Connectie Onderzoek. MPA Kernkwadranten. IEP Certificatietraining MPA 2008



Vergelijkbare documenten
3 Kernkwaliteiten. Daniel D. Ofman. Kernkwaliteiten 3. Kernkwaliteit en de valkuil 3. Kernkwaliteit en de uitdaging 4. Kernkwaliteit en de allergie 5

Theorie van de Kernkwadranten

Te veel van het goede + -

Het Grote Kernkwaliteitenspel. Inhoud. Inleiding 1 Kernkwadranten 2 Spelregels 3 Varianten op het spel 4 Scoreformulier

Smits & Beerends Reader Kernkwaliteiten

2 Kernkwaliteitenmodel

Kernkwaliteiten zoals ontwikkeld en beschreven door D. Ofman. 1. Inleiding. 2. Kernkwaliteiten. 3. Kernkwaliteit en valkuil. 4.

Coen Sprenger. Training, Therapie en Coaching

De kernkwadranten van Ofman en de ENTRE- Competenties

Workshop: Werken met kernkwadranten.

Kernkwadranten Methodiekboek Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) en C-Stick

Een mooie uitleg is te vinden in dit Youtube-filmpje van Daniel Ofman zelf (

Kernkwaliteiten. Rogier Guns 23 November 2006

Het kernkwaliteiten kwadrant

Werkboek. Hoe lees ik mijn Facet5-rapport?

Kernkwaliteit, valkuil, allergie, uitdaging

lnleiding Kernkwadranten

Dag 1 Reflectie op je huidige situatie

Een kernkwadrant laat jezelf en de ander heel» Francine Craeghs

Valkuil. Kernkwaliteit. Uitdaging. Allergie

Bijlage MeMosnaQ 20: Kernkwadrant

Waarom kan de eigenwaarde van je kind zo schommelen?... Hoe kun jij je manier van communiceren hierop aanpassen?...

METHODEN. Coachingmethoden Pagina 1

Leiding geven vanuit je talenten Welkom!

Communicatie en professionaliteit als coach Hoe doe je dat?

Werkboek. Wateren SB Wateren. tel.: site: KvK BTW B01

HOE KRIJG IK MEER INZICHT IN DE DIVERSE KWALITEITEN VAN WERKNEMERS AAN DE HAND VAN HET KERNKWADRANT VAN OFMAN?

KERNKWADRANT achtergrond informatie

Ga lekker zitten, maak het jezelf gemakkelijk Zet muziek op waar je rustig van wordt en neem de tijd om een paar keer diep in en uit te ademen.

Reflectieopdracht. 1 Inhoud. Wat is het nut van reflecteren? Hoe ga ik aan de slag?

Campus Burchtstraat Burchtstraat Herentals 014/

Houd bij het beantwoorden van de vragen steeds je werk in gedachten. Ga na welk antwoord het meest bij je past. Volg je intuïtie!

Atlas loopbaantraining - Kernkwaliteitenspel. Laat ook iemand anders puzzelen met zijn of haar kwaliteiten... Mail een tip!

In je element met wie je bent!

Samenwerking tussen twee personen in het perspectief van metaprogramma s

1. Daniël Goleman beschrijft 4 gebieden binnen zijn model Emotionele Intelligentie. Welke relatie is er tussen 'zelfmanagement' en 'zelfinzicht'?

Leren reflecteren. Jan Jacobs

Brouw je identiteit.

Brouw je identiteit.

Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven

Rapportgegevens Kerntyperingtest

Werkboek. van (Naam) Wateren SB Wateren. tel.: site:

Hoofdstuk 3: Jij als leider!

VOORBEELD OEFENING LIFELONG EMOTIONELE. +31 (0) Wil je vaker het beste in jezelf en anderen naar boven halen?

Interventieopdracht 3

Service Excellence. Service met Impact

WERKBOEK Loopbaanbegeleiding

Persoonlijkheidsprofiel. Anoniem

Hieronder volgt de toelichting per onderdeel en achter in de handleiding vindt u tevens een praktisch stappenplan.

