Photomicrograph of Bordetella pertussis. Bordetella pertussis. Halperin S. N Engl J Med 2007;356:

Vergelijkbare documenten
LCI-richtlijn Kinkhoest

rondzending kinkhoestserologie 2015

Standaardisatie kinkhoestserologie. We weten hoe het moet Nu nog doen

Kinkhoest niet onder controle.

Kinkhoest kiemsurveillance: verklaren en voorspellen?

Kinkhoest: Van Kiemsurveillance naar Interventie.


biologie pilot vwo 2015-II

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012.

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest vaccinatie. Ann Buyens. 16 november 2013

1 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

(Kinkhoest) vaccinatie tijdens de zwangerschap

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest (in de eerste lijn)

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest. Inleiding. Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

ASO: Toon Schiemsky Supervisor: Prof. Dr. X. Bossuyt Datum: 15 maart Optimalisatie van de pneumokokken polysacharide antistoffen test

Harmonisatie in de Q koorts serologie

Hoe beschermen we jonge baby s beter tegen kinkhoest? 1 23 april 2015; Nicoline van der Maas

Laboratoriumdiagnostiek van infecties met

Rapport /2008

Rijksvaccinatieprogramma

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!)

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013.

Effectiviteit van BMR-vaccinatie gegeven voor de leeftijd van 14 maanden op korte en lange termijn: een afweging

Nederlandse samenvatting

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013

Rijksvaccinatieprogramma Terugblik en blik vooruit

Preventie van kinkhoestmorbiteit

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog

Geven zwangeren voldoende bescherming door

Kinkhoestsurveillance in 2013 en RIVM Briefrapport N. van der Maas et al.

ANSELMUS COLLOQUIUM VACCINS IN BEWEGING. Samenstellers F Kadir en EMG van Bommel

Vaccinaties nu en in de toekomst

FTO Lyme. Caroline Swanink. Arts-microbioloog 29 april 2014

Exanthemen diagnostiek & surveillance

RSV en influenza seizoen

van het onderzoek worden beschreven in hoofdstuk 4. In dit model wordt een primaire immuunrespons nagebootst. Daarbij wordt gebruik gemaakt van B

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest

Kinkhoest Richtlijn. Versiebeheer. Pathogenese. 22/12/2018 Pagina 1 van 18

Veranderingen in HPV seroprevalentie van 7 hoogrisico HPV typen tussen en

Modelleren van de transmissiedynamiek van waterpokken en gordelroos

Effect van vaccinatie tegen kinkhoest op de incidentie van kinkhoest in Nederland,

Ziekte en epidemiologie Maternale vaccinatie + vaccin Werkzaamheid en blunting Veiligheid Context en onderzoek Proces De vaccinatie RVP Voorlichting

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Epidemiology of pertussis in the Netherlands and implications for future vaccination strategies de Greeff, S.C.

Toxoplasma-serologie, wat kun je ermee?

Optimalisatie van de rapportering van infectieuze serologie

De Q koorts epidemie in Nederland

Boostervaccinatie tegen kinkhoest: BERT-studie. Onderzoek naar langdurige bescherming tegen kinkhoest

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Voetproblemen bij Diabetespatiënten Situering en Screening. Dr. Greet Peeters Endocrinoloog ZNA Jan Palfijn

Extra- and intracellular atypical and cys2c forms of spirochetes in the cerebral cortex of a pa2ent with pathologically and serologically confirmed

Rijksvaccinatieprogramma Kinkhoest, terug van weggeweest

Rijksvaccinatieprogramma Terugblik en blik vooruit

Nederlandse samenvatting

Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse

Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2

Hepatitis A. Masterclass Hepatitis 2019 Prof.dr. R.A. de Man, MDL arts

"Old Friends Revisited" Bof in Studentensteden. MINC 14 oktober Henriëtte ter Waarbeek, arts-coördinator infectieziektebestrijding

Vaccinatie tijdens de zwangerschap: het voorbeeld van kinkhoest en griep

Mazelen epidemie 2013 Bedreiging voor de volksgezondheid of kans voor de wetenschap?

Twee opvattingen over Lyme-ziekte. Alexander Klusman Psychiater en Lyme-patiënt

Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC

Een blik terug De effecten van meer dan een halve eeuw vaccineren

Focus wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden. Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc

Kinkhoest in Vlaanderen anno Dr. Luc Pattyn

Volume 4, Issue 4 december 2013 Dienst Laboratoriumgeneeskunde Campus Sint-Jan AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV

Sta$s$sche analyse van Lyme screening (EIA) ten opzichte van immunoblot.

