Integraal Veiligheidsplan Gemeente Woudrichem 2002/2003 (IN KORT BESTEK) Vastgesteld College van B&W d.d. 8 januari 2002 Vastgesteld Cie. Algemene Zaken d.d. 17 januari 2002 Vastgesteld Raad gemeente Woudrichem d.d. 28 januari 2002 1
INHOUD IVP (in kort bestek) Inleiding...3 Veiligheidsbeleid...3 Veiligheidsketen...3 Bestuurlijk gedogen...4 Gebruiksvergunningen...5 Afstemming Land van Heusden en Altena...5 Samenwerking Brandweer...5 Ontwikkelingen brandveiligheid...5 Invoering Wijkkeurmerk...5 Rampenplan...6 Communicatie en voorlichting...6 Samenvatting...7 s:...8 Vandalisme/Overlast... 8 Verwijdering Jeugd / Politie... 10 Jeugd en criminaliteit... 11 Drugs & Alcohol... 12 Grootschalige evenementen... 13 Verkeersveiligheid... 14 Woonomgeving... 15 Woninginbraken... 16 Openbare ruimten... 17 Verloedering... 18 Communicatie en voorlichting... 19 Rampen en zware ongevallen... 20 Calamiteitenbestrijding Boven Merwede / Waal... 21 2
Inleiding De aanpak van onveiligheid vraagt om een samenhangende inspanning van de overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en burgers, waarbij zij in onderlinge samenwerking streven naar een resultaatgericht veiligheidsbeleid. Omdat vooral die onveiligheid waarvan burgers direct hinder ondervinden afhankelijk is van lokale omstandigheden, is het met name aan de gemeente om met de lokale partners het veiligheidsbeleid voor te bereiden en uit te voeren. In het lokale veiligheidsbeleid dienen de doelen en taakstellingen helder geformuleerd te worden. Maar wat is nu veiligheidsbeleid? Veiligheidsbeleid Veiligheidsbeleid is het op een systematische en samenhangende manier werken aan het behoud of de verbetering van de lokale veiligheid in al haar facetten, onder regie van het lokale bestuur. Kortom, het regelmatig bekijken welke veiligheidsproblemen zich voordoen of zouden kunnen gaan voordoen, om daar dan op een doeltreffende en doelmatige manier actie op te ondernemen. Goed veiligheidsbeleid blijkt vrijwel altijd gekenmerkt te worden door drie S en: Systematiek, Samenhang en Samenwerking. Het realiseren van deze drie S en vraagt om een zekere regie. Het gemeentebestuur is het meest aangewezen om deze regierol te vervullen. Principieel veiligheid is een kerntaak van het openbaar bestuur maar ook praktisch, gelet op de centrale rol die het gemeentebestuur inneemt. Veiligheidsketen Een zwaar accent ligt op de schouders van politie en brandweer enerzijds en de gemeente anderzijds. Politie en brandweer vervullen in deze min of meer een spilfunctie. Beide opereren in de frontlijn terwijl de gemeente meer in de regisserende rol opereert. Er dient dan ook een optimale mix te bestaan tussen pro-actie, preventie en preparatie aan de ene kant en repressie en nazorg aan de andere kant, ingekapseld in een brede bestuurlijke verantwoordelijkheid. De veiligheidsketen is een instrument (en denkwijze) die een samenhangende en systematische aanpak waarborgt van de verschillende vormen van onveiligheid. De schakels van de bestuurlijke veiligheidsketen zijn: Pro-actie Preventie Preparatie Repressie Nazorg Pro-actie: het structureel voorkomen van onveiligheid door vanuit veiligheidsoptiek in de planfase al stil te staan bij en vanuit de bewustwording aandacht te vragen voor de risico s Preventie: Preparatie: het voorkomen van directe oorzaken van onveiligheid en het beperken van de gevolgen ervan door het doorvoeren van preventieve maatregelen in een bepaald gebied de daadwerkelijke voorbereiding op de bestrijding van mogelijke aantasting van de veiligheid 3
