Pedagogisch werkplan. Kinderdagverblijf Jodokus. Oktober 2015. Kinderdagverblijf Jodokus Kievitstraat 6 3515 VB Utrecht Telefoon: 030-2725037



Vergelijkbare documenten
Pedagogisch plan Bengels kinderopvang

Algemeen Pedagogisch Beleid

Ouderbeleid van BSO De Bosuil

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien

KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS

Hoofdstuk II: 2Penselen

Pedagogisch werkplan Gastouderopvang Leuk enzo!

Een tijd om nooit te vergeten!

werkplan kinderdagverblijf

PEDAGOGISCH WERKPLAN PEUTERSPEELZAAL OT EN SIEN

Pedagogisch locatiebeleid van kdv Cuneradal

Pedagogisch beleidsplan

Maak een afspraak voor een rondleiding bij jou in de buurt

Ons pedagogisch handelen kinderdagverblijf Kameleon & peutergroep t Snuffeltje

Inspectierapport Kindcentrum Pepersgoed (KDV) Rimpelerweg NK PUTTEN Registratienummer

Praktische informatie

Pedagogische Visie en Beleid

Wenbeleid KDV Polderpret

Bijlage bij Pedagogisch overleg 0-4 jaar. Locatie-specifieke informatie over KDV Minoes

opvang 0-4 jaar STICHTING KINDEROPVANG BARENDRECHT

Ons pedagogisch handelen kinderdagverblijf t Grut

Kinderopvang Het Kinderpaleis is een particuliere organisatie. In dit boekje willen we u informeren over onze Kinderopvang.

Pedagogisch werkplan. peuteropvang Morgenster. Pedagogisch werkplan de Morgenster 2018

Welkom. Hartelijk dank voor uw interesse in de kinderopvang. Beknopt leest u hier informatie over de visie en een aantal praktische zaken.

Algemeen Pedagogisch Beleid

Pedagogisch werkplan BSO Bussloo

Vestigingsbijlage bij het Algemeen Pedagogisch Beleid. Kinderdagverblijf Het Palet. Vondellaan GH Utrecht

werkplan Peuterspeelgroep Trompie

Vestigingsbijlage bij het Algemeen Pedagogisch Beleid. Kinderdagverblijf Aspelin. Curacaostraat XL Utrecht

Vestigingsbijlage bij het Algemeen Pedagogisch Beleid. Kinderdagverblijf Aspelin. Curacaostraat XL Utrecht

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje. Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pippeloentje SPL / SJWB februari 2019

Pedagogische werkwijze KDV De Torenmolen, versie november 2015 Selma Schalkwijk, locatiemanager

Pedagogische werkwijze KDV De Vuurvogel, mei 2019 Katrin Meijer, locatiemanager

Ons pedagogisch handelen buitenschoolse opvang Kloek

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Olleke Bolleke

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Het Piraatje

Kinderdagverblijf Aspelin (nieuwbouw) Vleutenseweg HX Utrecht

Pedagogisch werkplan BSO De Toermalijin het Rooster

Pedagogisch beleid. kinderdagverblijf

Pedagogisch plan van aanpak 2017

Pedagogisch werkplan. Kinderdagverblijven

Vestigingsbijlage bij het Algemeen Pedagogisch Beleid. Buitenschoolse opvang Ay. Eifel HH Utrecht

SPELENDERWIJS ETEN & DRINKEN

1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving

Informatie voor Ouders

Informatie en werkwijze Kinderdag centrum

Welkom bij Op Stoom. Pedagogische visie. Lieve actieve medewerkers

Inspectierapport Dikkertje Dap (KDV) Gerlachusstraat AK Loon op Zand Registratienummer

PEDAGOGISCH BELEID HUMMELTJESHOEK

5 pedagogisch medewerkers

informatieboekje bambi kinderdagverblijf

Pedagogisch beleidsplan

Inspectierapport Eigenwijsjerijk (KDV) Handelscentrum AL WINTERSWIJK Registratienummer

Pedagogisch kader Kinderdagverblijf Filios

Inspectierapport De Grote Smurf (KDV) Oosterhamriklaan PD GRONINGEN Registratienummer

Buitenschoolse opvang Biliton. Bilitonkade TH Utrecht

Veel gestelde vragen over peuterschool Nieuw Sloten

Pedagogische werkwijze op de locatie (

Hoofdstuk 4: De gehele periode van wennen 6

Pedagogisch plan Bengels kinderopvang

Kinderdagverblijf De Tuinkabouter. Professor van Bemmelenlaan 51c 3571 EL Utrecht

Pedagogisch beleid. Typisch Op Stoom. Wat zegt de wet? Jouw kind in de groep. Pedagogisch beleid voor kinderen van nul tot vier jaar

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Ot en Sien

Bijlage bij Pedagogisch overleg 0-4 jaar. Locatie-specifieke informatie over KDV Katrijn

Pedagogisch beleid Flexkidz

Pedagogisch Werkplan gastouder

Pedagogische werkwijze KDV De Houtduif, januari 2018 Vera Snelle, locatiemanager

Pedagogische werkwijze op de locatie

Pedagogisch werkplan Kinderopvang De Cirkel KDV Den Ham Zuidmaten

Pedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid

Pedagogisch werkplan. Peutercentrum t Kwetternest

Pedagogisch werkplan peuteropvang Morgenster

Informatiebrochure. Pedagogisch beleidsplan

Werkplan Dagopvang UKKIE

Kinderdagverblijf t Kruimeltje. Informatie Boekje. Oude Arnhemseweg 234, 3705 BJ Zeist Tel

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Het Piraatje

Kinderdagverblijf Mus & Mees. Vader Rijndreef XB Utrecht

OPEN DEUREN BELEID 2017

SKS Alles Kids. Ieder kind is uniek. Onze visie. De 5 speerpunten

Pedagogisch beleid Kinderdagverblijf de Harlekijn

Kinderdagverblijf Jodokus

Kinderdagverblijf Mus & Mees. Vader Rijndreef XB Utrecht

Ons pedagogisch handelen peutergroep Drakesteyn

Doelstelling. De organisatie

Welkom. in de wereld van kinderdam. Een fijne plek voor kinderen, zekerheid voor ouders. Hele dagopvang van 0 tot 4 jaar

Pedagogisch beleidsplan 2016

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Olleke Bolleke

Ons pedagogisch handelen peutergroep Kleuterland

Bijlage bij Pedagogisch overleg 0-4 jaar. Locatie-specifieke informatie over Kinderdagverblijf t Stationnetje

Kinderopvang Het Kinderpaleis is een particuliere organisatie. In dit boekje willen we u informeren over onze Kinderopvang.

Pedagogische werkwijze BSO De Wilgenboom, versie december 2015 Vera Snelle, locatiemanager

Vestigingsbijlage bij het Algemeen Pedagogisch Beleid. Kinderdagverblijf Avontuur. Thorbeckelaan 18A 3552 CS Utrecht

Pedagogisch werkplan. Peuteropvang de Glijbaan

Transcriptie:

Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf Jodokus Oktober 2015 Kinderdagverblijf Jodokus Kievitstraat 6 3515 VB Utrecht Telefoon: 030-2725037

VOORWOORD Inleiding De organisatie Kinderdagverblijf Jodokus maakt deel uit van Ludens. Ludens biedt professionele kinderopvang en telt diverse kinderdagverblijven en locaties voor buitenschoolse opvang in vrijwel de hele stad Utrecht. Ook verzorgt Ludens op diverse basisscholen de tussen schoolse opvang. Ludens vindt het belangrijk dat kinderen zich bij ons thuis voelen. Ludens staat dichtbij de ouders en kinderen, werkt wijkgericht en speelt in op de ontwikkelingen in de leefomgeving en de buurt. De werkwijze Dit pedagogisch werkplan is tot stand gekomen door een werkgroep met pedagogische medewerkers van de peuter en babygroep en de oudercommissie van kinderdagverblijf Jodokus heeft advies gegeven over het werkplan. Dit werkplan is een doorlopend proces waaraan we blijven werken. Ieder jaar wordt het pedagogisch werkplan geëvalueerd en stellen we dit, waar nodig is bij. We hanteren hierbij de evaluatiekalender van ons HKZkwaliteitssysteem. *De officiële functiebenaming is pedagogisch medewerker. Wij korten dit af als pm-er. - 2 -

