Innovatie THE YEAR WE MADE CONTACT
Innovatie
Inhoudsopgave Voorwoord p. 06 Duikerstool: het nieuwe redgereedschap voor duikers p. 26 Net zo veilig achterin een tankautospuit, als in een achtbaan p. 08 Met een speciale app blijvend vakbekwaam p. 28 Scholen in de rij voor Brandweer Schatkist p. 10 Onder water oefenen met een replica p. 30 Een andere kijk op brandbestrijding p. 12 TS2 en TS4 als bouwstenen van de basiseenheid p. 32 De mobiele brandbestrijdingscontainer komt naar je toe! p. 14 Met de motor snel ter plaatse p. 34 Een krachtig, gezamenlijk geluid over brandveiligheid p. 16 Tegen burgerpanels kunnen geen honderd folders op p. 36 Kunnen communiceren in noodsituaties p. 18 Samen nadenken, bewust worden en oplossingen bedenken p. 38 Interactieve oefening leidt tot partnerschap p. 20 Het voertuigenpark doorgelicht p. 40 Alerteringssysteem als aanvulling op reguliere bedrijfshulpverlening p. 22 Stageassistent levert veel tijdwinst op p. 42 Studenten Bouwkunde als ambassadeurs p. 24 De boeken de deur uit, leren met een tablet p. 44
6 Voorwoord 7 Vernieuwen? Dat hoort bij ons! Fotografie: Rens Plascheck Voor het vierde achtereenvolgende jaar geven we als Regiegroep Innovatie Moed een boekje uit dat helemaal is gewijd aan innovaties. De Jan van der Heyden-prijs voor de béste innovatie, wordt dit jaar zelfs al voor de zesde keer uitgereikt. Wat zegt dat?, heb ik me afgevraagd, voor ik me zette aan het schrijven van dit voorwoord. Mijn antwoord: het zegt veel. Ik durf te stellen dat dankzij de Jan van der Heyden-prijs innoveren een plaats heeft gekregen binnen onze organisatie. Sterker nog: innoveren wordt tegenwoordig als vanzelfsprekend en zelfs noodzakelijk ervaren. Een belangrijke ontwikkeling vind ik ook dat de innovaties die vanuit de organisatie naar boven komen, niet meer, zoals in de beginjaren, uitsluitend gericht zijn op het toevoegen van maatschappelijke waarden. Innovaties met maatschappelijke relevantie (zoals we dat bij deze verkiezing noemen) blijven aanhouden, maar innovaties in de twee andere sectoren, techniek en organisatie, zijn onmiskenbaar in opmars. Evenals vernieuwingen die meerdere sectoren omvatten. Ik kan nog een andere onderverdeling maken. Enerzijds de kleinere innovaties die individuele korpsen of Veiligheidsregio s verder helpen, anderzijds de innovaties die meer spanwijdte hebben en in korte tijd uitgroeien tot verbeteringen voor de brandweer in Nederland als geheel. Mooie voorbeelden van die grotere innovaties zijn de manier waarop veel regio s tegenwoordig jongeren betrekken bij de brandweer en de landelijke opkomst van snelle interventie-eenheden. Dan heb je het over de spin-off van innovaties. U begrijpt dat hier een tevreden voorzitter spreekt van de Regiegroep Innovatie Moed. Natuurlijk kan het altijd nog beter, maar laten we vooral blij zijn met wat we wél hebben bereikt. Dat is niet niks. Hulde daarom aan iedereen bij de brandweer die de afgelopen jaren op wat voor manier dan ook met innoveren bezig is geweest. Mede dankzij u komen we verder. Een daarom gaan we de komende jaren zeker door met de Jan van der Heyden-innovatieverkiezing. Ook dit jaar zal de winnaar tijdens het congres bekend worden gemaakt. Een winnaar die op brede steun kan rekenen, want ook de manier van nomineren en kiezen is in de loop der jaren aangepast, vernieuwd. Niet alleen onze regiegroep geeft haar mening, ook een vakjury beoordeelt de ingestuurde innovaties. En dan is er sinds vorig jaar nog voor iedereen de mogelijkheid om via internet te stemmen. Drie inputstromen aan de hand waarvan via een rekenformule de nominaties worden bepaald. Ik verklap verder niets, maar vanaf papier alvast de hartelijke felicitaties voor de winnaar. 10.000 euro valt jullie ten deel voor de verdere uitwerking. Ik twijfel er niet aan dat het geld goed besteed zal worden. Vernieuwen? Dat hoort tegenwoordig gewoon bij ons! Gerard van Klaveren Voorzitter Regiegroep Innovatie Moed Wie was Jan van der Heyden? Dat Jan van der Heyden stierf als bemiddeld man was niet te danken aan zijn schilderijen. De geboren Gorinchemmer (maar De Innovatieprijs is niet zomaar vernoemd naar Jan van der vanaf zijn 12e woonachtig in Amsterdam) had ook veel gevoel voor Heyden. Hij leefde van 1637 tot 1712 en vond onder andere de werktuigbouw. Zo ontwierp hij in 1669 een betere straatverlichting slangbrandspuit uit. Hij ontwikkelde een beter pompsysteem en voor de stad Amsterdam. Ruim 1.800 door hem ontworpen een leren brandslang, die brandweerlieden in staat stelde een lantaarns werden geplaatst. Later volgden er nog vele duizenden in brandhaard dichter te benaderen. onder meer Haarlem, Groningen, Den Haag en Berlijn. Hoewel hij brandmeester was bij het brandspuitgilde, was Jan van De verbeterde slangbrandspuit van Jan van der Heyden kwam in der Heyden van beroep geen brandweerman maar architectonisch 1672 op de markt. Hij demonstreerde zijn uitvinding bij het stadhuis landschapsschilder. Hij behoort tot de belangrijkste 17de-eeuwse en vanaf de Westertoren. De burgemeester was zo onder de schilders van Nederlandse stadsgezichten. Opvallend, volgens indruk dat hij gelijk voor alle zestig wijken van de stad een nieuwe kenners, was zijn vaardigheid in het weergeven van perspectief. brandspuit bestelde.