Repressie: Nazorg: de bestrijding van onveiligheid en de verlening van hulp in acute noodsituaties door toezicht en handhaving alsmede in het strafrechtelijk traject alles wat nodig is om zo snel mogelijk terug te keren naar de normale verhoudingen door bijvoorbeeld opvang van slachtoffers en hulp bij de afwikkeling van het incident Een goede werking van de bestuurlijke veiligheidsketen vereist een optimale afstemming van gezagsdragers, gemeentelijke en operationele, maar ook maatschappelijke organisaties die een taak hebben in de voorkoming of bestrijding van aantastingen van de openbare orde en veiligheid. Opgemerkt zij wel, dat met alle schakels uit de keten rekening gehouden dient te worden. De schakels staan niet op zichzelf, maar zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en hebben invloed op elkaar. Hoe meer er pro-actief wordt gehandeld, hoe minder er om repressief optreden en nazorg wordt gevraagd. Bestuurlijk gedogen Hoe belangrijk deze rol van het gemeentebestuur is, is in de afgelopen periode eens te meer duidelijk geworden. De vuurwerkramp in Enschede, de nieuwjaarsbrand in Volendam en recent de aanslagen in Amerika hebben aangetoond hoe belangrijk het is dat er een groot gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel bestaat. Alleen dan kan gewerkt worden aan een positieve bijdrage voor het veiligheidsgevoel bij de burgers. Daarbij is het tevens van belang stelling te nemen ten aanzien van het probleemveld Bestuurlijk gedogen. De aandacht voor de risico s van gedogen hebben na de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand in Volendam steeds meer aandacht gekregen, niet enkel alleen binnen de overheid, maar ook binnen de leefgemeenschap van Nederland. Met name de media hebben zich massaal gestort op de toegeeflijkheid van de gemeenten bij overtredingen van met name milieuvergunningvoorschriften en hebben dit gekenmerkt als gedogen. De commissie Oosting heeft in haar eindrapport terzake gesteld dat de uitleg van de media te veel eer is voor wat feitelijk is gebeurd. In de ogen van de commissie moet eerder gesproken worden over een gebrek aan doortastendheid. De commissie ziet gedogen als het resultaat van een weloverwogen besluit (gedoogbesluit) van het bevoegd gezag, dat op een zorgvuldige wijze tot stand is gekomen en nauwkeurig aangeeft onder welke voorwaarden en voor welke duur de overtreding wordt toegestaan, onder het afzien van het gebruik van handhavingbevoegdheden. Probleem is echter dat gedogen in Nederland vaak niet is vastgelegd in een gedoogbesluit, maar een uitvloeisel is van het afzien van handhaving en het niet rapporteren aan het bevoegd gezag door controlerende ambtenaren en instanties. Zowel de commissie Oosting als ook de regering heeft ten aanzien van gedogen de stelling geformuleerd dat in het geldende gedoogbeleid geen plaats meer kan bestaan voor stilzwijgend gedogen of een onrechtmatige toestand op zijn beloop laten. In beider ogen dient gedogen altijd expliciet plaats te vinden en altijd van tijdelijke aard te zijn, vastgelegd in maatregelen die deze tijdelijkheid effectueren. Daarnaast dient er gerapporteerd te worden aan het bevoegd gezag dat de regels vaststelde waarvan de tijdelijke overtreding wordt gedoogd of door het bevoegd gezag zelf daartoe zijn besloten. Ook de gemeente Woudrichem zal in de toekomst zeer terughoudend omgaan met bestuurlijk gedogen en de lessen die getrokken kunnen worden uit de beide rampen vertalen naar de praktijk. 4
Gebruiksvergunningen In de komende jaren zal met voortvarendheid gewerkt gaan worden aan het wegwerken van de ontstane achterstand in het controleren en vervolgens afgeven van gebruiksvergunningen. Maar ook bij grootschalige evenementen zal stringenter gecontroleerd gaan worden op het treffen van voldoende voorzorgsmaatregelen vooraf om de veiligheid van velen zo goed mogelijk te kunnen waarborgen. De eerlijkheid gebiedt echter te vermelden dat ook in het Land van Heusden en Altena de beschikbaarheid van voldoende en gekwalificeerd personeel een groot knelpunt is. Met name als het gaat om de preventieve en controlerende rol. Afstemming Land van Heusden en Altena In deze nota zullen wij aangeven welke inspanningen wij zullen ondernemen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid, waarbij wij tevens hebben zorg gedragen voor afstemming met de beide andere gemeenten in het Land van Heusden en Altena. Deze afstemming hebben wij nodig geoordeeld, nu de politie reeds is gestart met een personele unie tussen de beide politieteams en opereren onder een éénhoofdige aansturing. Vanaf 1 januari 2002 zal er in het gehele Land van Heusden en Altena sprake zijn van een gebiedsgerichte politiezorg. Samenwerking Brandweer Ook de brandweerkorpsen