Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Aanbiedingsbrief 3 1. Programmabegroting 5 2. Financiële begroting 9 3. Financiële positie 13 4. Paragrafen 16 Adresgegevens: Westrom Kerkeveldlaan 2 Postbus 1117 6040 KC Roermond telefoon (0475) 389898 fax (0475) 389890 e-mail westrom@westrom.nl website www.westrom.nl kvk 14114157 1
2
Aan het dagelijks bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Westrom Betreft : Aanbiedingsbrief conceptbegroting 2016 Kenmerk : 095/JS Datum : 18 maart 2015 Hierbij bied ik u de conceptbegroting voor het jaar 2016 van Westrom aan. Ik verzoek u deze conceptbegroting 2016 via de in de Gemeenschappelijke Regeling Westrom voorgeschreven procedure ter vaststelling door te leiden naar het algemeen bestuur. Een concept-vaststellingsbesluit zal op 24 juni 2015 aan de vergadering van het algemeen bestuur van Westrom worden voorgelegd. Besluitvormingsprocedure De besluitvormingsprocedure met betrekking tot de Begroting 2016 is als volgt: - 19 maart 2015 : Verzending van de conceptbegroting naar het dagelijks bestuur; - 24 maart 2015 : Informatiebijeenkomst ten behoeve van de beleidsambtenaren van de deelnemende gemeenten; - 1 april 2015 : Bespreking van de conceptbegroting in het dagelijks bestuur; - 10 april 2015 : Verzending van de concept-begroting voor commentaar naar de raden van de deelnemende gemeenten; - 5 juni 2015 : Uiterste ontvangstdatum van de commentaren van de raden van de deelnemende gemeenten; - 15 juni 2015 : Verzending van de conceptbegroting met eventuele reacties naar het algemeen bestuur; - 24 juni 2015 : Behandeling van de conceptbegroting en vaststelling in het algemeen - bestuur; - 29 juni 2015 : Verzending van de vastgestelde Begroting 2016 aan het college van Gedeputeerde Staten en aan de deelnemende gemeenten. Conform de eerder door u vastgestelde beleidslijn volgen de kosten regulier personeel de daling van de SW-bezetting (als gevolg van het stopzetten van de instroom). In concreto: de SW-bezetting zal in 2016 naar verwachting met 6,1% dalen en dus dalen de kosten regulier personeel eveneens met 6,1%. Voor wat betreft de gemeentelijke bijdrage geldt dat deze in 2016 is begroot op 1.541.000,--. (in 2014 1.812.000,-- en in 2015 1.620.000,--). Dit eveneens conform de eerder door u vastgestelde beleidslijn. Verder geldt dat in 2016 de rijksbijdrage als gevolg van de Participatiewet verder daalt, waardoor het subsidieresultaat Wsw verder negatief oploopt met 500.000,--. Ook wordt in 2016 de extra, incidentele gemeentelijke bijdrage voor tijdelijke SW-contracten ad. 331.000,-- niet meer ontvangen. 3
Westrom heeft inmiddels maatregelen genomen om al deze effecten zo goed mogelijk op te vangen. Desondanks resteert nog een taakstelling van 599.000,--. Deze taakstelling is in de begroting 2016 opgenomen onder de posten: Taakstelling 2016 Westrom: 250.000,-- Westrom denkt deze bezuiniging te kunnen realiseren door verkoop/verhuur van het centraal kantoor en Oostpark en verdere reductie van het regulier personeel. Taakstelling 2016 gemeenten: 349.000,-- Momenteel is een voorstel in voorbereiding om deze taakstelling in te vullen. Uitgangspunten hierbij zijn: - Een gelijk normbedrag voor inbesteding/social return per gemeente, per inwoner. Hiermee wordt de solidariteitsgedachte gerealiseerd; - Een verlaging van de gemeentelijke bijdrage als incentive voor gemeenten die boven de normbedragen bij Westrom inbesteden. Voor u ligt nu een sluitende begroting 2016. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat er door het vroege tijdstip waarop deze begroting wordt opgesteld, er nog veel onzekerheden zijn, zoals: - De realisatie van de bezetting Wsw als gevolg van de verwachte wijzigingen in de pensioengerechtigde leeftijd; - De ontwikkeling van het fictieve rijksbudget Wsw; - De toekenning en uitbesteding van de gemeentelijke re-integratiemiddelen. Gelet op deze onzekerheden zal in het najaar 2015 een geactualiseerde begroting 2016 aan u worden voorgelegd. Graag ben ik bereid om deze conceptbegroting 2016 nader toe te lichten. drs. J.M.M. Snoek, algemeen directeur a.i. 4
1. Programmabegroting 1.1 Inleiding Bestuur en directie van Westrom focussen zich in 2016 op een drietal belangrijke ontwikkelingen: 1. Verdere voorbereiding van de voorgenomen invoering van een fusie tussen Westrom en Risse Groep uit Weert. Gestreefd wordt hierbij naar een totale samenvlechting van beide organisaties op alle niveaus vanaf 1 januari 2017; 2. Het verder uitvoering geven aan de Participatiewet die per 1 januari 2015 van kracht is geworden. Deze wet heeft grote gevolgen voor de strategische koers en de organisatorische invulling van Westrom; 3. Verdere operationalisering van het nieuwe businessmodel voor Westrom waarbij de nadruk ligt op samenwerkingsconstructies met het regionale bedrijfsleven en de regionale overheden. Westrom komt hierbij meer in de rol van participant/regisseur dan in de rol van operationeel uitvoerder van bedrijfsmatige activiteiten. Deze ontwikkelingen hebben stuk voor stuk grote effecten op de bedrijfsvoering in 