8 GENOMINEERD Net zo veilig achterin een tankautospuit, als in een achtbaan Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding/techniek, organisatie, maatschappelijke relevantie Brandweer Amsterdam-Amstelland FIX Safety Seat Pim van Doorne, Petra Eigenraam Geïmplementeerd: Nee al moet je wel goed kijken naar de exacte toepassingen bij een TS. Als projectgroep hebben we contact gehad met een producent en die ziet weinig belemmeringen. Je zou zelfs opties kunnen toevoegen, zoals een automatische sluiting of een controlesysteem. We hebben bij de brandweer allemaal de mond vol van veiligheid, maar wat blijkt uit onderzoek? Van de manschappen doet 74% bij een uitruk nooit een gordel om in de tankautospuit (TS), en maar 3% doet de gordel altíjd om. Iedereen heeft daar zijn reden voor, maar te rechtvaardigen valt het natuurlijk op geen enkele manier. Deze situatie schoot Pim van Doorne in gedachten toen collega Petra Eigenraam voor haar studie Technische Bedrijfskunde aan de Hogeschool Utrecht (HU) een te onderzoeken probleem zocht, gericht op innovatieve productontwikkeling. Pim: Er is veel veranderd de afgelopen jaren. Er zitten nog maar maximaal vijf mensen achterin, er is geïnvesteerd in comfort, de manschappencabine is vol gehangen met nieuwe apparatuur en we wijzen elke burger op de eigen verantwoordelijkheid bij het dragen van de gordel. Maar uiteindelijk doen we hem dus zelf 74 van de 100 keer niet om. Dat is op z n minst vreemd. Na een uitgebreide brainstormsessie werkte Petra Eigenraam het idee uit om een speciale zitting met een beugel te gaan gebruiken, de FIX Safety Seat. Voor deze oplossing werd gekozen omdat manschappen met een beugel snel en gemakkelijk op hun plaats kunnen worden vastgezet. Uitgangspunt is uiteraard wel dat de beugels voor enige bewegingsvrijheid zorgen en dat het ademluchttoestel makkelijk omgehangen kan worden. Achtbanen Petra: Het idee is afgekeken van achtbanen. Daarin word je ook met behulp van een beugel gefixeerd. Het is een heel effectieve manier, Het rapport over de FIX Safety Seat is in april gepresenteerd aan een commissie met docenten van de HU en adviseurs van Syntens Innovatiecentrum. Voor het idee kreeg Petra met haar groep een 9,5 als eindcijfer, goed voor de eerste prijs. Petra: We hebben het over een landelijk en misschien wel wereldwijd probleem, dat ook direct raakt aan onze visie Brandweer over morgen. Veiligheid aan de voorkant. Natuurlijk zijn er kosten mee gemoeid, maar dat is maar een fractie van de totale kosten van een TS. Daar staat tegenover dat de kans op letsel met 1500% wordt verlaagd. Dat lijkt me voldoende reden hierin te investeren. Pim van Doorne p.vandoorne@brandweeraa.nl
10 Scholen in de rij voor Brandweer Schatkist Categorie: Risicobeheersing/organisatie en maatschappelijke relevantie Schatkist ook bij uitstek geschikt voor andere Brandweer Flevoland en Brandweer Gooi en Vechtstreek veiligheidsregio s. Brandweer Schatkist Hildemarie Schippers, Pascal de Haas, Hendrik Kramer Hildemarie Schippers van Brandweer Geïmplementeerd: Ja Flevoland: We hebben een schatkist met aansprekende materialen, er is een instructiedvd en de voorlichting staat op een hoog Onderzoek naar de risicodoelgroepen bij brand in de regio s Flevoland en Gooi en Vechtstreek, heeft uitgewezen dat jonge gezinnen een verhoogd risico lopen om betrokken te raken bij brand in de woonomgeving. Met die wetenschap hebben die regio s zich hier verder in verdiept, en ontdekt dat voorlichting geven het meest effectief is bij zeven- en achtjarigen, kinderen uit de groepen 4 van de basisschool dus. belt), vluchtplan, brandblusser, blindmasker, brandweerauto en het Billy Brandkraan brandveilig doeboek, dat de kinderen na de voorlichting mee naar huis krijgen. Materialen die aansluiten bij het verhaal dat door de voorlichter wordt verteld. Resultaten Inmiddels zijn in Flevoland en Gooi en Vechtstreek tientallen vrijwilligers opgeleid. De resultaten liegen er niet om. De scholen zijn niveau. Het leuke van de voorlichters is dat ze bijna allemaal uit de praktijk komen. Ze kunnen prachtige verhalen vertellen en dankzij een training story telling kunnen ze die als een beleving brengen. Dat gevoegd bij het intrigerende van brand, zorgt er voor dat de leerlingen het prachtig vinden en dat de informatie blijft hangen. De Brandweer Schatkist is onderdeel van de leerlijn brandveiligheid basisonderwijs en sluit Een pilot met daaraan gekoppeld een uitgebreid meettraject, wees uit dat het kennisniveau bij de leerlingen toeneemt, dat de informatie blijft hangen en dat ze er thuis over praten met hun ouders en broertjes en zusjes. Dat laatste maakt dat er sprake is van een soort dubbele winst. De voorlichting heeft met het project de Brandweer Schatkist concreet vorm gekregen. stuk voor stuk enthousiast en maken graag gebruik van het aanbod van de brandweer. Naar verwachting zullen dit jaar ongeveer 150 scholen worden bezocht. Hoewel het effect van de voorlichting op het aantal branden niet is aangetoond, is het enthousiasme van de scholen en de leerlingen per kerende post overgeslagen op de initiatiefnemers. Wat begon als een probeersel, aan bij het Billy Brandkraan-lesconcept. De Brandweer Schatkist is een echt bestaande schatkist, vol met foto s, rookmelder, telefoon (om te leren wat je moet vertellen als je 112 is in sneltreinvaart uitgegroeid tot een meer dan volwaardig project met een sterke inhoudelijke kant. Dat maakt de Brandweer Hendrik Kramer h.kramer@brandweerflevoland.nl
