Onderwerp: preventie gezondheid bij paarden waarbij o.a. aan de orde kwamen het ontwormen, entingen en welke gevaren er zoal op de loer liggen.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderwerp: preventie gezondheid bij paarden waarbij o.a. aan de orde kwamen het ontwormen, entingen en welke gevaren er zoal op de loer liggen."

Transcriptie

1 Studieclub Het Friesch Paard Limburg Bezoek aan Dierenkliniek Landhorst, Grote Baan 9 Landhorst op maandag 18 maart Inleiding door de heer Rob Heijmans, dierenarts Onderwerp: preventie gezondheid bij paarden waarbij o.a. aan de orde kwamen het ontwormen, entingen en welke gevaren er zoal op de loer liggen. Samenvattend verslag. Infecties: -virale infecties ( komen het meest voor bij grote koppels) -bacteriële infectie -worminfecties 80% van de paarden is geënt tegen infecties Virussen: -Infuenza virus (griepvirus) -Equine Herpes virus (Rhino) -West Nile virus -Equine Arteritus virus (EVA) -Equine Infectieuze anemie -Afrikaanse paardenpest 1. Influenza virus -symptomen zijn o.a. droge hoest, koorts en neusuitvloeiïng -preventie: basisenting herhalen na 3 weken en 3 maanden en vervolgens jaarlijks( niet binnen 6 dagen vóór wedstrijd) -enten vanaf 4 maanden na geboorte ( tot 4 maanden bescherming door biest); enting beschermt maar 9 maanden met een uitloop tot 12 maanden -bij influenza treedt groeivertraging op, luchtwegklachten en neurologische klachten ( uitvalsverschijnselen van de achterhand) (blz. 1)

2 2. Equine Herpes virus(rhino) -luchtwegklachten, hoesten, aborteren tussen 7-9 mnd -verspreiding via lucht en kleding -preventie basisenting, na 3 weken herhalen en vervolgens elk half jaar -als symptomen er al zijn heeft enten geen zin meer -enten heeft tot doel om het virus in het lichaam sneller onder controle te krijgen -5% kans op abortus 3. West Nile virus -symptomen: neurologische/ontsteking van de hersenen -verspreiding door muggen die zich laten vervoeren door vogels -preventie vaccinatie /basisenting na 2 weken herhalen en vervolgens jaarlijks -het virus is al dicht bij Nederland gesignaleerd te weten in Italië, Oostenrijk, Zuid-Duitsland en Noor- Frankrijk -de ziekte is ook overdraagbaar op de MENS(hersenvliesontsteking) 4. Equine Arteritis virus (EVA) -er zijn weinig krachtige signalen -symptomen zijn lekken uit de bloedvaten, koorts, luchtweginfectie/oedeem -wordt verspreid via de lucht en geslachtsziekte -de hengst is drager, dus EAV-vrije hengsten gebruiken omdat de ziekte via het sperma wordt verspreid -antilichaamtest is mogelijk -EU-gecertificeerde hengstenhouderijen kunnen het helaas ook hebben -het buitenland eist testen op EAV; dus EAV-vrij fokken is noodzakelijk 5. Equine Infectieuze Anemie (moeraskoorts/bloedarmoede) -symptomen zijn koortsaanvallen, sloom, verminderde eetlust, gele slijmvliezen en anemie -paarden blijven levenslang drager (blz. 2)

3 -verspreiding geschiedt door bloed-bloed contact, dazen en stalvliegen -preventie: aangifteplicht in Nederland en besmet dier in quarantaine plaatsen 6. Arikaanse paardenpest -er zijn 4 vormen a. longvorm, ernstige benauwdheid en na een paar uur dood b. hartvorm, oedeem aan hoof ( 50% dood) c. gemengde vorm, combi hart en longvorm ( 70% dood) e. koortsvorm, overleven de paarden vaak niet -verspreiding via knutten -preventie aangifteplichtig en bestrijdingsplichtig (knutten koelen af door de winter) WORMINFECTIES -horzellarven -veulenwormen -spoelwormen -lintwormen -bloedwormen -aarswormen 1. Horzellarven -paard likt de horzeleitjes van de voorbenen en vervolgens gaan de eitjes aan het slijmvlies van mond/tong zitten en nestelen zich na 4 weken in de maag -schade is beperkt -behandelen met panacur-pasta en eitjes wegknippen aan de voorbenen 2. Veulenwormen -worden via de moedermelk door het veulen opgenomen -ontwikkelen zich binnen 8/14 dagen in de dunne darm -diarree, gewichtsverlies -drachtige merries ontwormen met panacur-pasta of equimectine(ivermectine) -veulen ontwormen 2 weken na geboorte en vervolgens elke 8 weken (blz.(blz. 3)

