Gemeente Breda Afdeling Economie, Cultuur en Onderwijs Evaluatie Baan Bonus Datum: februari 2013
Uitgave: Gemeente Breda Directie Ontwikkeling Afdeling Economie, Cultuur en Onderwijs Michiel Luigjes Beleidsadviseur re-integratie Claudius Prinsenlaan 10 4811 DJ Breda Telefoon 076-5293533 E-mail: m.luigjes@breda.nl Bronvermelding verplicht
Inhoudsopgave Samenvatting... 5 Gebruik van de Baan Bonus... 5 Resultaten van de Baan Bonus trajecten... 5 Baan Bonus en de werkgeversbenadering... 6 Kosten en besparing... 6 Ervaringen van werkgevers... 7 Conclusies... 8 1. Inleiding... 9 1.1. Doel en inhoud van de evaluatie... 9 1.2. Aanpak... 10 2. Gebruik van de Baan Bonus in cijfers... 11 2.1. Toekenning en afwijzing... 11 2.2. Profiel gebruikers Baan Bonus... 11 2.3. Vergelijking met reguliere uitstroom... 12 3. Resultaten van de Baan Bonus trajecten... 14 3.1. Voortijdig beëindigde contracten... 14 3.2. Arbeidssituatie na de Baan Bonus... 14 3.3. Terugkeer in WWB... 16 4. Baan Bonus en de werkgeversbenadering... 19 4.1. Van project naar regulier werk... 19 4.2. Gebruik van de Baan Bonus nu... 19 4.3. Benadering richting werkgevers... 20 4.4. Matching van vacatures en kandidaten... 20 4.5. Beperkte aantal Baan Bonussen... 21 5. Kosten en besparing... 22 5.1. Projectkosten en overhead... 22 5.2. Kosten Baan Bonussen... 22 5.3. Besparing... 23
6. Ervaringen van de werkgevers... 25 6.1. Belang van Baan Bonus... 25 6.2. Ervaring met de werknemer... 26 6.3. Ervaring met de gemeente als bemiddelaar... 26 6.4. Ervaringen met de afhandeling van de regeling... 27 4
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus Samenvatting Gebruik van de Baan Bonus In totaal zijn 213 aanvragen van de Baan Bonus behandeld. Daarvan zijn 172 aanvragen toegekend, 112 in 2011 en 60 in 2012. De Baan Bonus is vooral ingezet voor cliënten die langer in de WWB zitten. Meer dan driekwart zat langer dan 1 jaar in de uitkering, gemiddeld zaten zij 3,5 jaar in de WWB In 2011 was de uitstroom naar reguliere arbeid zonder Baan Bonus 6 procent en door de uitstroom met Baan Bonus kwam daar 3 procentpunt bovenop. In 2012 was de reguliere uitstroom ook 6 procent en voegde de uitstroom Baan Bonus daar 2 procentpunt aan toe. Resultaten van de Baan Bonus trajecten Van de 172 toegekende Baan Bonussen zijn 56 contracten voortijdig geëindigd. In de meeste gevallen kwam dat omdat het bedrijf failliet ging. De meeste Baan Bonussen die in 2012 zijn gestart lopen nog. Van de Baan Bonussen die in 2011 zijn gestart heeft een kwart van de cliënten nog enige tijd doorgewerkt bij dezelfde werkgever en éénvijfde heeft na de Baan Bonus bij een andere werkgever gewerkt. Bijna drie op de tien keert (na een periode WW) direct terug in de WWB en een kwart gaat in de WW en zit daar nog steeds. Figuur 1 Verloop arbeidssituatie Baan Bonussen van 2011, uitgesplitst naar wel of niet voortijdig beëindigd. Verloop arbeidssituatie Baan Bonussen 2011 Verlenging dienstverband zelfde werkgever 25% Werkzaam (geweest) bij andere werkgever 21% naar WW of andere uitkering (niet bij andere werkgever en niet terug in WWB) 24% Na periode WW (> 3 maanden) terug in WWB 14% Binnen 3 maanden terug in WWB 14% Anders / onduidelijk 2% Totaal 100% Totaal aantal 112 Het bovenstaande beeld wordt sterk negatief beïnvloedt door personen van wie het Baan Bonus contract voortijdig beëindigd is. Eén derde van de cliënten die in 2011 met Baan Bonus zijn uitgestroomd keert op enig moment terug in de WWB. Voor het grootste deel zijn dit cliënten van wie het contract voortijdig is beëindigd. Cliënten die in 2011 uitstroomden met Baan Bonus keerden gemiddeld vaker terug in de WWB dan mensen die zonder Baan Bonus uitstroomden naar regulier werk. Van de cliënten die zonder Baan Bonus uitstroomden keerde 24 procent terug in de WWB. Dit verschil in resultaat tussen uitstroom met en zonder Baan Bonus heeft veel te maken met het profiel van de uitstromers. De mensen die uitstroomden met Baan Bonus zaten gemiddeld al langer in de uitkering dan de mensen die uitstroomden zonder Baan Bonus. Cliënten die minder dan één jaar in de WWB zaten en uitstroomden met Baan Bonus keerden juist minder vaak terug dan de reguliere uitstromers die minder 5
dan één jaar in de uitkering zaten. Voor de cliënten die lang in de uitkering zaten is het terugkeer percentage van de uitstroom met Baan Bonus erg hoog. Figuur 2 Vergelijking uitstroom 2011 met en zonder Baan Bonus op percentage terugkeer in WWB Duur uitkering uitstroom met Baan Bonus 2011 Totaal uitstroom Terug in WWB % terug uitstroom naar regulier werk zonder Baan Bonus 2011 Totaal Terug in % terug uitstroom WWB < half jaar 84 19 23% 0,5 tot 1 jaar 24 3 13% 49 10 20% 1 tot 2 jaar 34 11 32% 45 13 29% 2 tot 3 jaar 14 6 43% 16 6 38% langer dan 3 jaar 38 17 45% 33 7 21% onbekend 2 0 0% Totaal 112 37 33% 227 55 24% Baan Bonus en de werkgeversbenadering Na de invoering van de Baan Bonus als project in 2011 is de uitvoering van de Baan Bonus in 2012 steeds meer ingebed in het reguliere werk van de ATEAgroep. Voor de werkgeversadviseurs is het een belangrijk communicatiemiddel in de benadering naar werkgevers. De Baan Bonus en de website van de Baan Bonus dienen als een soort visitekaartje richting werkgevers. Inzet van de Baan Bonus is geen doel op zich voor de werkgeversadviseurs, zij bieden het hele bijstandsbestand aan in hun contact met werkgevers, niet alleen cliënten die in aanmerking komen voor Baan Bonus. Belangrijk daarbij is dat de kandidaten die zij voorstellen goed passen bij de vacature zodat zowel werknemer als werkgever uiteindelijk tevreden zijn met de match. Werkgeversadviseurs merken dat werkgevers uiteindelijk toch vaak kiezen voor iemand die nog maar kort in de uitkering zit. De Baan Bonus en de activiteiten die daaromheen georganiseerd worden hebben ook een uitstraling naar cliënten die uiteindelijk geen gebruik maken van de regeling. Zo krijgen de werkgeversadviseurs via de Baan Bonus de kans om bedrijfsrondleidingen of bedrijfspresentaties te organiseren waarbij meerdere cliënten ervaring op kunnen doen met solliciteren en zich presenteren naar een werkgever. Daarnaast leidt de inzet rondom de Baan Bonus volgens de werkgeversadviseurs ook tot uitstroom waarbij uiteindelijk geen Baan Bonus wordt ingezet. Uit administratie die in het eerste jaar werd bijgehouden blijkt dat dit inderdaad het geval is. 6 Kosten en besparing In 2011 was de Baan Bonus nog een project met een projectbudget. De projectkosten bedroegen in dat jaar 121.733,88. Dat zat voor tweederde in loonkosten van het projectteam. Het projectteam deed naast uitvoering van de Baan Bonus ook activiteiten die nu tot het uitstroomprogramma van ATEA behoren. In 2012 is de uitvoering van Baan Bonus overgegaan naar de reguliere activiteiten van ATEA. De loonkosten en overheadkosten zijn geïntegreerd in het budget van ATEA en kunnen niet meer specifiek toegerekend worden aan uitvoering van de Baan Bonus. Wel zijn er in 2012 uitvoeringskosten gemaakt, in
