5770 2009-2010 JOODSE LES 5770 JELED NIK Afdeling Onderwijs
Inhoudsopgave WAT IS JELED? JELED leerplan en JELED.net blz. 3 Overzicht modulen blz. 9 JELED betekent kind, en is tegelijk een afkorting van Jewish European Learning Experience Dot net. Het JELED project bestaat uit twee delen: een leerplan en een website. Leerplan 12+ blz. 24 Lesboeken Ivriet blz. 25 Waar wordt joodse les gegeven? blz. 32 Het JELED leerplan is speciaal bedoeld voor joodse les aan kinderen uit groep 2 tot en met 8 die niet op een joodse school zitten. Het is ontwikkeld door de Afdeling Onderwijs van het NIK, en wordt ook gebruikt in Zwitserland, Duitsland en Finland. De JELED website (www.jeled.net) voor kinderen, hun ouders en leerkrachten ondersteunt het leerplan. Deze site is een samenwerkingsproject tussen het NIK, de Schweizerischer Israelitischer Gemeindebund (SIG) en Helsingin Juutalainen Seurakunta, de Joodse Gemeente Helsinki. Het JELED-NIK leerplan is bekroond met de Max M. Fisher Prize for Jewish Education in the Diaspora JELED NIK Afdeling Onderwijs 2009 / 5770 Tekst: Henny van het Hoofd Illustraties: Marchien Mayer Lay-out: Suzan Breedveld knip de plaat-jes uit. plak de pla-gen op van 1 tot 10 deel van een over Pesach voor jonge kinderen JELED joodse les 5770 3
HET JELED LEERPLAN Het JELED leerplan gaat uit van vier vakken: Het JELED leerplan heeft zeven niveau s, die overeenkomen met de groepen van de basisschool. Gan groep 2 Alef groep 3 Bet groep 4 Jahadoet Hier staat het joodse jaar centraal. De feestdagen worden in alle groepen behandeld, waarbij de nadruk steeds op een ander aspect ligt. Ook zijn er modulen over onderwerpen als kasjroet, de mezoeza en Israël. Er is ruim aandacht voor de mitswot been adam lechawero: hoe ga je op een goede manier met je medemensen en met de wereld om? Gimmel groep 5 Dalet groep 6 Hee groep 7 Tora Voor leerplan Gan, Alef en Bet zijn er kleur- en vertelplaten over de parasja van de week. Voor wat oudere leerlingen is er een wekelijkse samenvatting van de parasja, met bijbehorende en om thuis of op joodse les te maken. Waw groep 8 Voor iedere groep zijn er eigen modulen met instructies voor de leerkrachten. Een module bevat al het materiaal dat nodig is om op een aantrekkelijke manier joodse les te geven: doe-boekjes, verhalen en bouwplaten voor de jongste groepen en en, puzzels voor oudere leerlingen. Ivriet Voor dit vak is een serie boeken bewerkt die aansluiten bij de modulen voor Jahadoet. Beginnend met voorbereidend lezen voor kleuters, via goed leren lezen tot begrijpen van gedeelten uit de sjoeldienst en de Tora, ondersteund met extra oefeningen op www.ikleesivriet.nl (binnenkort). De opdrachten en manier van lesgeven sluiten zoveel mogelijk aan bij het basisonderwijs. Doordat kinderen worden gestimuleerd om zoveel mogelijk zelfstandig te werken, kunnen verschillen in leeftijd en niveau gemakkelijker worden opgevangen. Nieuwe leerkrachten weten wat er in de voorgaande jaren behandeld is. Hierdoor wordt voorkomen dat ieder jaar hetzelfde wordt behandeld. Joodse Geschiedenis Geschiedenis is waar mogelijk geïntegreerd in het lesmateriaal voor Jahadoet. Werkbladen voor de bovenbouw zijn in voorbereiding in samenwerking met Zwitserland. 4 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 5
