Internationale aspecten van het arbeidsrecht

Vergelijkbare documenten
CAO-commissie MKB-Nederland 14 juni 2011

Plan van aanpak. Verdringing van Henk? Code Oranje voor vrij werkverkeer binnen EU-transportsector?

Werknemersmobiliteit in de EU:

Tweede Kamer der Staten-Generaal

De detacheringsrichtlijn en de wet arbeidsvoorwaarden grensoverschrijdende arbeid (waga)

Inhoud Voorwoord 11 Lijst van afkortingen Verkort geciteerde literatuur

Intra-EU werkverkeer en het arbeidsrecht. Prof. mr. Mijke Houwerzijl 16 februari 2015

Inhoudsopgave. Voorwoord / 9. Inleiding / 11

PRAKTISCHE HANDLEIDING

Publicatieblad Nr. L 018 van 21/01/1997 blz

(Besluiten waarvan de publikatie voorwaarde is voor de toepassing)

HET INTERNATIONAAL PRIVAATRECHTELIJK PROCESRECHT

Detachering binnen de EU: het toepasselijk arbeids- en socialezekerheidsrecht

Artikel I. Wijziging van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs

Knowledge Portal. ArbeidsRecht 2009/56

Auteur. Onderwerp. Datum

ECLI:NL:PHR:2013:873 Parket bij de Hoge Raad Datum conclusie Datum publicatie Zaaknummer 12/04481

De Detacheringsrichtlijn

MASTERSCRIPTIE ARBEIDSRECHT EN SOCIALEZEKERHEIDSRECHT

De arbeidsovereenkomst in internationaal privaatrechtelijk perspectief. Drie kernvragen voor de Nederlandse jurist 1

HC 13, 9 Januari 2017, Verbintenissen uit overeenkomst (toepasselijk recht)

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Datum: 9 juli 2004 Onderwerp: WOS / Nederlandse Ski Vereniging, internationaal

Jurisprudentie arbeidsrecht: intra- EU werkverkeer. Prof. mr. Mijke Houwerzijl 16 februari 2015

Datum van inontvangstneming : 13/11/2018

Nederlandse arbeidsvoorwaarden toepassen in internationale situaties?

Jurisprudentie. BESCHIKKING VAN HET HOF (Zesde kamer) 14 juni 2017 *

1.1 Een inleiding tot het Nederlandse recht Indeling van het recht 5

Algemene inhoudsopgave

Instantie. Onderwerp. Datum

NL Publicatieblad van de Europese Unie L 177/11

Toepasselijk recht inzake echtscheiding en scheiding van tafel en bed *

1. De arbeidsovereenkomst 1.1. Inleiding De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst teneinde de positie van de werknemer te beschermen.

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 19 september /02 JUSTCIV 133

Rechten en plichten werkgevers en werknemers Onderneming in België

Instelling. Onderwerp. Datum

Werknemersbescherming in het internationaal privaatrecht en het Europese recht

Grenseffectenrapportage 2016

Procederen in erfrechtzaken onder vigeur van de Europese Erfrechtverordening

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2011

Jaap van Slooten. Welke bescherming heeft een ZZP er eigenlijk wèl? 9 juni 2017

Model-detacheringsovereenkomst

Verdrag betreffende het toepasselijke recht op vertegenwoordiging

Nota naar aanleiding van het verslag

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 30 maart 2007 (13.04) (OR.en) ST 8028/07 Interinstitutioneel dossier: 2006/0135(CNS) LIMITE JUSTCIV 75

Rechten en plichten werkgevers en werknemers

Rechten en plichten werkgevers en werknemers Onderneming in Nederland

Tweede Kamer der Staten-Generaal

ARREST VAN HET HOF VAN 12 DECEMBER 1974.

