Toepassing van domotica in de zorg moet zorgvuldiger Marijke Prins projectleider
Aanleiding onderzoek Technologie in de zorg in opkomst en gebruik wordt gepromoot Technologie in de zorg kent voordelen Kent echter ook nadelen en risico s»blijkt ook uit meldingen bij de IGZ 2
Onderzoeksmethode Literatuuronderzoek (Prismant: E-health en domotica in de zorg: kans of risico?) GZ: VV: ZT: GGZ: Repr. tel steekproef, locatie niveau (186) Schr. verificatie bij instellingen, RvB niveau Pilotbezoeken (6) Repr. tel steekproef locatie niveau (129) Pilotbezoeken (6) Pilotbezoeken (2) Repr. tel steekproef, locatie niveau (35) Onderzoek door stichting Pandora: technologische ontwikkelingen in de GGz: e-mental health en substituties nader bekeken 3
Onderzoeksvragen 1. In welke mate worden domotica toegepast in de gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, verpleging en verzorging en zorg thuis? 2. Welke kansen, bedreigingen en risico s zijn verbonden aan de toepassing van domotica voor de veiligheid van de langdurige zorg? 3. Welke randvoorwaarden voor verantwoorde toepassing kunnen op basis van praktijkervaringen geformuleerd worden? 4
Resultaten gebruik domotica Gz: 64% (119 van de 186 locaties) Vzh: 85% (53 van de 62 locaties) Vph: 91% (61 van de 67 locaties) GGz:83% (29 van de 35 locaties) 5
Resultaten (2) meest gebruikt: Gz: Uitluistersysteem; 73% (n=119) Vzh: Sensoren; 66% Vph: Sensoren; 79% GGz: Camera s; 76% De indeling van de gezondheidszorg in sectoren gaat voor domoticatoepassingen steeds minder op. Er zijn deels nog oplossingen per sector, maar deze zijn ook in andere sectoren goed toepasbaar. 6
Conclusies Visie op rol technologie in zorg ontbreekt vaak: Rol van techniek vaak leidend Te weinig aandacht voor»implicaties kwaliteit van zorg»betrouwbaarheid systeem»veranderingen in werkprocessen»welzijn en veiligheid cliënt/patiënt 7
Conclusies (2) Onvoldoende risicoanalyses: Op instelling en cliëntniveau Aandacht voor» Technische specificaties en faalkansen (compatibel, boycot, stroomuitval etc)» Testen (trial and error opstart?)» Training en opleiding» Procedures» Communicatie met gebruikers en cliënt/patiënt/vertegenwoordiger 8
Conclusies (3) Opname in zorgplan en evaluatie niet standaard: Technologie niet standaard maar individueel Nut en noodzaak voor individu beoordelen en evalueren Geen onderzoek naar ervaren (on)veiligheid Geen ethisch normenkader 9
Maatregelen-aanbevelingen Beroeps-& brancheorg. & kennisinstituten Branche -en beroepsorganisaties moeten veldnormen, bekwaamheidseisen en opleidingsmogelijkheden voor veilig toepassen van domotica ontwikkelen. Kennisinstituten moeten goede voorbeelden verder stimuleren en hieruit samen met beroepsverenigingen en cliëntorganisaties randvoorwaarden en veldnormen destilleren. Verder moeten zij bijdragen aan het opstellen van een ethisch, juridisch en maatschappelijk kader voor de toepassing van domotica 10
Maatregelen-aanbevelingen Raad van Bestuur Visie op zorg => inclusief technologie Implementatie alleen met risicoanalyse en officiële aanpassing procedures Inzet domotica, doel, duur en risicoanalyse cliëntniveau in zorgplan met jaarlijkse evaluatie Waarborgen dat risicoanalyse en risicobeheersing onderdeel van individuele zorgplansystematiek vormen 11
Maatregelen-aanbevelingen VWS Binnen de bestaande initiatieven meer aandacht voor kennisoverdracht en evaluatie algemeen, maar ook op individueel niveau, incl ethiek en veiligheid Meer aandacht in opleidingen voor (deze) technologie 12
Vervolgacties inspectie De inspectie zal het veld stimuleren om een normenkader uit te werken voor veilig gebruik van domotica. Dit normenkader zal onderdeel uit moeten gaan maken van de kwaliteitskaders In 2010 wordt in de VVT-instellingen en in de gehandicaptensector prioriteit gegeven aan de toetsing van het zorg- en begeleidingsplan. Extra aandacht zal dan uitgaan naar het onderdeel risicoanalyse bij het gebruik en de evaluatie van de ingezette domotica. 13
Domotica GZ (Soort en aantal) Aantal 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Uitluisterapparatuur Camera Deurvergrendeling Belmat Rfid Overige Soort 14
Domotica in VZH (soort en aantal) Aantal 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Uitluisterapparatuur Belmat Sensor Rfid Camera Deurvergrendeling Overige Soort 15
Domotica VPH (Soort en aantal) Aantal 60 50 40 30 20 10 0 Uitluisterapparatuur Belmat Sensor Rfid Camera Deurvergrendeling Overige Soort 16
Overzicht casus 1. Sleutel 2. Abonnement 3. Wanneer luisteren, wanneer kijken 4. Watten toepassing 5. Onweer 6. Noodknop schoonmaken 7. Sensoren in de weg 8. Responsietijd, hoeveel tegelijk 9. Dossier in scherm 10.Niveau en training 11.Noodscenario stroomuitval 12.Gebruik (aantal) mogelijkheden systeem 17