MODEL MEDEWERKEROVEREENKOMST VOOR LOKALE OMROEPINSTELLINGEN OLON, Hilversum Vijfde druk, september 2012 OLON Postbus 441 tel: 024-3601222 e-mail: buro@olon.nl 6500 AK Nijmegen fax: 024-3601656 website: www.olon.nl
0. Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Toelichting algemeen 3 2.1. Inleiding 2.2 Regeling Onkostenvergoeding voor Vrijwilligers 2.3. Pro deo regeling 2.4. Verzekeringen 3. Toelichting per artikel... 6 3.1. artikel 1: aard van de overeenkomst 3.2. artikel 2: werkzaamheden 3.3. artikel 3: duur van de overeenkomst, opzegging 3.4. artikel 4: werktijden/verhindering 3.5. artikel 5: vergoedingen 3.6. artikel 6: auteursrechten 3.7. artikel 7: verzekeringen/regeling schade 3.8. artikel 8: begeleiding/opleiding 3.9. artikel 9: getuigschrift 4. Model Medewerkerovereenkomst... 9 1
1. Inleiding De bijgaande Model Medewerkerovereenkomst geeft nader vorm aan de relatie tussen de lokale omroep en haar medewerkers. Ondanks het feit dat de medewerkers van de lokale omroepinstelling in de regel niet zoals gewone werknemers in dienst zijn bij de lokale omroepinstelling, is het van belang dat wederzijdse rechten en plichten in de vorm van een medewerkerovereenkomst worden vastgelegd. In het Model, dat specifiek bedoeld is voor de onbetaalde medewerkers (vrijwilligers), wordt rekening gehouden met hetgeen in de Modelstatuten en andere modelreglementen van de OLON is gesteld aangaande de relatie tussen medewerkers en de lokale omroepinstelling. Het Model is gebaseerd op overeenkomsten zoals die ook in andere situaties met vrijwilligers worden afgesloten. Op onderdelen is rekening gehouden met specifieke omstandigheden, welke zich bij lokale omroepinstellingen voordoen. Hoewel deze publicatie met zorg is samengesteld kan de OLON geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele gevolgen van het gebruik van de modelovereenkomst. Graag verneemt de OLON uw opmerkingen naar aanleiding van het Model, zodat het, wanneer daartoe aanleiding mocht bestaan, kan worden aangepast. OLON, Nijmegen 2
2. Toelichting algemeen 2.1. Inleiding In de Model Medewerkerovereenkomst voor lokale omroepinstellingen worden afspraken vastgelegd tussen de lokale omroepinstelling en haar medewerkers. In het Model wordt de lokale omroepinstelling altijd in een onbepaalde vorm genoemd. Vanzelfsprekend laat dit onverlet dat in concrete situaties geen afspraken worden gemaakt met de "lokale omroepinstelling", maar met de organen ervan. Meestal zal dat de hoofdredacteur of een ander zijn, die, bijvoorbeeld door middel van delegatie, bevoegd is namens de lokale omroepinstelling op te treden. Bepalingen die betrekking hebben op de wijze waarop de medezeggenschap binnen de lokale omroepinstelling is geregeld, zijn in het Model niet opgenomen. Medezeggenschap behoort bij voorkeur te worden ondergebracht in een aparte medezeggenschapsregeling, die onderdeel uitmaakt van het huishoudelijke reglement. Overigens is het programmastatuut niet een dergelijke algemene (voor alle medewerkers bestemde) medezeggenschapsregeling, ondanks het feit dat daarin bepalingen kunnen voorkomen die betrekking hebben op vormen van inspraak. Deze hebben enkel betrekking op één bepaalde categorie van medewerkers (Waarvoor het bovendien niet uitmaakt of ze nu betaald of onbetaald zijn). Achtereenvolgens komen in de verschillende artikelen van de Modelovereenkomst ondermeer de aard van de overeenkomst, de te verrichten werkzaamheden, opzegtermijnen en verzekeringen aan de orde. Het betreft hier zaken die men in de regel ook in een normale arbeidsovereenkomst kan aantreffen. Dit ligt ook enigermate voor de hand: behalve voor wat betreft de