INHOUDSOPGAVE 1. Pedagogische doelen en uitgangspunten ------------------------------ - 4-2. Pedagogisch handelen --------------------------------------------- - 5-2.1. Met elkaar --------------------------------------------------- - 6-2.2. Communicatie ---------------------------------------------- - 11-2.3. Het spelende kind -------------------------------------------- - 14-3. Samenwerken met ouders ----------------------------------------- - 16-4. Spelen en Ontwikkelen -------------------------------------------- - 18-4.1. Ontwikkelingsgericht werken ----------------------------------- - 18-4.2. De wijze waarop bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen of andere problemen worden gesignaleerd -------------------------------------- - 19-4.3. Ondersteuning pedagogisch medewerkers ------------------------ - 20 - Bijlage 1: Groepsindeling en dagindeling --------------------------------- - 21 - Bijlage 2: Rituelen en feesten ------------------------------------------ - 21 - Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten ------------------------------- - 22 - Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen ------------------------- - 24 - Bijlage 5: Kinderopvang gedurende extra dagdelen ------------------------- - 25 - Bijlage 6: Omgaan met samenvoegen van groepen ------------------------- - 26 - Bijlage 7: Omgaan met het vier-ogen principe ----------------------------- - 27 - - 3 -

1. Pedagogische doelen en uitgangspunten De visie van Ludens Ludens biedt verantwoorde opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind, in een veilige omgeving. Ons doel is om kinderen emotionele veiligheid te bieden. We geven kinderen de mogelijkheden om hun persoonlijke en sociale competenties te ontwikkelen en bieden ze de kans om zich de waarden en normen van onze samenleving eigen te maken. De pedagogische uitgangspunten staan op onze Groeimeter. Op de achterzijde van de Groeimeter staat onze visie op opvoeden verwoord: Bij Ludens kijken we naar de kinderen die voor ons staan. Ludens ziet kinderen als uniek, competent, krachtig en creatief: kinderen hebben van oorsprong al heel veel in huis. Onze pedagogiek gaat uit van wat een kind allemaal al is en kan, rijk aan mogelijkheden om zichzelf uit te drukken. Wij bieden de kinderen een veilige omgeving waarin zij zelf, in hun eigen tempo, de wereld kunnen ontdekken. Een plek om te kijken naar die wereld, hierover na te denken en zelf te komen tot oplossingen voor problemen die zich in hun wereld voordoen. Wij denken dat het heerlijk is voor een kind om te experimenteren, te ervaren, te spelen, te onderzoeken en vooral ook om te doen. Om te merken dat je als kind gezien wordt en dat er echt naar je geluisterd wordt. Dat er veel positieve aandacht voor je is en dat er ook duidelijke grenzen worden gesteld. En dat we steeds kiezen voor win-win-oplossingen. Wij bieden een plek waarin kinderen met elkaar zijn, waarin ze leren om samen besluiten te nemen en respect te hebben voor iedereen die anders is. Waarin ze verantwoordelijkheid leren nemen en zich verbonden voelen met elkaar. Een omgeving waarin kinderen begeleid worden door pm-ers, die vertrouwen in hen hebben en een voorbeeld zijn waar ze van kunnen leren en die hun werk doen met hart en ziel en die de kinderen iedere dag weer stimuleren: Probeer het maar, je kunt het best! - 4 -

2. Pedagogisch handelen Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij werken aan onze pedagogische doelen en uitgangspunten: Samen kun je meer: we werken aan verbondenheid, we doen het samen Zo kan het ook!: we hebben aandacht voor ieders eigen wijze Wij lossen het samen wel op: we zoeken met elkaar naar win-win-oplossingen Wat vinden jullie ervan?: we nemen kinderen serieus en geven hen een stem Fijn dat je vertelt wat er is: we communiceren op een respectvolle manier Goed gedaan!: we geven veel positieve aandacht aan de kinderen Je vliegt!: we werken met plezier Mmm, lekker appeltje: we geven het goede voorbeeld Bij ons mag je vies worden: we geven ruimte aan kinderen, laten kinderen zelf ontdekken Spring maar, ik vang je op: we bieden uitdagingen aan kinderen en stellen grenzen Wat heb je gevonden?: we kijken en luisteren goed naar wat kinderen bezig houdt Probeer het maar!: we hebben vertrouwen in kinderen In dit hoofdstuk beschrijven we wat deze items concreet betekenen voor ons praktische pedagogisch handelen. - 5 -

2.1. Met elkaar Kinderopvang doen we met elkaar. Wij zien onze kindercentra als een democratische samenleving in het klein. Wij vinden het belangrijk om een sfeer van verbondenheid te creëren: kinderen samen in een groep, ouders en pm-ers die samenwerken, contacten in de wijk en samenwerking met scholen. Samen kun je meer Al heel jong hebben kinderen met elkaar een sociaal leven waarin ze samen spelen en leren, plezier hebben, elkaar uitdagen en ook elkaar sturen. De groep biedt de kinderen een veelheid aan informatie en ervaringsmogelijkheden die maken dat kinderen zich bewust worden van zichzelf, wat ze doen en het effect daarvan op anderen. Wij begeleiden de interactie tussen de kinderen. Kinderen leren zo met elkaar en met steun van de pm-ers basale sociale vaardigheden. We vragen de kinderen ook regelmatig om hun steentje bij te dragen bv speelgoed opruimen, elkaar troosten, tafel afruimen etc. Stamgroepen Kinderdagverblijf Jodokus heeft 4 horizontale stamgroepen: Babygroep de Vlindertjes 0-2 jaar: Hier worden 14 kinderen per dag opgevangen met 3 pm-ers. Babygroep de Guppies 0-2 jaar: Hier worden 9 kinderen per dag opgevangen met twee pm-ers. Peutergroep de Rakkertjes 2-4 jaar: Hier worden 14 kinderen opgevangen met 2 pm-ers. Peutergroep de Stampertjes 2 4 jaar Hier worden 14 tot 16 kinderen opgevangen met 2 pm-ers. De kinderen weten in welke groep zij horen omdat ze elke dag in hun eigen stamgroep eten en drinken. Bij de peutergroepen hangen foto s van de kinderen uit de eigen groep. Door een vast dagritme aan te houden bieden wij de kinderen houvast en een veilige omgeving. Er wordt veel met de kinderen naar buiten gegaan en alle kinderen ontmoeten elkaar in de tuin waar ze met elkaar kunnen spelen. Ook kunnen we samen spelen in de gymzaal boven in het pand bij BSO Kaktus. Kinderen verlaten hun stamgroep op de volgende momenten: De peutergroepen gaan bijna iedere dag naar buiten of bij slecht weer in de gymzaal spelen. De babygroepen gaan incidenteel naar de gymzaal als ze veel kinderen hebben die bijna twee jaar zijn. Voor de dreumesen is er soms een gezamenlijke activiteit op één van de babygroepen. De tussendeur van de peuters staat regelmatig open; de peuters kunnen aansluiten bij een bepaalde activiteit of met een vriendje spelen. Als ze een bezoek brengen bij zusje of broertje in een andere groep. Aan het begin van de dag tot 8.15 uur en aan het einde van de dag vanaf 17.30 uur als groepen worden samengevoegd. - 6 -