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus totaal bedroegen die 119.332,87 euro. Dat is onder meer besteed aan investeringen in de website. In figuur 3 is een overzicht gegeven van de kosten en de geschatte besparing van de Baan Bonus per jaar. De projectkosten zijn hierboven toegelicht. De uitgekeerde Baan Bonussen zijn de werkelijk betaalde bedragen per jaar die ten laste komen van het participatiebudget. Ingezette Baan Bonussen leveren een besparing op in het uitkeringsbudget omdat er geen uitkering meer betaald hoeft te worden. Hoe groot die besparing is, kunnen we niet precies bepalen omdat niet te zeggen is wanneer iemand zonder Baan Bonus was uitgestroomd. We hebben daarom een grove schatting gemaakt waarbij we alleen kijken naar de periode dat de Baan Bonus loopt. De aanname is dan dat cliënten zonder Baan Bonus niet binnen een jaar waren uitgestroomd. Te zien aan de percentages uitstroom naar regulier werk voor cliënten die langer in de uitkering zitten is dat een veilige aanname. De besparing wordt geschat op 1,4 keer de uitgaven aan betaalde Baan Bonussen. Halen we daar de betaalde Baan Bonussen en de uitvoeringskosten vanaf, dan is de netto geschatte besparing in 2011 50.893,05 en in 2012 158.367,23 euro. Figuur 3 Overzicht kosten en geschatte besparingen Baan Bonus 2011 2012 Aan werkgevers uitgekeerde Baan Bonussen 431.567,33 694.250,24 Projectkosten / uitvoeringskosten 121.733,88 119.332,87 Totale geschatte besparing op het uitkeringsbudget (BUIG) 604.194,26 971.950,34 Netto geschatte besparing 50.893,05 158.367,23 Ervaringen van werkgevers Vijftig werkgevers die gebruik maakten van de Baan Bonus hebben via een korte vragenlijst hun ervaringen met het instrument gedeeld. Uit hun antwoorden blijkt dat de Baan Bonus een belangrijke factor in de beslissing om een vacature open te stellen, en nog belangrijker is in de beslissing om een kandidaat met een uitkering aan te nemen, de helft noemt het zelfs van doorslaggevend belang. Hoewel een ruime meerderheid tevreden is met de match van de kandidaat met de vacature geeft meer dan de helft aan dat zij het contract niet verlengd hebben of zullen verlengen. Dit heeft zowel met economische factoren als met de ervaringen met de kandidaat te maken. Een grote meerderheid van 84 procent van de ondervraagde werkgevers geeft aan dat ze in de toekomst nog wel eens zouden overwegen om iemand via de gemeente aan te nemen. De werkgevers die zeggen dat ze dit zeker niet zullen doen, geven aan dat dit komt vanwege slechte ervaringen met de kandidaten. Werkgevers vinden de regeling zeer duidelijk en zeer makkelijk aan te vragen en ze zijn in grote meerderheid tevreden over de administratieve afhandeling. 7
Conclusies Om de effectiviteit van het instrument Baan Bonus te beoordelen kijken we naar verschillende aspecten. Het belangrijkste is de feitelijke uitstroom die door de Baan Bonus gerealiseerd is en wat daarvan de resultaten voor de werknemers waren. Daarnaast kijken we naar de rol die de Baan Bonus speelt in de benadering naar werkgevers en of de Baan Bonus bijdraagt om vacatures te werven voor mensen met een uitkering. Tot slot kijken we naar het financiële aspect, de Baan Bonus is immers bedoeld om een besparing op te leveren op de uitkeringslasten. Het totaal aantal ingezette Baan Bonussen was minder groot dan verwacht in 2011 en nog minder in 2012. Daarmee is de uitstroom die gerealiseerd is door inzet van de Baan Bonus beperkt in aantallen. Toch voegt het vergeleken met de uitstroom naar reguliere arbeid wel degelijk iets toe. Dit geldt vooral voor de categorieën cliënten die al langer in de WWB zitten omdat de kans dat zij uit zichzelf uitstromen naar regulier werk kleiner is naarmate zij langer in de uitkering zitten. De Baan Bonus is juist vaak ingezet voor cliënten die langer in de uitkering zitten. Kijken we naar de periode na de Baan Bonus dan komen cliënten die met Baan Bonus uitstromen vaker terug in de uitkering dan cliënten die zonder Baan Bonus uitstromen naar werk. Dit negatieve resultaat wordt sterk getekend door cliënten van wie het Baan Bonus contract voortijdig is beëindigd, kijken we alleen naar personen die het arbeidscontract vol maken dan is het percentage dat terugkeert in de WWB aanzienlijk lager dan bij de reguliere uitstroom. Daarnaast heeft het te maken met het profiel van de uitstromers: het resultaat van de Baan Bonus is positiever voor de personen de relatief kort in de uitkering zaten dan voor personen die lang in de uitkering zaten. Zolang de Baan Bonussen worden ingezet voor personen die al langer in de uitkering zitten, kunnen we aannemen dat de Baan Bonus een besparing oplevert, want het percentage cliënten dat jaarlijks uit zichzelf uitstroomt naar werk is laag voor deze groep cliënten. Ook als de uitvoeringskosten worden meegenomen komt er op basis van de schatting een netto besparing uit. De meeste kosten drukken echter op het participatiebudget en de besparing vindt plaats op het uitkeringsbudget (BUIG). De Baan Bonus speelt een belangrijke rol in de benadering naar werkgevers door ATEAgroep om vacatures voor uitkeringsgerechtigden te vinden. Dat geven medewerkers van ATEA zelf aan en dat blijkt ook uit de antwoorden van werkgevers die gebruik maakten van de Baan Bonus. De Baan Bonus is geen doel op zich, het gaat er volgens de medewerkers van ATEA om dat goede kandidaten geplaatst worden op de juiste vacatures. Het belang daarvan wordt onderstreept door de ervaringen van werkgevers. Bij de uitvoering van de Baan Bonus moet daarom constant de afweging gemaakt worden wie er geplaatst worden met een Baan Bonus. De Baan Bonus is bedoeld voor kandidaten met een bepaalde afstand tot de arbeidsmarkt, maar wanneer die afstand te groot is levert de plaatsing vaak niet de gewenste resultaten op en kan het werkgevers uiteindelijk ook afschrikken om iemand via de gemeente aan te nemen. 8