Workshop Overtuigend en Ontspannen Presenteren. Voor technische professionals. Donderdag 20 juni 2013

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website:

Leer hoe je effectiever kunt communiceren

Zinvolle communicatie

Onderwijs naar 2020 Asperen, 3 oktober 2014

LEIDING GEVEN. met IMPACT. Haal nu écht het beste uit jezelf en jouw team. Hoofdstuk. Bene Bailleul

STAATSEXAMENS EXAMINATORENDAG 16 MAART 2013 *** Workshop 15. Integriteit

Kick off Mentoring Project. Floor van Wingerden Partner Perpetuum Organisatieontwikkeling

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL

Boosts. Time management. Kernkwaliteiten. Conflicthantering

INFORMEEL LEIDERSCHAP. Mehmet Okuducu

Luisteren naar de Heilige Geest

MODULE Kernkwaliteiten

Persoonlijkheidstest (PTA)

Het gedragmodel. 1. Inleiding

Een succesvolle attitude naar een conflict-oplossing vraagt om het activeren van bepaalde criteria en metaprogramma s.

De kr acht v an de va lkuil

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?

DANIEL OFMAN: INSPIRATIE EN INZET IN ORGANISATIES, OVER BEWUSTZIJN EN HET MAKEN VAN CREATIEVE KEUZES

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Deel 12/12. Ontdek die ene aanpak waarmee je al je problemen oplost

FEED BACK COMMENTAAR GEVEN EN ONTVANGEN MARIETA KOOPMANS

IK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben

Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren.

Mijn kind heeft een LVB

Trainingen. Attitude en Mindset. Moraal Resultaatgericht Coachen

De gekleurde bril Marcel Proust

5. COACHEN OP DE TAAK-AS

Communicatie op de werkvloer

Proefexamen Omgangskunde 1

Relatie en gezag 3. Aan het einde van de bijeenkomst: en kun je onder woorden brengen in hoeverre je zelf deze rollen (goed) vervult

Deel 10/12. Angst is de motor van ineffectief gedrag. ecourse; Moeiteloos leren leidinggeven

Kernklas. Ieder kind is uniek...

Vragenlijst leerstijlen (model van Kolb/Juch)

Februari 2012 Workshop Eviont

Workshop: Geweldloze Communicatie

Mensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP

Training: (gast)psychologie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

DISC-profiel. Inspiratie Erkenning. Daadkracht Resultaat. Sociaal Zekerheid. Correct Perfectie

Hoe word je succesvol in sales

Rapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. Naam: Datum:

Drijfveren. Een belangrijke (on)bewuste drijfveer is dat ZELF beter wil zijn dan de ANDER

Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager

INFORMEEL LEIDERSCHAP. Mehmet Okuducu

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.

Competenties Laatste update: januari 2015 Tomas de Graaf

Naam: Datum: Ik-Wijzer

Transcriptie:

Connectie Onderzoek MPA Kernkwadranten IEP Certificatietraining MPA 2008 Herma Heerink Mei 2008 Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 1 Herma Heerink

Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 2 2. Kernkwaliteit Metaprogramma s ` 2 3. Kernkwaliteit en de Metaprogramma s 3 4. Kermkwaliteit en de Metaprogramma s 4 5. Kernkwaliteit en de Allergie Metaprogramma s 5 6. Kernkwadrant vanuit vier 4 hoeken bekeken 6 Metaprogramma s 7. Versterking en hefboomwerking 7 8. Conclusies en toepassingen 8 9. Overzicht Metaprogramma s en Kernkwaliteiten 9 Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 2 Herma Heerink

