Curriculum Leerroute 4 Rekenen, meten, tijd en geld Dit curriculum is van 4 t/m 16 jaar gebaseerd op de ZML SO en VSO leerlijn Rekenen met uitstroom dagbesteding, CED- groep 2012. Vanaf 17 jaar is de leerlijn Rekenen VSO Arbeidsgericht, CED-groep 2012 gebruikt. In dit curriculum zijn de cruciale doelen opgenomen. Dit zijn de doelen waaraan in een leerjaar in ieder geval moet worden gewerkt. Verder kan er (binnen de leerroute), convergent gedifferentieerd worden, door te intensiveren, te verdiepen of te verbreden naar andere doelen uit de leerlijn binnen hetzelfde niveau. De kerndoelen ZML SO binnen dit curriculum zijn: 3. De leerling leert omgaan met tijd in alledaagse situaties 4. De leerling leert meten en wegen en leert omgaan met meetinstrumenten, gangbare maten en eenheden 5. De leerling leert omgaan met geld en betaalmiddelen De kerndoelen ZML VSO dagbesteding binnen dit curriculum zijn: 4. De leerling leert omgaan met meetinstrumenten, maten en grootheden, orde van grootte en nauwkeurigheid 5. De leerling leert zich oriënteren op tijd en gebruik maken van tijdsaanduidingen 6. De leerling leert omgaan met geld en betaalmiddelen De kerndoelen VSO arbeidsgericht binnen dit curriculum zijn: 6. De leerling leert omgaan met in de praktijk veel voorkomende meetinstrumenten voor lengte, gewicht, inhoud en temperatuur en leert rekenen met maten en grootheden 7. De leerling leert omgaan met tijd 8. De leerling leert omgaan met geld en betaalmiddelen 9. De leerling leert eenvoudige tabellen, grafieken en diagrammen te interpreteren en te maken De items op de sub-leerlijnen van ZML SO en VSO leerlijn Rekenen met uitstroom dagbesteding zijn: 4.1. Lengte 4.2. Gewicht 4.3. Inhoud 4.4. Temperatuur 5.1. Klokkijken (SO 3.1) 6.1. Munten en biljetten benoemen (SO 5.1) 6.2. Bedragen aflezen, afronden en vergelijken (SO 5.2) 6.3. Waarde aangeven van munten en biljetten (SO 5.3) 6.4. Elektronisch betalen (SO 5.4) Curriculum Leerroute 4 Rekenen, Meten, tijd en geld, 17-08-2015 1
De items op de sub-leerlijnen van VSO Arbeidsgericht zijn: 6.1. Meten van lengte, inhoud, gewicht, oppervlakte, temperatuur 7.1. Meten van tijd (klokkijken en kalender) 8.1. Geldrekenen 9.1. Informatieverwerking en statistiek (o.a. tabellen en grafieken) De doelen in het blauw zijn doelen voor METEN De doelen in het groen zijn doelen voor TIJD De doelen in het geel zijn doelen voor GELD Doelen Leeftijd Niveau leerlijn Item 4 jaar 1 5.1 Geeft aan dat een etmaal steeds bestaat uit een dag en een nacht en koppelen dit aan licht en donker. 5 jaar 2 4.1 Wijst het juiste voorwerp aan bij begrippen als grote-kleine, lange-korte, hoge-lage, dikke-dunne 4.1 Wijst de juiste afbeelding aan bij begrippen als grote-kleine, lange-korte, dikke-dunne, hoge-lage 4.1 Vergelijkt 2 lengtes met een groot verschil op het oog 4.2 Gebruikt de woorden licht en zwaar bij het optillen van voorwerpen 5.1 Geeft aan dat een dag een vaste volgorde heeft die altijd doorgaat en koppelen daar activiteiten aan 6 jaar 3 4.1 Maakt binnen een context (zoals een toren bouwen of iets tekenen) iets groter/kleiner, langer/korter, hoger/lager, dikker/dunner 4.1 Legt 2 lengtes naast elkaar om te vergelijken 4.2 Vergelijkt 2 gewichten met 1 groot verschil met elkaar (met gebruik van de handen) 4.2 Wijst binnen een context aan wat bedoeld wordt met begrippen als zwaar/zwaarder 4.3 Begrijpt binnen een context wat bedoeld wordt met begrippen als vol/leeg 5.1 Kent de begrippen om gebeurtenissen te ordenen: eerst, daarna, dan, straks 5.1 Weet dat je op een klok de tijd kunt aflezen/zien 7 jaar 4 4.1 Wijst binnen een context aan wat bedoeld wordt met groot-groter-grootst, klein-kleiner-kleinst, lang-langer-langst, kort-korter-kortst, hoog-hoger-hoogst, dik-dikker-dikst, dun-dunner-dunst 4.1 Legt twee lengtes op de juiste manier naast elkaar om te vergelijken 4.1 Meet een lengte met de stap of de voet op de juiste manier (afpassend) 4.2 Wijst binnen een context aan wat bedoeld wordt met begrippen als licht-lichter; zwaar-zwaarder 4.3 Vergelijkt twee bakken met een groot verschil in inhoud op het oog 5.1 Weet dat een klok een grote en een kleine wijzer heeft 6.1 Herkent de munt van 1 euro 6.1 Begrijpt dat je moet betalen als je iets koopt 6.1 Betaalt binnen een context met hele euro s 6.1 Herkent biljetten en munten als betaalmiddel 4.1 Ordent lengtes via vergelijken Curriculum Leerroute 4 Rekenen, Meten, tijd en geld, 17-08-2015 2