Datum van inontvangstneming : 23/01/2019

Hof van Cassatie van België

Masterclass Arbeidsrecht: ZZP ers 21 november 2017

A. Arbeidsovereenkomst

Algemene voorwaarden detachering

Date de réception : 07/02/2012

Johan Zwemmer. Payrolling: maatschappelijke functie en juridische vormgeving

Hof van Cassatie van België

Ontslagprocesrecht onder de WWZ. Willem Bouwens

Rechten en plichten werkgevers en werknemers

Wet Aanpak Schijnconstructies: antwoord sociale dumping in het wegvervoer? Journée Schadee mr P. Ruyter. 13 april 2017

Rechtsmacht volgens de Erfrechtverordening

Bijlage: Transponeringstabel. Omschrijving beleidsruimte

Actualiteiten arbeidsrecht. 14 november 2011 Stephanie Profijt Astrid Riemslag

Bijlage: Transponeringstabel. Omschrijving beleidsruimte

Voordelen en risico's van payrolling

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL 2010/0383(COD) van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Afkortingen. Inleiding

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Bestuur Nederlandse Associatie voor Examinering Er is geen specifieke vooropleiding vereist

(I) (II) (III) (IV) Functiegroep Beginsalaris Begin salaris Eindsalaris Periodieke Allocatiegroep Onbepaalde tijd in verhoging naar fase C

GEWOGEN RECHTSMACHT IN HET IPR. Over forum (non) conveniens en forum necessitatis. mr. F. Ibili

- OVEREENKOMST - Min-max-contract

Casus 4 Een dagje ouder

WWZ: ontslag en vergoeding. 21 april 2015

EU-Verordeningen huwelijks- en partnerschapsvermogensrecht

» Samenvatting. JPF 2013/101 Rechtbank Den Haag 22 mei 2013, C/09/416244; ECLI:NL:RBDHA:2013:CA2361. ( mr. Bellaart mr. Brakel mr.

A. Arbeidsovereenkomst

sociale dumping in de bouwsector

30 IPR-aspecten van de internationale samenlevingsovereenkomst

Arbeidsmigratie binnen de EU: een juridisch perspectief

Bestuur Nederlandse Associatie voor Examinering Er is geen specifieke vooropleiding vereist

Workshop Arbeidsrecht

Datum van inontvangstneming : 19/06/2015

Juni Law Alert Labor & Employment Law. Het Nederlands implementatievoorstel van de herziene Detacheringsrichtlijn

gaan een overeenkomst aan betrekking hebbende op NAAM, geboren op DATUM, hierna te noemen Gedetacheerde ;

GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT

Schaken met de WWZ. Wet Aanpak Schijnconstructies en andere wetenswaardigheden in de WWZ. 2 juni 2015 mr. Mareine Callemijn

Wet werk en zekerheid

VOORBEELD MODELOVEREENKOMST ALGEMEEN TUSSENKOMST Opgesteld door de Belastingdienst nr

Detachering en de territoriale toepassing van het nationale arbeidsrecht

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2010

Date de réception : 10/01/2012

1 PB nr. C 24 van , blz PB nr. C 240 van , blz PB nr. C 159 van , blz. 32.

Datum van inontvangstneming : 28/02/2013

Wet DBA en grensoverschrijdende arbeid

L 343/10 Publicatieblad van de Europese Unie

Wet werk en zekerheid nieuw ontslagrecht, wat nu? Caroline van der Zwet 26 november 2015

Er is sprake van een arbeidsovereenkomst wanneer aan de volgende drie voorwaarden is voldaan:

De inzet van Europese werknemers: waar moet u als werkgever rekening mee houden? Mr. J.J.M. van den Hof

Transcriptie:

Internationale aspecten van het arbeidsrecht 21 januari 2016 Remke Scheepstra Ilya Hoekerd

Agenda Programma 1. Internationale arbeidsverhoudingen 2. Rechtsmacht in internationale arbeidsverhoudingen 3. Toepasselijk recht in internationale arbeidsverhoudingen 4. Internationale arbeidsverhoudingen onder de WWZ 5. Arbeidsvoorwaarden in de internationale arbeidsverhouding

Internationale arbeidsverhoudingen

Achtergrond Jaren 50: focus op gemeenschappelijke EU markt; arbeidsrecht bewust buiten gemeenschapsrecht EU Sociaal wetgeving dubbele doelstelling: marktcorrigerend en marktbevorderende functie (voorkoming van verstoring van concurrentie tussen de bedrijven van lidstaten). Beperkte harmonisering van loon- en arbeidsvoorwaarden, leidt tot sociale concurrentie 4

Internationale arbeidsverhoudingen Werknemersmobiliteit binnen de EU vrij verkeer van werknemers vrij verkeer van diensten 5

Vrij werknemersverkeer 45 Verdrag betreffende de werking van de EU iedere EU burger heeft het recht zich naar een andere lidstaat te begeven om daar in loondienst te werken waarborgen voor personen die een economische activiteit wensen te verrichten in loondienst Sociaalrechtelijke bescherming centraal 6

