Workshop Bouwen aan sociale netwerken Activeren en uitbreiden van het netwerk van de hulpvrager Maryse den Hollander 22 juni 2015 7/3/2015
Filmpje
Leervragen Breder kijken dan familie, bv de bakker om de hoek, meer zicht op mogelijkheden in de wijk Leidraad om mee te werken Dagbesteding wordt minder, hoe organiseer je hulp? Doe ik mijn werk goed zoals ik het nu doe? Wat zijn goede voorbeelden, technieken om netwerk op te zetten, te activeren en te continueren? Hoe motiveer ik mensen als er weinig tijd is? Tools hiervoor. Hoe voorkom je afvallers in het sociaal netwerk wanneer er gedragsproblematiek zich voordoet? Hoe breng ik het netwerk goed in kaart? Hoe motiveer ik cliënt en mantelzorger om hier actief gebruik van te maken? Vraagverlegenheid speelt. Niemand wil vuile was buiten hangen. Hoe motiveer ik netwerk rondom de cliënt? Ondanks lastige situaties toch in mogelijkheden blijven denken.
Schaalvraag: waar sta jij? 0 = Net begonnen, er valt nog veel te leren 10= Het lukt me goed en vaak om het netwerk te benutten van de hulpvrager
Nut en noodzaak sociale netwerken Het verlegt de focus van ziekte of gebrek, en de technische behandeling ervan, naar de mens en zijn omgeving. De aanwezigheid van een sociaal netwerk vermindert de ernst van depressieve en ander psychiatrische symptomen. We zijn allemaal sociale wezens en we willen ons verbonden voelen met anderen. We leven op onszelf maar zijn van nature gemeenschapsmensen. (Socrates) Behoefte aan vriendschap, gezelligheid en/of goed gesprek Door bezuinigingen hebben professionals minder tijd voor cliënten Krachtbronnen benutten, zoals familie, vrienden, kennissen, collega s, buren, personen van vroeger, hobby s, vrijetijdsactiviteiten waar plezier ligt en energie geeft.
Wat is nodig om netwerken van hulpvragers te benutten? Houding/attitude professional: Denken vanuit mogelijkheden en kansen zien en aangrijpen, brede blik, out-ofthe-box Doorzettingsvermogen, niet erbij laten zitten wanneer hulpvrager aangeeft niemand te kennen of te willen benaderen. De overtuiging hebben dat sociale netwerken bijdragen aan empowerment en meer zelfredzaamheid = duurzamer. Instrumenten bieden houvast Methodieken inbedden in werkwijze
Wie zitten er in het netwerk? Waarom in kaart brengen? Om cliënt te leren kennen: wie is belangrijk voor de cliënt? Om de weg te kunnen vinden: wie zou cliënt meer willen en kunnen betrekken? Om kracht en risico s te herkennen.
Eerst persoon in kaart, daarna mogelijkheden verkennen
Voorbeelden (pg 12 e.v.)
Ecogram
Sterk met een vitaal netwerk, Maria Scheffers Stappenplan sociale netwerkmethodiek: Fase 1: Inventariseren van het netwerk (met welk doel het netwerk inventariseren, gaat het om eenzaamheid, praktische hulp, ergens bij willen horen ) Fase 2: Analyseren van de mogelijkheden van het sociaal netwerk Fase 3: Opzetten van een werkplan Fase 4: Uitvoeren van een werkplan Fase 5: Eindevaluatie en het consolideren van de bereikte resultaten
Filmpje 1: Viool
Motiverende Gespreksvoering (MGV) (Miller & Rollnick) MGV is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemand s eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt (MGV-basisboek, 3 e editie)
Gedragsverandering
Benefit of empathy When someone really hears you without passing judgment on you, without trying to take responsibility for you, without trying to mold you, it feels DAMN GOOD! Carl Rogers
Ontlokken verandertaal Mensen worden in het algemeen eerder overtuigd door de redenen die ze zelf hebben ontdekt en opgesomd, dan door de redenen die door anderen zijn opgesomd. Blaise Pascal, filosoof 17 e eeuw Verandertaal bestaat uit uitspraken die te maken hebben met de wil of het idee te kunnen veranderen. Het zijn alle uitingen van de cliënt die pleiten vóór verandering ( tégen de huidige situatie). Verandertaal is een goed voorspeller van daadwerkelijk veranderen. ik zou wel willen. ik kan ik durf leuk idee