van de drie gemeenten hebben reeds te kennen gegeven een vergaande samenwerking na te streven. Een samenwerking welke zich uitstrekt over alle schakels uit de veiligheidsketen. Om een adequaat antwoord te kunnen geven op de uitkomsten van de rapportages Oosting en Alders naar aanleiding van de vuurwerkramp en de nieuwjaarsbrand en de daaruit geformuleerde kabinetsstandpunten is samenwerking onontbeerlijk. De eerste schreden op het operationele vlak zijn reeds gezet door het invoeren van een intergemeentelijk piket Officier van Dienst. Daarmee wordt beoogd voor elke gemeente te allen tijde een goed gekwalificeerd en opgeleid operationeel leider voor handen te hebben. Ontwikkelingen brandveiligheid De grootste winst op het gebied van brandveiligheid moet worden behaald in de eerste twee schakels van de veiligheidsketen. Het betrekken van de brandweer bij ontwikkelingsplannen op het gebied van ruimtelijke ordening past dan ook volledig in een integraal veiligheidsbeleid en zal hiervan een wezenlijk onderdeel moeten gaan uitmaken. Vanaf medio 2002 zal het nieuwe Bouwbesluit van kracht worden. Binnen het land van Heusden en Altena zal de mogelijkheid worden onderzocht om te komen tot een keurmerk voor gebouwen die aan alle brandveiligheidseisen voldoen. Invoering Wijkkeurmerk Naast het leveren van inspanningen om de toename van met name woninginbraken terug te brengen door bijvoorbeeld een intensivering van het project Politie Keumerk Veilig Wonen, dient ook verhoging van de veiligheid van de woonomgeving extra aandacht te krijgen. Een aanzet daartoe kan zijn het invoeren van een Wijkkeurmerk. Leefbaarheid omvat een fysiek aantrekkelijke wijk, die schoon, heel en veilig is, waar genoeg te beleven valt voor jong en oud, waar de belangrijkste voorzieningen op een redelijke afstand zijn te bereiken en die esthetisch aantrekkelijk is door bijvoorbeeld groenvoorzieningen. Met betrekking tot deze vorm van leefbaarheid is een aantal met elkaar samenhangende aspecten te onderscheiden. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan: 5
a. het fysieke: woonhuizen, bedrijfsgebouwen, straten, pleinen, kortom, alles wat hoort tot de gebouwde omgeving b. het economische: de detailhandel, horeca, zakelijke dienstverlening en overige bedrijvigheid c. het sociale: maatschappelijke voorzieningen op het gebied van educatie, ontmoeting, hulp- en dienstverlening, gezondheidszorg, cultuur, sport en spel d. de bereikbaarheid e. de groenvoorzieningen Het mag duidelijk zijn, dat de betekenis van de wijk of buurt waar iemand woont (en/of werkt) voor ieder mens en voor iedere organisatie en bedrijf verschillend is. Beleving en belangen zijn immers uiteenlopend. Een buurt kan voor iemand die er woont een andere betekenis hebben dan voor bijvoorbeeld een bedrijf. Maatschappelijke organisaties kijken anders tegen een buurt of wijk aan dan de lokale overheid. Toch is het in ieders belang om de leefkwaliteit van een buurt of wijk te verbeteren dan wel minstens in stand te houden. Lag de verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid voorheen voornamelijk bij de lokale overheid, de eigenaren van de woningen met name de woningcorporaties en maatschappelijke organisaties zoals politie en welzijnswerk, thans is er een aanvang gemaakt met het serieus nemen van de verantwoordelijkheid en betrokkenheid van de buurtbewoners zelf. Rampenplan De twaalf gemeenten binnen de regio Breda werken alle met het Regionaal Basisplan Rampenbestrijding (verder te noemen RBR). Vast onderdeel in het RBR is het gemeentelijk rampenplan en de daarbij behorende gemeentelijke procesbeschrijvingen, alsmede de alarmeringsscenario s zoals die zijn ingebracht in de communicator, de alarmeringscomputer van de Regionale Brandweer Breda. Met betrekking tot de actualiteit van de genoemde onderdelen uit het RBR kan worden opgemerkt dat zowel het gemeentelijk rampenplan als de alarmeringslijsten compleet en actueel zijn. Gelet op de verdergaande samenwerking tussen gemeenten zal onderzocht gaan worden of er ten aanzien van de gemeentelijke processen gewerkt kan worden aan het opstellen van één draaiboek met daarin opgenomen