4 -bij jonge paarden strak schema aanhouden 3. Spoelwormen -larven gaan via de darmwand naar de lever en longen en vervolgens door hoesten en doorslikken weer naar de dunne darm -gevolgen zijn longbeschadigingen en darmverstoppingen -komt zelden voor bij paarden ouder dan ruim 2 jaar -ontwormen met pyrantel of panacuur-pasta- (fenbendazole) -vaak resistent tegen ivermectine 4. Lintwormen -zitten op overgang dunne darm/blinde darm -zichtbaar in de mest (stuks van de lintworm) -kunnen koliek veroorzaken -behandelen met equest pramol -NOOIT bij een paard de blinde darm laten verwijderen/ heeft een paard echt nodig 5. (Rode) bloedwormen -larven kruipen rond in de darmwand en kunnen ontstekingen veroorzaken -diarree, vermagering en sterfte -komen vaak in de late winter uit -alleen equest (maxidectine) is werkzaam tegen de ingekapselde larven -daarom jaarlijks in november eenmalig preventief behandelen met equest 6. Aarsmaden -zitten in de endeldarm -veroorzaken jeuk rond de staartbasis -eitjes zitten niet in de mest maar op de huid rond de anus -behandelen met panacur-pasta of banminth. Algemeen: Het nemen van mestmonsters dient te geschieden 8/12 weken na de laatste wormbehandeling; testen op verse mestballen en moet binnen 24 uur uitgevoerd worden. (blz. 4)

5 Indien paarden zand happen hebben ze mineralen tekort; bij zand in de mest sanchilicumzaad voeren. De avond werd besloten met mestmonsters beoordelen van de eigen paarden. We werden door Rob zeer gastvrij ontvangen en hebben min of meer een vervolgafspraak gemaakt aangaande het keuren van paarden. Asten, 22 maart 2013 Voor verlag: Boudewijn Sengers /studieclub (blz. 5)

INFOVOORMIDDAG HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN. Verschillend bedrijf. Verschillend schema - vaccinatie - ontworming

INFOVOORMIDDAG HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN. Verschillend bedrijf. Verschillend schema - vaccinatie - ontworming INFOVOORMIDDAG HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN Vaccineren en Ontwormen in de Praktijk Filip De keersmaecker Vakdierenarts Paard Verschillend bedrijf Verschillend schema - vaccinatie - ontworming 1 Vaccineren

Nadere informatie

DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012

DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 Beste paardeneigenaar, Op het moment is het rhinopneumonievirus volop in het nieuws. Het virus is vastgesteld op verschillende plaatsen in Nederland. Aangezien

Nadere informatie

Paarden - Ontworming. Tel.: 033-2863276 info@devallei.com www.devallei.com

Paarden - Ontworming. Tel.: 033-2863276 info@devallei.com www.devallei.com Paarden - Ontworming Vrijwel alle paarden in Nederland hebben wormen en wormlarven in hun lichaam. Wanneer er een beperkt aantal wormen in het lichaam verblijven, levert dit geen gezondheidsproblemen op.

Nadere informatie

HippoSupport Mestonderzoek Suzanne Bijl

HippoSupport Mestonderzoek Suzanne Bijl HippoSupport Mestonderzoek Suzanne Bijl HippoSupport Mestonderzoek Wiemanstraat 18 / 8166 GA / Emst 0578 661 376 / 06 189 45 078/ info@hipposupport.nl www.hipposupport.nl / www.paardenmestonderzoek.com

Nadere informatie

Bescherm uw huisdier en uw gezin

Bescherm uw huisdier en uw gezin Ontwormen van honden en katten Bescherm uw huisdier en uw gezin Waarom ontwormen? Honden en katten maken deel uit van ons gezin. We aaien ze, knuffelen en spelen met ze. Maar dit is niet altijd zonder

Nadere informatie

Ontwormen en mestonderzoek bij paarden

Ontwormen en mestonderzoek bij paarden Nieuwsbrief Paard Maart Een aantal keer per jaar stellen we voor paardeneigenaren een korte nieuwsbrief samen. In deze eerste nieuwsbrief willen we een aantal vragen beantwoorden die er nog zijn omtrent

Nadere informatie

Welkom. Heleen Prinsen. Specialist Diergezondheid en paardenhouderij

Welkom. Heleen Prinsen. Specialist Diergezondheid en paardenhouderij Welkom Heleen Prinsen Specialist Diergezondheid en paardenhouderij Het Paard van Troje Griekse mythe Het paard was een geschenk van de Grieken aan de Trojanen. Maar toen zij het paard binnen hun stadsmuren

Nadere informatie

Microscopisch onderzoek

Microscopisch onderzoek Microscopisch onderzoek Kenmerken wormeitjes Haemonchus Strongylus type ei Geen onderscheid te maken met andere strongylus types 62-95 µm lang x 36-50 µm breed Ellips vorm met duidelijk zichtbare wand

Nadere informatie

Infecties : Er is een verschil tussen virusziektes en bacteriã«le ziektes. Bij de hond

Infecties : Er is een verschil tussen virusziektes en bacteriã«le ziektes. Bij de hond Infecties : Er is een verschil tussen virusziektes en bacteriã«le ziektes. Bij de hond A virus: Hondenziekte ; HCC ; Parvo ; Aujeszky ; Rabiës ; Corona B bacterie: Ziekte van Weil ; TBC ; Tetanus ; Salmonella

Nadere informatie

Wormbestrijding stal het Vossenbroek

Wormbestrijding stal het Vossenbroek Wormbestrijding stal het Vossenbroek 1 Inhoud Wormen bij paarden. Resistentie van wormen. Wormmanagement Stal het Vossenbroek. 2 Waarom ontwormen? 3 Symptomen ernstige wormbesmetting Koliek (verstopping,

