Servicepunt Zorg Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning Kiezen tussen zorg in natura of een persoonsgebonden budget (pgb) Zelf regelen of uitbesteden? Komt u via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in aanmerking voor huishoudelijke hulp, een hulpmiddel of voor een aanpassing aan uw huis? Dan kunt u kiezen: laat u alles door de gemeente regelen (zorg in natura) of organiseert u het liever zelf met een persoonsgebonden budget (pgb)? Beide werkwijzen hebben zo hun voordelen. Vindt u het prettig om zelf alle touwtjes in handen te hebben en veel te regelen of kiest u voor het gemak van uitbesteden? Het is belangrijk goed te bedenken wat het beste bij u past. Deze folder kan u daar bij helpen. Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning
Zorg in natura: minder rompslomp Kiest u voor zorg in natura dan regelt de gemeente de administratieve zaken en onderhoudt de gemeente het contact met de leverancier. Ook de betaling wordt direct door de gemeente geregeld. Het voordeel hiervan is dat u er verder geen omkijken meer naar hebt. Daar staat tegenover dat uw keuzevrijheid beperkt is tot de leveranciers waarmee de gemeente een contract heeft. De gemeente neemt voorzieningen zoals woningaanpassingen of rolstoelen af bij een aantal vaste leveranciers. Zij komen vervolgens uw woning aanpassen of u krijgt uit hun assortiment een hulpmiddel in bruikleen. Voor de huishoudelijke hulp geldt dat er een keus wordt gemaakt uit één van de volgende tien zorgaanbieders: Evean Zuid-Holland B.V. Florein Holding B.V. Nedzorg Stichting ActiVite Groot Rijnland Stichting Amstelring / OsiraGroep B.V. Stichting Libertas Leiden Stichting R.K. Zorgcentrum Roomburgh Stichting Sparkles Thuiszorg Zorgkracht v.o.f. Zorgorganisatie Zorg-vuldig B.V. Hierbij wordt onder andere gelet op de (anti-)voorkeur van de klant, klanttevredenheid, snelheid van leveren en de prijs die de zorgaanbieder biedt. U kunt dus niet zelf een kennis of buurvrouw voor deze hulp inhuren. Zelf regelen: meer keuzevrijheid Wanneer u werkt met een pgb vraagt u zelf offertes aan en kiest u zelf de leverancier waar u uw voorziening koopt of kiest u zelf degene die u met het huishouden komt helpen. U maakt zelf afspraken over bijvoorbeeld de rolstoel die u koopt, welke aanpassingen u precies laat uitvoeren of hoe vaak de huishoudelijke hulp komt. U betaalt de leveranciers of de hulp met uw pgb. Dit is een geldbedrag dat op uw rekening wordt gestort. Ook moet u zelf een administratie bijhouden van uw uitgaven. Wanneer het gaat om huishoudelijke hulp hebt u ook andere verantwoordelijkheden. U bent dan opdrachtgever van degene die bij u het huishouden komt doen of zelfs werkgever van uw zorgverlener. Als u werkgever bent dan moet u ervoor zorgen dat u uw werknemer op tijd betaalt en dat u loonbelasting 2 1 3
en sociale premies afdraagt. Ook moet u weten wat er van u verwacht wordt als uw werknemer ziek wordt. Via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) kunt u hulp krijgen bij het beheren van uw pgb voor huishoudelijke hulp en de bijkomende verantwoordelijkheden. De gemeente Leiden heeft hiervoor een contract met de SVB, zelf hoeft u hiervoor niets te betalen. Mocht u gebruik willen maken van een andere organisatie let dan op: u betaalt hiervoor mogelijk extra kosten, dit geld kunt u dan niet aan zorg besteden. Het voordeel van het werken met een pgb is dat u zelf de regie in handen hebt en meer keuzevrijheid hebt. Daar staat tegenover dat het werken met een pgb meer discipline