beloning is er immers geen groot verschil tussen de vrijwilligers en de betaalde medewerkers van een lokale omroepinstelling. Meer nuttige informatie over de positie van vrijwilligers is te vinden op de website van Movisie http://www.movisie.nl. Voordat overgegaan wordt tot een artikelsgewijze toelichting op de modelovereenkomst, worden eerst nog een drietal zaken nader besproken. Het betreft de zgn. "pro deo-regeling" voor vrijwilligers met een uitkering, de Regeling Onkostenvergoeding voor Vrijwilligers en als laatste, echter niet minder belangrijk punt, verzekeringen. 3
2. Toelichting algemeen 2.2. Regeling Onkostenvergoeding voor Vrijwilligers Het maximum vergoedingsbedrag voor vrijwilligers (peildatum 2012) is 1.500 per jaar (= 150,- per maand). Een andere mogelijkheid is om de daadwerkelijk gemaakte kosten vergoed te krijgen door de lokale omroep. De lokale omroep moet dan wel de uitbetaalde vergoeding opgeven aan de belastinginspectie. Lokale omroep noch vrijwillige medewerker krijgen problemen met de belastinginspectie indien de uitbetaalde vergoeding de werkelijk gemaakte kosten dekt (bonnetjes!). Als de medewerker via de giftenregeling van de inkomstenbelasting zijn onkosten van het vrijwilligerswerk opvoert, moet hij wel vrijwillig afzien van de onkostenvergoeding die de omroep normaal gesproken aan hem uitbetaalt. De belastingdienst vat zijn niet-vergoede kosten dan nl. op als een gift aan de omroepinstelling. Medewerkers met een bijstanduitkering vinden meer informatie op: http://www.rechtopbijstand.nl/inhoud?pid=555 of via de belastingdienst. 2.3. Pro deo regeling De vrijwillige medewerker met een werkloosheidsuitkering, heeft te maken met de pro deo regeling. De vrijwilliger met een uitkering die tijdens kantooruren voor de lokale omroep werkt, moet dit melden aan de uitkeringsinstantie. Hij hoeft dit niet te melden als het werk alleen s avonds en/of in het weekend plaatsvindt. De uitkeringsinstantie toetst het werk van de vrijwilliger vervolgens aan de volgende criteria: het werk mag niet verricht worden in een bedrijf (profit-organisatie) het mag niet om werk gaan dat doorgaans betaald werk is het mag geen werk zijn waarvoor de omroep subsidie kan krijgen om een betaalde kracht aan te stellen. Als de uitkeringsinstantie het niet eens is met de werkzaamheden, dan zal de vrijwillige medewerker met zijn werkzaamheden voor de lokale omroep moeten stoppen. Het is aan te raden in deze situatie tijdig contact op te nemen met de betreffende uitkeringsinstantie. 4
2. Toelichting algemeen 2.4. Verzekeringen De medewerkers van een lokale omroep kunnen tijdens hun werkzaamheden voor de lokale omroep schade oplopen of berokkenen aan derden. Om aan haar medewerkers de nodige zekerheden te bieden, behoort de lokale omroep verzekeringen af te sluiten in zake letsel en schade. Een viertal verzekeringen is van belang. Minimaal noodzakelijk zijn een wettelijke aansprakelijkheidsverzekering en een ongevallenverzekering. Aanvullend is een cascoverzekering voor een auto. 1. De wettelijke aansprakelijkheidsverzekering dekt die schade die door de vrijwilliger tijdens het werk voor de lokale omroep veroorzaakt wordt. De lokale omroep zal meestal namelijk aansprakelijk gesteld worden voor die schade aan derden. In het Nieuw Burgerlijk Wetboek wordt gesproken van de aanwezigheid van een directe gezagsverhouding. In het geval medewerker lokale omroep is daar sprake van. 2. De ongevallenverzekering regelt een uitkering bij invaliditeit en overlijden, wanneer bij een ongeval er geen aansprakelijkheid kan worden vastgesteld. De ongevallenverzekering is vooral van belang voor vrijwillige medewerkers met een RWW- of bijstandsuitkering, zij zijn nl. niet verzekerd voor een ziektewet- of WAO-uitkering. Vervolgabonnees van het OLONNieuws zijn automatisch (extra) verzekerd tegen ongevallen tijdens werkzaamheden voor de lokale omroep. 