In vakantieperiodes voegen we groepen regelmatig samen. Op vrijdagen zijn de groepen samengevoegd (één peutergroep, één babygroep). Afhankelijk van de bezetting worden de peutergroepen ook op woensdag samengevoegd. We voegen alleen Vlindertjes met Guppies samen en Rakkertjes met Stampertjes. Er gaan dus geen baby s naar de peutergroepen of andersom. Vriendschappen Wij streven ernaar dat de kinderen het naar hun zin hebben in de groep. Ook willen we hen zoveel mogelijk in de gelegenheid stellen om vriendschappen te sluiten. We gebruiken de tafelmomenten (eten, knutselen, puzzelen) om met elkaar in gesprek te gaan. De peuters vertellen dan bv. over wat ze het weekend hebben gedaan. We maken van activiteiten en samen eten en drinken een gezellige groepsbijeenkomst. We maken de kinderen attent op elkaar, noemen elke ochtend de namen van de kinderen. Kinderen kiezen in principe zelf met wie ze willen spelen. Kinderen die vaak alleen spelen, ondersteunen en stimuleren we bij hun pogingen ook met anderen te spelen bv. door kinderen samen een activiteit te laten doen of als pm-er samen met meerdere kinderen een spelletje te doen. Goedemorgen Merel, wat fijn je weer te zien, Wie zit er naast je, weet je dat misschien? Goedemorgen Bastiaan, wat fijn je weer te zien, Wie zit er naast je, weet je dat misschien? Etc. etc. Extra dagen: Als kinderen een extra dag komen worden ze in principe in hun eigen stamgroep geplaatst. Als daar geen plaats is kunnen ze, in overleg met de ouders, een keertje naar een andere groep. De ouders moeten daar vooraf een toestemmingformulier voor ondertekenen. (zie bijlage 6, afname van extra dagen). Wennen Als er een nieuw kindje komt wennen hanteren wij een wenschema ( Ludens heeft een wenbeleid), maar in overleg met de ouders kijken wij steeds weer wat het beste werkt voor het betreffende kind. Tijdens het wennen vinden wij contact met de ouders heel belangrijk: met elkaar kennis maken, praten met elkaar over het kind en het gezin en het kennismaken met het kinderdagverblijf. De eerste twee keren komt de ouder altijd mee en blijft samen met het kind op de groep. Zo kan de ouder zien hoe het gaat op kinderdagverblijf Jodokus en kan het kind rustig alles verkennen. Belangrijk is dat ouders met name tijdens de wenperiode goed bereikbaar zijn. Ouders zijn ook na die tijd welkom in het kinderdagverblijf en het is mogelijk om een keer een dagdeel mee te draaien (graag wel in overleg) Ouders kunnen altijd even bellen om te vragen hoe het met het kind is! - 7 -

Overgang van babygroep naar peutergroep: Op Jodokus gaat het wennen van baby- naar peutergroep tijdens de vaste momenten. De eerste keer went de nieuwe peuter tijdens het fruit eten s morgens, de tweede keer blijft de peuter de hele ochtend en eet een broodje mee. De derde keer wordt er met de broodmaaltijd mee gegeten en wordt het nieuwe bed uitgeprobeerd en de vierde keer is een hele dag. Hoe die dagen precies verlopen, hangt voor een groot deel af van de reactie van de nieuwe peuter. Wil de peuter bijvoorbeeld met het speelgoed spelen dat op de nieuwe groep is? Dan mag hij of zij natuurlijk wat langer blijven. Zo kunnen de kinderen van fijne babytijd naar een fijne peutertijd. Zo kan het ook! We hebben oog en respect voor overeenkomsten en verschillen tussen kinderen, ouders en medewerkers. Iedereen mag er zijn en doet er toe! We praten hier regelmatig met de kinderen over bv. dat er kindjes zijn met rood haar en kindjes met zwart haar en dat we allemaal een neus hebben, de een is wat langer en de ander is wat korter. We laten kinderen vaak hun eigen oplossingen zoeken voor problemen, ervan uitgaande dat kinderen hiervan leren en de oplossingen van ons niet altijd per definitie de beste zijn. Ook realiseren we ons steeds weer dat niet alle kinderen op hetzelfde moment dezelfde behoefte en dezelfde aanpak nodig hebben. Bv. als een dreumes te moe is om nog het broodje te eten dan mag hij lekker gaan slapen. We bieden divers spelmateriaal aan en werken met thema s waaruit allerlei activiteiten uit voort komen. We hebben op alle groepen een familiemuur. Ieder kind mag een boekje hebben met foto s van thuis, waarin zijn of haar familie en omgeving in zichtbaar wordt. Het fotoboekje kunnen ze met elkaar of zelf bekijken en is een verbinding tussen thuis en kinderdagverblijf Jodokus Slapen Elk kind heeft een eigen bedje. Het beddengoed (slaapzak, lakentjes) is op Jodokus aanwezig en wordt na 5x slapen verschoond of indien het eerder vervuild is. Veel kinderen hebben ook een knuffel van thuis of een speentje mee. We gaan bij het slapen uit van de behoefte van de kinderen en wat het thuis gewend is. Bij de jonge baby s worden de slaapgewoonten van thuis overgenomen. Vanaf 1 a 1,5 jaar gaan de kinderen steeds meer mee in het dagritme van de groep. Als een kind meer behoefte heeft aan rust of slaap wordt er altijd naar een passende oplossing gezocht: even op de bank of met een boekje toch in bed. De peuters slapen in één slaapruimte. Er wordt altijd een liedje gezongen en één pm-er blijft in de slaapkamer tot alle kinderen slapen. In alle slaapruimtes wordt met babyfoons gewerkt. - 8 -

Wij lossen het samen wel op Wij leren kinderen dat zij een ruzie kunnen oplossen door te praten en samen te zoeken naar een oplossing die voor beide partijen goed is. In eerste instantie laten we de kinderen zelf hun ruzietjes oplossen. We houden het wel in de gaten en als ze er zelf niet uit kunnen komen, helpen we hen daarbij. We stimuleren de kinderen om zoveel mogelijk zelf met een oplossing te komen. We gebruiken daarbij de volgende stappen: -we grijpen in als de kinderen elkaar pijn of verdriet doen -we benoemen de gevoelens van de kinderen -we vragen wat er aan de hand is en laten hen om de beurt vertellen wat er is gebeurd -we benoemen het probleem -we vragen de kinderen of zij een oplossing weten en zo nodig, dragen wij een oplossing aan -we helpen de kinderen zich aan de afspraak te houden als dit nodig is Twee kinderen willen allebei hetzelfde treintje, ze worden allebei boos en één kind begint te gillen. De pm-er gaat ernaar toe en zegt: jullie zijn allebei boos omdat jullie allebei met hetzelfde treintje willen spelen hè? Hoe kunnen jullie dit oplossen? Een van de twee kinderen zegt: ik wil dat de trein naar mij toe rijdt! en het andere kind zegt ja, en dan rij jij de trein daarna weer naar mij?!... Zindelijk worden Zindelijk worden gaat vanzelf. We ondersteunen en begeleiden dit proces maar ieder kind heeft volgt hierin zijn of haar eigen tempo. Bij Jodokus zien de kinderen elkaar naar de wc gaan. Hierdoor wordt vaak de belangstelling gewekt en willen de kleinere kinderen ook! Zo stimuleren de kinderen elkaar om zindelijk te worden. Dit is ook een mooi moment om de verschillende en overeenkomsten tussen jongens en meisjes te benoemen. - 9 -