Vrij verkeer van diensten Afgeleid van art. 56 VWEU: recht van de ondernemer om diensten in een andere lidstaat te verrichten Detacheringsrichtlijn (96/71/EG) Wet Arbeidsvoorwaarden Grensoverschrijdende Arbeid Artikel 2 lid 6 Wet AVV Vrijheid van werkgevers voor grensoverschrijdende diensten 7

Trends In toenememde mate een wereldwijde economie Ontwikkelingen en verwachtingen: - Snelle business globalisatie - Voortdurende stijging en penetratie van opkomende markten - Vergrijzing van de wereldwijde populatie en dalende geboortecijfers - Ongelijke kwaliteit van onderwijs in ontwikkelde landen Resulteert in schaarste talent War for Talent onder multinationals Global mobility en talent management worden dus steeds belangrijker 8

Business environment - Globalization - New market entry - Workplace innovations Talent environment - Talent shortage - Next generation workers - Need for global leadership Pressure on global workforce mobility Internal expectations - Global mobility (GM) that fits the need of the business - GM as a standard business practice - Return on GM investments Compliance environment - Rapid regulatory changes - Increased scrutiny - Different requirements for different countries 9

Detacheringsconstructies Meest gebruikelijke secondment constructies: Master arbeidsovereenkomst met onderneming in woonland end ondergeschikte arbeidsovereenkomst met onderneming in tijdelijk gastland. Detacheringsovereenkomst tussen onderneming in woonland en werknemer, waarbij werknemer aan het tijdelijke gastland ter beschikking wordt gesteld en een intercompany overeenkomst voor terugbetaling van salaris kosten en aansprakelijkheden. Tripartite overeenkomst tussen onderneming in woonland, werknemer en onderneming in tijdelijke gastland. Arbeidsovereenkomst met Global Employment Company (GEC) en eventueel intercompany overeenkomst voor terugbetaling van salariskosten en aansprakelijkheden. Lokale arbeidsovereenkomst (maar deze valt niet binnen de reikwijdte van de internationale detacheringsraamwerk). 10

Arbeidsrechtelijke aspecten van mobility planning Identificeer en stel de geschikte structuur vast; wie is de (formele) werkgever? welke jurisdicties zijn betrokken? Onvoldoende aandacht voor de structuur kan leiden tot: toepasselijkheid van meer jurisdicties dan gewenst onnodig toepasselijkheid van beschermend recht (e.g. ontslagrecht) totstandkoming van verschillende arbeidsovereenkomsten Elke internationale intercompany detachering vereist een tailormade oplossing 11

Rechtsmacht in internationale arbeidsverhoudingen

Rechtsmacht Bevoegde rechter te bepalen aan de hand van: Commune internationale bevoegdheidsrecht Verdragenrecht Rechtsbronnen: EEX-Verordening (Brussel I): per 1 maart 2002 EEX-Verdrag vervangen, geldig voor vordering ingesteld voor 10 januari 2015 EEX-Verordening (Brussel Ibis): geldt voor vorderingen die zijn ingesteld op of na 10 januari 2015 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering 13

Rechtsvordering Artikel 1 Rv: Onverminderd het omtrent rechtsmacht in verdragen en EGverordeningen bepaalde wordt de rechtsmacht van de Nederlandse rechter beheerst door de volgende bepalingen. Eerst internationale verdragen, dan Rechtsvordering Rechtsvordering heeft interne verdelingsrol 14

Materieel toepassingsgebied Materieel toepassingsgebied, artikel 1 EEX-Verordening: Deze verordening wordt toegepast in burgerlijke en handelszaken, ongeacht de aard van het gerecht. Zij heeft met name geen betrekking op fiscale zaken, douanezaken en administratiefrechtelijke zaken, noch op de aansprakelijkheid van de staat wegens een handeling of nalaten in de uitoefening van het openbaar gezag (acta jure imperii). 15

Formeel toepassingsgebied Formeel toepassingsgebied Brussel I en Brussel Ibis: Verordening van toepassing indien verweerder (ongeacht zijn nationaliteit) woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat / verdragssluitende staat te bepalen aan de hand vanvan nationaal recht (art. 62) Formeel toepassingsgebied Brussel Ibis (art. 21): Vergroting mogelijkheden om wg gevestigd buiten EU op te roepen binnen EU Verordening is ook van toepassing indien de wg woonplaats heeft buiten een lidstaat respectievelijk verdragssluitende staat. Uitbreiding formeel toepassingsgebied: forumkeuze 16

