IEDEREEN MET DEMENTIE HEEFT RECHT OP EEN CASEMANAGER

IEDEREEN MET DEMENTIE HEEFT RECHT OP EEN CASEMANAGER IMPACT VAN DEMENTIE Met de vergrijzing van de Nederlandse samenleving en de stijgende levensverwachting neemt het aantal dementiepatiënten snel toe. De feiten leveren het volgende beeld op: Op dit moment telt ons land circa 270.000 mensen met een vorm van dementie. Er zijn volgens het Sociaal Cultureel Planbureau gemiddeld drie mensen betrokken bij zorg van iemand met dementie. Dat betekent dat meer dan een miljoen mensen te maken hebben met dementie. Volgens onderzoek in 2007 is een op de vijf mantelzorgers dusdanig overbelast dat zij ziek zijn van het zorgen. 58 procent van de mantelzorgers loopt een groot risico op overbelasting (Bron: Nivel, 2007). Bij overbelasting wordt een groter beroep gedaan op gezondheidszorgvoorzieningen. Volgens berekeningen van de Gezondheidsraad, gecombineerd met gegevens van Alzheimer Nederland, zal het aantal mensen met dementie de komende decennia toenemen tot 500.000 in 2050. Tegelijkertijd neemt de beroepsbevolking sterk af. Dit betekent dat er potentieel minder mensen zijn die beroepsmatig zorg kunnen bieden aan dementiepatiënten. Er zijn nu nog zeventig werkenden op iedere dementiepatiënt, in 2050 zijn dat er naar verwachting twintig. Vanaf 2030 is naar verwachting meer dan de helft van alle mensen met dementie alleenwonend, zonder iemand in huis om hem of haar te verzorgen. Nu woont de meerderheid (65 procent) van de mensen met dementie nog samen met een partner. Dementie is een ziekte die veel kosten voor de gezondheidszorg genereert. In 2003 werd er in totaal 3,125 miljard uitgegeven aan dementie. Dit is gelijk aan 5,4% van de totale kosten voor gezondheidszorg in Nederland. Daarmee is dementie na verstandelijke handicap de duurste aandoening. Er dreigt binnen enkele jaren een groot tekort op de arbeidsmarkt voor personeel dat werkzaam is in de zorgsector. De kwaliteit van de zorg zal als gevolg van het bijna onoplosbare tekort aan menskracht -in het bijzonder in de verzorging van oudere mensen- ernstig tekortschieten en onder de minimale kwaliteitseisen uitkomen (RVZ, 2006). Duidelijk is dat met een verwacht aantal van een half miljoen dementiepatiënten in 2050 en een teruglopende beroepsbevolking de zorg aan mensen met dementie anders georganiseerd moet worden. Maatregelen zijn nodig met het oog op de gezondheidssituatie en kwaliteit van leven van dementiepatiënten en hun naaste omgeving. Dementie staat in de top drie van ziekten die voor de patiënt het meeste verlies van kwaliteit van leven veroorzaakt. Bovendien is dementie een ziekte die grote impact heeft op de naaste omgeving van de patiënt. Door de zorg anders te organiseren en te zorgen voor een adequate inzet van middelen, kan de overheid een noodzakelijk en belangrijk verschil maken. 1

Nu is de situatie als volgt: Dementiepatiënten leven gemiddeld zo n acht jaar met de ziekte. Van die acht jaar wonen ze gemiddeld zes jaar thuis. 70% van de mensen met dementie woont thuis. Familie, vrienden en verschillende instanties bieden de nodige zorg. 78% van de mantelzorgers is overbelast of loopt een groot risico op overbelasting (bron: Nivel, 2007). Deze mantelzorgers hebben vanwege deze (over)belasting adequate en professionele begeleiding nodig. Bij 93 procent van de onderzochte mantelzorgers is sprake van professionele zorg, maar 67 procent daarvan vindt die zorg niet toereikend. Mantelzorgers geven aan dat ze meer behoefte hebben aan informatie, goed advies en coördinatie (bron: factsheet, Nivel, 2007). Patiënt en de mantelzorgers willen een opname in een verpleeghuis zo lang mogelijk uitstellen (bron: LDP-werkboek, NIZW, 2004). CASEMANAGEMENT ALS OPLOSSING De problemen die de sterk versnipperde aanpak van de dementiezorg opleveren, is de aanleiding geweest om het Landelijke Dementieprogramma (LDP) in