en verantwoordelijkheid vraagt en meer tijd kost dan wanneer u kiest voor zorg in natura. Meer weten? Wilt u zich nog verder verdiepen in de voor- en nadelen van het werken met een pgb? Dan kunt u bij de stichting Per Saldo een uitgebreide folder over dit onderwerp aanvragen (adres zie hoofdstuk 5) of downloaden via www.pgb.nl. Deze folder In het vervolg van de folder die u nu in handen hebt, kunt u meer lezen over het werken met een pgb. Hoofdstuk 1 geeft een aantal algemene regels, de overige hoofdstukken gaan in op het pgb bij huishoudelijke hulp, aanpassingen in huis en hulpmiddelen. 4 5
Hoofdstuk 1 Pgb algemeen In dit hoofdstuk kunt u lezen waar u nog meer op moet letten als u overweegt om met een pgb te gaan werken. Een pgb aanvragen Kiest u voor een pgb dan kunt u dat aangeven op het moment dat u een aanvraag voor huishoudelijke hulp, een hulpmiddel of een aanpassing aan uw huis indient. Het is belangrijk eerst de toekenning van uw aanvraag af te wachten, vóór u kosten maakt. Met andere woorden: geef uw pgb nog niet uit voor u weet of u het daadwerkelijk gaat ontvangen. gemeenschapsgeld dat bestemd is voor de inkoop van zorg, hulpmiddelen en aanpassingen. U moet een administratie bijhouden, zodat u de uitgaven kunt verantwoorden. Als u een deel van het aan u toegekende budget niet uitgeeft, moet u dat geld terugbetalen. Geen recht op een pgb In sommige gevallen kan de gemeente u het recht ontzeggen om met een pgb te werken. Bijvoorbeeld als er een gegrond vermoeden bestaat dat u problemen zult hebben met het omgaan met een pgb. U kunt bijvoorbeeld het recht op een persoonsgebonden budget verspelen door aantoonbaar misbruik in het verleden. Of doordat is vastgesteld dat u niet in staat bent om een pgb te beheren en dat er ook geen anderen in uw omgeving zijn die deze taak kunnen overnemen. Schulden en het pgb Als u schulden hebt kan het pgb worden opgeëist door uw schuldeisers. In dat geval hebt u dus geen geld meer om de hulp of de voorziening in te kopen. Als u schulden hebt is het daarom verstandiger te kiezen voor hulp in natura. Pgb is geen inkomen Het pgb is bestemd voor het inkopen van zorg of een voorziening en wordt dus niet als inkomen beschouwd. Het ontvangen van een pgb heeft dus geen invloed op een eventuele uitkering of de door u te betalen inkomstenbelasting. Verantwoording en terugbetalen wat u niet hebt uitgegeven Persoonsgebonden budgetten worden betaald vanuit 6 7
Hoofdstuk 2 Hulp bij het huishouden In dit hoofdstuk kunt u meer lezen over het werken met een pgb voor het inhuren van hulp bij het huishouden. Verschillen op een rij Vooral bij hulp bij het huishouden zijn er veel verschillen tussen het werken met een pgb en het ontvangen van de zorg in natura. Daarom zetten we hier de verschillen nog even voor u op een rij. Zorg in natura Er wordt een keuze gemaakt uit de tien door de gemeente gecontracteerde zorgaanbieders. De gemeente betaalt de zorgaanbieder rechtstreeks. De gemeente regelt de belangrijkste zaken met de zorgaanbieder. De zorgaanbieder maakt persoonlijke afspraken met u over de zorg die u gaat krijgen. De zorgaanbieder zorgt ervoor dat u zoveel mogelijk hulp krijgt van dezelfde medewerker op een samen overeengekomen tijdstip. Het komt echter wel eens voor dat er niet aan uw voorkeur kan worden voldaan. U hoeft vrijwel geen administratie te doen. zorg aan u verleent moet betalen. U moet de belangrijkste zaken zelf regelen, namelijk een organisatie of personeel werven, afspraken maken en de zorgverlener uitbetalen. U hebt geheel de eigen hand in het maken van afspraken over wie er wanneer hoe vaak en hoe de benodigde zorg komt leveren. U moet een administratie bijhouden om verantwoording af te kunnen leggen. U krijgt werkgeversverplichtingen. Als uw zorgaanbieder ziek is, is er niet automatisch vervanging geregeld. Dat moet u in dat geval zelf doen. Persoonsgebonden budget Volledig vrije keuze van zorgverlener. U krijgt een budget waarmee u zelf de diegene die de 8
