Rapportage Huisbezoek 75-plussers in gemeente Drimmelen

Rapportage Huisbezoek 75-plussers in gemeente Drimmelen Rapportage van huisbezoeken aan 75-plussers in de gemeente Drimmelen kern Terheijden november 2012

1 Rapportage van huisbezoeken aan 75-plussers in de gemeente Drimmelen kern Terheijden november 2012

2 Inleiding Ouderen blijven steeds langer thuis wonen. Dat is een positieve ontwikkeling. Met het stijgen van de leeftijd is het wél van belang, dat eventuele hulp aan ouderen goed geregeld is. Om vraag en aanbod van welzijn en zorg beter op elkaar af te stemmen is het van groot belang om de mening van betrokken ouderen zelf te horen. Met een persoonlijk huisbezoek kan dit. Hoe gaat het met uw gezondheid?. Wat gaat goed, waar dienen zich problemen aan?. Kunt u de benodigde hulp zelf regelen?. Bent u op de hoogte van allerlei voorzieningen die er zijn op gebied van wonen, zorg en welzijn? In 2011 heeft de gemeente SWO Drimmelen verzocht om de organisatie van een onderzoek onder 75-plussers op te pakken. Naar inschatting kent de gemeente 1900 mensen uit deze doelgroep. SWO Drimmelen, samen met Thebe, SDOB, zorgcentrum de Wijngaerd en Surpus Zorg/Welzijn, heeft deze opdracht gaarne aanvaard. De daadwerkelijke voorbereidingen op het onderzoek hebben plaatsgevonden eind 2011. In januari 2012 heeft een eerste groep vrijwilligers de opleiding gespreks- en interviewtechnieken gevolgd. Het onderzoek zelf is gestart in maart 2012, te beginnen in de kern Hooge Zwaluwe. Onderzoeksresultaten en vervolgacties Rond de zomer van 2012 is de focus verlegd naar de kern Terheijden. Er heeft een nieuwe intake aan vrijwilligers plaatsgevonden, de groep van maart 2012 is deels vernieuwd en de nieuwe enqueteurs hebben een nieuw trainingstraject doorlopen. Vervolgens hebben de gesprekken bij 75-plussers in Terheijden plaatsgevonden. Bijgaand treft u aan de onderzoeksresultaten en conclusies van 90 vraaggesprekken. Het huissbezoek-project had tevens tot doel om concrete hulpvragen en verzoeken tot informatie direct op te pakken. De huisbezoeken in Terheijden hebben tot 15 vervolgacties geleid. Ouderadviseurs en beroepskrachten zijn met de vragen aan de slag gegaan. Op basis van de conclusies uit beide rapporten zal de werkgroep van de gemeente en bovengenoemde instellingen onderzoeksconclusies opstellen. Tegelijk formuleren we dan aanbevelingen en/of (verzoeken tot) verbeteracties in de richting van de organisatie in de gemeente die het betreft. Nagenoeg alle ouderen die tot nu toe zijn bezocht hebben het huisbezoek en vraaggesprek als (heel) erg prettig omschreven. SWO is trots op haar vrijwilligers die deze hoge score hebben weten te bewerkstelligen. Hulde! Het is nu aan de deelnemende instellingen om een evenzeer hoge score te verkrijgen voor het omzetten van de conclusies en aanbevelingen richting werkpraktijk. Het gaat immers uiteindelijk om het verhogen van het welbevinden van de 75-plussers in de de gemeente Drimmelen. Directeur SWO, Peter Franken november 2012

3 Inhoud Inleiding... 2 Inhoud... 3 1. Over het onderzoek... 4 2. Algemene persoonsgegevens... 5 3. Wonen en woonomgeving... 7 4. Gezondheid...13 5. Zelfredzaamheid en hulp- en dienstverlening...21 6. Mobiliteit en vervoer...28 7. Sociale contacten en tijdsbesteding...32 8. Wet Maatschappelijke Ondersteuning...41 9. Conclusies kern Terheijden...46

4 1. Over het onderzoek Het door SWO Drimmelen verrichte onderzoek is gebaseerd op het programma Preventief huisbezoek van Centa. Centa is een landelijke service-instelling die werkt ten behoeve van sociaal culturele organisaties. Centra verzorgt cursussen, installeert cliëntregistratiesystemen, vacaturebanken en levert programma s om onderzoekswerk te faciliteren. Voor het programma Preventief huisbezoek heeft Centa de beschikking over een grote vragen-database. Deze bestaat uit een kleine 1000 relevante vragen. SWO Drimmelen heeft hieruit een deelselectie in gebruik genomen. Daarnaast zijn er speciale vragen voor het onderwerp Wet Maatschappelijke Ondersteuning toegevoegd. Gebruik van Online Databank De huisbezoeken met vraaggesprekken zijn uitgevoerd door een groep van 17 speciaal hiervoor getrainde vrijwilligers van SWO. Elk gesprek vond plaats aan de hand van een gestructureerde vragenlijst. De antwoorden uit de gesprekken zijn door de vrijwilligers op een later tijdstip in de centa databank preventief huisbezoek swo gezet. Deze onderzoeksdatabank is reeds enkele jaren operationeel. In totaal zijn in heel Nederland tot nu toe pakweg 27.500 mensen bevraagd. De uitkomsten van al deze gesprekken kunnen als een soort benchmark (gemiddelde) worden gebruikt. Het is hiermee mogelijk om de uitkomsten van de gesprekken in Drimmelen aan de gemiddelde uitkomsten te toetsen. We doen dit bij een klein aantal vragen. Tenslotte: binnen het onderzoek is anonimiteit gewaarborgd; alle door de respondenten geleverde antwoorden zijn vertrouwelijk behandeld. Respons Bijgaand treft u aan de resultaten van het onderzoek in Terheijden. In totaal zijn door de gemeente naar 330 ouderen op 274 adressen brieven verstuurd. Aan hen is gevraagd of zij al dan niet aan het onderzoek wilden deelnemen. In totaal hebben 94 mensen op deze brief positief geantwoord. Er hebben uiteindelijk evenzoveel gesprekken plaatsgevonden, 90 gesprekken zijn in de databank verwerkt. De uitkomsten van deze gesprekken staan centraal in deze rapportage. Ter afsluiting De vraaggesprekken zijn gevoerd door 17 SWO-vrijwilligers die intern zijn opgeleid. Alle 75-plussers die zijn bezocht door deze vrijwilliger hebben het vraaggesprek als (heel) erg prettig omschreven. SWO is trots op deze vrijwilligers die deze hoge score hebben weten te bewerkstelligen.

5 2. Algemene persoonsgegevens Geslacht Man 37 (42%) Vrouw 52 (58%) Geboortejaar 1920 1 92 jaar 1921 1 91 jaar 1922 1 90 jaar 1924 2 88 jaar 1925 1 87 jaar 1926 4 88 jaar 1927 3 85 jaar 1928 4 84 jaar 1929 2 83 jaar 1930 8 82 jaar 1931 8 81 jaar 1932 9 80 jaar 1933 11 79 jaar 1934 7 78 jaar 1935 8 77 jaar 1936 7 76 jaar 1937 8 75 jaar 1938 1 74 jaar 1939 1 73 jaar 1941 1 71 jaar Opleidingsniveau Lagere school / basisschool 24 (27%) Middelbare school 8 (9%) LBO 20 (23%) MBO 20 (23%) HBO 12 (14%) Wetenschappelijk 1 (1%) onderwijs / universiteit Anders / Overig 3 (3%) Overgeslagen 2 (-1%)

6 Wat is de samenstelling van uw huishouden Alleenwonend 48 (54%) Samenwonend met 32 (36%) partner, zonder (klein)kinderen Samenwonend met 4 (4%) partner en (klein)kinderen Samenwonend met 4 (4%) (klein)kinderen Samenwonend met 1 (1%) broer / zus of ander familielid Conclusies over Algemene persoonsgegevens Opvallend is de score van de Samenstelling van het huishouden: de score alleenwonend ligt met 53% aanmerkelijk hoger dan in vergelijking met de benchmark, waar 39% van de respondenten alleen woont. Dit is een opmerkelijk verschil.