12 Een andere kijk op brandbestrijding Categorie: Risicobeheersing, incidentbeheersing/techniek, organisatie, maatschappelijke relevantie Jan-Willem van den Heuvel: De moderne brandweer stelt vragen als: gaan we voor Brandweer Gilze offensief of defensief?, gaan we naar binnen Fire Defender of niet?, en houden we de brand onder Jan-Willem van den Heuvel controle?. Alles draait om grip houden of Geïmplementeerd: Nee krijgen op de situatie. Wij denken dat je met De leus die Brandweer Gilze heeft bedacht voor de nieuwste vinding, de Fire Defender, klinkt als een klok en tegelijkertijd behoorlijk hoogdravend: een andere kijk op brandbestrijding. Maar ja, alles begint met geloof in jezelf en zo is het misschien ook wel met innovaties. Of de Fire Defender de brandbestrijding inderdaad van een nieuwe impuls gaat voorzien, mag iedereen voor zichzelf uitmaken. Feit is dat het een opzienbarende innovatie is. Simpel en effectief. De Fire Defender bestaat uit niets meer of minder dan buizen die gekoppeld kunnen worden, en waarmee vervolgens een waterscherm wordt opgetrokken. Door de verticale werking wordt het water als het ware twee keer benut en is er sprake van een groot koelend vermogen. De Fire Defender, waarop een wereldwijd patent is aangevraagd, is voor veel toepassingen inzetbaar. Denk aan natuurbrandbestrijding, het neerslaan van gassen en dampen bij OGS (Ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen), ontsmetting, het koelen van aangestraalde gasflessen, directe brandbestrijding, RSTV (rook, stroming, temperatuur, vlammen) en rookgaskoeling. Het opzetten van een waterscherm kan ook preventief uitstekend werken. Bijvoorbeeld om belendende percelen te beschermen, gebouwen aan te stralen, asbestverspreiding te voorkomen en rieten daken te beschermen. Betere inzetbaarheid In het algemeen gesproken zitten de grote voordelen van de Fire Defender in de betere inzetbaarheid van materieel en personeel, en het beter benutten van de waterwinning. Daardoor hoeft er minder materieel op de onheilsplek te komen en de risico s voor het eigen personeel zijn kleiner. Bovendien leidt het beter benutten van bluswater tot minder gevolgschade. de Fire Defender bij veel incidenten die grip sneller krijgt. Vanuit een situatie waarin je controle hebt over wat er gebeurt, is het makkelijker een brand af te handelen. Het prototype van de Fire Defender die Brandweer Gilze heeft laten maken, functioneert uitstekend. Een complete set bestaat uit: speciale buizen (4500 x 76mm), koppelslangen (3 duims), een bochtslang (3 duims), 2 eindkappen, een opbergkrat, een montagepakket, 2 koppelsleutels en een wielset. De bedoeling is diverse uitvoeringen op de markt te brengen, van klein tot groot. Jan-Willem van den Heuvel info@firedefender.nl
14 De mobiele brandbestrijdingscontainer komt naar je toe! Categorie: Incidentbestrijding/techniek en organisatie Brandweer Groningen Mobiele brandbestrijdingscontainer Sietse Smit Geïmplementeerd: Ja Vóór de container werd ingezet bij de bijscholing van instructeurs, zijn er try outsessies gehouden bij het beroepskorps Groningen. Die verliepen goed. Inmiddels heeft de container ook zijn waarde bewezen bij de reguliere opleiding. Thermische trechter De Werkgroep Versterkend Lerend Vermogen draagt jaarlijks een thema aan dat raakt aan veilig repressief optreden en risicobewustwording. Het thema dit jaar heet Thermische trechter en bestaat uit nieuwe lesstof voor de ploegbijscholing brandbestrijding. Voor de naam Thermische trechter is gekozen omdat een trechter als figuurlijk hulpmiddel kan worden gebruikt om lesstof op te vangen en te verzamelen. De getrechterde lesstof kan vervolgens worden aangewend om de vakbekwaamheid bij doelgroepen te bevorderen. Thermisch houdt verband met warmte en warmte met brand en brandbestrijding. Tot slot de kleurverdeling in de trechter. Die staat voor de vier kerntaken van de brandweerzorg. afspraken: Repressieve handelingen bij brandbestrijding Veiligheidsregio Groningen Onder de naam Thermische trechter is bij alle posten in de regio Groningen aandacht besteed aan ploegbijscholing brandbestrijding. Om ook invulling te kunnen geven aan het bijscholen van praktische vaardigheden in de warme situatie, is gebruikgemaakt van een mobiele brandbestrijdingscontainer. Het voordeel van een mobiele container (voortgetrokken door een trekker), is dat ieder korps de bijscholing op de eigen locatie kan uitvoeren. De locatie waarop ook de theoretische scholing plaatsvindt. Lastige verplaatsingen van medewerkers naar een oefencentrum zijn daardoor niet nodig. Dankzij de mobiele brandbestrijdingscontainer beschikken we nu over een sterk totaalconcept, zegt Sietse Smit van Brandweer Groningen. Theoretische en praktische ploegbijscholing in de eigen omgeving. En de kosten vallen mee. De verwachting is dat deze investering binnen twee jaar is terugverdiend. Bij de bouw is rekening gehouden met milieuaspecten. Zo kent de container voorzieningen voor de afvoer van bluswater en bij verantwoord stookgedrag worden de grenzen van het milieugedoogbeleid niet overschreden. Realistischer Sietse Smit: Een voordeel is ook dat met deze brandbestrijdingscontainer veel realistischer kan worden geoefend dan met de gebruikelijke flash over-containers. De container heeft bijvoorbeeld ramen, zodat er normaal kan worden geventileerd. Ook zitten de cursisten niet onder maaiveldniveau, zoals bij de flash over-containers, maar op dezelfde hoogte als de vuurhaard. Volledig vergelijkbaar dus met de praktijk. Sietse Smit: Na de try-out sessies bleek al dat elementaire vaardigheden verbeteren dankzij deze manier van oefenen. Bovendien waren de deelnemers enthousiast. Inmiddels is er een syllabus voor de ploegbijscholing opgesteld die door het regionale opleidingsinstituut ROI en door twee buurregio s is omarmd. Daarmee is er meer eenduidigheid ontstaan bij de brandbestrijding in de drie noordelijke regio s. Sietse Smit sietse.smit@hvd.groningen.nl Ploegbijscholing Thermische Trechter 2012 Versie 4.0
16 Een krachtig, gezamenlijk geluid over brandveiligheid Categorie: Risicobeheersing/maatschappelijke relevantie Brandweer Groningen Samenwerking brandweer en brandwondencentrum Sietse Smit Geïmplementeerd: Ja Brandveilig leven is een veelomvattend Brandpreventie item. Zeker is dat ook samenwerking met Het convenant komt voort uit een andere partijen past in het streven van de samenwerking die de afgelopen jaren steeds brandweer om uit te groeien tot een moderne, meer inhoud heeft gekregen, met als bindend toekomstgerichte organisatie. Samenwerking element brandpreventie. Beide organisaties immers schept mogelijkheden voor het weten wat het is om geconfronteerd gebruikmaken van elkaars expertise. te worden met de gevolgen van brand. Door samen te werken, worden elkaars Brandweer Groningen voegde de daad bij het preventieactiviteiten versterkt en wordt woord en sloot een samenwerkingsconvenant Brandveilig leven gezamenlijk bij mensen thuis met het Brandwondencentrum van onder de aandacht gebracht. het Groningse Martini Ziekenhuis. Een overeenkomst die op 1 oktober 2012 werd Sietse Smit: Bij dat laatste gaat het vooral om bekrachtigd. De