Hoeveel hulp krijg ik? Om in aanmerking te komen voor huishoudelijke hulp moet eerst worden vastgesteld of u hulp bij het huishouden nodig hebt, welke categorie huishoudelijke hulp u nodig hebt en voor hoeveel uur. De beoordeling van uw situatie vindt plaats via een gesprek (telefonisch of tijdens een huisbezoek) met een consulent van de gemeente. In bepaalde situaties kan de gemeente het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) om een indicatieadvies vragen. Ook wordt met uw toestemming soms uw huisarts of specialist geraadpleegd. Binnen acht weken nadat u een aanvraag voor een indicatie hebt ingediend ontvangt u een indicatiebesluit. Daarin staat of u recht hebt op hulp bij het huishouden, welke categorie huishoudelijke hulp u nodig hebt en voor hoeveel uur. De hoogte van uw pgb De hoogte van uw pgb wordt berekend op basis van de hoeveelheid hulp en de categorie hulp waarvoor u in aanmerking komt. Op het moment dat de hoogte van uw pgb aan u wordt meegedeeld, krijgt u ook een toelichting over hoe dit bedrag tot stand is gekomen. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van uw inkomen en dat van uw eventuele partner. Ook worden de eventuele andere eigen bijdragen voor (AWBZ-) zorg en of scootermobiel meegenomen in de berekening. Bij het verwerken van uw aanvraag vraagt het Centraal Administratie Kantoor (CAK) uw inkomensgegevens op bij de Belastingdienst en berekent de bijdrage. Voor meer informatie hierover kunt u ook de folder van het CAK Informatie over de eigen bijdrage lezen. Op de website www.hetcak.nl vindt u een programma waarmee u kunt uitrekenen hoe hoog uw eigen bijdrage ongeveer zal zijn. LET OP: De eigen bijdrage moet u achteraf betalen. Het een óf het ander Wat niet kan, is een deel van de hulp bij het huishouden zelf regelen met een pgb en een ander deel in natura te ontvangen. Als u voor een pgb kiest dan regelt u de huishoudelijke hulp dus in z n geheel zelf. U kiest per kalenderjaar voor een pgb, na afloop van dat jaar kunt u als u dat wilt overschakelen naar hulp in natura. Betaling Het pgb wordt aan het begin van elk kwartaal aan u overgemaakt. Eigen bijdrage Of u nu gebruik maakt van zorg in natura of zorg inkoopt met een pgb, wie ondersteuning krijgt bij het huishouden moet een gedeelte van de kosten zelf betalen. Dit heet de eigen bijdrage. 10 11
Hoofdstuk 3 Hulpmiddelen In dit hoofdstuk kunt u meer lezen over het aanschaffen van hulpmiddelen met een pgb. Hoogte van het pgb De hoogte van het pgb is gelijk aan het bedrag dat u hebt uitgegeven en waarover u bonnen kunt laten zien, maar nooit hoger dan het bedrag dat de gemeente zelf zou moeten uitgeven om het hulpmiddel voor u te huren of aan te schaffen. Het pgb bestaat uit een bedrag voor de aanschaf en een tegemoetkoming in de kosten voor het onderhoud en de verzekering van het hulpmiddel. Betaling U ontvangt het pgb pas nadat de gemeente door middel van een indicatie heeft vastgesteld dat u recht heeft op een hulpmiddel. Is het voorschieten van het aankoopbedrag een probleem voor u, dan is vooruitbetaling op basis