De kernkwadranten van Ofman en de ENTRE- Competenties

Transcriptie

1 De kernkwadranten van Ofman en de ENTRE- Competenties Met dit document hebben we niet de intentie om de volledige theorie van Daniel Ofman te bespreken. We willen hier vooral handvaten aanreiken om deze methodiek ook op de ENTRE- Competenties toe te passen. Er zijn talloze websites die de theorie van de kernkwadranten van Ofman goed en duidelijk beschrijven. We geven hier bij wijze van basis informatie een korte schets van de kernkwadranten en de werking ervan. De focus ligt op hoe je deze methodiek kan gebruiken in de begeleiding van de ENTRE- Competenties. We geven eerst een korte voorstelling, vervolgens hebben we enkele ENTREcompetenties vertaald naar de kernkwadranten. We reiken enkele vragen aan om tijdens de bespreking van de kernkwadranten te gebruiken en op het einde van dit document vind je een invulsjabloon dat gebruikt kan worden tijdens de begeleiding. Korte voorstelling: De Kernkwadranten van Ofman Inhoud Het is niet zo moeilijk voor onszelf en voor anderen om aan te geven wat er beter kan, wat we verkeerd doen, wat we nog niet kunnen, hoe het anders moet,. Met andere woorden het deficiet-model is ons met de paplepel ingegeven. We worden afgerekend op wat we niet kunnen. De kernkwadranten van Ofman is een methodiek die uitstekend aansluit bij het competentiegericht begeleiden en kan gebruikt worden voor opstellen van het persoonlijk ontwikkelingsplan. Het kernkwadrant Een kernkwadrant bestaat uit een kernkwaliteit, een valkuil, een uitdaging en een allergie die op een logische manier met elkaar verbonden zijn. Het volgende schema geeft inzicht in de relaties tussen de vier componenten. 1

2 Een kernkwadrant kan vanuit die vier invalshoeken opgebouwd worden en gecheckt worden op de juistheid. Kwaliteit: flexibiliteit Te veel Valkuil: chaos tegenovergestelde tegenovergestelde Allergie: rigiditeit Te veel Uitdaging: structuur 1. Kernkwaliteiten Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die tot het wezen van een persoon behoren. De kernkwaliteit kleurt een mens. Het is een specifieke sterkte waar je bij hem of haar direct aan denkt. Voorbeelden van kernkwaliteiten zijn: flexibel, ernst, zorgzaam, moedig, ordelijk, empathisch, Het onderscheid tussen kwaliteiten en vaardigheden zit vooral in het feit dat kwaliteiten van binnenuit komen en vaardigheden van buitenaf aangeleerd zijn. Vaardigheden zijn dus aan te leren, kwaliteiten kun je ontwikkelen. Hoe duidelijker het beeld van je kernkwaliteiten is, des te bewuster kan je ze laten doorstralen in je werksituatie. 2. De kernkwaliteit en de valkuil Iedere kernkwaliteit heeft een zonnekant en een schaduwkant. De beide kanten zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar. De schaduwkant wordt de valkuil genoemd. De valkuil is de kernkwaliteit die te ver doorschiet, bijvoorbeeld: behulpzaamheid wordt bemoeizucht of zorgvuldigheid wordt pietluttigheid. Dan wordt je kracht je zwakte. Je schaduwkant onderzoeken kan pijnlijk zijn, vooral als blijkt dat je niet zo perfect bent als je 'geïdealiseerde zelfbeeld' je wil doen geloven. Het leren omgaan met kernkwaliteiten en de valkuilen ervan is een leerzaam proces dat boeiend kan zijn wanneer dit met de juiste intentie begeleid wordt. De confrontatie met je valkuil is alleen zinvol als die gericht is op het gedrag. Door persoon en gedrag los van elkaar te zien, laat de kernkwaliteit achter iemands negatieve gedrag zich makkelijker vinden. 2