De EEX-Verordening Algemene hoofdregel (art. 2 Brussel I, art. 4 Brussel Ibis): Onverminderd deze verordening worden zij die woonplaats hebben op het grondgebied van een lidstaat, ongeacht hun nationaliteit, opgeroepen voor de gerechten van die lidstaat. Bijzondere regeling voor bevoegdheid in arbeidszaken: art. 18-21 Brussel I art. 20-23 Brussel Ibis 17

Werkgever roept werknemer op Art. 20 Brussel 1, art. 22 Brussel Ibis: 1. De vordering van de werkgever kan slechts worden gebracht voor de gerechten van de lidstaat op het grondgebied waarvan de werknemer woonplaats heeft. Definitie woonplaats werknemer volgt uit art. 1:10 lid 1 BW: De woonplaats van een natuurlijk persoon bevindt zich te zijner woonstede, en bij gebreke van woonstede ter plaatse van zijn werkelijk verblijf. Escape : Ktr. Amsterdam 22 april 2013, RAR 2013/162 18

Het begrip woonstede Hoge Raad legt het begrip woonstede uit, HR 21 december 2001, NJ 2002/282: ( ) die plaats waar iemand naar maatschappelijke opvatting woont, zijn zaken behartigt, voor het rechtsverkeer steeds bereikbaar is, en waar hij niet vandaan gaat dan met een bepaald doel en tevens met het plan om, als dat doel is bereikt, weer terug te keren. En iets ouder -> HR 19 januari 1880 19

Werknemer roept werkgever op Art. 19 Brussel I, art. 21 Brussel Ibis: De werkgever met woonplaats op het grondgebied van een lidstaat kan voor de volgende gerechten worden opgeroepen: 1. voor de gerechten van de lidstaat waar hij woonplaats heeft, of 2. in een andere lidstaat: a) voor het gerecht van de plaats waar de werknemer gewoonlijk werkt of voor het gerecht van de laatste plaats waar hij gewoonlijk heeft gewerkt, of b) wanneer de werknemer niet in eenzelfde land gewoonlijk werkt of heeft gewerkt, voor het gerecht van de plaats waar zich de vestiging bevindt of bevond die de werknemer in dienst heeft genomen. Wg die geen woonplaats heeft in lidstaat kan conform lid 2 worden opgeroepen voor een gerecht van een lidstaat obv Brussel Ibis 20

Plaats waar werknemer gewoonlijk zijn werkzaamheden verricht Verdragsautonoom uitleggen Oude jurisprudentie nog steeds van belang: HvJ EU 13 juli 1993, C-125/92, NJ 1997/61 (Mulox/Geels) HvJ EU 9 januari 1997, C-383/95, NJ 1997, 717 (Rutten/Cross Medical) HvJ EU 27 februari 2002, C-37/00, JAR 2002/208 (Weber/Universal Ogden) HvJ EU 15 maart 2011, C-29/10 (Heiko Koelzsch-arrest /Luxemburg) 21

Plaats waar werknemer gewoonlijk zijn werkzaamheden verricht (2) Gezichtpunten uit jurisprudentie: plaats waar of van waaruit wn beroepswerkzaamheden verricht, of als die plaats niet objectief is vast te stellen, plaats waar grootste deel werk wordt verricht andere factoren; van waaruit verricht wn opdrachten, waar ontvangt wn instructies, waar organiseert wn werk, waar bevinden zich arbeidsinstrumenten, naar welke plaats keert wn terug na uitvoering opdrachten. 22

Forumkeuze Art. 23 Brussel I, art. 25 Brussel Ibis Forumkeuze verruimt toepassingsgebied van de EEX-Verordening Nieuwe regeling Brussel Ibis: Twee partijen buiten EU woonachtig kunnen EU rechter aanwijzen in hun forumkeuzebeding. Onder Brussel I moest minimaal een van beide partijen in de EU woonachtig zijn. 23

Forumkeuze (2) Voor aovk is forumkeuze slechts geldig indien: 1. gesloten na het ontstaan van het geschil, of 2. de forumkeuze de bevoegdheid van de gerechten waartoe wn zich op grond van EEX-Verordening kan wenden, niet wegneemt Geldigheid forumkeuze wordt bepaald volgens commune verwijzingsregels Forumkeuze uitgesloten van Rome I 24