Vreedzame Wijk De Vreedzame Wijk komt voort uit de Vreedzame School, waar kinderen een stem krijgen, mogen meedenken en verantwoordelijkheden hebben. Het doel van een Vreedzame Wijk is om mensen en organisaties in de wijk met elkaar in verbinding te brengen en te zorgen voor een omgeving waarin kinderen veilig kunnen opgroeien. Er wordt gestreefd naar een eenduidig pedagogisch klimaat in de wijk, waardoor kinderen overal dezelfde regels leren: thuis, op school, bij de kinderopvang en op straat. Onderdeel van de Vreedzame Wijk is het instellen van een Vreedzame Kinderraad en het opleiden van wijkmediatoren. Het kindercentrum als oefenplaats. Het Vreedzame gedachtegoed sluit naadloos aan op de pedagogiek van Ludens. Bij Ludens kunnen kinderen in het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang oefenen en ervaring opdoen met het vreedzaam oplossen van conflicten, verantwoordelijkheid nemen en samenwerken. Zo ervaren kinderen dat ze ertoe doen en groeien ze op tot democratische burgers, met het kindercentrum als oefenplaats. Vreedzaam werken Ludens werkt op een vreedzame wijze. We leren de kinderen naar elkaar te luisteren, duidelijk te zijn over hun eigen gevoelens en behoeften en rekening te houden met die van iemand anders, te overleggen en op een vreedzame manier conflicten op te lossen. Zo ervaren kinderen dat ze ertoe doen en groeien ze op tot democratische burgers, met het kindercentrum als oefenplaats. Samen met scholen en andere partners in de wijk dragen wij deze vreedzame gedachte uit: op een positieve en zorgzame manier met elkaar omgaan en op een democratische manier beslissingen nemen. Hierdoor ontstaat verantwoordelijkheid voor de gemeenschap. Meer informatie over de vreedzame methode vindt u op de website van de Vreedzame School (www.vreedzameschool.nl) - 10 -

Wat vinden jullie ervan? Om kinderen voor te bereiden op een plek in onze democratische samenleving vinden wij het belangrijk om hen dit te laten ervaren op ons kinderdagverblijf. Wij laten kinderen met ons meedenken, vragen wat zij van de dingen vinden, we kijken en luisteren goed naar wat hen bezig houdt en nemen hen hierin serieus. Wij vragen bijvoorbeeld wat ze op de boterham willen, welk boekje ze willen lezen, met wie ze willen spelen of welk plaatje er op de verjaardagmuts moet komen. Bij ruzietjes vragen we: wat vind je er van dat hij de fiets heeft afgepakt in de plaats van direct onze eigen mening te verkondigen. 2.2. Communicatie Wij vinden het belangrijk om op een respectvolle manier te communiceren. Dat houdt in dat we naar elkaar luisteren, elkaar laten uitpraten. We hebben tijd en aandacht voor het gesprek. We willen de ander het gevoel geven gehoord te worden. We vinden het belangrijk om het goede voorbeeld te geven en om te checken of de boodschap goed is aangekomen. Wij denken dat goede communicatie bijdraagt aan het versterken van een band met elkaar. Fijn dat je vertelt wat er is 1.1 Communicatie Fijn dat je vertelt wat er is! Wij vinden de manier waarop we met elkaar en met de kinderen communiceren heel belangrijk. Hiervoor hebben we allemaal een Gordontraining Effectief communiceren met kinderen gevolgd. Wij praten op een rustige toon tegen kinderen en maken oogcontact door op hun hoogte met hen te praten. We luisteren actief naar behoeften en gevoelens van de kinderen Een meisje van 4 maanden ligt op een kleed te huilen. De pm-er besluit even bij haar te gaan zitten. Ze legt haar hand op de rug van het kindje en kijkt haar aan. He, ben je zo verdrietig? Wil je dat ik even bij je kom zitten? Ze wrijft zachtjes over het ruggetje van het meisje en laat zo weten dat ze bij haar is. Na een poosje kijkt het meisje haar aan en is rustig geworden. - 11 -

Goed gedaan! We benoemen het gedrag van de kinderen waarvan we genieten en geven de kinderen zoveel mogelijk concrete aanwijzingen over wat ze wel kunnen en mogen in plaats van wat er niet mag. We leggen uit waarom we iets goed of niet goed vinden. Wij geven elk kind zoveel mogelijk positieve aandacht. Je vliegt! Samen met de kinderen maken we van elke dag een leuke dag! We werken met plezier, kiezen voor een actieve houding en verzinnen leuke activiteiten met de kinderen waar we samen plezier in hebben. Twee peuters zitten met een pm-er met de blokken te spelen. Een paar meter verderop zit een jongetje van 7 maanden. Hoehoe, Niek roept de pm-er naar hem. De twee andere kinderen doen gelijk mee: Hoehoe roepen ze, Hoehoe. Niek kijkt telkens naar hun richting en moet lachen. Mmm, lekker appeltje Eten en drinken: Ludens heeft een voedingsbeleid gebaseerd op de richtlijnen van het voedingscentrum. Wij zijn terughoudend in gebruik van suiker en vet en bieden veel variatie aan in broodbeleg en door bijv stukjes tomaat of komkommer bij de lunch aan te bieden. Voor de baby s nemen we het voedingsschema over van thuis, altijd in overleg met de ouders. Er zijn drie momenten op de dag dat de kinderen en de pm-ers samen aan tafel zitten. In de ochtend. Dan kijken we samen met de kinderen wie er die dag aanwezig zijn. We zingen met de kinderen en daarna is er lekker fruit en drinken. We maken ruimte voor de kinderen; ze hebben altijd wel iets te vertellen. Tussen de middag eten de kinderen gezellig met elkaar een boterham en drinken een beker melk. Voor dat ze beginnen met eten, zingen ze we een eet-smakelijk- liedje s Middags na het slapen, krijgen de kinderen yoghurt, sap, water en/of thee met een tussendoortje. Soms lezen we een boekje of hebben een gezellige onderonsje. Voor de kindjes op de babygroep die wat later worden opgehaald is er rond 17.15 nog een soepstengeltje en een bekertje water. - 12 -

Omgaan met allergieën: We houden rekening met allergieën en voedingswensen. Er hangt in de keuken informatie over de voeding van de peuters. De babygroepen hebben deze informatieborden op de eigen groep. Op Jodokus overleggen we altijd eerst met de ouders over de voeding van hun kind(eren). Kinderen onder één jaar mogen geen honing en pindakaas op hun brood i.v.m. eventuele allergische reacties. Feesten en traktaties Bij verschillende feesten, zoals Kerst, Sinterklaas, Pasen, een verjaardag, vinden wij het leuk om met elkaar iets extra s te eten. Wij proberen dan wel te voorkomen dat er teveel vet en zoet wordt gegeten. Ook bij trakteren willen we graag een gezonde traktatie, zoals mandarijntjes, fruitspiesje of rozijntjes. Ook een klein speeltje ( b.v. bellenblaas, stoepkrijt ) is leuk om uit te delen. Onze pm-ers kunnen ook altijd leuke ideetjes aandragen hiervoor. Bij Jodokus zijn wij ons ervan bewust dat wij het goede voorbeeld geven. Wij laten het gedrag zien dat wij ook graag bij de kinderen zien. Dit doen we bij alles wat we doen bv. als wij willen dat de kinderen met een vork eten, eten wij ook met een vork. Als wij willen dat de kinderen aan tafel blijven zitten, lopen wij ook niet steeds van tafel. Bij ongewenst gedrag laten wij ook zien hoe het anders kan. Hygiëne Wij vinden het belangrijk dat de ruimtes waarin de kinderen spelen opgeruimd en schoon zijn en dat de kinderen ook ervaren wat vies en schoon is. Bij de babygroepen staan overschoenen voor ouders om het straatvuil buiten te houden. Wij leren de kinderen hun handjes te wassen voor we gaan eten en na het toiletbezoek. Na elke verschoning wast een medewerker haar handen en elke dag wordt het kinderdagverblijf schoon gemaakt. Bij ziekte en/of besmettingsgevaar volgen wij de richtlijnen van de GGD. Wij werken op de groepen volgens het protocol hygiënisch werken. Lichaamsbesef De kinderen genieten van vastgehouden worden, knuffelen, stoeien en op schoot zitten. De manier waarop kinderen aangeraakt worden is belangrijk voor de ontwikkeling van het lichaamsbesef. Pm-ers doen dit op een rustige en niet gedwongen manier. Ook door tijdens het verschonen, het naar de wc gaan en het aan- en uitkleden het eigen lijf van de kinderen te benoemen. We doen regelmatig zintuiglijke spelletjes: voelen, proeven, ruiken, horen en zien. Door middel van allerlei gebaren die we tijdens deze spelletjes doen, zoals het kloppen van het zand, klappen in de handjes, stampen met de voeten, handjes wassen, haren kammen, tandjes poetsen etc. ervaren kinderen lichaamsbesef. We zingen liedjes over de verschillende lichaamsdelen en lezen boekjes hierover voor. Ervaren dat het fijn is om aangeraakt te worden, en dat je ook mag zeggen als je dat niet wilt, dat je lichaamsdelen weet te benoemen is de basis voor een gezonde seksuele ontwikkeling. - 13 -