1. Inleiding Voor de MPA Certificatietraining heb ik een connectieonderzoek uitgevoerd. Hierbij heb ik getracht overeenkomsten te vinden tussen de Metraprogramma s en de Kernkwadranten van Daniël Ofman. 2. Kernkwaliteiten Metaprogramma s Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die tot het wezen (de kern) van een persoon behoren; ze doortrekken de hele mens en stellen al zijn of haar minder in het oog springende eigenschappen in een bepaald licht. De kernkwaliteit kleurt een mens; het is de specifieke sterkte waar we bij een persoon direct aan denken. Voorbeelden van kernkwaliteiten zijn daadkracht, zorgzaamheid, zorgvuldigheid, ontvankelijkheid, ordelijkheid, invoelingsvermogen, etc. Een kernkwaliteit is te herkennen aan een bijzondere vaardigheid van een persoon, waarover deze zelf zegt: Dat kan toch iedereen. Vaak klopt dat echter niet, niet iedereen beschikt over dezelfde (kern)kwaliteiten, wat heet, als je de achterliggende kernkwaliteit weg zou halen, zou je de persoon niet eens meer herkennen. Dat komt omdat die ene eigenschap (kernkwaliteit) alle andere, minder uitgesproken kwaliteiten doortrekt. Een kernkwaliteit is dan ook altijd potentieel aanwezig. Een kernkwaliteit kan niet naar believen aan- of uitgezet worden, een kernkwaliteit kan wel verborgen zijn. Soms ontdek je bijvoorbeeld dat een medewerker die binnen de organisatie een saaie indruk maakt, als hobby, in zijn vrije tijd toneel speelt. Metaprogramma s zijn terugkerende patronen in iemands denken, voelen en handelen, die te onderkennen zijn bij het intern organiseren van onze ervaringen. Bij het organiseren van waarnemen, motiveren, opereren en beslissen zijn mensen geneigd om deze metaprogramma s steeds te herhalen. Metaprogramma s dienen ook als onze meest fundamentele filters om naar de wereld te kijken. Ze beïnvloeden daarmee hoe ervaringen worden gepresenteerd, gesorteerd en benadrukt. Ze geven ook aan waar we onze aandacht plaatsen. De uitspraak: Dat is nu typisch iets voor jou of Dat is nou typisch iets voor mij, is een uitspraak die erop duidt dat (onbewust) een metaprogrammapatroon bij iemand wordt geregistreerd. Deze patronen activeren of blokkeren bepaalde vermogens. Voorbeelden van (sets van) metaprogramma s zijn: proactief reactief, naartoe weg van, controle binnen zelf controle buiten zelf, globaal specifiek, concept structuur gebruik, samen nabijheid alleen. Binnen de MPA Mindsonar worden in totaal 13 sets metaprogramma s (met in totaal 32 items) onderscheiden. Het onderkennen van deze patronen is een eerste stap naar het ontdekken van metaprogramma s Wanneer je metaprogramma s ontdekt verkrijg je de mogelijkheid hiermee te werken en nieuwe gedragspatronen bereikbaar te maken. Een metaprogramma dat sterk aanwezig/ontwikkeld is binnen een persoon is gemakkelijk te herkennen omdat dit de wijze is waarop iemand denkt, voelt of handelt. Dit bepaalde gedragspatroon treedt gemakkelijk op de voorgrond en is (in bepaalde situaties) typerend voor het gedrag van de persoon. Programma s kunnen niet automatisch aan- en uitgeschakeld worden, ze zijn altijd aanwezig, je kunt ze wel versterken, verzwakken of verborgen houden. In bepaalde situaties kan of zal een persoon die van nature eerder reactief gedrag vertoond, omdat de omstandigheden daarom vragen en hij/zij zich bewust is van nut en noodzaak van ander gedrag, meer pro-actief gedrag laten zien. Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 3 Herma Heerink