de gemeentelijke procesbeschrijvingen voor alle drie de gemeenten in het Land van Heusden en Altena. Op deze wijze kan dan de problematiek van de personele bezetting van diverse gemeentelijke processen worden ondervangen door poolvorming binnen het Land van Heusden en Altena na te streven. Communicatie en voorlichting Communicatie is een onontbeerlijk middel bij het ontwikkelen van veiligheidsbeleid. Als er sprake is van een goede onderlinge informatie-uitwisseling wordt het mogelijk om enerzijds de zin en de mogelijkheden van het beleid uit te dragen en anderzijds op basis daarvan activiteiten op elkaar af te stemmen. Tweezijdige communicatie is dus nodig, zowel tussen de veiligheidspartners onderling als tussen veiligheidspartners en burgers. Immers, een essentieel onderdeel van voorbereiding op mogelijke calamiteiten is de communicatie met de burger. De bevolking kan ten aanzien van grotere ongevallen en rampen weliswaar zelf weinig aan preventie doen, maar moet zich wel bewust zijn van waarschuwingsprocedures en de direct te nemen maatregelen. Zodra zich daadwerkelijk een 6
situatie voordoet die om alarmering vraagt, is het van belang dat de berichtgeving aan de bevolking voldoet aan de criteria: tijdigheid, helderheid en éénduidigheid. Hierin is de rol van voorlichting uitermate belangrijk. In het geheel van het veiligheidsbeleid kan voorlichting niet meer dan ondersteunend werken, maar is mede daardoor wel effectief op het eindresultaat. De voorkeur gaat daarbij uit naar persoonlijke voorlichting en niet naar massamediale voorlichting. Samenvatting Een belangrijk instrument tot het uitoefenen van invloed op het te voeren gezamenlijk beleid binnen de veiligheidspartners is het integraal veiligheidsplan. Bij het opstellen van dit plan zijn diverse partijen betrokken. Gezamenlijk is een plan ontstaan om het veiligheidsbeleid in het Land van Heusden en Altena in zijn algemeenheid en in onze gemeente in het bijzonder verder gestalte te geven. Daar waar gevoelens van onveiligheid zijn dienen deze aangepakt te worden en daar waar het nog geen groot probleem is dient die relatief luxe situatie gehandhaafd te blijven. Ook behoud van veiligheid vergt immers gerichte aandacht. Bewust is gekozen voor een integrale aanpak, ook als het gaat om samenwerking en aansluiting bij onze buurgemeenten, aangezien samenwerking op alle fronten met omliggende gemeenten in het Land van Heusden en Altena in principe de mogelijkheid moet bieden om aan het probleem van het overheidsapparaat tegemoet te komen. In de navolgende onderdelen zijn de thema s met hun probleemvelden nader uiteengezet en gerangschikt per thema. 7
s: Vandalisme/Overlast Jeugd/Jongeren Probleemveld Vandalisme/Overlast Door de komst van hangplekken voor jongeren in Woudrichem, Rijswijk en binnenkort ook Giessen, is een zekere afname van vandalisme te constateren in de gemeente. Neemt niet weg dat verdere uitbreiding van hangplekken onderzocht dient te worden, temeer daar er ook bij niet-gebruik van deze hangplekken een preventieve werking naar de omgeving kan uitgaan. In deze is het van belang om contact te leggen en te houden met de jongeren. Zowel de jongerenmedewerkster als de wijkagent zijn de aangewezen personen om als contactpersoon op te treden en waar nodig het corrigerend vermogen van de groepen jongeren te stimuleren. - Creëren van hangplekken/ontmoetingsplekken met draagvlak van omwonenden en het bevorderen van de onderlinge communicatie. - De jongeren dienen de vrijheid te krijgen om de eigen verantwoordelijkheid te pakken en te laten vertalen naar de omgeving en bestuur. - Terugdringen van onnodige overlast voor de omgeving zoals bijvoorbeeld hinderlijk aanwezig zijn en uitstraling van gevoel van onveiligheid voor derden. Nota Jeugd- en Jongerenbeleid Preventief en Repressief Verantwoordelijk Gemeente Betrokken/externen - Gemeente - Stichting Sociaal Cultureel Werk - Buro HALT - Woningondernemingen - Scholen - Politie - Jongerenraad Gemeente - Gemeente dient uitvoering te (gaan) geven aan de Nota Jeugdbeleid - Gemeente dient, samen met Stichting Sociaal Cultureel Werk en jeugd, actief te blijven in de doelstelling van de onlangs geïntroduceerde DE BUS DUS. Politie - Wijkagenten dienen zich actief te begeven tussen de jongeren en signalen vanuit de jeugd tijdig door te sluizen - Politie dient uitvoering te geven aan de door Buro HALT opgestelde richtlijnen voor doorverwijzingen - Politie dient in handhaving openbare orde geen onderscheid te maken met andere soorten van verstoring van de openbare orde. Openbaar Ministerie Een vroegtijdige, snelle en adequate reactie, afgestemd op de aard van het strafbare feit. 8