3 3. De kernkwaliteit en de uitdaging Naast de valkuil hoort er ook een uitdaging bij de kernkwaliteit. De uitdaging is de positief tegenovergestelde kwaliteit van de valkuil. Bijvoorbeeld bij de kwaliteit 'flexibiliteit' hoort wellicht de valkuil 'chaos' en de uitdaging 'structuur'. De kernkwaliteit en de uitdaging zijn elkanders aanvullende kwaliteiten. De opdracht is daar balans tussen te vinden zodat jij je valkuil kan vermijden. Balans vinden betekent denken in en-en en niet in termen van of-of. De kunst is zowel flexibel als gestructureerd te zijn. 4. De kernkwaliteit en de allergie Je bent allergisch voor een teveel van de eigen uitdaging, vooral als je die in een ander verpersoonlijkt vindt. Bijvoorbeeld de kwaliteit ernst kan doorschieten tot de valkuil zwaarmoedigheid. De uitdaging hiervan luchtigheid en zin voor relativering kan doorschieten tot de allergie onverschilligheid en oppervlakkigheid. Hoe meer je geconfronteerd wordt met je allergie, hoe groter de kans dat je in je valkuil terecht komt. Met andere woorden: als men zijn allergie in een ander tegenkomt, ligt de valkuil op de loer, want het is vooral de allergie die iemand in zijn valkuil drijft. Dus wat iemand het meest kwetsbaar maakt is niet zijn valkuil, maar zijn allergie. Minachting is kenmerkend voor situaties waarin men geconfronteerd wordt met zijn allergie. Zo kan een vicieuze cirkel met uitzichtloze conflicten ontstaan. Enkele ENTRE- competenties vertaald naar Ofman Competentie = kwaliteit Valkuil Uitdaging Allergie Besef van rendement Analyses op papier, Openstaan voor Onrealistische en bureaucraat, verandering op de wilde ideeën, denken op korte markt, voor de dromer termijn behoeften van de klant, lange termijn Besluitvaardigheid Te snel beslissingen Wikken en wegen Twijfelaar Doorzettingsvermogen nemen Vroegtijdig keuzes maken Beslissen zonder de juiste info Overhaast Koppig Drammen Beslissingen rijpen Buigzaam Flexibel laten Geschikt passeert Gevolg: concurrentie moment loopt met jouw idee weg Kleurloos Bij de minste weestand opgeven Kansen zien Te veel, te breed, oppervlakkig, kwantiteit > kwaliteit Selecteren, keuzes maken Spelen op safe, bang voor verandering 3

4 Overtuigingskracht Drammen Opdringerig Opscheppen Fanatiek Empathie Klantgericht Behoefte van de klant onderzoeken Passiviteit Zonder eigen mening Blijven steken in het verhaal van de klant. Toekomstgericht plannen Alleen langtermijn denken Oog hebben voor de dagdagelijkse realiteit, in het hier en nu werken, korte termijn plannen Achter de feiten aanhollen, reactief reageren, ad hoc reageren Zelfstandigheid Solospeler Eiland Teamplayer Samenwerken Onzeker Nood bevestiging Afhankelijk aan Richtvragen voor de bespreking van elke competentie binnen de methodiek van Ofman Kwaliteit: Wat betekent deze kwaliteit voor jouw bedrijf? Hoe kan je deze kwaliteit beter gebruiken? Hoe geeft deze kwaliteit je concurrentievoordeel? Wat zou deze kwaliteit kunnen betekenen voor je toekomstige zaak? Hoe kan je deze kwaliteit beter gebruiken? Hoe geeft deze kwaliteit je concurrentievoordeel? Valkuil: Ontdek je minpunten die je bedrijf kan schaden? Welk gedrag ben ik geneigd te rechtvaardigen ook al hebben klanten / leverancier er last van? Welke verwijten krijg ik van collega s? Wat betekent dat voor mijn bedrijf? Wat zijn mijn blinde vlekken? Hoe kan ik mijn valkuilen compenseren? Welke minpunten kunnen je toekomstige zaak schaden? Welk gedrag ben ik geneigd te rechtvaardigen ook al heeft mijn directe omgeving daar last van? 4

5 Welke verwijten kreeg ik van collega s van een vroegere job? Wat kunnen die verwijten betekenen voor mijn toekomstige onderneming? Wat zijn mijn blinde vlekken? Hoe kan ik mijn valkuilen compenseren? Uitdagingen: Wat mis ik in mezelf waardoor mijn zaak minder concurrentieel wordt? Hoe kan ik mijn uitdaging vertalen naar mijn dagdagelijkse activiteiten? Welke voorbeelden kan ik volgen? Wat mis ik in mezelf waardoor mijn toekomstige zaak misschien minder concurrentieel wordt? Hoe kan ik mijn uitdaging vertalen naar concrete stappen te plannen bij de opstart van mijn zaak? Welke voorbeelden kan ik volgen? Allergie: Wat kan ik in mijn zaak niet dulden? Welke situaties ontkrachten mijn competenties? Wat zou ik in mijn toekomstige zaak niet dulden? Welke situaties ontkrachten mijn competenties? 5

6 Invulsjabloon: het kernkwadrant van Ofman & de ENTRE-competenties Wat anderen in mij waarderen. Wat ik bij anderen vanzelfsprekend verwacht. Wat ik in mezelf heel gewoon vind. Wat anderen mij verwijten. Wat ik in mezelf geneigd ben te rechtvaardigen. Wat ik in anderen bereid ben door de vingers te zien. KERNKWALITEIT Te veel van het goede VALKUIL tegenover - gestelde tegenover - gestelde ALLERGIE Te veel van het goede UITDAGING Wat ik in mezelf zou verafschuwen. Wat ik in anderen minacht. Wat anderen mij aanraden te relativeren. Wat ik in mezelf mis. Wat anderen mij toewensen. Wat ik in anderen bewonder. 6