3. De cascoverzekering dekt de financiële schade die ontstaat doordat de eigenaar van een auto een terugval heeft in zijn no-claim door een ongeval van zijn/haar schuld tijdens werkzaamheden voor de lokale omroep. 4. Indien regelmatig meerdere mensen in één auto op pad gaan voor de omroep is het bovendien verstandig om een auto-inzittendenverzekering af te sluiten. In artikel 7 van de modelovereenkomst zijn de verzekeringen opgenomen. 5
3. Toelichting per artikel 3.1. artikel 1: aard van de overeenkomst In het eerste artikel is de aard van de overeenkomst beschreven. Verwezen wordt naar de statuten en de andere regelingen van de lokale omroepinstelling, waarvan de medewerker bij het aangaan van de overeenkomst een exemplaar ontvangt. Het tweede lid stelt uitdrukkelijk dat de overeenkomst geen reguliere arbeidsovereenkomst is. Dit betekent dat geen aanspraak kan worden gemaakt op gebruikelijke rechten en plichten zoals die gelden tussen werknemer en werkgever (salaris, vakantiedagen, etc.). De Medewerkerovereenkomst heeft derhalve zoals al eerder is gesteld uitsluitend betrekking op onbetaalde medewerkers (vrijwilligers). Met betaalde medewerkers zal een gewone arbeidsovereenkomst moeten worden afgesloten. 3.2. artikel 2: werkzaamheden Zowel voor de lokale omroepinstelling als voor de medewerker is het nuttig te weten wat de werkzaamheden zijn die door de medewerker zal worden verricht. Taakafbakening draagt bij tot het goed functioneren van de organisatie en maakt dat de medewerker duidelijk weet wat van hem verwacht wordt. Omdat desalniettemin de lokale omroepinstelling enige flexibiliteit behoort te bezitten, is tevens voorzien in de mogelijkheid dat incidenteel van de medewerker gevraagd kan worden andere werkzaamheden te verrichten dan die welke in de overeenkomst zijn geformuleerd. Voorts kan op basis van het bepaalde in lid 2 verandering in de omschrijving van de te verrichten taken plaatsvinden. Deze wijziging hoeft niet persé te geschieden door middel van een nieuwe Medewerkerovereenkomst. Er kan worden volstaan met duidelijke afspraken tussen de medewerker en bijvoorbeeld de hoofdredacteur. Het is wel aan te bevelen deze afspraken op een of andere wijze op schrift te stellen (bijvoorbeeld expliciet in de notulen van een vergadering waarin deze afspraken zijn gemaakt of door middel van een door beide partijen ondertekend aanhangsel bij de Medewerkerovereenkomst). 3.3. artikel 3: duur van de overeenkomst, opzegging De overeenkomst wordt voor een bepaalde of onbepaalde termijn afgesloten. Indien voor een bepaalde termijn een overeenkomst wordt afgesloten, dan wordt de datum, waarop de overeenkomst expireert, aangegeven. Vrijelijke vervanging van een medewerker is altijd mogelijk. Een medewerker moet in de gelegenheid zijn de verbintenis te allen tijde op te zeggen. 6
3. Toelichting per artikel 3.4. artikel 4: werktijden/verhindering Het maken van afspraken met betrekking tot de tijden waarop werkzaamheden worden verricht is in het belang van een goede organisatie. In het Model is niet gekozen voor een regeling, waarbij de medewerker in het geval van verhindering zelf voor vervanging zorgt. Achterliggende gedachte hierbij is dat een dergelijke regel niet altijd in het belang van de lokale omroepinstelling zal zijn. Beter kan bij het vastleggen van de nadere werkafspraken hierop worden teruggekomen. 