het leven te roepen. Het LDP ondersteunt regionale zorgaanbieders om meer en betere hulp te bieden, die aansluit bij wat mensen met dementie en hun familie het meeste nodig hebben. In de afgelopen jaren zijn er in verschillende LDP-regio s goede resultaten bereikt in de dementiezorg met een zogenaamde casemanager. Een casemanager is een onafhankelijke en vaste begeleider voor mensen met dementie en hun naasten vanaf (vermoeden van) de diagnose tot het overlijden of enkele maanden na verpleeghuisopname. Een casemanager informeert, begeleidt, denkt mee, adviseert, regelt zorg en helpt keuzes te maken. Steeds in antwoord op de ontwikkeling van het ziektebeeld en de benodigde hulp aan patiënt en mantelzorger. Modelbeschrijving Alzheimer Nederland sluit zich aan bij de beschrijving van casemanagement, die is opgesteld door LDP-experts op basis van de opgedane ervaringen in de verschillende regio s (bron: LDP-advies, april 2007). Belangrijke notie is dat casemanagement bij dementie meer is dan een regelfunctie. De casemanager is een professional (met doorgaans een achtergrond van gespecialiseerd verpleegkundige) die zelf ondersteuning en begeleiding levert. Tot de taken van de casemanager behoren tenminste zorgdiagnostiek, het cyclisch coördineren (signaleren, regelen, evalueren en bijstellen) van zorg en behandeling, het bieden van psychosociale systeembegeleiding (informatie, psycho-educatie, familiegesprekken, rouwverwerking), het bieden van praktische ondersteuning (o.a. zorgbemiddeling) en begeleiding bij de medische behandeling (cognitief en gedragsmatig). Ook taken als vroegsignalering, crisishulp (inclusief uitvoering BOPZ) en het bieden van nazorg na opname of overlijden kunnen deel uitmaken van het takenpakket. 2

Casemanagement dient te worden aangeboden als onderdeel van een integraal pakket. Dit betekent ook dat de samenwerking tussen de verschillende regionale aanbieders van zorg, behandeling en welzijn essentieel is om doeltreffend patiënten en familie te kunnen begeleiden tijdens het ziekteproces. Goede zorg, behandeling en ondersteuning bij dementie is trajectaanbod. Een netwerk verplicht zich tot een samenhangend aanbod, waarbij de patiënt en zijn familie geen last meer hebben van het bestaan van aparte organisaties en diensten. Dit betekent voor de casemanager dat deze niet alleen op het niveau van de cliënt (zie boven) maar ook op het niveau van het regionale netwerk een rol heeft. Op het niveau van het regionale netwerk vervullen casemanagers een spilpositie in het afstemmen van benodigde zorg in de regio, het monitoren van hiaten en verbeterpunten en het zichtbaar maken van de effecten van casemanagement. EFFECTEN VAN CASEMANAGEMENT BIJ DEMENTIE Die ervaringen die inmiddels zijn opgedaan met casemanagement vinden steun in positieve uitkomsten van verschillende onderzoeken: Stichting Geriant in Noord-Holland werkt sinds 2000 met casemanagement (conform het beschreven model). Er is een cliënttevredenheidsonderzoek uitgevoerd door het Trimbosinstituut. Het rapportcijfer van mantelzorgers over casemanagement is een 8,1. Maar ook huisartsen en ketenpartners (thuiszorg, GGZ-instellingen, verpleeghuizen, etcetera) zijn lovend met respectievelijk de rapportcijfers 7,8 en 7,9. Bovendien blijkt dat huisartsen graag naar de Stichting Geriant verwijzen. Stichting Geriant regelt ongeveer 400 verpleeghuisopnames per jaar. Het aantal verwijzingen naar een casemanager is in de afgelopen jaren flink gestegen, maar het aantal verpleeghuisbedden bleef constant. De 400 verwijzingen worden daarmee op de groep cliënten die casemanagement krijgt een steeds kleiner percentage. Bovendien verzuchten de verpleeghuizen dat ze steeds zwaardere mensen binnen te krijgen. Met andere woorden, mensen blijven dus langer thuis. In het buitenland is ook ruime ervaring opgedaan met een multidisciplinaire aanpak van