Activiteitenverslag inclusief financieel verslag Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk Breda / Oosterhout zaaknummer 1480964 Periode 2009
Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 1 1. BESTUUR EN ORGANISATIE 2 Aanleiding 2 Organisatiestructuur 2 Projectorganisatie 2 2. ACTIVITEITEN EN RESULTATEN IN 2009 3 Stuurgroepvergaderingen 3 Werkgroepbijeenkomsten 3 Werkgroep expertiseontwikkeling 3 Werkgroep publiekscampagne 3 Werkgroep Dementiepunten Breda 5 Werkgroep Dementiepunt Oosterhout 5 Inventarisatie sociale kaart gegevens 6 Samenwerking met stichting Zet 6 Afwijkingen, knelpunten en ervaringen over samenwerking 6 3. FINANCIËLE VERANTWOORDING 8 DE DOORGESCHOVEN SUBSIDIEGELDEN WORDEN IN 2010 INGEZET VOOR EXTRA UREN PROJECTLEIDER, ZODAT ER EXTRA AANDACHT AAN DE OPSTART EN IMPLEMENTATIE VAN DE ONDERSTEUNINGSPUNTEN KAN WORDEN GEGEVEN. 9 4. VOORUITBLIK 2010 10 1
1. Bestuur en organisatie Aanleiding De Provincie Noord-Brabant heeft op 8 juni 2008 besloten om subsidie te verlenen voor het opstarten van Regionale Dementie Ondersteuningspunten (RDO). De grootste knelpunten landelijk en ook in onze regio zijn het gebrek aan informatie over dementie, moeite met het omgaan met mensen met dementie en de overbelasting van de partner en/of de kinderen van de mensen met dementie (Nivel, juni 2009). Het Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk wil de genoemde knelpunten verminderen door: - In 2010 dementie ondersteuningspunten in de wijk te openen waar mensen gratis (en zonder indicatie van het CIZ) terecht kunnen voor informatie, advies, ondersteuning en ontmoeting. - een scholingsprogramma op te zetten voor professionals en vrijwilligers, zodat zij beter om kunnen gaan met mensen met dementie. - dementie onder de aandacht te brengen bij de inwoners van de regio, waardoor mensen eerder alert worden op dementie bij iemand uit hun omgeving en het taboe rond dementie wordt doorbroken. In de regio Breda e.o. zijn 3 RDO s van start gegaan: Breda/Oosterhout, Etten-Leur/Zundert, Woudrichem/Werkendam/Aalburg/Moerdijk/Drimmelen/Geertruidenberg, samengevoegd onder de naam RDO Dongemond. Alzheimer Nederland, afdeling Breda e.o. heeft een adviesrol in deze RDO s. De organisaties participeren in de RDO s komen uit de gezondheidszorg (verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorginstellingen, GGZ en het Amphia Ziekenhuis), welzijnsinstellingen en mantelzorgondersteuning zoals STIB (Steunpunt informele zorg Breda) en HOOM. Ook alle genoemde gemeenten nemen deel aan dit project. Organisatiestructuur Het project is ondergebracht bij de Annevillegroep, een samenwerkingsverband van zorgaanbieders in de regio Breda. Sinds 7 december 2006 is de Annevillegroep een formele vereniging. Het project wordt aangestuurd vanuit het Annevillebureau, door mevrouw B. van Aalst en mevrouw C. van Hulten, projectleiders Annevillegroep. p/a Amphia Ziekenhuis PL, 7 e etage Pasteurlaan 9 4901 DH Oosterhout Tel 0162-327655 Projectorganisatie De samenwerking tussen de ketenpartners is vastgelegd in een convenant. Hierin zijn ook de projectstructuur (Het RDO heeft een stuurgroep, met daaronder diverse werkgroepen) en de verdeling van de cofinanciering opgenomen. 2
2. Activiteiten en resultaten in 2009 Stuurgroepvergaderingen In 2009 zijn de stuurgroepleden van RDO Breda / Oosterhout 4 maal bij elkaar geweest om de voortgang van het RDO te bespreken. Naast de reguliere stuurgroepvergaderingen kwamen de stuurgroepleden van de RDO s Breda/Oosterhout, Etten-Leur/Zundert en Dongemond op 10 december 2009 bij elkaar voor het Groot Overleg. Dit samenzijn bestond uit de volgende onderdelen: - inhoudelijke vergadering met 3 RDO stuurgroepen (Breda/Oosterhout, Etten-Leur/Zundert en Dongemond) om te komen tot afstemming in de regio - presentatie van