samenwerking sluit naadloos praktische tips. Van het voorzichtig omgaan met aan bij de landelijke visie Brandweer over barbecues tot het voorkomen van brandwonden morgen. Hierin fungeert de brandweer als bij kleine kinderen door hete koffie en thee. netwerkpartij, die samen met betrokken Daarmee laten we ook zien dat Brandveilig partners in een breed perspectief het aspect leven verder gaat dan het voorkomen van brand veiligheid onder de aandacht brengt. Niet en het beperken van de effecten daarvan. toevallig viel de ondertekening samen met de Brandwonden kunnen ook op een andere start van de landelijke Brandpreventieweken, manier ontstaan en als brandweer kunnen we georganiseerd door de Brandwonden Stichting. dat in onze voorlichting meenemen. Mooie voorbeelden van activiteiten waarin de samenwerking tot uiting komt, zijn de open dagen van de brandweer en het ziekenhuis en tijdens de KEI-week, de jaarlijkse introductieweek voor nieuwe studenten in Groningen. Acties die worden ondersteund via de websites van beide organisaties en via social media. De Brandwonden Stichting en het lokale Groningse initiatief Broodje Alarm (gericht op brandpreventie voor ouderen), worden inmiddels ook actief bij de samenwerking betrokken. In de lente van kwam de gezamenlijke preventieactie over veilig barbecuen ( bbq-bob ) landelijk in het nieuws. Sietse: We investeren in kennisuitwisseling, zodat beide organisaties een beter totaalbeeld krijgen. Door op die manier slim samen te werken, wordt brandveiligheid op een krachtige wijze gecommuniceerd richting het publiek. Het spin off-effect is nu veel groter dan als we dat alleen zouden doen. Sietse Smit sietse.smit@hvd.groningen.nl
18 Kunnen communiceren in noodsituaties Categorie: Incidentbestrijding/maatschappelijke relevantie Brandweer Hollands Midden Zakboekje bevelvoerders Harold Mugie Geïmplementeerd: Nee U begrijp niet wat we bedoelen? Vooruit, dan proberen we het in een andere taal: Czy jest ktoś w domu? Nog niet? Dan toch maar gewoon in het Nederlands en niet in het Arabisch of het Pools: Is er nog iemand in het huis? En gelijk maar de uitleg. De bedoeling is dat dit soort teksten worden opgenomen in een zakboekje voor bevelvoerders. Zo n boekje zou in de huidige maatschappij, waarin op steeds meer plaatsen mensen van verschillende afkomst samenleven, best eens van pas kunnen komen in noodsituaties. Dat vermoedt in ieder geval Harold Mugie, die het initiatief heeft genomen om te komen tot zo n zakboekje. van bevelvoerders. Ik heb een oriënterende verkenning gedaan en daar blijkt inderdaad uit dat zij de voordelen zien. Het is vooralsnog niet meer dan een idee, maar de bedoeling is het verder uit te werken. Goede set vragen De eerste stap is het samenstellen van een set vragen en daar de vertalingen bij te zoeken. De talen waar Harold Mugie aan denkt zijn Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Pools en Arabisch. Van de vragen die in het boekje komen wil hij ook de fonetische uitspraak vermelden. Achter de vraag in het Engels: is there anybody inside the house?, zou dan bijvoorbeeld komen te staan: is der enniboddie inzijd de hous? wat voor reden dan ook niet kan spreken of horen. Een zakboekje met vertalingen kan de communicatie in noodsituatie hoe dan ook enorm vergemakkelijken. Op korte termijn hoopt Harold Mugie te kunnen aangeven of het boekje er daadwerkelijk gaat komen. Is dat het geval, dan verwacht hij dat ook organisaties als ambulancediensten, USAR.NL (specialistische bijstandseenheid voor het verlenen van hulp na een ramp of zwaar ongeval) en First responders (organisatie die zich richt op de pre-hospitale hulpverlening) er in geïnteresseerd zijn. Harold: In noodsituaties niet met mensen kunnen communiceren, dat is dramatisch en kan vergaande gevolgen hebben. Daarom denk ik dat een boekje met voor de hand liggende vragen in verschillende talen een waardevolle aanvulling is voor de uitrusting Harold Mugie: De bevelvoerder kan de bewoner de tekst ook zelf laten lezen of eventueel wijzen naar plaatjes die we kunnen opnemen. Het boekje is tevens te gebruiken in situaties waarin de bewoner de Nederlands taal wel machtig is, maar om Harold Mugie harold.mugie@brandweer.vrhm.nl
20 Interactieve oefening leidt tot partnerschap Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding/techniek, organisatie, maatschappelijke relevantie Voor het najaar is een tweede interactieve praktijkoefening gepland, waarbij de focus Brandweer Hoorn meer zal liggen op partnerschap en het Interactieve oefening met maatschappelijke samenwerking maken van verbindingen met partners. Fabian Willemze, Roel Kettering Daarvoor zijn contacten gelegd en verdiept Geïmplementeerd: Ja met onder meer architecten, verzekeraars en Het was een bijzondere brandweeroefening in Hoorn eind vorig jaar. Wijkbewoners konden live meekijken tijdens een in scène gezette binneninzet in een woning. Ook bestond de mogelijkheid de met rook gevulde woning binnen te gaan. En dat terwijl brandweerauto s met gillende sirene s arriveerden. Je zag aan de mensen dat het indruk maakte, aldus Fabian Willemze. De praktijknabootsing was onderdeel van het project Interactieve oefening met maatschappelijke samenwerking, waarvan het concept is gebaseerd op de strategische reis van de brandweer. Door de oefening interactief te maken, wil Brandweer Hoorn bij risicodoelgroepen meer bewustzijn creëren voor de oorzaken, gevolgen en risico s van brand. Tevens kan aan partners als architecten en verzekeraars duidelijk worden gemaakt hoe levens kunnen worden gered. De eerste oefening werd niet alleen door de risicodoelgroep positief ontvangen. Ook de brandweer zelf was enthousiast. Fabian Willemze: Klopt. Onze mensen vonden het erg leerzaam. De oefening heeft ons ervan overtuigd dat het nabootsen van de praktijk een goede manier is om mensen de risico s van brand in te prenten, en tegelijkertijd de mogelijkheden én onmogelijkheden van de brandweer. Camera s Tijdens de oefening (in een leegstaande woning van de plaatselijke woningcorporatie) werd gebruikt gemaakt van rook en fictieve vlammen. In verschillende ruimten waren camera s opgehangen, zodat mensen buiten op een scherm de inzet van de brandweer konden volgen. De procedures en inzettactieken bij een woningbrand werden toegelicht door de teamleider van de vrijwillige brandweer. woningbouwverenigingen. Het accent wat de brandweer zelf betreft zal in de toekomst steeds meer komen te liggen op de expert- en adviesrol. Als het concept eenmaal staat, wil Brandweer Hoorn verschillende formats online aanbieden en zo toegankelijk maken voor andere korpsen. Fabian Willemze: Het magazine Brand&Brandweer heeft een artikel gewijd aan de eerste oefening en dat heeft heel wat reacties losgemaakt. Dat geeft aan dat er belangstelling is voor deze interactieve vorm van mensen informeren. Afhankelijk van de mate waarin de interesse beklijft, willen we een of meer gestandaardiseerde draaiboeken aanbieden. Daar kan iedereen dan over beschikken en iedereen zijn voordeel mee doen. Fabian Willemze f.willemze@hoorn.nl