2016. Onderstaand gaan wij hier nader op in. 1.2 Fusie tussen Westrom en Risse Groep De Participatiewet verlegt verantwoordelijkheden naar gemeenten en verwacht dat er op regionaal niveau samenwerking plaatsvindt tussen gemeenten, UWV en werkgevers om de nieuwe taken effectief uit te voeren. Fusie van Westrom en Risse Groep is een logische volgende stap in die ontwikkeling en draagt bij aan een gezamenlijke en eenduidige benadering van en dienstverlening aan werkgevers in de regio op een uniforme, gerichte en effectieve manier, met als uitgangspunt: voor elke werkgever één accountmanager die optreedt namens alle gemeenten, SW en UWV in de arbeidsmarktregio Midden-Limburg. Daarnaast leidt fusie ertoe dat de negatieve consequenties (forse bezuinigingen en krimp SWpopulatie) van de Participatiewet voor SW-medewerkers, gemeenten, nieuwe doelgroepen en werkgevers in de regio niet voorkomen, maar wel verzacht worden. Voor SW-medewerkers betekent fusie dat er meer mogelijkheden zijn om medewerkers aan het best passende werk te helpen, dat er langer meer keuze uit werksoorten is en dat er meer mogelijkheden zijn om de juiste werkbegeleiders op de juiste groep/werksoort in te zetten. De fusie op zich leidt tot enige synergievoordelen. Berenschot heeft de synergievoordelen bepaald die minimaal behaald zullen worden. Deze bedragen 500.000,-- per jaar, met een bovengrens van 1.400.000,-- per jaar. Dit bedrag is lager dan het eerder door Deloitte op 2.700.000,-- bepaalde bedrag. Belangrijkste oorzaken zijn: voordelen die ook zonder fusie bereikt kunnen worden zijn niet meegeteld. Er is vanuit gegaan dat alle productielocaties gehandhaafd worden zodat daar geen voordelen ontstaan. Alleen harde aanwijsbare synergievoordelen zijn meegenomen. Daarnaast heeft Berenschot een schatting gemaakt van het voordeel van het voorkomen van schaalnadelen bij een krimpende organisatie, zonder fusie en deze geschat op 500.000,-- per jaar in 2018. 5
Conclusie: Fusie leidt 1.900.000,-- per jaar. op termijn tot een voordeel van minimaal 1.000.000,-- tot maximaal Berenschot heeft de transitiekosten berekend op 900.000,--. Deze kosten betreffen met name activiteiten om tot een gezamenlijke cultuur te komen, kosten voor systemen en kosten voor zorgvuldige begeleiding van het personele traject en op beperkte schaal afvloeiingskosten voor regulier personeel. Transitiekosten van 900.000,-- kunnen betaald worden uit de reserves van Westrom en Risse Groep. In de Begroting 2016 zijn de financiële consequenties van het afronden van het fusieproces nog niet meegenomen. Verwacht wordt dat ultimo 2015 hier meer zicht op is. Alsdan zal een en ander in een voorgestelde begrotingswijziging worden meegenomen. 1.3 Participatiewet Per 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden. Deze wet is erop gericht om mensen, naar vermogen, zo regulier mogelijk werk te laten verrichten om aldus arbeidsparticipatie te bevorderen en te besparen op de uitkeringslasten van de gemeenten. De belangrijkste consequenties zijn: Afschaffing van de huidige Wsw: nieuwe instroom van SW-ers is vanaf 1 januari 2015 niet meer mogelijk. Personen die al een Wsw-plek hebben, behouden deze; De Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten): criteria voor Wajongers worden aangescherpt; Loonkostensubsidie: binnen de Participatiewet worden werkgevers gecompenseerd voor het verschil tussen de loonwaarde van de werknemer op basis van het minimumloon en de daadwerkelijke loonwaarde; Beschut werk blijft: ook in de Participatiewet blijft beschut werk mogelijk (maximaal 30.000 plekken landelijk) door een dienstbetrekking bij de gemeente of bij werkgevers. Gemeenten bepalen de verdere invulling zelf; Gemeenten krijgen minder geld voor re-integratie (Participatiebudget) en de rijkssubsidie voor de SW daalt, waardoor gemeenten meer moeten bijdragen aan de uitvoering van de SW; Garantiebanen: werkgevers stellen zich garant voor 100.000 extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking, de overheid voor 25.000. Gebeurt dit niet, dan volgt een quotum met boete (afspraken gemaakt door het kabinet in het sociaal akkoord). De Participatiewet heeft ingrijpende gevolgen voor de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw): Afschaffing Wsw: nieuwe instroom van SW-ers is vanaf 1 januari 2015 niet meer mogelijk, personen die al een Wsw-plek hebben behouden deze; De rijkssubsidie per SW-medewerker daalt van 26.000,-- in 2014 naar 22.700,-- op termijn. Dat betekent een verlaging van 3.300,-- per fte. Deze gevolgen treffen de medewerkers van de sociale werkvoorziening, de nieuwe doelgroepen van de Participatiewet, de werkgevers in de regio en de gemeenten. Vanaf 1 januari 2015 zal er geen instroom meer zijn in de SW, terwijl de (natuurlijke) uitstroom naar verwachting tussen de 6% en 7% per jaar zal bedragen. Op dit moment ligt de gemiddelde leeftijd van de SW-medewerkers en het regulier personeel van Westrom en Risse Groep rond de 50 jaar. Deze 6
