Toelichting uitkomsten Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016

Transcriptie

1 Toelichting uitkomsten Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016 Inleiding Op basis van de Wmo 2015 zijn gemeenten verplicht jaarlijks een cliëntervaringsonderzoek uit te voeren. De vier Westerkwartiergemeenten hebben het Sociaal Planbureau Groningen (SPG) (onderdeel van CMO STAMM) opdracht gegeven voor dit onderzoek. Ook dertien andere Groninger gemeente hebben hiervoor het SPG opdracht verleend. Hierdoor is vergelijking van de uitkomsten van andere gemeenten mogelijk en komt naar voren wat de sterke en verbeterpunten van de eigen gemeente zijn. In 2015 is het CEO Wmo voor de eerste maal uitgevoerd. Dit maakt het mogelijk dat de uitkomsten vergelijkbaar zijn met vorig jaar. Dit geldt uiteraard alleen voor de vragen die in 2015 en 2016 op dezelfde wijze zijn gesteld. Populatie en steekproef In 2016 is er door de vier Westerkwartiergemeenten voor gekozen om alleen nieuwe Wmocliënten te benaderen. Hiermee is afgeweken van de eis die is gesteld in de Wmo. Hierin staat vermeld dat de steekproef getrokken moet worden uit nieuwe en oude cliënten. De reden om alleen nieuwe cliënten te benaderen was om irritatie bij de geënquêteerden te vermijden. Onder de groep bestaande cliënten vallen ook inwoners die al lange tijd een Wmovoorziening hebben en daarna geen contact meer hebben gehad met de gemeente. Nieuwe cliënten zijn cliënten die in 2016 een Wmo-beschikking hebben ontvangen. Dit heeft tot gevolg dat de doelgroep waaruit de steekproef is getrokken kleiner is dan in Een positief effect is dat de respons t.o.v aanzienlijk is toegenomen. Indien de respons hoger ligt dan 35 %, kunnen er betrouwbare uitspraken worden gedaan. Alleen de gemeente Grootegast ligt net onder deze grens. Gemeente Respons CEO Wmo 2015 Respons CEO Wmo 2016 Grootegast 31% 33% Leek 33% 42% Marum 28% 35% Zuidhorn 34% 44% Resultaten cliëntervaringsonderzoek Westerkwartier Contact met de gemeente De Wmo-cliënten zijn gevraagd om aan te geven hoe zij het contact met de gemeente hebben ervaren. Alle vier Westerkwartiergemeenten scoren boven het provinciaal gemiddelde op de stellingen de medewerker nam mij serieus en de medewerker en ik hebben in het gesprek samen naar een oplossing gezocht. Met uitzondering van Marum is ook hoog gescoord op de stelling ik werd snel geholpen. Opvallend is dat het percentage Wmo-cliënten in Grootegast dat wist waar ze moesten zijn met hun hulpvraag fors is gestegen t.o.v In Marum is juist hierin een daling te zien. In Leek ligt het percentage Wmo-clienten dat wist waar ze moesten zijn onder het provinciaal gemiddelde. Het aantal Wmo-cliënten in Marum dat eens is met de stelling ik ben snel