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus 1. Inleiding Op 1 januari 2011 is de Tijdelijke stimuleringsregeling Baan Bonus Breda in werking gesteld. Deze regeling biedt werkgevers een financiële prikkel om een uitkeringsgerechtigde in dienst te nemen. Het gaat daarbij om uitkeringsgerechtigden die langdurig (langer dan 6 maanden) van de gemeente Breda een uitkering ontvangen. Het doel van de regeling is: Mensen uit een langdurige uitkeringssituatie weer terug op de arbeidsmarkt brengen. Een besparing realiseren op de uitkeringslasten. Om dit te bewerkstelligen is een heldere en eenvoudige regeling in het leven geroepen die voor werkgevers makkelijk aan te vragen en te verantwoorden is. Het is een tijdelijke regeling van minimaal 6 maanden en maximaal één jaar met de gedachte dat het werkgevers een stimulans moet geven om een uitkeringsgerechtigde aan te nemen, maar dat het wel moet gaan om een duurzame arbeidsplaats. De regeling is gebaseerd op de regionale Baan Bonus voor jongeren, die in februari 2010 door het regionaal platform arbeidsmarktbeleid werd ingesteld. Uit de evaluatie bleek dat de Baan Bonus voor jongeren een zeer effectief instrument is om jongeren te bemiddelen naar werk. In deze evaluatie wordt de effectiviteit van de Bredase Baan Bonus voor mensen in een langdurige uitkeringssituatie onder de loep genomen. De evaluatie van deze regeling is aangekondigd in de nota Werken@Breda: Op weg naar werk, dat op 7 februari door de gemeenteraad werd vastgesteld. 1.1. Doel en inhoud van de evaluatie De vraag die centraal staat in de evaluatie is: Hoe effectief is de Baan Bonus Breda om werkgevers te stimuleren om een werkzoekende met een bijstandsuitkering in dienst te nemen en om een besparing op de uitkeringslasten te realiseren? Het belangrijkste aspect daarbij is een analyse van de resultaten van de regeling in termen van het aantal mensen dat uitgestroomd is uit de bijstand met behulp van de Baan Bonus en in hoeverre die uitstroom ook duurzaam is, oftewel of zij nog steeds aan het werk zijn of dat zij op enig moment toch weer terugkeren in de uitkering. Ook kijken we naar de kosten van de Baan Bonus en maken een inschatting van de gerealiseerde besparing. Daarnaast kijken we in deze evaluatie ook naar de plaats die de regeling heeft in de uitvoering van de bijstand en de benadering richting werkgevers en vragen we werkgevers naar hun ervaring en hun waardering voor deze regeling. De evaluatie gaat achtereenvolgens in op de volgende onderwerpen: 1. Gebruik van de Baan Bonus 2. Resultaten na afloop van het Baan Bonus traject 3. Belang van de Baan Bonus in de werkgeversbenadering 4. Kosten en besparing van de Baan Bonus 5. Ervaringen van de werkgevers 9
1.2. Aanpak De vragen met betrekking tot het gebruik van de regeling, uitstroom en duurzaamheid van de uitstroom worden beantwoord met behulp van bestandsanalyse en deskresearch. Daarbij zijn ook de kosten van de regeling betrokken en er is een inschatting gemaakt van de besparing die gerealiseerd is op de uitkeringslasten. Daarnaast zijn 50 bedrijven telefonisch benaderd die gebruik hebben gemaakt van de Baan Bonus Breda. Deze bedrijven hebben vragen beantwoord over de waardering voor de regeling en over het belang van de regeling in de afweging om een vacature open te stellen voor een werkzoekende. Tot slot is het proces en de werkwijze van de uitvoering van de regeling in beeld gebracht op basis van gesprekken met betrokken medewerkers. 10
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus 2. Gebruik van de Baan Bonus in cijfers In dit hoofdstuk worden de aantallen gepresenteerd. Hoeveel Baan Bonussen zijn er aangevraagd en toegekend, om welk type cliënten gaat het en hoe verhoudt de uitstroom met Baan Bonus zich tot de reguliere uitstroom. 2.1. Toekenning en afwijzing In totaal zijn 213 aanvragen van de Baan Bonus behandeld. Daarvan zijn 172 aanvragen toegekend, 112 in 2011 en 60 in 2012. Eén persoon heeft twee keer een Baan Bonus toegekend gekregen. In totaal hebben dus 171 personen gebruik gemaakt van de Baan Bonus. In onderstaand figuur staat ook het aantal afgewezen en vervallen aanvragen. Figuur 4 Toekenningen en afwijzingen aanvragen Baan Bonus toekenning 2011 2012 totaal toegewezen 112 60 172 afgewezen 15 9 24 vervallen 6 1 7 anders 2 3 5 ingangsdatum in 2013 5 5 Totaal aanvragen 135 78 213 Aanvragen die zijn afgewezen voldeden niet aan de criteria of de aanvragers leverden niet tijdig de benodigde gegevens aan. Vervallen aanvragen zijn aanvragen die in principe toegekend waren, maar waarbij het contract ontbonden is tijdens de proeftijd van de werknemer. Vijf aanvragen zijn om andere redenen niet doorgegaan, bijvoorbeeld omdat het bedrijf failliet ging. In 13 gevallen zijn de Baan Bonussen over genomen door een ander bedrijf vanwege bijzondere omstandigheden, zoals het faillissement van de werkgever. Twee keer is een Baan Bonus voor een half jaar verlengd met een half jaar. 2.2. Profiel gebruikers Baan Bonus De Baan Bonus is vooral ingezet voor cliënten die langer in de WWB zitten. Meer dan driekwart zat langer dan 1 jaar in de uitkering, de helft zat langer dan twee jaar in de WWB en éénderde langer dan drie jaar. Gemiddeld zaten de gebruikers van de Baan Bonus 3,5 jaar in de WWB. Figuur 5 Gebruikers Baan Bonus naar duur van de uitkering Duur uitkering 2011 2012 Totaal 2011 2012 Totaal 0,5 tot 1 jaar 24 14 38 21% 23% 22% 1 tot 2 jaar 34 12 46 30% 20% 27% 2 tot 3 jaar 14 11 25 13% 18% 15% langer dan 3 jaar 38 21 59 34% 35% 34% onbekend 2 2 4 2% 3% 2% Totaal 112 60 172 Gemiddelde duur in de WWB 3,1 4,1 3,5 11
In figuur 5 zijn de gebruikers van de Baan Bonus uitgesplitst naar de duur dat zij in de uitkering zaten. Ter vergelijking laat figuur 6 de uitstroom zonder Baan Bonus naar regulier werk zien. Daaruit blijkt dat de helft van de reguliere uitstroom in 2011 en 2012 bestond uit personen die korter dan een half jaar in de uitkering zaten. Figuur 6 Uitstroom naar regulier werk zonder Baan bonus naar duur van de uitkering Duur uitkering 2011 2012 Totaal 2011 2012 Totaal < half jaar 84 140 224 37% 64% 50% 0,5 tot 1 jaar 49 21 70 22% 10% 16% 1 tot 2 jaar 45 14 59 20% 6% 13% 2 tot 3 jaar 16 16 32 7% 7% 7% langer dan 3 jaar 33 26 59 15% 12% 13% onbekend 1 1 0% 0% Totaal 227 218 445 Gemiddelde duur in de WWB 1,8 1,3 1,5 De grote meerderheid van de gebruikers van de Baan Bonus is tussen de 27 en 45. Drie op de tien is ouder dan 45. Figuur 7 Gebruikers Baan Bonus naar leeftijd Leeftijd 2011 2012 Totaal 2011 2012 Totaal < 27 2 3 5 2% 5% 3% 27-45 68 41 105 61% 68% 61% > 45 40 14 50 36% 23% 29% onbekend 2 2 4 2% 3% 2% Totaal 112 60 172 Meer dan de helft van de gebruikers van de Baan Bonus is ingedeeld op trede 1600 van de participatieladder. De rest zit op lagere treden. Figuur 8 Gebruikers Baan Bonus naar plaats op de participatieladder Participatieladder 2011 2012 Totaal 2011 2012 Totaal 1400 of lager 19 13 32 17% 22% 19% 1500 23 8 31 21% 13% 18% 1600 60 32 92 54% 53% 53% onbekend 10 7 17 9% 12% 10% Totaal 112 60 172 2.3. Vergelijking met reguliere uitstroom Om deze aantallen beter te kunnen interpreteren is het goed om een vergelijking te maken met de reguliere uitstroom. We kijken dan naar de mensen die in 2011 en 2012 zijn uitgestroomd naar reguliere arbeid zonder Baan Bonus. Dat waren er 227 in 2011 en 218 in 2012. Dat wil zeggen dat in 2011 éénderde en in 2012 22 procent van de mensen die uitstroomden naar werk, gebruik maakten van de Baan Bonus. In de vorige paragraaf zagen we dat de Baan Bonus vooral wordt ingezet voor cliënten die langer in de WWB zitten (daar is de Baan Bonus immers ook voor bedoeld). Zetten we dit af tegen de reguliere uitstroom dan blijkt dat de helft van alle uitstroom naar reguliere arbeid zonder Baan Bonus mensen zijn die korter dan een half jaar in de 12