1. Rijksvaccinatieprogramma

Hepatitis A. Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010

Kinkhoest en in vitro alternatieven

Kinkhoest. Kinkhoest of pertussis is een acute bacteriële infectie van de luchtwegen.

Wat te doen als een Italiaanse zwangere bezorgd is en een kind vreemd kijkt?

Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie. Janneke Heijne. MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht

Uitnodiging voor deelname aan KIM-studie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

Dengue update. Dr. P.J.J. van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten

Ebola een harde wake-up call

Biestmanagement, zo kan het ook. Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL

Diagnosticeren van kinkhoest: zijn er mogelijkheden voor verbetering?

Mazelen. Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers

Uitnodiging voor deelname aan VIKING-studie. Onderzoek naar bescherming tegen kinkhoest door vaccinatie bij volwassenen

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 2013 (week 32)

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond.

Vraag en Antwoord Vaccinatieschema & Inhaalvaccinatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33)

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Flavivirus serologie. Jean-Luc Murk, arts-microbioloog

in de route kunnen activeren. Een groep van enzymen die ook deel uitmaken van deze cascade zijn de mitogen-activated protein kinases (MAP kinases).

Vaccinatie tegen kinkhoest

Gezondheidsraad. Criteria voor de keuze van een vaccin tegen kinkhoest

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36)

Kinkhoest in Nederland


Andrea van der Meulen, MDL-arts

Toename van het aantal invasieve infecties door Haemophilus influenzae type b

Transcriptie:

Photomicrograph of Bordetella pertussis Bordetella pertussis Halperin S. N Engl J Med 2007;356:110-113

Antigenen voor serodiagnostiek van luchtweginfectie met Bordetella pertussis Whole cell sonicaat OMP extract Antigenen vervat in acellulaire kinkhoestvaccins Pertussis toxine (Ptx) Filamenteus haemagglutinine (FHA) Pertactin (Prn) Fimbriae (Fim) Antigenen NIET vervat in acellulaire kinkhoestvaccins Adenylate cyclase toxine (ACT) Catalytic domain of ACT (CatACT) Bordetella resistance to killing protein A (BrkA) Peptidoglycan associated lipoprotein (PAL, BP3352) Lipo-oligosaccharide of B.pertussis (LOS-Bp)

Immuunglobuline subklassen voor serodiagnostiek van luchtweginfectie met Bordetella pertussis IgM: alleen gevoelig in immuun-naïeve individuen, maar ook in die situatie niet gevoeliger dan IgG. Inductie door (eerste) vaccinatie. IgA: matig gevoelig; minder gevoelig dan IgG; hoe jonger het kind hoe vaker verminderde of afwezige IgA-respons; wordt niet of gering geinduceerd door vaccinatie. IgG: meest gevoelig. Wordt geinduceerd door vaccinatie.

Reproductive rate of pertussis in immune-naive population R 0 = 17

Waning immunity Waning immunity na vaccinatie (3 tot 8 jaar?) Na vaccinaties op leeftijd 2, 3, 4 en 11 maanden en 4 jaar dalen de vaccin-geinduceerde matig hoge piek-concentraties van IgG antistoffen tegen Ptx binnen 1 jaar weer naar lage of onmeetbare waarden. Waning immunity na infectie (5 tot 25 jaar?) Na natuurlijke infectie dalen de door infectie geinduceerde hoge concentraties van IgG antistoffen tegen Ptx binnen 2 jaar weer naar lage of matig hoge waarden. In populaties met zeer hoge vaccinatiegraad is er persisterende circulatie van Bordetella pertussis

Pertussis in the Netherlands 1996-2000 Incidence per 100 000 population per year (peak-incidence) Mortality: 0.01 (< 3 months) Hospital admissions: 2.5 (< 4 months) Notifications: 26 (3 8 yr) Infections in population:6600 (10 55 yr) De Melker et al. J Infect 2006; 53: 106-13

Technieken voor serodiagnostiek van luchtweginfectie met Bordetella pertussis Complement fixatie Bacteriële agglutinatie Immunoblot Elisa

IgG-Ptx / IgG-PT

IgG-PT levels versus time elapsed since date of onset of pertussis (n=57) 2 log U/ml 365 Days U/ml 9 500 8 7 6 5 256 128 100 U/ml 64 32 4 16 3 8 2 4 0 2 4 6 8 10 12 2 log days 1 4 16 64 256 1024 4096 Days H. E. de Melker et al. J. Clin. Microbiol. 2000;38:800-806

7756 populatie sera (PIENTER) 1995-1996 De gevaccineerden binnen de populatie van die tijd waren gevaccineerd met het RIVM whole cell pertussis vaccin welk vaccin niet of nauwelijks Ptx bevatte en dus niet of nauwelijks IgG-Ptx induceerde.