de resultaten uit het dementie project Breda, Alphen/Chaam en Baarle- Nassau uitleg website www.dementiezorg.nl resultaten onderzoek naar respijtzorg in de regio Stand van zaken ziekte- en zorgdiagnostiek dementie in de regio Uitleg over de Eerste Hulp Bij Dementie informatiekoffer - Pauze en gelegenheid tot bekijken van de kunstwerken uit de Art4Care collectie - Workshop methode familiezorg door Dr. D. Beneken genaamd Kolmer. Werkgroepbijeenkomsten In 2009 zijn binnen RDO Breda / Oosterhout 2 werkgroepen opgestart. Deelnemende lidorganisaties stellen hiervoor om niet medewerkers te beschikking. De werkgroepen worden voorgezeten door de projectleider. Binnen de Annevillegroepregio zijn drie RDO s van start gegaan. Twee werkgroepen hebben een bovenregionale opdracht uitgevoerd. De resultaten zijn door alle drie de RDO s gebruikt. Dit betreft de werkgroep expertiseontwikkeling van professionals en de werkgroep publiekscampagne. In de figuur op de volgende pagina is een schematisch overzicht gegeven van de verschillende werkgroepen per RDO. Werkgroep expertiseontwikkeling De werkgroep expertise ontwikkeling van professionals (formeel geplaatst onder RDO Etten- Leur/Zundert) heeft voor de gehele Annevillegroepregio een scholingsprogramma ontwikkeld voor professionals, zodat zij eind 2011 beter om kunnen gaan met dementie. De 1 e scholingsbijeenkomst staat gepland op 2 maart 2010 en wordt verzorgd door Dhr. Th. Feitsma, Klinisch Geriater van het Amphia Ziekenhuis. Werkgroep publiekscampagne De werkgroep publiekscampagne (formeel geplaatst onder RDO Dongemond) heeft voor de hele Annevillegroepregio in de week van wereld Alzheimerdag (21 september 2009) een publiekscampagne georganiseerd. De werkgroep wilde op een ludieke manier aandacht trekken voor het onderwerp dementie. Om dit te bereiken is gekozen voor een campagne met Loesje posters. Professionals uit de regio hebben een workshop Loesje posters schrijven gevolgd en zo zijn er zes verschillende posters met teksten over dementie ontwikkeld. Deze posters waren onder andere te bewonderen in bibliotheken, gemeentehuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen en buurthuizen. De posters zijn 3
beschikbaar gesteld via de website www.dementiezorg.nl, zodat ook andere regio s gebruik kunnen maken van de posters. Naast deze posters, gericht op vroegsignalering en taboedoorbreking dementie, heeft publieksvoorlichting plaatsgevonden via de website www.dementiezorg.nl en regionale media en magazines. In veel regionale kranten, de Seniorenwijzer en interne huiskranten van organisaties is het artikel Niet-pluisgevoel bij vergeetachtigheid? Trek tijdig aan de bel! gepubliceerd. In dit artikel is een interview met een dementieconsulent en mantelzorger van iemand met dementie opgenomen. Bij dit artikel is tevens een Loesje poster geplaatst. De werkgroep publiekscampagne heeft een plan van borging opgeleverd voor de publiekscampagne in 2011. Figuur 1: Overzicht werkgroepen per RDO 4
Dementie ondersteuningspunten Het Dementiepunt is een laagdrempelig punt waar mensen vanuit de gemeente terecht kunnen voor informatie over dementie, ondersteuning, ontmoeting en activiteiten. In het punt wordt een gevarieerd programma aangeboden met onder andere gespreksgroepen voor mantelzorgers, informatieve bijeenkomsten en activiteiten voor mantelzorgers en mensen met dementie, waardoor het contact met de wijkbewoners gestimuleerd wordt. Ook zijn er mogelijkheden voor praktische hulp, advies en verspreiding van foldermateriaal. Er is geen indicatie nodig en er wordt niet gewerkt met toelatingscriteria of een aanmeldingsprocedure. Alle Dementiepunten binnen de Annevillegroepregio krijgen hetzelfde logo: Werkgroep Dementiepunten Breda De werkgroep heeft allereerst gekeken naar de inwonersaantallen van de gemeente