Colloquium zorg & vastgoed 26 April 2016 Wordt er anno 2046 nog geïnvesteerd in zorgvastgoed? -1-
Zorgvastgoed als investeringsobject -2-
Zorgvastgoed als investeringsobject > Anno 2016 : voornamelijk senior housing > Anno 2016 : voornamelijk collectieve huisvestingsvormen gericht op zorgafhankelijkheid Voorbeelden: WZC in Vlaanderen, Pflegeheim induitsland, EPHAD in Frankrijk -3-
Zorgvastgoed als investeringsobject Zal er in 2046 nog geïnvesteerd worden in dergelijk zorgvastgoed? > Demografie > Medische wetenschap > De consument > Technologie > De overheid -4-
Demografie in 2046 > Piek in vergrijzing zo goed als bereikt: is het hoogtepunt voorbij? -5-
Demografie Ageing in Belgium Source: "Perspectives de population 2014-2060", Federal Planning Bureau, 2015. -6-
Demografie Ageing in Germany Source: "Bevölkerung Deutschlands bis 2060", Statistisches Bundesamt (Deutschland), 2009. -7-
Demografie Ageing in The Netherlands Source: "Prognose bevolking kerncijfers 2014-2060, Centrale Bureau voor de Statistiek (CBS), 18 December 2014. -8-
Demografie > Vergrijzing binnen de vergrijzing Vraag naar specifieke huisvesting en consumptie van gezondheidsgoederen op piek Mature markt => andere dynamiek minder gedreven door groei van de markt zorgexploitant = cash cow? concurrentie door kostenefficiëntie en prijszetting Impact op investeren in zorgvastgoed : huur? facility management? -9-
Medische vooruitgang inzake ouderdomsziekten? > Dementie : ziekte van de 21ste eeuw? België : van ca. 100,000 naar ca. 172,000 patiënten in 2050 Veel aandacht voor specifieke collectieve huisvestingsprojecten omwille van verwachte groei dementiepatiënten,. tenzij de medische wetenschap het probleem oplost? > Medische vooruitgang kan zowel positieve als negatieve impact op vraag naar zorgvastgoed hebben! -10-
De bewoner in 2046? > Perceptie van ouderdom : Pensioenleeftijd van 65 jaar werd in Duitsland ingevoerd door Bismarck in 1880-11-
De bewoner in 2046? -12-
De bewoner in 2046? -13-
De bewoner in 2046? > Bevraging vandaag : niemand wil naar het rustoord, iedereen wil thuis oud worden Marktonderzoek in Duitsland : DPF /JLL Wohnen im Alter, 2014 > Individueel wonen geniet voorkeur > Bedenking : tijdig overstappen naar collectieve huisvesting zou langer en gezonder leven bevorderen -14-
De bewoner in 2046? > De bewoner is een bewuste consument die keuzes wil maken INDIVIDUALITEIT -15-
Technologie -16-
Technologie -17-
Technologie -18-
Technologie > Barrier free > Veiligheid monitoring > Maakt technologie individueel wonen langer mogelijk? > Wordt zorgvastgoed op termijn vervangen door residentieel vastgoed? -19-
De overheid in 2046? > Druk op beschikbaarheid overheidsmiddelen 50% van de inkomsten van de zorgexploitant? Steeds meer noden, steeds minder middelen? Besparingsmodus? > Neiging om wens van de burger te koppelen aan besparingsnood Langer thuis blijven = goedkoper voor de overheid? Overheid is de objectieve bondgenoot van de moderne senior? -20-
De Nederlandse casus Scheiden wonen en zorg > Van intramuraal naar extramuraal > Geen financiering van de wooncomponent > Financiering van zorg via een Persoons Gebonden Budget (PGB) -21-
De Nederlandse casus > Alle trends komen samen in nieuw beleid > Grote schokken in de markt afbouw bedden in reguliere zorg 800 verzorgingshuizen sluiten? > Impact op vastgoed reconversie van vastgoed afstoten van vastgoed grote onzekerheid bij zorgexploitanten -22-
De Nederlandse casus > Doemscenario? Als de overheid besparingspolitiek koppelt aan drang naar individualiteit van de babyboomer, zullen we dan de WZC s sluiten? > Nieuwe initiatieven : Zorgvilla s -23-
De Nederlandse casus -24-
De Nederlandse casus > Van regulier naar particulier > Van gelijkheid naar verscheidenheid > Kleinschaligheid > Maar ook risico s : lagere marktsegment, eenzaamheid? > Maar meest opvallend : collectieve woonvormen blijven opduiken (cfr. zorgvilla ) -25-
Duitse casus : AWG > Duitsland : strikte scheiding tussen residentiële zorg (Pflegeheim) en ambulante zorg (thuiszorg) > Subsidies voor thuiszorg stijgen > Thuiszorgorganisaties stellen dienstenpakket samen met inbegrip van huurovereenkomst in een woongemeenschap > Theoretisch : afzonderlijke diensten (wonen en zorg) waar consument vrij tussen kiest = optimalisering van thuiszorg ( selbstverantwortete Wohngemeinschaft ) -26-
Noordrijn-Westfalen (Duitsland): AWG > Woongemeenschap heeft beter imago dan rustoord > Zelfde kost voor bewoner (maar meer gediversifieerde inkomsten bronnen voor exploitant) > Overheid : besparingsfactor voor lokale overheid > Is / was grijze zone (of zelfs illegaal) want de facto één aanbod van wonen en zorg -27-
Noordrijn-Westfalen (Duitsland): AWG > Sedert 2014 opgenomen in wetgeving in NRW : Anbieterverantwortete Wohngemeinschaft = woongemeenschap waar terbeschikkingstelling woonruimte niet kan worden losgekoppeld van dienstenpakket Onderscheid met rustoord?? Basisidee vertrekt vanuit thuiszorg, maar komt uit bij een collectieve woonvorm -28-
Noordrijn-Westfalen (Duitsland): AWG > -29-
Conclusie -30-
Conclusie > Op weg naar 2046 zijn schokken mogelijk op vlak van wetgeving en financiering verdwijnen van programmatie, invoeren van PGB, > Maar we zullen nog mogen/ moeten investeren in zorgvastgoed Weliswaar veel ruimer en breder aanbod : independent living tot assisted living (en alles daartussen ), kleinschalig vs grootschalig, duur vs toegankelijk, meer consument gericht meer marktgericht meer concurrentieel > Veel aandacht voor individuele beleving,. maar vaak toch in een collectieve woonvorm! -31-
-32-