dementie, waarbij casemanagement een belangrijke rol speelt. Professor David Challis van de Universiteit van Manchester, een erkend internationaal specialist op het gebied van casemanagement, stelde na onderzoek vast dat casemanagement leidt tot een uitstel van verpleeghuisopname en meer kwaliteit van leven tegen dezelfde kosten. Een multidisciplinaire aanpak bij dementie is al in het eerste jaar na de diagnose kosteneffectief (en dus niet alleen door uitstel van verpleeghuisopname), ondanks de investering in de diagnosestelling (bron: An integrated approach to dementia, a clinical and economic evaluation, Claire Wolfs, 2007, Universiteit van Maastricht). Afgaande op deze onderzoeken en opgedane ervaringen is de conclusie dat casemanagement leidt tot: - Een hogere tevredenheid van patiënt en mantelzorgers. - Een lagere belasting van de mantelzorgers die daardoor in staat zijn gedurende een langere periode mantelzorg te bieden. - Een vermindering van de zorgvraag onder mantelzorgers. - Minder crisisopnamen. - Uitgestelde (niet afgestelde) opname in verpleegtehuizen. - Lagere belasting van huisartsen door ondersteuning van casemanager. - Efficiëntere inzet van beschikbare middelen. 3

Casemanagement kost slechts 8,- tot 10,- per cliënt per dag. Dit omvat zowel de inzet van de casemanager, het multidisciplinaire team als de organisatiekosten (bron: Stichting Geriant). Omgerekend op jaarbasis is dit een bedrag van 3.000 3.500 per cliënt. RANDVOORWAARDEN CASEMANAGEMENT Dankzij de verschillende initiatieven in diverse LDP regio s (51 van de 57 LDP-regio s hebben (plannen voor) casemanagement) is er in de afgelopen jaren ruime ervaring opgedaan met casemanagement voor dementiepatiënten. Daardoor zijn proeven of pilots niet langer nodig. Het is nu tijd om maatregelen te nemen, waardoor het mogelijk is casemanagement landelijk te implementeren. Om dit mogelijk te maken, moet aan de volgende randvoorwaarden voldaan worden: Financiering Voor de invoering van casemanagement volgens de beschrijving van het LDP is er een andere financieringsstructuur nodig dan nu. Op dit moment wordt door de Zorgkantoren, Zorgverzekeraars Nederland, Alzheimer Nederland en het Ministerie van VWS gewerkt aan een Inkoopgids Dementie, waarin ook casemanagement opgenomen is. Alzheimer Nederland staat achter de ambitie om de inkoopgids nog dit jaar te realiseren, zodat regio s vanaf 1 januari 2009 casemanagement volgens het voorgestane model adequaat gefinancierd krijgen. Stimulans Momenteel werkt het CBO in opdracht van het Ministerie van VWS en de Inspectie Volksgezondheid aan een Indicatorenset Dementienetwerk. Het aanbod van casemanagement zal een onderdeel zijn van het dementienetwerk en wordt hiermee onderdeel van de kwaliteitseisen. Alzheimer Nederland steunt dit initiatief van harte en hoopt dat hiermee eind 2010 in 51 van 57 regio s casemanagement aangeboden wordt. Opleidingen Casemanagement is een vak 1. Een vak op HBO + -niveau. Om te zorgen voor voldoende gekwalificeerde casemanagers, is een initiële opleiding voor casemanagers nodig. Bij de ontwikkeling hiervan kan worden aangesloten bij initiatieven die reeds vanuit de markt ontplooid worden (onder andere Fontys Hogeschool en Hogeschool Windesheim). Sterke integratie van het voorgestane model van casemanagement en de opleidingen is noodzakelijk. Alzheimer Nederland spreekt zijn vertouwen uit dat er op korte termijn aan de bovengenoemde randvoorwaarden voldaan zal worden. 1 Casemanagers zijn professionals met een HBO+ opgeleid competentieprofiel, waarbij ervaring met complexe situaties, goede contactuele vaardigheden, beheersing van gesprekstechnieken, ruime kennis van de sociale kaart en eigenschappen als analytisch vermogen, doorzettingsvermogen en creativiteit van belang zijn. 4

