Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 1986-1987 Rijksbegroting voor het jaar 1987 19700 ^jj- Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen Nr. 43 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS EN WETENSCHAP- PEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Zoetermeer, 27 januari 1987 Tijdens de behandeling van de Onderwijsbegroting 1987 is ondermeer gesproken over de educatieve software-ontwikkeling. Bij die gelegenheid heb ik u toegezegd dat ik een overzicht zou opstellen van de activiteiten die op dit terrein gaande zijn in het kader van het Informatica Stimuleringsplan. U ontvangt bij deze dit overzicht. Voor de verschillende typen projecten in de onderwijssectorclusters wordt aangegeven welke de beoogde produkten zijn, om welke leergebieden het gaat en hoe de relatie is met de bestaande leerplannen. Voorts vindt u een aanduiding van de uitvoerders en tot slot worden de gerealiseerde produkten genoemd. Deze laatste kolom is nog niet volledig ingevuld. De ervaringen met de INSP-projecten tot nu toe leren dat de doorlooptijd van de ontwikkelingsprojecten lang is. Er zijn dan ook op het moment meer produkten in wording dan reeds beschikbaar. De maatregelen die voorwaardenscheppend zijn voor de software-ontwikkeling worden afzonderlijk vermeld. Het gaat dan om de activiteiten in het kader van Cluster I: infrastructuur voor programmatuurontwikkeling. Terecht wees de Kamer tijdens de begrotingsbehandeling in december 1986 op het grote belang van de beschikbaarheid van educatieve software en courseware. Zoals ik tijdens de begrotingsbehandeling naar voren bracht, zal dit één van de centrale punten zijn in de Invoeringsnota OPSTAP. Voorafgaand daaraan wil ik de ontwikkeling van programmatuur voor gebruik in het onderwijs afzonderlijk in een beleidsnotitie aan de orde stellen. Ik verwacht in het voorjaar over deze beleidsnotitie overleg te voeren met de CCOO en de notitie voor advies aan de Onderwijsraad voor te leggen. Uiteraard zou de notitie ook in een vergadering van de vaste Kamer Commissie aan de ordo kunnen komen. W. J. Deetman Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIM, nr. 43 1
SOFTWARE ONTWIKKELING IN HET KADER VAN HET INFORMA- TICA STIMULERINGSPLAN. STAND VAN ZAKEN D.D. 20 JANUARI 1987, T.B.V. MONDELING OVERLEG IN DE TWEEDE KAMER D.D. 12 FEBRUARI 1987. INFRASTRUCTUUR VOOR PROGRAMMATUURONTWIKKELING Binnen Cluster I worden projecten uitgevoerd die tot doel hebben de ontwikkeling van educatieve programmatuur te bevorderen. Dit laatste neemt uiteenlopende vormen aan, van het organiseren van een internationale conferentie voor Computer Ondersteund Onderwijs tot het samenstellen van een programmeurs-pool die de ontwikkelingsprojecten terzijde kan staan. Cluster I voert ook zelf ontwikkelingsprojecten uit waar het gaat om het ontwerpen van «gereedschappen» voor softwareontwikkeling. De volgende opsomming geeft een illustratie. - Financiering van het COI; met name de afdeling Ontwikkeling is betrokken bij diverse projecten waar geavanceerde prototypische software gemaakt wordt (841217 1 ). - Ontwikkelpunten voor BO/SO, VO en LMBO: De mensen die hier werken kunnen intermediair zijn tussen de onderwijsdeskundigen en programmeurs. Zij worden in toenemende mate bij INSP-projecten betrokken. De ontwikkelpunten verlenen ook incidentele hulp aan de projecten waar nodig (850101). - Beschrijving van in Nederland verkrijgbare educatieve software door het Centrum voor Leermiddelen Registratie (CRL) (8406010). - Evaluatie van in Nederland verkrijgbare