Stilzwijgende forumkeuze Art. 24 Brussel I, art. 26 Brussel Ibis: Buiten de gevallen waarin zijn bevoegdheid voortvloeit uit andere bepalingen van deze verordening, is het gerecht van een lidstaat waarvoor de verweerder verschijnt bevoegd. Dit voorschrift is niet van toepassing indien de verschijning ten doel heeft de bevoegdheid te betwisten, of indien er een ander gerecht bestaat dat krachtens artikel 24 bij uitsluiting bevoegd is. 25

Jurisdictie op basis van Rechtsvordering EEX-Verordening niet van toepassing? Nederlandse rechter op grond van Rechtsvordering rechtsmacht indien: Dagvaardingsprocedures: gedaagde in Nederland zijn woonplaats of gewone verblijfplaats heeft (art. 2 Rv) Verzoekschriftprocedures: (een van de) verzoeker(s) in Nederland zijn woonplaats of gewone verblijfplaats heeft (art. 3 Rv) Additionele bevoegdheid: de arbeid gewoonlijk in Nederland wordt verricht of laatstelijk gewoonlijk in Nederland werd verricht (art. 6 b Rv) 26

EEX-Verordening van toepassing? Arbeidsverhouding met internatonale aspecten die beoordeeld moeten worden naar Nederlands IPR ja Geschil ziet op privaatrechtelijke verhouding Tussen werkgever en werknemer (art. 1) nee Rv van toepassing ja - Verwerende partij woont op grondgebied van een lidstaat; - Wn roept wg op nee nee Partijen doen forumkeuze ná het ontstaan van het geschil of de forumkeuze gedaan vóór het ontstaan van het geschil biedt aan de wn de mogelijkheid het geschil bij andere gerechten aanhangig te maken (art. 21 jo. 23 Brussel 1, art. 23 jo. 25 Brussel Ibis) ja Verordening van toepassing nee Verordening niet van toepassing 27

Bevoegdheidsregels op basis van EEX-Verordening Partijen hebben een forumkeuze gedaan ná het ontstaan van het geschil of een forumkeuze vóór het geschil die voor de werknemer de mogelijkheid biedt het geschil bij andere gerechten aanhangig te maken (art.23 Brussel I, art. 25 Brussel Ibis) Werknemer maakt procedure aanhangig Dit gerecht is exclusief bevoegd*, tenzij tussen partijen anders is overeengekomen (art. 23 lid 1 Brussel I, art. 25 lid 1 Brussel Ibis) Werkgever maakt procedure aanhangig Er kan een lidstaat worden aangewezen waar de werknemer gewoonlijk werkt of gewoonlijk heeft gewerkt (art. 19 lid 2a Brussel I, art. 21 lid 21 Brussel Ibis) ja Het gerecht van die lidstaat is bevoegd* nee De vestiging van de werkgever die de werknemer in dienst heeft genomen bevindt/bevond zich op het lidstaat (art. 19 lid 2b Brussel I, art. 21 lid 2b Brussel Ibis) ja Gerecht lidstaat waar verweerder woonplaats heeft is bevoegd (art. 2 jo. 19 en 20 Brussel I, art. 21 en 22 Brussel Ibis)* Stilzwijgende forumkeuze: gerecht van onbevoegde lidstaat waar verweerder verschijnt, anders dan om onbevoegdheid te betwisten, is bevoegd (art. 24 Brussel I, art. 26 Brussel Ibis)* nee *Reconventionele vorderingen kunnen bij hetzelfde gerecht aanhangig worden gemaakt (art. 20 lid 2 Brussel I, art. 22 lid 2 Brussel Ibis) 28

Toepasselijk recht in internationale arbeidsverhoudingen

Toepasselijk recht Rechtsbronnen: Rome I: overeenkomsten aangegaan op of na 17 december 2009) EVO: voor overeenkomsten aangegaan voor 17 december 2009) Materieel toepassingsgebied (art. 1): Deze verordening is, in gevallen waarin uit het recht van verschillende landen moet worden gekozen, van toepassing op verbintenissen uit overeenkomst in burgerlijke en handelszaken Formeel toepassingsgebied (art. 2): Het door deze verordening aangewezen recht is toepasselijk, ongeacht de vraag of het het recht van een lidstaat is. Universeel toepassingsgebied 30