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus uitkering zaten. In onderstaande figuur is zijn de aantallen uitstromers met en zonder Baan Bonus uitgesplitst naar hoe lang de cliënten in de WWB zaten. Figuur 9 Vergelijking uitstroom naar arbeid met en zonder Baan Bonus uitgesplitst naar duur van de uitkering Duur uitkering uitstroom met Baan Bonus uitstroom naar regulier werk zonder Baan Bonus 2011 2012 Totaal 2011 2012 Totaal < half jaar 84 140 224 0,5 tot 1 jaar 24 14 38 49 21 70 1 tot 2 jaar 34 12 46 45 14 59 2 tot 3 jaar 14 11 25 16 16 32 langer dan 3 jaar 38 21 59 33 26 59 onbekend 2 2 4 1 1 Totaal 112 60 172 227 218 445 Gemiddelde duur in de WWB 3,1 4,1 3,5 1,8 1,3 1,5 Om te beoordelen of de uitstroom nu veel of weinig is moeten we kijken naar het totale volume van het bijstandsbestand. Als we de reguliere uitstroom zonder Baan Bonus afzetten tegen het totaal aantal cliënten op 1 januari krijgen we een indicatie wat de kans is dat iemand in een bepaald jaar uitstroomt naar werk. Als we daarnaast hetzelfde doen voor de uitstroom met Baan Bonus krijgen we een idee van wat de Baan Bonus aan extra uitstroom toevoegt aan de reguliere uitstroom. In figuur 10 is dit weergegeven uitgesplitst naar de duur van de uitkering. Figuur 10 Reguliere uitstroom en uitstroom met Baan Bonus afgezet tegen het totaal aantal cliënten in de WWB Duur uitkering Totaal aantal cliënten op 1 januari Percentage uitstroom naar regulier werk zonder Baan Bonus Uitstroom naar werk met Baan Bonus 2011 2012 2011 2012 2011 2012 < half jaar 491 558 17% 25% 0,5 tot 1 jaar 441 257 11% 8% 5% 5% 1 tot 2 jaar 500 443 9% 3% 7% 3% 2 tot 3 jaar 279 329 6% 5% 5% 3% langer dan 3 jaar 1942 1896 2% 1% 2% 1% Totaal 3653 3483 6% 6% 3% 2% Kijken we naar het totaal, dan blijkt dat in 2011 de Baan Bonus zorgde voor 3 procentpunt extra uitstroom bovenop de reguliere uitstroom van 6 procent. In 2012 kwam er door de Baan Bonus 2 procentpunt extra uitstroom bovenop de 6 procent reguliere uitstroom. 13
3. Resultaten van de Baan Bonus trajecten In dit hoofdstuk kijken we naar het verloop van de Baan Bonus trajecten. Hoeveel trajecten zijn voortijdig beëindigd en waarom? Wat is het verloop van de arbeidssituatie van de cliënt na de Baan Bonus en hoeveel personen keren na de Baan Bonus weer terug in de WWB? 3.1. Voortijdig beëindigde contracten Van de 172 toegekende Baan Bonussen zijn 56 contracten voortijdig geëindigd. In de meeste gevallen kwam dat omdat het bedrijf failliet ging. In 12 gevallen waarbij een bedrijf failliet ging is de werknemer opnieuw geplaatst bij een ander bedrijf met behoud van Baan Bonus. Deze zijn niet meegeteld in onderstaand overzicht omdat het arbeidscontract inclusief Baan Bonus werd over genomen. In elf van de twaalf gevallen werd het contract later echter alsnog voortijdig beëindigd. In 2011 zijn 52 van de 112 Baan Bonussen voortijdig geëindigd, dat is 46 procent. In figuur 11 is te zien wat de reden is van het einde van het contract. Figuur 11 Voortijdig beëindigde contracten Reden einde contract 2011 2012 Totaal werknemer overgestapt naar andere baan 8 8 contract opgezegd door werkgever of werknemer 6 2 8 bedrijf failliet 33 1 35 onbekend 5 1 6 Totaal 52 4 56 3.2. Arbeidssituatie na de Baan Bonus De belangrijkste peiler om het resultaat van de Baan Bonus te beoordelen is het verloop van de arbeidssituatie van de cliënt aansluitend aan de periode van de Baan Bonus. In figuur 12 is te zien hoe de arbeidssituatie van de gebruikers van de Baan Bonus is verlopen na het einde van hun Baan Bonus contract. De meeste Baan Bonussen die in 2012 zijn gestart lopen nog. Bij 32 Baan Bonussen heeft de werknemer minimaal 2 maanden na het einde van de Baan Bonus doorgewerkt bij dezelfde werkgever. In 24 gevallen heeft de werknemer na de Baan Bonus (eventueel met tussenliggende periode WW) bij een andere werkgever gewerkt. In totaal zijn 34 personen direct na de Baan Bonus teruggekeerd in de WWB, waarvan 18 binnen 3 maanden en 16 met een tussenliggende periode WW langer dan 3 maanden. Verder zijn 32 personen na de Baan Bonus direct in de WW gegaan en zijn (nog) niet teruggekeerd in de WWB of bij een andere werkgever gaan werken. 14
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus Figuur 12 Verloop arbeidssituatie na einde Baan Bonus Verloop arbeidssituatie 2011 2012 Totaal Baan Bonus loopt nog 0 44 44 Verlenging dienstverband zelfde werkgever 28 4 32 Werkzaam (geweest) bij andere werkgever 23 1 24 naar WW of andere uitkering (niet bij andere werkgever en niet terug in WWB) 27 5 32 Na periode WW (> 3 maanden) terug in WWB 16 0 16 Binnen 3 maanden terug in WWB 16 2 18 Anders / onduidelijk 2 4 6 Totaal 112 60 172 Het bovenstaande beeld wordt sterk getekend door personen van wie het Baan Bonus contract voortijdig beëindigd is, want bij 28 van de 34 personen die direct na de Baan Bonus terugkeren in de WWB, is het contract voortijdig beëindigd. In figuur 13 is het verloop van de arbeidssituatie te zien van personen van wie het contract niet voortijdig is beëindigd. Figuur 13 Verloop arbeidssituatie na einde Baan Bonus (exclusief voortijdig beëindigde contracten) Verloop arbeidssituatie 2011 2012 Totaal Baan Bonus loopt nog 0 44 44 Verlenging dienstverband zelfde werkgever 28 4 32 Werkzaam (geweest) bij andere werkgever 10 0 10 naar WW of andere uitkering (niet bij andere werkgever en niet terug in WWB) 16 5 21 Na periode WW (> 3 maanden) terug in WWB 3 0 3 Binnen 3 maanden terug in WWB 2 1 3 Anders / onduidelijk 1 2 3 Totaal 60 56 116 Om een beoordeling te maken van de effectiviteit van de Baan Bonus op basis van het verloop van de arbeidssituatie is het niet zinvol om te kijken naar Baan Bonussen die in 2012 zijn toegekend omdat de meeste daarvan nog lopen of pas zeer recent zijn afgesloten. De Baan Bonussen van 2011 zijn allemaal al afgesloten en 71% is afgesloten vóór 1 juli 2012. De Baan Bonussen van 2011 geven daarom een goed beeld wat het verloop van de arbeidssituatie is enige tijd na afloop van de Baan Bonus. In figuur 14 is dit weergegeven in percentages. In de figuur is te zien dat een kwart van de cliënten nog enige tijd doorwerkt bij dezelfde werkgever en éénvijfde na de Baan Bonus overstapt naar een andere werkgever (eventueel met een tussenperiode WW). Bijna drie op de tien keert meteen terug in de WWB of keert na een periode WW terug in de WWB en een kwart gaat in de WW en zit daar nog steeds. 15