7 3. Wonen en woonomgeving 3.1 De Woning Is uw woning een koop- of huurwoning? Koopwoning 54 (61%) Huurwoning van 32 (36%) woningbouwcorporatie Huurwoning van 2 (2%) particulier Geen antwoord 1 (1%) Hoe lang woont u in deze woning? 0-5 jaar 8 (9%) 5-10 jaar 10 (11%) 10-15 jaar 10 (11%) 15 jaar of langer 61 (69%) In wat voor soort woning woont u? (Maximaal twee antwoorden mogelijk) Eengezinswoning 56 (63%) Flat / appartement / 13 (15%) bovenwoning met lift Flat / appartement / 0 (0%) bovenwoning zonder lift Benedenwoning 2 (2%) Serviceflat 0 (0%) Ouderenwoning / 14 (16%) seniorenwoning Aanleunwoning 1 (1%) Woonzorgcomplex 0 (0%) Recreatiewoning 0 (0%) Boerderij 5 (6%) Anders 2 (2%) Is uw woning gelijkvloers? Ja 32 (36%) Nee 57 (64%)

8 Levert het problemen op dat uw woning niet gelijkvloers is? Ja 11 (19%) Nee 46 (81%) Overgeslagen 33 (-1%) Voldoet uw woning? Ja 83 (93%) Nee 6 (7%) Zijn er punten in uw huis waar u moeite mee hebt en die eventueel aangepast zouden kunnen worden? Ja 24 (27%) Nee 63 (71%) Geen antwoord 2 (2%) Welke zijn die punten in huis waar u moeite mee hebt en die eventueel aangepast kunnen worden? Meerdere antwoorden zijn mogelijk. Verlaagde drempels 2 (8%) Traplift 10 (42%) Handgrepen in douche 5 (21%) / toilet of bij bed Douchezitje 6 (25%) Antislip in badkamer 2 (8%) Onderrijdbare wastafel 0 (0%) Verhoogd toilet 6 (25%) Bedverhoging 2 (8%) Keukenaanpassingen 0 (0%) Hellingbaan bij stoep 1 (4%) Anders 7 (29%) Overgeslagen 66 (-1%) Hebt u deze aanpassingen al aangevraagd? Ja 4 (17%) Nee 19 (79%) Geen antwoord 1 (4%) Overgeslagen 66 (-1%) Woont u, over het algemeen genomen, graag in deze woning? Ja 87 (99%) Redelijk 1 (1%) Nee 0 (0%) Overgeslagen 2 (-1%)

9 3.2 Veiligheid woning Voelt u zich overdag, over het algemeen genomen, veilig in uw woning? Ja 88 (99%) Redelijk 1 (1%) Nee 0 (0%) Voelt u zich 's avonds en/of 's nachts, over het algemeen genomen, veilig in uw woning? Ja 82 (92%) Redelijk 6 (7%) Nee 1 (1%) 3.3 Woonomgeving In wat voor omgeving staat uw huis? Kern van dorp / stad 45 (51%) Woonwijk 33 (37%) Buitengebied 11 (12%) Hebt u klachten over of problemen met uw woonomgeving? Ja 11 (12%) Nee 78 (88%) Welke klachten of problemen hebt u met uw woonomgeving Onveilig 0 (0%) Slechte verlichting 1 (9%) Vernielingen 1 (9%) Rondslingerend vuil 1 (9%) Hondenpoep 1 (9%) Obstakels op de stoep 4 (36%) / losliggende tegels Lawaai 5 (45%) Anders 2 (18%) Overgeslagen 79 (-1%) Zijn er winkels bij u in de buurt? Ja 67 (75%) Nee 21 (24%) Geen antwoord 2 (1%)

10 Is er een bank of postkantoor bij u in de buurt? Ja 63 (72%) Nee 24 (27%) Geen antwoord 1 (1%) Overgeslagen 2 (-1%) Hebt u klachten over de bereikbaarheid van deze en andere voorzieningen? Ja 11 (12%) Nee 78 (88%) Welke klachten over de bereikbaarheid van deze en andere voorzieningen bedoelt u dan? Openbaar Vervoer 6 (55%) Onvoldoende 0 (0%) oversteekplaatsen Onvoldoende 1 (9%) rustbankjes Problemen voor 0 (0%) rolstoelgebruikers Anders 4 (36%) Geen antwoord 2 (18%) Overgeslagen 79 (-1%) Woont u, over het algemeen genomen, graag in deze buurt / wijk? Ja 86 (97%) Redelijk 3 (3%) Nee 0 (0%) Voelt u zich overdag, over het algemeen genomen, veilig in deze buurt / wijk? Ja 89 (100%) Redelijk 0 (0%) Nee 0 (0%) Voelt u zich 's avonds, over het algemeen genomen, veilig in deze buurt / wijk? Ja 82 (92%) Redelijk 5 (6%) Nee 1 (1%) Geen antwoord 1 (1%)

11 3.4 Verhuizen Denkt u er serieus over om de komende tijd te verhuizen? Ja 17 (19%) Soms 6 (7%) Nee 65 (74%) Overgeslagen 2 (-1%) Binnen welke termijn wenst u (eventueel) te verhuizen? Zo spoedig mogelijk 11 (58%) Binnen 1 à 2 jaar 3 (16%) Binnen 5 jaar 5 (26%) Overgeslagen 71 (-1%) Om welke redenen wilt u verhuizen? Meerdere antwoorden mogelijk Huwelijk / 0 (0%) samenwonen / echtscheiding Gezondheid / behoefte 11 (58%) aan zorg (verzorgingshuis, aanleunwoning, seniorenwoning) Kopen / huren woning 3 (16%) Woonkosten huidige 1 (5%) woning te hoog Huidige woning te 6 (32%) groot / te klein Huidige woning heeft 3 (16%) geen aanpassingen Onderhoud huidige 0 (0%) woning kost teveel tijd Tuin is te groot om nog 4 (21%) zelf te onderhouden Overlast / vandalisme 0 (0%) Anders 4 (21%) Overgeslagen 71 (-1%) Staat u ingeschreven voor een andere woning? Ja 10 (56%) Nee 8 (44%) Overgeslagen 72 (-1%)

12 Conclusies over Wonen en woonomgeving De respondenten zijn tevreden over hun woning: nagenoeg alle respondenten geven aan over het algemeen genomen graag in de woning te wonen. Wel geeft 19% aan een probleem te hebben met het gegeven dat de woning niet-gelijkvloers is (een deel hiervan geeft aan dat een traplift een goede oplossing kan zijn). Ook ten aanzien van de woonomgeving is de overgrote meerderheid (88%) positief. Nagenoeg alle respondenten geven aan zich overdag veilig te voelen in hun woning. In de avond en in de nacht neemt het veiligheidsgevoel enigszins af. Ook ten aanzien van het veiligheidsgevoel in de buurt is er een positieve score, overdag voelt ieder zich veilig en in de avond is er slechts een respondent die zich niet veilig voelt. 74% van de respondente n wil blijven wonen waar men nu woont. De reden van de wens tot verhuizen ligt in de afnemende mate van gezondheid. De score ten aanzien van verhuizen ligt iets hoger in vergelijking met de benchmark. Waar in Terheijden 19% van de respondenten aan geeft er serieus over te denken om te verhuizen de komende tijd geldt hiervoor binnen de benchmark een score van 13%.

