VERTERINGS- STOORNISSEN BIJ VLEESKUIKENS GERWIN BOUWHUIS GEZONDHEIDSCENTRUM VOOR PLUIMVEE PLUIMVEE RELATIEDAG 29 APRIL 2014
EVEN VOORSTELLEN Gerwin Bouwhuis, dierenarts Landbouwuniversiteit -> Diergeneeskunde Pluimveegezondheid en bedrijfseconomie Gezondheidscentrum voor Pluimvee Erkend pluimveedierenarts in NL en DL Deelname adviescommissies pluimveehouderij 2
DE PRAKTIJK Gezondheidscentrum voor Pluimvee (GvP) Emmen, Leeuwarden, Rütenbrock (D) 3 dierenartsen 3 dierenarts-assistenten 1 analist ruim 60 vleeskuikenbedrijven Noord-Nederland, Emsland, Grafschaft Bentheim www.gvp-emmen.nl 3
INHOUD VAN DE PRESENTATIE 1. Het economisch belang van een goede vertering 2. Reis door het leven van het vleeskuiken Vermeerderingsbedrijf Broederij Vleeskuikenbedrijf 3. Toekomstverwachtingen 4. Conclusie 4
BELANG VAN DE VERTERING Gem. vleeskuikenbedrijf: 90.000 vleeskuikens 7-weekse planning -> 7,46 koppels per jaar aflevergewicht 2450 gram bruto voederconversie 1,66 2730 ton voer = 956.000,- 1 punt voederconversie = 5800,- per jaar 5
ONTWIKKELING VC jaar leeftijd eindgewicht 1959 (USA) 1959 (BRD) 2010 (R308) 2020 (R308) bruto vc netto vc 1500 g. 56 1629 2,05 2,00 56 1230 2,24-42 2768 1,71 1,20 42 3000 1,61 1,00 6
OP REIS DOOR HET LEVEN VAN HET VLEESKUIKEN MET DE FOCUS OP DE VERTERING 7
HET VERMEERDERINGSBEDRIJF Seeding down effect : darmflora VB -> eendagskuikens 8
HET VERMEERDERINGSBEDRIJF Invloed van temperatuur -> ontwikkeling v.h. embryo Automatische legnesten: meer afkoeling / uitdroging 1-3x daags afrapen? (vooral in de zomer) Grondeieren (klapeieren) Bewaartemperatuur Bewaarperiode Bewaarcondities (condens) Invloed op hatch-window 9
DE BROEDERIJ Hatch-window : tijd uitkomen van eerste tot laatste ei Klein: Groot Kuikens die voer krijgen: gezonde darmvlokken Kuikens die geen voer krijgen: beschadigde darmvlokken 10
DE BROEDERIJ Leaking gut syndrome 11
HET VERMEERDERINGSBEDRIJF Jonge moederdieren: < 32 weken Kleine eieren - dikke eischaal Meer niet-starters Onvoldoende ontwikkelde bloedvaatjes van de hersenen en in de darmen Oude moederdieren: > 50 weken Meer koeling nodig bij broeden Grotere eieren - dunne eischaal Meer E. coli 12
DE BROEDERIJ Broedproces: te vochtig en/of te warm: Ronde hartjes -> onvoldoende eindgroei Trage kuikens -> spierpijn van uitkomen Open navels -> dooierzakontsteking 13
DE BROEDERIJ Nieuwe in-ovo technieken: geslachtsbepaling, in-ovo feeding, vaccinatie Dode embryo s verwijderen ivm klapeieren Haantjes overschot in legsector Gescheiden mesten in vleessector 14
HET VK-BEDRIJF 1 E WEEK Vloertemperatuur 28-32 graden Vers, schoon water met supplementen (zuur, Vit. B/E) Voldoende kuikenpapier met voldoende voer Staltemperatuur variëren - gedrag van kuikens Licht intensiteit - gedrag van kuikens Donkerbeurten Vaccinatie Probiotica Cloacatemperatuur meten 15
HET VK-BEDRIJF 1 E WEEK 16
HET VK-BEDRIJF 1 E WEEK Ongewenste bacteriën: E. coli, Clostridium perfringens, Salmonella, Enterococcus, Pseudomonas Dooierrestontsteking Gasvorming blinde darm 17
HET VK-BEDRIJF 1 E WEEK Gewenste darmflora: Lactobacillen Bifidobacter Eubacterium Bacillus Concepten: Patio Optimum vita X-treck 18