www.jeled.net HET JELED TEAM Sinds augustus 2004 is www.jeled.net in de lucht ter ondersteuning van het JELED leerplan. JELED.net is bedoeld voor kinderen, hun ouders en leerkrachten. Kinderen Informatie, oefeningen, letjes en opdrachten over onderwerpen als Bijzondere Dagen, Tora, Beroemde Mensen, Israël, Mitswot en Ivriet. Deze activiteiten sluiten aan bij het JELED leerplan voor joodse les. Ouders Informatie over feestdagen en andere onderwerpen, met bijbehorende filmpjes waarin wordt uitgelegd hoe je bijvoorbeeld kiddoesj of havdala maakt. Liedjes, knutselideeën en nog veel meer om samen te doen. Via de site word je op de hoogte gehouden over wat je kind leert en hoe je daar thuis verder mee kunt. Ouders die in een regio wonen waar geen joodse les wordt gegeven, kunnen zelf hun kinderen lesgeven met het JELED.net en het JELED leerplan. Achter het JELED leerplan en JELED.net staat een enthousiast internationaal team van deskundigen op het gebied van joods onderwijs, dat regelmatig bijeenkomt om te brainstormen en te evalueren. Het grootste deel van het JELED materiaal wordt in Nederland gemaakt door medewerkers van de Afdeling Onderwijs van het NIK en freelancers, die er met veel plezier aan werken: Henny van het Hoofd ontwikkelt het JELED leerplan en maakt het materiaal voor groep 3 tot en met 8. Daarnaast werkt ze aan het leerplan Klassiek Hebreeuws voor middelbare scholieren, en schrijft teksten voor JELED.net. Marchien Mayer is de illustrator van zowel het JELED leerplan als de site. Haar tekeningen leveren een belangrijke bijdrage aan het succes van JELED. Leila Bloemendal-Notoadikusumo ontwikkelde onder andere het JELED leerplan voor kleuters (Gan) en het Kind in Sjoel project (vertelplaten). Ta ir Severijnse-Keesing schrijft materiaal voor JELED.net. Veel van de achtergrondinformatie en de ideeën voor thuis zijn van haar hand, inclusief de bijbehorende filmpjes op You Tube. Leerkrachten Lesmateriaal, didactische adviezen, ideeën en tips van collega s. Leerkrachten die lesgeven bij een Joodse gemeente kunnen het lesmateriaal downloaden of gratis bestellen bij de Afdeling Onderwijs van het NIK. Eva Pruschy is de coördinator onderwijs van de SIG. Ze is direct betrokken bij het overleg over leermiddelen en nieuwe plannen voor JELED. Daarnaast schrijft Eva zelf ook materiaal voor JELED. Richard van Kalderen vertaalt en bewerkt het lesmateriaal dat ontwikkeld is door onze Zwitserse collega s, zoals de en over de parasja van de week voor de bovenbouw. 6 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 7
Leikkaa kuvat irti ja liimaa ne oikeaan järjestykseen. OVERZICHT MODULEN Leerplan Gan (groep 2) blz. 10 Leerplan Alef (groep 3) blz. 12 Leerplan Bet (groep 4) blz. 14 JELED / א /rh.1b Leerplan Gimmel (groep 5) blz. 16 Leerplan Dalet (groep 6) blz. 18 Schneide die Bildchen aus und klebe sie in der richtigen Reihenfolge auf. Leerplan Hee (groep 7) blz. 20 Leerplan Waw (groep 8) blz. 22 12+ (brugklas) blz. 24 JELED / א /rh.1b plaatjes uitknippen en in de goede volgorde opplakken JELED / א /rh.1b Finse, Zwitserse en Nederlandse versie van een 8 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 9
