Benchmarkrapportage Wmo Jaar 2013 Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 1
Dit is een publicatie van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân Postadres algemeen: Postbus 4 8800 AA Franeker Telefoonnummer algemeen: 0517-380200 Bezoekadres: Backoffice/Wmo Eise Eisingastraat 5 8801 KE Franeker Locatie Werk en Inkomen, Martinihûs Sint Martiniplantsoen 12 8801 LK Franeker Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 2
1 Inhoud 2 Inleiding Onverminderd gekanteld... 4 3 Ontwikkeling programma- en uitvoeringskosten... 5 3.1 Wmo Programmakosten (en inkomsten)... 5 3.2 Wmo Uitvoeringskosten... 7 4 Huishoudelijke hulp... 8 4.1 Ontwikkeling uitgaven HH in euro s per inwoner en per cliënt... 8 4.2 Gemiddeld aantal uren hulp per cliënt per week... 8 5 WRV-voorzieningen... 9 5.1 Ontwikkeling totale uitgaven WRV-voorzieningen in euro s per inwoner en aantal voorzieningen... 9 5.2 Gebruik WRV-voorzieningen per 1.000 inwoners... 10 Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 3
2 Inleiding Onverminderd gekanteld Voor u ligt een uitwerking van de Benchmark Wmo, uitgevoerd door het SGBO onder 48 gemeenten/organisaties. Het onderzoek is gericht op het jaar 2013 en de Wmovoorzieningen die vanuit prestatieveld 6 verstrekt worden om burgers te compenseren die beperkingen ondervinden in hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Centraal staan in dit rapport de aantallen en uitgaven voor de uitvoering, hulp bij het huishouden, woonvoorzieningen, rolstoelen en vervoersvoorzieningen. Als Dienst zijn wij verheugd over de uitkomsten van de benchmark. Wij zien o.a. afnames in aantal aanvragen, aantal nieuwe toekenningen en uitvoeringskosten. Daarnaast liggen de programmakosten en de uitvoeringskosten onder het benchmarkgemiddelde. Een kritische noot kan geplaatst worden bij de uitgaven collectief vervoer. Noardwest Fryslân is een landelijk gebied wat inhoudt dat burgers meer gebruik maken van collectief vervoer dan in stedelijk gebied. De afname van ritmogelijkheden met Openbaar Vervoer maakt dat burgers ook eerder in aanmerking komen voor collectief vervoer dan in andere gemeenten. De vergrijzing neemt, in vergelijking met de gemeenten die aan de benchmark deelnemen, in onze regio meer dan gemiddeld toe. De Dienst speelt hier onder andere op in door in te zetten op algemene, collectieve en voorliggende voorzieningen. In 2013 is ingezet op rolstoel- en scootmobielpools zodat individuele (dure) voorzieningen niet ingezet hoefden te worden. Het Eigen Krachtpercentage is buitengewoon hoog en stabiel gebleven (in 2013 42%). Het team Wmo zal haar expertise van Kantelgericht werken goed in kunnen brengen in de gebiedsteams. Tot en met juni 2014 heeft 52% van het aantal (unieke) cliënten dat een aanmelding indiende zelf de hulpvraag opgelost (BURAP t/m juni 2014). Het percentage ligt 10% hoger dan in 2013. Uw gemeente Referentiegroep % 75-plussers 7,4% 7,7% Grijze druk in 2013 32% 31% Grijze druk in 2020 43% 39% Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 4
3 Ontwikkeling programma- en uitvoeringskosten 3.1 Wmo Programmakosten (en inkomsten) Ondanks de dubbele vergrijzing in Noardwest Fryslân is per inwoner gemiddeld een lager bedrag aan HH en WRV uitgegeven ten opzichte van het benchmarkgemiddelde. Omdat de doelgroep bij de Wmo grotendeels uit oudere burgers bestaat is deze uitkomst zeer positief te noemen. 2012 was een leerjaar in gedegen gekanteld werken. In 2013 is zichtbaar dat deze werkwijze nog meer haar vruchten afwerpt. De programmakosten zijn, na een stijging in 2012, in 2013 fors afgenomen. Naast gekantelde gesprekken zijn ook vernieuwde inkoopafspraken op het gebied van HH en hulpmiddelen van invloed op de daling van programmakosten. Ondanks de, in vergelijking met landelijke cijfers, hoge uitgaven op het gebied van collectief vervoer zien de cijfers er zeer goed uit. Ontwikkeling programmakosten Wmo-voorzieningen in euro s per inwoner 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Referentiegroep Uitgaven per inwoner Totaal (Hulp bij het huishouden en Wrvvoorzieningen) 112 109 120 118 122 115 120 Gemeente Referentie Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 5
Uw gemeente Referentiegroep Procentuele verdeling Wmo-uitgaven Zichtbaar is dat bij de Dienst de Wmo uitgaven anders verdeeld zijn dan bij de referentiegroep. Dit verschil in verhoudingen wordt met name door inzet van het collectief vervoer veroorzaakt. Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 6