3. Kernkwaliteit en de Metaprogramma s Zoals er geen licht kan zijn zonder donker zo ook heeft iedere Kernkwaliteit een zon- en een schaduwkant. De schaduwkant wordt ook wel de vervorming genoemd. De vervorming is niet het van de kernkwaliteit, de vervorming is wat een kernkwaliteit wordt zodra deze te ver doorschiet. Zo kan een kernkwaliteit behulpzaamheid doorschieten in te behulpzaam en daarmee bemoeizucht. Dan wordt de kracht van iemand, het gouden midden al het ware, een zwakte. Kernkwaliteit Behulpzaamheid + - Vervorming/ Bemoeizucht In de volksmond heet dat dan teveel van het en dat drukt het precies uit. Iemand die te zorgvuldig is, loopt het risico pietluttig te worden. Zo kan aanpassingsvermogen doorschieten en ervaren worden als wispelturig. De vervorming van iemands kernkwaliteit vorm zijn valkuil. De valkuil is datgene dat de betreffende persoon dikwijls als etiket opgeplakt krijgt. Dan wordt de persoon met de kwaliteit daadkracht verweten dat hij niet zo drammerig moet zijn. Of dat nu terecht is of niet, de valkuil hoort bij de kernkwaliteit. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Net zoals vanuit de kernkwaliteit de vervorming/valkuil te vinden is, kan ook vanuit de vervorming/valkuil naar de kernkwaliteit teruggegaan worden. Van welke positieve kwaliteit is bijvoorbeeld roekeloosheid het teveel? Dat zou bijvoorbeeld moed kunnen zijn, maar er zijn meerdere mogelijkheidheden. Als iemand zijn kernkwaliteit(en) niet kent, dan is één manier om die te ontdekken zich af te vragen wat hij nogal eens als verwijt te horen krijgt, in de zin van: Wees niet zo. Vervolgens onderzoekt hij van welke positieve kwaliteit dit een teveel is en dat brengt hem tot zijn kernkwaliteit. Van de verschillende Metaprogramma s zijn ook de valkuilen te benoemen. We spreken bij de metaprogramma s van MPA Mindsonar dan van gedrag dat in extremo vertoond wordt. Elk metaprogramma heeft zijn eigen specifieke eigenschappen (kwaliteiten) maar kan, wanneer ze extreem aanwezig is en niet door een complementair metaprogramma wordt afgezwakt of omgebogen, contraproductief werken. Met andere woorden wanneer er in een (specifieke) situatie teveel van het van een metaprogramma aanwezig is, kan dit de gebruikelijke waardevolle eigenschappen van een metaprogramma afzwakken. Voorbeelden van de te onderkennen gedrag van metaprogramma s dat in extremo, als te veel van het, vertoond wordt, zijn: proactief onbezonnen of handelt als kip zonder kop, reactief passief en/of besluiteloos, naartoe blind voor obstakels, handhaving boycot veranderingen, specifiek op alle slakken zout leggen, structuur ziet essenties over het hoofd, alleen einzelgänger. Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 4 Herma Heerink

4. Kernkwaliteit en de Metaprogramma s Met de bijbehorende valkuil krijgt de persoon bij zijn kernkwaliteit ook zijn uitdaging. De uitdaging is de positief kwaliteit van de valkuil. De positief kwaliteit van drammerigheid is bijvoorbeeld zoiets als geduld of terughoudendheid. Met andere woorden, bij de valkuil drammerigheid hoort de uitdaging geduld. Zoals in de figuur duidelijk wordt, zijn de kernkwaliteiten en de uitdaging elkaars aanvullende kwaliteiten. Kernkwaliteit Daadkracht Drammerigheid Negatief + - Positief + Geduld Waar het om gaat, is de balans te vinden tussen daadkracht en geduld. Wanneer deze balans te ver overhelt naar daadkracht, dan is de kans aanwezig dat deze daadkracht doorschiet in drammerigheid. Met andere woorden om te voorkomen dat men in zijn valkuil terecht komt, is het raadzaam om de uitdaging te ontwikkelen, balans aan te brengen. Dit betekent denken in termen van en-en, niet of-of. De kunst is gelijktijdig zowel daadkrachtig als geduldig te zijn. Het gaat er niet om minder daadkrachtig te worden, omdat je anders het risico loopt te gaan drammen, het gaat om een combinatie van deze twee kwaliteiten, het gaat om geduldige daadkracht. Iemand die geduldig daadkrachtig is loopt geen risico meer dat hij gaat drammen; dat is een logisch gevolg van het feit dat beide kwaliteiten complementair zijn aan elkaar. Vaak ligt de moeilijkheid in het feit, dat de betrokkene niet in staat is te zien hoe deze twee kwaliteiten samen kunnen gaan, dat wil zeggen voor hem of haar is het een kwestie van óf daadkracht óf geduld. Voor hem of haar zijn beide kwaliteiten eerder tegenstellingen dan aanvullingen. Metaprogramma s zijn in de basis al als sets van twee of drie samengevoegd. Bij programma s die als sets van twee bij elkaar gevoegd zijn kun je deze zien als de twee zijdes van die ene medaille. Bij de programma s die als set van drie bij elkaar geplaatst zijn, zijn trends te onderkennen. Ze vormen als het ware (met een tussenstap) een lineair verband, waarin wordt aangegeven waar de aandacht ligt. MPA gaat er vanuit dat elk metaprogramma in de basis waardevol is, maar dat door een combinatie van metaprogramma s of in een specifieke situatie het vertonen van gedrag van het andere uiteinde van een pool, de andere zijde van de medaille, of iets meer of minder van een bepaald uiterste, tot betere resultaten kan leiden. Ook hier gaat het om het vinden van de balans. Wat meer inzetten van het leidt dan tot betere resultaten of eenvoudiger tot resultaten. Uitgedrukt als ware het een kernkwadrant ontstaan dan bijvoorbeeld onderstaande beelden: Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 5 Herma Heerink