2.3. Het spelende kind Wij gaan ervan uit dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om te leren en hun omgeving te verkennen. Door te spelen, oefenen kinderen alle sociale, emotionele, cognitieve, motorische, morele en communicatieve vaardigheden die ze nodig hebben. Het tempo van de ontwikkeling van bovengenoemde vaardigheden wordt door het kind zelf bepaald. Bij ons mag je vies worden Wij gaan ervan uit dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om te leren en hun omgeving te verkennen. Door te spelen, oefenen de kinderen alle sociale, emotionele, cognitieve, motorische, morele en communicatieve vaardigheden die ze nodig hebben. Kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om te voelen, proeven, ruiken, horen en ervaren. Ze mogen doen en kijken wat dat teweeg brengt. We laten kinderen zoveel mogelijk zelf ontdekken. De wilgentenen hut, de zandwatertafel, de moestuinbakken en het klimspeeltoestel en de grote zandbak bieden uitdaging om van alles te ontdekken. Hierbij mogen ze dus letterlijk vies worden. Vies worden betekent bij Jodokus echter ook dat je dingen mag proberen en zelf uitvinden, waarbij er ruimte is om fouten te maken en zelf te bepalen waarvoor en wat voor materiaal en speelgoed je wilt gebruiken. Spring maar, ik vang je op Kinderen ontwikkelen zich optimaal als ze zich op hun gemak voelen. Dan zijn ze ontspannen, nieuwsgierig en vol zelfvertrouwen. Als kinderen weten waar ze aan toe zijn en als ze kunnen overzien wat er gaat gebeuren en wat er van hen verwacht wordt zal dat bijdragen aan een gevoel van veiligheid. Dat bereiken we door duidelijk te zijn en structuur aan te brengen in de ruimte.. De baby s leggen we bewust vaak op de grond op een kleed zodat ze zelf in beweging kunnen komen. Wij denken dat het goed is dat kinderen uit zichzelf gaan rollen, kruipen en zitten. In de groepsruimtes zijn diverse hoekjes: een bouwhoek, huishoek, verkleedhoek. Door het wisselen of aanvullen van materialen bieden we nieuwe uitdagingen. Bij de baby s is er ook ruimte om te kruipen, verstoppen, klimmen. De peuters kunnen dat buiten of in de gymzaal. We verven, kleien, bouwen en graven of we gaan juist spetteren bij de wasbak. Een groot doek buiten wordt een hut of een prinsessenjurk. Maar helpen bij dagelijkse werkzaamheden zoals was vouwen of plein vegen is ook een activiteit! Meestal beginnen we zelf een activiteit te doen en dan schuiven de kinderen hierbij aan. Het gaat ons om het proces, niet om het resultaat Bij de peuters staat regelmatig de tussendeur open. De kinderen kunnen zo hun eigen keuzes maken qua speelgoed, activiteiten of vriendjes en kunnen zo op hun eigen tempo zelf de ruimtes verder verkennen. Bij de babygroepen laten we de dreumessen ook vaak samen spelen of gaan met elkaar verven of muziek maken. Er wordt op Jodokus veel gezongen en voorgelezen. Hierbij gebruiken we muziekinstrumentjes, handpoppen, de versjesdoos of we zingen met allerlei gebaren. - 14 -

We werken met thema s zoals de boerderij, lichaam, naar buiten etc. hierbij zoeken we liedjes, versjes, boekjes, activiteiten. We gebruiken hierbij de methode peuterplein. Bij de peutergroepen is het thema zichtbaar op de thematafels. Wat heb je gevonden? We letten goed op de initiatieven van de kinderen en we laten merken dat we deze gezien hebben. We volgen deze initiatieven door te verwoorden wat een kind aan het doen is, doen regelmatig toevoegingen en zorgen ervoor dat we beurt verdelen. We maken contact met het kind en voeren gesprekjes op ooghoogte van de kinderen. Een kind heeft een slak gevonden en laat het diertje aan de pm-er zien. Ha, jij hebt iets gevonden, wat is dat? vraagt de pm-er. Het kind zegt een schelp! zit er ook iets in? vraagt de pm-er. Een tong! zegt het kind Probeer het maar We hebben vertrouwen in de kinderen. Kinderen mogen regelmatig op zichzelf zijn en we helpen of corrigeren niet te snel. We geven kinderen keuzes en verantwoordelijkheden (op hun niveau), stimuleren kinderen om te durven en laten kinderen zoveel mogelijk zelf doen en uitproberen. We doen zelf regelmatig een stapje terug Probeer het maar, je kunt het best! Een meisje wil zelf in de kinderstoel klimmen. De pm-er kijkt op een afstandje toe. Het meisje kijkt haar aan. De pm-er zegt: toe maar, probeer het maar, je kunt het best! Het meisje klimt voorzichtig op de stoel. Na een aantal pogingen lukt het. Triomfantelijk kijkt ze naar de pm-er, goed gedaan zeg! - 15 -

3. Samenwerken met ouders Contacten met ouders: Een goed contact tussen ouders en medewerkers vinden wij heel belangrijk. We zijn samen verantwoordelijk voor de opvoeding en verzorging van de kinderen. Als ouders zich goed en vertrouwd voelen bij ons, zal dit zeker een positieve invloed hebben op hun kinderen Wij staan open voor vragen en opmerkingen van ouders. De meeste contactmomenten vinden plaats tijdens de dagelijkse breng- en haalmomenten. Als er in de groep even geen tijd is om een gesprek te voeren, kan er een afspraak gemaakt worden om op een ander tijdstip te praten. Nadat de definitieve plaatsing van een kind is geregeld, neemt één van de pm-ers die het kind in de groep krijgt, contact op met de ouders. Er worden afspraken gemaakt over de wenperiode. In het plaatsingsgesprek worden alle praktische zaken besproken. Wij observeren een kind jaarlijks, nadat de observatie is besproken in het groepsoverleg en voeren wij daarover ook een gesprek met de ouder(s). Als er zaken zijn waar ouders ontevreden over zijn, kunnen zij terecht bij de pm-er of bij de teamleider. Wij horen graag van ouders hoe zij de opvang ervaren. Hiervoor hebben wij ook klacht- en complimentenformulieren. Op deze manier kunnen wij onze kwaliteit blijven verbeteren. Overdracht bij halen en brengen: De dagelijkse overdracht bij het halen en brengen van de kinderen vinden wij belangrijk. We zien het als een wisselwerking tussen ouders en pm-ers. Bij het brengen is er de mogelijkheid voor ouders om nog een boekje te lezen met hun kind( eren) of even met de pm-er of andere ouders te praten. Voor pm-ers is het belangrijk dat ze een goede overdracht krijgen van ouders, zodat ze weten of er voor het kind een belangrijke gebeurtenis is geweest zoals bv.uit logeren voor het eerst, uitstapje of het kind voelt zich niet lekker, er is iets in de thuissituatie gebeurd.. Bij het halen van de kinderen is er ook weer een mondelinge en/of schriftelijke overdracht. De schriftelijke overdracht vindt ieder dag plaats totdat een kind 1 jaar wordt. Daarna wordt er 1x per maand in het schriftje geschreven. Ouders verzorgen zelf het schriftje. Evaluatie wenperiode: Ongeveer twee maanden na plaatsing wordt het wennen van het kind geëvalueerd d.m.v. van een formulier wat ouders invullen. Er wordt ingegaan op eventuele vragen, wensen, op- en aanmerkingen van beiden kanten. Ouders kunnen ook een gesprek vragen met de teamleider. Observatie Welbevinden: Er is één keer per jaar een observatiegesprek. Aan de hand van een vragenlijst over het Welbevinden wordt er uitgebreid over het kind gesproken. Als wij ons zorgen maken over een kind, praten wij daar in eerste instantie over met de ouders. Wanneer wij denken dat er extra zorg nodig is overleggen wij dit altijd eerst met de ouders. Ouders beslissen uiteindelijk of ze dit wel of niet willen. Ouderavond n.a.v. observatie: De ouders kunnen intekenen voor een 10 minuten gesprek met de pm-er die de observatie heeft gedaan. Meedraaien op de groep: In overleg is het mogelijk, dat ouders een dag of dagdeel kunnen kijken op de groep van hun kind. Ouders krijgen hierdoor meer zicht te op hoe wij bij kinderdagverblijf Jodokus werken en hoe wij met de kinderen en de kinderen met elkaar omgaan. Ook hebben we regelmatig een Kom-op-de-thee-week waar behalve ouders ook opa s, oma s of andere familie welkom is. Evaluatie Als de kinderen ons kindercentrum verlaten, vragen wij de ouders een evaluatie formulier in te vullen. Ouders krijgen de gelegenheid om in een gesprek de punten te verduidelijken - 16 -