Figuur 14 Verloop arbeidssituatie Baan Bonussen van 2011. Verloop arbeidssituatie Baan Bonussen 2011 Verlenging dienstverband zelfde werkgever 25% Werkzaam (geweest) bij andere werkgever 21% naar WW of andere uitkering (niet bij andere werkgever en niet terug in WWB) 24% Na periode WW (> 3 maanden) terug in WWB 14% Binnen 3 maanden terug in WWB 14% Anders / onduidelijk 2% Totaal 100% Totaal aantal 112 In figuur 15 is een onderscheid gemaakt tussen de resultaten van de contracten die wel en niet voortijdig beëindigd zijn omdat de resultaten daarvan nogal verschillen. Kijken we alleen naar contracten die niet voortijdig beëindigd zijn, dan werkt bijna de helft nog enige tijd door bij dezelfde werkgever. Van de contracten die wel voortijdig geëindigd zijn keert ruim de helft na de Baan Bonus terug in de WWB (een kwart binnen drie maanden na het einde van de Baan Bonus en nog eens een kwart gaat eerst een periode in de WW en keert daarna terug in de WWB). Figuur 15 Verloop arbeidssituatie Baan Bonussen van 2011, uitgesplitst naar wel of niet voortijdig beëindigd. Voortijdig einde contract Verloop arbeidssituatie Baan Bonussen 2011 Ja Nee Verlenging dienstverband zelfde werkgever 0% 47% Werkzaam (geweest) bij andere werkgever 25% 17% naar WW of andere uitkering (niet bij andere werkgever en niet terug in WWB) 21% 27% Na periode WW (> 3 maanden) terug in WWB 25% 5% Binnen 3 maanden terug in WWB 27% 3% Anders / onduidelijk 2% 2% Totaal 100% 100% Totaal aantal 52 60 3.3. Terugkeer in WWB Een andere manier om de resultaten te beoordelen is om te kijken hoeveel cliënten na de Baan Bonus op enig moment terugkeren in de uitkering. Dit kunnen we vervolgens vergelijken met mensen die uitstromen naar regulier werk en hoeveel van hen na enige tijd weer terugkeren in de WWB. In deze paragraaf kijken we alleen of de cliënt op enig moment na uitstroom terugkeert in de uitkering, ongeacht of zij in de tussenliggende periode nog doorgewerkt hebben bij dezelfde werkgever of nog voor een andere werkgever hebben gewerkt. De cijfers wijken daarom iets af van de vorige paragraaf, want 5 personen hebben eerst een periode bij een andere werkgever gewerkt en zijn daarna toch teruggekeerd in de WWB. Van alle personen die zijn uitgestroomd met een Baan Bonus zijn er 39 op enig moment weer teruggekeerd in de WWB: 37 van de Baan Bonussen die in 2011 zijn gestart en 2 16
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus van de Baan Bonussen die in 2012 zijn gestart. Gemiddeld waren zij 9,6 maand uit de uitkering. In figuur 16 is te zien hoe lang zij in totaal uit de uitkering zijn geweest. Inmiddels zijn overigens 3 van hen opnieuw uitgestroomd. Bij 32 van de 39 personen die terugkeren in de uitkering was het Baan Bonus contract voortijdig beëindigd. Figuur 16 Totale duur uit de WWB van personen die na de Baan Bonus terugkeerden in de WWB totale duur uit de WWB 2011 2012 totaal korter dan een half jaar 12 2 14 0,5-1 jaar 14 14 meer dan 1 jaar 11 11 Totaal 37 2 39 Gemiddeld aantal maanden uit de uitkering 10 2,5 9,6 Omdat de Baan Bonussen uit 2012 veelal nog lopen of nog maar pas zijn afgesloten geven die nog geen goed beeld om de resultaten te beoordelen. We kijken daarom wederom naar de Baan Bonussen die in 2011 zijn gestart. Daarvan zijn er inmiddels dus 37 personen teruggekeerd in de WWB, dat is 33 procent. Vergelijken we dat met personen die in 2011 zijn uitgestroomd naar regulier werk zonder Baan Bonus, dan komen van deze groep relatief minder personen op enig moment terug in de WWB. Van de 227 personen die in 2011 uitstroomden naar regulier werk, keerden 55 later weer terug in de WWB, dat is 24 procent. Mensen die in 2011 uitstroomden met Baan Bonus keerden gemiddeld dus vaker terug in de uitkering dan mensen die zonder Baan Bonus uitstroomden naar regulier werk. Dit heeft voor een belangrijk deel te maken met het profiel van de uitstromers. In paragraaf 2.3 zagen we al dat cliënten die uitstroomden met Baan Bonus gemiddeld langer in de WWB zaten dan cliënten die uitstroomden zonder Baan Bonus: in 2011 zaten uitstromers met Baan Bonus 3,1 jaar in de WWB en mensen die in 2011 zonder Baan Bonus uitstroomden naar regulier werk gemiddeld 1,8 jaar. Daarom is in figuur 17 de uitstroom met Baan Bonus van 2011 (en het percentage dat vervolgens terug keert in de WWB) uitgesplitst naar de duur dat de cliënt in de uitkering heeft gezeten en vergeleken met de reguliere uitstroom van 2011. Figuur 17 Vergelijking uitstroom 2011 met en zonder Baan Bonus op percentage terugkeer in WWB Duur uitkering uitstroom met Baan Bonus 2011 Totaal uitstroom Terug in WWB % terug uitstroom naar regulier werk zonder Baan Bonus 2011 Totaal Terug in % terug uitstroom WWB < half jaar 84 19 23% 0,5 tot 1 jaar 24 3 13% 49 10 20% 1 tot 2 jaar 34 11 32% 45 13 29% 2 tot 3 jaar 14 6 43% 16 6 38% langer dan 3 jaar 38 17 45% 33 7 21% onbekend 2 0 0% Totaal 112 37 33% 227 55 24% In de bovenstaande figuur is te zien dat in de categorie cliënten die een half tot een heel jaar in de uitkering zaten slechts 13 procent van de cliënten die uitstroomden met Baan Bonus terugkeerden in de WWB. Dat is relatief minder dan bij de reguliere uitstroom, want daarvan keerde 20 procent terug in de WWB. Voor deze categorie cliënten is het 17