2 geholpen is gedaald t.o.v Wmo-cliënten in Leek geven aan dat zij ten opzichte van vorig jaar sneller zijn geholpen. Tevredenheid over het contact De Wmo-cliënten zijn in het algemeen zeer tevreden over het contact met diegene met wie het gesprek werd gevoerd. Alle vier gemeenten scoren bijzonder hoog t.o.v. het provinciaal gemiddelde. Wat opvalt is dat dit het percentage (heel) tevreden cliënten aanzienlijk hoger ligt dan in Ook zijn Wmo-cliënten in het Westerkwartier (zeer) tevreden over de deskundigheid van de medewerker, de gekozen oplossing en de manier waarop er geluisterd werd. Zuidhorn springt er opvallend positief uit en heeft voor wat betreft de tevredenheid over het contact gemiddeld de hoogste score van de provincie. Hulpvraag De voornaamste redenen dat de ondervraagden in het Westerkwartier contact hebben opgenomen is vraag om hulp in de huishouding en voor vervoerondersteuning. Gevolgd door de hulpvraag moeite met wassen en kleden, moeite met problemen oplossen en overbelasting mantelzorger. Inwoners van Marum nemen relatief vaker contact op met de gemeente i.v.m. overbelasting van de mantelzorger. Ook in de drie andere gemeenten ligt deze hulpvraag hoger dan het provinciaal gemiddelde. Ten opzichte van het provinciaal gemiddelde wordt in Leek vaker hulp gevraagd naar aanleiding van eenzaamheid. De vraag naar hulp in de huishouding ligt relatief hoog in de gemeente Leek. In Zuidhorn, Grootegast en Marum ligt de vraag naar hulp in de huishouding daarentegen relatief laag t.o.v. het provinciaal gemiddelde. Onafhankelijke cliëntondersteuner Aan de Wmo-cliënten is gevraagd of zij bekend zijn met het gebruik maken van een onafhankelijke cliëntondersteuner. Rond de 30% van de Wmo-cliënten is hiervan op de hoogte (Zuidhorn ligt het percentage iets lager). Ten opzichte van 2015 zijn meer Wmocliënten hiervan op de hoogte. In 2015 lag het percentage rond de 20%. In 2016 hebben de gemeenten zich ingezet om meer bekendheid te geven aan de onafhankelijke cliëntondersteuner. Onder andere door vermelding in de ontvangstbevestiging. Dit effect lijkt in de cijfers van 2016 terug te zien. Het Sociaal Plan Bureau Groningen gaf aan dat uit onderzoek in Drenthe blijkt dat slechts een beperkt aantal cliënten behoefte heeft aan een onafhankelijke cliëntondersteuner. De relatief lage bekendheid van de onafhankelijke cliëntondersteuner kan dan ook in samenhang worden gezien met de beperkte behoefte hier aan. Soort en kwaliteit van de ondersteuning Zoals ook uit de hulpvraag blijkt, is in Leek de hulp bij de huishouding de meest ontvangen vorm van ondersteuning. Het percentage ligt boven het provinciaal gemiddelde. Opvallend is dat cliënten in Leek ook relatief veel gebruik maken van een particuliere schoonmaakster. Cliënten betalen een eigen bijdrage voor hulp in het huishouden. Wellicht dat een deel van de cliënten een particuliere schoonmaakster verwart met hulp in de huishouding vanuit de Wmo. Bij de andere drie gemeente ligt dit percentage hulp bij het huishouden ruim beneden het provinciaal gemiddelde. De ontvangen ondersteuning in Zuidhorn ligt ongeveer gelijk met het provinciaal gemiddelde. De enige uitzondering is dat in Zuidhorn in 2016 iets vaker dan gemiddeld rolstoelondersteuning is aangeboden.

3 In Grootegast valt op dat ondersteuning in de vorm van dagbesteding hoger ligt dan het provinciaal gemiddelde. In Marum komt ondersteuning in de vorm van een woonvoorziening, vergoeding voor vervoer en dagbesteding relatief meer voor. Aan de ondervraagden is de stelling voorgelegd of zij een betere kwaliteit van leven ervaren door de ondersteuning. Wmo-cliënten in Leek en Zuidhorn hebben opvallend positief deze stelling beantwoord (circa 80% is het hier mee eens). Marum en Grootgast scoren iets lager (rond 75%). Meer dan 80% van de Wmo-cliënten in Leek, Grootegast en Zuidhorn vinden dat de ondersteuning die zij hebben ontvangen, past bij de hulpvraag. In Zuidhorn is dit percentage zelfs zeer hoog 87,8%. Opvallend is dat in Marum dit percentage ruim onder het provinciaal gemiddelde ligt (71,1%). Ten opzichte van vorig jaar is dit een aanzienlijke daling. Uit nadere analyse van de gegevens blijkt dat de Wmo-cliënten die niet tevreden zijn ondersteuning hebben gevraagd bij hulp in de huishouding en collectief vervoer. De Wmo-cliënten in Marum zijn relatief ook minder positief over de stellingen: door de ondersteuning die ik krijg kan ik beter de dingen doen ik wil en door de ondersteuning kan ik mij beter redden Zuidhorn en Leek springen op deze stellingen er juist zeer positief uit. En Grootegast schommelt rond het provinciaal gemiddelde. Tevens is gevraagd naar hoe cliënten de kwaliteit ervaren van de ondersteuning die zij ontvangen. Wmo-Cliënten in Leek en Zuidhorn zijn zeer tevreden hierover. De tevredenheid van cliënten in Marum ligt iets onder het provinciaal gemiddelde. Opvallend is dat cliënten in Grootegast het minst tevreden zijn over de kwaliteit van de ondersteuning in de provincie Groningen (slechts 66,7 % is het eens met de stelling ik vind de kwaliteit van de ondersteuning goed ). Uit nadere analyse van de groep die niet tevreden is over de kwaliteit van de zorg in Grootegast, blijkt dat slecht een enkeling aangeeft (helemaal) niet tevreden te zijn met de kwaliteit van de ondersteuning. Het merendeel van deze groep heeft de optie neutraal ingevuld en geen antwoord/n.v.t.. De Wmo-cliënten in Grootegast die minder tevreden zijn over de kwaliteit van de ondersteuning maken voor het merendeel gebruik van het collectief vervoer. Cliënten maken naast de Wmo-voorzieningen ook gebruik van andere vormen van ondersteuning. Cliënten in Marum, Zuidhorn en Grootegast maken relatief weinig gebruik van voorzieningen in het buurthuis, boodschappendienst en klussendienst. Wmo-cliënten in Leek maken hier meer gebruik van. Mantelzorg In de enquête zijn twee vragen opgenomen over mantelzorg. Ten eerste is gevraagd of de cliënten hulp ontvangen van partners, familie, vrienden of buren. Hier zien we een aantal verschillen tussen de gemeenten. In Zuidhorn en Leek ligt het percentage cliënten dat mantelzorg ontvangt lager dan het provinciaal gemiddelde van 86%. In Leek en Zuidhorn ontvangt respectievelijk 75% en 80% van de Wmo-cliënten hulp van naasten. Wmo-cliënten in Marum ontvangen aanzienlijk meer hulp van derden (94%). In Grootegast ligt dit percentage op 87%. Aan de geënquêteerden is de vraag voorgelegd of hun naaste de zorg aan kan. Dit geeft een indicatie over de draagkracht van de mantelzorger. In Leek valt op dat 30% van de ondervraagden het idee heeft dat de partner de zorg niet aankan. Dit ligt hoger dan het provinciaal gemiddelde (20%). In Marum en Grootegast laten hetzelfde beeld zien als het

