgevolgd door Liesbeth Hörmann Ab Doorn (1943)* Jeugd & Zorg Gepensioneerd (directeur instelling jeugdhulpverlening) 8/8 Lid tot 31-12-2012. Opgevolgd door Ingrid Groenendijk Marton de Pinth (1962)** commissie kwaliteit onderwijs Onderwijs Directeur Primair Onderwijs APS Bestuurder Onderwijsorganisatie Leiden Voorzitter Digitale Sleutel Lid Bestuur Algemeen Educatieve Dienst Lid Bestuur WSNS 28-01 5/8 Lid vanaf juni 2012 vacature Sondermeijer * voordracht oudergeleding ** voordracht GMR 14
Rooster van aftreden per 1-1-2013 Lid RvT m/v Ingangsdatum Aftreden Hennie de Boer (voorzitter) V 1-1-2012 1-8-2013 Chris de Nie (vice-voorzitter) M 1-1-2012 1-1-2014 Hans Scholman M 1-1-2012 1-8-2014 Andre de Jonge M 1-1-2012 1-8-2014 Marton de Pinth M 1-1-2012 1-8-2016 ALiesbeth Hörmann V 1-1-2013 1-1-2017 Ingrid Groenendijk V 1-1-2013 1-1-2017 Bezoldiging RvT en CvB De vergoeding voor de RvT-leden is conform de normen van de VTOI per jaar 2000, en 2500 voor de voorzitter. De uitgaven voor opleiding en overige zaken bedroegen in totaal 4265. De leden van het CvB zijn ingeschaald conform de CAO Primair Onderwijs. Zij ontvingen voor reiskostenvergoeding en deskundigheidsbevordering 3900 (totaal). De leden van het CvB verrichten geen betaalde nevenfuncties. Decharge Alles wat aan dit jaarverslag ten grondslag ligt is getoetst en goedgekeurd door de RvT. Daarmee hebben wij getoetst of de organisatie zich adequaat kwijt van haar taak om kwalitatief goed onderwijs te garanderen. Wij dragen daarmee bij aan de kwaliteit van dit jaarverslag en hebben het goedgekeurd. 15
Uitleiding In dit Jaarverslag hebben we op hoofdlijnen weergegeven wat in 2012 de ontwikkelingen binnen Meerkring waren. Het onderwijs is nooit af en daarmee is Meerkring nooit klaar. Het CvB is altijd op zoek naar mogelijkheden om in samenwerking met partnerorganisaties het beste onderwijs en de best mogelijke zorg voor de leerlingen te realiseren. De kwaliteit van het onderwijs staat bij Meerkring voorop. Ook in 2013 is dit als speerpunt in het Jaarplan opgenomen. Voor 2013 blijven er genoeg uitdagingen om iedere dag weer met een frisse blik aan het werk te gaan. Dat geldt voor de leden van het CvB net zo goed als voor de leerkrachten op de werkvloer. We hebben elkaar nodig om scherp te blijven om samen het best mogelijke onderwijs te geven. We willen iedereen die in 2012 direct of indirect een steentje heeft bijgedragen aan het Meerkringonderwijs hiervoor van harte bedanken. Met elkaar gaan we voor het best mogelijke onderwijs voor onze leerlingen. Colofon Dit is een uitgave van Stichting Meerkring, Openbaar Primair Onderwijs Amersfoort Redactie Christian van den Brink, Else Rietveld, Marc Beekhuizen, Martin Stoeten, Willem Kuijpers Redactieadres Hogeweg 31a 3814 CC AMERSFOORT telefoon (033) 479 98 17 e-mail info@meerkring.nl website www.meerkring.nl Fotografie Christiaan Bruijn Productie UnIK in Communicatie Ontwerp/lay-out UnIK in Communicatie, Pluimers Mediaservice 16