Toepassingsbereik Rome I De Nederlandse rechter is bevoegd ja nee Nederlands IPR is niet van toepassing Het geschil vloeit voort uit een verbintenis uit overeenkomst waarbij uit het recht van verschillende landen moet worden gekozen (art. 1 lid 1) De verbintenis valt niet onder een van de uitsluitingsgronden van art. 1 lid 1 De verbintenis is aangegaan op of na 17 december 2009 ja ja ja Rome I is van toepassing nee nee nee Rome I is niet van toepassing (EVO) 31 * Bron Arbeidsrecht, Het mijnenveld van de internationale arbeidsverhouding II, C.B.G. Derks en B.A. Spliet:

Rechtskeuze Partijautomie centraal. In principe kan ieder rechtstelsel worden gekozen Algemene beperkingen rechtskeuze: 1. art. 3 (en 4) Rome I 2. art. 9 Rome I 3. art. 21 Rome I Bijzondere beperking rechtskeuze arbeidsovereenkomst : 1. art. 8 lid 1 Rome I 32

Art. 3 Rome I (algemene beperking rechtskeuze) Indien alle overige op het tijdstip van de keuze bestaande aanknopingspunten zich bevinden in een ander land dan het land waarvan het recht is gekozen, laat de door de partijen gemaakte keuze de toepassing van de rechtsregels van dat andere land waarvan niet bij overeenkomst mag worden afgeweken, onverlet. 33

Art. 9 Rome I (algemene beperking rechtskeuze) 1. Bepalingen van bijzonder dwingend recht zijn bepalingen aan de inachtneming waarvan een land zoveel belang hecht voor de handhaving van zijn openbare belangen zoals zijn politieke, sociale of economische organisatie, dat zij moet worden toegepast op elk geval dat onder de werkingssfeer ervan valt, ongeacht welk recht overeenkomstig deze verordening overigens van toepassing is op de overeenkomst. 2. Niets in deze verordening beperkt de toepassing van de bepalingen van bijzonder dwingend recht van de rechter bij wie de zaak aanhangig is. 34

Art. 21 Rome I (algemene beperking rechtskeuze) De toepassing van een bepaling van het door deze verordening aangewezen recht kan slechts terzijde worden gesteld indien deze toepassing kennelijk onverenigbaar is met de openbare orde van het land van de rechter. 35

Art. 8 Rome I (bijzondere beperking rechtskeuze) Rechtskeuze mag er niet toe leiden dat wn de bescherming verliest van de dwingende bepalingen die van toepassing zijn op basis van het objectief toepasselijk recht Begunstigingsbeginsel? 36

Objectieve verwijzingsregel Bij gebreke van rechtskeuze wordt aovk beheerst door: a. recht van het land waar werknemer gewoonlijk zijn arbeid verricht, ook wanneer werknemer zijn arbeid tijdelijk in ander land verricht; of wanneer dit geen uitkomst biedt; b. recht van het land waar de vestiging zich bevindt die de werknemer in dienst heeft genomen; tenzij uit geheel der omstandigheden blijkt dat de aovk nauwer is verbonden met ander land, dan geldt het recht van dat andere land (nauwste banden-criterium). 37

Drie aanknopingspunten objectieve verwijzingsregel 1a. Land waar wn gewoonlijk zijn arbeid verricht (eerste hoofdregel) Gleichlauf tussen bevoegdheidsrecht (EEX-Verordening) en toepasselijk recht (Rome I) Gerechtshof s-hertogenbosch 24 april 2012, ECLI:NL:GHSHE:2012:BW4246 Zelfde gezichtspunten als obv EEX-Verordening (o.a. HvJ EU 15 maart 2011, C-29/10 (Heiko Koelzsch-arrest /Luxemburg)) toepasselijk recht bepalen aan hand van werkland (ruim uitleggen) plaats waar of van waaruit wn beroepswerkzaamheden verricht, of als die plaats niet objectief is vast te stellen, plaats waar grootste deel werk wordt verricht andere factoren; van waaruit verricht wn opdrachten, waar ontvangt wn instructies, waar organiseert wn werk, waar bevinden zich arbeidsinstrumenten, naar welke plaats keert wn terug na uitvoering opdrachten. 38