educatieve software door het Software en Courseware Evaluatie Nederland (SCEN) voert deze taak uit (840609). - Ondersteuning van de zogenaamde vakwerkgroepen, waarin docenten van een vakgebied zich verenigd hebben om gebruik van informatietechnologie in de vakken te bevorderen (861202). - Beschikbaar stellen van ontwikkelgereedschappen (actieplan 1987). Ontwikkelingsprojecten van Cluster I: - Conversie van Schotse software door NIAM en COI (840304). - Programmeeromgevingen: ELAN (840407) en taal B (840408). ' De cijfers in deze tekst en in het overzicht verwijzen naar de projectnummers. In aflevering 1 5 van de PSOI-reeks staan de projecten kort beschreven. Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIM, nr. 43 i
Cluster 11.1. Basis en speciaal onderwijs 1. Voorbeeldreeks Taal 860301 Rekenen Wereldoriëntatie Lezen Wereldoriëntatie 860302 Bewerken van reeds bestaande programma's d.w.z.: Conversie naar apparatuur; Technisch verbeteren; Didactisch verbeteren; Docentenhandleidingen erbij; Lesvoorbeelden Leerlingmateriaal. Ontwikkelen van nieuwe reeks programma's; interactieve COO, met bijbehorende handleidingen, leerlingmateriaal. Leerplan niet het uit- Team waarin: gangspunt. D.m.v. docen- Ontwikkelpunt (ondertenhandleidingen, lesvoor- wijstechnoloog, systeembeelden wordt de leer- analist); krachten houvast geboden Programmeur; bij gebruik binnen de les. Leerkrachten uit pabo's;. Past binnen leerplan wereldoriëntatie; onderdelen zijn multi-inzetbaar. ontwikkelpunt. Zoveel mogelijk volgens de model aanpak van de Handleiding educatieve software. Team afkomstig uit: Ontwikkelpunt BO/SO Pabo's. p.m. 11.1 + p.m. III Eerste pakket is uitgebracht, incl. handleidingen etc. Nog geen produkten 2. Diepteprojecten BO/SO Informatiekunde Rekenen Taal Computer beheerd onderwijs Leeromgevingen 850301 850303 840101 840102 Ontwikkelen van nieuwe software, die voldoet aan hoge eisen m.b.t.: interactiviteit; didactische presentie, foutmelding; gedifferentieerde leerwegen. Passen binnen leerplan is uitgangspunt; specificaties zijn daaraan ontleend. Teams waarin: Ontwikkelpunt BO/SO Leerkrachten BO/SO p.m. 11.1 Diverse prototypen van programma's, die in de praktijk verder beproefd worden; bijv. op het gebied van spelling, lezen, re<enen, LOGO, werken met databestanden. 3. Pilotprojecten SO Communicatieve en moto- Ontwikkelen van hulprische prothesefuncties: middelen in hard- en 850202 software die lichaamsen zintuiglijke functies aanvullen of vervangen. Zeer gespecialiseerd en vaak geavanceerd. Ten dienste van de algemene doelstelling van het SO: de zelfredzaanrv heid van de leerlingen verbeteren. Team met specialisten: Leerkrachten SO Revalidatiedeskundigen IRV Hardware specialist. p.m. 11.1 Nog geen produkten beschikbaar. Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIII, nr. 43 3
Cluster 11.2. Eerste fase voortgezet onderwijs (MIVO) 1. Informatiekunde Informatiekunde als afzonderlijk vakgebied: 840002 Informatiekunde in andere vakken: Nederlands, natuurwetenschappen, mens- en maatschappij onderwijs: 854204. Modelschoolwerkplan informatiekunde met software erbij. Informatiekunde is een apart leergebied, Ontwikkelgroep van SLO. SLO Uitgewerkte lesideeën met Thema's uit het leergebied SLO, met docenten software en videoband. informatiekunde worden toegevoegd aan en inge- SLO past in het leerplan van een bestaand leergebied. Eerste versie modelschoolplan, met software. In voorbereiding. 