Leerplan GAN (groep 2) Module Lesmateriaal Vorm Voor heel jonge kinderen is het zelf doen, ontdekken en ervaren belangrijker dan het opdoen van theoretische kennis. Bij het maken van de opdrachten voor kleuters hebben we hiermee rekening gehouden. Er worden veel ideeën gegeven hoe de kinderen op Rosj Hasjana Soekot Ben ik een sjofar? Zoek de sjofar Lief of stout? Vier bijzondere planten Loelav Mini soeka Welkom in de soeka! puzzel bouwplaat creatieve wijze met de leerstof bezig kunnen zijn: zingen, dansen, letjes, toneelstukjes. Ziek Welk cadeautje is voor mij? Ik verveel me zo! Word maar gauw beter! Bij het onderdeel feestdagen ligt het accent op het herkennen van symbolen door middel van zintuigen: hoe klinkt een sjofar, hoe smaakt honing, hoe voelt een matze? Bij de modulen die de mitswot been adam lechawero (hoe ga ik met mijn medemensen om?) als onderwerp hebben, worden steeds concrete voorbeelden gegeven die de kinderen zelf kunnen navolgen. Mezoeza Chanoeka Welkom Waar is de mezoeza? Mijn mezoeza Deurtjesblad Stokpoppetjes Chanoekapuzzel Sevivon Welke chanoekia? Latkes, latkes, latkes Welkom in de tent! De tent van Avraham Chanoeka huisje Chanoeka doolhof Sevivondans puzzel puzzel verhaal Kleuters worden op een speelse manier voorbereid op het leren lezen van Ivriet met behulp van Baroech de Beer (zie bladzijde 26). Toe Bisjvat Van zaadje tot boompje Fruitmandjes Mijn boom De dieren zijn boos! Wat groeit aan een boom? Boomgymnastiek verhaal Sjabbat De schepping Het wordt sjabbat! Kiddoesj maken Drie sterren Wat hoort er niet bij? De kiddoesjbeker Goede week! Poeriem Stokpoppetjes Misjloach manot Poeriem clown Poeriempetje Megilla Dobbelsteen Pesach In Egypte De tien plagen Plagen memory De seider De Omer Hoera, we zijn vrij! Ma Nisjtanna puzzel Sjavoe ot De Tora Mosjé bij de berg Tora- Mijn Sefer Tora Allemaal bloemen! Zoek de verschillen Dieren Wie mag het eerst eten? Wat eet ik? Kosjer? Of toch niet? Module sjabbat: schepping 10 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 11
LEERPLAN ALEF (groep 3) Module Lesmateriaal Vorm Leerplan Alef legt de nadruk op het herkennen van joodse symbolen. Wat hoort bij welk feest? Wat doe je ermee, welk geluid maakt het, hoe smaakt het? De opdrachten zijn speels, zoals een sjoel maken in de vorm van een kijkdoos of een rondreis door Israël aan de hand van een doe-boek. Bij iedere module hoort (minstens) één joods kinderliedje. Op deze leeftijd wordt een begin gemaakt met het leren lezen van het alef bet aan de hand van, oiה ik lees Ivriet (zie bladzijde 27). Dit lesjaar komen er aanvullende oefeningen op www.ikleesivriet.nl om de nieuwe letters en woorden thuis op een leuke manier te oefenen. Rosj Hasjana Jom Kippoer Soekot Joods Huis Sjoel Chanoeka Appeltjes met honing Rosj Hasjana memory Plusmateriaal Jom Kippoer-bloem Soeka versieringen Welkom in onze soeka! Wat is er joods in dit huis? Joods huis Bouwplaat sjoel Mijn boek over Chanoeka Chanoekia Chanoeka mobile Wat hoort er niet bij? Kaarsjesklok Mitswot Hoe kan ik je helpen? Toe Bisjvat Mijn boek over Toe Bisjvat Bomen planten Sjabbat Sjabbat symbolen Kaarsen aansteken Havdala De sjabbatkoe verhaal Poeriem Mijn boek over Poeriem Wat hoort bij Poeriem Pesach Pesach puzzel Ma nisjtanna De tien plagen Pesach boodschappen De seiderschotel Het verhaal van Pesach verhaal Israël Ga je mee naar Israël? GAN Ga je mee naar Israël? ALEF BET GIMMEL DALET HEE WAW Sjavoe ot Joods jaar Tora rol Aron Hakodesj Het joodse jaar Module Israël 12 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 13