Drie aanknopingspunten objectieve verwijzingsregel 1b. Land waar vestiging bevindt die wn in dienst heeft genomen Vestiging hoeft geen rechtspersoonlijkheid te hebben, materiële wg kan onder omstandigheden ook worden aangemerkt als vestiging (HvJ EU 15 december 2011, JAR 2012/4 (Voogsgeer/Navimer)) Rangorde 1a. en 1b.: b-grond alleen toepassen als het ondanks ruime uitleg onmogelijk is één land aan te wijzen als werkland, dus b-grond ondergeschikt aan a-grond. 2. Tenzij aovk nauwer verbonden met ander land (tweede hoofdregel) Kan a- of b-grond uitschakelen, ook al kan er op die gronden een land worden aangewezen 39

Omstandigheden nauwste banden-criterium plaats waar aovk is afgesloten woonplaats van wg en wn gemeenschappelijke nationaliteit plaats waar sociale verzekeringspremies worden afgedragen muntsoort waarin salaris wordt betaald incorporatie CAO pensioenopbouw aanwijzing bevoegde rechter in aovk recht dat toepasslijk is op collegae wn toepassing Nederlandse minimum lonen loondoorbetalingsverplichting tijdens ziekte taal aovk toepassing Nederlands fiscale regime 40

Uitleg nauwste banden-criterium Nauwste banden-criterium moet restrictief worden uitgelegd Moet sprake zijn van een feitelijk geografisch evident aanknopingsoverwicht Rechtbank Maastricht, 6 juli 2000, NIPR 2002/110 Ktr. Utrecht 29 december 2004, JAR 2005/44 HvJ EG 12 september 2013, RvdW 2013/1270 (Schlecker-arrest) Hof s-hertogenbosch 11 november 2013, JAR 2013/280 41

Verwijzingsregels in geval van een rechtskeuze in een aovk op basis van Rome I Beperkingen aan rechtskeuze; algemene en bijzondere beperkingen Algemene beperking 1 Op het tijdstip van de rechtskeuze waren alle overige elementen van het geval met één enkel land (dat ene land) verbonden art. 3 ja Algemene beperking 2a Het geval is nauw verbonden met een ander land dan het land dat wordt aangewezen door de rechtskeuze (art. 9) ja Algemene beperking 2b Het geval wordt dwingend beheerst door bepalingen van het recht van het land van de rechter, ongeacht de rechtskeuze (art. 9) ja Algemene beperking 3 De rechtskeuze kan terzijde worden gesteld als toepassing daarvan kennelijk onverenigbaar is met de openbare orde van het land van de rechter (art. 21) Bijzondere beperking 1 De rechtskeuze kan er niet toe leiden dat wn de bescherming verliest op grond van het objectief toepasselijk recht. (art. 8 lid 1) Algemene beperking 1 Op het tijdstip van de rechtskeuze waren alle overige elementen van het geval met één enkel land (dat ene land) verbonden Aan de dwingende bepalingen van het recht van het andere land waarmee het geval nauw verbonden is, kan gevolg worden toegekend en De toepassing van deze bepalingen worden onverlet gelaten, ondanks de rechtskeuze en ondanks het objectief toepasselijk recht en nee nee nee De rechtskeuze beheerst de aovk integraal, uitz. art. 8 * Bron Arbeidsrecht, Het mijnenveld van de internationale arbeidsverhouding II, C.B.G. Derks en B.A. Spliet

Internationale arbeidsverhoudingen onder de WWZ

Internationale arbeidsverhoudingen onder de WWZ Onder WWZ verplichte ontslagroutes. Ontsnapping aan problematiek rechtsmacht buitenlandse rechter door naar het UWV te gaan daardoor niet meer mogelijk Alleen naar het UWV ingeval van bedrijfseconomische redenen en langdurige arbeidsongeschiktheid BBA vervallen (als voorrangsregel). Gevolgen voor: aovk naar buitenlands recht aovk naar Nederlands recht met een in het buitenland werkzame wn aovk met grensarbeider 44

Mogelijke oplossingen in internationale arbeidsverhoudingen onder de WWZ Forumkeuze. Nadeel: In beginsel alleen na ontstaan geschil of vooraf indien leidt tot alternatieve fora voor wn Rechtskeuze. Buitenlands recht op aovk van toepassing verklaren om te voorkomen dat buitenlandse recht Nederlands recht moet toepassen. Nadeel: Rechtskeuze doet geen afbreuk aan bescherming dwingend Nederlands recht, Kan nog steeds situatie krijgen van buitenlandse rechter die dwingende bepalingen Nederlands (ontslag)recht moet toepassen. Beëindigingsovereenkomst? 45