resultaat van de uitstroom met Baan Bonus dus beter dan de uitstroom zonder Baan Bonus. Als we voor de overige categorieën de uitstroom met en zonder Baan Bonus op dezelfde manier met elkaar vergelijken, dan is het resultaat voor de categorie die 1 tot 2 jaar in de uitkering zit ongeveer gelijk voor uitstromers met en zonder Baan Bonus, voor de categorie 2 tot 3 jaar in de uitkering is het resultaat van de uitstroom met Baan Bonus iets slechter dan de reguliere uitstroom en voor de categorie die langer dan 3 jaar in de uitkering zit is het resultaat van de uitstroom met Baan Bonus aanzienlijk slechter dan de reguliere uitstroom. Ook hier worden de resultaten sterk beïnvloed door personen van wie het contract voortijdig beëindigd is. In figuur 18 is een uitsplitsing gemaakt van personen die met Baan Bonus uitstroomden en waarvan het contract wel of niet voortijdig beëindigd is. Daaruit blijkt dat van de personen van wie het contract niet voortijdig beëindigd is slechts 10 procent terugkeerde in de uitkering. Figuur 18 Vergelijking terugkeerpercentage uitstroom 2011 uitgesplitst naar wel of niet voortijdig einde contract Totaal uitstroom Terug in WWB % terug Uitstroom met Baan Bonus 112 37 33% - waarvan contract niet voortijdig beëindigd 60 6 10% - waarvan contract voortijdig beëindigd 52 31 60% Uitstroom naar regulier werk zonder Baan Bonus 227 55 24% 18
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus 4. Baan Bonus en de werkgeversbenadering Om te kunnen beoordelen of de regeling Baan Bonus een effectief instrument is, is het nuttig om iets van de context te schetsen waarbinnen de regeling gebruikt wordt. Het bestaan van de regeling op zich zorgt niet voor uitstroom van cliënten uit de bijstand naar werk. Dat gebeurt pas wanneer een werkgever iemand in dienst neemt vanuit een uitkeringssituatie. Werkgevers vinden niet automatisch de weg naar de gemeente wanneer zij personeel zoeken. Onderdeel van de werkzaamheden van ATEA-groep is om werkgevers actief te benaderen en om uiteindelijk goede matches te maken tussen werkzoekenden met een bijstandsuitkering en vacatures vanuit het bedrijfsleven. Binnen deze context wordt de Baan Bonus ingezet als één van de instrumenten. De effectiviteit van de Baan Bonus is daarom sterk afhankelijk van hoe het door ATEA-groep wordt ingezet. Op basis van gesprekken met werkgeversadviseurs en leidinggevenden van ATEA wordt in dit hoofdstuk een beeld geschetst van hoe de Baan Bonus in de praktijk door hen wordt gebruikt. 4.1. Van project naar regulier werk Bij de start van de Baan Bonus in 2011 is een projectorganisatie ingericht om de Baan Bonus in te voeren. Aangestuurd door een projectleider is een klein team aan de slag gegaan om uitvoering te geven aan het project Baan Bonus. Een aantal mensen met een commerciële achtergrond werden aangetrokken om werkgevers te benaderen. Er werd een promotiecampagne ingezet om het instrument onder de aandacht te brengen, onder meer via flyers, auto s, mailings, posters, abri s en uiteindelijk een website. Het projectteam maakte een screening van cliënten die in aanmerking zouden komen voor de Baan Bonus. Cliënten werden uitgenodigd om trainingen te komen volgen en er werden CV s opgesteld om mee naar werkgevers te gaan. Kandidaten werden voorgesteld aan geïnteresseerde bedrijven via bedrijfsrondleidingen of bedrijfspresentaties. Met vacaturecafés werden kandidaten ondersteund bij het solliciteren. Eind 2011 is de start gemaakt om de Baan Bonus uit de projectstructuur te halen en in te bedden in het reguliere werk. De activiteiten die bij de start van het project Baan Bonus zijn ingezet zijn nu onderdeel van het reguliere werk van ATEA-groep. 4.2. Gebruik van de Baan Bonus nu In het begin heeft het projectteam veel energie gestoken in de marketing en promotie van de Baan Bonus, dat is nu een stuk minder. Eén van de leidinggevenden van ATEA licht toe hoe de Baan Bonus nu wordt ingezet: De Baan Bonus is nu echt een onderdeel van het reguliere werk van de werkgeversadviseurs, er zijn geen mensen meer bezig met specifiek de Baan Bonus te promoten, maar het wordt door de werkgeversadviseurs meegenomen als communicatie instrument, bedoeld om werkgevers te prikkelen. De werkgeversadviseurs nemen dat mee en ze geven uitleg over de doelgroep en de mogelijkheden van de Baan Bonus. Het geeft de werkgevers een eenvoudig en aantrekkelijk instrument mee dat ze aan werkgevers kunnen aanbieden. 19
De werkgeversadviseurs zelf geven aan dat het voor hen een goed instrument is: Je hebt middelen nodig. De Baan Bonus geeft de mogelijkheid om creatief te zijn. Maar het rendement moet altijd bij de cliënt liggen. Voor de werkgeversadviseurs is het dus meer een middel geworden. Zij geven aan dat de nadruk nu minder ligt op de Baan Bonus. De focus ligt niet meer alleen op de groep die in aanmerking komt voor Baan Bonus, maar op het hele bestand. De Baan Bonus is echter wel een belangrijk visitekaartje richting werkgevers. In 2011 is een website opgezet en daar wordt nog steeds intensief op ingezet, afgelopen jaar is geïnvesteerd in de website om de mogelijkheden uit te breiden en de vindbaarheid te vergroten. Via de website kunnen werkgevers ook vacatures aanmelden en cliënten kunnen daar op reageren. Daar komen volgens de werkgeversadviseurs veel vacatures op binnen. 4.3. Benadering richting werkgevers De Baan Bonus is belangrijk in de promotie richting werkgevers. Via de website, flyers en mailings komen werkgevers in contact met de ATEA-groep. Het is voor de werkgeversadviseurs een aantrekkelijk middel om in te kunnen zetten, maar het is geen doel op zich. De werkgeversadviseurs presenteren het hele bestand aan hun contacten. Wij hebben een groot werkbestand met goede kandidaten. We hebben hele goede kandidaten die zo klaar staan. En we hebben ook goede kandidaten die al wat langer in uitkering zitten, als u als werkgever daarvoor kiest kan u ook in aanmerking komen voor bonus van 10.000. Uiteindelijk kiezen werkgevers voor de kandidaat die het beste bij de vacature past. Dit zijn ook vaak kandidaten die kort in de uitkering zitten en dus niet in aanmerking komen voor de Baan Bonus. Een subsidie is aantrekkelijk, maar als de werknemer niet goed functioneert is het voor de werkgever nog steeds een groot risico. Zo gebeurt het volgens de werkgeversadviseurs dus vaak dat een werkgever via promotie van de Baan Bonus in contact komt met de ATEA-groep en voor een kandidaat gaat die kort in de uitkering zit. Het contact leidt dan wel tot uitstroom uit de bijstand, maar zonder Baan Bonus. 4.4. Matching van vacatures en kandidaten Een cliënt kan op verschillende manieren geplaatst worden met een Baan Bonus. Via de cliënt zelf, dat hij een potentiële werkgever wijst op de mogelijkheid en zo reclame maakt voor zichzelf. Het kan via vacatures die binnenkomen op de Baan Bonus website waar cliënten op kunnen reageren. Maar in de meeste gevallen komt de match echter tot stand via tussenkomst van de werkgeversadviseurs van ATEA die een geschikte kandidaat zoeken bij een vacature. De werkgeversadviseurs zoeken daarbij naar gemotiveerde cliënten. Je probeert natuurlijk een match te vinden waar zowel werkgever als werknemer tevreden zijn zodat de kans groot is dat men ook na afloop van de BBB in dienst blijft. Binnen de groep die langer dan een half jaar in de uitkering zit wordt gezocht naar cliënten die goed bemiddelbaar zijn. Het ligt aan wat de werkgever wil. Soms selecteren we een groepje klanten en die sturen we dan met tien man naar de werkgever. Dan worden er ook een paar uitgekozen waarvan je eigenlijk al weet dat ze niet voldoen aan wat de werkgever wil, maar je geeft 20