gemiddelde leeftijd zal de komende jaren alleen maar stijgen. Uitstroom leidt dus op termijn tot sluiting van werksoorten en tot beperktere mogelijkheden voor het aantrekken van nieuwe werksoorten en dus tot beperktere mogelijkheden voor de inzet van mensen uit de doelgroep van de Participatiewet. Veel werkgevers uit de regio maken gebruik van de mogelijkheden van Westrom en Risse Groep. Deze mogelijkheden worden op termijn afgebouwd en/of beperkt. In de Begroting 2016 zijn de effecten van afbouw SW-populatie als gevolg van het stopzetten van de nieuwe instroom in combinatie met uitstroom als gevolg van natuurlijk verloop verwerkt. Eveneens is in de Begroting 2016 de voor het jaar 2016 geraamde lagere rijkssubsidie opgenomen. 1.4 Businessmodel 1.4.1 Businessmodel SW Het nieuwe businessmodel gaat uit van samenwerkingsconstructies met het regionale bedrijfsleven en de regionale overheden en het meer extern plaatsen van de SW-doelgroep. In 2013, 2014 en 2015 zijn hiertoe al de navolgende constructies opgezet: Detachering van 30 SW-medewerkers in de groenvoorziening bij de gemeente Maasgouw; Detachering van 20 SW-medewerkers uit het schildersbedrijf naar de BV Westrom Schildersbedrijf ; Detachering van ongeveer 10 SW-medewerkers vanuit de vakcoachafdeling schoonmaak naar de joint-venture Westrom-Risse Facilitair; Detachering van 270 SW-medewerkers in de groenvoorziening naar de joint-venture Risse- Westrom Groen; Detachering van 75 SW-medewerkers naar de BV Business Post Midden-Limburg. Tegelijkertijd met deze externe uitplaatsingen is de interne organisatie gewijzigd. Hierbij richt de divisie Bedrijven zich op het strategisch speerpunt Uitvoerder van beschut werk SW-doelgroep en de bedrijfsonderdelen Werkontwikkelbedrijf en Trajecten richten zich op het speerpunt Uitvoerder van arbeidsmarktvoorbereiding. 1.4.2 Businessmodel voor de overige doelgroepen Participatiewet Verwacht wordt dat er een stijging zal zijn van het aantal uitkeringsgerechtigden in de regio doordat er geen Wsw-instroom meer is en er een herkeuring van Wajongers plaatsvindt. Binnen het businessmodel voor de overige doelgroepen wordt gewerkt aan: Arbeidsmarktvoorbereiding en plaatsing op de reguliere arbeidsmarkt tegen loonwaarde. Dit houdt in een nadrukkelijke samenwerking met het werkgeversservicepunt en maximale inzet op social return; Economisch rendement van uitkeringsgerechtigden die (nog) niet plaatsbaar zijn op de reguliere arbeidsmarkt. 7
Dit impliceert het stimuleren van een maximale productiviteit en daarmee het behalen van een economisch rendement (loonwaarde). Vanuit de aanwezigheid van voldoende renderende arbeid wordt gestreefd naar een minimale bijdrage vanuit het participatiebudget om arbeidsmarktvoorbereiding binnen de regio vorm en inhoud te geven. Dit onder meer door een omzetting van (gemeentelijk) werk en subsidies naar een dienstenpakket dat uitgevoerd kan worden door uitkeringsgerechtigden. Waar mogelijk wordt uiteraard samengewerkt met reguliere partijen. In de Begroting 2016 heeft een doorvertaling van dit businessmodel plaatsgevonden. 1.5 Baten en lasten In onderstaande tabel zijn de baten en lasten van het programma vermeld: Jaarrekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2015 Totaal baten 44.336.503 41.975.000 38.878.800 Totale lasten -44.239.891-41.975.000-39.478.100 Resultaat vóór bestemming 96.612 0-599.300 Ombuigingstaakstelling 599.300 Mutatie reserves 308.819 0 0 Resultaat na bestemming 405.431 0 0 In de financiële begroting zijn deze baten en lasten verder gespecificeerd en toegelicht. 8
2. Financiële begroting 2.1 Uitgangspunten De financiële begroting 2016 is gebaseerd op onderstaande uitgangspunten: De realisatie van 980 fte s arbeidsovereenkomsten Wsw van de deelnemende gemeenten bij Westrom. Dit is een daling van 6,1% ten opzichte van 2015; Realisatie van 116 fte s arbeidsovereenkomsten van de deelnemende gemeenten bij andere Sworganisaties; Realisatie van 36 fte s begeleid werken bij reguliere werkgevers; Een (fictieve) rijksbijdrage van 26.638,= per fte; Een additionele gemeentelijke bijdrage van 1,52 miljoen bovenop de (fictieve) rijksbijdrage; Daling van de kosten regulier personeel en overige personeel gerelateerde kosten met 6,4%; Een indexering van de kosten met 1,5% ten opzichte van 2015; Uitbesteding door de gemeenten van re-integratieactiviteiten op tenminste het bestedingsniveau van 2015; Een ombuigingstaakstelling die deels wordt ingevuld door een verdere verlaging van de kosten regulier personeel en huisvesting met 250.000,= en deels door een verhoging van de inbesteding en social return bij de gemeenten van 349.00,=; Aanhouden van een voldoende weerstandsvermogen om de risico's uit de bedrijfsvoering te kunnen dekken (de geïnventariseerde risiso's bedragen +/- 3,3 miljoen). 2.2 Baten en lasten Jaarrekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Opbrengsten Toegevoegde waarde 11.587.544 11.644.000 10.867.000 Subsidies 29.949.005 28.431.000 26.191.200 Gemeentelijke bijdrage 1.812.415 1.620.000 1.540.600 Totaal opbrengsten 43.348.964 41.695.000 38.598.800 Kosten Loonkosten Wsw -31.888.559-31.161.000-29.395.100 Loonkosten Wwb -724.470 0 0 Loonkosten regulier -5.769.240-5.476.000-5.136.000 Overige kosten -5.857.621-5.338.000-4.947.000 Totaal kosten -44.239.891-41.975.000-39.478.100 Ontvangen dividend 128.420 280.000 280.000 Exploitatieresultaat -762.507 0-599.300 Incidentele baten en lasten 859.119 0 0 Resultaat voor bestemming 96.612 0-599.300 Taakstelling Westrom 250.300 Taakstelling gemeenten 349.000 Mutatie reserves 308.819 0 0 Resultaat na bestemming 405.431 0 0 9