van een offerte mogelijk. Een voorschot op uw pgb wordt gestort op uw bank- of girorekening. Na het tonen van het aankoopbewijs wordt uw pgb definitief vastgesteld. Eisen Om u te helpen bij de keuze van een goed en geschikt hulpmiddel zal de gemeente u een zogenaamd programma van eisen toesturen. Hierin staan de minimale eisen waaraan het hulpmiddel moet voldoen. Hoe lang moet ik met een hulpmiddel doen? De gemeente gaat uit van een gebruiksduur van de hulpmiddelen van zes jaar (72 maanden). Het is dus verstandig een hulpmiddel van goede kwaliteit aan te schaffen en ook het onderhoud goed te regelen. Vraagt u binnen zes jaar opnieuw een hulpmiddel aan omdat uw hulpmiddel kapot is gegaan of is gestolen, dan wordt deze aanvraag afgewezen. Is uw hulpmiddel om medische redenen niet meer geschikt, dan geldt deze regel niet. U krijgt dan een nieuwe indicatie en een nieuw pgb. Inkomensgrens Bij vervoervoorzieningen is een inkomensgrens van toepassing. Per 1 januari 2009 gelden de volgende bedragen: Uw (gezins-) inkomen mag niet hoger zijn dan 1.925,79 netto per maand als u jonger bent dan 65 jaar. Bent u 65 jaar of ouder? Dan mag uw inkomen niet hoger zijn dan 2.030,93 netto per maand. Als u in een AWBZ-instelling woont is de inkomensgrens 666,99 netto per maand. Deze bedragen gelden zowel voor alleenstaanden, alleenstaande ouders als echtparen/samenwonenden. De bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. Eigen bijdrage scootermobiel Of u een scootermobiel in bruikleen heeft of zelf een scootermobiel koopt met een pgb, u moet een gedeelte van de kosten zelf betalen. Vanaf 1 januari 2009 wordt bij de nieuwe toekenning van een scootermobiel deze bijdrage gevraagd. Voor de scootermobiel betaalt u maximaal drie jaar een eigen 12 13
bijdrage. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van uw inkomen en dat van uw eventuele partner. Ook worden de eventuele andere eigen bijdragen voor (AWBZ-) zorg en hulp bij het huishouden meegenomen in de berekening. Bij het verwerken van uw aanvraag vraagt het Centraal Administratie Kantoor (CAK) uw inkomensgegevens op bij de Belastingdienst en berekent de bijdrage. Voor meer informatie hierover kunt u ook de folder van het CAK Informatie over de eigen bijdrage lezen. Op de website www.hetcak.nl vindt u een programma waarmee u kunt uitrekenen hoe hoog uw eigen bijdrage ongeveer zal zijn. LET OP: De eigen bijdrage moet u achteraf betalen. Onderhoud, reparatie en verzekering Wie met een pgb een hulpmiddel aanschaft is verplicht ook een onderhouds- en reparatiecontract voor het hulpmiddel af te sluiten. Voor scootermobielen en elektrische rolstoelen geldt ook de verplichting om een WA-verzekering af te sluiten. Een verzekering tegen diefstal wordt aangeraden. Controle De gemeente controleert of u het hulpmiddel daadwerkelijk hebt gehuurd of aangeschaft. Bij de controle wordt bekeken of u een geschikt middel hebt aangeschaft, of u het hulpmiddel en het aankoopbewijs daadwerkelijk in uw bezit hebt en gebruikt, of u een onderhoudscontract hebt afgesloten en of u, indien van toepassing, een WA-verzekering hebt afgesloten. Wanneer blijkt dat u niet aan al uw verplichtingen voldoet, kan de gemeente overgaan tot het terugvorderen van het pgb. Een hulpmiddel voor korte tijd Wie korter dan een half jaar een hulpmiddel om mobiel te blijven nodig heeft, kan dit middel via de zorgverzekeraar (AWBZ) verkrijgen. Verstrekking via de Wmo is dan niet mogelijk. Dergelijke hulpmiddelen kunt u tijdelijk lenen bij de Thuiszorgwinkel (Van Vollenhovekade 25 of Haarlemmerstraat 197 in Leiden, tel. 0800-2887766). 14 15
