Welkom
Collegetour 28 mei 2014: Waardering in conflictsituaties Plaats: Hightech Campus Eindhoven The Strip conference center Wanneer: 28 mei 2014 van 15.45 tot 19.00 uur Inleiders: Wim Lukaart Cees van Leuven Directeur Aeternus Breda Raadsheer Gerechtshof s-hertogenbosch Aeternus ook bij conflicten! 28 mei, 2014
Collegetour 28 mei 2014: Waardering in conflictsituaties Doelstelling - Voorstellen van Aeternus - Voorbeelden van conflictsituaties - Wat is waarderen? - Wat is er anders aan het waarderen in conflictsituaties? - Welke bagage is daarvoor nodig? Aeternus ook bij conflicten!
Aeternus Corporate Finance Aeternus is de aangewezen adviseur voor fusies en overnames in de segmenten MKB en midcorporate: Aeternus in een notendop Vakbekwaam Hoog opgeleid personeel Gestructureerde aanpak Ervaren onderhandelaars 17 medewerkers 4 Register Valuators 3 Masters in Business Valuation. Meer dan 150 transacties Kernwaarden Aeternus: Op ooghoogte Deskundig Vertrouwen Betrokken Scherp Navigator in het proces Waarde denken - Opgericht in 2006. - Top 10 van Nederlandse onafhankelijke Corporate Finance kantoren. - Uitgebreid netwerk van alle relevante partijen in Nederland en de belangrijkste internationale handelspartners van Nederland. - Aeternus is gespecialiseerd in onder meer de sectoren industrie, groothandel, food production en transport. - Aeternus richt zich op transacties met een ondernemingswaarde tussen de 1 mln en 75 mln. Activiteiten in corporate finance Fusie & Overname Financieringsvraagstukken Bedrijfswaardering Value Management Advisering en uitvoering van aanen verkoop van bedrijven en fusie van bedrijven. Advisering en uitvoering van financieringstrajecten voor private equity en complexe bancaire vraagstukken. Waardering van bedrijven en aandelen in geval van aan/verkoop, fusie, conflicten en schades. Eigen ontwikkeld consultancymodel gericht op verhoging van de waarde van de ondernemingen.
Wanneer Aeternus? Aeternus heeft een uitgebreid netwerk van o.a. (private) investeerders, private equity partijen en overnamekandidaten. Hierdoor kunnen wij ons netwerk van zakelijke dienstverleners van dienst zijn op strategische momenten in het (voort)bestaan van hun relaties. Door op basis van een wederzijdse afstemming de diverse stakeholders tijdig te voorzien van de juiste informatie wordt de dienstverlening aan wederzijdse relaties geoptimaliseerd. Bedrijfsoverdracht binnen de familie Conflict situaties Externe groeimogelijkheden Financiële herstructurering Geen uitdaging meer Intensief Beheer MBO/MBI trajecten Spronginvesteringen Strategische verkoop Aeternus zorgt in samenwerking voor de juiste regie van het proces, waarbij de belangen van alle betrokkenen (ook bijvoorbeeld kinderen die niet in de zaak komen) worden geborgd Aeternus kan (voor één van de partijen van uw relatie) als (on)afhankelijke adviseur optreden en vormt daardoor geen bedreiging voor de bestendigheid van uw rol bij uw relatie Aeternus assisteert bij het vinden van een geschikte onderneming/participatiemaatschappij en neemt in onderlinge afstemming eventueel een adviserende rol spelen in het aan-/verkoopproces Aeternus beziet in samenwerking de passende financieringsstructuur en assisteert bij de gesprekken met de huisbankier en/of begeleiden bij het vinden van een nieuwe huisbankier dan wel alternatieve financieringsvormen Aeternus brengt de kansen en uitdagingen in beeld en laat zien waar de mogelijkheden van waardecreatie zijn binnen de organisatie van een relatie Aeternus brengt in afstemming de kansen en bedreigingen in beeld en bekijkt samen met de diverse stakeholders de aanwezige mogelijkheden Aeternus kan de juiste waardering opstellen en van dienst zijn door haar eigen databank met MBI kandidaten en haar brede netwerk van corporate finance kantoren/participatie maatschappijen Aeternus assisteert om de waardecreatie van een spronginvestering en eventuele alternatieve scenarios in beeld te brengen, waardoor een advies wordt geoptimaliseerd Aeternus kan de strategische waardering opstellen en adviseren bij het vinden van de juiste partij voor een relatie waarbij het continuïteitsrisico geminimaliseerd blijft. Ook kan Aeternus in haar database bekijken of zij een kandidaat koper heeft.