13 4. Gezondheid 4.1 Lichamelijke gezondheid Hoe beoordeelt u op dit moment uw eigen gezondheid? Zeer goed 6 (7%) Goed 23 (26%) Redelijk 38 (43%) Wisselend 15 (17%) Slecht 7 (8%) Hebt u een langdurige ziekte, aandoening, handicap of ervaart u lichamelijke problemen? Ja 63 (71%) Nee 26 (29%) Welke problemen ervaart u? Gebruik armen 13 (20%) Gebruik benen 26 (41%) Rugklachten 18 (28%) Spier- en/of 18 (28%) gewrichtsklachten Maag- darmklachten / 10 (16%) stofwisseling Hersenaandoeningen 8 (13%) (C.V.A.) Evenwichtsproblemen 11 (17%) Hart en bloedvaten 23 (36%) Ademhaling / longen 8 (13%) Horen 7 (11%) Zien 7 (11%) Spreken 0 (0%) Diabetes 14 (22%) Geheugen 4 (6%) Anders 6 (9%) Overgeslagen 26 (-1%) Kunt u zichzelf lichamelijk verzorgen? (bijvoorbeeld wassen, aankleden) Ja 78 (88%) Redelijk 3 (3%) Nee 8 (9%)

14 Welke problemen ervaart u bij uw lichamelijke verzorging? Meerdere antwoorden mogelijk Medicijn inname 2 (25%) Toiletbezoek 3 (38%) Kousen aan/uit trekken 7 (88%) Aan/uit kleden 5 (63%) Douchen 8 (100%) Anders 1 (13%) Overgeslagen 82 (-1%) Ontvangt u momenteel hulp voor de problemen die u ervaart bij uw lichamelijke verzorging? Ja 12 (13%) Nee 75 (84%) Geen antwoord 2 (2%) Van wie of welke instantie ontvangt u hulp bij de problemen die u ervaart bij uw lichamelijke verzorging? Thuiszorginstelling 10 (77%) Familielid 8 (62%) Buur 0 (0%) Anders 0 (0%) Overgeslagen 77 (-1%) Kunt u zich in huis goed verplaatsen? Ja 79 (89%) Redelijk 9 (10%) Nee 1 (1%) Kunt u zelf gaan zitten en opstaan? Kunt u zelf gaan zitten en opstaan? Ja 80 (90%) Redelijk 9 (10%) Nee 0 (0%) Kunt u zelf de trap op- en aflopen? Ja 55 (62%) Redelijk 18 (20%) Nee 13 (15%) Geen antwoord 3 (3%)

15 Kunt u zelf in en uit bed komen? Ja 84 (94%) Redelijk 3 (3%) Nee 2 (2%) Gebruikt u momenteel binnenshuis een hulpmiddel? Ja 19 (21%) Nee 70 (79%) Welk hulpmiddel of welke hulpmiddelen gebruikt u momenteel binnenshuis Stok / kruk(ken) 8 (42%) Rollator 6 (32%) Rolstoel 2 (11%) Visuele hulpmiddelen 4 (21%) (bijvoorbeeld bril) Auditieve hulpmiddelen 1 (5%) (bijvoorbeeld gehoorapparaat) Anders 1 (5%) Overgeslagen 71 (-1%) Door wie zijn deze hulpmiddelen verstrekt/ betaald? Door mijzelf 13 (68%) Door de gemeente 3 (16%) Drimmelen Door woningcorporatie 0 (0%) Door andere partij 6 (32%) Overgeslagen 71 (-1%) Bent u in de afgelopen 12 maanden wel eens gevallen? Ja 28 (31%) Nee 61 (69%) Hoe vaak bent u de afgelopen 12 maanden gevallen? 1 keer 14 (52%) 2 keer 4 (15%) Vaker dan 2 keer 8 (30%) Weet ik niet meer 1 (4%) Overgeslagen 63 (-1%)

16 Hebt u lichamelijk letsel opgelopen door deze val? Ja 10 (36%) Nee 18 (64%) Overgeslagen 62 (-1%) Kunt u zich zelf buiten verplaatsen? Ja 76 (85%) Redelijk 12 (13%) Nee 1 (1%) Gebruikt u momenteel buitenshuis een hulpmiddel? Ja 76 (85%) Redelijk 12 (13%) Nee 1 (1%) Welk hulpmiddel of welke hulpmiddelen gebruikt u momenteel buitenshuis? Stok / kruk(ken) 7 (21%) Rollator 25 (74%) Rolstoel 5 (15%) Scootmobiel 5 (15%) Anders 0 (0%) Geen antwoord 1 (3%) Overgeslagen 56 (-1%) Is dit hulpmiddel of zijn deze hulpmiddelen buitenshuis afdoende? Ja 31 (91%) Nee 2 (6%) Geen antwoord 1 (3%) Overgeslagen 56 (-1%) Door wie zijn deze hulpmiddelen (voor buiten) verstrekt/ betaald? Door mijzelf 14 (42%) Door de gemeente 15 (45%) Drimmelen Door woningcorporatie 0 (0%) Door andere partij 8 (24%) Overgeslagen 57 (-1%)

17 4.2 Geestelijke gezondheid Hoe beoordeelt u uw nachtrust? Goed 45 (51%) Wisselend 34 (38%) Slecht 9 (10%) Geen antwoord 1 (1%) Zijn er zaken die een goede nachtrust verstoren? Ja 26 (29%) Nee 59 (66%) Geen antwoord 4 (4%) Welke zaken verstoren uw nachtrust? Toiletbezoek 11 (42%) Pijn 1 (4%) Geluiden buiten 2 (8%) Onrust 12 (46%) Anders 5 (19%) Overgeslagen 64 (-1%) Gebruikt u medicijnen om in slaap te komen? Ja 11 (12%) Nee 78 (88%) Gebruikt u, in zijn algemeenheid, medicijnen? Ja 79 (89%) Nee 10 (11%) Hoe beoordeelt u het contact met uw huisarts? Zeer goed 36 (40%) Goed 47 (53%) Redelijk 2 (2%) Matig 2 (2%) Slecht 2 (2%)

18 Hoe vaak hebt u in het afgelopen jaar uw huisarts bezocht? Geen één keer 2 (2%) 1-5 keer 53 (59%) 6-10 keer 18 (20%) Vaker 16 (18%) Geen antwoord 1 (1%) Hoe beoordeelt u zelf uw geheugen? Goed 62 (69%) Redelijk 23 (26%) Slecht 5 (6%) Vindt u zichzelf vergeetachtig? Ja 24 (27%) Nee 64 (71%) Geen antwoord 2 (2%) Hoeveel zorgen maakt u zich over uw vergeetachtigheid? Zeer weinig tot geen 9 (38%) zorgen Een beetje zorgen 11 (46%) Veel zorgen 4 (17%) Overgeslagen 66 (-1%) Hebt u problemen met verdriet? Ja 15 (17%) Soms 28 (31%) Nee 46 (52%) Hebt u problemen met eenzaamheid? Ja 7 (8%) Soms 15 (17%) Nee 68 (76%) Hebt u problemen met rouwverwerking? Ja 9 (10%) Soms 13 (14%) Nee 68 (76%) Kunt u de problemen van alle dag aan? Ja 72 (80%) Meestal 9 (10%) Soms 3 (3%) Nee 6 (7%)

