IB en VPB aangiftes in 2013 niet meer via BAPI In 2013 fiscale aangiftes IB en VPB aanleveren via Digipoort en niet meer via BAPI Op dit moment is vanuit de overheid besluitvorming onderhanden om Digipoort per 2013 in te zetten als exclusief kanaal (system to system) voor het ontvangen van IB en VPB aangiftes voor de Belastingdienst in XBRL formaat. Digipoort is dan de opvolger van BAPI voor deze aangiftes. De overgang naar XBRL is daarmee dan ook een feit. Verwacht wordt dat medio 2011 de besluitvorming definitief zal zijn. Deze voorgenomen besluitvorming is al besproken met de betreffende leveranciers van IB en VPB aangiftesoftware en bijvoorbeeld ook de beroepsorganisatie van accountants (NBA) heeft aangegeven achter dit besluit te staan. Hoewel de overheid zelf niet spreekt van een verplichtstelling als het gaat om de invoering van XBRL is daar feitelijk wel sprake van. Vanuit aangiftesoftware kunnen aangiftes IB en VPB vanaf belastingjaar 2012 (dus vanaf 2013) alleen nog maar via Digipoort ontvangen worden in XBRL formaat. Het huidige aangifteformaat (XML) via BAPI aanleveren is dan niet meer mogelijk. Aangifte doen via de website van de Belastingdienst blijft wel mogelijk. Maar dat laatste is voor intermediairs die gebruik maken van commerciële aangiftesoftware geen optie. Dat de overheid nu kiest voor het gefaseerd inzetten van Digipoort als exclusief kanaal is op zichzelf wel een logische stap. Op vrijwillige basis de overstap maken naar XBRL heeft de afgelopen 5 jaar niet gewerkt. Dat laatste blijkt onder andere uit het feit dat lang niet alle relevante softwareleveranciers hun pakketten gereed hebben gemaakt voor het samenstellen van aangiftes IB en VPB in XBRL en het aanleveren van de aangiftes via Digipoort. De overheid zet dus nu, op verzoek van de verzamelde marktpartijen, het exclusief gebruik van Digipoort in als vliegwiel om de adoptie van XBRL te vergroten. Het programma SBR is een samenwerkingsverband van overheid en markt (zie ook verderop in dit artikel). Gezamenlijk is in het verleden afgesproken om SBR/XBRL op basis van vrijwilligheid te introduceren. Afgelopen halfjaar is er meer en meer de wens (zowel overheid als bedrijfsleven) om het als exclusief kanaal te positioneren. Intermediairs (Accountants-, administratie- en belastingadvieskantoren) moeten natuurlijk wel nog even de tijd hebben om aan het nieuwe kanaal (Digipoort) te wennen en hiermee te kunnen oefenen. Het lijkt daarom van belang dat betreffende leveranciers van aangiftesoftware vanaf 2012 al de mogelijkheid bieden om de aangiftes IB en VPB via Digipoort aan te bieden. Dit jaar (en dan hebben we het over 2011) zullen deze leveranciers dus moeten zorgen dat hun (aangifte)software 'XBRL ready' is. De Belastingdienst heeft in een presentatie, tijdens de ICT Accountancy SBR/XBRL praktijkdag op 14 april 2011, voor intermediairs de overgang van BAPI naar Digipoort als volgt toegelicht: Bestaande processen worden gecompleteerd, zowel inkomend als uitgaand, beginnend met de keten IH/VPB. Er wordt daarbij gesproken over plateau 2013 Aanslag IH/VPB. De Nederlandse taxonomie wordt uitgebreid met berichtsoorten die nu al wel in BAPI aanwezig zijn, maar nog niet in XBRL. Het plateau 2013 Aanslag IH/VPB is door de Belastingdienst als volgt gespecificeerd: 1
A. Aangifte IH (particulier, winst), (inclusief verkort); B. Aangifte VPB (incl. verkort); C. Verzoek/wijziging VA (voorlopige aanslag) IH/VPB; D. Uitstelregeling IH/VPB; E. Elektronische Aanslag IH/VPB; met als randvoorwaarde dat eherkenning/emededelen operationeel is. Hier komen we later nog even op terug. De Belastingdienst noemt ook plateau 2014 Aangifte OB/ICP in zijn presentatie. Maar wij richten ons met dit artikel eerst even op de aangifte IH/VPB. Betreffende presentatie van de Belastingdienst is beschikbaar via www.ictaccountancy.nl. Uitgaande van voorgaande informatie hebben we dan in 2013 de volgende situatie: 1. De aangiftes IH/VPB (inclusief verkort) over 2012 (en eventueel op vrijwillige basis de jaren daarvoor waarover nog geen aangiftes zijn ingediend) worden aangeleverd in XBRL formaat via Digipoort. 