4 provinciaal gemiddelde. In Marum heeft 13% van de cliënten het idee heeft dat hij/zij de zorg niet aankan. Eigen bijdrage Tot slot is aan de Wmo-cliënten gevraagd of zij de eigen bijdrage aan een Wmo-voorziening als een probleem ervaren. Deze vraag is lastig meetbaar omdat er geen eenduidige definitie voor probleem is vast te stellen. Deze vraag is daarom gesteld ter oriëntatie. Over het algemeen kan gezegd worden dat de meerderheid cliënten (> 75%) in Zuidhorn, Leek en Grootegast dit niet als een probleem beschouwen. Van de Wmo-cliënten in Marum vindt 58% dit geen probleem. Opvallend is dus dat 42% van de cliënten in Marum de eigen bijdrage wel als een probleem ervaren. Conclusie Grootegast Verreweg de meeste Wmo-cliënten in de gemeente Grootegast rapporteren positieve ervaringen. Op vrijwel alle aspecten liggen (positieve) scores boven het provinciaal gemiddelde. Vooral de tevredenheid over de deskundigheid van de medewerkers en over de gekozen oplossing springer er gunstig uit. De kwaliteit van de ontvangen ondersteuning scoort in Grootegast onder het provinciaal gemiddelde en minder gunstig dan vorig jaar. Daar staat tegenover dat de bekendheid van de cliëntondersteuning duidelijk is toegenomen en dat veel vaker dan vorig jaar samen met de medewerker van de gemeente naar een oplossing is gezocht. Marum Verreweg de meeste Wmo-cliënten in de gemeente Marum rapporteren positieve ervaringen. In vergelijking met het provinciaal gemiddelde wijken de scores deels positief, deels negatief af. De tevredenheid over het contact met de gemeente ligt hoog; de snelheid waarmee Wmocliënten zijn geholpen scoort laag. In vergelijking met vorig jaar zijn de ervaringen in de gemeente Marum nu wat minder gunstig. Toch zijn dit jaar meer Wmo-cliënten tevreden. Verder is opmerkelijk dat de hoogte van de eigen bijdrage voor relatief veel cliënten een probleem is. Leek Verreweg de meeste Wmo-cliënten in de gemeente Leek rapporteren positieve ervaringen. Over de hele linie liggen de (positieve) scores boven het provinciaal gemiddelde. Ik wist waar ik moest zijn met de mijn hulpvraag is hierop een uitzondering. Ook valt op dat relatief veel Wmo-cliënten in Leek denken dat hun mantelzorger de zorg niet aan kan. Vorig jaar lagen de uitkomsten van het cliëntervaringsonderzoek in de gemeente Leek rond of ruim boven het provinciaal gemiddelde. Dit jaar heeft de gemeente zich op bijna alle punten weten te verbeteren. Vooral bij de snelheid waarmee mensen zijn geholpen, de kwaliteit van de ontvangen ondersteuning en de tevredenheid over het contact met de gemeente zijn de positieve scores flink omhoog gegaan. Zuidhorn Verreweg de meeste Wmo-cliënten in de gemeente Zuidhorn rapporteren positieve ervaringen. Over de hele linie liggen de (positieve) scores boven het provinciaal gemiddelde. De bekendheid van de cliëntondersteuning is de enige uitzondering. Vorig jaar waren de uitkomsten van het cliëntervaringsonderzoek voor Zuidhorn (al) zeer gunstig; dit jaar heeft de

5 gemeente zich op bijna alle punten nog weten te verbeteren. De tevredenheid over het contact met de gemeente is groot; bijna alle Wmo-cliënten voelen zich serieus genomen en vinden dat er goed naar hen is geluisterd. Ook het oordeel over de kwaliteit van de ontvangen ondersteuning is zeer positief.