19 Zijn er belangrijke en/of ingrijpende gebeurtenissen geweest afgelopen jaar? Ja 35 (39%) Nee 55 (61%) Welke belangrijke en/of ingrijpende gebeurtenissen zijn er geweest in het afgelopen jaar Verlies partner 5 (14%) Verlies kind 3 (9%) Verlies familielid 13 (37%) Verlies belangrijke 5 (14%) kennis / vriend Verhuizing 0 (0%) Ziekte van uzelf 10 (29%) Ziekte van partner / 7 (20%) kinderen Anders 6 (17%) Overgeslagen 55 (-1%) Hebt u deze gebeurtenissen, in z'n algemeenheid, verwerkt? Ja 15 (43%) Redelijk 12 (34%) Nee 8 (23%) Overgeslagen 55 (-1%) Voelt u zich met voldoende mensen nauw verbonden? Ja 71 (79%) Meestal 9 (10%) Soms 5 (6%) Nee 2 (2%) Geen antwoord 3 (3%) Kunt u bij narigheid en problemen op voldoende mensen terugvallen? Ja 79 (88%) Redelijk 5 (6%) Nee 4 (4%) Geen antwoord 2 (2%) Kunt u voldoende bij andere mensen terecht met uw dagelijkse probleempjes? Ja 77 (86%) Redelijk 8 (9%) Nee 3 (3%) Geen antwoord 2 (2%)

20 Mist u contacten om u heen? Ja 4 (4%) Soms 10 (11%) Nee 75 (84%) Conclusies over Gezondheid Hoewel 71% van de respondenten aangeeft een langdurige ziekte, aandoening, handicap te hebben, beoordeelt 76% de eigen lichamelijke gezondheid als zeer goed, goed of redelijk. Deze hoge positieve score zien we ook terug bij de bij de problemen van alledag : 93% geeft aan geen problemen te hebben met de problemen van alledag. Op de vraag ontvangt u momenteel hulp bij uw lichamelijk verzorging, antwoordt 13% met ja. Ten opzichte van de benchmark 30%, is dit laag. Opvallend is verder dat de geboden hulp bij lichamelijke verzorging voor 62% ook door familie wordt verleend. Vergeleken met de benchmark 23% is dat een hoge score. De conclusie luidt dat 75+ ers uit Terheijden opvallend veel beroep (kunnen) doen op mantelzorg. Ook de scores voor de geestelijke gezondheid zijn gemiddeld genomen goed. Het merendeel heeft bijvoorbeeld geen problemen met het geheugen. Ook geven de respondenten aan, dat ze bij narigheid en problemen op voldoende mensen kunnen terugvallen. Wel zien we dat verdriet en eenzaamheid om blijvende aandacht vragen. Bij de vraag Heeft u problemen met verdriet? zegt 48% ja of soms, vergeleken met de benchmark 34% is dat hoog. En bij de vraag Heeft u problemen met eenzaamheid? zegt 25% ja of soms, vergeleken met de benchmark 16% is dat ook hoog.

21 5. Zelfredzaamheid en hulp- en dienstverlening Zelfredzaamheid: vindt u dat u zich, over het algemeen genomen, goed kunt redden? Ja 77 (86%) Redelijk 9 (10%) Nee 4 (4%) Kunt u zelf licht huishoudelijk werk doen? (bijvoorbeeld wassen of eten koken) Ja 73 (82%) Deels 10 (11%) Nee 6 (7%) Krijgt u voor deze licht huishoudelijke werkzaamheden hulp van derden? Ja 16 (100%) Nee 0 (0%) Weet niet waar hulp 0 (0%) gevraagd kan worden Staat op de wachtlijst 0 (0%) voor hulp Overgeslagen 74 (-1%) Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor licht huishoudelijk werk? Thuiszorginstelling 10 (63%) Particulier betaalde 1 (6%) hulp Mantelzorger 7 (44%) (familielid, buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 0 (0%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 2 (13%) Overgeslagen 74 (-1%) Kunt u zelf zwaar huishoudelijk werk doen? (bijvoorbeeld schoonmaken) Ja 23 (26%) Deels 20 (22%) Nee 43 (48%) Geen antwoord 3 (3%)

22 Krijgt u voor deze zware huishoudelijke werkzaamheden hulp van derden? Ja 56 (89%) Nee 6 (10%) Weet niet waar hulp 2 (3%) gevraagd kan worden Staat op de wachtlijst 0 (0%) voor hulp Overgeslagen 27 (-1%) Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor zwaar huishoudelijk werk? Thuiszorginstelling 34 (62%) Particulier betaalde 8 (15%) hulp Mantelzorger (familielid, 17 (31%) buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 0 (0%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 4 (7%) Van welke mantelzorger ontvangt u ondersteuning voor zwaar huishoudelijk werk? Partner 7 (41%) Inwonend kind 2 (12%) Uitwonend kind 8 (47%) Overige familie 1 (6%) vriend(en) of 2 (12%) kennis(sen) Buren 1 (6%) Anders 0 (0%) Overgeslagen 73 (-1%) Kunt u zelf boodschappen doen? Ja 72 (80%) Deels 9 (10%) Nee 9 (10%) Krijgt u voor het doen van boodschappen hulp van derden? Ja 17 (94%) Nee 1 (6%) Weet niet waar hulp 0 (0%) gevraagd kan worden Overgeslagen 72 (-1%)

23 Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor het doen van boodschappen? Thuiszorginstelling 0 (0%) Particulier betaalde 0 (0%) hulp Mantelzorger 15 (88%) (familielid, buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 0 (0%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 2 (12%) Overgeslagen 73 (-1%) Kunt u zelf uw warme maaltijd verzorgen? Ja 79 (88%) Deels 5 (6%) Nee 6 (7%) Krijgt u hulp van derden voor het klaarmaken van uw warme maaltijd Ja 5 (45%) Nee 5 (45%) Weet niet waar hulp 0 (0%) gevraagd kan worden Staat op de wachtlijst 0 (0%) voor hulp Geen antwoord 1 (9%) Overgeslagen 79 (-1%) Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor klaarmaken van uw warme maaltijd Maaltijdinstelling 0 (0%) Particulier betaalde 0 (0%) hulp Mantelzorger 5 (100%) (familielid, buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 0 (0%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 0 (0%) Overgeslagen 85 (-1%)

24 Van welke mantelzorger ontvangt u momenteel ondersteuning voor het klaarmaken van warme maaltijden Partner 5 (100%) Inwonend kind 1 (20%) Uitwonend kind 1 (20%) Overige familie 0 (0%) vriend(en) of 0 (0%) kennis(sen) Buren 0 (0%) Anders 0 (0%) Overgeslagen 85 (-1%) Bezit u een tuin? Ja 70 (78%) Nee 20 (22%) Kunt u zelf uw tuin onderhouden? Ja 22 (31%) Deels 24 (34%) Nee 24 (34%) Overgeslagen 20 (-1%) Krijgt u hulp van derden voor het onderhoud van uw tuin? Ja 43 (90%) Nee 5 (10%) Overgeslagen 42 (-1%) Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor het onderhouden van uw tuin Thuiszorginstelling 0 (0%) Particulier betaalde 11 (26%) tuinman Mantelzorger 24 (56%) (familielid, buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 1 (2%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 8 (19%) Overgeslagen 47 (-1%)