Doelen Leeftijd Niveau leerlijn Item 8 jaar 5 4.2 Vergelijkt voorwerpen op gewicht en ordent deze 4.3 Vergelijkt inhouden via overgieten 5.1 Geeft het verschil aan tussen de grote en de kleine wijzer 6.1 Herkent de munt van 2 euro 6.2 Herkent het euroteken ( ) 6.2 Weet hoe geldbedragen globaal eruit zien (bijv. op prijsstickers en in reclamefolders) 6.3 Weet dat 2 losse euromunten evenveel waard zijn als een munt van 2 euro 6.3 Vertelt wat je kunt kopen voor ongeveer 1 euro 9 jaar 6 4.1 Vergelijkt lengtes met behulp van een touw of een strook 4.2 Vergelijkt twee voorwerpen op gewicht door wegen met een balans 4.2 Hanteert bij het gebruik van een balans het begrip even zwaar 5.1 Leest hele uren af 5.1 Koppelt dagelijkse activiteiten aan hele uren 6.1 Stelt bedragen tot 10 euro samen met munten van 1 en 2 euro 6.2 Hanteert binnen een context actief begrippen als: (te) duur-duurder, goedkoop-goedkoper 10 jaar 7 4.1 Meet afpassend met een natuurlijke maateenheid als voet, schoen en een strook en bepaalt de uitkomst 4.1 Vergelijkt lengtes op basis van meetgetallen 4.2 Ordent meerdere voorwerpen op gewicht door wegen met een balans 4.3 Vergelijkt inhouden door afpassen mbv een natuurlijke maateenheid als een kopje, een lepel of een schepje 5.1 Leest halve uren af 5.1 Koppelt dagelijkse activiteiten aan de halve uren 6.1 Herkent biljetten van 5 en 10 euro 6.1 Stelt bedragen tot en met 10 euro samen met munten van 1 en 2 euro en een biljet van 5 euro 6.2 Leest ronde bedragen af tot en met 20 euro, noteert deze en vergelijkt deze(duur-duurder/goedkoop-goedkoper) 6.3 Weet dat 5 munten van 1 euro evenveel waard zijn als een biljet van 5 euro 11 jaar 8 4.1 Geeft aan hoe groot een centimeter en een meter ongeveer is 4.1 Meet afpassend aan de hand van de standaardmaat meter en de noteert de uitkomst in aantallen meters 4.1 Gebruikt een meetlint (tot 100 centimeter) en een liniaal 4.2 Heeft kennis van de standaardmaat kilogram (kg) 4.3 Heeft referenties van de liter (bijv. een pak melk) 4.3 Meet inhoud met een standaardmaat liter 5.1 Leest kwart voor en kwart over af 5.1 Weet hoe lang een kwartier duurt Curriculum Leerroute 4 Rekenen, Meten, tijd en geld, 17-08-2015 3
Leeftijd Niveau Item leerlijn Doelen 5.1 Kent de volgende klokfeiten: -1 uur = 60 min -half uur = 30 min -1 kwartier = 15 min -1 uur =4 kwartier -half uur = 2 kwartier -1 uur = 2x half uur -1 dag = 24 uur 6.1 Herkent biljetten van 20 en 50 euro 6.1 Stelt bedragen tot en met 20 euro samen met munten van 1 en 2 euro en biljetten van 5 en 10 euro 6.2 Leest ronde bedragen af tot en met 100 euro, noteert deze en vergelijkt deze 12 jaar 9 4.1 Meet lengte op en benoemt deze m.b.v standaardmaten (meters en /of centimeters) 4.2 Leest de analoge en digitale personenweegschaal af en noteert het resultaat in kilogrammen 4.3 Gaat om met natuurlijke inhoudsmaten (bijv. theelepel, scheutje, eetlepel, dopje) 5.1 Kijkt globaal klok (het is bijna kwart voor, het is net tien uur geweest) 5.1 Weet hoe lang 1 seconde duurt 5.1 Stelt of tekent tijdstippen in (analoog) 6.1 Herkent de munten van 1,2,5,10,20 en 50 eurocent en weet dat deze munten minder waard zijn dan de munten van 1 euro 6.1 Weet bij het betalen van ronde bedragen tot en met 20 euro hoeveel geld er teuggegeven wordt 6.2 Rondt bedragen naar boven af in hele euro s 13 jaar 9 4.4 Heeft kennis van de begrippen temperatuur en thermometer 4.4 Leest de buiten- en binnentemperatuur (boven 0 graden) af op een analoge en een digitale thermometer 5.1 Leest de tijd tot 12:00 af op een digitale klok (het