Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min.

Transcriptie

1 Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min. Programma over Nieuwjaarsfeesten. Oud en Nieuw... Lekker de hele avond opblijven om na twaalf uur naar het vuurwerk te kijken en elkaar het beste te wensen. Oudejaarsavond zitten veel mensen met de hele familie op de bank oliebollen te eten en naar de tv te kijken. Altijd hebben mensen de overgangen in de tijd gevierd. Zo waren er vroeger hele rituelen rondom de wisseling van de seizoenen. In dit programma zetten we een aantal rituelen rond het nieuwe jaar op een rij. De activiteiten sluiten daarbij aan. Iedereen vierde de komst van een nieuw jaar. Alleen... hield iedereen er een andere indeling van de tijd op na! De Romeinen besloten in 153 voor Christus dat er één algemene dag moest komen waarop mensen de overgang naar het nieuwe jaar vierden. Dit werd 1 januari. Toch vierden veel mensen die dag niet en ontstond er een hoop gedoe over de datum waarop het nieuwe jaar moest beginnen. Sommige mensen waren van mening dat het rondom het Midwinterfeest (december) moest plaatsvinden, anderen vonden het beter om het op 1 september te vieren. In het westen bleef 1 januari de meest gangbare datum. Zoals bij veel feesten in die tijd, begon het vieren vaak al de avond ervoor. Dit zie je nog aan de Engelse naam voor oudejaarsavond: New Year's Eve. Er werden allerlei activiteiten georganiseerd om het oude jaar af te sluiten. Andere datum In Nederland vieren we nieuwjaarsdag op 1 januari, maar dit gebeurt niet overal op de wereld. Dit komt omdat iedere religie er een andere datum op na houdt. Soms loopt de jaarindeling niet gelijk met de jaarindeling van onze kalender of staan bepaalde sterrenkundige aspecten, zoals bijvoorbeeld de stand van de maan, centraal. De meeste christenen vieren nieuwjaarsdag op 1 januari, maar toch loopt het kerkelijk jaar anders. Het kerkelijk jaar begint namelijk met de Advent. De eerste zondag van de Advent is daarom het kerkelijk nieuwjaar. De mensen bereiden zich in die tijd voor op de geboorte van Jezus. De zondag voor Advent is het kerkelijk oudejaar. Op die dag worden in veel kerken de overledenen herdacht. Joden vieren hun nieuwjaar meestal eind september. Dit is de eerste dag van de maand Tisjrie, de zevende maand van de joodse kalender. Tijdens de dertig dagen ervoor (de maand Eloel), bereiden de mensen zich voor op het nieuwe jaar. Ze denken na over hun gedrag van het afgelopen jaar. Ook sturen ze kaarten met goede wensen rond. De eerste dagen van de maand Tisjrie wordt Rosj Hasjana gevierd. Dit betekent hoofd van het jaar'. Dan eten ze speciaal rond brood om te laten zien dat het jaar een kringloop is. Rosj Hasjana is het begin van tien dagen feest. Deze dagen zijn het meest heilig van het hele jaar. Joden geloven namelijk dat God op Rosj Hasjana kijkt naar de