Ouderavonden: Door het jaar heen worden er verschillende ouderavonden georganiseerd. De jaarlijkse ouderavond wordt vanuit het team in samenwerking met de oudercommissie georganiseerd. Er wordt bijv een gastspreker uitgenodigd die wat kan vertellen over onderwerpen die met opvoeden te maken hebben zoals bv. taalontwikkeling bij jonge kinderen, de Gordon-methode, kinderboeken. Deze avonden kunnen een ondersteuning zijn bij de opvoeding en geven ook de mogelijkheid dat ouders elkaar en de pm-ers ontmoeten. Oudercommissie Voor ouders die actief betrokken willen zijn bij de gang van zaken op het kinderdagverblijf is er een oudercommissie (OC). De OC wil ouders bij het beleid van de organisatie betrekken. Zij vergadert 1 keer in de 2 maanden met de teamleider van Jodokus. Zij zijn een aanspreekpunt voor ouders en hebben daarnaast een adviesrecht bij : Wijze van uitvoering van het kwaliteitsbeleid (w.o. aantal kinderen per pedagogisch medewerker, groepsgrootte, opleidingseisen beroepskrachten en inzetbaarheid beroepskrachten in opleiding) Pedagogisch beleidsplan Voedingsbeleid Risico-inventarisatie veiligheid en gezondheid Openingstijden Vaststelling of wijziging klachtenregeling en aanwijzen leden klachtencommissie Wijziging van de prijs van kinderopvang. De OC organiseert 1x per jaar een barbecueavond en zorgen ook regelmatig voor een leuke attentie voor pm-ers rondom feestdagen of bijzondere gebeurtenissen. De OC heeft een eigen brievenbus in de hal en zijn ook bereikbaar per mail: ocjodokus@hotmail.com Centrale Oudercommissie Ouders, als belangenbehartigers van hun kind, hebben ook organisatiebreed een plaats bij Ludens. Hiertoe is er de Centrale Oudercommissie. Het doel van de Centrale OC is gemeenschappelijke belangenbehartiging op centraal niveau. Daarnaast is de centrale OC klankbord, stimulans, aanspreekpunt en signaleerder. Klanttevredenheid: Één keer per twee jaar worden ouders middels een vragenlijst gevraagd naar hun tevredenheid over de locatie en Ludens in zijn algemeen. Als de kinderen ons kindercentrum verlaten, vragen wij de ouders een evaluatie formulier in te vullen. Ouders krijgen de gelegenheid om in een gesprek de punten te verduidelijken. Uiteraard kunnen ouders ook altijd mondeling of via mail met teamleider in gesprek met vragen of opmerkingen. - 17 -

4. Spelen en Ontwikkelen 4.1. Ontwikkelingsgericht werken 1 Elke kind heeft een aangeboren drang tot spelen en ontdekken. Kinderen zijn nieuwsgierig, hebben een enorm doorzettingsvermogen. Vallen en weer opstaan, blijven proberen tot het lukt. Spelenderwijs leren ze met hun handen, hoofd en hart. Jonge kinderen hebben een combinatie nodig van een voorspelbare omgeving en ruimte om te ontdekken en te experimenteren. Herhalingen maken de wereld voorspelbaar en veilig. Vaste gewoonten en rituelen dragen daartoe bij. En vanuit deze veiligheid gaan kinderen spelen en ontwikkelen ze zich. Er bestaan nogal wat verschillen in het tempo, waarin kinderen zich ontwikkelen. Waar de een vlot is met praten, kan de ander eerder fietsen. Wie intensief op een gebied leert, houdt minder energie over voor groei op andere gebieden. Een kind kan niet alles tegelijk, ieder kind heeft talenten en voorkeuren. Om een optimaal ontwikkelingsklimaat te scheppen kijken we waar het kind in de ontwikkeling aan toe is en passen daar de omgeving en het activiteitenaanbod op aan. Pm-ers motiveren en stimuleren de kinderen om zich al spelend te ontwikkelen op hun eigen, unieke wijze en in hun eigen tempo. Pm-ers zijn heel bepalend voor het succes van het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen. Zij gebruiken hiervoor de volgende interactievaardigheden: 1. Sensitieve responsiviteit Dit gaat om warme en ondersteunende aanwezigheid en past bij het Groeimeter item Fijn dat je vertelt wat er is (respectvolle communicatie). Pm-ers tonen een warme belangstelling voor de kinderen en geven hun emotionele steun wanneer zij die nodig hebben. Zij reageren tijdig en adequaat op de signalen van de kinderen en fungeren daardoor als een veilige haven. 2. Respect voor autonomie Dit gaat om het Groeimeter-item Zo kan het ook (omgaan met verschillen, diversiteit). Pm-ers erkennen en waarderen de kinderen als individuen met hun eigen ideeën en perspectieven. Een pm-er laat deze erkenning en waardering expliciet blijken door de kinderen te stimuleren om ze veel mogelijk zelf te doen en zelf keuzes te maken, door het perspectief van het kind te verwoorden en waardering uit te spreken voor hun ideeën 3. Structureren en grenzen stellen Pm-ers maken de kinderen duidelijk wat er van hen verwacht wordt en zorgen ervoor dat zij zich daar ook aan houden. Spring maar, ik vang je op (uitdaging en houvast bieden). Een pm-er structureert situaties, activiteiten en taken voor de kinderen zodanig dat zij ze kunnen overzien en met succes kunnen voltooien. Zij stelt voldoende grenzen en doet dat ook tijdig 4. Praten en Uitleggen Pm-ers praten veel en leggen vaak uit aan kinderen. Mmmm, lekker appeltje (het goede voorbeeld geven). Een pm-er begeleidt op een vanzelfsprekende manier haar interacties met de kinderen met taal. Zij legt bv. steeds uit wat er gaat gebeuren en wat zij doet, luistert naar en reageert op vragen van kinderen en verwoordt hun intenties en gevoelens als zij dat zelf (nog) niet kunnen. 5. Ontwikkelingsstimulering Pm-ers ZIEN dat elk moment van de dag een ontwikkelingskans biedt Wat heb je gevonden (goed kijken en luisteren naar wat kinderen bezig houdt) Pm-ers stimuleren de persoonlijke competentie van kinderen Bij ons mag je vies worden (ruimte geven, kinderen zelf laten ontdekken). Een pm-er biedt niet alleen veel extra stimulering maar stemt die stimulering ook goed af op de aandacht, het ontwikkelingsniveau en de toestand van de kinderen waardoor zij de interesse van de kinderen prikkelt terwijl ze overstimulering voorkomt. - 18 -