Metaprogramma Reactief Passief Negatief + - Positief + Pro actief Net als bij kernkwaliteiten kan de moeilijkheid zitten in het feit, dat personen in een bepaalde context vaak een voorkeur hebben voor een bepaald metaprogramma en binnen deze context niet gemakkelijk onderkennen op welke wijze het metaprogramma met het voorkeursmetaprogramma samen kan gaan, of op welke wijze ze elkaar kunnen aanvullen of versterken. Dat wil zeggen dat iemand met een duidelijke voorkeur voor het metaprogramma globaal, niet altijd onderkent dat meer betrekken van het metaprogramma specifiek een meerwaarde kan opleveren. Het kan voor personen een kwestie zijn van óf globaal óf specifiek. De metaprogramma s worden gezien als tegenstelling zonder de kracht van de aanvulling te erkennen. 5. Kernkwaliteit en de Allergie Metaprogramma s Zoals al eerder gezegd is uit iemands kernkwaliteit ook vaak af te leiden waar de potentiële conflicten met de omgeving te verwachten zijn. Conflicten hebben vaak te maken hebben met de uitdaging. Het probleem is dat de doorsnee mens allergisch is voor een teveel van zijn uitdaging. Vooral als hij die in een ander verpersoonlijkt vindt. Zo zal de daadkrachtige persoon de neiging hebben om heftig te reageren wanneer hij in een ander geconfronteerd wordt met passiviteit. Hij is allergisch voor passiviteit omdat passiviteit teveel van zijn uitdaging (geduld) is. Hij weet zich daar vaak geen raad mee. Hoe meer men in een ander met zijn eigen allergie geconfronteerd wordt, des te groter is de kans dat men in zijn valkuil terecht komt. De persoon met de kernkwaliteit daadkracht loopt dan het risico nog harder te gaan drammen, terwijl hij de ander verwijt passief te zijn. Kernkwaliteit Daadkracht Drammerigheid Negatief Passiviteit Allergie + - + Positief Geduld Met andere woorden: als men zijn allergie in een ander tegen komt, ligt de valkuil op de loer. Je kunt dus stellen dat wat iemand het meest kwetsbaar maakt niet zijn valkuil is, maar zijn allergie. Het is vooral de allergie die iemand in zijn valkuil drijft. Met het formuleren van de allergie is het kernkwadrant rond. Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 6 Herma Heerink