2 daden van de mens en ze tijdens deze tien dagen overdenkt. Op de laatste dag, Jom Kippoer (Grote Verzoendag) schrijft God op wat ieders lot zal zijn het komende jaar. In de islam wordt het nieuwe jaar gevierd op de dag dat de sikkel van de nieuwe maan in de maand Muharram verschijnt. Dit betekent dat de datum waarop oud en nieuw gevierd wordt telkens verschuift. Soms is het in december, soms in januari. Op de eerste dag van de maand herdenken moslims dat de profeet Mohammed in 622 van Mekka naar Medina verhuisde. Deze verhuizing vormde het begin van de islamitische jaartelling en geldt als een religieuze feestdag. Toch is dit niet nieuwjaarsdag: die wordt pas op de tiende dag van de maand (Ashura) gevierd. Rituelen Het geloof kan bepalend zijn wanneer en hoe je Oud en Nieuw viert, maar ook het land waarin je woont speelt een rol. Ieder land heeft weer andere gewoonten en gebruiken. Zo zetten Grieken tijdens Oud en Nieuw hun schoen. Nieuwjaarsdag is namelijk de dag van Sint Basil, een heilige die bekend staat om zijn vriendelijkheid en kinderen cadeautjes geeft. Net als bij Sinterklaas in Nederland. In Schotland vult men vaten met teer, die ze aansteken. De brandende vaten rollen ze door de straten van dorpen en steden. Zo wordt het oude jaar opgebrand'. In Frankrijk ga je met vrienden een diner van soms wel tien gangen eten, vooral oesters en zeevruchten. Heel iets anders dan onze oliebollen dus! China maakt het wel heel bont, hun nieuwjaarsfeest kan wel vijf dagen duren. Zij vieren nieuwjaar op de tweede nieuwe maan na de winterzonnewende. Het is een groot feest met veel vuurwerk en optochten door de straten. De mensen betalen hun schulden af, kopen nieuwe kleren en geven elkaar cadeaus. Kortom, er zijn een heleboel manieren om nieuwjaar te vieren. Wel wordt in iedere religie en cultuur schoon schip gemaakt. Mensen vragen elkaar vergeving, betalen schulden af, wensen elkaar het beste toe en maken goede voornemens. Op die manier kan het nieuwe jaar alvast niet meer kapot! DOEN: WENSENKETTING Tijdsduur: vijftien minuten Nodig: gekleurd papier, stiften, scharen, lijm Oud en Nieuw is een tijd waar mensen elkaar de beste wensen toewensen. Soms schrijven mensen het zelfs op hun huis! Maak zelf een versiering voor in huis, zodat iedereen die binnenkomt alle beste wensen krijgt. Bedenk met elkaar goede wensen die je elkaar (en de wereld) kunt toewensen met Oud en Nieuw. Knip uit gekleurd papier strookjes van ongeveer twee centimeter breed. Schrijf op deze strookjes de goede wensen en plak de uiteinden aan elkaar vast zodat het een rondje wordt. Steek het volgende strookje door het rondje en plak ook de uiteinden aan elkaar vast, zodat je een ketting krijgt. Hang de ketting goed in het zicht bij de deur, zodat iedereen die binnenkomt goede wensen krijgt.

3 DOEN: KALENDER Tijdsduur: dertig minuten Nodig: groot vel papier, pennen, tijdschriften, informatie over Oud en Nieuw in verschillende culturen Hierboven staan enkele data waarop mensen Oud en Nieuw vieren, maar er zijn nog veel meer afwijkende data. Zoek op Internet naar informatie over Oud en Nieuw (data en gebruiken in verschillende landen en religies kun je vinden op en Praat met de kinderen over de verschillende gebruiken. Teken op een groot vel papier de westerse kalender zoals wij die kennen (met de twaalf maanden). Laat de kinderen bij iedere maand opschrijven welke religie Oud en Nieuw viert en in welk land dit is. Versier de kalender met passende plaatjes die ze uit tijdschriften knippen. DOEN: GOEDE VOORNEMENS Tijdsduur: vijftien minuten Goede voornemens, iedereen heeft ze wel eens. Ga met de kinderen in gesprek over: Had je vorig jaar goede voornemens? Welke waren dat? Heb je je eraan gehouden? Waarom wel/niet? Vond je het moeilijk om je aan je goede voornemens te houden? Heb jij goede voornemens voor het nieuwe jaar en welke zijn dat dan? Denk je dat het moeilijk is om ze waar te maken? Zo ja, hoe kan je dat volhouden? DOEN: JAAROVERZICHT Tijdsduur: dertig minuten Nodig: pennen, papier, tekengerei, eventueel plaatjes uit tijdschriften, scharen Ieder jaar maakt het Jeugdjournaal een jaaroverzicht. Alle goede en minder goede dingen komen nog een keer voorbij. Vraag de kinderen wat ze meegemaakt hebben het afgelopen jaar. Alles kan daarbij aan bod komen. We maken een jaaroverzicht, maar dan in de vorm van een stripverhaal. Iedereen krijgt papier en schrijft of tekent belangrijke en bijzondere gebeurtenissen uit het afgelopen jaar. Ze kunnen ook plaatjes uit tijdschriften knippen en opplakken en die van commentaar voorzien. Hang de jaaroverzichten op en bespreek ze nog even met elkaar.

4

5