Arbeidsvoorwaarden in de internationale rechtsverhouding

Juridisch Kader Europese Detacheringsrichtlijn (Richtlijn 96/71/EG) Wet Arbeidsvoorwaarden Grensoverschrijdende Arbeid Verordening Rome I EVO (overeenkomsten vóór 17 december 2009) Wet AVV CAO WAADI 47

Europese Detacheringsrichtlijn Detacheringsrichtlijn = regels inzake toepasselijk arbeidsrecht als werknemers grensoverschrijdend worden gedetacheerd. Voorrang boven Verordening Rome I Rome I voor: - overige gevallen - restwerking (ontslagrecht, proeftijd, concurrentiebeding) 48

Europese Detacheringsrichtlijn Werknemers uit een ander EU land die tijdelijk via een werkgever of uitzendburo in een ander EU land werken, hebben aanspraak op de (kern) bepalingen van het tijdelijke werkland voor wat betreft arbeidsvoorwaarden en omstandigheden, inclusief algemeen verbindende collective arbeidsovereenkomsten. In Nederland geimplementeerd in de Wet Arbeidsvoorwaarden Grensoverschrijdende Arbeid 49

Wet Arbeidsvoorwaarden Grensoverschrijdende Arbeid Toepassingsbereik ruimer dan DetacheringsRichtlijn: ( ) werknemers die tijdelijk in Nederland arbeid verrichten en waarvan de arbeidsovereenkomst wordt beheerst door een ander recht dan het Nederlandse recht. (artikel 1 WAGA) Personele werkingssfeer: (1) gedetacheerde werknemers uit EU land; (2) gedetacheerder werknemers uit derde land. 50

Grensoverschrijdende detachering Drie vormen van grensoverschrijdende detachering: 1. Onderneming werkt met eigen werknemers in een andere lidstaat ter uitvoering van overeengekomen diensten met derde (Aanneming van werk); 2. Onderneming detacheert een werknemer naar een eigen vestiging in een andere lidstaat (Intra-concern); 3. Uitzendburo/Onderneming detacheert werknemer naar onderneming in andere lidstaat; Alle vormen vallen onder de werking van WAGA! 51

Tijdelijkheid van de werkzaamheden Geen tijdslimiet! Gebhard arrest (HvJ EG, C-55/94): - duur - frequentie - periodiciteit of continuiteit - bedoeling van partijen (terugkeer) 52

Materiële werkingssfeer Richtlijn Maximale werk- en minimale rustperioden Minimum aantal betaalde vakantiedagen Minimumloon, inclusief vergoedingen voor overwerk Voorwaarden voor terbeschikkingstelling Gezondheid, veiligheid en hygiëne op werk Beschermende maatregelen zwangeren, kinderen en jongeren gelijke behandeling mannen en vrouwen Ook voor AVV cao-bepalingen (2 Wet AVV). 53

(Bijzonder) dwingend recht Art. 7:634-7:642, 7:645 (vakantie en verlof), 7:646, 7:647, 7:648 (gelijke behandeling) 7:658 (veiligheid en aansprakelijkheid) and 7:670 lid 2 (zwangerschap). Wet Minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) Arbeidstijdenwet (ATW) Arbeidsomstandighedenwet Wet Arbeidsallocatie door Intermediairs (Waadi) Algemene Wet Gelijke Behandeling 54

Gunstigheidsvergelijking Per onderdeel versus globaal pakketvergelijking Vereiste van reëel voordeel/verbod dubbele lasten Minimumloon > nationale recht gastland (WML) Toeslagen in verband met detachering Niet daadwerkelijke reis en verblijfkosten Max. werk-/min. rusttijden (niet roostervrije uren) Vakantiedagen (ook sectorale vakantiefondsen) 55

Detachering vanuit Nederland Omgekeerde situatie -> art 2 WAGA Werkgever informatieverplichting (7:655 lid 1 k BW), schriftelijk > 1 maand: duur werk buitenland huisvesting toepasselijk Nederlands soc. zekerheid muntsoort loonbetaling evt. vergoedingen voor werk buitenland wijze van terugkeer 56

Vragen?