Welzijn en zorg voor ouderen in Rotterdam Prof.dr. Anna Nieboer
Presentatie Toelichting Even Buurten Integrale wijkaanpak in Rotterdam Gericht op de ondersteuning van zelfstandigwonende ouderen Onderdeel van Nationaal Programma Ouderenzorg Onderzoek naar de integrale wijkaanpak
Aanleiding voor Even Buurten Behoefte ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen Kwetsbare ouderen worden (te) laat gesignaleerd en onvoldoende ondersteund Sociale netwerken worden onvoldoende ingezet Onvoldoende samenhang
Versterken wijknetwerk
Werkwijze: ondersteuning in de wijk
Voorbeeld uit de praktijk Mevrouw Prins (72 jaar) - Woont sinds 10 jaar alleen en heeft geen kinderen - Heeft altijd veel vrienden en kennissen gehad - Door longaandoening is haar sociale leven achteruit gegaan - Buurman signaleert dat mevrouw achteruit gaat en nog maar weinig buiten komt - Spil van Even Buurten zoekt naar oplossing - Mevrouw geeft aan behoefte te hebben aan meer sociaal contact en wil graag dat iemand haar helpt omgaan met de scootmobiel
Centrale vraagstelling evaluatie In hoeverre draagt Even Buurten bij aan continue, vraaggerichte en gecoördineerde welzijnondersteuning en zorg aan kwetsbare zelfstandig wonende ouderen en hun mantelzorgers, verbetering van hun welzijn en versterking van de netwerken in hun wijk? Onderzoeksopzet: mixed methods Kwalitatief (interviews en documentenanalyses) Kwantitatief (wijkfoto en experiment)
Eerste vraagstellingen en resultaten Wat draagt bij aan het welzijn van ouderen in de buurt? Wat is nodig om sociale samenhang in de buurt te verbeteren? Hoe is de samenwerking tussen het formele en informele netwerk rondom ouderen? Welke ouderen participeren nog actief in de samenleving? Methode: Random steekproef van 1440 zelfstandig wonende ouderen van 70+ in Rotterdam Interviews
Welzijn van ouderen Alleenstaande ouderen met een laag inkomen rapporteren een lager niveau van welzijn Dit verschil verdwijnt wanneer rekening wordt gehouden met de kwaliteit van de buurt en sociale samenhang in de buurt Belangrijk om de kwaliteit van de buurt te verbeteren en sociale samenhang in buurten te versterken
Versterken van sociale samenhang Op individueel niveau dragen een goede gezondheid en reeds opgebouwd sociaal kapitaal van ouderen bij aan sociale samenhang binnen buurten Leeftijd hangt negatief samen met sociale samenhang binnen buurten onder 70+ ouderen Op buurtniveau blijkt veiligheid in de buurt een belangrijke voorspeller voor sociale samenhang Belangrijk om veiligheid binnen buurten te waarborgen
Het informele en formele netwerk rondom kwetsbare ouderen Er zijn interviews gehouden met professionals, vrijwilligers en actieve buurtbewoners. Burenhulp blijkt waardevol en aanvullend te zijn Oogje in het zeil Instrumentele en emotionele ondersteuning We belden elkaar elke ochtend en avond om te kijken of alles goed was (..). Op een moment belde ik haar in de avond en nam ze niet op. De volgende ochtend belde ik weer en nam ze nog steeds niet op. Toen besloot ik de politie te bellen. Die hebben haar deur opengebroken en vonden haar op het toilet, helemaal vervuild, maar nog wel in leven.
Het informele en formele netwerk rondom kwetsbare ouderen Buren die ondersteuning geven aan ouderen zijn zelf ook vaak ouder en neigen overbelast te raken Betere samenwerking tussen formele en informele hulpverleners van belang
Welke ouderen zijn zelf actief? 16% doet aan formeel vrijwilligerswerk; 30% aan informeel vrijwilligerswerk en 19% helpt buren regelmatig (meer dan 1 keer per maand) Ouderen met een Nederlandse achtergrond en een hogere opleiding doen vooral aan vrijwilligerswerk en burenhulp Opgebouwd sociaal kapitaal en sociaal functioneren zijn voorspellers van vrijwilligerswerk en burenhulp Belangrijk om het onderhouden van een sociaal netwerk en sociaal functioneren te bevorderen
Conclusies Belang van kwaliteit van de buurt voor welzijn van ouderen Belang van veiligheid in de buurt voor het versterken van sociale samenhang in de buurt Er is betere samenwerking nodig tussen informele en formele netwerken rondom ouderen Veel ouderen participeren nog actief in de maatschappij, aandacht voor sociaal functioneren kan daar nog een verdere bijdrage aan leveren