HET VK-BEDRIJF 2 E WEEK De NCD en de IB enting -> entreacties -> natte mest Opbouw afweerstoffen -> Vit. A Koorts -> Huddling -> in groepen liggen Koorts -> anti-oxidanten nodig Advies: Staltemperatuur verhogen Vit. A, C, E toedienen IB QX -> nierschade -> natte mest 19
HET VK-BEDRIJF 2 E WEEK Voeding: Rond dag 10: natte mest + strooisel verkleeft Oorzaak: snelle voerovergang of overfeeding Gevolg: onverteerd voer in blinde darm Dysbacteriose Overgroei van ongewenste bacteriën in de blinde darm Bacteriën in de dunne darm Vertering van galzuren Vettige mest 20
HET VK-BEDRIJF 2 E WEEK Overfeeding : Hoge voeropname Hennetjes onvoldoende verteringscap. Dysbacteriose Advies: Voer naar eiwitbehoefte 21
HET VK-BEDRIJF 2 E WEEK Watersturing: Minder vk-houders sturen met waterschema Meer vk-houders sturen op waterdruk Advies: Deense schema: Dag 0-4: 10 cm waterdruk Dag 4-24: 5 cm waterdruk Dag 24-42: water:voer >1,75 Voordeel: Minder stress / scabby hips Gelijkmatige vertering 22
HET VK-BEDRIJF: 2 E -6 E WEEK Lichtschema: Groei 14L:10D 17L:7D 20L:4D 23L:1D 0-31/32 dagen 1640 gr lg 1670 gr lg 1740 gr lg 1710 gr lg 0-38/39 dagen 2220 gr lg 2130 gr lg 2340 gr lg 2290 gr lg 0-48/49 dagen 3200 gr lg 3265 gr lg 3270 gr lg 3170 gr lg Bruto vc 14L:10D 17L:7D 20L:4D 23L:1D 0-31/32 dagen 1,51 kg/kg lg 1,54 kg/kg lg 1,56 kg/kg lg 1,55 kg/kg lg 0-38/39 dagen 1,62 kg/kg lg 1,64 kg/kg lg 1,67 kg/kg lg 1,66 kg/kg lg 0-48/49 dagen 1,79 kg/kg lg 1,82 kg/kg lg 1,84 kg/kg lg 1,83 kg/kg lg Uitval/selectie 14L:10D 17L:7D 20L:4D 23L:1D 0-31/32 dagen 3,1% 2,9% 3,7% 4,3% 0-38/39 dagen 3,8% 3,3% 5,0% 5,6% 0-48/49 dagen 5,2% 4,2% 7,6% 7,1%(Classen, 2010) 23
HET VK-BEDRIJF: 2 E -3 E WEEK Darmvirussen - Mal Absorptie Syndroom: Astrovirus, ANV-3 virus, Reovirus, Rota-A, Rota-D Schade darmvlokken Lagere absorptie Belasting blinde darmen Secundair dysbacteriose Voermest Advies: Multivit + Mineralen Zuur + koper/zink Desinfecie & hygiëne 24
HET VK-BEDRIJF: 2 E -3 E WEEK Voerkrabben: Selectief eten - verandering in aminozuurpatroon Multifactorieel: Adenovirus / E. maxima / toxinen /?? Advies: Voerpannen 1x daags leeg Multivit + Mineralen Aminozuren Chloor Zuren + koper/zink Toxinenbinders Antibiotica 25
HET VK-BEDRIJF: 3 E WEEK De Gumboro enting: Te vroeg enten -> geen bescherming Te laat enten -> meer entreactie -> natte mest Te lang dorsten -> stress Magere melk -> kiemgetal + biofilm Advies: Entdagbepaling dmv bloedonderzoek 26
HET VK-BEDRIJF: 3 E WEEK Klimaat: Lage staltemperatuur -> hogere voerbehoefte Koudestress -> snellere darmpassage -> slechtere opname -> voermest Advies: Let op de verdeling van de kuikens in de stal 27
HET VK-BEDRIJF: 4 E WEEK Coccidiose / Clostridium: Werken samen Ontsteking darmwand Afsterven slijmvlies Lekkage nutriënten Ontsteking kost energie Lagere voeropname Nat strooisel Schade bij elk 5 cent bij gem. koppel 28
VK-BEDRIJF: 4 E WEEK Coccidiose: E. acervulina: minste schade E. maxima: werkt samen met Clostridium perfringens E. tenella: veel schade door bloeding in blinde darm Meestal secundair, dwz als managementziekte Soms primair, dwz bij resistente stammen 29