Toelichting Toegevoegde waarde Onder de toegevoegde waarde zijn de opbrengsten geraamd van de operationele activiteiten van Westrom, verminderd met de direct aan deze opbrengsten toe te rekenen kosten. Deze activiteiten bestaan uit industriële werkzaamheden in de divisie Bedrijven, waar in 2016 zo n 360 fte Wsw werkzaam zijn, detacheringen van 600 fte Wsw in het reguliere bedrijfsleven en re-iegratietrajecten in het kader van de Participatiewet die door het Werkontwikkelbedrijf worden uitgevoerd. Door de vervreemding van de activiteit Business Post (zie ook de paragraaf bedrijfsvoering en verbonden partijen) daalt de toegevoegde waarde ten opzichte van 2015 met ongeveer 800.000,=. dat ook de aan deze activiteit gerelateerde kosten dalen, wordt de vervreemding budgetneutraal uitgevoerd. Subsidies De subsidies bestaan uit de door de gemeenten betaalde bijdragen voor de dekking van de loonkosten Wsw. Een specificatie van dit bedrag is in paragraaf 2.5 opgenomen. In 2016 wordt voor de laatste keer de stimuleringsbonus begeleid werken ontvangen. Deze is begroot op 80.000,=. Gemeentelijke bijdrage Aanvullend op de (fictieve) rijksbijdrage ontvangt Westrom van de gemeenten een gemeentelijke bijdrage. Loonkosten De loonkosten bestaan uit de loonkosten voor de Wsw-medewerkers en de reguliere medewerkers die werkzaam zijn bij Westrom. Overige kosten De overige kosten worden gevormd door de kosten voor de infrastructuur en diverse kosten. Ontvangen dividend Onder deze post zijn de dividenduitkeringen opgenomen die worden ontvangen van Westrom Holding BV voor de deelnemingen in Westrom-Risse Facilitair en Risse-Westrom Groen. 10
2.3 Meerjarenraming Begroting 2015 Begroting 2016 2017 2018 2019 Opbrengsten Toegevoegde waarde 11.644.000 10.867.000 10.593.000 10.083.000 9.580.000 Subsidies 28.431.000 26.191.200 23.662.000 21.646.300 19.695.800 Gemeentelijke bijdrage 1.620.000 1.540.600 1.450.700 1.355.800 1.260.700 Totaal opbrengsten 41.695.000 38.598.800 35.705.700 33.085.100 30.536.500 Kosten Loonkosten Wsw -31.161.000-29.395.100-26.818.100-25.001.600-23.159.400 Loonkosten Wwb 0 0 0 0 0 Loonkosten regulier -5.476.000-5.136.000-4.986.100-4.823.000-4.653.900 Overige kosten -5.338.000-4.947.000-4.863.200-4.773.900-4.683.300 Totaal kosten -41.975.000-39.478.100-36.667.400-34.598.500-32.496.600 Ontvangen dividend 280.000 280.000 280.000 280.000 280.000 Exploitatieresultaat 0-599.300-681.700-1.233.400-1.680.100 Incidentele baten en lasten 0 0 0 0 0 Resultaat voor bestemming 0-599.300-681.700-1.233.400-1.680.100 Taakstelling Westrom 250.300 Taakstelling gemeenten 349.000 Mutatie reserves 0 0 681.700 1.233.400 1.386.574 Resultaat na bestemming 0 0 0 0-293.526 Toelichting Op basis van de op dit moment bekend zijnde informatie is een meerjarenraming voor de jaren 2017 tot en met 2019 opgesteld. Bij het opstellen van deze raming is uitgegaan van een afname van de Wsw-bezetting met 6,5% per jaar. Deze krimp is eveneens verwerkt in de kostenontwikkeling voor zover die direct gerelateerd is aan de omvang van het personeelsbestand. Als prijsindex is rekening gehouden met 1,5%. Eigen vermogen 2015 2016 2017 2018 2019 Stand per primo 3.301.674 3.301.674 3.301.674 2.619.974 1.386.574 Mutatie reserves 0 0-681.700-1.233.400-1.386.574 Resultaat 0 0 0 0-293.526 Stand per ultimo 3.301.674 3.301.674 2.619.974 1.386.574-293.526 11
2.4 Kosten Wsw voor de gemeenten In onderstaand overzicht is de gemeentelijke bijdrage per gemeente weergegeven. Deze wordt jaarlijks naar beneden bijgesteld in overeenstemming met de daling van de Wsw-bezetting. Daarnaast worden de bedragen jaarlijks geïndexeerd met de verwachte kostenstijging. 2014 2015 2016 Echt-Susteren 367.104 327.000 311.000 Leudal 266.280 236.000 224.000 Maasgouw 248.040 222.000 211.000 Roerdalen 311.448 279.000 265.000 Roermond 599.868 536.000 510.000 Totaal 1.792.740 1.600.000 1.521.000 Buitengemeenten 19.675 20.000 20.000 Totaal 1.812.415 1.620.000 1.541.000 2.5 Bijdrage ten behoeve van financiering Wsw uit participatiebudget Voor de financiering van de in 2016 te realiseren arbeidsovereenkomsten Wsw zijn onderstaande bedragen per gemeente berekend. Arbeidsovereenkomsten Westrom Arbeidsovereenkomsten Begeleid Werken Arbeidsovereenkomsten elders Totaal 2016 Totaal 2015 Echt-Susteren 3.849.048 94.308 1.228.983 5.172.339 5.600.366 Leudal 3.346.747 63.139 1.283.853 4.693.738 4.977.579 Maasgouw 2.580.667 35.404 108.950 2.725.021 2.867.467 Roerdalen 3.546.650 100.338 94.847 3.741.836 3.833.984 Roermond 12.351.199 334.990 177.075 12.863.264 14.063.356 Totaal 25.674.311 628.179 2.893.708 29.196.198 31.342.752 Buitengemeenten 436.863 436.863 441.897 Totaal 26.111.174 628.179 2.893.708 29.633.061 31.784.649 12