22 Alerteringssysteem als aanvulling op reguliere bedrijfshulpverlening Categorie: Risicobeheersing en incidentbestrijding/techniek, organisatie en maatschappelijke relevatie Brandweer Midden- en West-Brabant CBIS alerteringssysteem Harry Killaars Geïmplementeerd: Nee op elke x- en y-coördinaat een infrascenario worden aangemaakt. Alle informatie wordt in een database opgeslagen, samen met de contactgegevens van de BHV ers van de bedrijven, in dit geval die op Industrieterrein Moerdijk. Zo stelt het systeem mensen en organisaties in staat elkaar te informeren over calamiteiten. In de Arbeidsomstandighedenwet zijn eisen vastgelegd over bedrijfshulpverlening. In eerste instantie zijn BHV ers (bedrijfshulpverleners) de werknemers die bij calamiteiten deskundige bijstand verlenen. Aanvullend daarop ontwikkelde de Brandweer Midden- en West-Brabant een CBIS (Calamiteiten BHV Informatie Systeem) alerteringssysteem. Het systeem bevat procedures en technische hulpmiddelen om in geval van nood mensen en diensten te kunnen waarschuwen. Het alerteringssysteem is een uitvloeisel van een onderzoek naar de zelfredzaamheid van medewerkers bij bedrijven op Industrieterrein Moerdijk in 2009. Een dergelijk systeem kwam als een van de aanbevelingen uit de eindrapportage. Harry Killaars van de Brandweer Midden- en West-Brabant: Jaarlijks zijn er duizenden branden bij bedrijven. Alleen daarom al is het noodzakelijk een goede BHV-organisatie te hebben. Voor het verlenen van eerste hulp en direct daarna voor het bestrijden van de beginnende brand, voor de alarmering en voor het begeleiden van de ontruiming. BHV ers zijn de voorposten van ambulance, brandweer en politie. Als de professionele openbare hulpverleningsdiensten (OHD) direct na aankomst op de plaats van de calamiteit de operationele leiding overnemen, voorzien de BHV ers de OHD van relevante informatie. Ook over bedrijfsspecifieke gegevens, zoals brandcompartimenten, automatische brandblussystemen, aanwezige brandkranen en toegangswegen, worden de hulpverleners geïnformeerd door BHV ers. Basisscenario s In de opzet van het CBIS alerteringssysteem worden de risico s van BRZO-bedrijven (Besluit Risico s Zware Ongevallen) met een scan in kaart gebracht aan de hand van tien basisscenario s. Daarnaast kan binnen het systeem Harry Killaars: Op 26 september is er een grote oefening. Alle bedrijven op Industrieterrein Moerdijk worden dan gealarmeerd. De verwachting is dat het allemaal werkt en dat alle BHV ers tegen die tijd ook de speciale e-learningmodule hebben doorlopen. Vanaf 1 oktober is het systeem dan operationeel. Volgens Killaars kan het systeem direct daarna beginnen aan een opmars door Nederland. In het najaar wordt het in ieder geval ook toepasbaar voor binnenstedelijk gebied. Alle steden aan de Brabantroute en de BHV ers van instellingen, kantoren, winkelbedrijven en maatschappelijk organisaties ontvangen dan voortaan in geval van nood een sms en e-mail. Harry Killaars harry.killaars@brandweermwb.nl Samenwerken aan veiligheid ActieprogrAmmA moerdijk Veilig
24 Studenten Bouwkunde als ambassadeurs Categorie: Risicobeheersing/maatschappelijke relevantie brandveiligheid zich afspeelt. Belicht worden Brandweer Twente onder meer de rol van gemeenten en Brandveilig Bouwen verantwoordelijkheden op het gebied van Laurens Welberg, René Schage toezicht in de gebruiksfase. De vier jaar Geïmplementeerd: Ja durende opleiding wordt afgesloten met een Niemand zal kunnen ontkennen dat de basisgedachte ijzersterk is: laat studenten van de opleiding Bouwkunde kennismaken met brandgedrag, en dan plukken de studenten én de maatschappij daar later hun vruchten van. Hoe? Door het reduceren van de faalkosten tijdens de bouw en zo te komen tot een brandveilig gebouw. Omdat studenten op middelbaar niveau (ROC s) vaak praktisch zijn ingesteld, koos Brandweer Twente voor een leren door te doen -aanpak. Praktijk in combinatie met theorie. Inmiddels hebben de eerstejaars Bouwkunde-studenten van ROC Twente het programma doorlopen en het resultaat mag er zijn. Zowel studenten als brandweermensen zijn enthousiast. René Schage: We hebben gekozen voor de manier van opleiden waarop we ook onze eigen mensen opleiden. Gepassioneerde docenten doen de rest. Als toekomstige bouwers hebben de studenten kennisgemaakt met brandgedrag en geleerd door de ogen van de brandweer te kijken naar de brandveiligheid van constructies en bouwwerken. Vier studiejaren De integratie van brandveiligheid in de opleiding Bouwkunde is verdeeld over alle vier de studiejaren. De bestaande opleiding brand- en brandgedrag voor de repressieve dienst is de basis geweest voor de opleiding in het eerste jaar. In het (aanstaande) tweede studiejaar zijn drie contactmomenten vastgelegd. Een les over regelgeving, begrippen en brandveiligheid, een praktijkopdracht die in het verlengde daarvan ligt en een bezoek aan een gebouw, dat moet worden beoordeeld op brandveiligheid. Het derde leerjaar zal in het teken staan van brandveiligheid in relatie tot beheer- en onderhoudsprogramma s, brandveiligheidinstallaties en ontruimingsorganisatie. Daarnaast is er dan aandacht voor de omgeving waarin toets, waarin alles nog eens terugkomt. Laurens Welberg: Daarnaast is met ROC Twente afgesproken dat meerdere studenten in het examenjaar hun stage bij de brandweer kunnen lopen. Daar zal een programma voor worden opgesteld. Brandweer Twente is tevreden over hoe het eerste projectjaar is verlopen. Zowel inhoudelijk als wat betreft de samenwerking met ROC Twente. Ook het programma voor de leerjaren 2, 3 en 4 is inmiddels in grote lijnen ingevuld. Teamleider Aschwin Ekkel: Ik moet wel zeggen dat het behoorlijk intensief is geweest. Beide partijen zijn er blanco en met goede bedoelingen ingestapt, maar je loopt tegen veel dingen aan. Gelukkig vergeet je dat ook weer snel als het goed loopt. En dat is dit eerste jaar zeker het geval geweest. Aschwin Ekkel a.ekkel@brandweertwente.nl