Met behulp van metaprogramma s kan eveneens onderkent worden in welke situaties en op basis van welke metaprogramma s potentiële conflicten met personen te verwachten zijn. Gemiddeld genomen is een mens niet gecharmeerd van het teveel van de andere kant van de medaille, een teveel van het uiteinde van de set van metaprogramma s. Een persoon met een overwegend reactief metaprogramma, gruwt naar verwachting van iemand anders die handelt als een kip zonder kop. Bedenken dat pro actiever worden zijn kanten heeft en hem of haar in situaties zou kunnen helpen is al ingewikkeld genoeg. De overtreffende trap van de tegengestelde pool van set metaprogramma s zal in een persoon met een reactief metaprogramma naar verwachting gemakkelijk passief gedrag op kunnen roepen. Uitgedrukt in de vorm van een kernkwadrant ontstaat dan bijv. onderstaand beeld: Metaprogramma Globaal Slordig en vaag Negatief + - Positief + Op alle slakken zout Specifiek leggen Allergie 6. Kernkwadrant vanuit de verschillende hoeken bekeken Een kernkwadrant is vanuit alle vier de hoeken op te bouwen en op allerlei manieren te checken op de juistheid. De ingang via de kernkwaliteit is voor velen de moeilijkste. Dit heeft onder andere als reden dat het in onze cultuur ongebruikelijk is om iets positiefs over onszelf te zeggen. Kritiek uiten, zowel op anderen als op zichzelf, gaat menigeen gemakkelijker af. Vandaar dat de tweede ingang via de valkuil gemakkelijker is. Vanuit deze ingang kan het kernkwadrant afgemaakt worden. Ook vanuit de derde ingang, via de uitdaging is het kwadrant verder op te bouwen. Welke kwaliteit vind je dat je goed zou kunnen gebruiken om een evenwichtiger en completer mens te worden? En ook deze ingang is voor menigeen niet gemakkelijk te vinden. Tenslotte biedt de ingang via de allergie de vierde en eenvoudigste mogelijkheid om een kernkwadrant uit te werken. De meesten hebben geen moeite om aan te geven waar ze (bij een ander) niet tegen kunnen. Kernkwaliteit Behulpzaamheid Bemoeizucht Negatief Onverschilligheid Allergie + - + Positief overlaten Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 7 Herma Heerink

Bij de laatste in te vullen hoek van het kwadrant is een dubbele controle op juistheid mogelijk, omdat die kwaliteit of vervorming vanuit drie richtingen moet kloppen. Zo moet onverschilligheid zowel een teveel zijn van overlaten als het (negatief) van behulpzaamheid als ook nog het andere uiterste van bemoeizucht. Ten aanzien van metaprogramma s kan eenzelfde rond redenering gemaakt worden. Het verschil met kernkwadranten is dat bij metaprogramma s niet uitgegaan wordt van een kernkwaliteit maar van voorkeursgedrag. In basis wordt van elk metaprogramma de positieve effecten onderkend. De rond redenering kan echter heel goed gemaakt worden. Iedereen kan wel gedrag benoemen dat hem of haar door zijn omgeving wel eens (of regelmatig) voor de voeten gegooid wordt. Bijvoorbeeld dat hij of zij zich slordig of vaag gedraagt. Deze valkuil kan een ingang vormen om een rond redenering te volgen. In afgezwakte vorm wordt slordig en vaag, globaal. Ook vanuit de derde ingang (uitdaging) kan een kwadrant van metaprogramma s onderkend worden. Welk metaprogramma dat je goed zou kunnen gebruiken vind je wanneer je constateert dat specifiek gedrag je uitdaging is? Precies (meer) globaal gedrag, dat kan je dan helpen. Net als bij het kernkwadrant van Ofman is ook deze ingang voor menigeen niet gemakkelijk te vinden. Wanneer we metaprogramma s proberen te vangen conform het kernkwadrant van Ofman is ook voor de metaprogramma s de vierde ingang (allergie) een mogelijkheid. Zoals voor kernkwadranten geldt dat de allergie vaak redelijk eenvoudig te benoemen is omdat een kenmerk is dat we vooral bij anderen erg gemakkelijk herkennen en kunnen benoemen. Hij/zij ook altijd., is vanuit metaprogramma s eveneens snel benoemd. Metaprogramma Globaal Slordig en vaag Negatief + - Positief + Op alle slakken zout Specifiek leggen Allergie Bij de laatste in te vullen hoek van het kwadrant is een dubbele controle op juistheid mogelijk, omdat die kwaliteit of vervorming vanuit drie richtingen moet kloppen. Zo moet op alle slakken zout leggen zowel een teveel zijn van specifiek als het (negatief) van globaal als ook nog het andere uiterste van slordig en vaag. 7. Versterking en hefboomwerking Het kernkwadrant is niet alleen een hulpmiddel om kernkwaliteit en uitdaging bij jezelf en anderen te ontdekken. Het kernkwaliteit laat eveneens zien dat het wel eens zo zou kunnen zijn dat iemand het meest kan leren van dat type (qua kernkwadrant) mens waar hij het meeste hekel aan heeft (allergisch voor is). Anders gezegd: Waar men allergisch voor is bij een ander, is waarschijnlijk teveel van iets goeds, dat men bij zichzelf juist het meeste nodig heeft. Een persoon kan naar verwachting het meest over zichzelf leren van diegenen, waarmee hij het moeilijkst om kan gaan. Het is voorstelbaar dat twee daadkrachtige types het niet zonder meer gemakkelijk hebben met elkaar. Het risico is levensgroot aanwezig dat het uitdraait op een strijd tussen twee Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 8 Herma Heerink