2. Een verzoek/wijziging van een voorlopige aanslag wordt aangeleverd in XBRL formaat via Digipoort. Het gaat dan gaan om een voorlopige aanslag over 2013, maar eind 2013 ook over 2014. 3. De uitstelregeling IH/VPB over een aangifte wordt in 2013 in XBRL formaat via Digipoort aangeleverd. Met de aantekening dat de komende periode nog wel nader onderzoek plaatsvindt over het exacte implementatietempo. 4. Een elektronische kopie aanslag IH/VPB over 2012 wordt in 2013 door de Belastingdienst alleen verzonden in XBRL formaat via Digipoort. Samenvattend gelden in 2013 de volgende mogelijkheden van aanleveren voor OH/VPB aangiftes: Soort aangifte BAPI XBRL Website Belastingdienst Papier Aangifte Inkomstenbelasting (IB Winst) - Ja Ja - Aangifte Inkomstenbelasting (IB nietwinst) - Ja Ja Ja Verkorte Winstaangifte IB - Ja - - Aangifte IB (ingeval van overlijden) - - - Ja F-biljet Aangifte IB (ingeval immigratie/emigratie) Aangifte IB (voor in het buitenland wonende belastingplichtige) - - - Ja M-biljet - Ja Ja Ja C-biljet 2
Soort aangifte BAPI XBRL Website Belastingdienst Papier Aangifte Vennootschapsbelasting (VPB) - Ja Ja - Verkorte Winstaangifte VPB - Ja - - VPB aangifte buitenlandse ondernemingen (met inkomsten in Nederland) - - - Ja Aanvragen van uitstel - Ja Ja Ja Verzoek wijziging voorlopige aanslag - Ja Ja Ja Elektronische Aanslag intermediairs IH/VPB - Ja - - (Bron: XBRL Handboek voor intermediairs, www.xbrlhandboek.nl) F-biljetten hebben we alleen maar op papier. Bij overlijden kan wel door de fiscale partner elektronisch aangifte worden gedaan, maar dan spreekt de Belastingdienst niet van een F- formulier. Voor een belangrijk deel kan de overgang van de huidige aangiftestroom in BAPI naar Digipoort (en dus in XBRL) beschouwd worden als een technische aangelegenheid voor softwareleveranciers. Als eindgebruiker wilt u gewoon met een druk op de knop de aangiftes kunnen versturen richting Belastingdienst. En of dit nu via BAPI of Digipoort gaat is eigenlijk niet zo van belang. Vanuit deze optiek bezien levert het aanleveren van IB en VPB aangiftes u geen voordelen op, in elk geval niet op korte termijn. SBR SBR staat voor Standard Business Reporting. Het SBR-Programma is de wijze waarop de Nederlandse overheid XBRL gebruikt om te komen tot standaard gegevensuitwisseling tussen ondernemers (meestal via hun intermediairs) en overheid. Vanuit de overheid gaat het op dit moment om gegevensuitwisseling met: 1. Belastingdienst; aangiftes OB, ICP, IB en VPB 2. Kamers van koophandel; het deponeren van de jaarrekening 3. CBS; ondernemers statistieken. Het SBR-Programma kent haar oorsprong in 2004 onder de naam Nederlands Taxonomie Project (NTP) in opdracht van de ministeries van Financiën en Justitie. In de loop van 2009 is het NTP verder gegaan onder de naam Standard Business Reporting (SBR) programma. En sinds oktober 2009 zijn de project-activiteiten van het SBR-Programma onderdeel van Logius (voorheen bekend als GBO.Overheid). In 2009 hebben vertegenwoordigers van Rabobank, ABN AMRO bank en ING overeenstemming bereikt over samenwerking met de overheid met het oog op toepassing van de Standard Business Reporting aanpak voor het kredietrapportageproces. 3
In relatie tot het aanleveren van IB en VPB aangiftes via Digipoort in XBRL is het aan te raden dit in een breder perspectief te plaatsen. Zo kunt u binnen uw kantoor rekening houden met het SBR-Programma in haar volledige omvang. Verderop in dit artikel geven we een aantal aandachtspunten, waarbij ook andere onderdelen van het SBR-Programma aan de orde komen. EHerkenning/eMededelen Hiervoor is gesproken over de Elektronische Aanslag IH/VPB met als randvoorwaarde vanuit de Belastingdienst dat eherkenning/emededelen operationeel is. Op dit moment kunt u als intermediair beschikken over een Elektronische Kopie Aanslag (EKA), waarvoor u geautoriseerd moet zijn. Vanaf 2013 is de bedoeling dat intermediairs kunnen beschikken over een Elektronische Kopie Aanslag IH/VPB via Digipoort, in XBRL. Voor het vastleggen van machtigingen (door cliënten) om deze aanslag te