CONFLICT SITUATIES - Echtscheiding: Ondernemingen en/of aandelenpaketten - Nalatenschappen: Ondernemingen en/of aandelenpaketten - Aandeelhouders: Waardering van de aandelen bij toetreding/uittreding of geschil - Schade: Schadevaststelling - Overige: Conflict met belastingdienst, impairment, curator etc., collaborative divorce, arbitrages. 6
Belangrijk! - Optreden als partij adviseur of in een onpartijdige rol (bijv. Rechtbankdeskundige of Financial in een collaborative proces) - Om kunnen gaan met conflicten - Verstand van zaken op het gebied van: - Techniek van waardering - Procesrecht - Communicatie met partijen - Methode van rapporteren 7
Techniek van waarderen Kenmerken van waarde - Subjectief - Tijdsgebonden - Veranderlijk - Situationeel Wat is de waarde van een kopje koffie? 8
Techniek van waarderen Waardebegrippen Boekhoudkundig/Fiscaal Kenmerken Winst Verleden Voorbeelden Intrinsieke waarde Rentabiliteitswaarde Multiples op basis van verleden Is dat interessant 9
Techniek van waarderen Waarde begrippen Economische waarde Kenmerken Kasstromen Toekomst Contante waarde Voorbeelden DCF - Wacc Adjusted Present Value (APV) Daar draait het om 10
Techniek van waarderen Waarde begrippen Economische waarde NCW van de beschikbare toekomstige kasstroom Moeilijkheden Prognose (en zeker in conflictsituatie!) en disconteringsvoet Methodiek Prognose periode en restwaarde Bepalen van de disconteringsvoet 11
Techniek van waarderen Waarde begrippen Economische waarde Prognose periode Voorzover uitspraken gedaan kunnen worden Restwaarde Steady state Disconteringsvoet (KEU) - Risicovrije voet - Marktrisicopremie branche - Ondernemingsspecifiek risico Scenario-Analyse Wat als? met vele variabelen Monte Carlo Analyse programmatuur/modellen Monte Carlo Analyse Keu = Rf + ß Rm Rf + Rs 12
Techniek van waarderen Bijzondere problemen bij conflictwaardering - Waarderingsdatum - Opstellen van prognoses achteraf - Informatie die bekend is geworden na waarderingsdatum - Dubbele agenda s, kennisachterstand, manipulatie en overige oorzaken van een moeizaam verloop van hoor en wederhoor. 13
Procesrecht (van belang indien als deskundige voor de Rechtspraak wordt opgetreden) Wetboek van burgerlijke rechtsvordering Deskundigen - Benoeming - Zelfstandig of onder leiding van rechter - Regiezittingen - Medewerkplicht partijen - Artikel 194 t/m 200 Ook kennis nodig van arbeidsrecht, ondernemingsrecht, belastingrecht, verbintenissenrecht en jaarrekeningenrecht 14
Communicatie met partijen - Wat wordt nu eigenlijk gezegd en waarom? - Transparantie - Hoor en wederhoor - Objectiviteit - Mediation- en Coachingsvaardigheden - Wat indien geen medewerking? 15
Conflict Verschillen ten opzichte van normale waardering (uitgaande van een situatie waarin de valuator als onpartijdige opereert) - Meerdere partijen - Tegengesteld belang - Veelal 2 zeer verschillende (getinte) informatiestromen - Emoties! - Hoor- en wederhoor - Waardeerder dient gemotiveerde keuzes te maken 16
Conflict specifieke eisen aan de valuator! - Dient de taal van de ondernemers te verstaan en mediationvaardigheden te hebben om de communicatie te bevorderen. - Dient ervaring te hebben binnen conflictmodellen en dient professionele onderhandelings- en gesprekstechnieken te herkennen en toe te kunnen passen. - Verstaat ook non-verbale taal - Dient zich bewust te zijn van de individuele posities en belangen binnen het conflictmodel. - Dient voldoende ervaring te hebben op juridisch, financieel en organisatorisch vlak. - Dient te kunnen relativeren en zich te kunnen verplaatsen in de conflictpartijen ERGO: HEEFT NAAST WAARDERINGSKENNIS OOK VEEL MENSEN- en PROCESKENNIS! 17
Methode van rapporteren (Verplicht indien voor de rechtspraak gewerkt wordt) - Voorgeschreven stramien - Verkregen informatie en overige bronvermelding - Welke zelfstandige werkzaamheden? - Conclusies en antwoorden - Verslag hoor en wederhoor - Duidelijkheid en eenvoudige weergave! 18
VRAGEN? Wim Lukaart RA MBV FM Business Valuator, Gerechtelijk Deskundige en (Forensisch) Mediator Directeur Aeternus Breda Claudius Prinsenlaan 144 4818 CP Breda 06 22 394 216 BEDANKT VOOR UW AANDACHT! 19