3. Financiële positie 3.1 Verplichtingen jaarlijks terugkerende arbeidskosten Volgens de voorschiften van het BBV is het niet meer toegestaan om aan arbeidskosten gerelateerde jaarlijks terugkerende verplichtingen van vergelijkbaar volume op de balans op te nemen. Wegingsfactoren hierbij zijn de ontwikkeling in de omvang van de formatie en de algemene loonontwikkeling. Wsw-medewerkers Deze verplichting kent het volgende verloop: Bedragen in euro's 2014 2015 2016 Vakantiegeld 1.174.000 1.124.000 1.076.000 Vakantiedagen 1.092.000 1.045.000 1.001.000 Totaal 2.499.400 2.169.000 2.077.000 Niet-gesubsidieerd personeel Deze verplichting kent het volgende verloop: Bedragen in euros 2014 2015 2016 Vakantiegeld 222.000 202.000 194.000 Vakantiedagen 198.000 180.000 173.000 Totaal 420.000 382.000 367.000 3.2 Vaste activa De boekwaarde van de materiële vaste activa kent het volgende verloop: Boekwaarde per 31 december 2014 2.868.775 Investeringen 2015 200.000 Afschrijvingen 2015 -/- 295.000 Boekwaarde per 31 december 2015 2.773.775 Investeringen 2016 200.000 Afschrijvingen 2016 -/- 305.000 Boekwaarde per 31 december 2016 2.668.775 3.3 Financiering Stand per 31 december 2014 22.871 Aflossing 2015 -/- 22.871 Stand per 31 december 2015 0 Aflossing 2016 -/- 0 Stand per 31 december 2016 0 13
3.4 Ontwikkeling eigen vermogen De ontwikkeling van de reserves is in onderstaand overzicht toegelicht. In dit overzicht is het resultaat 2014 verwerkt, evenals de vastgestelde begroting 2015 en de conceptbegroting 2016. Algemene reserve Wsw De algemene reserve Wsw is opgebouwd uit de positieve resultaten van de afgelopen jaren die niet zijn bestemd. Stand per 31 december 2014 2.016.032 2015: Toevoeging resultaat Wsw 2014 102.506 Stand per 31 december 2015 2.118.538 2016: Resultaat 2015 0 Stand per 31 december 2016 2.118.538 Algemene reserve Wwb De algemene reserve Wwb is opgebouwd uit de positieve resultaten van de afgelopen jaren die niet zijn bestemd. Stand per 31 december 2014 198.511 2015: Toevoeging resultaat Wwb 2015 302.925 Stand per 31 december 2015 501.436 2016: Resultaat 2015 0 Stand per 31 december 2016 501.436 Egalisatiefonds Wwb Het egalisatiefonds Wwb wordt gevormd door de helft van de exploitatieoverschotten die per gemeente zijn gerealiseerd bij de gesubsidieerde arbeid. Stand per 31 december 2014 164.201 2015: 0 Stand per 31 december 2015 164.201 2015: 0 Stand per 31 december 2016 164.201 Bestemmingsreserve personele verplichtingen De bestemmingsreserve personele verplichtingen is in 2004 gevormd voor de verplichtingen ten aanzien van het vakantiegeld en de vakantiedagen van het niet-gesubsidieerd personeel. Stand per 31 december 2016 420.000 Saneringsplan Deze bestemmingsreserve is gevormd om de financiële gevolgen op te vangen van de uitvoering van het saneringsplan Effectief, efficiënt en realistisch. Stand per 31 december 2014 97.500 2015: Onttrekkingen 2015 -/- 97.500 Stand per 31 december 2015 0 14
Samenvattend ziet het verloop van het eigen vermogen er als volgt uit: 2014 Prognose 2015 Prognose 2016 Algemene reserve Wsw 2.016.032 2.118.538 2.118.538 Algemene reserve Wwb 198.511 501.436 501.436 Egalisatiefonds Wwb 164.201 164.201 164.201 Bestemmingsreserves 517.500 420.000 420.000 Resultaat na bestemming Wsw 102.506 0 0 Resultaat na bestemming Wwb 302.925 0 0 Totaal 3.301.675 3.204.175 3.204.175 15
4.1. Paragrafen 4.1.1. Weerstandsvermogen Bij het weerstandsvermogen gaat het om de mate waarin Westrom in staat is middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd moet worden. Het vermogen om het beleid door te kunnen zetten is afhankelijk van de weerstandscapaciteit: deze bestaat uit de middelen waarover Westrom beschikt om niet begrote kosten te dekken. Om een zo goed mogelijk beeld te schetsen wordt achtereenvolgens ingegaan op: - inventarisatie risico s - weerstandscapaciteit - weerstandscapaciteit versus risico s Inventarisatie risico s In het kader van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten 2004 en de Wet Financiering Decentrale Overheden is het verplicht om de risico's in beeld te brengen, die de financiële positie van Westrom kunnen beïnvloeden (gezien het balanstotaal en financiële positie). Hierbij gaat het om risico s waarbij de hoogte van een te treffen voorziening niet of nauwelijks is te maken, omdat een redelijke schatting van het bedrag van de schade of het verlies niet mogelijk is, of waarbij dit kosten-baten technisch niet verantwoord is om deze af te dekken. Met andere woorden, de risico s welke wel op een redelijke wijze meetbaar zijn en waarvoor dus een voorziening is getroffen dan wel een verzekering kan worden afgesloten, maken geen deel uit van de risico s in de paragraaf weerstandsvermogen. De volgende onderdelen zijn aan bod gekomen voor de bepaling van het weerstandsvermogen van Westrom: Bedrijfsvoering Een inventarisatie van de risico s in de bedrijfsvoering bij de operationele divisies van Westrom levert een gekwantificeerd risico op van 1,6 miljoen. Dit