drammers waarbij de sterkste wint. Het verschil in de confrontatie tussen soortgenoten en tegenpolen zit er vooral in dat het voor een daadkrachtig iemand wel lastig is om om te gaan met een soortgenoot. Hij heeft echter wel respect voor die ander. Dit in tegenstelling tot de tegenpool. Als een daadkrachtig iemand een geduldig iemand tegenkomt zal hij daar al gauw het etiket passief op plakken en hem of haar daar vervolgens om minachten. Minachting is kenmerkend voor situaties waarin men geconfronteerd wordt met zijn allergie. Minachting hebben voor iemand maakt jezelf kwetsbaar omdat je, voor je t weet, in je valkuil schiet en daardoor niet meer effectief bent. Een soortgelijke conclusie gaat op ten aanzien van de metaprogramma s. Iemand die globaal denkt kan naar verwachting veel leren van diegene die op alle slakken zout legt. Dat wat een globaal denker van de op alle slakken zout legger leert maakt hem of haar meer compleet in zijn patronen van denken, voelen en handelen en in het intern organiseren van zijn of haar ervaringen. Het is echter aannemelijk dat ook bij metaprogramma s een zelfde effect optreedt als het effect dat werd onderkend bij de confrontatie van soortgenoten en tegenpolen in het kernkwadrant van Ofman. De globale denker zal van nature eerder geneigd zijn het gedrag van een op alle slakken zout legger af te wijzen en zich verder terug te trekken in denken en gedrag richting slorig en vaag, dan er de broodnodige les uit te trekken. Werken met metaprogramma s kan hierin een positieve bijdrage leveren. Daar waar twee gelijkgestemden qua metaprogramma s elkaar tegenkomen is het voorstelbaar dat ze elkaar (uitgaande van het voorkeursmetaprogramma globaal) versterken richting (ernstig) slordig en vaag. Hoewel het effect van hun denken en handelen daarmee naar verwachting minder effectief wordt zullen de gelijkgestemden in elk geval beiden begrip hebben voor het ontstane effect. Dit is tenslotte een gedragspatroon dat ze (hoewel ze het er mogelijk lastig mee hebben) beiden herkennen. 8. Conclusies en toepassing Een metaprogramma kan je met een kernkwaliteit vergelijken. Zo vormt een set van metaprogramma s de zon- en een schaduwzijde van een kwaliteit. Om beter in balans te komen en te voorkomen dat men doorschiet naar de valkuil of het gedrag in extremo is het raadzaam om tevens een tegengesteld metaprogramma te ontwikkelen. Ofman noemt dat de uitdaging. Bij metaprogramma s zijn de tegengestelde programma s al naast elkaar geplaatst. De uitdaging van pro actief is dus reactief en vise versa. De doorsnee mens is allergisch voor het teveel van zijn uitdaging, als hij die in een ander verpersoonlijkt vindt. Hij weet zich daar vaak geen raad mee. Hoe meer hij geconfronteerd wordt met een tegengesteld metaprogramma hoe groter de kans is dat hij te veel van zijn favoriete metaprogramma gaat inzetten en in zijn valkuil of gedrag in extremo terecht komt. Vanuit iemands metaprogramma s is vaak af te leiden waar de potentiële conflicten met de omgeving te verwachten zijn. Misverstanden in communicatie zijn vaak geworteld in verschillende criteria of metaprogramma s tussen mensen. De filters waarmee geluisterd wordt zijn verschillend, je hoort niet wat de ander zegt, je begrijpt het niet of je ergert je. Bij coaching kun je zowel de kernkwadranten van Ofman als de metaprofielanalyse gebruiken. Een kernkwadrant kunnen mensen zelf formuleren. Door eveneens een MPA te maken ontstaat een vollediger beeld. Juist omdat metaprofielen al in paren en stellen zijn geplaatst, bij een MPA in een profiel een groot aantal programma s naast elkaar worden gezet en in combinatie met elkaar worden bekeken, en er altijd vanuit wordt gegaan dat ze slechts voor een bepaalde context op deze manier gelden, kan met MPA veel genuanceerder gewerkt worden. Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 9 Herma Heerink