Nadere informatie

PRAKTISCH WORMEN BIJ DE HOND

PRAKTISCH WORMEN BIJ DE HOND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH WORMEN BIJ DE HOND over houden van huisdieren Honden kunnen last hebben van wormen. Deze leven in het lichaam

Nadere informatie

Controle van rondwormen onder de bedreiging van oprukkende resistentie PARASIETEN BIJ HET PAARD. Parasieten bij paarden: inleiding

Controle van rondwormen onder de bedreiging van oprukkende resistentie PARASIETEN BIJ HET PAARD. Parasieten bij paarden: inleiding Controle van rondwormen onder de bedreiging van oprukkende resistentie PARASIETEN BIJ HET PAARD WERELDWIJD VERSPREID ALLE LEEFTIJDSGROEPEN WEINIG AFWEEROPBOUW RESISTENTIE ONTSNAPPINGS-MECHANISMEN CONTINU

Nadere informatie

Wormen. Zorg voor uzelf 12

Wormen. Zorg voor uzelf 12 Wormen Zorg voor uzelf 12 Wormen Bah, wat vies! is vaak de eerste reactie als er in ontlasting kleine, bewegende witte wormpjes te zien zijn. Of bijvoorbeeld een dikke ronde worm. Vooral gezinnen met kinderen

Nadere informatie

(Ont)wormen? Schapenavond 2017

(Ont)wormen? Schapenavond 2017 (Ont)wormen? Schapenavond 2017 Introductie Ellen Hartemink In juni 2015 afgestudeerd Sinds juni 2016 werkzaam bij A7noord dierenartsen Afkomstig van een melkveebedrijf in de Achterhoek Inhoud Deel 1: Wormen

Nadere informatie

Wormen VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?

Wormen VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? 400043 Wormen_400043 Wormen 02-07-15 15:40 Pagina 6 Wormen WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Horsemanshipdagen

NIEUWSBRIEF. Horsemanshipdagen NIEUWSBRIEF Manege De Cruquiushoeve 3/28/2017 Editie 8 Ook dit seizoen werd er de wintercompetitie verreden in de 5 wintermaanden, en dan elke maand 1 wedstrijd. Er waren 3 dressuur wedstrijden, 1 caprilliproef

Nadere informatie

WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL

WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL WORMEN WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL WORMEN Bah, wat vies! Dit is vaak de eerste reactie als er in ontlasting

Nadere informatie

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 Voorstellen Monique Driesse Rundveedierenarts 7 jaar praktijk, 5 jaar in Canada Sinds 2007 bij Boehringer Ingelheim Ruben Tolboom

Nadere informatie

Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen.

Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen. Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen. Waarom ontwormen? Honden maken deel uit van ons gezin. We aaien, knuffelen en spelen met ze. Maar dit is niet altijd

Nadere informatie

BESCHERM UW HUISDIER TEGEN. Lees hoe u kunt voorkomen. dat uw huisdier wordt besmet met deze vaak onzichtbare parasieten. Ontworm met MILPRO

BESCHERM UW HUISDIER TEGEN. Lees hoe u kunt voorkomen. dat uw huisdier wordt besmet met deze vaak onzichtbare parasieten. Ontworm met MILPRO BESCHERM UW HUISDIER TEGEN wormen Lees hoe u kunt voorkomen dat uw huisdier wordt besmet met deze vaak onzichtbare parasieten Ontworm met MILPRO Inzicht in de inwendige parasieten Wormen zijn er in alle

Nadere informatie

WORMEN WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.

WORMEN WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK. WORMEN WAT ZIJN WORMEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL WORMEN Bah, wat vies! Dit is vaak de eerste reactie als er in ontlasting

Nadere informatie

Impact van worminfecties op de algemene gezondheidsstatus van leghennen in niet-kooisystemen.

Impact van worminfecties op de algemene gezondheidsstatus van leghennen in niet-kooisystemen. Departement Welzijn, Economie en Plattelandsbeleid Impact van worminfecties op de algemene gezondheidsstatus van leghennen in niet-kooisystemen. Eva Pierré () Hilde Van Meirhaeghe Mieke Geerinckx (DGZ

Nadere informatie

Waarom vaccinatie zo belangrijk is voor konijnen

Waarom vaccinatie zo belangrijk is voor konijnen Waarom vaccinatie zo belangrijk is voor konijnen en Viraal Haemorrhagisch Syndroom (VHS) zijn twee ernstige (maar te voorkomen) besmettelijke ziekten bij konijnen. VHS wordt ook wel rabbit haemorrhagic

Nadere informatie

F okver eniging. F riezenpraot

F okver eniging. F riezenpraot F okver eniging Het Friesch Paard Limburg F riezenpraot Het bestuur Fokvereniging Het Friesch Paard Limburg. Voorzitter: voorzitter@hetfrieschpaardlimburg.com COLOFON Penningmeester: Jolanda Slootjes De

Nadere informatie

Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen!

Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! INFORMATIE Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! Vaccineren Als eigenaar verzorgt u uw hond natuurlijk zo goed mogelijk. Immers, een goede voeding en de juiste verzorging houden uw dier

Nadere informatie

DierenArtsenCentrum Noordwolde. Voorjaar Nieuwe paardendierenarts: Beste paardeneigenaar,

DierenArtsenCentrum Noordwolde. Voorjaar Nieuwe paardendierenarts: Beste paardeneigenaar, DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2010 Beste paardeneigenaar, Voor u de nieuwsbrief van maart/april 2010. De winter is eindelijk dan toch voorbij en de natuur ontwaakt weer. Niet alleen schieten

Nadere informatie

vzw VLAAMS PAARDENLOKET - Dossier Rhinopneumonie

vzw VLAAMS PAARDENLOKET - Dossier Rhinopneumonie 1 DOSSIER RHINOPNEUMONIE Rhinopneumonie of Equine Herpesvirus type 1 komt nagenoeg elk jaar voor in Vlaanderen. Er bestaan ernstige en minder gevaarlijke varianten. Enkele mogelijke gevolgen van de ziekte

Nadere informatie

Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput

Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput Inleiding Monteurs van vooral de service en reparatie&renovatie lopen een kans geïnfecteerd te raken met een virus, tengevolge van het (per

Nadere informatie

We wensen u veel gebruiksplezier! Equine Team MSD Animal Health

We wensen u veel gebruiksplezier! Equine Team MSD Animal Health VACCINATIEWIJZER INHOUDSOPGAVE VOORWOORD Virussen en bacteriën... 4 Waarom vaccineren?... 7 De Wereldorganisatie voor Diergezondheid (OIE)... 8 Vaccineren tegen paardengriep... 11 Vaccineren tegen tetanus...

Nadere informatie

Dierenkliniek De Morette

Dierenkliniek De Morette VIJAND NUMMER 1, WORMEN WAT DOEN WE VERKEERD? DE RESISTENTIE-PROBLEMATIEK: Jarenlang probeerden we door elke 2, 3 of 4 maanden te ontwormen om de maagdarmparasieten permanent van de aardbol te laten verdwijnen.

Nadere informatie

Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN. ProtectionBox

Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN. ProtectionBox Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN ProtectionBox 1 P02 Vets Place Preventiebox P03 Vets Place dierenarts P05 Vectra Felis P06 Waarom wachten tot ze bijten? P07 Tips voor toediening Vectra Felis P08 Ectoparasieten

Nadere informatie

Betrouwbare bescherming. Vaccinatiegids voor de katteneigenaar

Betrouwbare bescherming. Vaccinatiegids voor de katteneigenaar Betrouwbare bescherming Vaccinatiegids voor de katteneigenaar 2 Goede bescherming Inleiding Katten worden als zeer gewaardeerde huisgenoten gezien. Geen wonder dus dat het aantal katten de laatste tientallen

Nadere informatie

Samenvatting. Introductie

Samenvatting. Introductie Mox Studie Kwalitatief exploratief onderzoek naar de Egg Reapperance Period van Moxidectine in een gecontroleerde praktijk situatie Suzanne Bijl en Richard Verbree HippoSupport Mestonderzoek Samenvatting

Nadere informatie

Spoelwormen leven in de darmen van honden en katten.

Spoelwormen leven in de darmen van honden en katten. Darmparasieten komen zowel bij honden als bij katten zeer regelmatig voor. De vaakst voorkomende besmettingen zijn die met spoelwormen en lintwormen. Af en toe zien we ook infecties met giardia. Ook aan

Nadere informatie

Nieuwsbrief Maart 2014

Nieuwsbrief Maart 2014 Nieuwsbrief Maart 2014 Beste Klant, Eerst graag uw aandacht voor het volgende: In Zoetermeer en Ypenburg zijn de afgelopen week, eind februari, verschillende honden ziek geworden door het Canine Distemper

Nadere informatie

Inleiding. Wat is infliximab

Inleiding. Wat is infliximab Infliximab-infuus Inleiding In overleg met uw maag-, darm-, leverarts (MDL-arts) gaat u starten met de behandeling infliximab. In deze folder vindt u informatie over infliximab, over de werking en de behandeling,

Nadere informatie

INFECTIERISICO VERMINDEREN

INFECTIERISICO VERMINDEREN INFECTIERISICO VERMINDEREN In deze folder leest u welke maatregelen het UCCZ Dekkerswald treft om de kans op een infectie voor u zo klein mogelijk te maken. Wat is een infectie? Infecties w orden veroorzaakt

Nadere informatie

De geboorte van een veulen

De geboorte van een veulen De geboorte van een veulen Voor de fokkers onder ons is het voorjaar altijd een spannende tijd. Meestal verloopt de geboorte bij de merrie zonder problemen. De drachtige merrie Een goede voedingstoestand

Nadere informatie

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel). Soort 1 Soort 2 Mutualisme

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel). Soort 1 Soort 2 Mutualisme 1. Samenleven Afb. 1 Ossenpikker op de kop van een buffel. In de basisstoffen heb je geleerd dat de verschillende populaties in een ecosysteem op veel manieren met elkaar te maken hebben. Ze leven immers

Nadere informatie

Wormen kunnen de gezondheid van uw dier en uw gezin bedreigen. Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig.