26 Duikerstool: het nieuwe redgereedschap voor duikers Categorie: Incidentbestrijding/techniek Brandweer Twente Duikerstool Jack Beuting Geïmplementeerd: Nee Vraag het een geoefende duiker en hij of zij zal het beamen: weinig zo mooi als duiken. Maar altijd is er ook die andere kant van het mooie verhaal: het gevaar. Want dat er risico s zitten aan duiken, dat zal ook iedereen bevestigen. Met een duikerstool voegt Brandweer Twente een innovatie toe aan eerdere verbeteringen op het gebied van duiken en veiligheid. De duikerstool is primair bedoeld om slachtoffers op een snelle en veilige manier te kunnen bevrijden. Tot nu toe werd hiervoor gebruikt gemaakt van een noodhamer of duikersmes. Beide niet de meest optimale gereedschappen. De duikerstool is een multifunctioneel instrument, dat helemaal op maat is gemaakt voor het werk van brandweerduikers onder water. Brandweer Twente heeft de duikerstool samen met een student industriële vormgeving van Saxion Hogeschool ontworpen. Jack Beuting spreekt van een zeer compleet, betrouwbaar en hoogwaardig product, dat optimale mogelijkheden biedt om reddingsacties van de brandweer tot een goed einde te brengen. Hij ziet de duikerstool als het nieuwe redgereedschap voor duikers. Gordelsnijder De tool is uitgerust met twee messen, waaronder een grove gordelsnijder. De messen, van roestvrij staal, zijn niet vatbaar voor verstopping door vuil en uit ergonomisch oogpunt is gekozen voor een zwaartepunt in het handvat. Het handvat zelf is ruim opgezet voor het gebruik van neopreen handschoenen. Voor een optimale grip is gekozen voor een rubberachtig materiaal. De punt van de tool is gemaakt van het extreem harde Tungsten Carbide. Vanwege die hardheid is minimale kracht nodig om onder water bijvoorbeeld een autoruit in te slaan. Het lemmet, ook gemaakt van roestvrij staal, verbindt alle onderdelen met elkaar en dient tevens als wapening van het handvat. Zo ontstaat een tool die zeer hufterproof is. Bijzonder is ook de kleur: fel geel. Jack Beuting: Om de tool in troebel water makkelijk te kunnen lokaliseren, wilden we een opvallende kleur. Als je je daarin verdiept, blijkt dat kleuren naarmate je dieper komt, steeds slechter zichtbaar worden. Fel geel is de kleur die het langst zichtbaar blijft, tot wel 50 meter. Vandaar. Het project is nog niet afgerond. De duikerstool, waarvan er vijf zijn geproduceerd, wordt momenteel intensief getest door het duikteam van Brandweer Twente. Jack Beuting is al wel overtuigd van het (aanstaande) succes: Met deze tool kunnen mensen en dieren beter, sneller en veiliger worden gered. Jack Buiting j.buiting@brandweertwente.nl
28 GENOMINEERD Met een speciale app blijvend vakbekwaam Categorie: Risicobeheersing en incidentbestrijding/techniek en maatschappelijke relevantie De techniek van de applicatie is ontwikkeld door een extern bedrijf, de inhoud van Brandweer Zuid-Limburg en Brandweer Midden- en West-Brabant de vragenbanken door de regio s zelf. De Continuous Learning App voor blijvende vakbekwaamheid databases zijn gematcht met landelijke Michel Zewald, Edward van de Grift kwalificatieprofielen en kunnen aan andere Geïmplementeerd: Ja databanken worden gekoppeld. Informatie Ouder worden gaat vanzelf, maar vakbekwaam blijven niet. Daar moet je wat voor dóen! Bijvoorbeeld de wekelijkse oefenavonden volgen op de kazerne en de oefendagen. Maar dan nog blijven er zaken onderbelicht. Met een speciale app reiken Brandweer Zuid-Limburg en Brandweer Midden- en West-Brabant nu de oplossing aan voor blijvende vakbekwaamheid. De Continuous Learning App brengt meer continuïteit aan in het leerproces en zorgt er voor dat opgedane kennis en kunde wordt geborgd. De app kan prima worden ingezet in combinatie met andere vakbekwaamheidactiviteiten en -producten. Inmiddels zijn er databases ontwikkeld met leerprikkels op HOVD- en OVD-niveau. Aan een databank voor bevelvoerders wordt gewerkt. Elk gewenst moment De Continuous Learning App biedt brandweermensen de mogelijkheid op elk gewenst moment en op elke locatie, verplichte, actuele of praktische kennis in welke vorm dan ook tot zich te nemen en zonodig te toetsen. De content van de databases gaat in de vorm van vragen en opdrachten richting gebruikers via pushberichten. Op deze manier wordt de gebruiker geprikkeld om met vakkennis, competenties en actualiteit bezig te zijn. De chatfunctionaliteit maakt het ook mogelijk contact te leggen met een expert. Michel Zewald: Omdat het leren met de app mobiel is gemaakt, kan iedereen zelf bepalen wanneer hij ermee aan de slag gaat. Er zijn vragen waarop binnen tien seconden antwoord moet worden gegeven, maar ook opdrachten waar een dag voor mag worden uitgetrokken. Afhankelijk van de juistheid waarmee vragen worden beantwoord en opdrachten worden uitgevoerd, worden punten toegekend. Hoe hoger de scores, hoe hoger uiteraard het vakbekwaamheidniveau van de brandweerman. die kan worden aangevuld met regiospecifieke content en actualiteit. Aldus ontstaat een gevarieerde en aansprekende app, waarvoor al enkele andere regio s belangstelling hebben getoond. De praktijk leert ook dat gebruikers regelmatig cases met elkaar bespreken en zo leren van elkaar. Er is een Continuous Learning App voor zowel smartphone als tablet (ios en Android). In ontwikkeling is op dit moment een app-variant voor mobiele Windows-platform (Blackberrygebruikers). Een ontwikkeling die aansluit bij andere mobiele toepassingen die binnen de brandweer in opkomst zijn. Michel Zewald m.zewald@brwzl.nl