LEERPLAN Bet (groep 4) Module Lesmateriaal Vorm Leerplan Bet geeft verdieping en uitbreiding van de symbolen die bij de verschillende joodse feestdagen horen: wat is het? Ook wordt aandacht besteed aan mitswot en minhagiem (gewoonten). Om de kinderen te laten beseffen dat jodendom niet alleen bestaat uit sjoel en feestdagen ligt de nadruk daarnaast op de mitswot been adam lechawero: hoe ga je met je medemensen om? Van de kinderen wordt verwacht dat ze goed Nederlands kunnen lezen; af en toe wordt een bekend woord met Hebreeuwse letters geschreven. Bij Ivriet ligt de nadruk op het goed leren lezen door middel van kernwoorden aan de hand van, oiה ik lees Ivriet en de extra oefeningen op www.ikleesivriet.nl Rosj Hasjana Jom Kippoer Soekot Rosj Chodesj Sjoel Chanoeka Wat hoort bij R. Hasjana? Rosj Hasjana raadsels Het geluid van de sjofar Wat ziet Avraham? Een goed en zoet jaar Plusmateriaal Jona en de vis Mini soeka Simchat Tora vlaggetje Wat is rosj chodesj? De maanden vh jaar In sjoel Woordpuzzel Tora of choemasj? Lior en de chanoe-kat Sevivonpuzzel Kaarsjes aansteken werboek Mitswot Een bijzonder cadeau Toe Bisjvat Bomen in Israël Boomcertificaat Sjabbat Sjabbat wat komt eerst? Woordpuzzel Havdala maken Havdala placemat Besamiembol Poeriem Kindermegilla Wat hoort er niet bij? Pesach Kinderhagada Jeruzalem De granaatappelboom van savta Rivka Een meisje uit Moab Sjavoe ot Een meisje uit Moab GAN ALEF BET GIMMEL DALET HEE WAW Verloren? Gevonden! Verloren? Gevonden! Module Sjavoe ot 14 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 15
LEERPLAN GIMMEL (groep 5) Module Lesmateriaal Vorm Leerplan Gimmel breidt de kennis die de kinderen inmiddels van de verschillende joodse feestdagen hebben opgedaan verder uit. De nadruk ligt op de praktijk: HOE doe je het? Zo worden dit jaar onder Rosj Hasjana Woordpuzzel Wat is het verschil? Tasjliech Waarom hoort het bij RH? Rosj Hasjana brief andere de belangrijkste berachot aangeleerd. Jom Kippoer Eva Zo kwam het weer goed verhaal De leerlingen worden gestimuleerd om na een algemene uitleg zoveel mogelijk zelfstandig met de opdrachten aan de slag te gaan. Dit is vooral duidelijk in de en, waar ieder in zijn eigen tempo aan kan werken. Bij Ivriet wordt een begin gemaakt met het opbouwen van een woordenschat van woorden uit de sidoer en de Tora (zie bladzijde 28). Soekot Kasjroet 6 lessen Chanoeka Dieren De loelav Soekot en sjemini atseret Mag ik een broodje giraf? Over olifanten en olijfolie De chanoekia Ik wil een krokodil! Toe Bisjvat Heb je wel gehoord van de zeven soorten? Poeriem Het verhaal van Poeriem Pesach Hoera, het wordt Pesach Israël Israël is jarig! Berachot Het raadsel van Baroech 6 lessen Sjavoe ot Bliksem en blintzes Mag ik een broodje giraf? GAN ALEF BET GIMMEL DALET HEE WAW module Kasjroet 16 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 17