is 8 uur en 25 minuten) 5.1 Weet dat 1 minuut 60 seconden duurt 6.1 Stelt bedragen tot en met 1 euro samen met munten van 1,2,5,10,20 en 50 eurocent 6.2 Weet dat achter de komma de centen staan 6.3 Weet dat 1 euro 100 eurocent waard is 14 jaar 10 4.1 Gebruikt de standaardmaat kilometer (km) in de juiste context 4.1 Gebruikt verschillende meetinstrumenten (duimstok, rolmaat, liniaal, meetlint) 4.2 Leest de analoge en de digitale keukenweegschaal af en noteert het resultaat in grammen 4.2 Leest een maatbeker af 4.2 Heeft kennis van de standaardmaat deciliter (dl) en milliliter (ml) Curriculum Leerroute 4 Rekenen, Meten, tijd en geld, 17-08-2015 4
Leeftijd Niveau Item leerlijn Doelen 4.4 Kent de volgende temperatuurfeiten: -vriespunt van water ligt bij 0 graden -kookpunt ligt bij 100 graden -gezonde lichaamstemperatuur is ongeveer 37 graden -kamertemperatuur is ongeveer 20 graden 5.1 Leest digitale tijden (ook boven de 12) af en noteert deze 6.1 Stelt bedragen tot en met 10 euro samen met munten en biljetten, ook bedragen met een komma 6.2 Noteert een bedrag boven 1 euro als kommagetal en met het euroteken 6.3 Bepaalt de waarde van een kleine hoeveelheid munten en een bankbiljet 15 jaar 11 4.1 Gebruikt de standaardmaat (mm) in de juiste context 4.1 Gebruikt begrippen als lengte, breedte, hoogte, diepte, dikte en omtrek in de juiste context 4.2 Weegt op een keukenschaal een bepaalde hoeveelheid in grammen af 4.3 Vult een maatbeker met een bepaalde hoeveelheid 5.1 Stelt een (kook)wekker in 6.1 Stelt bedragen tot en met 20 euro samen met munten en biljetten, ook bedragen met een komma 6.2 Noteert een bedrag onder 1 euro als kommagetal en met het euroteken 6.2 Vergelijkt de waarde van bedragen tot en met 20 euro met een komma 6.3 Wisselt biljetten van 20 en 50 euro 6.4 Neemt met een pasje geld op en betaalt hiermee 16 jaar 12 4.1 Kiest een passende maateenheid 4.1 Meet lengte op en benoemt deze m.b.v. de millimeter 5.1 Voert eenvoudige berekeningen uit in de context van de klok 6.2 Rondt naar beneden en naar boven bedragen naar 5 of 10 eurocent af 17 jaar 1 6.1 Hanteert de maten mm en dm 6.1 Meet met maatbeker in l en cl 6.1 Vergelijkt de oppervlakte van twee grillige figuren en gebruikt daarbij een intermediair (bijv. hokjes) 7.1 Zet analoge tijd om in digitale tijd en andersom 7.1 Legt uit hoe je aan digitale tijd kunt zien of het ochtend, middag, avond of nacht is 7.1 Benoemt op cijferklok de minuten 8.1 Wisselt munten en biljetten om 8.1 Betaalt een bedrag als 245 euro op verschillende manieren met briefgeld 9.1 Leest lesrooster, als vorm van een veelvoorkomende tabel 18 jaar 2 6.1 Bepaalt omtrek van een voorwerp (niet alleen rechthoekig) 6.1 Gebruikt binnen context het begrip vierkante m, dm, cm, (m2, dm2, cm2) als maat voor oppervlakte 6.1 Berekent bijv. hoeveel verf nodig is om een muur te verven (op de bus staat hoeveel vierkante meter je ermee kunt verven), de muur is bijv. 2,5 bij 5 m Curriculum Leerroute 4 Rekenen, Meten, tijd en geld, 17-08-2015 5
Leeftijd Niveau Item leerlijn Doelen 7.1 Berekent tijd in contexten globaal (zoals: het is s avonds vijf voor half 9, als de trein vertrekt om 20:47, hoeveel tijd heb je dan nog?:ruim 20 minuten) 8.1 Leest een prijskaartje als 1,25; 25,50; 0,95 en betaalt zo n bedrag 9.1 Leest een dienstregeling als vorm van een veelvoorkomende tabel 9.1 Leest en interpreteert eenvoudige grafieken 9.1 Beschrijft verloop van een grafiek: stijgen, dalen, minimum, maximum 19 jaar 3 6.1 Berekent de oppervlakte van rechthoekige figuren 6.1 Benoemt binnen context het begrip kubieke m, dm, cm (m3, cm3) als maat voor inhoud 6.1 Legt uit dat 1 dm3 = liter = 1000ml 7.1 Maakt een plan voor een te maken reis met het ov 8.1 Begrijpt wat korting betekent 8.1 Weet hoeveel je terug moet krijgen bij het betalen ( 268,25 euro als je betaalt met 270 of 300 euro); doortellen als strategie 9.1 Maakt een staafdiagram op basis van gegevens Curriculum Leerroute 4 Rekenen, Meten, tijd en geld, 17-08-2015 6