Wormen kunnen de gezondheid van uw dier en uw gezin bedreigen. Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. Wormen kunnen de gezondheid van uw dier en uw gezin bedreigen Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. Inhoud PAG 3 PAG 3 PAG 4 PAG 6 PAG 7 PAG

Nadere informatie

Veelvoorkomende ziekten en problemen bij kromsnavels (parkieten papegaaiachtigen)

Veelvoorkomende ziekten en problemen bij kromsnavels (parkieten papegaaiachtigen) Veelvoorkomende ziekten en problemen bij kromsnavels (parkieten papegaaiachtigen) Besmettelijke ziekten Besmettelijke ziekten spelen vooral een rol als U een nieuwe vogel aanschaft of als U meerdere vogels

Nadere informatie

PRAKTISCH Hondsdolheid (rabiës)

PRAKTISCH Hondsdolheid (rabiës) PRAKTISCH Hondsdolheid (rabiës) l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Rabiës oftewel hondsdolheid is één van de bekendste zoönosen

Nadere informatie

NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP

NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangeren? 4.

Nadere informatie

Rhinopneumonie. Een vaste meebewoner van onze paarden. Belangrijkste aandachtspunten

Rhinopneumonie. Een vaste meebewoner van onze paarden. Belangrijkste aandachtspunten Rhinopneumonie Rhinopneumonie komt nagenoeg elk jaar voor in Vlaanderen. Een infectie kan zich snel verspreiden onder andere paarden. Meestal krijgen paarden die rhino oplopen enkel te kampen met een milde

Nadere informatie

Besmet met IBR. Congres Gezonde melkveehouderij 10-11-2015. En hoe nu verder? copyright Gezondheidsdienst voor Dieren 1. Inhoud presentatie IBR

Besmet met IBR. Congres Gezonde melkveehouderij 10-11-2015. En hoe nu verder? copyright Gezondheidsdienst voor Dieren 1. Inhoud presentatie IBR Besmet met IBR En hoe nu verder? Drs. Frederik Waldeck, dierenarts Congres Gezonde melkveeh Zwolle, 10 november 2015 Inhoud presentatie IBR Stand van zaken Besmet: hoe komt het, wat is het? Aanpak Boerderij,

Nadere informatie

Vaccinatie van uw kat Praat erover!

Vaccinatie van uw kat Praat erover! Vaccinatie van uw kat Praat erover! Wat is een vaccinatie? Een vaccinatie zorgt voor de opbouw van bescherming (via antistoffen en afweercellen) tegenover een bepaalde ziekteverwekker. De volgende keer

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Het belang van regelmatig ontwormen. Actie: Juni is de chip maand. Gedurende de hele maand chippen incl. registratie voor E 21,-

Nieuwsbrief. Het belang van regelmatig ontwormen. Actie: Juni is de chip maand. Gedurende de hele maand chippen incl. registratie voor E 21,- D i e r e n k l i n i e k T e r G o u w e Actie: Juni is de chip maand Gedurende de hele maand chippen incl. registratie voor E 21,- Nieuwsbrief 1 7-5 - 2 0 1 3 Het belang van regelmatig ontwormen. Zoals

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team zondag, 31 oktober 2010 00:00 - Laatst aangepast zondag, 31 oktober 2010 14:56

Geschreven door Diernet Team zondag, 31 oktober 2010 00:00 - Laatst aangepast zondag, 31 oktober 2010 14:56 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Rhinitis is een ontsteking van de slijmvliezen van de neus. Sinusitis is een ontsteking van de sinussen (de bijholten) of de

Nadere informatie

HippoSupport over Mestonderzoek 9 juni 2015 20.30 - Eper Paardenvierdaagse

HippoSupport over Mestonderzoek 9 juni 2015 20.30 - Eper Paardenvierdaagse HippoSupport over Mestonderzoek 9 juni 2015 20.30 - Eper Paardenvierdaagse Voordelen en Vooroordelen Suzanne Bijl en Richard Verbree 10-6-2015 HippoSupport Mestonderzoek 1 Agenda Over HippoSupport Mestonderzoek

Nadere informatie

7,1. Werkstuk door een scholier 1782 woorden 17 maart keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Hoe kun je een soa oplopen?

7,1. Werkstuk door een scholier 1782 woorden 17 maart keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Hoe kun je een soa oplopen? Werkstuk door een scholier 1782 woorden 17 maart 2005 7,1 61 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1 Hoe kun je een soa oplopen? Hoe kun je een soa oplopen? Soa is een afkorting van seksueel overdraagbare

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1821 woorden 27 november keer beoordeeld. Nederlands. Algemeen:

6,2. Werkstuk door een scholier 1821 woorden 27 november keer beoordeeld. Nederlands. Algemeen: Werkstuk door een scholier 1821 woorden 27 november 2003 6,2 11 keer beoordeeld Vak Nederlands Algemeen: Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) hebben velen klachten en het kan verschillende oorzaken

Nadere informatie

NEWSLETTER N 12. Het PRO team- Royal Canin Belux. Coccidiose is een parasitaire ziekte die veroorzaakt wordt door een darmparasiet, de coccidia.

NEWSLETTER N 12. Het PRO team- Royal Canin Belux. Coccidiose is een parasitaire ziekte die veroorzaakt wordt door een darmparasiet, de coccidia. N NEWSLETTER N 12 Het PRO team- Royal Canin Belux et als alle andere plaatsen waar dieren samenleven zijn kattenfokkerijen plaatsen waar zich makkelijk bacteriën, virussen en parasieten ontwikkelen, waardoor

Nadere informatie

Voor een goed. Voor een goed ontwormadvies. ontwormadvies. Wormen: niet te zien, wel te bestrijden!