Breda, op wijkniveau per leeftijdscategorie. De wijken waar de meeste ouderen wonen komen in aanmerking voor een Dementiepunt. Vervolgens heeft de werkgroep per wijk de mogelijke locaties voor Dementiepunten in kaart gebracht. De bedoeling is zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande buurthuizen/wijkgebouwen. Er zijn 6 locaties uitgekozen. In 2010 worden de eerste twee Dementiepunten geopend. Na 6 maanden wordt een evaluatie uitgevoerd en verbeterpunten worden meegenomen in de opening van de volgende twee Dementiepunten. De Dementiepunten worden gerund door geschoolde vrijwilligers. Deze worden ondergebracht bij STIB (Steunpunt Informele zorg Breda). In de stuurgroepvergadering van februari 2010 wordt het conceptplan voor het vestigen van Dementiepunten in Breda besproken. In het conceptplan zijn opgenomen: - Locaties - Uitvoering en beheer - Financiering - Programma - Communicatieplan - Stappenplan Na vaststelling door de stuurgroep kan de werkgroep aan de slag met de werving en scholing van vrijwilligers. Naar verwachting worden medio 2010 de eerste twee Dementiepunten in Breda geopend. Werkgroep Dementiepunt Oosterhout Op 15 juli 2009 is de Regionale Dementie Ondersteuningsnetwerk (RDO) werkgroep Oosterhout voor de eerste keer bij elkaar gekomen voor de oprichting van minimaal één Dementiepunt in de gemeente Oosterhout. Tijdens het LDP project, dat in 2008 is afgerond, is een ontmoetingshuis geopend. Met de werkgroep wordt gekeken welke activiteiten al aanwezig zijn en welke activiteiten nog moeten worden aangeboden om tot een volwaardig Dementiepunt te komen. In 2009 heeft de werkgroep een conceptplan opgeleverd voor het vestigen van een Dementiepunt in de gemeente Oosterhout. Dit conceptplan wordt begin 2010 voorgelegd aan de stuurgroep. In het conceptplan zijn opgenomen: 5
- Locaties - Uitvoering en beheer - Financiering - Programma - Communicatieplan - Stappenplan Inventarisatie sociale kaart gegevens De projectleider heeft voor alle gemeenten binnen het RDO het aanbod op het gebied van wonen, zorg en welzijn voor dementerenden en hun naasten in kaart gebracht en toegevoegd aan de sociale kaart gegevens op de website www.dementiezorg.nl. Het overzicht is nu volledig en wordt continue up-to-date gehouden. Alle deelnemende organisaties is gevraagd op hun website een link aan te maken naar de site dementiezorg.nl. Samenwerking met stichting Zet De samenwerking met stichting Zet verloopt prettig en onze adviseur Joost Geerts en programmacoördinator Hilde Stoop zijn altijd beschikbaar voor overleg. Het Provinciaal projectleidersoverleg ervaren wij als zeer waardevol. Tijdens de Provinciale RDO dag hebben de RDO s binnen de Annevillegroep een workshop/presentatie gegeven over: Website www.dementiezorg.nl Respijtzorg EHBD koffer De inzet van de ondersteuningsuren van stichting Zet hebben tot de volgende resultaten geleid: - Hilde Stoop heeft uitleg gegeven aan de werkgroepen die actief aan de slag zijn om te komen tot dementie ondersteuningspunten in de wijk. - Joost Geerts heeft een plan van aanpak geschreven om de behoefte aan scholing op het gebied van dementie onder professionals in kaart te brengen. Dit heeft geresulteerd in een evaluatieformulier dat tijdens de eerste twee scholingsbijeenkomsten gebruikt gaat worden. De verwerking wordt ook door stichting Zet gedaan, in 2010. - Joost Geerts inventariseert het aanwezige scholingsaanbod bij alle relevante instellingen in de regio en geeft deze overzichtelijk weer in een Excel bestand. Dit overzicht wordt op de website dementezorg.nl geplaatst. Afwijkingen, knelpunten en ervaringen over samenwerking - Samenwerking binnen het RDO Solide basis door structuur stuurgroep/werkgroepen en bekrachtiging samenwerking middels convenant. Soms besluitvorming hierdoor wat traag. Nieuw lid RDO Breda/Oosterhout: Verzorgingshuis de Breedonk te Breda Ten aanzien van het opzetten van het Dementiepunt Oosterhout ervaart de projectleider het knelpunt dat er al een ontmoetingshuis is, en het Dementiepunt als extra ervaren wordt. Extra uitleg over het doel van het Dementiepunt (informatie, 6