VK-BEDRIJF: 4 E WEEK Adviezen bij gewone coccidiose: Wijzigen van anticoccidiosemiddelen Toepassen van voer met lager eiwitgehalte Supplementen: chloor, gistcelwanden, etherische oliën Inzetten van toltrazuril / amprolium / sulfadimidine Staldesinfectie met ammoniak, cresol, e.d. Onderliggende problemen oplossen: darmvirussen, Gumboro, CAV, Clostridium perfringens Advies bij multi-resistente coccidiose: vaccinatie 30
HET VK-BEDRIJF: 2 E -4 E WEEK Clostridium: Veel gezonde Clostridium-soorten Clostridium perfringens type A: necrotische enteritis Clostridium colinum: darmzweren - kwartelziekte Toxinen verzwakken de darmwand -> darmontsteking Advies: Voer naar eiwitbehoefte Voorkom snelle voerpassage Zuur + koper/zink Antibioticum 31
HET VK-BEDRIJF: 4 E -6 E WEEK Hittestress-> versnelde darmperistaltiek: 1) -> verlies electrolieten -> natte mest 2) -> onverteerde mest -> dysbacteriose 3) -> spierschade -> behoefte aan antioxidanten Advies: Electrolieten aanvullen: Na+, K+, Ca+, Mg+ Antioxidanten verstrekken: Vit. C + Vit. E Dysbacteriose: voergift overdag beperken + zuur en koper/zink s nachts Te vergelijken met uitladen 32
HET VK-BEDRIJF: 3 E -6 E WEEK Het voer: Samenstelling is voornamelijk op hanen gebaseerd. Hennen worden te rijk gevoerd. Hanen hebben meer behoefte aan hoog eiwit. Hennen zetten sneller buikvet aan. CCM: betere darmgezondheid en lagere voerkosten Conclusie -> voerkosten zijn te verlagen: Hanen en hennen gescheiden voeren Hennen voeren met lager eiwit en energie Lager eiwitgehalte met extra lysine + cysteïne 33
TOEKOMSTVERWACHTINGEN Schaalvergroting -> professionalisering vk-houders: waardoor hoger kennisniveau van vk-houders waardoor hoger niveau diergezondheid waardoor hogere eisen aan toeleveranciers -> hogere rentabiliteit 34
TOEKOMSTVERWACHTINGEN Eisen aan de broederij: Uniformiteit embryo s (hatch window) Kwaliteit eendagskuikens (uitval 1e week, 7d-gewicht) In-ovo technieken: in-ovo feeding, geslachtsbepaling Concepten: Patio, Optimum vita, X-treck 35
TOEKOMSTVERWACHTINGEN Eisen aan de voerleverancier: sturen op aminozurenpatroon meer enkelvoudige voeders (CCM) hanen- / hennenvoer voerleveranciers sterker beoordeeld op resultaat open formulering unieke voersamenstelling per vleeskuikenbedrijf 36
TOEKOMSTVERWACHTINGEN Eisen aan de dierenarts: diergezondheid = darmflora optimaliseren afstemmen eendagskuikens, voer en diermanagement minder curatief (antibiotica) meer preventief (vaccinaties, supplementen, anti-cox) dierenwelzijn/voetzoollaesies 37
CONCLUSIE Kansen voor een betere darmgezondheid door: Vermeerderingsbedrijf: seeding down effect Broederij: hatch-window, broedproces, infectie druk Innovaties: Patio, X-treck, In-ovo technieken Voer: maatwerk per bedrijf, hanen/hennen, CCM Pluimveehouder: stress-situaties opvangen, voeren naar eiwitbehoefte Dierenarts: gezonde kuikens = gezonde darmen 2020: netto vc 1,00 38
TOT SLOT Bedankt voor uw aandacht! Na te lezen op: www.gvp-emmen.nl E-mail: g.bouwhuis@gvp-emmen.nl 39