Pm-ers GRIJPEN KANSEN door op veel momenten van de dag kinderen te stimuleren in hun actieve, nieuwsgierige, onderzoekende houding. Zij spelen in op de grote hoeveelheid initiatieven die de kinderen laten zien binnen en buiten en gebruiken de verzorgingsmomenten als gouden ontwikkelingsmoment. Pm-ers CREËREN KANSEN door te zorgen voor een verzorgde, rijke, stimulerende omgeving waarin veel te ontdekken en te experimenteren valt voor de kinderen zodat de kinderen zich al spelend kunnen ontwikkelen. Kinderen mogen veel aanraken, voelen en concreet ervaren. 6. Begeleiden van Sociale Interacties De pm-er besteedt aandacht aan positieve interacties tussen kinderen en probeert deze te bevorderen. Samen kun je meer (Je doet het samen, verbondenheid) Pm-ers reageren positief op positieve interacties tussen kinderen die zich spontaan voordoen en bevorderen zelf actief positieve interacties tussen kinderen door situaties te creëren die de kans op deze interacties tussen kinderen vergroot, ofwel door kinderen actief op elkaar te richten en hen aan te moedigen tot positieve interacties wanneer zich daar een positieve gelegenheid voordoet. 4.2. De wijze waarop bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen of andere problemen worden gesignaleerd Signalering De pm-er doet elk jaar bij alle kinderen een observatie naar Welbevinden. Hiervan worden verslagen gemaakt die bewaard worden in de kinddossiers. Naar aanleiding van de observatie Welbevinden volgt een oudergesprek. Het observatieverslag en de uitkomsten van het oudergesprek worden besproken in de eerstvolgende kindbespreking na de observatie. Als in de kindbespreking blijkt dat een kind extra zorg nodig heeft, opvallend gedrag vertoont of bijzonderheden in de ontwikkeling vertoont, wordt de pedagoog van Ludens ingeschakeld worden (altijd met toestemming van de ouders van het desbetreffende kind, in overleg met de teamleider van de locatie). De pedagoog doet een of meerdere (aanvullende) observaties en bespreekt de resultaten hiervan met de pedagogisch medewerkers. Verheldering Uit de observaties en het gesprek dat de pedagoog heeft met de pm-ers over het opvallende gedrag komen een aantal aanbevelingen en tips voort om met het kind/ de situatie om te gaan. Deze resultaten worden hierna besproken met de ouders door de pedagoog samen met de pmer. Handeling Pm-ers stellen in samenwerking met de pedagoog een actieplan op naar aanleiding van de gegevens uit de verschillende observaties en de gesprekken hierover en voeren dit plan uit. Bij onvoldoende ontwikkeling en blijvende zorg schakelt de pm-er, in overleg met de teamleider, de pedagoog weer in. De pedagoog observeert, indien nodig, nog een keer en komt met aanvullende aanbevelingen. Hierna volgt weer een oudergesprek. Advisering Als blijkt dat na bovengenoemde procedure het kinderdagverblijf of de bso niet kan bieden wat het kind nodig heeft om zich optimaal te kunnen ontwikkelen, als meer specialistische begeleiding nodig is die pm-ers in betreffende situatie niet kunnen bieden en naar verwachting ook niet elders bij Ludens, gaan ouders, teamleider en pedagoog met elkaar op zoek naar passende instanties die hierbij ondersteuning kunnen bieden. - 19 -

4.3. Ondersteuning pedagogisch medewerkers Voor de implementatie en ondersteuning van het pedagogisch beleid (waaronder het ontwikkelingsgericht werken) heeft Ludens twee pedagogen en drie video-interactie begeleiders in dienst die pm-ers en teamleiders ondersteunen door middel van trainingen, gesprekken, observaties en video-interactiebegeleiding. Gordontraining Effectief omgaan met kinderen en ouders in de kinderopvang Alle pm-ers volgen deze training met als doel het ontwikkelen en verbeteren van communicatievaardigheden van pm-ers gebaseerd op wederzijds respect. Pm-ers leren door kennis en vaardigheden die ze zich in deze training eigen maken op een positieve manier om te gaan met kinderen, ouders en collega s. Het gaat hierbij met name om luisteren en sensitief zijn. Door het aanleren van vaardigheden voor het werken vanuit een democratische opvoedingsstijl ( win-win-methode ) leren pm-ers kinderen om problemen op te lossen met respect voor elkaar. Workshops Werken volgens de Gordonmethode Deze workshops richten zich op de pm-ers die de basistraining gevolgd hebben. De herhaling en verdieping activeert de al opgedane kennis en vaardigheden en gaat in op de thema s die op dat moment bij pm-ers de aandacht vragen. Kennis wordt versterkt en deskundigheid vergroot. Video Interactie Begeleiding (VIB) Van alle pm-ers wordt drie keer een opname gemaakt van een pedagogische situatie met daaraan gekoppeld een feedback gesprek. Gekeken wordt naar interactiepatronen tussen medewerkers en kinderen om deze vervolgens te analyseren en bespreekbaar te maken. Pedagogisch Specialisten Bij Ludens werken 7 pedagogisch specialisten. Deze specialisten werken mee op de groep en geven het goede voorbeeld. Zij maken pedagogisch handelen bespreekbaar en begeleiden pmers in het uitvoering geven aan het pedagogisch beleid van Ludens. Pedagogische werkgroepen Deze werkgroepen zijn ingesteld per gebied met als doel om het pedagogisch beleid levend te houden. De werkgroep bestaat uit de teamleiders en de pedagogisch specialisten uit het betreffende gebied, de pedagoog, twee pm-ers en minimaal twee keer per jaar een ouder uit de oudercommissie. De gebiedsmanager neemt deel op agenda. Pedagogische thema s die op dat moment bij pm-ers de aandacht vragen worden hierin besproken. - 20 -