LEERPLAN DALET (groep 6) Module Lesmateriaal Vorm Leerplan Dalet bouwt de kennis van de feestdagen, mitswot en gebruiken verder uit. De nadruk ligt dit ook dit leerjaar op de vraag HOE we iets doen. Hoe wordt het door de Tora voorgeschreven? Rosj Hasjana Het wordt Rosj Hasjana De namen van R. Hasjana Tesjoeva, tefilla, tsedaka Rosj Hasjana ganzenbord Jom Kippoer Rosj Hasjana en Jom Kippoer Het lesmateriaal stimuleert de leerlingen tot zelfstandig werken. Veel kennis wordt dan ook overgebracht door middel van en, waarmee ze in hun eigen tempo en niveau aan de slag Soekot Soekot De maand Tisjrie kunnen. Van de leerlingen wordt een redelijke leesvaardigheid Ivriet gevraagd. De woordenschat op het gebied van sidoer en choemasj breidt zich uit; tijdens de lessen Ivriet wordt daarnaast aandacht besteed aan grammatica (zie bladzijde 28). Choemasj 5 lessen Chanoeka Hoe zoek ik een pasoek? Stripverhaal chanoeka Kaarsjes aansteken Menora en chanoekia Puzzelstukjes Joodse Hoe oud is onze sjoel? jaartallen Toe Bisjvat Hoera, de bomen zijn jarig! Poeriem Bijzondere dagen in Adar Pesach Mierik en matzeballen Omertijd De Omer tellen van Pesach naar Sjavoe ot Berachot Berachotboek deel 2 Sjavoe ot Feest van Tarwe en Tora Hoe zoek ik een pasoek? GAN ALEF BET GIMMEL DALET HEE WAW module Choemasj 18 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 19
LEERPLAN HEE (groep 7) Module Lesmateriaal Vorm Leerplan Hee legt de nadruk op joodse vaardigheden. De belangrijke gedeelten uit de sjoeldienst en de hagada worden aangeleerd; er wordt voor gezorgd dat de leerlingen ook weten wat iets betekent en WAAROM het gezegd wordt. Rosj Hasjana Jom Kippoer Soekot Tesjoeva, tefilla, tsedaka (in voorbereiding) De sjoeldienst van Jom Kippoer Welkom in onze Soeka! De kinderen leren het verband te zien tussen voorschriften uit de Tora en de manier waarop we deze nu in de praktijk brengen. Sjabbat 6 lessen Een heel bijzondere dag Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de mitswot been adam lechawero. Chanoeka Het verhaal van Chanoeka Chanoeka lichtjes Lesjon hara Zeg, heb je het al gehoord? Bij Ivriet wordt een begin gemaakt met het vertalen van pesoekiem, waarbij zowel aandacht wordt besteed aan grammatica als aan verklaringen (zie bladzijde 29). Toe Bisjvat Poeriem Van Tarwe tot Granaatappel Dreidels en Ratels Het verhaal van Esther verhaal Pesach Ma Nisjtanna en nog meer deel 1 Sjoa (in voorbereiding) ism Hollandsche Schouwburg gezamenlijke activiteit Israël Het verhaal van een vlag Tefilla Avoda sje-ba-lev Sjavoe ot Het verhaal van Roeth Zeg, heb je het al gehoord? GAN ALEF BET GIMMEL DALET HEE WAW module Lesjon hara 20 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 21
LEERPLAN WAW (groep 8) Module Lesmateriaal Vorm Leerplan Waw breidt de joodse vaardigheden verder uit. Daarnaast leren de kinderen de achtergronden en het WAAROM van verschillende mitswot door middel van teksten uit de Tora en andere joodse bronnen, waarbij aandacht wordt besteed aan het belang van de mondelinge Tora. Eén van de modulen heeft als onderwerp Bar of Bat Mitswa worden. Natuurlijk is er ook dit jaar een module over de mitswot been adam lechawero. Verder is er aandacht voor Nederlands joodse geschiedenis. Bij Ivriet verschuift het accent van de sidoer naar het vertalen van pesoekiem uit Bereesjiet