WAT IS VOLGENS ALZHEIMER NEDERLAND OP KORTE TERMIJN NODIG? Als iedereen met dementie recht heeft op een casemanager, zijn er 3.000 gekwalificeerde casemanagers nodig 2. Voldoende gekwalificeerde casemanagers zijn cruciaal voor de kwaliteit van het casemanagement. Voor een deel komen die vanuit de initiële opleiding (op zijn vroegst over 4 jaar) en voor een deel uit bijscholing. De financiering volgens de Leidraad voor inkoop van ketenzorg dementie (care met verbinding naar cure en WMO) zal niet voorzien in bijscholing van casemanagers. Doel: Alzheimer Nederland wil een impuls geven aan het casemanagement door binnen de huidige kabinetsperiode (eind 2010) 1.000 gekwalificeerde casemanagers door middel van bijscholing op te leiden. Dit is 1/3 van de totale behoefte. Verzoek Alzheimer Nederland aan staatssecretaris Bussemaker: Om dit doel te realiseren vraagt Alzheimer Nederland staatssecretaris Bussemaker om eenmalig 5,5 miljoen beschikbaar te stellen voor bijscholing van casemanagers. Haalbaarheid: De organisaties die casemanagement bieden, leiden hun eigen medewerkers op. Stichting Geriant heeft een intern opleidingsprogramma, dat zich inmiddels in de praktijk heeft bewezen (zie bijlage 1). Deze opleiding kan direct worden ingezet voor de noodzakelijke bijscholing. Fontys Hogeschool en Hogeschool Windesheim hebben concrete interesse getoond om deze nascholing aan te bieden. Er wordt een bacheloropleiding gerontologie ontwikkeld met een deelvariant casemangement bij dementie. Deze opleiding is in september 2009 gereed. Professionals in de sector zien de nut en noodzaak van casemanagement. Zij tonen veel belangstelling voor een baan als casemanager. Het noemen van de functie van casemanager in de media leidde bij Alzheimer Nederland tot ruim 60 reacties, waarvan 25 spontane aanmeldingen (zie bijlage 2 voor een impressie). De psychogeriatrie krijgt door de functie van casemanager dus weer aantrekkingskracht voor hoger opgeleide zorgprofessionals. Samengevat: er is een kant-en-klare opleiding, er zijn potentiële aanbieders en er zijn gegadigden. - * - 2 In Nederland zijn er 150.000 gediagnosticeerde thuiswonende mensen met dementie, die in aanmerking komen voor een casemanager. De caseload van één casemanager is 50 cliënten, dus er zijn 3.000 casemanagers nodig. 5

BIJLAGE 1 Opleiding casemanager dementie Globale typering: De inhoud van de opleiding casemanager dementie is veelomvattend en van divers niveau: het omvat kennis, vaardigheden, richtlijnen, handvatten en tips. Het kent zowel een scholings- als praktijkgedeelte. In de breedte is het bedoeld om een competente casemanager te worden en het werk zowel effectief als efficiënt in te richten. Daarom komen zowel inhoudelijke als organisatorische onderwerpen in het programma aan bod. Het programma casemanager dementie is op maat gemaakt voor en door medewerkers van Stichting Geriant. Doelgroep: De opleiding is bedoeld voor professionals met een HBO-V diploma en kortdurende werkervaring in de gezondheidszorg. Ten tijde van de opleiding zijn zij werkzaam in een ambulante setting in een HBO functie die gericht is op het begeleiden en behandelen van mensen met een dementie, i.c. in een functie als casemanager dementie. Aantal deelnemers: De groep bestaat uit maximaal 16 deelnemers. Werkwijze: De opleiding is een combinatie van klassieke scholing en het opbouwen van begeleide werkervaring. De scholing: Het scholingsprogramma is opgebouwd uit meerdere modulen. Iedere module wordt door twee docenten gegeven waarvan er één casemanager is die continu de vertaalslag maakt van de theorie naar de praktijk. De andere docent is de inhoudsdeskundige voor het onderwerp en module die op dat moment aan de orde is. Bij de start van iedere module ontvangt de deelnemer een format en literatuur ter voorbereiding. Op het format staat beschreven het onderwerp van de module is, het resultaat dat behaald wordt, de inhoud van de module, welke voorbereidingen de deelnemer moet