Jongerenraad Vanuit eigen beleving positief meedenken en werken aan oplossingen voor problemen doelgroep Vóór 1 maart 2002 Nota Jeugd- en Jongerenbeleid vaststellen Zichtbare afname van vandalisme via periodieke verslaglegging, op te stellen door contactpersonen 9
Verwijdering Jeugd / Politie Probleemveld Verantwoordelijk Betrokken/externen - Basisscholen - Gemeente - Jongerenraad Jeugd/Jongeren Verwijdering Jeugd - Politie Het schooladoptieplan Doe-Effe-Normaal is ontstaan uit het schooladoptieplan van de politie Rotterdam Rijnmond. Schooladoptie verlaagt de drempel tussen kind en politie. Een belangrijk instrument daarbij is het regelmatig geven van voorlichting aan kinderen in de groepen 7 en 8. Zo krijgen de kinderen niet alleen voorlichting, maar ontstaat er tevens een band als gevolg van herkenning op straat. Het is dus duidelijk meer dan misdaadpreventie alleen. Het slaan van een brug tussen school, kind en gezin en bijdragen aan de opvoeding van het kind Schooladoptieplan Doe-Effe-Normaal Pro-actief en Preventief Politie Gemeente Stimuleren van scholen tot deelname aan het schooladoptieplan Doe-Effe-Normaal Politie Regelmatig geven van voorlichting op de scholen (groep 7 en 8) Scholen Jongerenraad Gelegenheid geven tot voorlichting door politie Vanuit eigen beleving positief meedenken en werken aan oplossingen voor problemen doelgroep Per schooljaar tenminste drie scholen bezocht hebben voor het geven van informatie over het schooladoptieplan Doe-Effe-Normaal 10
Jeugd en criminaliteit Jeugd/Jongeren Probleemveld Jeugd en Criminaliteit Zie Nota Jeugdbeleid Het begeleiden van jeugd, die door het plegen van strafbare feiten met de politie of justitie in aanraking zijn gekomen. Jongeren die deze ervaring hebben dienen begeleid te worden om recidive te voorkomen. Uitvoering HALT werkzaamheden Preventief en Repressief Verantwoordelijk Gemeente Betrokken/externen - Gemeente - Bureau HALT - Politie - Openbaar Ministerie - Ouders - Jongerenraad Gemeente - Gemeente geeft uitvoering aan Nota Jeugdbeleid - Zo nodig deelname aan Overleg Risico Jongeren HALT Het decriminaliseren van de jeugd door op het delicht gerichte en gelet op de persoon taakstraffen uit te zetten Politie - Geeft uitvoering aan richtlijnen HALT-verwijzingen - Onderhouden van contacten met doelgroep T.a.v. HALT-richtlijnen wordt opgemerkt dat het kengetal voor de verwijzingen ligt op 65 per jaar. In het Land van Heusden en Altena worden de verwijzingen verdeeld over de bureaus HALT Gorinchem en Breda. Gemeente Woudrichem valt onder de werkkring van HALT Gorinchem en omstreken. In het jaar 2001 zijn vanuit de gemeente Woudrichem 18 personen doorverwezen naar HALT. Openbaar Ministerie Ouders Een vroegtijdige, snelle en adequate reactie, afgestemd op de aard van het strafbare feit. Ouders zijn de eerst aangewezenen om de jeugd te wijzen op de gevolgen van het plegen van strafbare of ontoelaatbare handelingen. Zichtbare afname van jeugdcriminaliteit in de komende twee jaar aan de hand van verslaglegging doorverwijzingen Bureau HALT 11
Drugs & Alcohol Probleemveld Jeugd/Jongeren Drugs & Alcohol Zie Nota Jeugdbeleid De jeugd bewustwording bijbrengen over de gevolgen van drugs en alcohol. Nota Jeugdbeleid Pro-actief en Preventief Gemeente Verantwoordelijk Betrokken/externen - Gemeente - Politie - GGD - Scholen - Openbaar Ministerie - Ouders Gemeente Politie GGD Scholen Openbaar Ministerie Ouders Gemeente geeft uitvoering aan Nota Jeugdbeleid Onderhouden van contacten met doelgroep Geven van voorlichting en thema bijeenkomsten Werken aan bewustwording, geven van voorlichting en signaleren van problemen Een vroegtijdige, snelle en adequate reactie, afgestemd op de aard van het strafbare feit. Ouders zijn de eerst aangewezenen om de jeugd te wijzen op de gevolgen van drugs en alcohol. Per schooljaar tenminste drie scholen bezocht hebben voor geven van informatie aan beoogde doelgroep 12