Filmpje 2: Doen
Strategie 1. De dagelijkse omgeving inschakelen 2. Het netwerk van de begeleider inschakelen 3. Naar de wijk kijken 4. Vrijwilligers werven
1. De dagelijkse omgeving inschakelen Je leert de meeste mensen kennen op plekken waar je dagelijks komt. Spreek daar samen over. Hou een lijstje bij met namen. Plekken inventariseren Namen inventariseren Ideeën bedenken voor inhoud contact Keuzes maken Taakverdeling Actie ondernemen Nabespreken actie Ondersteuning contact
2. Het netwerk van de begeleider inschakelen Elke professional of vrijwilliger beschikt ook over een eigen netwerk. Je kent de betrokkenen goed genoeg om te weten of ze te vertrouwen zijn en wat je wel/niet van hen kunt vragen. Nadeel kan zijn: werk en privé strikt gescheiden houden. Vertrekpunt cliënt, maak lijstje wensen en dromen. Je biedt aan om eens te informeren bij mensen die je kent. Maak uitgebreide lijst eigen netwerkleden Wie van die netwerkleden heeft iets, waar de betreffende cliënt iets mee zou kunnen?
3. Naar de wijk kijken Een wijk bestaat uit meer dan een verzameling huizen en voorzieningen. Onder de oppervlakte krioelt het overal van de sociale verbanden, sociale netwerken. Huis-aan-huispost bij houden Gesprekken met plaatselijke ondernemenr Gesprekken met buren en buurtwerkers Rondkijken en praten op plekken waa veel mensen komen: kerken, cafe s, sprothal, vormingscentra, buurtcentrum, bibliotheek Gesprekken met plaatselijke journalisten (zij kennen heel veel mensen) Informatie opvragen over verenigingsleven bij gemeente (vrijwilligerscentrale, buurtvereniging) Lokale omroep bekijken en beluistern Plaatselijke krant doorspitten In de gaten houden aanplakbiljetten in wijk, winkels prikborden, bij huisartsen en horeca Relevante informatie via internet bijhouden
4. Vrijwilligers werven Vrijwilligerswerk heeft een eigen waarde; het is niet primair een vervanging of aardige aanvulling op professioneel werk. De waarde ligt in gewoon menselijk contact, in samen iets doen. Denk o.a. aan vormende activiteiten, begeleidende, eet-/stapvrijwilligers en praktische taken. informeren bij vrijwilligersorganisaties Zoeken in het vrijwilligersbestand van de beoogde organisatie waarbinnen de taken verricht dienen te worden: kerk, verenigingen advertentie zetten in krantjes en andere media; briefjes ophangen waar mensen veel komen zoals scholen, opleidingen, universiteiten, buurthuizen, winkels verenigingen, huisartsen etc.
Voorbeelden instrumenten Ecogram De mantelscan Eigen kracht conferentie (EKC) Radiostrategie Netwerkberaad Quez Motiverende gespreksvoering
Filmpje 3: Eigen kracht centrale
Successen Bij de intake een vriend of familielid betrekken Duidelijke afspraken maken helpt Meteen dingen regelen ter plekke Deelname zorgboerderij, als tijdje loopt afbouwen In kaart brengen op welke gebieden (wonen, welzijn zorg en participatie) het goed gaat en waar niet/minder? Bespreekbaar maken contacten Tijdens intake goed doorvragen mbt familie, (klein)kinderen, buren en omgeving. Welke bezigheden zijn er al buitenshuis? Verwachtingen helder maken, grenzen aangeven als casemanager. Aangeven in rapportage wie de belangrijkste mantelzorger is en andere aanvullende zorg (vroeger en nu). Familie/netwerkgesprek Stimuleren onderlinge contacten en benutten elkaars kwaliteiten en mogelijkheden. Bijv. deelnemers van de ondersteuningsgroep mantelzorgers/bezoekers Alzheimer Café kunnen vaak veel voor elkaar betekenen. Positief en creatief blijven
Meer weten? www.movisie.nl/netwerken M.denhollander@movisie.nl