9. Overzicht metaprogramma s en kernkwaliteiten Metaprogramma s vertaalt als kernkwaliteiten en valkuilen of gedrag in extremo Metaprogramma Gedrag in extremo Kernkwaliteit Pro - actief Onbezonnen of handelt als Daadkrachtig Drammerigheid kip zonder kop Reactief Passief en/of besluiteloos Weloverwogen Passief Naartoe Blind voor obstakels Doelgericht Fanatiek Weg van Ziet steeds nieuwe beren Probleem- oplossend Angstig Interne referentie op de weg Gaat eigengereid haar Zelfverzekerd Arrogant gang Externe referentie Besluiteloos Begripvol Slap Opties Bang om te binden Flexibel Wispelturig, chaotisch Procedure Star vasthouden aan routines Ordelijk Star Voldoet wel Waait met alle winden mee Optimistisch Oppervlakkig Voldoet niet Het deugt nooit Kritisch Negatief Interne controle Middelpunt van alles Verantwoordelijkheidsge Voerverantwoordelijk voel Externe controle Slachtoffer van alles Bescheiden Onzeker Globaal Slordig en vaag Abstract kunnen denken Vaag Specifiek Op alle slakken zout leggen Oog voor details Pietluttig Handhaving Boycot verandering Rustig Saai Ontwikkeling Gefixeerd op verbetering Vernieuwend Onrustig Verandering Geforceerde verandering Trendgevoelig Onrustig Mensen Relaties die nergens toe leiden Aandachtig Gefixeerd Activiteiten Druk zonder contact met Actie gericht Overmoedig anderen Informatie Wandelende database Weet te onderscheiden Detaillistisch Concept Loopt vast zonder concept Onderzoekend Pietluttig Structuur Ziet essenties over het hoofd Zoekt samenhang Star Gebruik Geen oog voor ontbrekende Praktisch Kortzichtig gegevens Samen Onzelfstandig Samenwerkend Onzelfstandig Nabijheid Kan niet volledig delen of - - zelfstandig zijn Alleen Einzelgänger Zelfstandig Solist Verleden Zit gevangen in verleden Lerend uit het verleden Blijven hangen in verleden Heden Verleden en toekomst bestaan Er zijn Vrijblijvend niet Toekomst Gevangen in utopieën Visionair Luchtkasteel bouwer Visueel Moeite met gesproken info of Beeldend Blind starend Auditief Kinesthetisch eigen gevoel Moeite met dingen overzien of eigen gevoel Moeite opnemen beelden of gesproken informatie Kan goed luisteren Invoelend Vult in Overgevoelig Metaprofielanalyse Kernkwadranten van Daniël Ofman 10 Herma Heerink