treffen, hoe de werkwijze zal zijn en op welke manier er getoetst zal gaan worden. De praktijk: Iedere deelnemer wordt gedurende de opleiding gekoppeld aan een ervaren casemanager die optreedt als praktijkbegeleider. Er wordt zowel voorzien in praktijkbegeleiding als supervisie. Gedurende de opleiding wordt er gewerkt met een portfolio. In het portfolio komt de C.V. van de deelnemer, een persoonlijk leerplan waarvoor de deelnemer 10 eindtermen kiest uit de lijst eindtermen opleiding casemanagement dementie en hier een vertaling van maakt naar eigen leerdoelen. Tijdens de opleiding worden de resultaten van toetsen en prestaties toegevoegd aan het portfolio. Het portfolio zal een levend document zijn tussen de casemanager i.o., de praktijkbegeleider en de opleiding. Het portfolio wordt getoets in het tussengesprek en aan het eind van de scholing. 6

Inhoud: Module 1: Module 2: Module 3: Module 4: Module 5: Module 6: Module 7: Module 8: Module 9: Module 10: Module 11: Module 12: Methodiek casemanagement dementie (2 bijeenkomsten) Diagnose dementie en behandeling (3 bijeenkomsten) Kwaliteit Somatiek in relatie tot dementie (2 bijeenkomsten) Psychiatrie in relatie tot dementie (2 bijeenkomsten) Mantelzorger (2 bijeenkomsten) Gespreksvoering Crisisinterventie en Recht (2 bijeenkomsten) Marktwerking Persoonlijkheidsstoornissen Systeemtherapie (2 bijeenkomsten) Sociale kaart Eindtoets: Als proeve van bekwaamheid werken de cursisten een praktijkprobleem uit en presenteren dit aan hun medecursisten en aan collega-casemanagers van hun organisatie. De deelnemer schrijft een individueel advies over een onderwerp met het idee daar collega-casemanagers een handreiking in te bieden. Zij/hij presenteert het advies aan collega-cursisten en praktijkopleiders. Een collega-cursist mag helpen het advies te verdedigen. Twee collega s uit de organisatie van de deelnemers zullen kritische vragen stellen over het advies. Leermiddelen: Literatuurklappers. Per module wordt er een format met relevante literatuur uitgereikt. Tijdsinvestering: Scholingsdagen: één dag (2x3 uur) per 14 dagen, totaal 20 dagen. Verspreidt over één jaar. Supervisie bijeenkomsten 1½ uur per keer, één per 6 weken, totaal 8 keer verspreidt over 1 jaar. - * - 7

BIJLAGE 2 IMPRESSIE VAN REACTIES OP PLEIDOOI VOOR CASEMANAGEMENT IN MEDIA Vorige week zag ik in het programma Een Vandaag de directeur van Alzheimer Nederland. Hij vertelde over de toename van het aantal Alzheimer patiënten in de toekomst. Een van de suggesties was om coaches voor mantelzorgers voor de dementerende te introduceren. Graag word ik op de hoogte gehouden van deze ontwikkelingen. Ik ben wijkverpleegkundige en kom dagelijks met mantelzorgers in contact. Ik ben ziekenverzorgende met 15 jaar werkervaring in het werken met jonge en oude Alzheimer patiënten. Ik werk op dit moment nog steeds in de zorg met eerder genoemde patiënten. Ik vind het belangrijk dat naaste familie geleerd wordt hoe met Alzheimer om te gaan als zij ermee geconfronteerd worden. Hierin zou ik graag mijn bijdrage willen leveren. Ik schrijf u deze brief, omdat de functie van casemanager mij een aantrekkelijke functie lijkt. Het is voor mij een uitdaging om voor mantelzorgers dit lastige en ingewikkelde deel van hun taak over te nemen. Helaas heb ik maar al te vaak ervaren, weliswaar op een andere vlak, hoe instanties langs elkaar heen werken of onvolledige informatie verstrekken. Daardoor kost het vaak onnodige veel tijd om bevredigende antwoorden te krijgen. En ik heb dus ook ervaren, dat de goede informatie is te krijgen, als je de juiste wegen weet te vinden. Ik heb begrepen, dat er momenteel een proef loopt. Graag zou ik van u of vanuit uw organisatie geïnformeerd willen worden, of, waar en/of wanneer er de mogelijkheid is om voor de functie van casemanager in aanmerking te komen. Van een collega kreeg ik een berichtje