Grootschalige evenementen Probleemveld Verantwoordelijk Betrokken/externen - Politie - Brandweer Maatschappelijke Integriteit Grootschalige evenementen Organisatoren zelf en ingediende aanvragen Het vergroten van de veiligheid bij evenementen door: het afstemmen van voorschriften in Land van Heusden en Altena het opstellen van standaard voorschriften, eventueel aangevuld met specifiek op het evenement gerichte voorschriften onderlinge afstemming met betrekking tot handhaving Nota Evenementenbeleid Preventief en Repressief Gemeente en Organisatoren - GHOR West Brabant Gemeente Opstellen Integrale Nota Evenementenbeleid Politie - Mede opstellen van standaardvoorschriften t.a.v. openbare orde en veiligheid - Gelijkluidende wijze van handhaven in totaal verzorgingsgebied Land van Heusden en Altena Brandweer Mede opstellen van standaardvoorschriften t.a.v. brandveiligheid GHOR West Brabant Mede opstellen van standaardvoorschriften t.a.v. medisch welzijn en veiligheid Nota Evenementenbeleid vóór 1 juli 2002 presenteren 13
Verkeersveiligheid Maatschappelijke Integriteit Probleemveld Verkeersveiligheid Verkeersveiligheidsplan Het verhogen van de verkeersveiligheid Verkeersveiligheidsplan Preventief en Repressief Verantwoordelijk Gemeente Betrokken/externen - Politie - 3VO - Provincie - Seniorenraad Gemeente - Gemeente geeft uitvoering aan verkeersveiligheidsplan - Gemeente draagt zorg voor infrastructurele voorzieningen op basis van metingen en ongevalanalyses Politie Politie handhaaft op verkeersgebied door het uitvoeren van controles op snelheid, alcohol, roodlicht, verlichting, gordel- en helmplicht. Kengetal voor ongevallen bedraagt 2,5 per 100 inwoners per jaar. In het Land van Heusden en Altena ìs de score 1,9. M.b.t. letselrisico is het kengetal 11. In het Land van Heusden en Altena bedraag de score 9,9. De inspanning blijft erop gericht onder het landelijk gemiddelde te blijven in de komende periode. 3VO - Deelname aan gezamenlijk overleg - Uitvoeren en/of ondersteunen van veiligheidsverhogende activiteiten, zoals het uitvoeren van: voorlichtingscampagnes geven van voorlichting Provincie - Promoten van het Brabants Verkeersveiligheids Label - Deelname aan gezamenlijk overleg - Provincie draagt zorg voor infrastructurele voorzieningen op basis van metingen en ongevalanalyses Seniorenraad Verkeersveiligheidsaspecten zoals die beleefd worden binnen deze doelgroep dienen mee te wegen in het te voeren verkeersbeleid Per schooljaar ten minste drie scholen stimuleren tot het behalen van het Brabantse Verkeersveiligheids Label (BVL) 14
Woonomgeving Probleemveld Openbare Veiligheid Woonomgeving De onveiligheidsbeleving van mensen hangt sterk samen met hun beleving en het vermogen om dit te vertalen van de omgeving waar zij wonen. Indien er in de buurt waar zij wonen vormen van vermogensdelicten en verloedering worden gesignaleerd zal dit zeer negatief uitwerken op de woonomgeving. Ook de bereikbaarheid van de wijk of buurt voor hulpverleners speelt een grote rol bij het wel of niet hebben van een onveiligheidsgevoel. Verhogen van het veiligheidsgevoel en waarborgen van geborgenheid binnen de woonomgeving, door reeds bij de planvorming alle actoren te betrekken bij de inrichting van het gebied. Zo zie je enerzijds het verzoek van bewoners om meer verkeersremmende maatregelen in een wijk ter bevordering van het gevoel van verkeersveiligheid, terwijl anderzijds dezelfde maatregelen belemmerend kunnen werken voor het tijdig ter plaatse kunnen zijn van hulp in spoedgevallen. Om dit soort tegenstrijdige belangen vroegtijdig te tackelen is overleg tussen wegbeheerders, hulp en bewoners van groot belang. Verantwoordelijk Betrokken/externen - Stedebouwkundige - Woningbezitter - Woningondernemingen - Hulp - Seniorenraad Gemeente Stedebouwkundige Woningbezitter Woningondernemingen Hulp Seniorenraad