Hoofdstuk 4 Aanpassingen in huis In dit hoofdstuk kunt u meer lezen over het aanpassen van uw huis met een pgb. Wat is er mogelijk Om uw woning aan te passen aan uw beperking zijn er veel mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan het verwijderen van drempels of het installeren van een douchestoel of traplift. De gemeente helpt u daarbij De voorziening mag niet algemeen gebruikelijk zijn. Dit betekent dat bijvoorbeeld voorzieningen die normaal in de winkel verkrijgbaar zijn, zoals een verhoogde toiletpot, wandbeugels/ handgrepen of een éénhendelmengkraan in principe niet vergoed worden door de Wmo. Hoogte van het pgb De hoogte van het pgb is gelijk aan het bedrag dat u uitgeeft en waarover u bonnen kunt laten zien, maar nooit meer dan het bedrag dat de gemeente zou moeten uitgeven om de aanpassing zelf voor u te laten realiseren. Wilt u voor het aanpassen van uw woning met een pgb gaan werken, dan is het belangrijk te weten dat de gemeente Leiden voor het uitvoeren van de meeste kleine woningaanpassingen op grond van een Europese aanbesteding (prijs)afspraken heeft gemaakt. Dat betekent dat de kosten die de gemeente maakt op het moment dat u de aanpassing door de gemeente laat regelen vrij laag zijn. Laat u de aanpassing zelf uitvoeren dan ontvangt u niet meer dan het bedrag dat in de aanbestedings- lijst genoemd wordt (voor aanschaf èn montage/aanleg). Betaling U ontvangt het pgb pas nadat de gemeente door middel van een indicatie heeft vastgesteld dat u recht hebt op een aanpassing aan uw woning. Is het voorschieten van het aankoopbedrag een probleem voor u, dan is vooruitbetaling op basis van een offerte mogelijk. Een voorschot op uw pgb wordt dan gestort op uw bank- of girorekening. Als de aanpassing aan uw woning is gerealiseerd en u het aankoopbewijs hebt ontvangen, wordt de definitieve hoogte van het pgb vastgesteld. Huurwoningen Sommige verhuurders (zowel woningbouwverenigingen als particuliere verhuurders) staan alleen hun eigen aannemers toe om wijzigingen in hun woningen aan te brengen. Ook eisen verhuurders vaak dat het plaatsen een traplift gedaan wordt door gecertificeerde bedrijven. Huurt u een woning dan is het verstandig om vóór u een aanpassing aan uw huis laat aanbrengen eerst expliciet toestemming te vragen aan de eigenaar van uw woning. 16 17
Hoofdstuk 5 Adressen Gemeente Leiden, Servicepunt Zorg Telefoon 071-516 55 06, maandag t/m vrijdag, van 9.00 tot 16.00 uur E-mail service.zorg@leiden.nl Website www.leiden.nl/wmo Postadres Gemeente Leiden, Servicepunt Zorg Postbus 9102 2300 PC Leiden Bezoekadres Stadsbouwhuis, Langegracht 72 in Leiden Openingstijden maandag t/m vrijdag van 9.00 16.00 uur U kunt ook een afspraak maken Centraal Administratie Kantoor (CAK) Antwoordnummer 1608 2509 VB Den Haag (postzegel is niet nodig) telefoon: 0800-1925 Website: www.hetcak.nl Per Saldo Postadres 19161 3501 DD Utrecht e-mail: info@pgb.nl website: www.pgb.nl SVB, service centrum pgb Telefoon 030-264 82 00 Fax 030-246 82 09 Bezoekadres Stationsplein 1, Leiden Openingstijden: 8.00-17.00 E-mail pgb@svb.nl Internet www.svb.nl/pgb Postadres Postbus 9104, 2300 PC Leiden 18 19
Colofon Dit is een uitgave van de gemeente Leiden, Bureau Communicatie Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend Vormgeving en drukwerk: Grafisch Productie Centrum Leiden tekst: Goed Verhaal Communicatie en Bureau Communicatie gemeente Leiden Leiden, januari 2009 Oplage: 500 exemplaren