Bijlage 1: Dagindeling kinderdagverblijf Jodokus Dagindeling: We hanteren een herkenbare dagindeling maar houden hierbij ook rekening met de behoeftes van de kinderen. Vooral de jongste baby s hebben hun eigen ritme wat eten, slapen en drinken betreft; die we in overleg met ouders zoveel mogelijk aanhouden. Onderstaande dagindeling is dus van toepassing op kindjes vanaf ongeveer 10-12 maanden. Brengen: De kinderen worden gebracht tussen 7.30 en 9.15 uur. De pedagogisch medewerkers beginnen op verschillende tijden. Zolang er nog geen 2e pm-er aanwezig is, worden alle baby s op één babygroep en alle peuters op één peutergroep opgevangen. Ouders hebben de mogelijkheid om samen met hun kind(eren) een puzzel te maken of een boekje te lezen voordat ze afscheid nemen. Fruit eten: Om ongeveer 9.15 uur wordt er samen opgeruimd en gaan we aan tafel. We zingen een liedje, en iedereen wordt bij naam genoemd. Zo kunnen de kinderen duidelijk horen en zien wie er die dag allemaal wel en niet zijn.tijdens klaarmaken van het fruit worden er liedjes gezongen en een van de pm-ers leest daarna een boek of een verhaal voor en of wordt er naar elkaars verhalen geluisterd. Als we klaar zijn, krijgen de peuters een eigen doekje voor hun mond en handen. Daarna volgt een sanitaire ronde. De kinderen die zindelijk zijn, gaan op de wc en bij de andere kinderen worden de luiers verschoond. Activiteiten: Na het verschonen is het tijd om te spelen! We werken vanuit thema s zoals lente, dieren, circus. We gaan bijv. naar buiten, knutselen, bouwen of verkleden. Voor de 3+ kinderen zijn er in de ochtend en tussen de middag extra activiteiten zoals bijv. knippen, kleine kraaltjes, puzzels etc. We kunnen ook gebruik maken van de gymzaal boven of de leeskamer. Middageten: Tussen 11.15 en 11.30 uur gaan de babygroepen aan tafel. Bij de peuters is dit rond 12.30 uur. We ruimen samen op en we wassen onze handen voor het eten. De kinderen mogen zelf aangeven wat ze op hun boterham willen. De peuters smeren al zoveel mogelijk hun eigen boterhammen. Na een Smakelijk-eten lied gaan we eten. Bij het eten krijgt iedereen een beker melk. Als we klaar zijn, krijgen de kinderen weer een eigen doekje voor hun mond en handen. Daarna is er weer een sanitaire ronde. Slapen: Tussen 12.30 en 13.00 uur gaan de slapers naar bed. Op de bedjes staan waar elk kind slaapt. Kinderen die gaan slapen, kleden zich uit en doen dat zoveel mogelijk zelfstandig. Bij de babygroepen hebben we altijd een babyfoon aan en bij de peuters blijft er iemand in de slaapkamer en staat er tevens een babyfoon aan. Kinderen die echt niet kunnen slapen, gaan met de medewerker naar de badkamer om aan te kleden. In de middag: Rond 14. 30-15.00u zijn de meeste kinderen weer wakker. Er is ruimte om even te spelen of rustig op de bank even wakker te worden. Als iedereen weer aangekleed is; drinken we yoghurt en is er water/sap/thee en een tussendoortje (cracker, biskwietje, rijstwafel) Hierna weer speeltijd; rond 17 uur worden de eerste kinderen opgehaald. Na 18 uur is er nog mogelijkheid voor verlengde opvang in één van de peutergroepen en één van de babygroepen. - 21 -

Bijlage 2: Rituelen en feesten Wij vieren feesten en hebben aandacht voor speciale momenten in het jaar, en gebeurtenissen. feesten vieren wij echt, andere dagen schenken wij aandacht en gebeurt er iets speciaals binnen de gewone dagindeling. Uitzwaaien: De kinderen geven zelf aan wanneer en hoe zij afscheid willen nemen van de ouders. Ze gaan zwaaien met een pm-er of alleen of met andere kinderen uit hun groep. Een kind dat verdrietig is, wil even kunnen huilen voor het gaat spelen; hier krijgt het ook alle ruimte voor,de pm-er blijft altijd in de buurt. Ook op de babygroep vinden we het belangrijk dat er duidelijk met de kinderen afscheid genomen word. Voorleesontbijt : Wij doen Ludens breed jaarlijks mee aan het Nationaal Voorleesontbijt. Er wordt gezamenlijk het gekozen boek voorgelezen, en er is voor elk kind een gezond ontbijtje. Alle kinderen en ouders van de peutergroepen worden hiervoor uitgenodigd. Modderdag: In juni is er de jaarlijkse modderdag. Kinderen kunnen die dag heerlijk kliederen met modder, zand en water. Carnaval: Vieren wij bescheiden. Kinderen mogen verkleed komen. Als kinderen willen, kunnen zij geschminkt worden. Er wordt gedanst op muziek. Verjaardag: De verjaardagen van de kinderen worden natuurlijk gevierd. We maken er een feestelijke dag van: we hangen slingers op, het kind krijgt een cadeautje, een feestmuts en er wordt gezongen terwijl het kind op de verjaardag stoel zit. Ook mag het kind een traktatie uitdelen. We geven de voorkeur aan een gezonde traktaties zoals mandarijntjes, fruitspiesje of rozijntjes. Sinterklaas: We laten geen Sinterklaas komen, maar vieren het sinterklaasfeest wel met de kinderen. Er is poppenkast, alle kinderen krijgen een cadeautje. We versieren de ruimtes en zingen veel sinterklaasliedjes. Kerst: We brengen de groepen in kerstsfeer, zingen kerstliedjes en we houden een kerstlunch met de kinderen.. De kinderen maken hun eigen kerstversiering. Pasen: We maken de groep gezellig met een paastak en versierde eieren. We verstoppen paaseieren die de kinderen mogen gaan zoeken.de kinderen mogen paaswerkjes knutselen. Afscheid van Jodokus: Wanneer en kind vier jaar is geworden en Jodokus gaat verlaten, wordt er uitgebreid afscheid genomen door zijn groepsgenoten en de pm-ers. We maken een zwaaimuts en het kind mag op de feeststoel zitten. Geboorte zusje, broertje: Ook dit is een bijzondere gebeurtenis waar we natuurlijk aandacht aan besteden. Vaak is er een traktatie en mag het kind vertellen over het nieuwe kindje. BBQ: In september is er een BBQ die wordt verzorgt door de Oudercommissie van Jodokus voor het hele kinderdagverblijf. - 22 -

Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten Bij Ludens werken we met gediplomeerde pedagogisch medewerkers (pm-ers). We houden ons aan de regels die voorgeschreven zijn door de wet en de GG&GD. De omvang van de groepen ligt vast in de CAO en Ludens hanteert deze norm. Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden worden de pm-ers ondersteund door: De Teamleider voor aansturing, begeleiding en coördinatie in verband met het uit te voeren beleid en de dagelijkse gang van zaken. Afdeling Informatie en Plaatsing (I&P): regelt de aanmelding en plaatsing van kinderen. Afdeling Personeel en Organisatie (P&O): regelt de aanstelling van medewerkers. Afdeling Facilitaire zaken: zorgt voor reparaties en onderhoud van gebouwen en buitenterreinen. Externe schoonmaakbedrijven: zorgen voor reinigingswerkzaamheden. Gebiedsmanager voor aansturing en begeleiding op managementniveau. Pedagoog voor training en advies en ondersteuning van pm-ers indien dit noodzakelijk is (in overleg met de ouders) Oudercommissie voor advies. GG&GD voor toezicht houden en controleren op uitvoering van wettelijk vastgesteld beleid Ludens is HKZ gecertificeerd en werkt volgens het HKZ kwaliteitssysteem. Dit wordt gecontroleerd door een extern auditbureau. Ludens leidt ook mensen op. Ieder jaar zijn er wel 1 of 2 stagiaires. Zij worden niet op formatie ingezet en zijn altijd onder begeleiding van de pedagogische medewerkers. Afhankelijk van hun vaardigheden en opleiding krijgen zij uitbreiding van hun verantwoordelijkheden. Ondersteuning als slechts 1 beroepskracht aanwezig is: Bij kinderdagverblijf Jodokus zijn er altijd 2 pm-ers aanwezig. Bij verlengde opvang na 18.00 uur tot 18.30 uur zijn er 2 pm-ers van kinderdagverblijf Jodokus aanwezig of er is 1 pm-er van Jodokus met 1 pm-ervan BSO Kaktus (bovenverdieping) aanwezig. Afwijking beroepskracht-kindratio. We werken volgens rooster. Iedere ochtend starten we op met één peutergroep en één babygroep. Afhankelijk van het aantal kinderen per dag en het aantal medewerkers wordt in de ochtend maximaal 45 minuten afgeweken van de wettelijke beroepskind ratio. Dit geld ook in de middag als er vanaf 16.45 uur de eerste medewerkers naar huis gaan. Tussen de middag wijken we maximaal 90 minuten af; er liggen dan veel kinderen te slapen. Wij volgen hierbij de norm van maximaal 3 uur per dag. - 23 -