IgG patients IgG controls concentration 0.25 1 4 16 64 256 1024 1-2.5 2.5-5 5-10 10-25 25-50 50-75 75-90 90-95 95-97.5 97.5-99 concentration 0.25 1 4 16 64 256 1024 1-2.5 2.5-5 5-10 10-25 25-50 50-75 75-90 90-95 95-97.5 97.5-99 0 20 40 60 80 age 0 20 40 60 80 age

RIVM 2002

ROC curves of IgG-antibody parameters (PT, PT/FHA, FHA) in late sera of patients with PCR confirmed pertussis (n=41) and sera of controls (n=91) 1-specificity

Ontwikkelingen Giammanco et al, 2003: 100 RIVM-IgG-PT EU/ml = 125 FDA-lot-3 EU/ml RIVM: Sinds oktober 2003 wordt in de IgG-PT EIA van RIVM als referentieserum lot-3 FDA/USA gebruikt: uitdrukking in FDA-lot-3 EU/ml. Xing at al, 2009: Internationaal IgG-PT standaardserum waarvan de IgG-Ptx IU/ml equivalent zij aan lot-3 FDA EU/ml. Deze WHO standaard IS 06/140 is verkrijgbaar bij The National Institute for Biological Standards and Control (NIBSC), Londen, UK.

Serodiagnostic database of RIVM: two-component cluster analysis of single sera of patients suspected of pertussis, obtained < 100 days after onset of disease (N = 14.452) (de Greeff et al. Clin Vaccine Immunol 2012; 19: 1452-56)

ROC curve of two-component cluster analysis of single sera of patients suspected of pertussis, obtained < 100 days after onset of disease. (N = 14.452) (de Greeff et al. Clin Vaccine Immunol 2012; 19: 1452-56)

Two component cluster analysis of serumpairs of patients suspected of pertussis who had IgG-PT in first serum of 5 25 IU/ml (N = 1.316). (de Greeff et al. Clin Vaccine Immunol 2012; 19: 1452-56)

ROC curve of two component cluster analysis of serumpairs of patients suspected of pertussis who had IgG-PT in first serum of 5 25 IU/ml (N = 1.316) (de Greeff et al. Clin Vaccine Immunol 2012; 19: 1452-56)

Single sera obtained < 100 days after onset of disease. N = 14.452 (de Greeff et al 2012)

Serumpairs N = 2.455 (de Greeff 2012)

(Mijn) conclusies IgA-component in commerciële EIA s Interpretatie-criteria onvoldoende gevalideerd (?) Leeftijdsafhankelijkheid in interpretatie-criteria ontbreekt IgA draagt niet (nauwelijks) bij aan IgG en verhoogt complexiteit Niet gebruiken. IgG-PT in enkelvoudige sera IgG-PT > 125 IU/ml = diagnostisch IgG-PT < 125 en > 62 IU/ml = suspect, svp 2e serum IgG-PT< 62 IU/ml = binnen normale spreiding, svp 2e serum Niet (zeker) toepasbaar binnen 1 jaar na 3e, 4e of 5e vaccinatie tegen kinkhoest IgG-PT in gepaarde sera Toename IgG-PT > 3-voudig tot minstens 20 IU/ml: diagnostisch

Plikaytis et al. JCM 1991; 29: 1439-1446

Reizenstein et. J Immunol Meth 1995; 183: 279-290

Baughman et al. Clin Diagn Lab Immunol 2004; 11: 1045-53

Similarity of IgG-PT distribution in populations of USA (NHANES) and the Netherlands IgG-PT spec (%) spec (%) USA pop.sera* dutch pop.sera** 10 49 years n=5049 10 49 years n=3641 FDA IU/ml # 5.. 50.1 8.4.. 67.5 10.. 73.4 20 84.6 85.3 50.. 94,9 79.. 97.0 88.. 97.5 94 97.5 97.8 99.. 98.0 125.. 99.0 198 99.0 99.1 * Baughman AL et al. Clin Diagn Lab Immunol 2004; 11 (6): 1045-1053. ** Melker HE de et al. J Clin Microbiol 2000; 38 (2): 800-806 # Giammanco A et al. Vaccine 2003; 22(1): 112-20.

Resultaten door samenwerking Florens Versteegh Peter Teunis Hendriek Boshuizen Paul Mertens Bert Elvers Hans Boshuis Daan Notermans Sabine de Greeff Hester de Melker Bart Meijer Guy Berbers Marcel Peeters Anna Giammanco Arend Jan van Houte Jan van de Kassteele Harold Verbakel Joop Schellekens Bilthoven, Tilburg, Nieuwegein, Groningen, Gouda, Rotterdam, Palermo (It)