3.2 Wmo Uitvoeringskosten De directe personeelskosten zijn wederom gedaald en zijn tezamen met de externe indicatiekosten lager dan het benchmarkgemiddelde. Verwacht kon worden dat doordat de Dienst 100% zelf indiceert de externe indicatiekosten lager zouden uitvallen dan bij de referentiegroep. Met name de grote woonvoorzieningen en complexe medische vraagstukken vragen altijd ondersteuning van externen. Door inzet op goede scholing en voorlichting aan eigen professionals kunnen veel indicaties door de casemanagers zelf afgehandeld worden, ook bij complexe gevallen. Dit is een directe winst, zowel voor de kwaliteit van het team, de professionals als voor de uitvoeringskosten per inwoner. De kosten uitvoering per aanvraag zijn gestegen, mede als gevolg van de toename van het Eigen Krachtpercentage. Er vloeien minder aanvragen voort uit een melding. In de huidige benchmarksysthematiek worden de kosten volledig gedeeld door het aantal aanvragen. Met het aantal afgehandelde meldingen wordt geen rekening gehouden. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Referentiegroep Uitvoeringskosten per inwoner Totaal 19,55 18,94 16,16 14,95 14,62 16,81 Directe personeelskosten 18,02 17,16 14,64 14,40 13,94 15,26 Kosten externe indicatie 0,54 0,40 0,26 0,38 0,24 0,79 Overige kosten 0,99 1,37 1,26 0,17 0,45 0,86 Kosten uitvoering per aanvraag 593 430 431 460 472 550 Ontwikkeling uitvoeringskosten in euro s per inwoner De uitvoeringsformatie is gedaald in 2013. Doordat het interne proces steeds leaner is gemaakt, zoveel mogelijk is gedigitaliseerd en verschillende onderdelen in het proces naadloos in elkaar overlopen is de uitvoering nog efficiënter geworden in 2013. Gemeente Referentie Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 7
4 Huishoudelijke hulp 4.1 Ontwikkeling uitgaven HH in euro s per inwoner en per cliënt Per inwoner Per cliënt Gemeente Referentie De uurtarieven HH ZIN liggen boven het benchmarkgemiddelde. Hier tegenover staat dat het gemiddeld aantal geleverde uren HH per cliënt lager ligt, waardoor de totale uitgaven HH minder hoog zijn per inwoner/cliënt dan het benchmarkgemiddelde aangeeft. De gemiddelde uitgaven HH PGB, per cliënt ( 2.678 op jaarbasis), liggen 17% lager dan de benchmark, dit komt doordat in 2013 een groot deel van de cliënten met HH 1 ZIN door de bedrijfseconomische onzekerheid van twee thuiszorgorganisaties zijn overgestapt op HH 1 PGB. Normaliter worden PGB s verstrekt aan cliënten met een grotere hulpvraag dan gemiddeld het geval is. 2013 was door de overstap hierop een uitzondering. Per 1-1-2014 zijn de cliënten weer teruggevloeid naar HH 1 ZIN. 4.2 Gemiddeld aantal uren hulp per cliënt per week Inzet op eigen kracht en mantelzorg zorgt voor minder geïndiceerde uren HH. Deze trend heeft zich in 2013 onverminderd voortgezet. Uw gemeente Referentiegroep Gemiddeld aantal uren per cliënt per week 2,8 3,1 Gemiddeld aantal uren (natura) per cliënt per week 2,6 3,0 Gemiddeld aantal uren pgb (toegekend) per cliënt per week 3,2 3,7 Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 8
5 WRV-voorzieningen 5.1 Ontwikkeling totale uitgaven WRV-voorzieningen in euro s per inwoner en aantal voorzieningen Uw gemeente Referentiegroep Let op! bovenstaande schaalverdeling is niet gelijk. De uitgaven collectief vervoer per inwoner zijn in 2013 stabiel ten opzichte van 2012. De uitgaven collectief vervoer per cliënt liggen echter gemiddeld 46% hoger dan het benchmarkgemiddelde hiervoor zijn meerdere redenen aan te voeren: Het collectief vervoer (CVV) van de Dienst opereert in landelijk gebied. Burgers leggen grotere afstanden af dan in stedelijk gebied het geval is. In Noardwest Fryslân is sprake van dubbele vergrijzing. Meer ouderen per aantal inwoners zorgt voor sneller inzet van CVV. Openbaar Vervoer is in landelijk gebied minder inzetbaar dan in stedelijk gebied. De uitstaande verstrekkingen zijn hoger (37,4 t.o.v. 34,3 referentiegroep). Dit betekent dat de Dienst een grote vaste groep gebruikers heeft. Naast de vijf zones (wettelijke verplichting) heeft de Dienst puntbestemmingen omdat het in landelijk gebied anders niet mogelijk is een ziekenhuis, crematorium of zorginstelling te bereiken. Deze puntbestemmingen maken de reisafstand aanzienlijk groter. De toename van de kosten van woonvoorzieningen is met name door de toename van grote woningaanpassingen te verklaren. De huizenmarkt in Noardwest Fryslân is slecht te noemen. Verhuizen naar een gelijkvloerse woning is vaak een goede oplossing voor het aangedragen probleem van een inwoner, maar doordat het eigen huis niet verkoopbaar is en er weinig aangepaste woningen vrijkomen, wordt vaak alsnog in een dure woningaanpassing voorzien. Het aantal nieuwe toekenningen per 1.000 inwoners is wel gedaald van 2,5 (2012) naar 1,9 (2013). Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 9
5.2 Gebruik WRV-voorzieningen per 1.000 inwoners Uw gemeente Referentiegroep Totaal aantal nieuwe woonvoorzieningen 1,9 2,9 Totaal aantal uitstaande rolstoelen (inclusief sportvoorzieningen) Totaal aantal uitstaande individuele vervoersvoorzieningen Totaal aantal uitstaande collectieve vervoersvoorzieningen (inclusief geldsomverstr.) 11,0 12,0 11,9 14,1 37,4 34,3 Dienst Sociale Zaken en werkgelegenheid Noardwest Fryslân, oktober 2014 10