advies, ondersteuning en ontmoeting) en de diensten die daarin geboden kunnen worden, waaronder een ontmoetingshuis, om de doelen van het Dementiepunt te bereiken geven hopelijk een positieve wending. De in het projectvoorstel geplande werkgroep geheugenwinkel onder RDO Breda/Oosterhout is uit het project gehaald. Factoren als marktwerking, locatie, beheer en concurrentie hebben geleid tot het besluit van een van de initiatiefnemers om de geheugenwinkel in eigen beheer op te zetten. De samenwerking met het RDO wordt wel gezocht. - Samenwerking met project Dementie ook onze zorg verliep in 2009 niet naar wens. Hierover is contact geweest met Hilde Stoop en Renate Werkhoven. - Evaluatie van de publiekscampagne: Loesje-posters zijn alleen in publieke instellingen te zien geweest. Er is niet door burgers geplakt. De campagne wordt in de week van de Alzheimer dag 2011 herhaald. Dan worden de posters ook via de Alzheimer Cafe s verdeeld aan de inwoners, zodat er nog meer posters te zien zijn. - De kracht van het RDO ligt in de samenwerking tussen gezondheidszorg, welzijn en gemeenten. Ieder heeft vanuit zin/haar professionaliteit inbreng in het project. Hierdoor worden sneller koppelingen gelegd en ontstaat een sluitend vangnet voor dementerenden en hun mantelzorgers. Een bijkomend voordeel is dat professionals van de drie sectoren elkaar leren kennen. Dat is waardevol voor nu en in de toekomst. 7
3. Financiële verantwoording De kosten van het project zijn in 2009 gedragen door een financiële bijdrage van de Provincie Noord- Brabant en cofinanciering van de deelnemende organisaties. Oorspronkelijke begroting Begroting RDO Breda Oosterhout Kosten 2009 2010 2011 2012 Totaal Personele inzet projectleider tbv. de 27.273 36.364 36.363 niet 100.000 uitvoering van de RDO-kerntaken in de periode april 2009 t/m 2011 Personele inzet t.b.v. websitebeheer 3.000 3.000 3.000 3.000 12.000 (continu) Overheadkosten 9.614 9.614 9.614 niet 28.842 netwerkactiviteit expertise-uitwisseling 5.000 5.000 3.000 3.000 16.000 Openingsactiviteiten wijkpunten 1.500 1.500 3.000 Ontwikkelkosten nieuw initiatief in wijkpunt 4.000 4.000 8.000 PR kosten 6.950 5.000 11.950 beheerkosten wesite 250 250 250 258 1.008 Onvoorzien 1.500 2.000 2.000 500 6.000 Totale kosten 46.637 68.678 64.727 6.750 186.800 Inkomsten 2009 2010 2011 2012 Totaal subsidie provincie 110.000.- 31.900 39.050 39.050 110.000 cofinanciering leden 25.600 25.600 25.600 76.800 totale inkomsten 57.500 64.650 64.650 186.800 financiële cijfers RDO Breda Oosterhout 2009 Kosten werkelijk begroot verschil Personele inzet tbv. De uitvoering van de RDO-kerntaken in de periode april 2009 t/m 2011 0,5 FTE projectmanager 19.971 27.273 7.302 Personele inzet t.b.v. websitebeheer (continu) salaris management assistente 1.867 3.000 1.133 Overheadkosten 9.614 9.614 0 netwerkactiviteiten expertise-uitwisseling 0 5.000 5.000 Openingsactiviteiten wijkpunten 0 0 0 Ontwikkelkosten nieuw initiatief in wijkpunt 0 0 0 PR kosten 1.217 0-1.217 beheerkosten wesite 0 250 250 Onvoorzien 674 1.500 826 Totale kosten 33.343 46.637 13.294 8