Voor een goed. Voor een goed ontwormadvies. ontwormadvies. Wormen: niet te zien, wel te bestrijden! Voor een goed ontwormadvies. Voor een goed ontwormadvies Wormen: niet te zien, wel te bestrijden! w w w. s t e r k l i n i e k. n l 05/2012 Deze brochure wordt u aangeboden door uw Sterkliniek in samenwerking

Nadere informatie

Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP

Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A, ook wel Mexicaanse griep genoemd, geeft

Nadere informatie

SEIZOENSGRIEP EN HET GRIEPVACCIN

SEIZOENSGRIEP EN HET GRIEPVACCIN SEIZOENSGRIEP EN HET GRIEPVACCIN Nr. 108 Wat is de klassieke of seizoensgriep In de volksmond wordt er gesproken over de griep, waar het gaat over een zware verkoudheid of een luchtwegeninfectie met enkele

Nadere informatie

Vaccinatie schema kat door: Dierenarts van Kessel

Vaccinatie schema kat door: Dierenarts van Kessel Vaccinatie schema kat door: Dierenarts van Kessel De vaccinatieprotocollen in de praktijk voor katten worden gehanteerd zijn gebaseerd op de Europese richtlijnen die door het ABCD zijn opgesteld. Hieronder

Nadere informatie

Vaccinatie van uw hond Praat erover!

Vaccinatie van uw hond Praat erover! Vaccinatie van uw hond Praat erover! Wat is een vaccinatie? Een vaccinatie zorgt voor de opbouw van bescherming (via antistoffen en afweercellen) tegenover een bepaalde ziekteverwekker. De volgende keer

Nadere informatie

Inentingen bij huisdieren deel 2: honden

Inentingen bij huisdieren deel 2: honden Inentingen bij huisdieren deel 2: honden Door Marije Blok Het is verstandig uw huisdier(en) te laten inenten tegen verschillende dierziekten. Maar waartegen worden ze nu eigenlijk ingeënt? En waarom is

Nadere informatie

Dierenkliniek Oldenzaal-Losser

Dierenkliniek Oldenzaal-Losser Dierenkliniek Oldenzaal-Losser Van eisprong tot veulen Dierenkliniek Oldenzaal-Losser is een dierenartsenprakijk met veel ervaring op paardengebied. Onze paardendierenartsen zijn Jantine van Ginneken,

Nadere informatie

Groep-B-streptokokken en zwangerschap. Poli Gynaecologie

Groep-B-streptokokken en zwangerschap. Poli Gynaecologie 00 Groep-B-streptokokken en zwangerschap Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer

Nadere informatie

Op vakantie? Het huisdier gaat mee of naar een kennel of pension?

Op vakantie? Het huisdier gaat mee of naar een kennel of pension? Op vakantie? Het huisdier gaat mee of naar een kennel of pension? Het is belangrijk om tijdig bij de dierenarts te informeren welke risico s er voor uw dier zijn als het meegaat naar het buitenland of

Nadere informatie

Rendement verbeteren door samen te werken aan optimalisatie van de technische kengetallen

Rendement verbeteren door samen te werken aan optimalisatie van de technische kengetallen Rendement verbeteren door samen te werken aan optimalisatie van de technische kengetallen Landelijke aanpak IBR en BVD Per 1-4-2018 verplicht alle melkveehouders een status voor BVD en IBR (door sector)

Nadere informatie

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel).

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel). 1. Samenleven Afb. 1 Ossenpikker op de kop van een buffel. In de basisstoffen heb je geleerd dat de verschillende populaties in een ecosysteem op veel manieren met elkaar te maken hebben. Ze leven immers

Nadere informatie

direct contact indirect contact

direct contact indirect contact Wat is droes? Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Droes kan voorkomen bij paarden en pony s van elke leeftijd en elk ras. Het meeste risico lopen:

Nadere informatie

Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN TEKEN

Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN TEKEN Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN TEKEN P02 Vets Place Preventiebox P03 Vets Place dierenarts P05 Vectra 3D P06 Waarom wachten tot ze bijten? P07 Tips voor toediening Vectra 3D P08 Ectoparasieten bij

Nadere informatie

Augustus Titel van de verklaring

Augustus Titel van de verklaring I. Toepassingsgebied Productomschrijving GN-Code Land Paarden 0101 II. Verklaring FAVV-code EX.VTL.AU.01.01_Additional certification Titel van de verklaring Additionele certificatie voor paarden bestemd

Nadere informatie

PRAKTISCH Toxoplasmose

PRAKTISCH Toxoplasmose PRAKTISCH Toxoplasmose l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Toxoplasmose is een belangrijke zoönose. Dat betekent dat deze ziekte

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21

Geschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Een infectie met parvovirus is een acute (plotselinge en hevige) generaliseerde (systemische) ziekte bij honden. De aandoening

Nadere informatie

Inleiding. Informatie over het rotavirus. Besmetting met het virus

Inleiding. Informatie over het rotavirus. Besmetting met het virus 1 Inhoud Inleiding... 3 Informatie over het rotavirus... 3 Besmetting met het virus... 3 Verloop van het virus... 4 Behandeling van het rotavirus... 5 Tot slot... 5 Persoonlijke notities / vragen... 5

Nadere informatie

Groep B Streptokokken en Zwangerschap Gynaecologie

Groep B Streptokokken en Zwangerschap Gynaecologie Groep B Streptokokken en Zwangerschap Gynaecologie Locatie Hoorn/Enkhuizen GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangeren?