25 Van welke mantelzorger ontvangt u momenteel hulp bij het onderhouden van uw tuin? Partner 10 (42%) Inwonend kind 2 (8%) Uitwonend kind 11 (46%) Overige familie 4 (17%) vriend(en) of 1 (4%) kennis(sen) Buren 2 (8%) Anders 2 (8%) Overgeslagen 66 (-1%) Wenst u hulp voor het onderhoud van uw tuin? Ja 1 (17%) Nee 5 (83%) Overgeslagen 84 (-1%) Hebt u huisdieren? Ja 17 (19%) Nee 73 (81%) Kunt u zelf uw huisdier(en) verzorgen? (bijvoorbeeld uitlaten of verschonen?) Ja 16 (94%) Deels 1 (6%) Nee 0 (0%) Overgeslagen 73 (-1%) Kunt u zelf kleine klusjes in huis doen en kleine reparaties uitvoeren? (bijvoorbeeld een lamp verwisselen) Ja 43 (48%) Deels 15 (17%) Nee 31 (35%) Krijgt u hulp van derden voor het doen van kleine klusjes en reparaties in huis? Ja 43 (93%) Nee 3 (7%) Overgeslagen 44 (-1%)

26 Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor het doen van kleine klusjes en reparaties in huis? Thuiszorginstelling 1 (2%) Particulier betaalde 2 (5%) hulp Mantelzorger 31 (72%) (familielid, buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 0 (0%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 13 (30%) Overgeslagen 47 (-1%) Kunt u zelf uw financiën regelen? (bijvoorbeeld uw administratie) Ja 67 (74%) Deels 12 (13%) Nee 11 (12%) Krijgt u hulp van derden voor het regelen van uw financiën? Ja 21 (91%) Nee 2 (9%) Overgeslagen 67 (-1%) Van wie of welke instantie krijgt u hulp voor het regelen van uw financiën Particulier financieel 1 (5%) adviseur Mantelzorger 17 (81%) (familielid, buur, vriend of kennis) Vrijwilligers 0 (0%) (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrale) Anders 3 (14%) Overgeslagen 69 (-1%) Geeft u momenteel Mantelzorg of hebt u de afgelopen twaalf maanden mantelzorg gegeven? Ja, ik geef Mantelzorg 15 (17%) Ja, maar ik geef die 4 (4%) Mantelzorg nu niet meer Nee 71 (79%)

27 Conclusies over Zelfredzaamheid en hulp- en dienstverlening Op zelfredzaamheid wordt positief gescoord. Van de respondenten vindt 86% dat ze zich over het algemeen genomen goed kan redden. Nog eens 10% scoortop deze vraag redelijk. Kleine problemen doen zich voor bij boodschappen en warme maaltijden bereiden. Het is vooral mantelzorg die deze hulp bieden. Tuinonderhoud is een probleem. 78% Van de respondenten heeft een tuin. 1/3 Deel van hen kan deze tuin niet zelf onderhouden. Het grootste deel van hen krijgt hierbij dan ook hulp van mantelzorg. Een vergelijkbare situatie bestaat bij het verrichten van de financiële administratie en het doen van kleine klusjes en reparaties in huis. In hoofdstuk 7, pagina 37 staat in de tabel Sociale contacten en verbondenheid een vraag Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen. We zien hier een hoge positieve score: 89% scoort ja en 9% scoort min of meer op mij van toepassing. Het is vooral de familie die dan wordt benaderd: partners, (klein-)kinderen en andere familie. Buren en kennissen spelen op dat punt nauwelijks een rol.

28 6. Mobiliteit en vervoer Hoe vaak komt u nog buiten de deur? Iedere dag 72 (80%) Iedere week 12 (13%) Af en toe 3 (3%) Zelden 1 (1%) Nooit 0 (0%) Geen antwoord 2 (2%) Ervaart u problemen bij het naar buiten gaan? Ja 14 (16%) Nee 76 (84%) Welke problemen ervaart u bij het naar buiten gaan? Drempels / stoepen 7 (50%) Angst voor het verkeer 0 (0%) Wegwerkzaamheden 1 (7%) Onveiligheid 0 (0%) Lichamelijke 10 (71%) problemen Problemen met het 3 (21%) uithoudingsvermogen Andere 2 (14%) Overgeslagen 76 (-1%) Van welke vervoersmiddelen maakt u meestal gebruik als u ergens naar toe gaat Lopend 57 (64%) Auto (zelf of partner) 52 (58%) Auto (familie of kennis) 14 (16%) Fiets 44 (49%) Snorfiets, fiets met 2 (2%) hulpmotor of brommer Elektrische rolstoel of 5 (6%) Scootmobiel Openbaar vervoer 8 (9%) (trein/tram/bus) Collectief vervoer of 28 (31%) Regiotaxi Particuliere taxi 1 (1%) Vrijwilliger 1 (1%) Anders 4 (4%) Geen antwoord 1 (1%)

29 Door wie is dit vervoersmiddel verstrekt/ betaald? Door mijzelf 67 (81%) Door de gemeente 17 (20%) Drimmelen Door andere partij 4 (5%) Overgeslagen 7 (-1%) Hebt u wel eens problemen met vervoer waardoor u ergens niet naar toe gaat waar u wel naar toe had willen gaan? Nee 79 (88%) Ja, soms 10 (11%) Ja, (bijna) altijd 0 (0%) Geen antwoord 1 (1%) Is er plaatselijk openbaar vervoer (bus) bij u in de buurt? (binnen loopafstand van 500 m.) Ja 72 (80%) Nee 17 (19%) Geen antwoord 1 (1%) Hebt u het afgelopen jaar wel eens gebruik gemaakt van plaatselijk openbaar vervoer? Ja 13 (14%) Nee 76 (84%) Geen antwoord 1 (1%) Zijn er belemmeringen voor het gebruik van plaatselijk openbaar vervoer (tram/bus)? Ja 27 (36%) Nee 45 (60%) Geen antwoord 3 (4%) Overgeslagen 15 (-1%) Welke belemmeringen ervaart u voor het gebruik van plaatselijk openbaar vervoer? Lichamelijk niet 13 (48%) mogelijk Angst 3 (11%) Ongunstige 4 (15%) dienstregeling Te duur 2 (7%) Anders 10 (37%) Geen antwoord 2 (7%) Overgeslagen 63 (-1%) Hebt u het afgelopen jaar wel eens gebruik gemaakt van een reguliere taxi? Ja 8 (9%) Nee 81 (91%)

30 Zijn er belemmeringen voor het gebruik van een reguliere taxi? Ja 13 (16%) Nee 64 (79%) Geen antwoord 4 (5%) Overgeslagen 9 (-1%) Welke belemmeringen ervaart u voor het gebruik van een reguliere taxi Te duur 11 (85%) Anders 2 (15%) Overgeslagen 77 (-1%) Kent u de Deeltaxi? Ja 83 (92%) Nee 7 (8%) Beschikt u over een vervoerspas voor de Deeltaxi? Ja 57 (69%) Nee 26 (31%) Overgeslagen 7 (-1%) Over welke vervoerspas beschikt u? WMO-pas 23 (40%) Seniorenpas 22 (39%) Weet ik niet 12 (21%) Overgeslagen 33 (-1%) Hebt u het afgelopen jaar wel eens gebruik gemaakt van de Deeltaxi? Ja 42 (51%) Nee 41 (49%) Overgeslagen 7 (-1%) Hoe tevreden bent u over de Deeltaxi? 4 1 (2%) 5 0 (0%) 6 4 (10%) 7 9 (21%) 8 26 (62%) 9 0 (0%) 10 2 (5%) Overgeslagen 48 (-1%) Hebt u het afgelopen jaar wel eens gebruik gemaakt van de trein? Ja 13 (14%) Nee 77 (86%)

31 Zijn er belemmeringen voor het gebruik van de trein? Ja 29 (38%) Nee 42 (55%) Geen antwoord 5 (7%) Overgeslagen 14 (-1%) Bent u, over het algemeen genomen, tevreden over de wijze waarop u zich buitenshuis kunt of moet verplaatsen? Ja 73 (81%) Redelijk 14 (16%) Nee 0 (0%) Geen antwoord 3 (3%) Conclusies over Mobiliteit en vervoer Ongeveer 80% van de respondenten komt iedere dag buiten de deur. 16% Van de respondenten ervaren problemen bij het naar buiten gaan. Denk hierbij aan lichamelijke problemen, problemen met conditie, drempels en stoepen. Over mobiliteit buitenshuis : 11% van de respondenten heeft (soms) problemen met vervoer, waardoor men ergens niet naar toe gaan waar men dat eigenlijk wel had gewild. Als men ergens naar toe gaat gebeurt dat vooral lopend. De eigen auto en fiets scoren ook hoog als mobiliteitsmiddel (58% en 49%). De Deeltaxi scoort 31%. Voor de elektrische rolstoel of scootmobiel ligt de score op 6%. De trein en bus wordt door 9% van de respondenten gebruikt.