risico wordt veroorzaakt door mogelijk tegenvallende omzetten, die niet of onvoldoende kunnen worden gecompenseerd. Wachtgeldverplichtingen ambtelijk personeel Als gevolg van het saneringsplan Effectief, maar nu ook efficiënt uit 2013, zijn zeven ambtelijke medewerkers boventallig. Conform CAR/UWO doorlopen deze medewerkers een van werk naar werk traject, dat maximaal twee jaar duurt. Als dit traject niet succesvol wordt afgesloten, worden de medewerkers ontslagen en hebben dan recht op een werkloosheidsuitkering en aanvulling. Westrom is als overheidsorganisatie eigen risicodrager voor deze verplichting. Het risico wordt geraamd op maximaal 1,1 miljoen. Deelnemingen Hoewel Westrom door de holdingstructuur geen direct financieel risico loopt bij de deelnemingen in de diverse samenwerkingsverbanden, wordt er wel rekening gehouden met een verwachte dividenduitkering uit deze deelnemingen. Bij tegenvallende bedrijfsresultaten zal dit dividend lager uit kunnen vallen dan geraamd is. Het geraamde risico bedraagt 0,1 miljoen. Vastgoed Door de reorganisatie heeft Westrom diverse panden in eigendom die niet meer voor eigen gebruik nodig zijn. Deze panden worden zo mogelijk verkocht of verhuurd. Risico s zijn aanwezig als de panden niet kostendekkend kunnen worden geëxploiteerd. Het risico wordt geraamd op 0,3 miljoen. 16
Wet Werk en zekerheid Met de invoering van de Wet werk en zekerheid is ook voor de Wsw de transitievergoeding van kracht. Dit kan forse financiële consequenties hebben. Deze zijn voor een gemiddeld Sw-bedrijf zoals Westrom geraamd, op 200.000,=. Het totaal van de gekwantificeerde risico s bedraagt 3,3 miljoen. Weerstandscapaciteit Bij het beoordelen van de mogelijke financiële gevolgen voor Westrom van de risico's is het financiële weerstandsvermogen van belang. Het gaat hierbij om de vrij besteedbare reserves. Reserves waaraan door het algemeen bestuur een bestemming is gegeven worden hier niet in meegenomen. Het verloop van de reserves is in de navolgende tabel weergegeven: Deze cijfers zijn gebaseerd op de jaarrekening 2014, de bijgestelde begroting 2015 en de conceptbegroting 2016. 2014 Prognose 2015 Prognose 2016 Algemene reserve Wsw 2.016.032 2.118.538 2.118.538 Algemene reserve Wwb 198.511 501.436 501.436 Egalisatiefonds Wwb 164.201 164.201 164.201 Resultaat na bestemming Wsw 102.506 0 0 Resultaat na bestemming Wwb 302.925 0 0 Totaal 2.784.175 2.784.175 2.784.175 Aangezien het merendeel van de kantoor- en bedrijfspanden welke Westrom gebruikt eigendom is van Westrom, is er daarnaast ook nog sprake van een stille reserve, omdat de economische waarde van deze panden de boekwaarde overstijgt. Naast de bovengenoemde reserves beschikt Westrom nog over een bestemmingsreserve van 0,5 miljoen. De totale weerstandscapaciteit komt daarmee op 3,3 miljoen per ultimo 2014. Weerstandscapaciteit versus risico s Uit de boven aangegeven risicoanalyse blijkt dat de weerstandscapaciteit net voldoende is om de geïnventariseerde risico s op te vangen. 4.1.2. Onderhoud kapitaalgoederen In 2008 is in samenwerking met FM-advies een meerjarenonderhoudsvisie van alle panden van Westrom opgesteld. Dit plan heeft de technische kwaliteit van de bouwdelen en installaties en de daaruit voortvloeiende onderhoudskosten voor een planperiode van 25 jaar in beeld gebracht. Jaarlijks wordt dit plan aangepast aan de actuele ontwikkelingen. 4.1.3. Financiering Treasurybeleid In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de wijze waarop Westrom omgaat met het beheer van de dagelijkse liquiditeiten en met financiële risico s. De kaders die hieraan ten grondslag liggen zijn vastgelegd in wettelijke richtlijnen, zoals de Wet FIDO en RUDDO en zijn verder uitgewerkt in het treasurystatuut dat op 1 juli 2011 door het algemeen bestuur is vastgesteld. Dit statuut geeft concreet 17
de kaders aan waarbinnen Westrom het financieringsbeleid uitvoert, en over de manier waarop Westrom met voorkomende financieringsrisico s omgaat. Ontwikkelingen Ondanks het behaalde positieve resultaat, was er sprake van een negatieve cash-flow. De liquiditeitspositie van Westrom is in 2014 met 954.000,= verslechterd. Om in de toekomst in de liquiditeitsbehoefte te voorzien is een rekening-courantovereenkomst gesloten met de Bank Nederlandse Gemeenten. De verwachting is dat in 2015 en 2016 de liquiditeitspositie niet verder verslechterd. Risicobeheer Het renterisico omvat het renterisico van de vlottende schuld (kasgeldlimiet) en het renterisico van de vaste schuld (renterisiconorm). - Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet heeft als doel het beheersen van de risico s van de korte termijn schuld oftewel het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten. Daartoe wordt de werkelijke vlottende schuld getoetst aan de wettelijke richtlijn uit hoofde van de Wet FIDO. De definitie van de vlottende schuld conform de Wet FIDO is veel beperkter dan die in de balans is opgenomen. De richtlijn wordt bepaald door een bij ministeriële regeling vastgesteld vigerend percentage (8,2%). Het aldus berekende bedrag