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus ze een kans en ze kunnen zo wel ervaring opdoen met solliciteren. Maar je moet wel opletten dat je de werkgever laat zien dat wij goede kandidaten te bieden hebben. 4.5. Beperkte aantal Baan Bonussen De werkgeversadviseurs constateren dat het uiteindelijk aantal Baan Bonussen een stuk lager ligt dan aanvankelijk werd beoogd. De ambities waren erg hoog, te hoog volgens sommigen, maar het ligt ook aan de arbeidsmarkt: Als een werkgever kan kiezen uit zoveel mensen die staan te springen, waarom dan het risico nemen met iemand die al een half jaar op de bank zit? Daarom komt het volgens de werkgeversadviseurs ook regelmatig voor dat werkgevers via de Baan Bonus met ATEA in contact komen, maar uiteindelijk toch kiezen voor een cliënt die korter in de uitkering zit en niet in aanmerking komt voor Baan Bonus. Een werkgever wil gemotiveerde werknemer, dat is voor de werkgever belangrijker dan de subsidie. Hoe vaak dat gebeurt is moeilijk duidelijk te krijgen omdat alleen de feitelijke Baan Bonussen als zodanig geregistreerd worden. In het eerste jaar heeft het projectteam Baan Bonus een meer uitgebreide registratie bijgehouden. Daarin hielden ze een registratie bij van alle cliënten die ze gescreend en begeleid hebben met sollicitatie training. In totaal heeft het team Baan Bonus 205 keer een cliënt gematcht aan een vacature. In 47 gevallen leidde dat tot uitstroom van de cliënt naar reguliere arbeid zónder een Baan Bonus (ofwel omdat de cliënt te kort in de uitkering zat, ofwel omdat de Baan Bonus niet werd aangevraagd). Deze uitstroom komt dus bovenop de 112 cliënten die in 2011 met Baan Bonus uitstroomden. Ook de cliënten die uiteindelijk niet geplaatst worden profiteren volgens de werkgeversadviseurs. Dat is weer een belangrijke ervaring voor de cliënt. [ ] Zo krijgen ze een blik in de realiteit, een echte werksituatie en ze doen ervaring op met zichzelf presenteren. Daarmee geven zij aan dat het feitelijk gebruik van de Baan Bonus heel belangrijk is, maar niet het enige criterium waaraan de effectiviteit afgemeten moet worden. Als je alleen meet wie de Baan Bonus heeft gekregen doe je het instrument tekort. We plaatsen uiteindelijk meer mensen zonder Baan Bonus dan met. 21
5. Kosten en besparing In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kosten die met de Baan Bonus gepaard gaan en een inschatting gemaakt van de besparing die door het instrument gerealiseerd wordt. 5.1. Projectkosten en overhead In 2011 is de Baan Bonus gestart als project met een projectbudget. Daarbij zijn een aantal mensen specifiek voor dat project aangetrokken. De totale projectkosten bedroegen in 2011 121.733,88. Tweederde daarvan zijn loonkosten van het projectteam. De overige kosten zaten vooral in promotie, waaronder twee herkenbare Baan Bonus auto s. Zoals in paragraaf 4.1 is beschreven hield het projectteam zich bezig met de promotie en uitvoering van de Baan Bonus, maar ook met screening van de potentiële kandidaten, opstellen van CV s voor kandidaten om mee naar werkgevers te gaan en het geven van sollicitatietrainingen aan kandidaten en het organiseren van vacature cafés. Het projectteam Baan Bonus hield zich dus niet exclusief bezig met de Baan Bonus op zich, maar ook met activiteiten die nu tot het uitstroomprogramma van ATEA behoren. In 2012 is de Baan Bonus gaandeweg uit de projectstructuur gehaald en ingebed in de reguliere activiteiten. In totaal bedroegen de uitvoeringskosten van de Baan Bonus in 2012 119.332,87. In tegenstelling tot 2011 is slechts een klein deel daarvan besteed aan loonkosten. De uitvoering van de Baan Bonus werd overgedragen van het projectteam naar de klantmanagers en werkgeversadviseurs van ATEA. De loonkosten zijn vanaf februari 2012 niet meer toe te rekenen aan de Baan Bonus. Het grootste deel van de kosten van 2012 is geïnvesteerd in de website. Daarnaast zijn er nog tot eind 2012 kosten gemaakt voor de auto s, maar die zijn sinds het begin van dit jaar ook gestopt. Voor promotie werden in 2012 nauwelijks kosten gemaakt. 5.2. Kosten Baan Bonussen In figuur 19 zijn de kosten van de Baan Bonussen weergegeven die in 2011 en 2012 zijn gestart. Dit zijn de kosten die vanuit het participatiebudget aan de werkgever betaald zijn. In 2011 is 431.567,33 uitgekeerd aan werkgevers en in 2012 694.250,24. Voor de 117 Baan Bonussen die in 2011 zijn gestart is in totaal 745.967,56 euro betaald (vijf van deze Baan Bonussen zijn in de proeftijd ontbonden en daarom in hoofdstuk 3 niet meegeteld). Van het totaal bedrag aan de in 2011 beschikte Baan Bonussen is 357.740,78 euro niet verzilverd. Dit komt omdat contracten vroegtijdig zijn beëindigd of omdat toegekende Baan Bonussen zijn vervallen. Van de Baan Bonussen die gestart zijn in 2012 lopen de meeste nog. Daarvan is het bedrag dus nog niet definitief vastgesteld. Van de Baan Bonussen uit 2012 zijn er 19 afgerond, voor deze Baan Bonussen is een bedrag vastgesteld van 53.628,98. Omdat de meeste hiervan voortijdig zijn beëindigd is het definitieve bedrag veel lager dan het beschikte bedrag. Het verschil bedraagt 75.954,36 euro. Voor de Baan Bonussen die doorlopen naar 2013 zijn de verwachte kosten in 2013 in totaal 224.716,47 euro. 22