Inkomsten subsidie provincie voor personeelskosten projectmanager en PR kosten 31.900 cofinanciering ketepartners RDO 25.600 totale inkomsten 57.500 ontvangen subsidie 2009 31.900 uitgegeven subsidiegelden projectmanager 19.971 PR kosten 1.217 aanvraag doorschuiven subsidiegelden naar 2010 10.712 De doorgeschoven subsidiegelden worden in 2010 ingezet voor extra uren projectleider, zodat er extra aandacht aan de opstart en implementatie van de ondersteuningspunten kan worden gegeven. Nieuwe begroting 2010, 2011 en 2012 Begroting RDO Breda Oosterhout Kosten Personele inzet projectleider tbv. de uitvoering van de RDO-kerntaken in de periode april 2009 t/m 2011 werkelijk 2009 begroot 2010 begroot 2011 begroot 2012 Totaal 19.971 43.666 36.363 niet 100.000 Personele inzet t.b.v. websitebeheer 1.867 3.000 3.000 3.000 10.867 (continu) Overheadkosten 9.614 9.614 9.614 niet 28.842 netwerkactiviteit expertise-uitwisseling 0 5.000 3.000 3.000 11.000 Openingsactiviteiten wijkpunten 0 1.500 1.500 3.000 Ontwikkelkosten nieuw initiatief in wijkpunt 0 4.000 4.000 8.000 PR kosten 1.217 6.950 5.000 13.167 beheerkosten website 0 250 250 250 750 Onvoorzien 674 2.000 2.000 500 5.174 Totale kosten 33.343 75.980 64.727 6.750 180.800 Inkomsten 2009 2010 2011 2012 Totaal subsidie provincie 110.000.- 31.900 39.050 39.050 110.000 cofinanciering leden 25.600 25.600 19.600 70.800 totale inkomsten 57.500 64.650 58.650 180.800 9
4. Vooruitblik 2010 Opening Dementiepunten Volgens planning zullen medio 2010 de Dementiepunten in de verschillende gemeenten worden geopend. Daarna zal in 2010 per regio de werkgroep aanbod in ondersteuningspunt starten die evalueert of het bestaande ondersteuningsaanbod dat in de ondersteuningspunten wordt aangeboden toereikend is en aan welke aanvullingen behoefte is. N.a.v. de aanbevelingen van deze werkgroep worden er nieuwe producten en/of diensten ontwikkeld. Expertise ontwikkeling professionals Op 2 maart 2010 staat de eerste scholingbijeenkomst gepland, geleid door klinisch geriater de heer M. Th. Feitsma. Hij geeft een presentatie aan HBO/universitair geschoolden over vormen van dementie, medische beeldvorming en vroege signalen. Daarnaast worden in 2010 nog twee scholingsbijeenkomsten georganiseerd MBO en LBO geschoolden met een uitleg over dementie, de omgang met mensen met dementie en de route na signalering van mogelijke dementie. Naar aanleiding van de uitkomsten van de enquête naar scholingsbehoefte van professionals wordt door de werkgroep het programma verder ingevuld. Werkgroep publiekscampagne In tegenstelling tot het oorspronkelijke plan zal ook in 2010 de werkgroep publiekscampagne haar activiteiten voortzetten. Begin 2010 gaat de werkgroep aan de slag met een aandachtspuntenkaartje vroegsignalering dementie. Op dit kaartje zijn tien signalen van dementie opgenomen. Tevens promoot het kaartje de Dementiepunten (die in 2010 worden opgericht) en de website www.dementiezorg.nl. Het kaartje zal aangeboden worden in de verschillende Dementiepunten, maatschappelijke en gezondheidsinstellingen en de website (in verschillende talen). De werkgroep Publiekscampagne is bereid om naast de opgeleverde resultaten en herhaling van de campagne in 2011 (volgens de kwaliteitseisen) ook in 2010 te investeren in een campagne rondom vroegsignalering en taboedoorbreking dementie in samenwerking met de Dementiepunten (rond de Wereld Alzheimer Dag 2010). Voor de publiekscampagne in 2011 heeft de werkgroep een plan van borging opgeleverd. Het PR en communicatiebudget zal hiervoor gebruikt worden. Verwachte samenwerking met stichting Zet - Verwerken en analyseren van de enquêteformulieren m.b.t. de scholingsbehoefte van professionals - Professionals kunnen voor scholingsbijeenkomsten (mits voldaan aan bepaalde voorwaarden) accreditatiepunten krijgen wanneer dit vooraf is aangevraagd bij de betreffende instanties. Dit is een kostbaar en tijdrovend proces. Stichting Zet kan een grote toegevoegde waarde leveren door, net als bijvoorbeeld het IKC (Integraal Kanker Centrum), de accreditatieaanvragen te verzorgen. Dit idee hebben wij tijdens de laatste projectleidervergadering in december 2009 aangedragen. We hopen dat dit in 2010 gevolg krijgt. 10