mogen ontvangen wordt door de Belastingdienst aansluiting gezocht bij het overheidsprogramma eherkenning (zie www.eherkenning.nl). Aandachtspunten De overgang naar Digipoort en XBRL is echter wel omgeven met een aantal aandachtspunten die goed afgewogen moeten worden door intermediairs. Zonder limitatief te zijn komen de volgende aandachtspunten aan bod: 1. Om eventueel verkorte winstaangiftes (vwia IB en VPB) in te kunnen dienen moet u deelnemen aan Horizontaal. Bij Horizontaal Toezicht borgt de intermediair als het ware de kwaliteit van de aangifte. De Belastingdienst geeft in ruil daarvoor de zekerheid dat de aanslag conform de aangifte wordt vastgesteld, dus zonder tussenkomst van de inspecteur. De ondernemer waarop de aangifte betrekking heeft moet nadrukkelijk akkoord gaan met het horizontaal toezicht. Natuurlijk kunt u ook besluiten de standaard IB en VPB aangiftes voor uw cliënten te blijven indienen. 2. Voor authenticatie (identificatie van de afzender en integriteit van het bericht) wordt bij BAPI gewerkt met een BAPI certificaat of met een Pincode. Bij Digipoort is het gebruik van een Pincode niet meer mogelijk, en moet altijd gebruik gemaakt worden van een PKIoverheid services certificaat, zowel voor gegevensuitwisseling met de Belastingdienst, Kamers van Koophandel of CBS. Het BAPI certificaat is niet te gebruiken voor de communicatie met Digipoort. In tegenstelling tot het BAPI certificaat zijn er meerdere partijen die PKIoverheid services certificaten uitgeven. Meer informatie over PKIoverheid is te vinden op www.pkioverheid.nl. Het PKIoverheid services certificaat is trouwens ook te gebruiken om elektronische kredietrapportage in XBRL aan de banken aan te leveren via de BIV (Bancaire Infrastructurele voorziening). 3. Als u voor cliënten te maken heeft met kredietrapportage aan banken dan kan ook de bancaire IB aangifte in XBRL van belang zijn. De bancaire IB aangifte bevat een voor de banken relevant deel van de IB aangifte voor de Belastingdienst. Doelstelling van de bancaire IB aangifte is om, naast de kredietrapportage in XBRL, van de onderneming zelf (een rechtspersoon of een natuurlijk persoon), inzicht te verkrijgen in de inkomens- en vermogenssituatie van de ondernemer. Dit inzicht richt zich ondermeer op vermogensbestanddelen zoals: spaartegoeden, effecten, de eigen woning en ander onroerend goed. Het gaat er feitelijk om hoe de persoonlijke financiële situatie van de ondernemers is, die de onderneming drijven. De vraag die u zich als intermediair moet stellen is of vanuit uw fiscale aangiftesoftware ook de bancaire IB aangifte samengesteld kan worden en vanuit welke toepassing deze bancaire IB aangifte via de BIV aan de banken wordt gezonden? In de praktijk wordt 4
veelal gewerkt met rapportagesoftware voor enerzijds het samenstellen van de jaarrekening en anderzijds het samenstellen van kredietrapportages. 4. Op welke wijze worden elektronische rapportages in XBRL beoordeeld en goedgekeurd door uw cliënten voordat ze worden gezonden aan uitvragende partijen? We trekken deze vraag wat breder dan alleen de IB en VPB aangiftes voor de Belastingdienst omdat u bijvoorbeeld ook te maken kunt krijgen met de hiervoor genoemde elektronische kredietrapportage en het elektronisch deponeren van de jaarrekening bij de Kamer van Koophandel. Moet u in dit kader nog voorzieningen treffen om de autorisatie te regelen, dat wil zeggen de toestemming om rapportages namens uw cliënten elektronisch aan te leveren? In het laatste geval is het raadzaam hier in een vroegtijdig stadium aandacht aan te besteden. 