2. COO Natuurkunde, wiskunde, biologie, Nederlands, Engels: 851101 t/m851107, 865102,-04, -05 en 866103 Methode-onafhankelijk inzetbare software voor kernproblemen. Items worden ontleend Teams bestaande uit aan het leerplan, en passen docenten van de deelnebij kleine leerstofonder- mende scholen, delen in een bepaald leerjaar. docent. Diversen programma's die nog verder uitgeprobeerd worden. 3. Startpakket Geen bepaalde leergebieden, maar multi-inzetbare toepassingsprogrammatuur: 860101 Programmatuur voor tekstverwerker; databestanden, rekenblad, grafische toepassingen, auteurssysteem; handleidingen erbij. Geen, inzetbaar binnen diverse leergebieden; zgn. open-ended-software. Wiskunde, aardrijkskunde, Lesvoorbeelden voor Items worden ontleend natuurkunde: gebruik van het start- aan het bestaande leer- 851105, 861102, pakket met docentenhand- plan. 861107, 865104. leiding en leerlingmateriaal. Team bestaande uit: Het startpakket isgereed: projectmanagers de PC-serie voor tekst - courseware en nascholing verwerker, gegevensbestan- NIVO en het ontwikkel" den en rekenen, plus zeven punt VO. andere programma's. Ontwikkelpunt VO Teams afkomstig van Nog geen produktie. ontwikkelpunt VO, programmeur spool project scholen; projectleiding: projectmanagement course ware NIVO, strakke projectfasering. 4. Software coupon Diverse leergebieden. Zgn. boekplusprodukten: software die een onderdeel vormt van een complete methode. De methode sluit aan bij het betreffende leerplan. Uitgevers stellen hun teams samen. Nog geen produkten uitgebracht. Cluster II.3. Tweede fase voortgezet onderwijs 1. Informatica Afzonderlijk leergebied informatica 866101, 866102 Natuurkunde 866103 Leermaterialen voor informatica in 3e en 4e leerjaar HAVO/VWO. Lessenserie met software. Het project moet elementen voor een nieuw leerplan informatica opleveren. Nagegaan wordt of informatica een plaats kan krijgen in het examenvak natuurkunde. Projectteam vanuit universiteiten, met docenten van deelnemende scholen. Universitaire vakgroep. Projectteam vanuit een universiteit met docenten. Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIII, nr. 43
Cluster 11.4. LBO (K)MBO, BBO Kantoorpraktijk Winkelpraktijk 841101 Aangepast leerplan met Bestaande leerplan wordt Ontwikkelgroep van SLO lesvoorbeelden en toepas- geactualiseerd. en projectscholen. sings software. SLO. Technische informatica 851501 862302 Leerplan met lesstof en toepassings software. Het leerplan voor dit nieuwe vakgebied moet gemaakt worden. Ontwikkelgroep van SLO, LPC en projectscholen. SLO. MEAO-vakken, KMBOadministratie; Bouwkunde en Weg- en Waterbouw; 863201,863502,854003 Toepassings software bij bestaande methoden. Leerplan is uitgangspunt. LPC met scholen: LPC. - Ontwikkelpunt LMBO i.s.m. VMTS en brancheorganisatie. Ontwikkelpunt LMBO. Cluster 11.5. Hoger beroepsonderwijs Beroepsvoorbereidende Leerpakketten: lesvoorvakken in diverse sectoren: beelden, docentenhandlaboratoriumonderwijs, leidingen, software. HTO, HEAO, NAUT. Ond. 840503,850501, -02, -03, 05,-06,-08,-09, -11, 850602, 850740 Bestaande leerplan isuitgangspunt; wijziging op onderdelen ten gevolge van IT in het vakgebied, of aanvullingen. Teams bestaande uit docenten van de deelnemende projectscholen. een van de docenten. Software voor geautomatiseerde meetopstellingen t.b.v. lab. onderwijs. Overige in voorbereiding. coo Remediërende toepassingen bij basisvaardigheden. Docent-onafhankeli software. ke Items worden ontleend aan de bestaande leerplannen. Uitvoerders: nog onbekend. Strakke projectaanpak. Projectbouwplan met verzoek tot voorstellen indienen is uit. Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIII, nr. 43