3.5. artikel 5: vergoedingen Zoals reeds enkele malen opgemerkt, is er geen normale arbeidsrelatie tussen de medewerker en de lokale omroepinstelling. Een salaris komt de medewerker niet toe. Wel ontvangt men een vergoeding van kosten, gemaakt als gevolg van de voor de lokale verrichte werkzaamheden. De landelijke regeling voor de onkostenvergoeding worden bij het aangaan van de overeenkomst aan de medewerker uitgereikt. Het is wenselijk dat hieromtrent bij huishoudelijk reglement het nodige wordt geregeld. 3.6. artikel 6: auteursrechten Medewerkers kunnen participeren in de samenstelling van het omroepprogramma (of onderdelen daarvan) van de lokale omroepinstelling. De (auteurs-)rechten op het lokale omroepprogramma behoren in principe toe aan de lokale omroepinstelling. Ter voorkoming van onduidelijkheden, verdient het aanbeveling dit expliciet te regelen in de overeenkomst. Het opnemen van dit artikel heeft natuurlijk alleen nut bij medewerkers die daadwerkelijk belast zijn met de samenstelling van het omroepprogramma. 3.7. artikel 7: verzekeringen/regeling schade Medewerkers van de lokale omroepinstelling kunnen tijdens de uitoefening van hun werkzaamheden in hun gezondheid worden geschaad. En de lokale omroepinstelling kan wettelijk aansprakelijk worden gesteld voor schade, veroorzaakt door haar medewerkers (door de lokale omroepinstelling kan eventueel weer verhaal plaats vinden op de betreffende medewerker). 7
3. Toelichting per artikel Om aan medewerkers de nodige zekerheden te bieden, maar ook om ongewenste verrassingen te voorkomen, behoort de lokale omroepinstelling verzekeringen af te sluiten inzake letsel en schade. Bovendien is in het vierde lid gegarandeerd dat de lokale omroepinstelling vergoede schade niet alsnog zal verhalen op de medewerker. 3.8. artikel 8: begeleiding/opleiding De lokale omroepinstelling dient er voor zorg te dragen dat medewerkers hun werkzaamheden zo goed mogelijk (kunnen) verrichten. Juiste begeleiding en opleiding zijn daarvoor een noodzakelijk vereiste. In het tweede lid is de mogelijkheid opgenomen om nadere regelingen te treffen op het gebied van begeleiding en opleiding: cursussen zullen worden georganiseerd om de medewerkers in staat te stellen zo goed mogelijk te functioneren binnen de lokale omroepinstelling. 3.9. artikel 9: getuigschrift De medewerker kan er belang bij hebben wanneer hem op grond van de werkzaamheden bij de lokale omroepinstelling een getuigschrift wordt verschaft. 8
4. Model Medewerkerovereenkomst De ondergetekenden: 1. (naam en adres omroep; naam en functie ondergetekende) verder te noemen: de lokale omroepinstelling 2. (naam en adres) verder te noemen: medewerker komen het navolgende overeen: AARD VAN DE OVEREENKOMST Artikel 1 1. Deze Medewerkerovereenkomst regelt nader de rechten en plichten tussen de medewerker en de lokale omroepinstelling, onverminderd hetgeen daaromtrent in de statuten en andere regelingen van de lokale omroepinstelling is verwoord. Een exemplaar van de statuten en deze regelingen wordt aan de medewerker ter beschikking gesteld. 2. Deze overeenkomst is geen arbeidsovereenkomst in de zin van het Burgerlijk Wetboek, noch een arbeidsverhouding in de betekenis van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen. WERKZAAMHEDEN Artikel 2 1. De medewerker verricht ten behoeve van de lokale omroepinstelling de navolgende werkzaamheden: 9
10