32 7. Sociale contacten en tijdsbesteding Hebt u kinderen en/of kleinkinderen? Ja 79 (88%) Nee 10 (11%) Geen antwoord 1 (1%) Hoe ver, in afstand, woont uw dichtstbijzijnde kind of kleinkind? In dezelfde woning / 30 (38%) binnen 1 Km 1-5 Km 16 (20%) 6-15 Km 16 (20%) 16-50 Km 9 (11%) Verder dan 50 Km 8 (10%) Overgeslagen 11 (-1%) Gaat u op bezoek (en hoe vaak) bij uw kinderen en/of kleinkinderen? Ja, vaak (meer dan 27 (34%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 26 (33%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 23 (29%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit 3 (4%) Overgeslagen 11 (-1%) Komen uw kinderen en/of kleinkinderen bij u op bezoek (en hoe vaak)? Ja, vaak (meer dan 33 (42%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 32 (41%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 13 (16%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit 0 (0%) Geen antwoord 1 (1%) Overgeslagen 11 (-1%) Hebt u verdere familie? Ja 84 (93%) Nee 6 (7%)

33 Gaat u op bezoek (en hoe vaak) bij uw familie? Ja, vaak (meer dan 17 (20%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 23 (28%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 30 (36%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit 13 (16%) Overgeslagen 7 (-1%) Komt uw familie bij u op bezoek (en hoe vaak)? Ja, vaak (meer dan 13 (15%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 23 (27%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 34 (40%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit 14 (17%) Overgeslagen 6 (-1%) Gaat u op bezoek (en hoe vaak) bij vrienden en kennissen? Ja, vaak (meer dan 8 (9%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 28 (32%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 31 (35%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit / ik 21 (24%) heb geen vrienden en kennissen Overgeslagen 2 (-1%) Komen uw vrienden en kennissen bij u op bezoek (en hoe vaak)? Ja, vaak (meer dan 10 (11%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 30 (33%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 36 (40%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit / ik 14 (16%) heb geen vrienden en kennissen

34 Gaat u op bezoek (en hoe vaak) bij uw buren? Ja, vaak (meer dan 6 (7%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 13 (14%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 33 (37%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit / ik 38 (42%) heb geen contact met mijn buren Komen uw buren bij u op bezoek (en hoe vaak)? Ja, vaak (meer dan 9 (10%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 9 (10%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 37 (41%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit / ik 35 (39%) heb geen contact met mijn buren Bent u aangesloten bij een kerk of religieuze instelling? Ja 69 (77%) Nee 20 (22%) Geen antwoord 1 (1%) Gaat u wel eens naar de kerk of andere religieuze bijeenkomst? Ja, vaak (meer dan 9 (13%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 14 (20%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 26 (38%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit 20 (29%) Overgeslagen 21 (-1%) Ervaart u steun van de kerk of andere religieuze instelling waarbij u aangesloten bent? Ja 27 (39%) Nee 40 (58%) Geen antwoord 2 (3%) Overgeslagen 21 (-1%)

35 Maakt u gebruik van de kerktelefoon? Ja 0 (0%) Nee 67 (97%) Geen antwoord 2 (3%) Overgeslagen 21 (-1%) Gaat u naar sociale activiteiten van bijvoorbeeld buurthuizen, ouderenbonden, verenigingen of iets dergelijks? Ja, vaak (meer dan 14 (16%) één keer per week) Ja, Regelmatig (meer 12 (13%) dan één keer per maand) Ja, soms (minder dan 13 (14%) één keer per maand) Nee, (vrijwel) nooit 50 (56%) Geen antwoord 1 (1%) Welke sociale activiteiten van bijvoorbeeld buurthuizen, ouderenbonden, verenigingen of iets dergelijks bezoekt u? > bingo, biljart, brigde, buurthuis, KBO, Zonnebloem, > ouderenbond, verenigingshuis, Heemkundekring, Remonstantse gemeenschap, volkstuin > zwemmen, sporten Bent u lid van een ouderenbond? Ja 43 (48%) Nee 45 (51%) Geen antwoord 1 (1%) Van welke ouderenbond bent u lid? Meerdere antwoorden mogelijk ANBO 2 (5%) KBO 40 (93%) PCOB 0 (0%) Geen antwoord 1 (2%) Overgeslagen 47 (-1%) Hebt u veel contact met ander leden van deze ouderenbond(en)? Ja 17 (40%) Nee 24 (56%) Geen antwoord 2 (5%) Overgeslagen 47 (-1%) Maakt u gebruik van de diensten van de ouderenbond? Ja 16 (39%) Nee 22 (54%) Geen antwoord 3 (7%) Overgeslagen 49 (-1%)

36 Hebt u een telefoon? Ja 90 (100%) Nee 0 (0%) Maakt u gebruik van internet? Ja 36 (40%) Nee 54 (60%) Maakt u gebruik van e-mail? Ja 34 (38%) Nee 56 (62%) Hebt u hobby's? Ja 16 (94%) Nee 1 (6%) Wat zijn uw hobby's? > wandelen, fietsen, handwerken, breien, kaarten maken, diversen met en op computer (wordfeut) > puzzelen, tekenen, schilderen, lezen en puzzelen, vogels kijken > lezen en woordzoekers, glas in lood, puzzelen, handwerken, koken >muziek (orgel spelen, zingen) Jeu de Boule, kaarten, bridgen, bezig zijn in en om het huis (tuin) Kunt u deze hobby('s) nog goed uitvoeren? Ja 66 (87%) Nee 10 (13%) Overgeslagen 14 (-1%) Wat is de reden of zijn de redenen dat u uw hobby('s) niet goed kunt uitvoeren? Te duur 0 (0%) Lichamelijke gebreken 10 (100%) Anders 0 (0%) Overgeslagen 80 (-1%) Doet u vrijwilligerswerk? Ja 17 (19%) Nee 72 (81%) Bent u, over het algemeen genomen, tevreden over de sociale contacten die u hebt? Ja 76 (84%) Redelijk 12 (13%) Nee 1 (1%) Geen antwoord 1 (1%)