wordt getoetst aan de werkelijke omvang van de korte termijn schuld. In onderstaande tabel is de kasgeldlimiet voor Westrom in beeld gebracht. Realisatie Begroting Begroting 2014 2015 2016 Omvang van de lasten 46.671 41.975 38.878 1. Toegestane kasgeldlimiet In % van de grondslag 8,20% 8,20% 8,20% In bedrag 3.827 3.442 3.188 2. Omvang vlottende korte schuld 0 0 0 3. Vlottende middelen Contante gelden in kas 9 5 5 Tegoeden in rekening-courant 154 0 0 4. Netto vlottende middelen (3)-(2) 163 5 5 5. Kasgeldruimte Toegestane kasgeldlimiet (1) 3.827 3.442 3.188 Netto vlottende middelen (4) 163 5 5 Kasgeldruimte: (1)+(4) 3.990 3.447 3.193 ( bedragen x 1.000) Uit het overzicht blijkt dat Westrom voldoet aan de gestelde eisen. Risiconorm De renterisiconorm heeft als doel het beheersen van de risico s van de lange termijn schuld oftewel de spreiding van de looptijden van leningen waardoor fluctuaties in de renterisico s over leningen ook gespreid worden. 18
De norm wordt bepaald door de netto renteherziening (aanpassing rente van bestaande leningen) en de herfinanciering (gedeeltelijk nieuwe lening en aflossing oude leningen) te sommeren. De herfinanciering is het laagste bedrag van de netto nieuw aangetrokken vaste schuld en betaalde aflossing. Indien de netto nieuw aangetrokken vaste schuld de aflossingen overstijgt, dan kan de nieuwe schuld slechts ter grootte van dit bedrag aangewend worden voor herfinanciering. Indien de aflossing de netto nieuw aangetrokken vaste schuld overstijgt, dan zal de nieuwe schuld volledig aangewend worden ter herfinanciering. De herfinanciering wordt getoetst aan de renterisiconorm. Deze wordt berekend door een percentage te nemen van de totale vaste schuld per 31-12. Dit percentage is per ministeriële regeling vastgesteld en bedraagt voor 2014 20%. In onderstaande tabel is de renterisiconorm voor Westrom in beeld gebracht. Realisatie Begroting Begroting 2014 2015 2016 Renteherziening op vaste schuld o/g 0 0 0 Renteherziening op vaste schuld u/g 0 0 0 Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) 0 0 0 Nieuw aangetrokken vaste schuld 0 0 600 Nieuw verstrekte lange leningen 0 0 0 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) 0 0 600 Betaalde aflossingen 23 23 23 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 0 0 0 Renterisico op vaste schuld (2 + 6) 0 0 0 Renterisiconorm: Stand van de vaste schuld per 31 december 23 0 0 Ministerieel vastgesteld % 20% 20% 20% Renterisiconorm (8*9/100 met minimum 2.500) 2.500 2.500 2.500 Toets renterisiconorm: Renterisiconorm (10) 2.500 2.500 2.500 Renterisico op vaste schuld (7) 0 0 0 Ruimte (+) / Overschrijding (-): (10-7) 2.500 2.500 2.500 ( bedragen x 1.000) 4.1.4. Bedrijfsvoering Organisatiestructuur Vanaf 1 januari 2015 heeft Westrom één operationele divisie Bedrijven, de bedrijfsonderdelen Trajecten en Werkontwikkelbedrijf, twee stafdiensten en een afdeling Facilitaire Zaken. Het bedrijfsonderdeel Trajecten verzorgt in het kader van de Wsw de begeleiding van individueel gedetacheerden, begeleid werkers en de groepsdetacheringen Westrom-Risse Facilitair, Risse- Westrom Groen, de gemeente Maasgouw, Westrom Schildersbedrijf BV en vanaf 2015 naar Busieness Post Midden-Limburg BV. In het kader van de Wwb voert de afdeling diverse reintegratietrajecten uit. Het Werkontwikkelbedrijf is er om mensen arbeidsmarktfit te maken of te houden. Dit om de afstand tot de reguliere arbeidsmarkt zo minimaal mogelijk te houden, maar ook om elkaar uitkeringsgerechtigde en werkgever te vinden. De serviceteams die verspreid zijn over de deelnemende gemeenten behoren tot deze afdeling. 19
De divisie Bedrijven biedt een beschutte werkplek aan diegene die (nog) niet in staat is om op de reguliere arbeidsmarkt aan de slag te gaan. De werkzaamheden binnen deze divisie zijn zeer uiteenlopend. Naast de assemblage- en verpakkingsafdelingen, behoort ook fulfillment voor webshops en textielverzorging tot de activiteiten. De stafdiensten Sociale Zaken en Financiën en ICT en de afdeling Facilitaire Zaken ondersteunen de divisies en bedrijfsonderdelen. Ontwikkelingen Business Post In 2014 zijn verkennende gesprekken gestart met de Risse Groep en Business Post Weert om één gezamenlijk bedrijf Business Post op te richten in Midden-Limburg. Op 1 april 2015 is deze samenwerking van start gegaan. Saneringsplannen In september 2013 is door het dagelijks bestuur het saneringsplan Effectief, maar nu ook efficient vastgesteld. Met dit plan moet bereikt worden dat Westrom een financieel gezonde organisatie blijft. Het plan heeft vijf speerpunten: Vergroten van de toegevoegde waarde van de divisie Industrie met 500.000,= in 2014 en 300.000,= in 2015; Privatiseren van het CCB met een resultaatverbetering van 500.000,=; Privatiseren van Businesspost hetgeen een verbetering van het resultaat met 380.000,= moet opleveren; Reductie van het reguliere personeel in 2013, waardoor 610.000,= op de salariskosten bespaard wordt; Reductie van het reguliere personeel in 2014 met een besparing op salariskosten van 1.075.000,=. In de loop van 2014 bleek dat het verbeteren van de toegevoegde waarde van de divisie Bedrijven en van Business Post, vooralsnog te ambitieus en daardoor niet realistisch was. Dit en diverse actuele ontwikkelingen noodzaakten tot het opstellen van een aanvullend plan Effectief, efficiënt en realistisch. Dit plan voorziet in de volgende maatregelen: Het opheffen van de divisie Arbeidsontwikkeling, waardoor de functie van divisiemanager Arbeidsontwikkeling komt te vervallen; Het aanpassen van de organisatie van de ICT-afdeling waardoor de fucnctie Hoofd ICT wordt opgeheven. Deze maatregelen leveren vanaf 2015 een jaarlijkse besparing van 180.000,=. 