5. Communicatie met het BAPI-kanaal van de Belastingdienst verloopt voor de IB en VPB aangiftes verreweg in de meeste gevallen via de fiscale aangifte software die intermediairs binnen hun kantoorpraktijk gebruiken. Vanaf 2013 wordt dus exclusief Digipoort ingezet voor elektronische gegevensuitwisseling met de Belastingdienst, aangaande IB en VPB aangiftes. Voor de aangifte omzetbelasting en de opgave ICP blijft BAPI (in elk geval een jaar langer) in gebruik. Het zelfde geldt voor de aangifte Loonbelasting, waarvoor nog geen overgangsdatum is bepaald van BAPI naar Digipoort. Een aandachtspunt is dan ook dat uw kantoor vanaf 2013 beschikt over een aansluiting met Digipoort, terwijl zo nodig de aansluiting met BAPI ook blijft behouden. U dient dan vanaf 2013 te beschikken over een PKIoverheid services certificaat voor authenticatie richting Digipoort en uw BAPI certificaat moet eventueel bruikbaar blijven voor de aangifte OB, opgave ICP en aangifte LB. U kunt natuurlijk ook besluiten voor bijvoorbeeld de aangifte OB vrijwillig over te stappen naar SBR als uw boekhoudsoftware daar klaar voor is. 6. Op dit moment zijn portaaltoepassingen in opkomst. In relatie tot elektronische gegevensuitwisseling met de overheid en de banken worden deze portaaltoepassingen gebruikt voor het goedkeuren van rapportages door cliënten van intermediairs (denk aan het goedkeuren van een jaarrekening voordat deze aan de Kamer van Koophandel wordt gezonden) en voor het uitwisselen van gegevens met externe partijen, zoals met de overheid via Digipoort en de banken van de BIV. Het is zeker niet ondenkbaar dat het aantal uitvragende partijen zal toenemen in de toekomst. Bijvoorbeeld pensioenfondsen en verzekeraars. De vraag voor intermediairs is dan of gegevensuitwisseling met cliënten en externe partijen plaatsvindt met behulp van de individuele administratiesystemen (voor zover dat al mogelijk is) of dat dan een (centrale) portaaltoepassing wordt ingezet? In dit laatste geval vormt de portaaltoepassing dan de schakel tussen administratiesystemen en bijvoorbeeld uw cliënten en uitvragende partijen. Een voordeel van de inzet van een portaaltoepassing kan zijn dat uw cliënten online rapporten kunnen beoordelen en goedkeuren en een koppeling met bijvoorbeeld Digipoort alleen nodig is vanuit de portaaltoepassing. Een aandachtspunt is wel dat uw onderliggende administratiesystemen ook een goede koppeling kennen met de portaaltoepassing. 7. Werkt u nog met bepaalde rapportages in Excel, zoals het samenstellen van een jaarrekening of bijvoorbeeld het bijhouden van een vaste activastaat met afschrijving, investering en desinvestering? Mogelijk moet u deze rapportages dan omzetten naar systemen die rapportages in XBRL kunnen aanleveren. Anders bent u mogelijk aangewezen op het handmatig overnemen van gegevens voor rapportages in XBRL. Dat laatste is niet efficiënt en verhoogt de kans op fouten. 5
8. Als laatste aandachtspunt noemen we de kosten die gemoeid zijn met de overgang naar Digipoort en XBRL. Aangeraden wordt na te gaan welke kosten zijn begrepen in een eventueel onderhoudscontract dat u heeft afgesloten met uw softwareleverancier(s). Als u werkt met fiscale aangiftesoftware waarvoor per jaar een licentie wordt afgesloten is het aan te raden alvast na te gaan welke impact de overgang naar Digipoort en XBRL heeft voor de licentiebedragen. Ook moet rekening gehouden worden met de kosten voor een PKIoverheid services certificaat. Besluit u gebruik te gaan maken van een portaaltoepassing of eventueel andere software dan moet u het kostenplaatje daarvoor ook op een rij zetten. Houdt u ook rekening met het inwerken van uw kantoormedewerkers en eventueel conversie van bestaande (aangifte)gegevens als sprake is van de overgang naar andere (aangifte)software. Bovenstaande maakt duidelijk dat de overgang naar SBR/XBRL niet een kwestie is van alleen een knop omzetten. Dit is natuurlijk afhankelijk van het soort werkzaamheden dat u verricht voor cliënten, de huidige administratiesystemen waar u mee werkt en natuurlijk de inrichting van de processen van uw huidige praktijk. Er is dan ook geen standaard sjabloon om de overgang naar SBR/XBRL te begeleiden voor alle intermediairs. Het lijkt raadzaam om niet te wachten tot 2013 met de invoering van SBR/XBRL binnen uw praktijk, maar in 2012 al proef te draaien met het indienen van aangiftes IB en VPB in XBRL formaat via Digipoort. Stem dit laatste goed af met kantoormedewerkers, systeembeheerder en natuurlijk uw softwareleverancier(s). Auteur: Gerard Bottemanne, onderzoeksbureau GBNED, www.ictaccountancy.nl Datum: 28 april 2011. 6