Onzichtbare PIA doet pijn (in de portemonnee)

Transcriptie

1 Onzichtbare PIA doet pijn (in de portemonnee) ABZ Diervoeding studieavond april 2015 abcd Historie PIA 1931 (Biester and Schwarte) beschrijving Proliferatieve Enteropathie bij varkens 1973 (Rowland, Lawson et al.) oorzaak is bacterie Campylobacter 1985 (Lawson, Rowland et al.) oorzaak is niet Campylobacter 1993 (Lawson, McOrist et al.) oorzakelijke bacterie gevonden 2000 (Lawson and Gebhart) bacterie krijgt naam Lawsonia intracellularis 1

2 PIA, ziekte PIA Lawsonia intracellularis in alle varkenspopulaties wereldwijd (McOrist, 2003) 100% 50% Gem.% positieve monsters Li per leeftijdsgroep Gevolgen van infectie darmbeschadiging cm (Pedersen; 2012) verlaagde voeropname/- benutting verhoogde uitval 0% weeks of age Foto: GD Deventer 2

3 Voederconversie belangrijk! VC 0,1 = 9 kg voer op groeitraject kg Voer vormt groot aandeel productiekosten bijna 60% per kg slachtgewicht (Interpig 2011) bijna 40% productiekosten vleesvarken (Interpig 2010) 35 Prijzen vleesvarkenbrok / 100 kg (LEI) PIA, verschijningsvormen 1. Subklinische PIA Groei VC 2. Chronische PIA 3. Acute PIA 3

4 Subklinische PIA, schade bij biggen Groep Infectie dosis Groei (gram/ dag) VC A ,63 F ,07 B ,92 (Paradis; 2012) Gevolgen van een milde klinische PIA infectie Natuurlijk geïnfecteerde biggen, 19 kg bij begin proef Uitscheiding Lawsonia bevestigd (PCR mest) Waarnemingen gedurende 10 dagen EI+ EI-- Diarree-- ook PIA zonder diarree minder groei na Enterisol vaccinatie minste groeischade EI-- Diarree+ Droge stof mest (g/ kg) 236 a 245 a 211 b Dagelijkse voeropname (g) Dagelijkse groei (g) 920 a 852 ab 800 b VC 1,43 1,42 1,47 (Visscher; 2014) 4

5 PIA en Salmonella? Salmonella en PIA? Relatie Salmonella en PIA: Lichte Salm besmetting risicofactor voor PIA (Bae; 2013) Koppelbehandeling met antibiotica risicofactor voor Salm (Beloeila; 2004) Seroconversie PIA en PRRS risicofactoren voor Salm (Fablet; 2004) Spreiding Salmonella in PIA geïnfecteerde varkens (Mischok; 2014) Groep A Enterisol gevaccineerd als big Groep B Tylosine dag 1-5 na opleg Dag 7 Salm infectie met behulp van seeders Dag 35 Salm positief groep A 3% en groep B 43% aanwijzingen voor relatie Salmonella en Lawsonia 5

6 Reductie Salmonella in PIA geïnfecteerde bedrijven 4 vleesvarkensbedrijven met hoge Salmonella prevalentie 1 herkomst adres PIA antistoffen in het bloed Vergelijk wel-geen Enterisol vaccinatie Controle OD % 32,71 (+/- 27,54) EI vaccinatie 20,32 (+/- 20,54) Groei (g/d) (Meschede; 2014) PIA, diagnose 6

7 Diagnostiek PIA Middel Doel Aantallen Opmerking Sectie (+ aanvullend) Aantonen infectie + inschatting schade 3-5 Acute Fase Representanten Juiste dieren selecteren! Mest (PCR) Aantonen kiem 3 monsters (diarree, acute fase) Uitscheiding verhoogd bij laesies Bloed (Elisa) Aantonen infectie + schatting prevalentie >22 wkn lft, 10 stuks, 2-3 afdelingen Tijdstip infectie?: cross sectional Vergeet niet te denken aan: Circo Vibrio Salmonella Maagzweren Worminfecties Voeding e/o drinkwater Diagnose slachtlijn Slachtlijnonderzoek vleesvarkens Minimaal 40 ilea Macroscopisch beeld Aanvullende histologie op 3-5 ilea Genezing vanaf 3-4 wkn na infectie 7

8 Aanpak PIA PIA - DOEN Verplaatsing mest voorkomen door: Minimaliseren mengen/ diercontacten Ongediertebestrijding Persoonlijke hygiëne (vermijd stront) Looplijnen jong oud Verlagen infectiedruk door: R&D Strategisch inzet antibiotica Verhogen immuniteit door: Vaccinatie Voer De gezonde darm Vraag uw adviseur 8

9 Waarom PIA vaccineren? DDD vleesvarkensbedrijven (SDa; 2014) Voerbenutting Circo onder controle Orale vaccinatie Veilig Geen bijwerkingen Effectief Natuurlijke infectieroute Lokale opbouw immuniteit Gemak Grote aantallen biggen tegelijk binnen korte tijd Geen stress voor big en boer 9

10 Wijze en leeftijd van vaccinatie drench 2% trog 26% drink 66% brij 4% Zuigbig Speenbig Vleesvarken 0% 38% 62% Op basis van 168 bedrijven t/m 7 jan.15 Vaccinatie op droogvoerbedrijven Dag -1 Biggen laten zien wat ze drinken Meting onder de pomp Controle systeem Dag 0 Klaarmaken stamoplossing Water + thiosulfaat + vaccin Onder de pomp Drinknippel doorspoelen Aanbieden gedurende 4-6 uur 10

11 Vaccinatie in de lange trog Voerbeurt ervoor -20% geven Vaccineer in het uur voor de voermachine gaat uitdoseren Vaccin aanbieden in een melkoplossing in de trog Vaccinatie via brijvoer Voorwaarden: Mengsel per diergroep? Voerverlies in brijvoerinstallatie? Restvoer in tank Restloos systeem Aanmaakhoeveelheid/ koppelgrootte Vraagt: Goed nadenken Strakke planning 11

12 Enterisol Ileitis Vaccineren is makkelijk, maar wel netjes werken! Instructie op bedrijf In USA >50% van de biggen gevaccineerd Evaluatie 12

13 Vaccineren = evalueren Vermindering schadelijke gevolgen Vaccineren is leren Voorkomt infectie en spreiding niet Toegevoegde waarde is een optelsom van verbetering technische resultaten Groei Voederconversie Uitval Uniformiteit Evaluatie 6-9 maanden na start vaccinatie Efficiëntie-vaccin Rendement uit vaccinatie Uitval door PIA rond 80 dagen van 1% naar 0,3% Aanschaf big: 50 Voerkosten: 80 dgn x voeropname 2,05 kg/ dag x 0,25 /kg voer = 41 (Gemiste opbrengsten: 95 kg x 1,50/ kg = 142,50) Totaal verschil/ afgeleverd varken: 183,50 x 0,7% = 1,28 VC verlies door PIA van 0,1 naar 0,03 Verschil voerkosten tot aan slachten/ afgeleverd varken -0,07 VC x 90 kg groei x 0,25/ kg voer = 1,58 Minder vaak uitladen + afdelingen eerder leeg + medicijnkosten Werkplezier 13

14 Neem mee naar huis PIA komt veel voor Maak het onzichtbare zichtbaar Kengetallen Diagnostiek Varkensbedrijven professioneel aansturen: Meten is weten Plan maken Uitvoeren Evalueren 14