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus Figuur 19 Kosten van de Baan Bonus subsidies Baan Bonussen gestart in 2011 Baan Bonussen gestart in 2012 totaal Totaal bedrag beschikte Baan Bonussen 1.103.708,34 680.520,84 1.784.229,18 Bedrag vastgestelde Baan Bonussen 745.967,56 53.628,98 799.596,54 Aantal vastgestelde Baan Bonussen 117 19 136 verschil beschikking / vaststelling vastgestelde Baan Bonussen 357.740,78 75.954,36 75.954,36 Betaald in 2011 431.567,33 431.567,33 Betaald in 2012 314.400,23 379.850,01 694.250,24 Verwachte kosten 2013 224.716,47 224.716,47 5.3. Besparing In de vorige paragraaf zijn de kosten beschreven die vanuit het participatiebudget (oftewel het werkdeel van het WWB budget) aan de werkgevers betaald zijn. Deze kosten leveren echter een directe besparing op het uitkeringsbudget (BUIG). Omdat de cliënten immers in dienst genomen worden stopt de WWB uitkering. Hoe groot deze besparing is kan niet precies worden vastgesteld omdat er teveel onzekere factoren meespelen. Als een cliënt dankzij de Baan Bonus uitstroomt en niet terugkeert in de uitkering is dat een enorme besparing. De gemiddelde WWB uitkering is ongeveer 14.000 per jaar. Dus in het eerste jaar wordt al 4.000 euro bespaard, maar in de jaren daarna levert het 14.000 euro per jaar op. Het probleem is echter dat niet te zeggen is of en zo ja, wanneer deze persoon zonder tussenkomst van de Baan Bonus was uitgestroomd. Als de Baan Bonus wordt ingezet voor iemand die anders nog jaren in de uitkering had gezeten levert het per jaar de kosten van de uitkering op, maar wordt het ingezet voor iemand die anders binnen een half jaar zelf was uitgestroomd levert het niks op en kost het juist geld. Omdat de besparing niet exact is vast te stellen wordt de besparing in dit rapport geschat. Daarbij wordt alleen de periode van de Baan Bonus zelf als uitgangspunt genomen en worden de uitgaven van de Baan Bonus vergeleken met de gemiddelde kosten van een uitkering. Omdat de Baan Bonus achteraf wordt uitbetaald en alleen voor de periode dat de cliënt daadwerkelijk bij de werkgever in dienst is weten we zeker dat de betaalde Baan Bonussen corresponderen met een bepaalde periode dat de cliënt uit de WWB is. De aanname is dan dat cliënten zonder Baan Bonus niet binnen een jaar waren uitgestroomd. Te zien aan de percentages uitstroom naar regulier werk voor cliënten die langer in de uitkering zitten is dat een veilige aanname. We houden geen rekening met de eventuele toekomstige besparingen die de Baan Bonus oplevert als de cliënt langer dan een jaar in de uitkering zou zitten. De geschatte besparing berekenen we dan op 1,4 maal de uitgaven die betaald zijn voor de Baan Bonus, want de Baan Bonus kost 10.000 per jaar en de gemiddelde uitkering 14.000 per jaar. In 2011 is in 431.567,33 aan werkgevers betaald en in 2012 is in totaal 694.250,24 betaald. De besparing die dat heeft opgeleverd op het uitkeringsbudget (BUIG) schatten we dan op 604.194,26 in 2011 en 971.950,34 in 2012. 23
Om te bepalen wat het de gemeente netto heeft opgeleverd halen we daar de uitgaven aan de Baan Bonus en de uitvoeringskosten vanaf. De geschatte netto besparing van de Baan Bonus was dan in 2011 50.893,05 en in 2012 158.367,23. In paragraaf 5.1 is te lezen dat de uitvoeringskosten ook ingezet zijn voor doeleinden die breder zijn dan de uitvoering van de Baan Bonus op zich, zoals training en ondersteuning van cliënten in 2011 en verbetering van de website in 2012. De bovenstaande netto besparing mag daarom gezien worden als een voorzichtige schatting. 24
Gemeente Breda Evaluatie Baan Bonus 6. Ervaringen van de werkgevers De Baan Bonus is bedoeld om cliënten te laten uitstromen, maar werkgevers zijn de doelgroep van de regeling. Hoe beter het instrument aansluit bij de wensen van werkgevers, hoe meer kans dat het daadwerkelijk leidt tot uitstroom. In dit hoofdstuk geven we daarom een beeld van de ervaringen van de werkgevers met de Baan Bonus. In totaal hebben 110 werkgevers één of meerdere Baan Bonussen aangevraagd. We hebben 50 van hen gevraagd om via een korte vragenlijst hun mening te geven. 6.1. Belang van Baan Bonus We hebben werkgevers gevraagd in hoeverre de Baan Bonus voor hen van belang was voor de beslissing om een vacature open te stellen en voor de beslissing om deze kandidaat aan te nemen. Voor iets meer dan de helft van de geïnterviewde werkgevers was de Baan Bonus inderdaad een belangrijke factor bij de beslissing om een vacature open te stellen: éénderde geeft aan dat het zelfs van doorslaggevend belang was en volgens 20 procent heeft het de beslissing aanzienlijk versneld. Bij ongeveer een kwart van de geïnterviewde werkgevers had de Baan Bonus geen invloed op de beslissing een vacature open te stellen en 20 procent geeft aan dat de Baan Bonus een klein zetje gaf. Figuur 20 Belang Baan Bonus om een vacature open te stellen De Baan Bonus is nog belangrijker voor de beslissing om een kandidaat uit een uitkeringssituatie aan te nemen. Zo geeft 52 procent aan dat de Baan Bonus daarbij van doorslaggevend belang was en 20 procent zegt dat het de beslissing aanzienlijk heeft versneld of vergemakkelijkt. Volgens nog eens 20 procent gaf de Baan Bonus een klein zetje en volgens 8 procent had de Baan Bonus geen toegevoegde waarde bij deze beslissing. Figuur 21 Belang Baan Bonus om uitkeringsgerechtigde aan te nemen 25
Een kwart van de werkgevers geeft aan dat ze de kandidaat ook hadden aangenomen zonder Baan Bonus en 60 procent geeft aan dat dit niet het geval is. 6.2. Ervaring met de werknemer De meeste geïnterviewde werknemers zijn goed te spreken over de werknemer die bij hen geplaatst is, 60 procent zegt tevreden te zijn met de kwaliteit van de match, 22 procent is ontevreden. Toch geeft 54 procent aan dat het contact niet verlengd is of zal worden. Gevraagd naar de reden geeft bijna de helft aan dat het te maken heeft met de kosten of een slechte economische situatie en de andere helft geeft aan dat het aan de werknemer ligt, meestal dat hij of zij onvoldoende gemotiveerd was. Figuur 22 Bent u tevreden met de kwaliteit van de match? 6.3. Ervaring met de gemeente als bemiddelaar Bijna tweederde (64%) van de geïnterviewde werkgevers is tevreden met de begeleiding vanuit de gemeente bij het plaatsen van de kandidaat en 22 procent is daar niet tevreden over. De werkgevers die tevreden zijn geven aan dat zij goed en duidelijk geïnformeerd zijn en dat zij goed geholpen zijn tijdens de sollicitatieprocedure. Na de plaatsing was er weinig begeleiding meer en dat was ook niet nodig volgens de tevreden werknemers. De ontevreden werkgevers noemen uiteenlopende redenen voor hun ontevredenheid over de begeleiding, zoals de kwaliteit van de kandidaten of dat ze na de plaatsing graag hadden gehad dat de gemeente nog contact had opgenomen. Figuur 23 Bent u tevreden over de begeleiding vanuit de gemeente Breda? Een grote meerderheid van 84 procent van de ondervraagde werkgevers geeft aan dat ze in de toekomst nog wel eens zouden overwegen om iemand via de gemeente aan te nemen, 14 procent geeft aan dat ze dit zeker niet zullen doen. De meesten geven daarbij aan dat ze tevreden zijn over hoe het gegaan is, dat het een goede regeling vinden en ook de kostenbesparing wordt vaak genoemd. De werkgevers die niet nog eens via de gemeente een werknemer zouden zoeken geven allen aan dat dit komt vanwege slechte ervaringen met de kandidaten. 26