Antibiotica Resistentie van Uropathogene E. coli bij huisartsen patiënten in de leeftijd van 1-100 jaar E.Stobberingh, MINC 29 maart 2011
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Is het een probleem?
Antibiotica resistentie van uropathogene E. coli Literatuur in tegenspraak? Oorzaak: verschil in studie populatie? verschil in methode?
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Invloed leeftijd? Invloed geslacht? Zwangerschap?
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Stellingen: de resistentie neemt toe met de leeftijd de resistentie verschilt tussen man en vrouw de resistentie neemt toe in de tijd de huisarts houdt zich aan de NHG richtlijnen
Prevalentie van antibiotica resistente E.coli in verschillende patiënten groepen Voorschrijfpatroon van de huisarts
De gezonde ouderen
Friese vrouw (63) bevalt van dochter LEEUWARDEN/HARLINGEN - De net 63-jarige Tineke Geessink uit het Friese Harlingen is maandag in een ziekenhuis in Leeuwarden bevallen van een dochter met de naam Meagan. Daarmee is zij de oudste vrouw in Nederland die moeder is geworden. Niet eerder kreeg een vrouw in Nederland op zo'n hoge leeftijd een kind. Moeder en dochter maken het goed. Tineke Geessink werd zwanger via eiceldonatie in het buitenland. Het kind kwam maandag via een keizersnede even voor tien uur in de ochtend ter wereld.
Manneke Pis Jeanneke Pis
Opzet deelnemende huisartspraktijken NIVEL peilstations Alkmaar Amersfoort Amsterdam Assen Barneveld Den Haag Dieren Haarlem Heerde Huizen Maastricht Middelburg Ravenstein Rosmalen Rotterdam Terneuzen t Zandt Uden Utrecht Voorhout Zehlem
Opzet Patiënten mannen, vrouwen en kinderen klachten urineweginfectie Uricult Monster urine, (midstream)verse plas uricult erin onderdompelen per post naar AZM + vragenlijst
Verwerking Wat doen we met de monsters? - + groei geen groei Kweek op CLED-plaat cysteine lactose elektrolyt-deficiënt BLOED-plaat zeer rijk medium
Identificatie - + Verwerking Lactose: CLED positief BLOED Indol test negatief Andere testen
Identificatie Indol test + Verwerking Indol test - PGUA Ureum - + - + Ureum, API 20E = E. coli API 20E = Klebsiella species
Identificatie Verwerking API 20E reactie negatief Elk positief hokje krijgt punten code voor bacterie
Antibiotica resistentie Verwerking Afhankelijk van diameter resistent of gevoelig Resistent: groeit tegen antibioticum tabletje
Antibiotica resistentie Zone diameter: resistent/ gevoelig MIC: minimum remmende concentratie resistent/ gevoelig CLSI: Amerikaanse richtlijnen BSAC/ CRG/ DIN/CA- SFM/NWGA/SRG EUCAST: Europese richtlijnen!!, jan. 2011
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Stelling: de resistentie neemt toe met de leeftijd de resistentie verschilt tussen man en vrouw de resistentie neemt toe in de tijd de huisarts houdt zich aan de NHG richtlijnen
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli <12jaar n=84 > 70 jaar n=333 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Amox Co-amox Trim SXT 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Amox Co-amox Trim SXT
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli V 12-70jr n=829 M 12-70jr n=158 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Amox Co-amox Trim SXT 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Amox Co-amox Trim SXT 10 0 10 0
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Geen toename met de leeftijd Geen verschil in resistentie man en vrouw
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Antibiotica bij ongecompliceerde urineweginfecties: geen toename van resistentie in de afgelopen 5 jaar Patienten categorie: vrouwen > 11 jaar C. den Heijer et al NTvG, 2011
Antibiotica resistentie Uropathogenen ESBL(= Extended spectrum betalactamase) Productie van ESBL betekent resistent voor veel antibiotica, meestal niet voor nitrofurantoine en fosfomycin. Prevalentie: van 0.1% naar 1% bij vrouwen in 2009 1/158 bij mannen
Urineweginfecties Beleid < 12 jaar 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Nitrofurantoïne Quinolonen Co-amox Fosfomycine Trimetoprim Cotrimoxazol Amoxicilline 10 0 NHG beleid meisjes 5-11 jaar 1 e : nitrofurantoïne 2 e : trimethoprim jongens tot 12 jaar en meisjes t/m 4 jaar 1 e : amoxicilline/clavulaanzuur 2 e : co-trimoxazol.
Urineweginfecties Beleid V 12-70 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Nitrofurantoïne Quinolonen Co-amox Fosfomycine Trimetoprim Cotrimoxazol Amoxicilline 10 0 NHG beleid Volwassenen, niet zwangere vrouw met een ongecompliceerde UWI 1 e : nitrofurantoïne 2 e : trimethoprim 3 e : fosfomycine
Urineweginfectie Beleid M 12-70 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Nitrofurantoïne Quinolonen Co-amox Fosfomycine Trimetoprim Cotrimoxazol Amoxicilline 10 0 NHG beleid Mannen >12 jaar met een UWI geen tekenen van weefselinvasie 1 e : nitrofurantoïne 2 e : trimethoprim tekenen van weefselinvasie: 1 e : amoxicilline/clavulaanzuur; 2 e : co-trimoxazol of fluorochinolon
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli De antibiotica waren grotendeels conform de NHG standaard Urineweginfecties voorgeschreven (Patienten categorie: vrouwen > 11 jaar) C. den Heijer et al NTvG, 2011
Antibiotica resistentie Uropathogenen Ongeselecteerde uropathogene E. coli: - geen invloed van leeftijd - geen invloed van geslacht - geen toename van resistentie in de tijd - huisarts scfrijft grotendeels voor conform NHG
DISCUSSIE
Antibiotica resistentie Uropathogenen Huisartsen Nivel peilstations: representatief voor de Nederlandse huisartsen Ongeselecteerde isolaten: worden door huisarts empirisch behandeld. Door huisarts ingestuurde isolaten: vaak resistent voor standaard antibiotica
Outpatient Clinics and selected GP patients ISIS-AR
Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli V 12-70jr n=829 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Amox Co-amox Trim SXT
Take home message Continueren van de surveillance van ongeselecteerde uropathogenen is relevant om veranderingen op tijd te detecteren. Voor regelmatige up-date van de NHG standaard, blijft referentie voor de huisarts.
Met dank aan: Casper den Heijer, Christel Driessen, Jacqueline Maes, Mayk Lucchesi, Miranda Hendrikx, Jacqueline Peeters, Marie-Louise Boumans, Bram van der Zanden en Resi Hoogenboom de huisartsen van de NIVEL peilstations de SWAB voor de financiële ondersteuning
Vragen?