en Sjemot, als voorbereiding op het programma voor middelbare scholieren (zie bladzijde 29). Rosj Hasjana Jom Kippoer Soekot Geschiedenis 6 lessen Chanoeka De joodse boekenkast Wanneer is het Rosj Hasjana? Rosj Hasjana Quiz Het verhaal van Jona Feest in sjoel! gebaseerd op canon Nederlandse geschiedenis (in voorbereiding) Helden en wonderen Hou van je naaste als van jezelf wie? hoe? waarom? Toe Bisjvat De geschiedenis van Toe Bisjvat Poeriem Achter de schermen van de megilla Pesach Ma Nisjtanna en nog meer deel 2 (in voorbereiding) Israël Israël Het verhaal van een lied (in voorbereiding) Sjoa (in voorbereiding) ism Hollandsche Schouwburg gezamenlijke activiteit Sjavoe ot Werkboek Tien Geboden Achter de schermen van de megilla GAN ALEF BET GIMMEL DALET HEE WAW module Poeriem 22 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 23
Leerplan 12+ OVERZICHT LESBOEKEN IVRIET Veel leerlingen willen na groep 8 doorgaan met joodse les. We zijn dan ook bezig met een vervolg op het JELED leerplan. Uitgangspunt hierbij is dat de leerlingen zoveel mogelijk zelfstandig en in eigen tempo kunnen werken, waarbij ze de keuze hebben uit de vakken Ivriet, Joodse Geschiedenis en Jahadoet. Baroech de Beer (Gan) blz. 26 blz. 28, oiה ik lees Ivriet (Alef en Bet) blz. 30 egwijsש in de Sidoer (Gimmel en Dalet) Bij het ontwikkelen van dit lesmateriaal baseren we ons zoveel mogelijk op de methoden die op joodse middelbare scholen in voor deze vakken worden gebruikt. blz. 31 egwijsש in de Tora (Hee en Waw) Voor het vak Klassiek Hebreeuws is het lesboek Het Begin dit lesjaar in concept beschikbaar. Het is een bewerking van de methode Bereesjiet, die gebruikt wordt in de brugklas van de Joodse Scholengemeenschap Maimonides in Amsterdam. Op deze school kunnen leerlingen eindexamen doen in het vak Klassiek Hebreeuws. deel 1 Hoi, ik lees Ivriet Het Begin bestaat uit een lesboek voor de leerlingen en een hulpboek, met daarin alle antwoorden met extra toelichting en een woordenlijst. Iedere les wordt afgesloten met een tentamen. De eerste leerlingen uit de mediene en van niet-joodse scholen in Amsterdam hebben met succes tentamens afgelegd op HAVO- en VWO-niveau. Aan het vervolg wordt hard gewerkt, zodat middelbare scholieren die niet op een joodse school zitten en overige geïnteresseerden in de toekomst een (deel)examen Klassiek Hebreeuws kunnen doen. Voor de vakken Joodse Geschiedenis en Jahadoet zijn we ons samen met onze buitenlandse collega s aan het oriënteren op geschikt materiaal. Orna Ariel Lencher Hillary Zana Dina Maiben 24 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 25
Baroech de Beer Baroech de Beer is een voorbereidende leesmethode, bedoeld voor kinderen die nog geen Nederlands kunnen lezen of daar net mee bezig zijn. Het is een eerste kennismaking met de letters van het alef-bet. Het vriendelijke beertje Baroech helpt de kinderen de joodse letters te herkennen. De oefeningen in het boek komen overeen met die van het voorbereidend lezen in groep 2 van de basisschool: welke letter ziet er anders uit, kleur de letters die hetzelfde zijn, noem (Nederlandse) woorden die met dezelfde klank beginnen, enzovoorts. het domme draakje is heel stout geweest. het heeft allemaal letters in het