Pro-actief, Preventief en Preparatief Gemeente Inspraakavonden beleggen voor nieuw te realiseren woongebieden Oog en oor hebben voor de signalen die vanuit de samenleving en de overheid komen over gevoelens van onveiligheid binnen bestaande wijken en buurten Tijdig signalen afgeven over onveiligheidsbeleving en meedenken aan oplossingen Actief bijdragen aan respectievelijk meedenken over: het realiseren van nieuwbouwwoningen met het politiekeurmerk een veilige woonomgeving (verlichting/groenvoorziening) in de nieuwe woonwijk Tijdig instappen bij planvorming voor nieuwe woonwijken en het pakket van eisen voor een adequate hulpverlening gerelateerd aan veiligheidsaspecten van de omgeving afgeven Vanuit eigen optiek en beleving bouwstenen aandragen voor het verhogen van de veiligheidsbeleving in de omgeving Volledige invoering van de randvoorwaarden behorende bij het Politie Keurmerk Veilig Wonen afstemming met operationele over bereikbaarheid (nieuwe) woonwijken en bedrijventerreinen 15
Woninginbraken Probleemveld Openbare Veiligheid Woninginbraken Woninginbraak wordt door burgers als zeer ingrijpend ervaren, temeer daar de eigen privacy wordt geschonden. De psychische schade wordt groter ervaren als de materiele schade en vergt vaak ook een langdurige begeleiding. Beveiliging van de woning alleen is vaak niet toereikend. Ook de directe omgeving moet voor een dader onaantrekkelijk worden ervaren. Verhogen van het veiligheidsgevoel en waarborgen van geborgenheid binnen de eigen woning en woonomgeving, door toepassing van het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW), zowel bij nieuwbouw als ook renovatie/onderhoud bestaande woningen. Politie Keurmerk Veilig Wonen Pro-actief, Preventief en Preparatief Gemeente Verantwoordelijk Betrokken/externen - Woningbezitter - Woningondernemingen - Politie Gemeente Politie Woningbezitter Woningondernemingen Aanstellen/aanwijzen van een bouwplanadviseur, die intern verantwoordelijk is voor de borging van het PKVW Aanstellen van een bouwplanadviseur, die de gemeente ondersteunt bij bouwprojecten. Kengetal voor woninginbraakrisico bedraagt 1,5. Hiermee wordt bedoeld dat het risico van slachtoffer worden van woninginbraak 1,5 bedraagt per 100 woningen per jaar. In het Land van Heusden en Altena is de score 1,1. De inspanning blijft erop gericht onder het landelijk gemiddelde te blijven in de komende periode. Tijdig vervangen van oud hang- en sluitwerk door goedgekeurd hang- en sluitwerk met het politiekeurmerk Actief bijdragen aan respectievelijk meedenken over: het realiseren van nieuwbouwwoningen met het politiekeurmerk een veilige woonomgeving (verlichting/groenvoorziening) in de nieuwe woonwijk Volledige invoering van de randvoorwaarden behorende bij het Politie Keurmerk Veilig Wonen 16
Openbare ruimten Openbare Veiligheid Probleemveld Openbare ruimten Veel burgers geven regelmatig signalen af zich in de avond- en nachtelijke uren onbehaaglijk en onveilig te voelen op straat en donkere ruimten zoals brandgangen en ruimten achter gebouwen gelegen. Openbare ruimten en achterpaden overzichtelijker en voorzien van betere verlichting Verlichtingsplan Preventief Verantwoordelijk Gemeente Betrokken/externen - Politie - Bewoners - Seniorenraad Gemeente - Zorgdragen voor het aanbrengen van goede openbare verlichting - Bij nieuwbouw aandacht besteden aan een goed verlichtingsplan Politie - Door inschakeling van bouwplanadviseur ondersteuning verlenen aan gemeente bij te veranderen ruimten en paden alsmede nieuwbouwprojecten - Doorgeeffunctie m.b.t. gevoelens binnen woon- /buurtgemeenschap Bewoners Gevoelens van onbehagen en/of onveiligheid tijdig afgeven aan gemeente en/of politie Seniorenraad Vanuit eigen optiek en beleving bouwstenen aandragen voor het verhogen van de veiligheidsbeleving in de directe woonomgeving Volledige invoering van de randvoorwaarden behorende bij het Politie Keurmerk Veilig Wonen 17