Nadere informatie

VOORWOORD. We wensen u veel gebruiksplezier! Equine Team MSD Animal Health

VOORWOORD. We wensen u veel gebruiksplezier! Equine Team MSD Animal Health VACCINATIEWIJZER INHOUDSOPGAVE Virussen en bacteriën... 4 Waarom vaccineren?... 7 De Wereldorganisatie voor Diergezondheid (OIE)... 8 Vaccineren tegen paardengriep... 11 Vaccineren tegen tetanus... 16

Nadere informatie

Wormen een vaak onzichtbare bedreiging. Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. uw hond of kat minstens 4 x per jaar.

Wormen een vaak onzichtbare bedreiging. Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. uw hond of kat minstens 4 x per jaar. Wormen een vaak onzichtbare bedreiging Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. Ontworm uw hond of kat minstens 4 x per jaar. Drontal Ontwormen op maat doeltreffend en veilig. Inhoud PAG 3 PAG

Nadere informatie

NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP

NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangeren? 4.

Nadere informatie

Klik om stijl te bewerken

Klik om stijl te bewerken Klik om stijl te bewerken Coxevac vaccinatie bij geiten 20-2-2019 1 Inhoud Voorstelling Ceva + mezelf Q-koorts: Wat is het? Q-koorts: Symptomen (mens + dier) Q-koorts: Diagnostiek Q-koorts: Preventie Q-Koorts:

Nadere informatie

Nieuwsbrief februari Boerenavond donderdagavond 25 februari Studiegroep Voorstellen nieuwe dierenarts Sanne Journee

Nieuwsbrief februari Boerenavond donderdagavond 25 februari Studiegroep Voorstellen nieuwe dierenarts Sanne Journee Nieuwsbrief februari Beste veehouder, In deze nieuwsbrief zal een gevarieerd aantal onderwerpen worden besproken. Deze betreffen: Boerenavond 25 februari 2010 Door ons verzorgde studiegroep Voorstellen

Nadere informatie

HANDIG KONIJNEN LATEN INENTEN

HANDIG KONIJNEN LATEN INENTEN HANDIG KONIJNEN LATEN INENTEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER ZIEKTEN WAARTEGEN JE

Nadere informatie

Dierenkliniek Goeree Overflakkee

Dierenkliniek Goeree Overflakkee Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie

Nadere informatie

Als je buiten op de grond valt en je hebt een diepe wond, wat moet je dan doen? A) Niks B) Een pleister er op plakken C) Naar de dokter gaan

Als je buiten op de grond valt en je hebt een diepe wond, wat moet je dan doen? A) Niks B) Een pleister er op plakken C) Naar de dokter gaan Van welk dier kan je de gekkekoeienziekte krijgen? A) Stieren en koeien B) Schapen C) Allebei Als je buiten op de grond valt en je hebt een diepe wond, wat moet je dan doen? A) Niks B) Een pleister er

Nadere informatie

PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND

PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND over houden van huisdieren Vaccinatie is een belangrijke en effectieve manier om ziekten

Nadere informatie

Dierendag vrijdag 3 Oktober en maandag 6 Oktober 10% kortings Actie Actie Actie!!!:

Dierendag vrijdag 3 Oktober en maandag 6 Oktober 10% kortings Actie Actie Actie!!!: Dierenkliniek Nesselande Nieuwsbrief Oktober 2014 Beste Klant, Begin deze maand is het weer Dierendag, hiervoor hebben wij een aantal leuke actie s. Ook deze maand extra informatie over worm infectie bij

Nadere informatie

informatie om droes onder controle te houden

informatie om droes onder controle te houden informatie om droes onder controle te houden Wat is droes? Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Droes kan voorkomen bij paarden en pony s van elke

Nadere informatie

De vakantie staat weer voor de deur, houd u er rekening mee dat als u naar. Het buitenland gaat uw hond laat vaccineren tegen Rabies (hondsdolheid)!

De vakantie staat weer voor de deur, houd u er rekening mee dat als u naar. Het buitenland gaat uw hond laat vaccineren tegen Rabies (hondsdolheid)! Beste huisdierliefhebbers, De vakantie staat weer voor de deur, houd u er rekening mee dat als u naar Het buitenland gaat uw hond laat vaccineren tegen Rabies (hondsdolheid)! Dit is in europa en daar buiten

Nadere informatie

Je gezondheid, zó werk je eraan! Correct antibioticagebruik.