37 Kunt u onverwachte dingen (ook leuke!), met anderen delen? Ja 85 (96%) Nee 1 (1%) Geen antwoord 3 (3%) Hoe vaak ontvangt u emotionele ondersteuning door bijvoorbeeld een telefoongesprek, een bezoek, post of aandacht? Iedere dag 20 (22%) Iedere week 16 (18%) Af en toe 27 (30%) Zelden 15 (17%) Nooit 7 (8%) Geen antwoord 5 (6%) Kunt u terugvallen op mensen bij tegenslagen of problemen? Ja 86 (96%) Nee 2 (2%) Geen antwoord 2 (2%) Van wie ervaart u op dit moment ondersteuning? Meerdere antwoorden mogelijk Partner 33 (39%) (Klein)kinderen 70 (82%) Broer(s) / Zus(sen) 28 (33%) Overige familie 13 (15%) Vriend(en) 22 (26%) Buur / Buren 22 (26%) Kennis(sen) 14 (16%) Kerk 4 (5%) Niemand 0 (0%) Overig 1 (1%) Geen antwoord 1 (1%) Overgeslagen 4 (-1%) Not finished 1 (-1%) Hebt u zich de afgelopen maanden wel eens eenzaam gevoeld? Vaak 5 (6%) Af en toe 26 (30%) Nooit 54 (61%) Geen antwoord 3 (3%) Not finished 1 (-1%) Wilt u iets doen aan deze gevoelens van eenzaamheid? Ja 5 (16%) Nee, geen behoefte 24 (77%) Geen antwoord 2 (6%) Overgeslagen 58 (-1%) Not finished 1 (-1%)

38 Is het goed als een ouderenadviseur of andere functionaris contact met u opneemt? Ja 4 (80%) Nee 1 (20%) Overgeslagen 84 (-1%) Not finished 1 (-1%) Mist u contact met andere mensen? Vaak 1 (1%) Af en toe 22 (25%) Nooit 64 (72%) Geen antwoord 2 (2%) Not finished 1 (-1%) Sociale contacten en verbondenheid Uitspraken sociale contacten en verbondenheid Ja, op mij van toepassing Min of meer op mij van toepassing Neen, niet op mij van toepassing Geen antwoord Er is altijd wel iemand bij wie ik met mijn 88 % 7 % 3 % 2 % dagelijkse probleempjes terecht kan Ik mis een echte goede vriend of vriendin 11 % 9 % 78% 2 % Ik ervaar leegte om mij heen 6 % 13 % 81 % 0 % Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van 89 % 9 % 2 % 0 % narigheid kan terugvallen Ik mis gezelligheid om me heen 9 % 12 % 79 % 0 % Ik vind mijn kring van kennissen te beperkt 9 % 7 % 84 % 0 % Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan 78 % 13 % 8 % 1 % vertrouwen. Er zijn voldoende mensen met wie ik me nauw 87 % 9 % 3 % 1 % verbonden voel. Ik mis mensen om me heen 4 % 13 % 82 % 0 % Vaak voel ik me in de steek gelaten 2 % 6 % 91 % 1 % Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht. Ik ben tevreden over de manier waarop ik mijn tijd doorbreng 71 % 17 % 9 % 3 % 92 % 0 % 8 % 0 %

39 Deelname aan activiteiten Activiteiten (Vrijwel) Dagelijks Wekelijks 1 tot 3 x per maand Een paar keer per jaar (Vrijwel) nooit Op bezoek gaan 10 % 38 % 34 % 11 % 7 % Bezoek ontvangen 17% 42 % 28 % 10 % 3 % Wandelen 42 % 17 % 3 % 3 % 35 % Fietsen 32 % 11 % 6 % 2 % 49 % Meedoen aan ouderensport 1 % 11 % 4 % 0 % 84 % (ouderengym, -zwemmen, volksdans Meedoen aan andere sporten 3 % 8 % 0 % 0 % 89 % (bijvoorbeeld tennis, zwemmen) Verenigingsactiviteiten 4 % 16 % 7 % 7 % 66 % Vrijwilligerswerk 3% 8 % 5 % 5 % 79 % Hobby of cursus 34 % 27 % 7 % 4 % 28 % Werk voor de kerk 1 % 4 % 4 % 2 % 89 % Passen op de kleinkinderen 2 % 6 % 2 % 3 % 86 % Klusjes doen bij de anderen 0 % 1 % 5 % 7 % 87 % Bibliotheek bezoeken 0 % 8 % 10 % 1 % 81 % Internetten / e-mailen 26 % 11 % 2 % 0 % 61 % Conclusies Sociale contacten en tijdsbesteding Deelname aan sociale activiteiten: ongeveer de helft van de respondenten geeft aan (vrijwel) nooit gebruik te maken van sociale activiteiten van bijvoorbeeld buurthuizen, ouderenbonden, verenigingen of iets dergelijks. Daar waar de scores van het op bezoek gaan of bezoek ontvangen van kinderen, familie en vrienden en kennissen nagenoeg gelijk zijn aan de benchmark, vallen de scores van het op bezoek gaan of bezoek ontvangen van buren op. 42% van de respondenten geeft aan nooit op bezoek te gaan bij buren ten opzichte van de benchmark 25% is dat een hoge score. 39% geeft aan nooit bezoek te ontvangen

40 van buren ten opzichte van de benchmark 23% wederom een hoge score. Voor wat betreft de kerk: 77% van de respondenten is lid van de kerk en 70% daarvan gaat naar de bijeenkomsten. Van deze groep scoort 58% dat zij geen steun ervaart van de kerk. 36 % van de respondenten heeft zich de afgelopen maanden wel eens eenzaam gevoeld (vaak 6% en af en toe 30%). De benchmark geeft hier 26% aan (vaak 3,5%, af en toe 23%). Een relatief hoge score voor Terheijden dus. Ondersteuning in geval van tegenslagen of problemen wordt in overgrote mate geboden door familie. Vrienden, buren en kennissen of kerk spelen hierbij slechts een kleine rol. Kijkend naar activiteiten zien we bezoek ontvangen, wandelen, hobby of cursus en internetten en mailen redelijk scoren. Passen op de kleinkinderen, vrijwilligerswerk en klusjes doen bij anderen is volgens dit onderzoek zo goed als voorbij. Ter afsluiting nog een stevige positieve score: 92% zegt Ik ben tevreden over de manier waarop ik mijn tijd doorbreng.

41 8. Wet Maatschappelijke Ondersteuning 8.1 WMO-loket Kent u het WMO loket van de gemeente? Ja 66 (74%) Nee 23 (26%) Maakt u gebruik van de diensten van het WMO loket van de gemeente? Ja 38 (43%) Nee 50 (57%) Overgeslagen 2 (-1%) Denkt u behoefte te hebben om de diensten van het WMO loket van de gemeente te gebruiken? Ja 32 (40%) Nee 49 (60%) Overgeslagen 9 (-1%) Wilt u informatie ontvangen over het WMO loket van de Gemeente? Ja 21 (26%) Nee 61 (74%) Overgeslagen 8 (-1%) 8.2 Aanvraag voor een WMO-voorziening (algemeen) Hebt u al eens een aanvraag gedaan voor een WMO-voorziening? Ja 50 (57%) Nee 38 (43%) Not finished 1 (-1%) Is uw aanvraag toe- of afgewezen? Toegewezen 48 (94%) Afgewezen 1 (2%) Anders 2 (4%) Overgeslagen 38 (-1%) Not finished 1 (-1%) Welk rapportcijfer geeft u aan de afhandeling van uw aanvraag? 1 0 (0%) 2 0 (0%) 3 1 (2%) 4 0 (0%)

42 5 2 (4%) 6 1 (2%) 7 14 (30%) 8 24 (51%) 9 3 (6%) 10 2 (4%) Overgeslagen 42 (-1%) Not finished 1 (-1%) 8.3 Bekendheid WMO voorziening voor hulpmiddelen Kent u de mogelijkheid om hulpmiddelen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 66 (73%) Nee 24 (27%) Heeft u reeds hulpmiddelen die via de WMO verstrekt zijn? Ja 23 (26%) Nee 67 (74%) Denkt u behoefte te hebben om Hulpmiddelen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 17 (21%) Nee 65 (79%) Overgeslagen 8 (-1%) Wilt u informatie ontvangen over de mogelijkheden van hulpmiddelen via de WMO? Ja 18 (21%) Nee 68 (79%) Overgeslagen 4 (-1%) 8.4 Bekendheid WMO voorziening voor rolstoelen Kent u de mogelijkheid om rolstoel via de WMO vergoed te krijgen? Ja 60 (67%) Nee 30 (33%) Heeft u reeds een rolstoel via de WMO? Ja 7 (8%) Nee 82 (92%) Denkt u behoefte te hebben om een rolstoel via de WMO vergoed te krijgen? Ja 8 (10%) Nee 69 (90%) Overgeslagen 13 (-1%)