water gegooid. de arme dalet heeft nog geen zwem-diploma. teken een zwemband om iedere dalet. Baroech de Beer wordt gebruikt in de kleutergroep en in de eerste maanden van leerplan Alef. Met het echt leren lezen van Ivriet wordt gewacht tot de kinderen een redelijke leesvaardigheid in het Nederlands hebben opgebouwd (meestal rond Poeriem) om het proces van leren lezen niet nog moeilijker voor ze te maken dan het al is. Prijs: e 6,50 per deel een oefening uit Baroech de Beer 26 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 27
oi, ik lees Ivriet, oiה ik lees Ivriet sluit aan bij de Nederlandse leesmethode waarmee de meeste kinderen in groep 3 werken. Dit is een aanvankelijke leesmethode, waarbij wordt uitgegaan van een woord, bijvoorbeeld roos. Vervolgens worden de losse letters van dit kernwoord behandeld: r oo s, en volgen er leesoefeningen met combinaties van deze letters. les 8 woord: ח ל ה Bij het leren lezen van Hebreeuws wordt dezelfde methode gevolgd. De kernwoorden zijn zoveel mogelijk bekende joodse woorden, bijvoorbeeld sjabbat, poeriem, Israël. Dit houdt in dat de eerste les niet begint met ba, be, bo, boe of alef, bet, gimmel, maar met het kernwoord sjabbat en de letters sjien, bet en tav. chet lamed nieuwe letters: ח ל ch l De oefeningen in het boek kunnen voor een deel zelfstandig worden gemaakt, zodat niveau-verschillen beter kunnen worden opgevangen. Op de website www.ikleesivriet.nl komen extra oefeningen om thuis de nieuwe letters op een leuke manier kunnen herhalen., oiה ik lees Ivriet wordt gebruikt in leerplan Alef (vanaf februari) en leerplan Bet. א מ א ד helpen נ י enמ י ה vrijdagmiddag. Het is om de ח ל ה voor שׁ בּ ת te bakken. י eegtדw נ het meel af en doet het in een kom. Dan doen ze samen de andere dingen erbij. magמ י ה א מ א kneden. ח ל ה het deeg voor de zegt: nu moet de ח ל ה een uurtje rijzen, ga maar lekker en. Als נ י het ד deeg nog eens gekneed heeft, maken enמ י ה.ח ל ה een mooie, gevlochten ד ieder נ י ח ל ה Nog even de oven in, en dan is de voor שׁ בּ ת klaar! Richtprijs: e 25 (2 delen) verschijnt rond Chanoeka 56 een bladzijde uit ה oi, ik lees Ivriet 28 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 29
Wegwijs in de sidoer Met egwijsש in de Sidoer wordt een woordenschat opgebouwd van egwijs in de sidoer basiswoorden uit sidoer en choemasj. Daarnaast worden de eerste beginselen van de grammatica bijgebracht. Met Wegwijs in de Sidoer wordt een woordenschat opgebouwd van basiswoorden uit sidoer en Iedere choemasj. les begint met Daarnaast een kort worden verhaal, de waarin eerste een beginselen joods thema centraal van staat. de grammatica Aan de hand bijgebracht. hiervan worden oefeningen gegeven met de Iedere nieuwe les woorden. begint met De sidoer een kort wordt verhaal, vanaf het waarin begin een zoveel mogelijk joods bij thema de les gebruikt. centraal In staat. deel 2 Aan leren de de kinderen hand hiervan bekende worden oefeningen gegeven met de nieuwe gedeelten uit de sidoer vertalen (Sjema, kiddoesj maken, berachot). woorden. De sidoer wordt vanaf het begin zoveel mogelijk bij de les gebruikt. In deel 2 leren de egwijsש kinderen sidoer bekende is meer gedeelten een uit de dan sidoer een leesboek, vertalen waarin (Sjema, zelfstandig kiddoesj werken maken, waar mogelijk berachot). wordt aangemoedigd. De oefeningen lopen per hoofdstuk op in moeilijkheidsgraad en zijn Wegwijs in de sidoer is meer een dan een er op leesboek, gericht de waarin leerlingen zelfstandig op motiverende werken wijze waar zoveel mogelijk mogelijk woorden wordt bij te aangemoedigd. brengen. De methode De oefeningen sluit aan bij lopen niveau Gimmel per en Dalet. hoofdstuk op in moeilijkheidsgraad en zijn er op gericht de leerlingen op motiverende wijze zoveel mogelijk woorden bij te brengen. De methode sluit Prijs: e 9,50 per deel aan bij niveau Gimmel en Dalet. Prijs: 9,50 per deel Weet je nog wat deze woorden betekenen? = = = Kijk goed naar deze zinnen uit de sidoer. Omcirkel de woorden uit de vakjes: 1 2 3 4 voorbeeld uit Wegwijs in de sidoer deel 1 26 ש ש Wegwijs in de Tora Deze methode is een moderne bewerking van een deel van de vroeger door het NIK uitgegeven Cursus B: Bijbels Hebreeuws. Aan de hand van egwijsש in de Tora bouwen de leerlingen geleidelijk aan egwijs de grammatica in de Tora en de woordenschat op die nodig is om pesoekiem uit Bereesjiet en Sjemot te kunnen vertalen. Daarnaast wordt aandacht Deze methode geschonken is een aan moderne historische bewerking achtergrond van een en de deel van de vroeger door het NIK uitgegeven commentaren Cursus op B: de Bijbels behandelde Hebreeuws. pesoekiem. Aan de hand van Wegwijs in de Tora bouwen de leerlingen geleidelijk aan de grammatica en de Wie de drie delen heeft doorgewerkt kan verder gaan met het woordenschat op die nodig is om pesoekiem uit vervolgprogramma Bereesjiet voor en Sjemot middelbare te kunnen scholieren vertalen. (zie Daarnaast bladzijde 24). wordt aandacht geschonken aan de historische achtergrond en de commentaren op de behandelde Prijs: e 5,00 per deel pesoekiem. Wie de drie delen heeft doorgewerkt kan verder gaan met het vervolgprogramma voor middelbare scholieren (zie bladzijde 22). Prijs: 5 per deel Bereesjiet 12 pasoek 16 / Uitleg: Saraj is meegenomen naar het paleis. Farao denkt dat Avram haar broer is en wil van hem toestemming om met Saraj te kunnen trouwen. Natuurlijk weigert Avram. Farao stuurt allerlei geschenken. Hij begint met kleinvee (geiten en schapen), daarna runderen en ezels. Als Avram dan nog geen toestemming geeft worden de cadeaus steeds kostbaarder: slaven, slavinnen, kamelen Opdracht 1 Hieronder zie je het enkelvoud van twee nieuwe woorden. Zoek in pasoek 16 op wat met meervoud van die woorden is: slavin slaaf slavinnen slaven voorbeeld uit Wegwijs in de Tora 27 30 JELED joodse les 5770 JELED joodse les 5770 31
Joodse les waar? In de onderstaande plaatsen wordt in 5770 vanuit het NIK joodse les aan kinderen gegeven. Daarnaast wordt er in verschillende andere plaatsen les gegeven door ouders. Aalten Deventer Maastricht Alkmaar Eindhoven Middelburg Almelo Enschede Nijmegen Almere Groningen Rotterdam Amersfoort Den Haag Utrecht Amsterdam Haarlem Winterswijk Breda Leeuwarden Zaanstad Bussum Leiden Zwolle MEER INFO? Kijk voor meer informatie en mogelijkheden voor joodse les voor kinderen en volwassenen op www.jeled.net, of mail of bel Henny van het Hoofd, hoofd Afdeling Onderwijs van het NIK: henny@nik.nl 020-301 8488