4.1.5. Verbonden partijen Stichtingen Aan de Gemeenschappelijke Regeling Westrom zijn drie stichtingen gelieerd. Het dagelijks bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Westrom vormt het bestuur van deze stichtingen. De algemeen directeur van Westrom voert de directie over deze stichtingen. 20
De Stichting Bevordering Werkgelegenheid Deze in 1990 opgerichte stichting is in het leven geroepen om private en publieke middelen gescheiden te houden. Via deze stichting kan (tijdelijk) personeel op basis van het Burgerlijk Wetboek worden aangetrokken. Daarnaast kan deze stichting projecten ondersteunen die de werkgelegenheid bij Westrom kunnen bevorderen. De Stichting Baanmobiel Deze in 1997 opgerichte stichting is in 2001 aan de Gemeenschappelijke Regeling Westrom gelieerd. De stichting vervult louter nog de rol van formeel werkgever voor alle Wwb-ers die na 1 januari 2004 een arbeidsovereenkomst hebben gekregen. De Stichting Aan het Werk De uit 1998 daterende Stichting Aan het Werk heeft op verzoek van de gemeente Roermond zijn activiteiten met ingang van 1 januari 2002 bij Westrom ondergebracht. De stichting fungeert thans nog als formeel werkgever voor drie werknemers. Besloten Vennootschappen Westrom Holding BV Met instemming van de raden van de deelnemende gemeenten en onder goedkeuring van het College van Gedeputeerde Staten van Limburg heeft de Gemeenschappelijke Regeling Westrom op 24 juni 2010 de besloten vennootschap Westrom Holding opgericht. De gemeenschappelijke regeling Westrom is 100% aandeelhouder van Westrom Holding BV. Westrom Schoonmaak BV Westrom Schoonmaak BV, een 100% dochtermaatschappij van Westrom Holding BV, is op 30 juni 2010 toegetreden tot een reeds bestaand samenwerkingsverband op schoonmaakgebied van de Risse Groep in Weert en Vebego in Voerendaal. Er is een openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid opgericht onder de naam Westrom-Risse Facilitair. Hier is een aantal medewerkers van Westrom op detacheringsbasis werkzaam. In 2014 kon vanuit deze vennootschap aan Westrom een winstaandeel worden uitgekeerd van ruim 128.000,=. Het aandeel in het resultaat over 2014 van WRF bedraagt ruim 158.000,=. In de begroting 2016 wordt rekening gehouden met een vergelijkbare dividenduitkering. Westrom Schildersbedrijf BV Op 4 april 2013 is de besloten vennootschap Westrom Schildersbedrijf BV opgericht. Aan deze BV zijn de schildersactiviteiten van Westrom overgedragen. Twintig medewerkers van Westrom zijn gedetacheerd naar deze BV. Hoewel deze BV het jaar 2013 met een positief resultaat heeft afgesloten, is er geen dividend uitgekeerd om de BV de gelegenheid te geven een reservepositie op te bouwen. Door de tegenvallende werkgelegenheid is 2014 met een klein verlies van 5.000,= afgesloten. Dit verlies wordt gedekt uit het eigen vermogen. Westrom bezit 50% van de aandelen in deze BV. Westrom Groen BV Op 9 december 2013 is de besloten vennootschap Westrom Groen BV opgericht. Deze BV is per 1 januari 2014 toegetreden tot het reeds bestaande samenwerkingsverband tussen Risse Cultuurtechniek BV en Vebego Wsw-activiteiten IV BV. Vanaf 1 januari 2014 opereren zij onder de 21
naam Risse-Westrom Groen VOF. De aandelen van Westrom Groen BV zijn volledig in handen van Westrom Holding BV. Het aandeel in het behaalde resultaat over 2014 van RWG bedraagt 40.000,=. Westrom Business Post BV Op 26 maart 2015 is Westrom Business Post BV opgericht. Deze BV heeft op 1 april 2015 50% van het aandelenkapitaal verworven in Business Post Midden-Limburg BV. De overige 50% van de aandelen zijn in handen van De Risse Business Post BV. Met deze samenwerking worden de activiteiten van Business Post in de regio Midden-Limburg gebundeld in één organisatie. Dit verstevigt de positie in de postmarkt. Westrom detacheert ongeveer 70 Wsw en drie ambtelijke medewerkers naar Business Post Midden-Limburg BV. 22
Overzicht gebruikte afkortingen AWBZ : Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten BBV : Besluit Begroting en Verantwoording BV : Besloten Vennootschap CCB : Cultuur- en civieltechnischbedrijf Fte : Fulltime equivalent ITW : Industrieel Toeleveringsbedrijf Westrom MVO : Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen RUDDO : Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden Wet FIDO : Wet Financiering Decentrale Overheden WMO : Wet Maatschappelijke Ondersteuning Wsw : Wet sociale werkvoorziening Wwb : Wet werk en bijstand 23