4. Model Medewerkerovereenkomst 2. In onderling overleg kunnen de werkzaamheden, zoals in het vorige lid geformuleerd, worden gewijzigd. Incidenteel kan van de medewerker gevraagd worden andere werkzaamheden te verrichten dan in het vorige lid omschreven. DUUR VAN DE OVEREENKOMST OPZEGGING Artikel 3 1. De overeenkomst gaat in per en is aangegaan voor onbepaalde duur/eindigt op (doorhalen wat niet van toepassing is) 2. Beëindiging vindt plaats met wederzijdse instemming. WERKTIJDEN/VERHINDERING Artikel 4 1. De medewerker verricht de werkzaamheden op de tijden welke in overleg met de lokale omroepinstelling zijn overeengekomen. 2. Bij verhindering als gevolg van ziekte of anderszins, stelt de medewerker de lokale omroepinstelling daarvan ten spoedigste op de hoogte. VERGOEDINGEN Artikel 5 De medewerker ontvangt geen beloning voor de door hem/haar verrichte werkzaamheden. In voorkomende gevallen vergoedt de lokale omroepinstelling, op basis van de landelijke regeling, de onkosten welke door de medewerker als gevolg van zijn/haar werkzaamheden ten behoeve van de lokale omroepinstelling zijn gemaakt. 11
Een exemplaar van de regeling wordt aan de medewerker ter beschikking gesteld. 12
4. Model Medewerkerovereenkomst AUTEURSRECHTEN Artikel 6 Auteursrechten, verbonden aan de werkzaamheden van de medewerker komen, tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen, toe aan de lokale omroepinstelling. VERZEKERINGEN/REGELING SCHADE Artikel 7 1. De lokale omroepinstelling is verplicht voor de medewerker een verzekering af te sluiten die een uitkering garandeert in geval van blijvend lichamelijk letsel of dood ten gevolge van een ongeval dat de medewerker tijdens de uitoefening van de werkzaamheden op grond van deze overeenkomst, of op weg naar deze werkzaamheden, is overkomen. Een exemplaar van de verzekeringsvoorwaarden en uitkeringen wordt aan de medewerker ter beschikking gesteld. 2. Indien de medewerker aansprakelijk wordt gesteld voor schade welke, anders dan door grove schuld of opzet, door hem/haar in de uitoefening van de werkzaamheden op grond van deze overeenkomst is veroorzaakt, zal de lokale omroepinstelling de te vergoeden schade namens de medewerker voldoen, mits de medewerker de lokale omroepinstelling terstond na het ontstaan van de schade heeft ingelicht, de aansprakelijkheid voor de schade niet heeft erkend en de afhandeling van schade aan de lokale omroepinstelling overlaat. De lokale omroepinstelling is verplicht voor deze schaderisico's een verzekering af te sluiten. 3. De lokale omroepinstelling zal de medewerker niet aanspreken voor de schade welke door de medewerker in de uitoefening van zijn/haar werkzaamheden aan de lokale omroepinstelling is toegebracht, tenzij er sprake is van grove schuld of opzet van de medewerker, in welk geval de lokale omroepinstelling van haar recht op schadevergoeding slechts gebruik kan maken, indien zij uiterlijk binnen één maand nadat de schade is geconstateerd de medewerker schriftelijk mededeling heeft gedaan van het voornemen tot verhaal te zullen overgaan. 4. De lokale omroepinstelling zal de door de medewerker door eigen toedoen, anders dan door grove schuld of opzet, ten gevolge van de uitoefening van zijn werkzaamheden geleden schade aan de medewerker voldoen. 13
4. Model Medewerkerovereenkomst BEGELEIDING/OPLEIDING Artikel 8 1. De lokale omroepinstelling draagt in het kader van de te verrichten werkzaamheden zorg voor een passende begeleiding en opleiding van de medewerker. GETUIGSCHRIFT Artikel 9 Op verzoek van de medewerker verstrekt de lokale omroepinstelling een getuigschrift waarin vermeld staat: de periode waarin werkzaamheden door medewerker zijn verricht, de aard van de door de medewerker verrichte werkzaamheden, en indien de medewerker dit wenst, de wijze waarop de werkzaamheden door de medewerker zijn uitgevoerd. Aldus overeengekomen te: datum: namens de lokale omroepinstelling, handtekening: naam en functie: de medewerker handtekening: naam: 14