Je gezondheid, zó werk je eraan! Correct antibioticagebruik. Je gezondheid, zó werk je eraan! Correct antibioticagebruik www.lm.be Het natuurlijke afweersysteem De meeste virale en bacteriële infecties genezen spontaan na enkele dagen. In normale omstandigheden

Nadere informatie

Groep B streptokokken en zwangerschap

Groep B streptokokken en zwangerschap Groep B streptokokken en zwangerschap Informatie voor patiënten F0538-3415 oktober 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK

Nadere informatie

Groep B streptokokken en zwangerschap

Groep B streptokokken en zwangerschap Patiënteninformatie Groep B streptokokken en zwangerschap Informatie over een infectie met groep B streptokokken bij zwangerschap Inhoudsopgave Pagina Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 4 Hoe vaak

Nadere informatie

16 Preventieve maatregelen in de strijd tegen worminfecties

16 Preventieve maatregelen in de strijd tegen worminfecties 16 Preventieve maatregelen in de strijd tegen worminfecties Preventie is een van de belangrijkste pijlers binnen het wormmanagement van paarden. Kort gezegd; voorkomen is beter dan genezen. Er zijn veel

Nadere informatie

Griep, feiten en tips vaccinatie tegen seizoensgriep

Griep, feiten en tips vaccinatie tegen seizoensgriep Griep, feiten en tips vaccinatie tegen seizoensgriep Wat is griep? De wetenschappelijke benaming voor griep is influenza. Griep is een besmettelijke ziekte en wordt veroorzaakt door het influenzavirus.

Nadere informatie

Golimumab (Simponi ) Informatiefolder. Bij colitis ulcerosa. NICC Folder Golimumab Uitgave september 2016

Golimumab (Simponi ) Informatiefolder. Bij colitis ulcerosa. NICC Folder Golimumab Uitgave september 2016 Golimumab (Simponi ) Bij colitis ulcerosa Informatiefolder NICC Folder Golimumab Uitgave september 2016 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL artsen binnen respectievelijk

Nadere informatie

13. Herpes. Dermatologie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

13. Herpes. Dermatologie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! 13. Herpes Dermatologie Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is herpes? Herpes wordt veroorzaakt door het Herpes Simplex Virus (HSV). Dit is een virus dat veel voorkomt. Twee

Nadere informatie

September Productomschrijving GN-Code Land Paarden 0101 Australië

September Productomschrijving GN-Code Land Paarden 0101 Australië I. Toepassingsgebied Productomschrijving GN-Code Land Paarden 0101 II. Verklaring FAVV-code EX.VTL.AU.01.01_Additional certification Titel van de verklaring Additionele certificatie voor paarden bestemd

Nadere informatie

Groep-B streptokokken en zwangerschap

Groep-B streptokokken en zwangerschap Groep-B streptokokken en zwangerschap De groep B streptokok is een bacterie. Zwangere vrouwen hebben deze bacterie soms in de vagina (schede). Dat kan meestal geen kwaad, maar een klein aantal baby s wordt

Nadere informatie

Dermatologie casus van de maand maart 2010

Dermatologie casus van de maand maart 2010 Dermatologie casus van de maand maart 2010 ================================================================= Extra informatie: inmiddels is middels microscopie leishmaniasis bevestigd! Leishmaniasis

Nadere informatie

Allereerst wensen wij iedereen natuurlijk een beestachtig en gelukkig 2014 toe!

Allereerst wensen wij iedereen natuurlijk een beestachtig en gelukkig 2014 toe! Nieuwsbrief Januari 2014 Allereerst wensen wij iedereen natuurlijk een beestachtig en gelukkig 2014 toe! Wij staan in het nieuwe jaar weer voor u en uw huisdieren klaar! Ik wilde het over het nut en het

Nadere informatie

Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek.

Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Beste klant, Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Voor vragen kan u ons gerust contacteren op het telefoonnummer 052/30.94.14

Nadere informatie

Hoe exotisch zijn exotische parasieten?

Hoe exotisch zijn exotische parasieten? Hoe exotisch zijn exotische parasieten? Exotische parasieten bij paarden Bloedvatenstelsel Babesia caballi Theileria equi Zenuwstelsel Sarcocystis neurona (EPM) Huid Parafilaria multipapillosa piroplasmose,

Nadere informatie

GD Tankmelk Worminfecties

GD Tankmelk Worminfecties De Gezondheidsdienst voor Dieren GD Tankmelk Worminfecties Toelichting op de uitslag van Maagdarmworm-, Leverbot- en Longworm onderzoek 1 De Gezondheidsdienst voor Dieren Inhoudsopgave Tankmelkuitslag

Nadere informatie

Groep B streptokokken en zwangerschap

Groep B streptokokken en zwangerschap Groep B streptokokken en zwangerschap In deze folder leest u meer over de bacterie groep B streptokok. Zwangere vrouwen hebben deze bacterie soms in de vagina (schede). Dat kan meestal geen kwaad, maar

Nadere informatie

Herpes Simplex virusinfectie van het oog

Herpes Simplex virusinfectie van het oog Herpes Simplex virusinfectie van het oog Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u een virusinfectie heeft aan uw oog, veroorzaakt door

Nadere informatie

Mycofenolaatmofetil. Mycofenolaat mofetil, CellCept, Myfenax

Mycofenolaatmofetil. Mycofenolaat mofetil, CellCept, Myfenax Mycofenolaatmofetil Mycofenolaat mofetil, CellCept, Myfenax Inhoud Hoe werkt mycofenolaatmofetil? 3 Voor welke aandoeningen wordt mycofenolaatmofetil gebruikt? 3 Hoe moet ik het gebruiken? 3 Hoe moet ik

Nadere informatie