30 Onder water oefenen met een replica Categorie: Incidentbestrijding/techniek Brandweer Zwolle Oefenduikauto Martijn Bosch Geïmplementeerd: Nee Oefening baart kunst. Dus zou het, om goed te kunnen oefenen met auto s die te water zijn geraakt, helemaal niet verkeerd zijn als de brandweer zou kunnen beschikken over een oefenduikauto. Aldus was de gedachte bij Brandweer Zwolle. Voor een oefenduikauto valt veel te zeggen. Denk alleen maar eens aan het milieuvoordeel. Martijn Bosch: Nu gebruiken we sloopauto s en daar gaan we zorgvuldig mee om. Maar het is nooit helemaal te voorkomen dat er oliën, vetten en kunststoffen in het water terechtkomen. Met een oefenauto zoals wij hebben ontworpen, zou dat probleem tot het verleden behoren. Het basisidee gaat uit van een licht model auto, bijvoorbeeld van aluminium of roestvrij staal. De auto moet voordeuren hebben die open kunnen en er moeten voorstoelen in zijn gemonteerd waarop ook kinderzitjes kunnen worden geplaatst. Uiteraard beschikt de oefenauto ook over gordels, een stuur en wielen. De onderzijde bestaat uit een open frame, zodat het water snel wegloopt als de auto uit het water wordt gehesen. Daarvoor wordt een speciaal hijsoog gemonteerd in het midden van het dak. Uit het oogpunt van veiligheid heeft het voorliggende model nauwelijks scherpe punten. Kostenplaatje Het plan werd uitgewerkt door Brandweer Zwolle, inclusief tekening en kostenplaatje, maar vooralsnog blijft het daar bij. Het bouwen van de auto door een carrosseriebouwer kost een fiks bedrag en dat is op het moment niet beschikbaar. Uitgezocht wordt of de kosten kunnen worden gedeeld met andere korpsen die een duikteam hebben. Van de oefenduikauto zou dan per toerbeurt gebruik kunnen worden gemaakt. Martijn denkt dat daar kansen liggen: Voor de investering krijg je iets heel bruikbaars en er hoeven geen sloopauto s meer worden gekocht en geprepareerd. Zo verdien je het geld volgens ons in een paar jaar terug. Martijn Bosch m.bosch@zwolle.nl
32 TS2 en TS4 als bouwstenen van de basiseenheid Categorie: Incidentbestrijding/organisatie en maatschappelijke relevantie Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek Modulair Variabele Voertuigbezetting (TS2+TS4=TS6) Hendrik Jongerden, Danny Jolly Geïmplementeerd: Ja De conclusie in de eindrapportage van het project Modulair Variabele Voertuigbezetting is niet voor tweeërlei uitleg vatbaar: De onderzoekers zijn van mening dat variabele voertuigbezetting binnen brandweer Gooi en Vechtstreek over het algemeen genomen is geslaagd. Dit uit zich in een efficiënter optreden, verbetering van het vakmanschap bij repressief optreden en verbetering van de opkomsttijden. Ja, zegt Hendrik Jongerden, één van die onderzoekers, Zowel beroepspersoneel als vrijwilligers zijn erg enthousiast. Daarom heeft het bestuur ook besloten het concept als basis te gebruiken voor alle uitrukken in de regio. Belangrijk daarbij was dat door het toepassen ervan het uitgangspunt dat een basisbrandweereenheid uit zes personen bestaat, in stand blijft. De pilot die voorafging aan de invoering startte op 1 mei 2012. Onderlegger was een theoretisch kader, dat was opgebouwd rond de begrippen werkbaarheid, belasting en draagvlak. Om flexibeler en slimmer manschappen te kunnen inzetten (en dus sneller hulp te kunnen bieden), werd gekozen voor een modulaire opbouw van de reguliere TS6. Vooruitgeschoven post Afwijkend van veel andere pilots variabele voertuigbezetting, wordt de TS2 door Gooi en Vechtstreek ingezet als vooruitgeschoven post. De bevelvoerder, die verantwoordelijk blijft voor de inzet, zit op de TS4. Bij aankomst van de TS4 wordt de bemanning van de TS2 de reguliere aanvalsploeg en wordt het incident afgehandeld als een reguliere TS6- inzet. Overigens is het systeem zo ingericht dat het omgekeerd ook werkt: TS4+TS2=TS6. De bemanning van de TS2 wordt dan als waterploeg ingezet. Tussen de aankomst van het eerste en het tweede voertuig zit in beide gevallen maximaal vijf minuten. Het dekkingsplan is hierop ingericht. Inzetprocedures zijn niet uitgebreid en zelfs ingekort, maar de TS2-bemanning die altijd op de kazerne aanwezig is, moet wel een aanvullende opleiding volgen. In de gemeente Bussum verbeterde de dekking tijdens de negen maanden durende pilotperiode van 25 naar 83 procent. Na invoering in de hele regio zal de dekking stijgen naar meer dan 90 procent. Danny Jolly is dik tevreden. Samen hebben we gezocht naar mogelijkheden om de opkomsttijden te verbeteren en met dit concept is dat gelukt. Het belangrijkste advies dat ik andere regio s kan geven is: wees creatief. Als je stug vasthoudt aan klassieke opvattingen lukt het nooit, maar met creativiteit en onderling vertrouwen kom je geheid heel ver. Danny Jolly danny.jolly@brandweergooivecht.nl
34 Met de motor snel ter plaatse Categorie: Incidentbeheersing/techniek, organisatie, maatschappelijke relevantie Veiligheidsregio Haaglanden Motor Ondersteuning Brandweer Kour van der Laan Geïmplementeerd: Nee afgesloten pilot veel interessante, feitelijke informatie opgeleverd. Het eindrapport was bij het ter perse gaan van dit boekje nog niet bekend, maar Kour van der Laan durft daar wel op vooruit te lopen. Het verkeer in de binnensteden is vaak zo druk dat er zelfs voor brandweerauto s met zwaailichten en sirenes geen doorkomen aan is. Daarnaast is de bebouwing van binnensteden de laatste decennia sterk veranderd. Neem het verzorgingsgebied van het korps Den Haag. Daar stellen de combinatie van oude en nieuwe woonwijken, moderne complexen en veel hoogbouw, de brandweer soms voor problemen. Een snelle opkomst is niet meer vanzelfsprekend. De Veiligheidsregio Haaglanden wil de komende jaren haar incidentbestrijding vernieuwen en aanpassen aan de huidige eisen en verwachtingen van de samenleving. Daarom werden enkele pilots uitgevoerd met andere vormen van voertuigbezetting voor de basisbrandweerzorg. De pilot Motor Ondersteuning Brandweer (MOB) was er een van. Een BMW-motor met bluseenheid en brandweergerelateerde gebruiksartikelen zoals airbaghoezen, meetapparatuur en klein gereedschap, werd tijdens de pilotperiode vele honderden keren als extra uitrukvoertuig ingezet. Alle bestuurders waren in het bezit van het diploma Bevelvoerder en hadden minimaal twee jaar ervaring op een TS. Uiteraard moest de berijder het motorrijbewijs hebben en bekend zijn met de Haagse brandweermodules en het verzorgingsgebied. Kour van der Laan: De wijze van bevelvoering week op sommige momenten af van de standaard, omdat de MOB-bevelvoerder in verschillende rollen kon optreden. Bij kleine incidenten, waarbij hij vaak als eerste aankwam, was hij een bestrijder van het vuur of degene die levensreddende handelingen uitvoerde. In andere situaties een verkenner, bevelvoerder of adviseur van bijvoorbeeld een officier van dienst (OvD) of de politie. Interessante informatie Naast de ervaring die MOB-bestuurders hebben opgedaan heeft de inmiddels Uit de pilot blijkt dat het overgrote deel van de meldingen door een MOB kan worden afgedaan. En moet er worden opgeschaald, dan blijkt de MOB een prima functionerende vooruitgeschoven post. In het algemeen gesproken lijkt een motor erg geschikt voor flexibele inzetten op maat. Zeker bij evenementen en als de verkeerssituatie op de plek waar je moet zijn, complex is op het moment van de oproep. Een motor is flexibel inzetbaar, wendbaar en de bestuurder is aanspreekbaar. Volgens Kour kan een MOB ook op landelijk niveau een waardevolle voorziening zijn. Met een beetje goede wil moet daar een kosteneffectieve samenwerkingsvorm voor zijn te vinden. Kour van der Laan kour.van.der.laan@brandweer.vrh.nl