Verloedering Openbare Veiligheid Probleemveld On(aan)gepast gedrag in de vorm van o.a. zwerfvuil hondenpoep foutief parkeergedrag Onaangepast gedrag van burgers kan wrevel en irritatie oproepen bij mede burgers, hetgeen vervolgens kan leiden tot verloedering van de wijk en/of woonomgeving met verstoring van de openbare orde als eindresultaat. Komen tot tijdige signalering van deze vorm van gevoelens van onveiligheid in de woonomgeving en het direct bestrijden daarvan. Opstellen van een Wijkkeurmerk Preventief en Repressief Verantwoordelijk Gemeente Betrokken/externen - Bewoners - Politie - Scholen - Stichting Sociaal Cultureel Werk - Buro HALT Gemeente - Zorgdragen voor tijdige interne communicatie bij aantreffen on(aan)gepast gedrag en dienovereenkomstig handelen - Het ontwikkelen van een Wijkkeurmerk Politie - Door inschakeling van de wijkagenten actief stimuleren van sociale controle door bewoners, gericht op de effecten - Tijdig reageren op meldingen betreffende on(aan)gepast gedrag en bemiddelend c.q. handelend optreden - Geven van voorlichting Bewoners In samenwerking met andere actoren inspanningen leveren tot het voorkomen van on(aan)gepast gedrag door bijvoorbeeld: sociale controle medemens onderwijzen/aanspreken signaalfunctie Scholen Kinderen vertrouwd maken met en het respecteren van waarden en Sociaal Cultureel Werk normen binnen de samenleving - In de contacten met de jeugd (JOP) aansturen op het eigen verantwoordelijkheidsgevoel, zowel ten opzichte van elkaar als ook voor de medemens - Het stimuleren van het respecteren van waarden en normen binnen de samenleving HALT - Voorlichting - Handhaving Invoering Wijkkeurmerk 18
Communicatie en voorlichting Probleemveld Verantwoordelijk Betrokken/externen Gemeente Communicatiebureaus Hulp Onderwijsinstellingen Openbare Veiligheid Communicatie en voorlichting Zowel vanuit veiligheidspartners als gemeenschap Het vergroten van het risicobewustzijn door het opstellen van een communicatieplan en gedegen analyse van probleemvelden. Het communicatieplan dient rekening te houden met de verschillende risicofacetten en doelgroepen. Schooleducatie, voorlichting aan werknemers, huis-aan-huis-informatie of informatie voor nieuwe inwoners maken de doelgroepen bewuster van de veiligheidsrisico s. Communicatieplan Preventief en Repressief Gemeente Communicatiebureaus Hulp Onderwijsinstellingen Het opstellen van een communicatieplan ter vergroting van het risicobewustzijn Assisteren bij het opstellen van communicatieplan Tijdig en constructief aanleveren van voldoende items om het risicobewustzijn actueel te houden Reeds in een vroeg stadium de jeugd betrekken bij het bewust maken en signaleren van onveilige situaties, zowel thuis, woonomgeving als op de route naar school. Vóór 1 juni 2002 Communicatieplan presenteren 19
Rampen en zware ongevallen Openbare Veiligheid Probleemveld Geïsoleerde ligging van het Land van Heusden en Altena als het gaat om de bestrijding van zware ongevallen en rampen Regionaal Basisplan Rampenbestrijding (RBR) Samen met de buurgemeenten aan de hand van de landelijke Leidraad Maatramp werken aan verdergaande bundeling van krachten en specialismen. Dit dient zich te vertalen in gezamenlijk oefenen en onderlinge bijstandsverlening in geval van nood. Maatramp Land van Heusden en Altena Preventief, Preparatief en Repressief Verantwoordelijk Gemeenten Betrokken/externen - Brandweer (lokaal en regionaal) - Politie - GHOR - Waterschap Alm en Biesbosch Gemeente - Maken van bestuurlijke afspraken over onderlinge bijstandsverlening - Maken van afspraken betreffende onderlinge personele vervanging binnen de gemeentelijke processen Brandweer - Het gezamenlijk inventariseren van de risico s in het Land van Heusden en Altena - Het gezamenlijk oefenen en afstemmen van materieel op de vastgestelde risico s Politie In operationele sfeer meedenken aan samenwerkingsverbanden met de andere partners GHOR In overleg met Ambulancepost Giessen en plaatselijke EHBOverenigingen werken aan het opleiden en samenstellen van SIGMAteams (Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie) Waterschap Alm en Biesbosch Afstemmen van eigen draaiboeken Hoog Water op de gemeentelijke plannen binnen het verzorgingsgebied van het waterschap in het Land van Heusden en Altena Vóór 1 juni 2002 Leidraad Maatramp Land van Heusden en Altena presenteren 20