aangaande coaches voor dementerenden. Dit artikel heeft gestaan in het blad 'Bijzijn', geplaatst op 23 jan jl. Hierin werd aangegeven dat Alzheimer Nederland al jaren ijvert voor het aanstellen van coaches voor demente personen welke nog thuis wonen. In het artikel wordt ook aangegeven dat staatssecretaris Bussemaker er nu geld voor vrij maakt. Kunt u mij vertellen of er inderdaad geld is voor het aanstellen van deze coaches en zo ja, is er al gestart met het aanstellen van coaches? Zijn er coaches aan het werk en/of wordt er geworven. Het aanstellen van coaches lijkt mij een prima idee. Op basis van mijn ervaringen in de thuiszorg als wijkverpleegkundige en mijn huidige werk als afdelingshoofd van een psychogeriatrische afdeling in een verpleeghuis, kan ik een aardige inschatting maken hoe het demente personen vergaat in de thuissituatie, maar vooral ook onder welke druk en emoties de mantelzorgers functioneren. Dit onderwerp vind ik uitermate boeiend en ik zou er graag daadwerkelijk iets mee willen doen. Graag zou ik in aanmerking komen voor een opleiding tot coach voor dementerend en hun partners. Ik ben een verzorgend met ongeveer 20 jaar ervaring, grotendeels met dementerenden. Op het ogenblik werk ik in het verpleeghuis voor kleinschalig wonen. Als bijlage zend ik u mijn cv ook mee. In een artikel uit het verpleegkundig digitaal blad "Bijzijn" las ik dat de mogelijkheid tot het inzetten van coaches voor dementerenden nu ook financieel worden ondersteund door de overheid. Dit wekt mijn interesse omdat ik, komend uit dit vakgebied als geriatrisch verpleegkundige, vind dat de dementie in het algemeen te lang een ondergeschoven kindje is geweest. Het lijkt mij heel zinvol hieraan mee te kunnen werken. Is daar enige informatie over beschikbaar? 8

In de media is de laatste tijd extra aandacht voor dementie. Laatst was er een uitzending op T.V. waar ook de functie casemanager voor patiënten en mantelzorgers die met dementie te maken hebben genoemd werd. Ik ben zelf ziekenverzorgende, Z- verpleegkundige (beide opleidingen lang geleden gedaan) en ben bezig met de verkorte, deeltijd HBOV. Ik moet nog bijna 2 jaar en wat ik precies na mijn opleiding wil gaan doen weet ik nog niet, maar de functie casemanager zoals omschreven lijkt me erg Interessant. Weet u waar ik informatie over die functie en eventuele opleiding daarvoor kan vinden? Met meer dan gewone belangstelling heb ik naar Eén Vandaag op maandagavond 29 oktober jl. gekeken. Wederom schrok ik van de recente onderzoekgegevens en wat dit in zal gaan houden nu en in de toekomst voor de ouder wordende medemens. In het bijzonder trof mij het gegeven van de overbelasting van mantelzorgers omdat de thans geboden hulp voor 67 % van de mantelzorgers tekort schiet!! Binnen de huidige ontwikkelingen in de gezondheidszorg en die nog zullen gaan komen zal het casemanagerschap dan wel coaching van mantelzorgers een belangrijke plaats in gaan nemen. Momenteel wordt er door ons zorgbureau c.q. zorgmakelaardij hier in toenemende mate aandacht aan geschonken, dit ook vanwege mijn achtergrond als maatschappelijk werker psycho-geriatrie. Graag zou ik van u willen vernemen of er binnen Alzheimer Nederland mogelijkheden zijn om dit gegeven uit te bouwen.ons zorgbureau werkt met name in het Noorden en het Oosten van het land. Mijn vraag aan u is verder of er in het Noorden of het Oosten van het land al lopende of te ontwikkelen projecten zijn waarin mogelijk geparticipeerd kan worden? De vragen zijn, bestaat er op dit moment een opleiding familie of mantelzorg coaching? zo ja, zou ik hiervoor in aanmerking kunnen komen.ik ben ziekenverzorgende met 15 jaar werkervaring in het werken met jonge en oude Alzheimer patiënten. Ik werk op dit moment nog steeds in de zorg met eerder genoemde patiënten.ik vind het belangrijk dat naaste familie geleerd wordt hoe met Alzheimer om te gaan