36 Tegen burgerpanels kunnen geen honderd folders op Categorie: Risicobeheersing/maatschappelijke relevatie Veiligheidsregio Limburg-Noord Burgerpanel Angélique van de Kar Geïmplementeerd: Ja Bewust Veilig Leven is een actueel thema. De ingevuld. Uiteraard werd tijdens de eerste Veiligheidsregio Limburg-Noord speelt er op in twee panels met allochtone burgers uitgebreid met het project Burgerpanel. Een burgerpanel stilgestaan bij het onvoldoende begrijpen en bestaat uit een groep allochtone senioren spreken van de Nederlandse taal. Een enorme (65-plussers), die gedurende een aantal belemmering voor het participeren in de maanden regelmatig samenkomt om over maatschappij en de mate van zelfredzaamheid. het thema te praten. Doel is het vergroten en behouden van de eigen zelfstandigheid. De Succes gespreksleiding is in handen van een ervaren Angélique van de Kar: Alleen al het feit dat coach met veel kennis van de (problemen van mensen samen met anderen konden praten de) doelgroep. over Brandveilig leven in combinatie met hun taalprobleem, luchtte erg op. Gaandeweg De eerste burgerpanels werden gehouden zijn we er ook in geslaagd de deelnemers in Roermond. Daar kwamen in de periode handvatten mee te geven waarmee ze in de februari tot en met juni twee allochtone dagelijkse praktijk iets kunnen. burgerpanels (een vrouwengroep en een mannengroep) ieder twintig keer bijeen. De Hoogtepunt was zonder twijfel de doedag panels werden op 20 juni feestelijk afgesloten op de kazerne. De deelnemers kregen er een met de uitreiking van certificaten. rondleiding, er werden demonstraties gegeven en films vertoond. Angélique: Ze hebben ook De burgerpanelbijeenkomsten worden geoefend met een kinderpop, die uit het met inhoudelijk samen met de deelnemers rook gevulde oefenhuis van de kazerne moest worden gehaald. Op zo n dag zie je gewoon dat de bewustwording van de gevaren van brand met sprongen toeneemt. Zeker is dat de Veiligheidsregio Limburg-Noord verdergaat met de burgerpanels. Omdat de panels volgens Angélique van de Kar dé manier zijn om mensen bewuster veilig te laten leven. Tegen dit soort sessies kunnen geen honderd folders op. Het is een interactieve manier om kennis en informatie over te dragen, waarmee je mensen weet te pakken. Angélique denkt dat het project moeiteloos door andere regio s kan worden gekopieerd. Business case en draaiboek zijn bij Limburg- Noord te verkrijgen, desgewenst inclusief een toelichting door de coaches en andere uitvoerders van brandweer en GGD. Angélique: Net als Roermond verwacht ik dat ook andere gemeenten bereid zijn subsidie te geven voor dit soort panels. Zeker als het om allochtonen gaat, maar ook voor andere groepen senioren. Angélique van de Kar a.van.de.kar@vrln.nl
38 Samen nadenken, bewust worden en oplossingen bedenken Categorie: Risicobeheersing/maatschappelijke relevantie Veiligheidsregio Limburg-Noord Co-creatie Brandveilig Leven met vo en mbo Angélique van de Kar Geïmplementeerd: Ja Met samenwerken kom je over het algemeen basisscholen. Met de maquettes kan dieper het verst. In het kader van Brandveilig leven en aanschouwelijker worden ingegaan op vroeg de Veiligheidsregio Limburg-Noord brandveiligheid in en om de woning. daarom aan een school in het voortgezet onderwijs (vo) en een school in het middelbaar Angélique van de Kar: Het traject met het beroepsonderwijs (mbo) mee te denken Technasium Weert is eind van het schooljaar over innovatieve oplossingen. Co-creatie 2012- afgesloten. De adviezen over Brandveilig leven met vo en mbo kreeg het brandpreventie gaan we in het nieuwe schooljaar project mee als naam. voorleggen aan andere techniekopleidingen op vo-niveau en het winnende prototype van In het geval van het Technasium Weert (vo) het voorlichtingspel gaat gebruikt worden op richt de co-creatie zich op oplossingen voor scholen. Datzelfde geldt voor de maquettes van brandpreventie. De helft van de leerlingen heeft het ROC, die mogelijk ook bij andere projecten een advies geschreven over brandpreventie en de van pas komen. andere helft maakte een voorlichtingsspel. Meer dan som der delen Op mbo-niveau werd de hout- en De gedachte achter het project is dat cocreatie meer is dan de som der delen. Voor meubelafdeling van ROC Gilde Opleidingen Techniek gevraagd acht de studenten van de hout- en meubelafdeling demontabele maquettes te bouwen van is het maken van maquettes een goede, een eengezinswoning. Deze gaan gebruikt praktische opdracht en tegelijkertijd wordt worden bij het geven van voorlichting op een maatschappelijk doel gediend. Ook het veiligheidsbewustzijn wordt getriggerd: van zomaar een woning naar een veilige woning. Bij de vo-leerlingen gingen de projecten meer in de theoretische richting. Voor de opdracht een (innovatief) advies te schrijven over brandpreventie werd vooraf door de veiligheidsregio ook een uitgebreide briefing opgesteld. Voor de leerlingen leidde het project tot meer kennis over Brandveilig leven en als zodanig kunnen ze een soort ambassadeursrol vervullen op dit gebied richting familie en leeftijdsgenoten. Angélique van de Kar: Het mooie van een project als dit is dat we er ook als brandweer veel aan hebben. Het heeft ons zeer bruikbare maquettes opgeleverd, een voorlichtingsspel waar we iets mee kunnen en adviezen over brandpreventie met interessante aanknopingspunten. Samen nadenken, samen bewust worden en samen oplossingen bedenken, dat is toch de weg die we meer en meer moeten inslaan. Angélique van de Kar a.van.de.kar@vrln.nl