43 Wilt u informatie ontvangen over de mogelijkheid om een rolstoel via de WMO vergoed te krijgen? Ja 10 (12%) Nee 71 (88%) Overgeslagen 9 (-1%) 8.5 Bekendheid WMO vervoersvoorzieningen Kent u de mogelijkheid om Vervoersvoorzieningen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 65 (73%) Nee 24 (27%) Heeft u reeds een Vervoersvoorzieningen via de WMO? Ja 32 (36%) Nee 56 (64%) Overgeslagen 2 (-1%) Denkt u behoefte te hebben om een Vervoersvoorziening via de WMO vergoed te krijgen? Ja 18 (23%) Nee 61 (77%) Overgeslagen 11 (-1%) Wilt u informatie ontvangen over de mogelijkheid om Vervoersvoorzieningen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 15 (18%) Nee 67 (82%) Overgeslagen 8 (-1%) 8.6 Bekendheid WMO woningvoorziening Kent u de mogelijkheid om Woningvoorzieningen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 59 (66%) Nee 31 (34%) Heeft u reeds een Woningvoorziening via de WMO? Ja 7 (8%) Nee 81 (92%) Overgeslagen 2 (-1%) Denkt u behoefte te hebben om een Woningvoorzieningen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 11 (14%) Nee 67 (86%) Overgeslagen 12 (-1%)

44 Wilt u informatie ontvangen over de mogelijkheid om een Woningvoorzieningen via de WMO vergoed te krijgen? Ja 18 (21%) Nee 67 (79%) Overgeslagen 5 (-1%) 8.7 Bekendheid WMO woningaanpassing Kent u de mogelijkheid van woningaanpassing via de WMO? Kennis WMO Gemeente? Kent u het WMO loket van de gemeente? Ja 66 (74%) Nee 23 (26%) Gebruik WMO Gemeente? Maakt u gebruik van de diensten van het WMO loket van de gemeente? Ja 38 (43%) Nee 50 (57%) Overgeslagen 2 (-1%) Behoefte WMO Gemeente? Denkt u behoefte te hebben om de diensten van het WMO loket van de gemeente te gebruiken? Ja 32 (40%) Nee 49 (60%) Overgeslagen 9 (-1%) Info van WMO Gemeente? Wilt u informatie ontvangen over het WMO loket van de Gemeente? Ja 21 (26%) Nee 61 (74%) Overgeslagen 8 (-1%) Ja 55 (62%) Nee 34 (38%) Gebruikt u de mogelijkheid van woningaanpassing via de WMO? Ja 15 (17%) Nee 73 (83%) Overgeslagen 2 (-1%) Denkt u behoefte te hebben aan woningaanpassing via de WMO? Ja 24 (29%)

45 Nee 60 (71%) Overgeslagen 6 (-1%) Wilt u informatie ontvangen over woningaanpassing via de WMO? Ja 24 (29%) Nee 59 (71%) Overgeslagen 7 (-1%) Conclusies over Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het WMO-loket is goed bekend: 74 % is er bekend mee. De rolstoelvoorziening, voorziening voor hulpmiddelen en vervoersvoorziening zijn eveneens goed (wel zij aangetekend dat de bekendheid significant minder is dan de landelijke benchmark). Iets minder bekend zijn de mogelijkheden om via de WMO woonaanpassing, woonvoorzieningen en hulpmiddelen aan te vragen. 57 % van de respondenten heeft een aanvraag gedaan voor een WMO-voorziening (50 aanvragen). Hiervan zijn er 48 toegewezen. De respondenten zijn over het algemeen zeer tevreden over de afhandeling van de aanvraag. De gemiddelde score is: 7,6.

46 9. Conclusies kern Terheijden In Terheijden wonen 330 mensen uit de doelgroep van 75-plus. Zij zijn allemaal aangeschreven door de gemeente met het verzoek deel te nemen aan het onderzoek. 162 personen hebben hierop gereageerd, waarvan 94 positief en 72 hadden geen interesse. Met 90 personen hebben we gesproken, helaas waren 4 personen in de tussentijd gestorven. Enkele opmerkelijke conclusies uit de vraaggesprekken: Veel alleenstaanden Een van de conclusies uit het onderzoek is, dat van het aantal respondenten het aantal alleenstaanden in Terheijden hoog is vergeleken met de landelijke benchmark. 53% in Terheijden t.o.v. 39% landelijk. Tevredenheid over woning en woonomgeving 75-plussers in Terheijden zijn over het algemeen tevreden over hun woning. Men woont er graag. Ook over de woonomgeving zijn de meeste ouderen positief. 74% wil blijven wonen waar men nu woont. De reden van de wens tot verhuizen ligt in de afnemende mate van gezondheid. Als we focussen op veiligheidsgevoelens dan zijn de scores gemiddeld genomen goed. Alle ouderen geven aan zich overdag veilig te voelen in hun woning, s-avonds en s-nachts neemt het veiligheidgevoel iets af. Relatief gezond, actief en mobiel Met de gezondheid lijkt het eveneens positief. De overgrote meerderheid van 75-plussers in Terheijden beoordeelt de eigen lichamelijke gezondheid als zeer goed, goed of redelijk. Ook met de geestelijke gezondheid staat het gemiddeld genomen goed. Het merendeel heeft bijvoorbeeld geen problemen met het geheugen. Ook geeft men aan bij narigheid en problemen op voldoende mensen terug te kunnen vallen. De zelfredzaamheid is dan ook hoog. Daar waar hulp ontvangen wordt scoort mantelzorg keer op keer hoog. Aandachtspunt blijft eenzaamheid Eenzaamheid vraagt om blijvende aandacht. 36% van de 75+ ers heeft zich de afgelopen maanden wel eens eenzaam gevoeld (vaak 6%, af en toe 30%). Het landelijk gemiddelde op deze vraag is 26% (vaak 3,5%, af en toe 23%). Terheijden scoort dus relatief hoog. We zien deze conclusie ook terugkomen bij Uitspraken over sociale contacten en verbondenheid. 1 op de 5 mist mensen om zich heen, ervaart leegte en zegt een echt goede vriend of vriendin te missen. Veranderende sociale verbanden Waar vroeger familie, kerk en buren van groot belang waren voor ondersteuning, ervaren de respondenten de inzet en steun van buren en kerk als gering. De kans op eenzaamheid en vraag naar meer ondersteuning, zal naar verwachting toenemen als naaste familie wegvalt.

47 WMO-loket goed bekend. 74% van de respondenten is bekend met het WMO-loket. Men is over het algemeen zeer tevreden over de afhandeling van de aanvraag. De gemiddelde score is een 7,6. Het rapport Preventief Huisbezoek 75+ Terheijden is als pdf kostenloos verkrijgbaar. Mailt u daarvoor naar info@swodrimmelen.nl of raadpleeg onze website. Een geprint exemplaar is ook mogelijk. Deze kunt u tegen een bedrag van 10,-- bij ons bestellen. Belt u daarvoor naar het kantoor van SWO 0162-451894 of stuur een e-mail. U krijgt het rapport dan thuisgestuurd.