als zij ermee geconfronteerd worden. Hierin zou ik graag mijn bijdrage willen leveren. Waar worden de cursussen gegeven waar je opgeleidt kunt worden tot coach. Ik ben 18 jaar werkzaam in instellingen als activiteitenbegeleidster-medewerker-verzorging, en zou hiervoor graag opgeleid willen worden om dan als dementie coach ingezet te kunnen worden. Vorige week zag ik in het programma Een Vandaag de directeur van Alzheimer Nederland. Hij vertelde over de toename van het aantal Alzheimer patiënten in de toekomst. Een van de suggesties was om coaches voor mantelzorgers die voor dementerende te introduceren. Graag word ik op de hoogte gehouden van deze ontwikkelingen. Ik ben wijkverpleegkundige en kom dagelijks met mantelzorgers in contact. Ik ben een hulpverlener en werk met en bij mensen in huis die de ziekte van Alzheimer hebben Ik doe dit via een eigen onderneming AZOm en zorg volledig voor de PGB gebeuren zodat mensen langer in de thuissituatie kunnen blijven wonen Daarnaast ben ik al 10 jaar cliëntenraadsvoorzitter van de Herven een PG huis in s Hertogenbosch. Nu heb ik via de media vernomen dat uw cursus verzorgd voor mantelzorgondersteuners zoals ik in de wandelgangen word genoemd Graag zou ik daar voor in aanmerking komen dus meer informatie aangereikt krijgen. 9

Kunt u mij meer informatie geven over de "functie" mantelzorg coach. Ik heb deze week een TV-uitzending gezien waar deze term ter sprake kwam. Zijn er opleidingen/ cursussen die u verzorgt? Heeft u advies of mogelijke resultaten? Ik ben erg geïnteresseerd om deze vorm van begeleiding ook te realiseren in een intramurale setting. Ik ben nl. werkzaam in een verpleeghuis als manager van een grote verblijfsafdeling voor Psycho Geriatrische cliënten. Ik maak het regelmatig mee dat met name de mantelzorgers grote copingproblemen hebben. Ik zou daar graag een begeleidingsprogramma voor ontwikkelen, dus vandaar mijn interesse. Gisteravond zag ik in Eén vandaag de reportage over de ontoereikende begeleiding van mantelzorgers van Alzheimer patiënten door het grote tekort aan coördinatoren van deze zorg. Mijn vraag is of er de mogelijkheid bestaat naar deze functie te solliciteren, en indien dit het geval is, zou ik van u graag informatie toegezonden krijgen over de eisen en de arbeidsvoorwaarden. Gisterenavond zag ik bij een of ander actualiteitenprogramma dat het aantal dementerenden in Nederland schrikbarend stijgt. De zorg voor deze mensen komt in eerste instantie veelal op de omgeving terecht. In de toekomst zou er grote behoefte aan mantelzorg coaches zijn om mantelzorgers te begeleiden. Momenteel zijn die er, volgens de spreker in het programma, nog maar zeer weinig. Ik ben verpleegkundige in de thuiszorg en de functie van mantelzorg coach spreekt mij enorm aan. Zou u mij hier meer over kunnen vertellen? Wat de functie inhoudt, welk opleidingsniveau er wordt gevraagd en welke scholing er eventueel voor gevolgd moet worden? Of, als u geen antwoord weet op deze vragen, wie er wel meer over zou kunnen weten? Gisteravond zag ik op tv een interessant programma over mantelzorgcoördinatoren. Ik ben als verpleegkundige werkzaam in een GGZ-kliniek in Limburg en heb jarenlange ervaring met PG-problematiek. Ik zou erg geïnteresseerd zijn in dit werk. Bestaat hier al een opleiding voor? Hoe word je als professioneel hulpverlener mantelzorgcoördinator? Ik heb net de uitzending van een vandaag bekeken. Daar had u het over mantelzorg coach. Is hier een opleiding voor? zoja, zou u mij willen mailen, waar deze is en wanneer deze is. Ik werk momenteel zelf in de thuiszorg en maak van dichtbij mee hoe het voor zowel de dementerend, als voor de mantelzorger is. En ben er van overtuigd dat zolang iemand thuis kan wonen dat dit het beste is, maar zie wel in dat het erg zwaar voor de mantelzorger is Ik voel me dan ook erg aangetrokken tot deze opleiding. - * - 10